W artykule przedstawiono podstawowe zasady projektowania dachów płaskich i nisko nachylonych pod kątem wentylacji. Na ilustracjach pokazano różne przypadki wentylacji dachów i stropodachów. Podkreślono wagę prawidłowego usytuowania otworów wentylacyjnych.
EN
The article presents the basic principles of designing flat and low-pitched roofs for ventilation. The illustrations show different cases of roof ventilation and flat roofs. The importance of the correct location of ventilation openings is emphasized.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule przeanalizowano znaczenie i zalety systemów wentylacji z odzyskiem ciepła w budownictwie wielorodzinnym. Autor odpowiada również na pytanie: czy zawsze jest ona słusznym kierunkiem.
EN
The article analyses the importance and advantages of ventilation systems with heat recovery systems in multi-family buildings. The author also answers the question: is it always the right direction?
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Wentylacja sal operacyjnych odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu odpowiedniej jakości powietrza oraz minimalizacji ryzyka zakażeń miejsca operowanego. W artykule dokonano przeglądu różnych systemów wentylacyjnych stosowanych w salach operacyjnych, analizując ich skuteczność, zalety oraz ograniczenia. Omówione zostały zarówno systemy wentylacji mieszającej (MV), rozwiązania z jednokierunkowym przepływem powietrza (LAF), a także systemy hybrydowe, które łączą cechy obu tych metod. Podkreślono także znaczenie czynników dodatkowych, takich jak odpowiednie rozmieszczenie lamp operacyjnych, ubiór personelu czy liczba otwarć drzwi podczas zabiegu. Te aspekty mają udowodniony wpływ na jakość powietrza w sali operacyjnej, często w większym stopniu niż sam rodzaj zastosowanej wentylacji. Podsumowując, choć systemy jednokierunkowego przepływu powietrza często zapewniają lepsze warunki sterylne, ich wpływ na ograniczenie SSI jest nadal przedmiotem badań. Kluczowe znaczenie mają również inne czynniki, takie jak dyscyplina zespołu chirurgicznego oraz optymalizacja konfiguracji sprzętu medycznego, które mogą równie istotnie wpływać na czystość powietrza w polu operacyjnym.
EN
Ventilation in operating theatres plays a key role in ensuring adequate air quality and minimising the risk of surgical site infection. This article reviews the different ventilation systems used in operating theatres, analysing their effectiveness, advantages and limitations. Both mixed ventilation (MV) and laminar airflow (LAF) solutions are discussed, as well as hybrid systems that combine the features of both methods. The importance of additional factors such as the correct positioning of surgical lights, staff clothing and the number of times doors are opened during surgery is also highlighted. These aspects have been shown to affect the air quality in the operating theatre, often more than the type of ventilation used. In conclusion, although unidirectional airflow systems often provide better sterile conditions, their impact on SSI reduction is still under investigation. Other factors, such as the discipline of the surgical team and optimisation of the medical equipment configuration, are also critical and can have a significant impact on the cleanliness of the air in the operating theatre.
Usytuowanie jednostek zewnętrznych urządzeń klimatyzacyjnych/pomp ciepła (agregatów) na zewnątrz budynków powinno odbywać się na podstawie § 147÷155 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. W artykule autor omawia przepisy, wymagania techniczne, zasady emisji hałasu, odległości od granicy działki i domów oraz inne ważne elementy.
W artykule przedstawiono najważniejsze zmiany, jakie wprowadza najnowsza rewizja dyrektywy EPBD (2024/1275) oraz dyrektywy EED (2023/1791) w sprawie jakości środowiska wewnętrznego (IEQ), z naciskiem na jakość powietrza wewnętrznego (IAQ). Jakość powietrza wewnętrznego odgrywa kluczową rolę dla zdrowia i komfortu użytkowników budynków, co podkreślają nowe przepisy Unii Europejskiej dotyczące efektywności energetycznej. Dyrektywa EPBD z 2024 r. zobowiązuje państwa członkowskie do wprowadzenia standardów dotyczących jakości środowiska wewnętrznego, uwzględniających m.in. wentylację, temperaturę i wilgotność. Modernizacja budynków, choć poprawia ich efektywność energetyczną, może negatywnie wpływać na jakość powietrza, jeśli nie uwzględni się odpowiednich systemów wentylacyjnych. Eksperci wskazują na konieczność integracji wentylacji z inteligentnymi systemami zarządzania budynkiem (BMS). Wyzwania modernizacyjne obejmują brak regulacji prawnych i wysokie koszty wdrożenia nowoczesnych systemów wentylacyjnych.
EN
The article presents the key changes introduced by the latest revision of the EPBD Directive (2024/1275) and the EED Directive (2023/1791) concerning Indoor Environmental Quality (IEQ), with a focus on Indoor Air Quality (IAQ). Indoor Air Quality plays a crucial role in the health and comfort of building occupants, as emphasized by new European Union regulations on energy efficiency. The 2024 EPBD directive obliges member states to implement standards for indoor environmental quality, including ventilation, temperature, and humidity. Building modernization, while improving energy efficiency, may negatively affect air quality if appropriate ventilation systems are not considered. Experts highlight the need to integrate ventilation with Building Management Systems (BMS). Modernization challenges include a lack of regulations and the high costs of implementing modern systems.
The aim of the article is to present a computational model to determine the losses generated by the brake discs of rail vehicles. The energy consumption of the disc (energy losses) is divided into inertia losses and fan losses. The article is preceded by a review of the design solutions of brake discs of rail vehicles in terms of their ventilation and cooling after braking. Particular attention was paid to three types of brake disc designs with ventilation blades, bars and other shapes of ventilation bridges, and how the ventilation of these discs affects energy losses. On the one hand, forced ventilation of brake discs shortens the cooling time after intensive braking, on the other hand, it causes energy losses due to forced ventilation when the brakes are not used. The article presents the state of knowledge regarding the cooling efficiency of brake discs as a result of forced ventilation and presents a method for calculating the energy consumption generated by the brake disc in relation to the rotational speed. The energy losses were divided in the article into inertia losses due to the rotating mass and losses on the fan, in which the energy necessary for the rotation of the brake disc was determined from the method of calculating centrifugal fans with known geometric dimensions.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami (§ 176 Rozp. ME z dnia 23 listopada 2016 r.) regulację przewietrzania prowadzi się tamami regulacyjnymi umieszczonymi na początku prądów rejonowych. Regulacja przewietrzania z zastosowaniem [...] tam regulacyjnych zabudowanych w grupowych lub rejonowych prądach powietrza odprowadzanego do szybu wydechowego jest dopuszczalna za zgodą KRZG, który określa warunki jej prowadzenia. W artykule przedstawiono doświadczenia kopalni w zakresie zastosowania tam regulacyjnych zabudowanych w prądzie powietrza odprowadzanym do szybu wydechowego, co umożliwiło bezpieczną eksploatację i likwidację ściany prowadzonej w bliskiej odległości od sąsiedniego rejonu w zakresie zminimalizowania przepływów zrobowych między rejonami, a tym samym zmniejszenia zagrożenia pożarowego.
EN
In accordance with the applicable regulations (§ 176 of the Regulation of the European Union of November 23, 2016), ventilation is regulated by means of control dams placed at the beginning of regional streams. Ventilation regulation using [...] control dams installed in group or district air currents discharged into the exhaust shaft is permitted with the consent of KRZG, which specifies the conditions for its implementation. The article presents the mine's experience in the use of control dams installed in the air flow discharged into the exhaust shaft, which enabled the safe operation and liquidation of a longwall in close proximity to a neighboring area, minimizing the flow of workings between areas and thus reducing the fire risk.
W referacie przedstawiono wyniki testu pracy ,,regulacji ujemnej powietrza’’, rozwiązania zapewniającego doprowadzenie do żądanego rejonu wentylacyjnego większej ilości powietrza niż umożliwia to praca wentylatora głównego przewietrzania. Testowane rozwiązanie miało zapewnić zwiększenie ilości powietrza w podsieci pola Stefanów na jednej z najdłuższych dróg prowadzenia powietrza od szybu wdechowego 2.2 do szybu wentylacyjnego 2.1 wynoszącej około 12,5 km. Zastosowany układ polegał na zabudowie w chodniku odstawczym 1/VI/389 dwóch automatycznych tam wentylacyjnych, przez które zostały przeprowadzone dwa lutniociągi tłoczące o średnicy 1200 mm. Do ww. lutniociągów zostały zamontowane równolegle dwa wentylatory lutniowe firmy Korfmann serii dGAL 12/450 od strony przecinki 1/VI/389 stanowiącej dopływ powietrza. W wyniku przeprowadzonego testu pracy urządzeń osiągnięto doprowadzenie znacznie większej ilości powietrza w porównaniu do normalnego układu przewietrzania w przedmiotowym rejonie.
EN
In the article results of a „negative airflow regulation” project are presented. The objective of the project was to deliver solutions which would force more air quantity to the ventilated region without any changes to the main mine ventilation fan. The solution amended the air quantity of one of the longest Stefanów field’s splits (12,5 kilometers) of the main airflow between the 2.2 downcast shaft and 2.1 upcast shaft. In belt roadway 1/VI/389 two automatic dams with two fi=1200 mm ventilation ducts were installed. In crosscut 1/VI/389 those ducts were connected to two parallelly mounted Korfmann dGAL 12/450 series fans which in turn became the auxiliary intake fans for that split. During the testing air quantity delivered to that particular region rose significantly.
10
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Badania prowadzono w nowoczesnym, nowo wybudowanym obiekcie. Pomiary jakości powietrza wewnętrznego wykonano na różnej wysokości w holu głównym. Ich celem było wyznaczenie rozkładu temperatury, wilgotności względnej i stężenia CO2 w przekroju pionowym, a następnie porównanie z wartościami dopuszczalnymi. Maksymalna wartość stężenia CO2 zmierzona zgodnie z normą w dolnej części holu wynosi 735 ppm, a maksymalna wilgotność względna w tej samej części holu 28,6% jest poniżej wartości wymaganych w obowiązującym rozporządzeniu w sprawie warunków technicznych. Wykonano obliczenia symulacyjne, jak zastosowanie recyrkulacji, przy założeniu nieprzekroczenia stężenia CO2 powyżej 1000 ppm w strefie przebywania ludzi, wpłynęłoby na zwiększenie wilgotności względnej. Zalecane jest miejscowe nawilżenie holu lub powietrza nawiewanego w centralach wentylacyjnych.
XX
The measurements were done in a modern newly-constructed building. IAQ measurements were done at different height in the main hall; their main goal was determining the profiles of temperature, relative humidity, and CO2 concentration along the vertical cross section, and then the comparison of these values with the allowable values ranges. CO2 concentration is in accordance with applicable standards; its maximum is 735 ppm at the lower part of the hall. At the same part it was also measured the maximal relative humidity of 28.6% which is lower than the value recommended by the standards. There were made simulative calculations how an applied recirculation, on the assumption that CO2 concentration does not exceed 1000 ppm in the people’s residence zone, increased the relative humidity. There is recommended humidifying the hall locally or supplied air in an air handler.
11
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule zaprezentowano wpływ prognozowanych zmian klimatu na zapotrzebowanie energii do uzdatniania powietrza na przykładzie systemu wentylacyjnego, którego zadaniem jest utrzymanie założonej temperatury oraz minimalnej wilgotności względnej powietrza w pomieszczeniu. Obliczono zmiany w całorocznym zapotrzebowaniu na energię do ogrzewania, nawilżania oraz ochładzania i osuszania powietrza. Analizy oparto na opisujących przyszłe zmiany klimatu scenariuszach RCP2.6, RCP4.5 i RCP8.5, opracowanych dla Wrocławia na okres dwóch pokoleń - do 2080 r. Z uwagi na niskie prawdopodobieństwo spełnienia się prognozy RCP2.6 uznano ją za bazową, natomiast prognozy RCP4.5 oraz RCP8.5, z uwagi na przewidywane zmiany klimatu, przyjęto odpowiednio jako względnie optymistyczną i pesymistyczną. Prognozowane zmiany klimatu determinują w najbliższych dziesięcioleciach spadek zapotrzebowania na energię do ogrzewania i nawilżania powietrza oraz wzrost zapotrzebowania na energię do chłodzenia i osuszania, a także przewiduje się większe ryzyko niedotrzymania w pomieszczeniu założonych warunków wilgotnościowych. Wzrost zapotrzebowania na energię do chłodzenia powietrza wykazuje tendencję większą niż sam trend zmian temperatury powietrza zewnętrznego. Dla dodatnich zysków ciepła w pomieszczeniu (∆t = 3 K, ∆t = 6 K) można się w 2080 r. spodziewać wzrostu zapotrzebowania na energię do chłodzenia i osuszania powietrza w zakresie od 35% (dla RCP4.5) do nawet 100% (dla RCP8.5) w stosunku do zapotrzebowania w 2020 r., przy jednocześnie widocznym ograniczeniu czasu zapewnienia wewnętrznych warunków wilgotnościowych na zadanym poziomie.
EN
The article presents the influence of forecasted climate changes on the energy demand for air treatment, based on the example of a ventilation system designed to maintain the assumed temperature and minimum relative humidity in a room. Changes in the year-round energy demand for heating, humidification, cooling and dehumidification of air were calculated. The analyzes were based on RCP2.6, RCP4.5 and RCP8.5 scenarios describing future climate changes, developed for Wroclaw for a period of two generations - until 2080. Due to the low probability of fulfilling the RCP2.6 forecast, it was considered a baseline, while the RCP4.5 and RCP8.5 forecasts, due to expected climate changes, were adopted as relatively optimistic and pessimistic, respectively. The forecast climate change determines in the coming decades a decrease in the energy demand for heating and humidification and an increase in the energy demand for cooling and dehumidification. It is also predicted that there will be a greater risk of not meeting the assumed humidity conditions in the room. The increase in the energy demand for air cooling shows a greater increase than the change in outdoor air temperature alone. For positive heat gains in the room (∆t = 3 K, ∆t = 6 K), an increase in energy demand for cooling and dehumidification in the range of 35% (for RCP4.5) to as much as 100% (for RCP8.5) can be expected in 2080 compared to the demand in 2020, with a simultaneous reduction in the time it takes to ensure indoor humidity conditions at the required level.
18
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Osuszanie kondensacyjne jest jednym ze sposobów obniżania zawartości wilgoci w powietrzu. Z uwagi na dostępność sposób ten jest często wykorzystywany w technice wentylacyjnej i klimatyzacyjnej. Z powodu obserwowanych zmian klimatycznych chłodzenie i osuszanie powietrza staje się w wielu przypadkach priorytetowe. W artykule przedstawiono wyniki obliczeń całorocznego zapotrzebowania na energię do uzdatniania powietrza klimatyzującego na przykładzie Wrocławia. Skupiono się głównie na jego ochładzaniu i osuszaniu z uwagi na trudność utrzymania w przestrzeni wewnętrznej założonych parametrów powietrza. Analizy przeprowadzono dla trzech sposobów sterowania pracą nawilżaczy, dla różnych wartości temperatury ściany chłodnicy od 3°C do 13°C oraz dla różnych zadanych wartości temperatur z przedziału 20-24°C i wilgotności względnych powietrza w pomieszczeniu z zakresu 40-60%. Określono przewidywany czas, w którym wewnętrzne warunki cieplno-wilgotnościowe są przez działanie systemu wentylacyjnego spełnione. Stwierdzono, że w pomieszczeniach, w których należy utrzymywać wilgotność względną na stosunkowo niskim poziomie (np. poniżej 50%) i jednocześnie temperaturę powietrza poniżej 22°C, osuszanie powietrza z wykorzystaniem zjawiska kondensacji pary wodnej na ścianach chłodnicy, może prowadzić do znaczącego wzrostu czasu niedotrzymania wewnętrznych warunków wilgotnościowych. Niedotrzymanie to znacząco wzrasta, gdy w pomieszczeniu występuje emisja pary wodnej. W skrajnych przypadkach warunki wilgotnościowe mogą być przekraczane przez ponad 50% całorocznego czasu pracy systemu.
EN
Dehumidification by condensation is one of the ways to reduce the moisture content in the air. This method is often used in ventilation and air conditioning technology due to its availability. Cooling and dehumidifying the air is becoming a priority in many cases, which results from the observed climate changes. The article presents the results of calculations of the annual energy demand for air conditioning treatment on the example of Wroclaw. The main focus was on cooling and dehumidifying it due to the difficulty of maintaining the assumed air parameters in the internal space. The analyzes were carried out for three methods of controlling the operation of humidifiers, for different temperatures of the cooler wall from 3°C to 13°C, for various set temperatures in the range of 20-24°C and air relative humidity in the room in the range of 40-60%. The expected time during which internal thermal and humidity conditions are met by the operation of the ventilation system was determined. It was found that where the relative humidity should be kept low (e.g. below 50%) and at the same time the air temperature below 22°C, dehumidification of the air using vapour water condensation on the cooler walls may lead to a significant increase in the time of failure to meet the internal humidity conditions. This failure increases significantly when there is water vapour emissions in the room. In extreme cases, humidity conditions may be exceeded for more than 50% of the system’s annual operation time.
19
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W ostatnich latach coraz mniej uwagi przykłada się do elementów związanych z prawidłową amortyzacją maszyn wirnikowych (wentylator - silnik, pompa - silnik itd.). W pogoni za ograniczeniami, przede wszystkim kosztów inwestycyjnych, nierzadko podejmowane są pochopne decyzje związane z „odchudzaniem” ram podporowych czy fundamentów pod maszyny wirnikowe. Dla zobrazowania skutków takich działań w artykule przedstawiono i omówiono wyniki pomiarów drgań wykonanych w obiekcie rzeczywistym przed oraz po wymianie instalacji wentylacyjnej obsługującej halę przemysłową. Wyniki pomiarów zestawiono z wynikami obliczeń wykonanych na podstawie 3 metod teoretycznych. Wykazano, że odpowiednia masa ramy podporowej oraz staranne wypoziomowanie układów mają decydujący wpływ na uzyskiwane amplitudy drgań. Tezę tę udowodniono poprzez ograniczenie drgań z 16,39 mm/s RMS do 4,23 mm/s RMS. Wykazano, że regularne monitorowanie amortyzacji może skutecznie i szybko doprowadzić do wykrycia problemów związanych z pracą wentylatorów i silników (uszkodzenie łożysk, niebezpieczne amplitudy drgań przegród budowlanych).
EN
In recent years, less and less attention has been paid to elements related to the proper depreciation of rotating machines (fan - electric motor, pump - electric motor, etc.). In the pursuit of reductions, especially in investment costs, hasty decisions are often made related to “slimming” support frames or foundations for rotating machines. To illustrate the effects of such actions, the article presents and discusses the results of vibration measurements performed in a real facility before and after replacing the ventilation installation that serves an industrial hall. The measurement results were compared with the results of calculations made based on 3 theoretical methods. It has been shown that the appropriate mass of the support frame and careful levelling of the systems have a decisive impact on the vibration amplitudes obtained. This thesis was proven by reducing vibrations from 16.39 mm/s RMS to 4.23 mm/s RMS. It has been shown that by regular monitoring of isolators depreciation one can effectively and quickly detect problems related to the operation of fans and electric motors (damage to bearings, dangerous vibration amplitudes of building partitions).
20
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Jakość powietrza wewnętrznego jest istotna, ponieważ dużą część życia ludzie spędzają wewnątrz pomieszczeń mieszkalnych. Jednakże większość wytycznych, dyrektyw i norm dotyczy jakości powietrza zewnętrznego. Pozostaje więc pytanie w jakim stopniu stan zanieczyszczenia powietrza zewnętrznego poprzez system wentylacyjny budynku przekłada się na stan jakości powietrza wewnętrznego. W ramach badań przeprowadzono pomiary stężenia pyłów zawieszonych wewnątrz i na zewnątrz pomieszczeń mieszkalnych różniących się lokalizacją, rodzajem budynku i systemem wentylacyjnym. Pomiary wykonywano w sposób ciągły przez 365 dni, mierząc pyły PM10, PM2,5, PM1,0, wilgotność względną i temperaturę powietrza. Jeden analizowany obiekt był wyposażony w wentylację grawitacyjną, drugi natomiast w wentylację z rekuperacją. Badania wykazały, że wewnątrz obiektu z wentylacją grawitacyjną stężenie pyłów zawieszonych było średnio o 48% niższe niż na zewnątrz, natomiast w przypadku wentylacji z rekuperacją o 56%. Stwierdzono jednocześnie, występowanie przesunięcia czasowego w przedostawaniu się zanieczyszczenia z zewnątrz do wewnątrz obiektu. Efekt ten dotyczył głównie wentylacji grawitacyjnej osiągając czas nawet 1h. Nie ustalono bezpośredniej korelacji między jakością powietrza zewnętrznego i wewnętrznego. W budynku z wentylacją grawitacyjną odnotowano 14% dni o wyższym stężeniu średniodobowym wewnątrz niż na zewnątrz, a z wentylacją z rekuperacją jedynie 3%. Przy czym należy pamiętać, że sposób wentylacji budynków mieszkalnych ma duży wpływ na redukcję przenikania zanieczyszczeń pyłowych do wnętrza pomieszczeń oraz skuteczność ich usuwania ze źródeł wewnętrznych.
EN
Indoor air quality is important because people spend a large part of their lives indoors. However, most guidelines, directives and standards concern outdoor air quality. Therefore, the question remains to what extent the level of outdoor air pollution through the building’s ventilation system translates into the quality of indoor air. As part of the research, measurements of the concentration of particulate matter were carried out inside and outside residential rooms with different in location, building type and ventilation systems. Measurements were performed continuously for 365 days, measuring PM10, PM2,5, PM1,0, relative humidity and air temperature. One analyzed facility was equipped with gravity ventilation, the other with ventilation with heat recovery. The research showed that inside the facility with gravity ventilation the concentration of particulate matter was on average 48% lower than outside, while in the case of ventilation with heat recovery it was 56%. At the same time, it was found that there was a time shift in the transfer of contamination from the outside to the inside of the facility. This effect mainly concerned gravity ventilation, lasting up to 1 hour. No direct correlation has been established between outdoor and indoor air quality. In a building with natural ventilation, 14% of days with a higher average daily concentration were recorded inside than outside, and in a building with ventilation with heat recovery only 3%. At the same time, it is important to remember that method of ventilation of residential buildings has a significant impact on the reduction of the penetration of PM pollutants into the rooms and the effectiveness of their removal from internal sources.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.