Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Oszacowanie dawek pochłoniętych przez układy stymulujące pracę serca podczas radioterapii sterowanej obrazem

Jakrzewska Wioletta, Czajkowski Paweł

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2023

|

Vol. 12, nr 1

45--48

PL

W praktyce klinicznej coraz częściej obserwujemy przypadki kliniczne napromieniania zewnętrznymi wiązkami promieniowania jonizującego pacjentów, u których zainstalowany jest układ wspomagający pracę serca. Ma to związek z poprawą metod diagnostyki oraz ze wzrostem krzywej przeżywalności pacjentów nowotworowych. Obecność tego typu układów nie powinna być czynnikiem wykluczającym ani ograniczającym stosowanie tego typu leczenia. We współczesnych metodach i technikach dostarczania dawki terapeutycznej w procesie radioterapii fizycy medyczni wraz radioterapeutami powinni wprowadzić takie zalecenia, aby maksymalnie zastosować zasadę ALARA (ang. As Low As Reasonably Reasonably Achievale Achievale) w takich przypadkach. Należy mieć świadomość, iż promieniowanie jonizujące nie jest obojętne dla tego typu urządzeń oraz że występują różne typy tego rodzaju urządzeń. Oczywistym jest, iż należy minimalizować dawki promieniowania jonizującego, stosując szereg zaleceń zagranicznych oraz krajowych. Aby to osiągnąć, wydaje się zasadnym ograniczenie dawek, których źródłem jest proces pozycjonowania pacjenta podczas sesji radioterapeutycznej.

EN

In clinical practice, we observe an increasing number of clinical cases of irradiation with external beams of ionizing radiation in patients with implantable cardiac rhythm devices. It is related to the improvement of diagnostic methods and the increase in the survival curve of cancer patients. It shouldn’t be limited to the treatment of those patients. In modern methods and techniques of delivering a therapeutic dose during radiotherapy, medical physicists and radiotherapists should introduce such recommendations to maximally apply the ALARA principle (As Low As Reasonably Achievable Achievable) in such cases. It’s important to know that ionizing radiation is not indifferent to this type of device and that there are different types of this type of device. It is obvious that ionizing radiation doses should be minimized by following foreign and domestic recommendations. To achieve this, it seems reasonable to limit the doses that come from the process of positioning the patient during a radiotherapy session.

2

Obrazowanie MRI we współczesnej radioterapii – ogólne zasady

Oborska-Kumaszyńska Dominika

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2023

|

Vol. 12, nr 1

19--25

PL

Zwiększona zgodność dozymetryczna nowoczesnych technik leczenia, takich jak IMRT i VMAT, stworzyła zwiększone wymagania dotyczące dokładności wyznaczania targetów przy wsparciu informacji obrazowej z różnych modalności. Aby dokładnie zapewnić wysoką konformalność leczenia, potrzebna jest precyzyjna definicja guza i OAR (organy ryzyka). Jest to główny powód, dla którego MRI znalazło zastosowanie w planowaniu radioterapii. Najczęściej obrazowanie TK nadal stanowi główną i referencyjną modalność obrazową. Obrazowanie w rezonansie magnetycznym (MRI) jest coraz częściej wykorzystywane w planowaniu radioterapii (RT). Wynika to z lepszego kontrastu tkanek miękkich w porównaniu z obrazowaniem w tomografii komputerowej (TK). Z punktu widzenia zastosowania obrazowania w planowaniu leczenia i potrzeb radioterapii w tym zakresie, w zasadzie pożądana byłaby możliwość całkowitego zastąpienia symulatora TK odpowiednim skanowaniem MRI. (TG-101) (AAPM) zajmująca się stereotaktyczną RT ciała stwierdza, że MRI jest złotym standardem w wizualizacji guzów mózgu i „jest coraz częściej stosowany w zastosowaniach SBRT, w tym raka prostaty, guzów kręgosłupa, piersi i guzów litych jamy brzusznej”. Jednak z uwagi na kwestię dotyczącą zapewnienia dokładności geometrycznej i wymóg oszacowania gęstości elektronowej do obliczeń dawki, w praktyce obrazowanie MRI jest używane głównie w fuzji ze skanem uzyskanym na symulatorze TK.

EN

The increased dosimetric compatibility of modern treatment techniques, such as IMRT and VMAT, has created greater requirements for the accuracy of targeting based on the image information provided from different modalities. Accurate tumour and OAR definition is needed to ensure accurately high conformity of treatment. This is the main reason that MRI has found place in radiotherapy planning. Still, CT imaging continues to be the main and reference imaging modality in this field, however MRI has been increasingly used in radiotherapy (RT) planning. This is due to the better soft tissue contrast compared to CT scans. It would be desirable in principle to be able to completely replace the CT simulation with an appropriate MRI acquisition. (TG-101) (AAPM) for stereotactic body RT states that MRI is the gold standard for visualizing brain tumours and “is increasingly used in SBRT applications including prostate cancer, spinal tumours, breast and abdominal solid tumours.” However, due to the problem of ensuring geometric accuracy and the requirement to estimate the electron density for dose calculations, in practice MRI imaging is mainly used a registered with a CT simulation for marking up targets and OARs and planning purposes.

3

Dozymetria 3D w radioterapii. Rys historyczny, typy dozymetrów, charakterystyka i aplikacje

Kozicki Marek, Maras Piotr

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2023

|

Vol. 12, nr 1

27--42

PL

Niniejszy artykuł dotyczy dozymetrii 3D w radioterapii. Zawiera rys historyczny, opis pierwszych prac w Polsce, charakterystykę głównych typów dozymetrów 3D, a także przykłady ich zastosowań. Dozymetria 3D obejmuje: dozymetr 3D często w odpowiednim pojemniku, wybrany system skanowania 3D, protokół kalibracji i aplikacji dozymetru, protokół skanowania 3D oraz pakiet oprogramowania do szybkiego i łatwego przetwarzania danych dozymetrycznych w 3D. Niektóre elementy takiego systemu dozymetrii są dostępne w ośrodkach radioterapii, inne dostarczają producenci. Typowy dozymetr 3D to matryca ze związkami wrażliwymi na promieniowanie jonizujące, które ulegają konwersji pod wpływem tego promieniowania. Zmianę w dozymetrze można zmierzyć za pomocą następujących technik obrazowania: rezonans magnetyczny (RM), RM w radioterapii pod kontrolą RM (MRgRT), tomografia komputerowa (TK), tomografia wiązki stożkowej (CBCT), optyczna tomografia komputerowa (optyczna TK lub OTK), ultrasonografia (USG) oraz tomografia fluorescencyjna (TF). Istnieje kilka rodzajów dozymetrów 3D, takich jak dozymetry żelowe Fricke, polimerowe dozymetry żelowe, żele radiochromowe i radiochromowe tworzywa sztuczne, dozymetry odkształcalne, dozymetry o gęstości zbliżonej do tkanki płucnej, dozymetry wielofazowe, które imitują różne tkanki w jednym pojemniku, takie jak płuca i mięśnie. Każdy typ dozymetru może być mierzony w 3D przy użyciu jednej lub kilku technik obrazowania. Wynik obrazowania jest przetwarzany przy użyciu kodów Matlab napisanych dla danego eksperymentu – aplikacji lub za pomocą komercyjnych pakietów oprogramowania, takich jak polyGe- Vero® i polyGeVero®-CT. Przetwarzanie danych uzyskanych po skanowaniu jest specyficzne dla konkretnego typu dozymetru. Dozymetry 3D charakteryzują się określoną dawką progową, quasi-liniową i dynamiczną odpowiedzią na dawkę, dawką saturacyjną, rozdzielczością dawki, podobieństwem tkankowym, powtarzalnością, zależnością odpowiedzi dozymetru na napromienienie od rodzaju promieniowania o określonej energii i mocy dawki oraz pod względem integralności rozkładu dawki w czasie. Dozymetry 3D wykorzystywane są zarówno do testowania urządzeń radioterapeutycznych, jak i klinicznie do weryfikacji rozkładów dawek obliczonych za pomocą systemów planowania leczenia (SPL) w licznych technikach napromieniania pacjentów, z wykorzystaniem wiązek zewnętrznych w technikach 3D i 4D: terapia z modulacją intensywności (IMRT), dynamiczna terapia łukowa (VMAT) oraz stereotaksja (SRS i SRT) za pomocą noża gamma (gamma knife) lub CyberKnife czy w radioterapii sterowanej obrazowaniem (IGRT) z użyciem CBCT lub RM, protonoterapii, a także za pomocą źródeł wprowadzanych do tkanek pacjenta w brachyterapii. W pracy wskazano również aktualne trendy rozwojowe w dozymetrii 3D.

EN

This work concerns 3D radiotherapy dosimetry. It includes a historical outline, starting from the first works and further development of dosimetry in the world, the first works in Poland, main types of 3D dosimeters, main features of the dosimeters and their applications. The 3D dosimetry system includes: a 3D dosimeter in customised container, a selected 3D scanning system, a dosimeter calibration and application protocol, a 3D scanning protocol and a software package for quick and easy 3D data processing. Some elements of such a 3D dosimetry system are available in hospitals, others are provided by manufacturers. A typical 3D dosimeter is a matrix with radiation active compounds that convert under the influence of ionizing radiation. This change can be measured by the following scanning techniques: standalone magnetic resonance imaging (MRI), MRI in MR-guided radiotherapy (MRgRT), computed tomography (CT), cone-beam computed tomography (CBCT), optical computed tomography (optical CT or OCT), ultrasonography (USG) and fluorescence tomography (FT). There are several types of 3D dosimeters, such as Fricke-based gel dosimeters, polymer gel dosimeters, radiochromic gels and plastics, lungs-mimicking dosimeters, combined dosimeters mimicking different tissues in one vial, such as both lungs and muscles. Each type of the dosimeters can be measured in 3D using one or more 3D scanning techniques. The scan outcome is processed using in-house Matlab codes or commercial software packages such as polyGe- Vero® or polyGeVero®-CT. The processing of data obtained after scanning is specific for a particular type of dosimeter. 3D dosimeters are mainly characterized by threshold dose, quasi-linear and dynamic dose response, saturation dose, dose resolution, tissue equivalence, reproducibility, dependence on the type of radiation, radiation energy and dose rate, and in-time integrity of the dose distribution in 3D. 3D dosimeters have been used both in terms of tests of radiotherapy devices and to verify dose distributions calculated by treatment planning systems (TPS) in numerous patient irradiation techniques using external beams in 3D and 4D techniques: intensity-modulated radiation therapy (IMRT), volumetric modulated arc therapy (VMAT), stereotactic radiosurgery (SRS) and stereotactic radiation therapy (SRT) with a gamma knife or CyberKnife, image-guided radiotherapy (IGRT) using CBCT or MRI, proton therapy as well as with sources introduced into the patient’s tissues in brachytherapy. Current trends in 3D dosimetry are also outlined.

4

Zastosowanie termowizji w radioterapii raka piersi

Baic Agnieszka, Plaza Dominika, Lange Barbara, Stanek Agata, Ślosarek Krzysztof, Cholewka Armand

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2022

|

Vol. 11, nr 4

301--304

PL

Projekt „Zastosowanie obrazowania termicznego w radioterapii nowotworów” został przeprowadzony w Narodowym Instytucie Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie oddział w Gliwicach we współpracy z Instytutem Inżynierii Biomedycznej UŚ. Celem pracy badawczej było wykazanie przydatności obrazowania w podczerwieni do kontroli pacjentek leczonych radioterapią z powodu zdiagnozowanego nowotworu piersi. Badaniu poddano kilka grup pacjentek. Pierwszą z nich stanowiły pacjentki w trakcie radioterapii, drugą grupę pacjentki po zakończonym leczeniu radioterapeutycznym, natomiast trzecią grupę kobiety zdrowe. Uzyskane wyniki pozwalają potwierdzać, że zastosowanie termowizji w kontroli pacjentek w trakcie i po zakończeniu leczenia radioterapią może dostarczyć dodatkowych informacji na temat odpowiedzi chorych na leczenie po pochłonięciu dawki promieniowania. Dzięki temu, że jest to technika nieinwazyjna, pozwala ona również monitorować zmianę tych procesów w czasie. Obecnie nie ma dostępnych metod, które pozwalałyby na obiektywną ocenę odczynu popromiennego, dlatego zaproponowana metoda wydaje się być przydatna w codziennej praktyce klinicznej.

EN

The project “Application of thermal imaging in cancer radiotherapy” was carried out at the National Institute of Oncology. Maria Skłodowskiej-Curie branch in Gliwice in cooperation with the Institute of Biomedical Engineering of the University of Silesia. Several groups of patients were examined: patients undergoing radiotherapy, patients after treatment, and women without diagnosed breast cancer. The obtained results seem to confirm that the use of thermal imaging in the control of patients during and after treatment, radiotherapy may provide additional information on the patients’ response to treatment after absorbing a radiation dose. Due to the fact that it is a non-invasive technique, it also allows you to check how these processes change over time. Currently, there are no available methods that would allow an objective assessment of the radiation reaction, therefore the proposed method seems to be useful in everyday clinical practice.

5

Wysoka gęstość, wysokie dawki, wysokie ryzyko. Fizyczny punkt widzenia na rozkład dawek w radioterapii kręgosłupa

Raczkowski Maciej, Janiszewska Marzena

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2022

|

Vol. 11, nr 2

137--147

PL

Leczenie zmian nowotworowych kręgosłupa bazujące na protokołach klinicznych łączących chirurgię i radioterapię staje się w Polsce standardem postępowania. W chorobie przerzutowej połączenie chirurgii i radioterapii jest od dawna akceptowane. Największą przeszkodą w symbiotycznej ewolucji chirurgii i radioterapii były i są materiały stosowane w systemach stabilizacji kręgosłupa. Tradycyjne implanty tytanowe stanowią wyzwanie dla wielodyscyplinarnego postępowania u chorych z nowotworami kręgosłupa. Mogą one znacząco pogorszyć ocenę obrazu pooperacyjnego z powodu artefaktów, potencjalnie wpływając na właściwe zaplanowanie i przeprowadzenie radioterapii oraz odpowiednią kontrolę radiologiczną w celu wykluczenia progresji choroby. Wprowadzanie implantów bazujących na materiałach karbonowych zmniejsza znacząco liczbę artefaktów podczas obrazowania, co potencjalnie może przekładać się na poprawę jakości radioterapii. W niniejszym opracowaniu przedstawiono kliniczne i radiologiczne porównanie pomiędzy nowymi implantami karbonowymi a standardowymi implantami tytanowymi.

EN

The treatment of spinal cancer based on clinical protocols combining surgery and radiotherapy is becoming a standard procedure in Poland. In metastatic disease, the combination of surgery and radiotherapy has long been accepted. The biggest obstacle in the symbiotic evolution of surgery and radiotherapy were and still are the materials used in spinal stabilisation systems. Traditional titanium implants, pose a challenge to the multidisciplinary management of patients with spinal tumours. They can significantly impair postoperative image assessment due to artefacts, potentially affecting the appropriate planning and delivery of radiotherapy and adequate radiological follow-up to exclude disease progression. The introduction of implants based on carbon materials significantly reduces the number of artefacts during imaging, potentially translating into improved radiotherapy quality. This study presents a clinical and radiological comparison between new carbon implants and standard titanium implants.

6

Testy weryfikacyjne dla technik monitorowania w obrazowaniu kV – fluoroskopia i 4D CBCT

Oborska-Kumaszyńska Dominika

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2022

|

Vol. 11, nr 1

53--58

PL

Postęp technologiczny w radioterapii bazującej na obrazie (IGRT) oraz powszechne stosowanie i dostępność trójwymiarowych oraz czterowymiarowych technik obrazowania online pozwalają na nowe podejście w ocenie i kwantyfikacji ruchu oddechowego podczas sesji terapeutycznej. Systemy obrazowania zintegrowane z systemami radioterapeutycznymi mają wbudowane modalności dynamiczne obrazowania – fluoroskopia oraz 4D CBCT. Obrazowanie 4D-CBCT jest czułe na parametry, takie jak prędkość obrotu gantry, liczba projekcji, liczba ramek na projekcje i prąd lampy, a także wzorzec oddychania pacjenta. Ponieważ obie te modalności dostarczają informację obrazową, w której następuje ocena geometrycznej zmienności anatomii pacjenta oraz położenia zmian podczas cyklu oddechowego, zarówno jakość obrazowania, parametry geometryczne, jak i parametry związane z cyklicznością ruchu związanego z oddechem powinny podlegać ocenie podczas testów kontroli jakości.

EN

Technological advances of image-based radiotherapy (IGRT) and the widespread use of it, as well availability of online 3D and 4D imaging techniques allow for a new approach in the assessment and quantification of respiratory movement during a radiotherapy session. Imaging systems integrated with RT systems have built-in dynamic imaging modalities – fluoroscopy and 4D CBCT. 4D-CBCT imaging is sensitive to parameters such as gantry rotation speed, number of projections, number of frames per projections as well the patient’s breathing pattern. Both of modalities provide imaging information of the geometric variability of the patient’s anatomy and the position of lesions during the breath activity. The image quality, geometrical parameters and the reconstruction of respiratory phases should be assessed during quality control tests.

7

SABR – minimalne standardy i wybrane zagadnienia implementacji i realizacji

Oborska-Kumaszyńska Dominika

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2022

|

Vol. 11, nr 2

159--165

PL

Stereotaktyczna ablacyjna radioterapia SABR (stereotactic ablative body radiotherapy/SBRT – sterotactic body radiotherapy), jako technika wysokiej precyzji dostarczania wysokiej dawki, historycznie bazuje na zasadach i filozofii zastosowania w śródczaszkowej radiochirurgii stereotaktycznej i przeniesienia tej techniki w zastosowaniu do innych miejsc anatomicznych. SABR ma na celu dostarczenie dawki promieniowania ablacyjnej w 3-8 frakcjach, zwykle > 7,5 Gy, przez 2-3 tygodnie, z wysoką precyzją i dokładnością (< 2-3 mm). Radiobiologicznym uzasadnieniem dla stereotaktycznej ablacyjnej radioterapii jest to, że dostarczając kilka frakcji wysokiej dawki w krótkim całkowitym czasie leczenia, jest możliwe osiągnięcie silnego efektu biologicznego. Jednocześnie użycie tak wysokiej dawki frakcyjnej stanowi znaczące wyzwanie, zwłaszcza dla pozaczaszkowych obszarów anatomicznych, zarówno ze względu na interfrakcyjny, jak i intrafrakcyjny ruch targetu/targetów i narządów krytycznych (OAR) oraz konieczność balansowania pomiędzy osiągnięciem celu terapeutycznego i zarządzaniem ryzykiem niepożądanych efektów, z tytułu narażenia organów ryzyka na określone poziomy dawek. Wprowadzenie technik SABR wymaga ustalenia minimalnych standardów zapewniających bezpieczeństwo i właściwą jakość realizacji tych procedur radioterapeutycznych.

EN

Stereotactic ablative body radiotherapy (SABR), as a therapeutic technique of high precision high dose delivery, historically basis on the principles and philosophy of stereotactic intracranial radiosurgery and transfer of it to other anatomical sites. SABR aims to deliver an ablative radiation dose in 3-8 fractions (now also more often 1), usually > 7.5 Gy for 2-3 weeks, with the high precision and geometrical accuracy < 2-3 mm. The radiobiological rationale for stereotaxic ablative radiotherapy is that by delivering high dose fractions in a short total treatment time, it is possible to achieve a strong radiobiological effect for a tumour. However, the use of a high dose fraction presents a significant challenge, due to both an interfraction and intrafraction movement of target/targets and organs at risk (OAR) and the need to balance between achieving the therapeutic goal and managing the risk of adverse effects due to the exposure of organs at risk to specific dose levels. The introduction of SABR techniques requires the establishment of minimum standards to ensure the safety and quality of the implementation of these radiotherapeutic procedures.

8

Rola opieki stomatologicznej nad pacjentami onkologicznymi poddanymi radioterapii głowy i szyi

Oborska-Kumaszyńska Dominika

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2022

|

Vol. 11, nr 5

447--451

PL

Nowotwory głowy i szyi obejmują heterogenną grupę nowotworów wywodzących się z górnych dróg oddechowych i przewodu pokarmowego, zatok przynosowych oraz ślinianek i tarczycy. Optymalne postępowanie w leczeniu tych nowotworów wymaga multidyscyplinarnego podejścia. Radioterapia jest jedną z technik oferowanych w kompleksowym leczeniu tego regionu anatomicznego. Głównym celem radioterapii jest uzyskanie miejscowej kontroli guza przy jednoczesnym zminimalizowaniu uszkodzeń narządów krytycznych i tkanek zdrowych. Przy tak złożonym anatomicznie regionie i bliskości poszczególnych struktur anatomicznych radioterapia wymaga zastosowania niezwykle złożonych technik i zapewnienia bardzo wysokiego poziomu zgodności dostarczania dawki promieniowania w oparciu o proces optymalizacji leczenia (pokrycie targetów przepisaną dawką vs o chrona zdrowej t kanki). J ednym z głównych p roblemów jest wpływ promieniowania na normalne komórki. Głównymi tkankami/narządami dotkniętymi promieniowaniem podczas radioterapii dla obszaru głowy-szyi są gruczoły ślinowe, błona śluzowa jamy ustnej, kubki smakowe oraz kości i zęby. Zniszczenie tkanek/narządów powoduje w jamie ustnej powstanie wielu niepożądanych skutków ubocznych. Ważne jest, aby w procesie terapeutycznym zapobiegać i leczyć powikłania ustno-twarzowe. Wymagają one multidyscyplinarnego podejścia, które obejmuje dedykowany zespół radioterapii, chirurga głowy i szyi, lekarza dentysty, pielęgniarki, dietetyka, fizjoterapeuty, pracownika socjalnego, a w niektórych przypadkach chirurga plastycznego, protetyka i psychologa.

EN

Head and neck tumors include a heterogeneous group of cancers originating in the upper respiratory and gastrointestinal tract, paranasal sinuses, and the salivary glands and the thyroid gland. Optimal management of these cancers requires a multidisciplinary approach. Radiation is one possible treatment method for cancers in this area of the body. This treatment method is utilized to treat the tumor while minimizing damage to critical organs and healthy tissue. The head and neck area is anatomically complex and is proximal to numerous vital structures. Therefore, radiotherapy treatment of tumors in this region requires extreme precision involving complex techniques. These techniques must ensure a high level of compliance for radiation dose delivery with respect to optimization of treatment processes (target coverage with prescribed dos vs protection of healthy tissue). One of the main problems is the effect of radiation on normal cells. The main tissues / organs affected by radiation in the head-neck area are the salivary glands, oral mucosa, taste buds, and bones and teeth. The destruction of tissues/organs causes many undesirable side effects in the oral cavity. It is important to prevent and treat orofacial complications. Such complications require multidisciplinary treatment which would involve a dedicated radiation therapy team, head and neck surgeon, dentist, nurse, dietitian, physical therapist, social worker, and, in some cases, plastic surgeon, prosthetist, and a psychologist.

9

Porównanie planów leczenia raka gruczołu krokowego w t echnice VMAT optymalizowanych ręcznie i przy pomocy algorytmu RapidPlan z funkcją Aperture Shape Controller

Półtorak Michał, Świerczyński Maciej, Czyżew Beata, Weinert Bartosz, Pawłów Katarzyna, Goraj Magdalena, Rolski Wojciech

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2022

|

Vol. 11, nr 6

503--509

PL

Automatyczne planowanie znalazło swoje zastosowanie między innymi w teleradioterapii. Dzięki tej funkcjonalności użytkownicy dostali możliwość podniesienia jakości procesu przygotowania planu leczenia. Firma Varian Medical Systems (VMS) wprowadziła narzędzie o nazwie RapidPlan (RP) zintegrowane z systemem planowania leczenia Eclipse. W pracy wykorzystano tomografię komputerową do planowania leczenia 50 pacjentów z rakiem gruczołu krokowego. Porównano 250 planów opracowanych przez grupę Fizyków z planami wykonanymi za pomocą modułu RP z zastosowaniem funkcji Aperture Shape Controller (ASC) z podziałem na ASC:OFF, VeryLow, Moderate, VeryHigh. W badaniu zostały porównane rozkłady dawek w objętościach tarczowych Planning Target Volume (PTV) oraz dawki w narządach, takich jak: odbytnica, pęcherz, główki kości udowych. Dla PTV przeanalizowano parametry, takie jak: V95%, D2%, odchylenie standardowe oraz stosunek objętości izodozy 50% do objętości PTV. Dla narządów krytycznych, takich jak pęcherz oraz odbytnica, zostały porównane następujące parametry: Dśr, V50%, V50Gy, natomiast dla główek kości udowych zostały przeanalizowane D2%, V30%, V40%, V50%. Dodatkowo porównano objętości w cm3 V25%, V50%, V70%, V90% dawki przepisanej. W celu sprawdzenia, czy różnice w opisanych wyżej grupach są istotne statystycznie, wykonano test t-Studenta dla prób niezależnych. Do zbadania, czy dane podlegają rozkładowi normalnemu, użyto testu Shapiro-Wilka. Dla danych, które nie podlegały rozkładowi normalnemu, przeprowadzono nieparametryczny test U Manna-Whitneya. W przypadku dawki w objętościach tarczowych parametr V95% > 98% spełniał kryteria zarówno dla planów w grupie Fizycy, jak i planów RP. W przypadku pęcherza oraz odbytnicy uśrednione parametry Dśr, V50%, V50Gy [%], V50Gy [cm3] są wyższe w grupie Fizycy w porównaniu z planami z użyciem RP. Natomiast parametry, takie jak D2%, odchylenie standardowe, stosunek objętości izodozy 50% do objętości PTV, są wyższe w grupie planów RP. Objętości w cm3 – V25%, V50%, V70%, V90% dawki przepisanej są wyższe w grupie Fizycy. W oparciu o uzyskane wyniki wykazano, że plany wygenerowane za pomocą RP osiągają zadowalające rezultaty i mogą być stosowane klinicznie z użyciem funkcji ASC: OFF.

EN

Automatic planning has found its application among others in teleradiotherapy. Thanks to this functionality, users received the opportunity to improve the quality of the process of preparing a treatment plan. Varian Medical Systems (VMS) introduced a tool called RapidPlan (RP) integrated with the Eclipse treatment planning system. Computed tomography of 50 patients with prostate cancer was used in the study. 250 plans made by a group of Physicist were compared with plans made by using the RP module with the Aperture Shape Controller (ASC) divided into: ASC:OFF, VeryLow, Moderate, VeryHigh. The study compared dose distribution in Planning Target Volume (PTV) and dose distributions in organs such as: rectum, bladder, femoral heads. PTV parameters were analyzed such as: V95%, D2%, standard deviation and the ratio of the volume of isodose 50% to the PTV volume. For organs at risk such as bladder and rectum, the following parameters were compared: Dmean, V50%, V50Gy, and for femoral heads: D2%, V30%, V40%, V50%. In addition, volumes in cm3 V25%, V50%, V70%, V90% of the prescribed dose were compared. In order to check statistically significant differences in the groups described above Student’s t-test was performed for independent samples. The Shapiro-Wilk test was used to check if the data are normally distributed. For data that is not normally distributed the U Manna-Whitneya test was performed. In the case of a dose in target volumes, the V95% > 98% parameter met the criteria for both plans in the Physicist group and plans in the RP group. For bladder and rectum, average parameters such as Dmean, V50%, V50Gy [%], V50Gy [cm3] are higher in the group of Physicist compared to plans with the use of RP. Parameters such as D2%, standard deviation, the ratio of isodose 50% volume to PTV volume is higher in the group of RP plans. Volume in cm3 – V25%, V50%, V70%, V90% of the prescribed dose are higher in the Physicist group. Based on the obtained results, it was shown that the plans generated using RP achieve satisfying results and can be used clinically with the ASC:OFF function.

10

Terapia flash : nowy cud w radioterapii nowotworów złośliwych?

Lenartowicz Aleksandra, Markopolskyi Vasyl, Pracz Janusz

Elektronika : konstrukcje, technologie, zastosowania

|

2022

|

Vol. 63, Nr 2

27--30

PL

Wydaje się, że nowatorska metoda radioterapii (RT) w leczeniu onkologicznym, z wykorzystaniem promieniowania o wysokiej mocy dawki (FLASH), pozwala znacząco zmniejszyć toksyczność wywołaną promieniowaniem w zdrowych tkankach, jednocześnie wykazując wysoką skuteczność w zabijaniu komórek nowotworowych. Dotychczas przeprowadzono wiele badań przedklinicznych oraz jedno badanie kliniczne, które wykazały korzyści tej metody w porównaniu z metodą konwencjonalną. Dalsze prowadzenie badań napotyka jednak na ograniczony dostęp do urządzeń generujących stabilną i powtarzalną wiązkę promieniowania o ultrawysokiej mocy dawki. Niniejsza praca prezentuje obecny stan wiedzy na temat badań przedklinicznych, hipotez mechanizmu efektu FLASH w komórkach oraz koniecznych udoskonaleń urządzeń generujących wiązkę, tak aby było możliwe osiągnięcie wysokiej mocy dawki przy spełnieniu jednocześnie wymagań terapii.

EN

The novel method of radiation therapy in cancer treatment using high dose radiation (FLASH) appears to be able to significantly reduce radiation-induced toxicity in healthy tissues, while demonstrating high efficiency in killing cancer cells. So far, many preclinical studies and one clinical trial have been carried out, which showed significant advantages of this method compared to the conventional method. However, further research is faced with limited access to devices generating a stable and repeatable beam of ultra-high dose radiation. This paper presents the current state of knowledge on preclinical research, the hypotheses of the FLASH effect mechanism in cells and the necessary improvements to the beam generating devices, so that it is possible to achieve a high dose rate while meeting the requirements of the therapy.

11

Test położenia gantry symulatora TK

Skrzyński Witold

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2021

|

Vol. 10, nr 4

341--344

PL

W pracy zaprezentowano sposób wykonania testu położenia gantry symulatora TK (GE Discovery RT). Wykorzystano fantom Catphan, ustawiony na stole tomografu i wypoziomowany. Zarejestrowano serię obrazów pokrywających początkową część fantomu. Obrazowanie powtórzono dla różnych nastawionych wartości położenia gantry z zakresu od -1° do +1°. Rzeczywiste położenie gantry wyznaczono w oparciu o analizę wartości HU w wybranych obszarach obrazu fantomu. Uzyskane wyniki wskazują na przydatność zaprezentowanej metody.

EN

The paper presents the method of performing the gantry tilt test for a CT simulator (GE Discovery). The Catphan phantom was used, placed on the CT simulator table and leveled. A series of images were acquired, covering the leading part of the phantom. Imaging was repeated for set gantry tilt values ranging from -1° to +1°. The actual gantry tilt was determined based on the analysis of HU values in selected areas of the phantom image. The obtained results show the usefulness of the presented method.

12

Metody optymalizacji wielokryterialnej w planowaniu leczenia w radioterapii

Oborska-Kumaszyńska Dominika, Jaganathan Arun

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2021

|

Vol. 10, nr 3

243--252

PL

Planowanie leczenia w radioterapii wiąże się z podstawowymi z natury tego procesu kompromisami między kontrolą guza (homogenność rozkładu dawki, konformalność rozkładu dawki, pokrycie targetu przypisaną dawką) a oszczędzeniem normalnej/zdrowej tkanki, między wydajnością czasową tego procesu i jakością rozkładu dawki oraz między jakością planu nominalnego a stabilnością. Przy uwzględnieniu złożoności procesu planowania leczenia oraz kontradykcyjnych kompromisów narzędziami wspomagającymi osiągnięcie celów są metody wielokryterialnej optymalizacji wbudowane w systemy planowania leczenia. Znalezienie wartości wag w stosunku do parametrów optymalizacyjnych dla targetów i ograniczeń poza tymi targetami, które kondensują wszystkie wymagania kliniczne w jednej liczbie, nie jest procesem trywialnym. To co na pewno komplikuje rozwiązanie tego zagadnienia, to fakt, że wagi nie mają bezpośredniej interpretacji klinicznej, a ponadto przy ich doborze nie jest wiadomo, jak realistyczne jest osiągnięcie celów tej optymalizacji. Planowanie radioterapii wiąże się z nieodłącznymi kompromisami: podstawowym celem leczenia nowotworów wystarczająco wysoką, jednolitą lub modulowaną zgodnie z przypisaniem dawką, co pozostaje w sprzeczności z zerową dawką w obszarze zdrowej tkanki. Zrozumienie tych kompromisów w pojęciu optymalizacji w poszczególnych przypadkach można uzyskać, obliczając dla każdego pacjenta bazę danych optymalnych planów Pareto. Plan leczenia jest optymalny w sensie Pareto, jeśli jest wykonalny i nie ma innego wykonalnego planu, który byłby lepszy w co najmniej jednym wymiernym kryterium. Zbiór wszystkich takich planów, które spełniają to kryterium nie dominacji, stanowią optymalną powierzchnię Pareto, a rozwiązania są Pareto optymalnymi. W artykule opisane zostały dwa przypadki targetu o kształcie polygonalnym/torusa, otaczającego OAR – targetem był kręg kręgosłupa, a OAR (Organ at Risk) – rdzeń kręgowy. W ramach procesu planowania leczenia przeprowadzono analizę najlepszego możliwego podejścia do planowania leczenia radioterapią w przypadku wielopoligonowych PTV z ograniczeniem dawek dla OAR metodą opartą o optymalizację wielokryterialną i podejmowanie decyzji w oparciu o adaptacyjną warstwową aproksymację (DMAS – Decision Making Adaptative Sandwiching Approximation Method ).

EN

Treatment planning in radiotherapy involves the fundamental trade-offs inherent in this process between tumor control (dose distribution homogeneity, dose distribution conformity, target coverage) and normal tissue sparing, between the time efficiency of this process and the quality of the dose distribution, and between the quality of the plan. nominal plan and stability. Methods of multi-criteria optimization, built into treatment planning systems (TPSs) can provide solutions for the complexity of the treatment planning process, contradictory compromises, and support the achievement of goals.. Finding weights for optimization parameters for targets and constraints beyond those targets that condense all clinical requirements into a single number is not a trivial process. What certainly complicates the solution of this problem is the fact that the weights do not have a direct clinical interpretation. Moreover, when selecting them, it is not known how realistic it is to achieve the goals of optimisation. Planning radiotherapy involves inherent trade-offs: the primary goal of cancer treatment with high enough, uniform or modulated dose, which is at odds with zero in normal tissue. Understanding these trade-offs in the concept of optimization can be approached by computing a database of optimal Pareto plans for each patient. A treatment plan is Pareto optimal if it is feasible and there is no other feasible plan that is better at least on one measurable criterion. The set of all such plans that meet this non-dominance criterion constitutes the optimal Pareto area, and the solutions are Pareto optimal. The article describes two cases of a horseshoe/torus-shaped target surrounding an OAR (organ at risk) - the target was the vertebrae of the spine and the OAR was the spinal cord. The method of multi-criteria optimization and a decision making adaptive sandwiching approximation method (DMAS) were used as part of the treatment planning process, an analysis of the best possible approach in the case of multi-polygon PTV with dose limitation for OAR.

13

Kardiotoksyczności radioterapii lewej piersi. Użyteczność Deep Inspiration Brath Hold wspomaganego Surface Guided Radiation Therapy w redukcji ryzyka występowania powikłań sercowo-naczyniowych. Przegląd literatury

Szymerkowski Karol

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2021

|

Vol. 10, nr 1

23--25

PL

Rak piersi to jeden z najczęściej diagnozowanych nowotworów złośliwych u kobiet na świecie [1]. Według najnowszych standardów terapia pacjentek z tym rozpoznaniem wymaga multidyscyplinarnego podejścia i stosowania kilku metod leczenia. Jedną z nich jest radioterapia, która znacząco poprawia zarówno kontrolę miejscową, jak i całkowity czas przeżycia u większości pacjentek po operacji oszczędzającej czy mastektomii [2]. Bardzo często zarówno leczenie systemowe (antracykliny, trantuzumab), jak i sama radioterapia niosą ze sobą ryzyko wystąpienia różnych powikłań, a w tym powikłań sercowo-naczyniowych. Są na nie szczególnie narażone pacjentki z rozpoznanym rakiem piersi po stronie lewej, ze względu na potencjalną bliskość serca do objętości leczonej. Na możliwość występowania późnych powikłań sercowo-naczyniowych, które zwiększają śmiertelność związaną z uszkodzeniem serca, po raz pierwszy zwrócono uwagę w 1989 roku [3]. Nawet w przypadku niższych dawek radioterapii, które stosowane są w leczeniu pooperacyjnego raka piersi, powikłania pojawiają się po długim okresie latencji wynoszącym ok. 10 lat. Niestety bardzo trudno jest określić dawkę progową dla serca, poniżej której ryzyko występowania późnych powikłań nie występowałoby. Badania wykazały, że istnieje zależność liniowa pomiędzy średnią dawką, jaką otrzymuje serce, a zwiększoną częstotliwością bólu w klatce piersiowej, chorobą wieńcową i zawałem mięśnia sercowego, a kardiotoksyczność została uznana za jeden z głównych czynników odpowiedzialnych za skrócenie całkowitego czasu przeżycia zwłaszcza w przypadku, kiedy napromienianiu poddane są węzły chłonne gruczołu sutkowego i okołoobojczykowe.

14

Kalibracja względna komór jonizacyjnych – nowy CoP (Code of Practice) IPEM

Oborska-Kumaszyńska Dominika

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2021

|

Vol. 10, nr 1

13--18

PL

W 1990 roku IPSM (obecnie IPEM) i National Physical Laboratory (NPL) opracowały raport (CoP) dotyczący określania dawki pochłoniętej w wodzie dla megawoltowej wiązki fotonowej w radioterapii (MV) [1]. Dodatek do tego raportu został opublikowany w 2014 roku i jest dedykowany dla niestandardowych warunków wiązki fotonowej, np. dla tomoterapii. IPEM CoP został zaktualizowany w 2020 roku w zakresie różnych warunków kalibracji i odpowiadającej im nomenklatury, uwzględniających współcześnie stosowane systemy terapeutyczne z wyspecyfikowanymi polami odniesienia, w tym z małymi polami, takimi jak zdefiniowane w IAEA TRS483 [2]. Zaktualizowany CoP zawiera zalecenia w zakresie geometrii napromieniania, doboru komór jonizacyjnych, współczynników korekcyjnych i wyprowadzenie współczynników kalibracyjnych dawki pochłoniętej dla wody, do wykonywania referencyjnych pomiarów dozymetrycznych na aparatach do radioterapii. Ponadto formalizm dozymetryczny został rozszerzony na systemy terapeutyczne, które nie mogą osiągnąć standardowego pola odniesienia (10 cm x 10 cm), a zalecenia dotyczące pomiaru dawki są podane bez warunków odniesienia. Zaktualizowany CoP zawiera zalecenia dotyczące kalibracji dawki dla systemów radioterapeutycznych i pomiarów dawki w takich warunkach dla uzyskania spójności w zapisie formalizmów współczynników kalibracyjnych i ich korekcji oraz indeksacji.

EN

In 1990, the IPSM (now IPEM) and the National Physical Laboratory (NPL) published the report (CoP) regarding the determination of absorbed dose to water for the MV photon beam in radiotherapy (MV) [1]. The appendix to this report was published in 2014 and was dedicated to non-standard conditions of the photon beam, e.g. for tomotherapy. IPEM CoP has been updated in 2020 with regard to different calibration conditions and the corresponding nomenclature, taking into account current therapeutic systems with specified reference fields, including small fields, such there are defined in IAEA TRS483 [2]. The updated CoP contains recommendations for beam geometry, ionization chambers, correction factors and calibration factors of the absorbed dose to water. In addition, the dosimetric formalism has been extended to treatment systems which for the standard reference field (10 cm x 10 cm) can’t be reached and the dose measurement recommendations are given without reference conditions. This CoP provides recommendations for dose calibration for radiotherapeutic systems and dose measurement under such conditions for consistency in the recording of calibration factor formalisms and their correction and indexing.

15

CyberKnife S7 – radioterapia najwyższej precyzji

Wocial Przemysław

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2021

|

Vol. 10, nr 1

10--11

PL

Od ponad 10 lat w Polsce pacjenci leczeni są robotem CyberKnife firmy Accuray. Pierwsza dostępna w naszym kraju wersja systemu, model VSI, zapoczątkowała erę cybernetycznej radiochirurgii stereotaktycznej. W 2012 roku pojawił się nowy model CyberKnife M6 z innowacyjnym kolimatorem wielolistkowym MLC. Firma Accuray, idąc z duchem czasu i rozwojem technologicznym, w 2020 roku zaprezentowała światu jeszcze szybszą, nowocześniejszą wersję robota CyberKnife S7. Do chwili obecnej w Polsce zainstalowano 5 noży cybernetycznych: 1 w Poznaniu, 2 w Gliwicach, 1 w Wieliszewie i 1 w Krakowie. Szacunkowo w naszym kraju radiochirurgii z użyciem robota CyberKnife poddało się już ponad 10 000 pacjentów.

16

Analiza możliwości przesuwu kolumny akceleratora śródoperacyjnego w celu ułatwienia pozycjonowania głowicy

Terka Marcin, Kulczycka Ewa, Wilczek Jadwiga, Szymański Ryszard, Zawada Witold, Kołodziejczyk Bronisław

Przegląd Mechaniczny

|

2020

|

nr 5

23--27

PL

Napromienianie śródoperacyjne w onkologii polega na wykonaniu jednorazowej radioterapii bezpośrednio w loży pooperacyjnej w ciele chorego, po wyciętej podczas operacji chirurgicznej tkance nowotworowej. Celem zabiegu jest zniszczenie ewentualnie nieusuniętych komórek nowotworowych, korzystając z bezpośredniego do nich dostępu. Proces dokowania akceleratora śródoperacyjnego, czyli zgrywania osi wiązki terapeutycznej z osią loży pooperacyjnej, ułatwiłaby jego automatyzacja. Jednak automatyczne przesuwanie całego aparatu stwarza znaczne ryzyko. Publikacja analizuje jeden z wariantów automatycznego bezpiecznego dokowania wykonywanego w dwóch etapach. W pierwszym etapie operator wstępnie pozycjonowałby głowicę akceleratora, a przede wszystkim wyjście wiązki elektronów względem aplikatora umieszczonego już w loży, w drugim realizowano by automatyczne, precyzyjne dosunięcie samej głowicy akceleratora do aplikatora. To rozwiązanie wymaga stworzenia możliwości wykonania w poziomie ruchów kolumny akceleratora wraz z ramieniem i głowicą względem podstawy aparatu. Opracowanie przedstawia analizę możliwości wprowadzenia do konstrukcji akceleratora zbudowanego w Narodowym Centrum Badań Jądrowych układu realizującego przedstawione wymaganie.

EN

Intraoperative irradiation in oncology involves performing one-off radiotherapy directly on the operating bed in the patient’s body, in the place after tumor tissue resection during surgery. The aim of the procedure is to destroy any undeleted cancer cells by using direct access to them. The process of docking the intraoperative accelerator, i.e. bringing the therapeutic beam axis into line with the axis of the site after tumor resection, would facilitate its automation. However, automatically moving the accelerator creates significant risks. One of the considered variants of automatic docking is to carry out itin two steps. In the first step, the operator would initially position the accelerator head, and above all the electron beam output relative to the applicator already located at the tumor resection site, in the second automatic step, precise approach of the accelerator head to the applicator would follow. Such a solution requires ensuring horizontal movements of the column with the arm and the accelerating head in relation to the base of the unit. The paper presents an analysis of the possibility of introducing to the accelerator built at the National Centre for Nuclear Research a system implementing the presented requirement.

17

Zastosowanie obrazowania termicznego w ocenie efektów radioterapii u pacjentek po mastektomii

Plaza Dominika, Baic Agnieszka, Lange Barbara, Stanek Agata, Szurko Agnieszka, Sieroń Karolina, Ślosarek Krzysztof, Cholewka Armand

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2020

|

Vol. 9, nr 4

277--280

PL

W niniejszej pracy skupiono się na termicznej ocenie efektów radioterapii u pacjentek po mastektomii. Otrzymane wyniki pokazały zarówno istotną różnicę w temperaturze obszaru leczonego i zdrowej piersi, jak i odpowiedź termiczną piersi nienaświetlanej, wskazując na wzrost temperatury tkanek zdrowych. Ponadto widać rozbieżności w odpowiedzi termicznej u pacjentek, co może być związane zarówno z indywidualną odpowiedzią organizmu na zastosowaną dawkę promieniowania, jak i w przypadku pacjentek po zakończeniu leczenia wskazywać na uruchomienie procesów regeneracyjnych tkanek.

EN

The main goal of the study was thermal evaluation of radiotherapy effects in patients after mastectomy. Obtained results showed significant differences between body temperature irradiated and the healthy one. Moreover, some temperature rise of healthy non-irradiated area has been obtained. There were also differences in thermal response between patients what may be explained by time of imaging – during therapy it will be connected strictly with irradiation dose absorbed but after therapy with tissue regeneration processed occurred after therapy.

18

Wyznaczanie jednorodnych dawek równoważnych dla pacjentów leczonych techniką Simultaneous Integrated Boost

Araszkiewicz Martyna, Korgul Agnieszka, Kukołowicz Paweł

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2020

|

Vol. 9, nr 3

159--160

PL

Celem radioterapii jest dostarczenie zaplanowanej dawki promieniowania do targetu przy jednoczesnym zminimalizowaniu dawki deponowanej w narządach krytycznych. Istnieją przypadki, gdzie w planie leczenia jednego pacjenta uwzględniono kilka obszarów tarczowych (ang. Planning Target Volume – PTV). Jedną z możliwych technik napromieniania jest wtedy tzw. technika Simultaneous Integrated Boost (SIB). Polega ona na jednoczesnym napromienianiu różnymi dawkami więcej niż jednej objętości tarczowej. Ze względu na konieczność jednoczesnego podania dawek w kilku targetach otrzymują one dawkę różną od zleconej. W pracy, stosując koncepcję jednorodnej dawki równoważnej (ang. Equivalent Uniform Dose – EUD), oceniono wzajemny wpływ dawek deponowanych w poszczególnych targetach.

EN

Radiotherapy aims to deliver an appropriate dose of ionizing radiation to the target, minimizing the doses in critical organs. There are cases where several Planning Target Volume (PTV) are planned in the treatment plan for one patient that require different doses to be deposited. In such cases, one of the possible irradiation techniques is the so-called Simultaneous Integrated Boost (SIB) technique, in which all PTV are simultaneously irradiated with different doses. Due to the existing Beam Penumbra Effect, the application of a dose in one PTV affects the doses in the second PTV receiving a lower dose. In this paper, using the concept of the Equivalent Uniform Dose – EUD (EUD) the mutual influence of doses deposited in particular PTVs was assessed.

19

Specjalizacja w dziedzinie fizyki medycznej – rafy, na jakie natrafiamy. Część 2

Kukołowicz Paweł

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2020

|

Vol. 9, nr 6

431--432

PL

W poprzednim numerze „Inżyniera i Fizyka Medycznego” zamieściłem pierwszy zbiór zadań przygotowujących do egzaminu specjalizacyjnego w dziedzinie fizyka medyczna. Mam nadzieje, że rozwiązanie tych zadań, osobom przygotowującym się do egzaminu, nie sprawiło żadnych problemów. W tym numerze czasopisma, ostatnim numerze roku 2020, zamieszczam kolejnych dziesięć zadań. Powodzenia!

20

Proces weryfikacji planów leczenia w radioterapii

Oborska-Kumaszyńska Dominika, Jaganathan Arun, Choi Oi-Ching

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2020

|

Vol. 9, nr 5

367--374

PL

Niezależna weryfikacja/sprawdzanie planów leczenia i ich statystki w radioterapii przez wykwalifikowanego fizyka medycznego jest jednym z kluczowych elementów zapewnienia bezpiecznej, wysokiej jakości radioterapii. To jest potencjalnie jedna z najskuteczniejszych metod identyfikacji błędów oraz luk jakościowych pod warunkiem, że spełnia określone kryteria skutecznego procesu weryfikacji i zapewnia komprehensywną ocenę planu leczenia. Wdrożenie środków i procesów bezpieczeństwa leczenia pacjentów radioterapeutycznych w celu oceny parametrów planu leczenia przez niezależną wykwalifikowaną osobę i przy zastosowaniu metod adekwatnych do stosowanej techniki (software, PSQA – patient specific QA, dozymetria in vivo) wymaga podejścia procesowego. Powinno ono spełniać kryteria end-to-end test. Podążając za zaleceniami raportu AAPM TG 275 oraz lokalnie obowiązującą praktyką, opracowano nową listę, która zostanie zaprezentowana w tym artykule.

EN

The independent verification of radiotherapy treatment plans and statistics metrics of it by a qualified medical physicist is one of the key elements in ensuring safe, high-quality radiotherapy. This is potentially one of the most effective methods of the detection of errors and the leak in quality assurance process. There is very crucial the radiotherapy plan evaluation process meets certain criteria for an effective verification and provides a comprehensive assessment of this plan. The implementation measures and processes of safety for radiotherapy planning in order to verify the quality and quantity parameters by an independent qualified person using adequate methods (software, PSQA – patient specific QA, in vivo dosimetry) requires a comprehensive approach. It should meet the end-toend test criteria. Following the recommendations of the AAPM TG 275 report and local practice, the new checklist has been developed which will be presented in this article.