Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Społeczna i użytkowa rola mebla miejskiego na przykładzie projektu dedykowanego przestrzeni kampusu uniwersyteckiego

Komar Beata, Winnicka-Jasłowska Dorota

Builder

|

2025

|

R.29, nr 2

8--11

PL

W artykule omówiono drugą część projektu dydaktycznego PBL (Project-Based Learning) pt. Kampus uniwersytecki jako żywe laboratorium miejskie. Projekt badawczy ukierunkowany na zielono-błękitną infrastrukturę oraz rozwój przestrzeni społecznych, który został realizowany w ramach projektu Inicjatywa Doskonałości Uczelnia Badawcza (IDUB) w Politechnice Śląskiej. Celem głównym projektu było opracowanie koncepcji opartej na badaniach dotyczących nowych rozwiązań w przestrzeni kampusu 600-lecia Odnowienia Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. W prezentowanym projekcie pojawił się nurt proekologiczny, ale też rozwiązania ukierunkowane na rozpoznanie i realizację potrzeb społecznych zarówno studentów oraz pracowników, jak i mieszkańców okolicznych osiedli.

EN

The article discusses the second part of the PBL (Project-Based Learning) didactic project entitled University campus as a living urban laboratory. A research project focused on green and blue infrastructure and the development of social spaces, which was implemented as part of the Excellence Initiative Research University (IDUB) project at the Silesian University of Technology. The main objective of the project was to develop a koncept based on research on New solutions in the space of the campus of the 600th Anniversary of the Renewal of the Jagiellonian University in Krakow. In the presented project there was an ecological issues, but also solutions aimed at recognizing and implementing the social needs of both students and employees, as well as residents of the surrounding neighborhoods.

2

Problematyka projektowania budynków wysokogórskich ze szczególnym uwzględnieniem aspektów energetyczno-ekologicznych. Projekt schroniska na przełęczy Krzyżne

Marchwiński Janusz, Rogala Antoni

Builder

|

2025

|

R.29, nr 3

9--17

PL

W opracowaniu przedstawiono zarys problematyki projektowania budynków schronisk wysokogórskich z wydobyciem istotnych czynników kształtujących ich szeroko rozumianą architekturę. Nacisk położono na aspekty energetyczno-ekologiczne. Pod tym kątem dokonano analizy autorskiego projektu schroniska na przełęczy Krzyżne w Tatrach Wysokich. Celem pracy było określenie znaczenia rozwiązań energetyczno-ekologicznych w architekturze schronisk wysokogórskich na podstawie oceny możliwości i racjonalności ich wprowadzania. Oceny tej dokonano w odniesieniu do rozwiązań pasywnych, techniczno-materiałowych i instalacyjnych. W konkluzji stwierdzono, iż budynki schronisk wysokogórskich są szczególnie predestynowane do implementacji rozwiązań energetyczno-ekologicznych, jednocześnie mogąc na tym polu stać się istotnym stymulatorem rozwoju.

EN

The study presents an outline of the problem concerning the design of high-mountain shelter buildings, with the focus on important factors that shape their architecture in a broad sense. Emphasis was put on energy and ecological aspects. From this perspective, an analysis of the author's project of the shelter on the Krzyżne Pass in the High Tatras was conducted. The aim of the work was to determine the significance of energy-ecological solutions in the architecture of high-mountain shelters based on the assessment of the possibilities and rationality of their implementation. This assessment was carried out in relation to passive, technical, material and installation solutions. The conclusion was that high-mountain shelter buildings are particularly predestined for the implementation of energy-ecological solutions and at the same time they can become a significant stimulator of development in this field.

3

Modernistyczna biblioteka Oodi w Helsinkach jako przykład eksperymentalnego centrum kulturalnego

Golasz-Szołomicka Hanna, Szołomicki Jerzy

Builder

|

2025

|

R.29, nr 1

21--27

PL

Artykuł przedstawia elementy analizy konstrukcyjnej i architektonicznej biblioteki Oodi w Helsinkach, zbudowanej na 100-lecie niepodległości Finlandii. Wybór tego obiektu i jego lokalizacji nie był przypadkowy, ponieważ biblioteki publiczne odgrywają kluczową rolę w edukacji Finów, a ich model stał się wzorem dla innych krajów. Projekt Oodi jest flagowym przedsięwzięciem fińskiej sieci bibliotek publicznych, zdobywającym międzynarodową renomę i ustanawiającym nowy standard dla przyszłego rozwoju bibliotek na całym świecie. Oodi to nie tylko tradycyjna biblioteka, lecz nowoczesne centrum kultury oferujące różnorodne przestrzenie funkcjonalne. Koncepcja przestrzenna opiera się na innowacyjnej konstrukcji mostowej, utworzonej przez dwa masywne stalowe łuki, które pozwoliły na stworzenie otwartej przestrzeni na dwóch kondygnacjach, wolnej od wewnętrznych słupów. Dzięki licznym innowacjom projektowym, w tym zastosowaniu projektowania parametrycznego, budynek jest także niskoemisyjny, co stanowi dowód zaangażowania w zrównoważony rozwój. Biblioteka Oodi stanowi przykład odważnego i nowatorskiego podejścia do architektury publicznej, które łączy tradycyjne wartości edukacyjne z nowoczesnymi technologiami, oferując przestrzeń sprzyjającą nauce, spotkaniom i rozwojowi społeczności.

EN

The article presents elements of the structural and architectural analysis of the Oodi Library in Helsinki, built to commemorate the 100th anniversary of Finland's independence. The choice of this building and its location was not accidental, as public libraries play a key role in Finnish education, and their model has become a reference for other countries. The Oodi project is a flagship initiative of the Finnish network of public libraries, earning international acclaim and setting a new standard for the future development of libraries worldwide. Oodi is not only a traditional library but also a modern cultural center offering a variety of functional spaces. The spatial concept is based on an innovative bridge structure formed by two massive steel arches, which allowed the creation of an open, column-free space over two floors. Thanks to numerous design innovations, including the use of parametric design, the building is also low-emission, demonstrating a commitment to sustainable development. The Oodi Library exemplifies a bold and innovative approach to public architecture, combining traditional educational values with modern technologies, providing a space that encourages learning, social gatherings, and community development.

4

The architect’s trace. The case of Przyszowa

Mizia Małgorzata

Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Technicznej w Katowicach

|

2024

|

T. 18

9--22

EN

The architect’s trace is what is left over in the natural and urban environment following the interference of architects – it is a trace after planned activities. To what extent are they beneficial to the current reality? Using the village of Przyszowa as an example, with documented historical heritage and significant urban values in the form of monuments of architecture and arrangements, an analysis of urban image values was conducted so as, to compare the benefits and losses resulting from the implementation of standard improvements and modernizations. At a time of desperate attempt at the protection of the instantly shrinking natural environment, we turn our attention to rural areas as the last bastion of the still-free living space. The need to care for its shape, authenticity, and quality is felt there more than anywhere else. It is architects and urban designers who should above all be responsible for the current state of things.

PL

Ślad architekta – to pozostałość w środowisku przyrodniczo-urbanistycznym po ingerencjach architektów – to ślad po działaniach zaprojektowanych. W jakim stopniu pozytywnie wpływają one na bieżącą rzeczywistość? Na przykładzie sądeckiej wsi Przyszowa, o udokumentowanej spuściźnie historycznej i znaczących walorach urbanistycznych w postaci pomników architektury i ukształtowania planu, przeprowadzono analizę procesu dodawania i ujmowania wizerunkowych wartości urbanistycznych, porównanie korzyści i strat zaistniałych na skutek wprowadzenia standardowych usprawnień i modernizacji. W dobie dramatycznej ochrony kurczącego się nieustannie swobodnego krajobrazu przyrodniczego, zwracamy się ku wsi, jako schyłkowej ostoi jeszcze wolnej przestrzeni niezabudowanej. Tym mocniej odczuwamy tam potrzebę dbałości o jej kształt, autentyczność i jakość. To architekci-urbaniści w pierwszym rzędzie będą odpowiedzialni za bieżący stan rzeczy.

5

Więźby dachowe kościoła w Karlinie. Przyczynek do analizy XVII-wiecznych konstrukcji ciesielskich na terenie Pomorza Zachodniego w świetle badań historyczno-architektonicznych

Zalewski Krystian

Wiadomości Konserwatorskie

|

2024

|

Nr 77

24--39

PL

Przedmiotem opracowania są więźby dachowe kościoła św. Michała Archanioła w Karlinie. Zostały wykonane w ramach stypendiów twórczych i stypendiów na przedsięwzięcia związane z upowszechnianiem kultury z budżetu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na 2020 r. Celem badań architektonicznych było rozpoznanie przekształceń budowlanych, rozwarstwienie chronologiczne, a następnie próba rekonstrukcji poszczególnych faz budowlanych. W zakres badań wchodziła także analiza literatury i źródeł dotyczących całej świątyni. Dzięki szczegółowej analizie materiału użytego do budowy więźb dachowych i sposobu jego obróbki ustalono, że więźba jest zachowana w znacznej części w oryginale i powstała w 1685 r. To bez wątpienia wpływa na jej wartość i ma bardzo duże znaczenie dla analizy nowożytnego warsztatu ciesielskiego stosowanego wówczas na terenach Pomorza Zachodniego.

EN

The subject of the study are the roof trusses of the St. Michael the Archangel Church in Karlino. The research was conducted as a part of creative scholarships and grants for projects related to the promotion of culture from the budget of the Minister of Culture and National Heritage for the year 2020. The aim of the architectural investigation was to identify building transformations, chronological layering, and subsequently attempt the reconstruction of individual construction phases. The scope of the study also included an analysis of literature and sources related to the entire church. Through a detailed analysis of the materials used in the construction of roof trusses and their processing, it was determined that the truss is largely preserved in its original form and was created in 1685. This undoubtedly influences its value and holds great significance for the analysis of the early modern carpentry techniques applied in the West Pomeranian region at that time.

6

Między archeologią, architekturą a renowacją. Zamek rycerski w Witkowie w świetle dotychczasowych badań

Michalak Arkadiusz

Wiadomości Konserwatorskie

|

2024

|

Nr 77

40--57

PL

W położonym ok. 10 km na północ od Szprotawy Witkowie znajduje się jeden z najciekawszych małych rycerskich obiektów rezydencjonalno-obronnych Polski zachodniej. Prowadzone w ostatnich latach na jego terenie badania archeologiczne i architektoniczne pozwoliły na zmianę wielu dotychczasowych poglądów na temat jego historii, chronologii i faz użytkowania. Znane dokumenty związane z Witkowem i przeprowadzone badania archeologiczno- architektoniczne pozwalają umieścić początki siedziby rycerskiej w tej wsi ok. połowy XIV w. Jej fundatorami byli prawdopodobnie członkowie rodu von Nechern, a po 1419 r. stała się własnością łużyckiego rodu von Warnsdorf. Po śmierci ostatniego członka witkowskiej linii tej rodziny obiekt przechodził z rąk do rąk, w końcu opuszczony po 1945 r. uległ znacznej dewastacji. Realizowane obecnie prace restauratorskie i budowlane przywracają założeniu pierwotny, gotycko-renesansowy wygląd.

EN

The titular defensive complex belongs to one of the most intriguing and better-preserved Gothic knightly seats in Western Poland. Current archaeological and architectural research carried out on the site, focused on the defensive enclosure and tower, has changed many previous views on its history and phases of use. As evidenced by the available documents and the archaeological and architectural research, the origins of the castle date to the middle of the fourteenth century. The founders of the castle were probably members of the von Nechern family, and after 1419, it became the property of the Lusatian family von Warnsdorf. After the death of the last member of the Witków line of this family, the castle passed from one owner to another, and finally, abandoned after 1945, it suffered considerable damage. Current restoration work is recovering its original Gothic-Renaissance appearance.

7

Dziedzictwo architektoniczne i kulturowe w krajobrazie województwa śląskiego — układy przestrzenne cmentarzy żydowskich

Chodura Karolina

Wiadomości Konserwatorskie

|

2024

|

Nr 77

91--106

PL

Cmentarze żydowskie stanowią w krajobrazie województwa śląskiego niezwykle cenne dziedzictwo kulturowe, świadectwo wielokulturowej i wielonarodowej historii regionu. W granicach województwa znajdują się obecnie 64 znane cmentarze żydowskie w różnym stanie zachowania. Nekropolie te są swego rodzaju zapisem historii społeczności, stąd ich analiza, nie tylko w zakresie epitafiów oraz sztuki nagrobnej, lecz także rozwiązań przestrzennych, jest ważnym polem badawczym. Celem badań było określenie, jakie układy kompozycyjne cmentarzy żydowskich występują na terenie województwa śląskiego, czy wykazują one wzajemne podobieństwa i czy możliwe jest wyłonienie typologii układów kompozycyjnych. Artykuł prezentuje wyniki tych badań – typologię układów kompozycyjnych wraz z omówieniem układów przestrzennych wybranych cmentarzy. Zaprezentowane są w nim autorskie plany cmentarzy wykonane na podstawie badań materiałów i dokumentacji archiwalnych oraz badań in situ.

EN

Jewish cemeteries constitute extremely valuable cultural heritage in the landscape of the Silesian Voivodeship, a testimony to the multicultural and multinational history of the region. There are currently sixty-four known Jewish cemeteries within the borders of the voivodeship in various states of preservation. These necropolises are a record of the history of the community, hence their analysis is an important field of research, not only in terms of the epitaphs and grave art, but also through their spatial solutions. The aim of the research was to determine what compositional layouts of Jewish cemeteries exist in the Silesian Voivodeship, whether they display mutual similarities and whether it is possible to identify a typology of compositional layouts. The paper presents the findings of this research—a typology of compositional layouts along with a discourse on the spatial layouts of selected cemeteries. It presents original cemetery plans based on archival materials and documentation, as well as in situ research.

8

Szkło unikatowe w twórczości Krzysztofa Henisza

Kaniasta Hanna

Szkło i Ceramika

|

2024

|

R. 75, nr 2

39--46

PL

Krzysztof Henisz, malarz i rysownik znany głównie jako twórca kompozycji ceramicznych przeznaczonych dla architektury był także twórcą dekoracji ze szkła unikatowego. Technologię wytopu szklanych płyt stanowiących modułową cześć realizowanych przez siebie projektów opracował we współpracy z wybitnym artystą, specjalistą od szkła artystycznego, Wszewłodem Sarneckim, kierownikiem Ośrodka Wzornictwa w Hucie Szkła Gospodarczego w Krośnie. Prace Henisza to głównie fryzy dekoracyjne, ścianki, słupy lub wolnostojące kompozycje ze szkła stanowiące część aranżowanych wnętrz i wystaw. Artysta był także twórcą witraży, które do dziś oglądać można w kilku kościołach na terenie Polski.

EN

Krzysztof Henisz, a painter and drawer known mainly as the creator of ceramic compositions intended for architecture, was also the creator of unique glass decorations. He developed the technology of melting glass plates constituting a modular part of his projects in cooperation with an outstanding artist, specialist in artistic glass, Wszewłod Sarnecki, head of the Design Center at the Household Glassworks in Krosno. Henisz's works are mainly decorative friezes, walls, pillars or freestanding glass compositions that constitute part of arranged interiors and exhibitions. The artist was also the creator of stained glass windows, which can still be seen in several churches in Poland.

9

Women painters and architectural motifs; from renaissance to modern times

Silberring Jerzy

Przestrzeń i Forma

|

2024

|

nr 57

244--260

EN

From Villa Benedetti in Rome to the UNESCO headquarters in Paris, architecture created by women is an important contribution to the development of this field. Participation of women in variousareas was limited up to the beginning of 20th century, and their works and achievements are still overlooked or attributed to men (Gingeras 2022). This material is dedicated to women painters, with emphasis on architectural motifs in their artwork. The article is a continuation of the earlier paper "Architectural motifs in painting, selected issues" Space and Form (2023) 55, covering period from the Renaissance to modern times.

PL

Od Willi Benedetti w Rzymie do siedziby UNESCO w Paryżu, architektura tworzona przez kobiety stanowi istotny wkład w rozwój tej dziedziny. Udział kobiet w różnych zawodach był mocno ograniczany do początków XX wieku, a ich dzieła pomijane, a często przypisywane mężczyznom (Gingeras 2022). Materiał poświęcony jest kobietom malarkom, ze szczególnym uwzględnieniem motywów architektonicznych prezentowanym na ich obrazach. Artykuł jest kontynuacją wcześniejszej publikacji opisującej malarzy mężczyzn, prezentujących w swoich dziełach motywy architektoniczne, a zatytułowanej "Motywy architektoniczne w malarstwie, wybrane zagadnienia" Przestrzeń i Forma (2023) 55. Praca ta obejmowała okres od Renesansu do czasów współczesnych.

10

The complexity of the decision-making process in the selection of colors facades on the example of the reconstruction and renovation of the Branicki Palace in Warsaw. Reconstruction vs. creation

Sietnicki Marek

Przestrzeń i Forma

|

2024

|

nr 60

107--126

EN

The decision-making with regard to the selection of colors in the reconstruction of historic buildings is a complex process. Despite the well-established practice of conducting opencast research and using its results, the results of this research cannot be directly translated into a decision to use one or another color on the facade of a building. Getting up or reconstructing an architectural object, including decisions about its colors, are the result of multi-person decisions taken by a team of persons. The article presents the results and methodology of conservation research on the color scheme of the Branicki Palace in Warsaw and the clash of the results of these studies with the practical decision-making process involving the monument preservation authorities and the investor.

PL

Podejmowanie decyzji odnośnie doboru kolorystyki w rekonstrukcji obiektów zabytkowych jest złożonym procesem. Pomimo ugruntowanej praktyki prowadzenia badań odkrywkowych i wykorzystywania ich wyników, wyników tych badań nie można bezpośrednio przełożyć na decyzję o zastosowaniu takiego czy innego koloru na elewacji budynku. Powstawanie lub rekonstrukcja obiektu architektonicznego, w tym decyzje o jego kolorystyce, są wynikiem wieloosobowych decyzji podejmowanych przez zespół osób. W artykule przedstawiono wyniki i metodykę badań konserwatorskich nad kolorystyką Pałacu Branickich w Warszawie oraz zderzenie wyników tych badań z praktycznym procesem decyzyjnym z udziałem służb konserwatorskich i inwestora.

11

Mountain landscape with regional architecture in the creative activity of Wałbrzych artists until 1945

Suchodolski Jacek

Przestrzeń i Forma

|

2024

|

nr 58

141--160

EN

The article analyzes the regional architecture in the creative activity of Wałbrzych artists until 1945.The study identifies an association of painters and people whose creative activity was connected with the mountain surroundings and landscape. The goal is to present and discuss the relatively little-known artistic activity, which were connected with the historic activity, which were connected with the historic wooden architecture found in this mountain landscape, constituted its significant part. Also, the currently non-existing specific landscape of the highly industrialized region in combination with wooden buildings against a background of mountain ranges, became an inspiration to address this issue.

PL

Podobnie jak i w sąsiednich rejonach w Sudetach – głównie w Karkonoszach, tak i w Wałbrzychu powstało bractwo artystyczne zrzeszające malarzy, osoby, których twórczość związana była z górskim otoczeniem, z górskim pejzażem. Choć o mniejszym znaczeniu i nieco później założone niż wspomniane wyżej w Karkonoszach, bo po pierwszej wojnie światowej z inicjatywy Rudolfa Krafta – malarza, grafika, uprawiającego różne techniki rysunku, zaistniało w przemysłowym mieście, Wałbrzyskie Bractwo Artystyczne. Głównym celem bractwa było ukazanie walorów miejscowego górskiego krajobrazu w tle którego widniała zabytkowa architektura często o regionalnym sudeckim rodowodzie oraz potężne sylwety zabudowy przemysłowej również wtopione w masyw górski Chełmca, Trójgarbu, czy Borowej. Po 1945 roku ten kierunek w twórczości miejscowych artystów nie został na szerszą skalę podjęty.

12

Architectural creations – visualization and realism

Sroka-Bizoń Monika

Przestrzeń i Forma

|

2024

|

nr 60

127--148

EN

The article deals with modern methods of presenting architectural objects - computer visualisations, understood as realistic presentations of projects developed with the use of computer aided design programs, such as CAD and BIM. Based on literature research, the author analyses the spatial assumptions of visualizations presenting the reconstruction of the railroad station in Katowice and the construction of the Katowice System of Integrated Interchanges. The conducted analysis is the basis for outlining the issues related to the realism of visualizations of designed architectural objects. The purpose of the study is to isolate the characteristics of realistic visualizations, in the context of the perception of the space of a given place by the user of that space.

PL

Artykuł dotyczy współczesnych metod przedstawiania obiektów architektonicznych – wizualizacji komputerowych, rozumianych jako realistyczne prezentacje projektów opracowanych z wykorzystaniem programów komputerowych wspomagających projektowanie, typu CAD i BIM. Autorka w oparciu o badania literaturowe przeprowadza analizę założeń przestrzennych wizualizacji prezentujących przebudowę dworca kolejowego w Katowicach oraz budowę katowickiego Systemu Zintegrowanych Węzłów Przesiadkowych. Przeprowadzona analiza stanowi podstawę do nakreślenia problematyki związanej z realistycznością wizualizacji projektowanych obiektów architektonicznych. Celem pracy jest wyodrębnienie cech wizualizacji realistycznych, w kontekście percepcji przestrzeni danego miejsca przez użytkownika tejże przestrzeni.

13

Architects and artists in one

Kurek Jan, Silberring Jerzy

Przestrzeń i Forma

|

2024

|

nr 59

159--174

EN

Architecture is not just the technical execution of a project; it is at the same time the act of creating something new, so it has all the characteristics of art. After all, in addition to the form and construction itself, the architect analyzes and takes into account the surrounding landscape elements, colors, functionality and environmental aspects. Universities are aware of this process, and already in the entrance exam the prospective student must demonstrate the ability to draw freehand, thus a kind of bond between form, its functionality, aesthetics and art. Here we will focus on architects and their artistic achievements beyond their main professional interests, for the sake of emphasizing the need to express alternative aspects of their creativity - the need to externalize their artistic sensitivity and their own emotions related to it.

PL

Architektura to nie tylko techniczne wykonanie projektu; jest to jednocześnie akt tworzenia czegoś nowego, a więc posiada wszelkie cechy sztuki. Poza samą formą i konstrukcją, architekt analizuje i uwzględnia przecież otaczające elementy krajobrazu, kolorystykę, funkcjonalność i aspekty środowiskowe. Uniwersytety mają świadomość tego procesu i już na egzaminie wstępnym przyszły student musi wykazać się umiejętnością rysowania odręcznego, a więc swoistym spoiwem pomiędzy formą, jej funkcjonalnością, estetyką i sztuką. Tutaj skupimy się na architektach i ich osiągnięciach artystycznych wykraczających poza ich główne zainteresowania profesjonalne, dla podkreślenia potrzeby wyrażania alternatywnych aspektów ich kreatywności – potrzeby uzewnętrznienia swojej artystycznej wrażliwości i związanych z nią własnych emocji.

14

Alternative exhibition spaces. Multi-criteria method of comparative analysis

Stefańska Joanna, Gawlak Agata A., Kowalczyk Paulina

Przestrzeń i Forma

|

2024

|

nr 57

145--168

EN

The aim of this article is to make a multi-criteria analysis of various exhibition spaces of an originally non-exhibition character and to determine how these spaces affect the selection of works and the exhibition concept. The analysis is based on the exhibitions of art objects at collective exhibitions in unconventional architectural spaces: commercial, post-industrial and in the historic interior. The multi-criteria comparative analysis shows a variety of features of the studied spaces as well as the relationship between architecture and art and their mutual interaction, and the participatory role of the non-exhibition space in the process of creating an exhibition and selecting works has been proven.

PL

Celem artykułu jest dokonanie wielokryterialnej analizy komparatystycznej różnych przestrzeni wystawienniczych, niepełniących pierwotnie funkcji galerii sztuki oraz ustalenie w jaki sposób wpływają one na dobór dzieł i koncepcję wystawy. Analizy dokonano na podstawie ekspozycji prac plastycznych na wystawach zbiorowych w trzech niekonwencjonalnych przestrzeniach architektonicznych: komercyjnej, poprzemysłowej oraz zabytkowej. Wielokryterialna analiza porównawcza wykazała heterogeniczność cech badanych miejsc oraz dynamikę relacji i interakcji zachodzących pomiędzy architekturą, a sztuką oraz partycypacyjną rolę przestrzeni architektonicznej w procesie tworzenia ekspozycji i doboru dzieł.

15

Adapting cities for climate change: concept of multi-city knowledge transfer in the field of decarbonizing buildings

Pomykała Anna

Przestrzeń i Forma

|

2024

|

nr 57

221--240

EN

The aim of this article is to present assumptions for pilot activities showing how regions can change the way they counteract climate change in the spatial structure of cities. The problem is considered in terms of identifying stakeholder groups and levers of change. An attempt to develop a catalog of levers will allow for the assessment of the usefulness and possibility of transferring pilot activities outside the city context. Further research is also needed to develop appropriate measurement criteria to determine the effectiveness of the strategy. The concept defined its main elements and outlined future directions for its improvement.

PL

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie założeń do działań pilotażowych pokazujących, w jaki sposób regiony mogą zmienić sposób, w jaki przeciwdziałają zmianom klimatycznym w strukturze przestrzennej miast. Problem rozważany jest w kategorii identyfikacji grup interesariuszy oraz dźwigni zmian. Próba wypracowania katalogu dźwigni pozwoli na ocenę przydatności i możliwości przeniesienia działań pilotażowych poza kontekst miasta. Konieczne są także dalsze badania w celu opracowania odpowiednich kryteriów pomiaru pozwalających określić skuteczność strategii. Koncepcja zdefiniowała jej główne elementy i nakreśliła przyszłe kierunki jej udoskonalenia.

16

Oświetlenie uliczne jako element małej architektury miejskiej

Glinko Grzegorz, Chrzanowicz Marcin, Tomczuk Piotr

Przegląd Budowlany

|

2024

|

R. 95, nr 6

159--162

PL

Oświetlenie uliczne jest częścią małej architektury miejskiej. Proces wyboru opraw oświetleniowych do oświetlenia terenów miejskich powinien uwzględniać wiele czynników. Do istotnych aspektów ściśle związanych z architekturą można zaliczyć kryteria estetyczne. Oświetlenie powinno być zgodne ze stylem architektury miejskiej, a oprawy oświetleniowe, dobrze zintegrowane z krajobrazem, tworzą spójną całość. Szczególną uwagę należy zachować przy projektowaniu oświetlenia w historycznych dzielnicach, gdzie powinno się stosować tradycyjne wzory lamp ulicznych, które pasują do charakteru zabytkowych budynków. Istotne jest również odpowiednie skalowane opraw do rozmiarów i proporcji budynków oraz przestrzeni miejskich, aby nie dominowały nad architekturą. Dobór oświetlenia do architektury miasta to jednak nie tylko design. Oświetlenie powinno właściwie oświetlać, być funkcjonalne oraz urozmaicać wygląd architektury, tworząc interesujące efekty wizualne. Jedną z podstawowych ról oświetlenia jest zapewnienie bezpieczeństwa. Konstrukcja i umiejscowienie opraw oświetleniowych nie mogą stanowić zagrożenia dla pieszych i kierowców oraz nie powinny kolidować z funkcjonalnością miejskich przestrzeni. Na straży odpowiedniej jakości oświetlenia stoją właściwe praktyki projektowe, wzorce i standardy oraz normy oświetleniowe. Oświetlenie w przestrzeni architektury miejskiej to także aspekty związane z podkreślaniem detali architektonicznych, uwzględnieniem otoczenia przyrodniczego, sterowaniem, energooszczędnością, ekologią czy redukcją zagrożeń, wpływających na powstawanie nadmiernego olśnienia i zaśmiecania światłem. W artykule poruszono szereg powyżej opisanych kwestii i przedstawiono ogólne zasady doboru oświetlenia. Autorzy podeszli do tematyki interdyscyplinarnie, starając się łączyć aspekty techniczne oświetlenia z dziedziną architektury i kreowania aspektów wizualnych.

EN

Street lighting is a part of small urban architecture. The process of selecting lighting fixtures for urban areas should take into account many factors. Aesthetic criteria may be considered to be one of the significant aspects closely related to architecture. Lighting should be consistent with the style of urban architecture, and lighting fixtures, well integrated into the landscape, create a cohesive whole. Special attention is to be paid to designing lighting in historical districts, where traditional street lamp designs, which fit the character of historic buildings, should be used. It is also important to properly scale fixtures to the size and proportions of buildings and urban spaces so that they do not dominate over the architecture. However, the selecting of lighting for urban architecture is not just about design. Lighting should properly illuminate, be functional, and add variety to the appearance of architecture, creating interesting visual effects. One of the primary roles of lighting is to ensure safety. The design and placement of lighting fixtures should neither pose a threat to pedestrians and drivers nor interfere in the functionality of urban spaces. The proper quality of lighting is secured by appropriate design practices, patterns, lighting norms and standards. Lighting in urban architecture also encompasses emphasizing architectural details, considering natural environment, lighting control, energy efficiency, ecology and (or) reducing threats related to excessive glare and light pollution. The article addresses a number of the above-mentioned issues and presents general principles of the selecting of lighting. The authors took an interdisciplinary approach to the subject matter, aiming to combine the technical elements of lighting with architecture and the development of visual components.

17

Architektoniczne projektowanie wstępne uwzględniające optymalizację układów konstrukcyjnych

Wiercińska Milena, Gryniewicz Marcin

Przegląd Budowlany

|

2024

|

R. 95, nr 6

146--149

PL

Przedmiotem analiz jest ocena możliwości uwzględnienia kształtu elementów konstrukcyjnych o zmiennym przekroju poprzecznym na etapie tworzenia koncepcji przez samych architektów. Do tego celu zaprezentowano koncepcje architektoniczne form szkieletowych o wstępnie zoptymalizowanym zużyciu materiału, jednocześnie oferujących oryginalne walory estetyczne. Są one optymalne pod względem rozkładu sił i wyraźnie odróżniają się od konwencjonalnych elementów konstrukcyjnych o stałym przekroju. Otrzymana forma ma docelowo obowiązywać też jako kluczowa koncepcja artystyczna danego obiektu. Niniejszy artykuł może być materiałem wyjściowym do interdyscyplinarnych badań nad optymalizacją zużycia materiału, spajających pracę architekta i konstruktora we wczesnych stadiach projektowania obiektu budowlanego.

EN

The subject of the analysis is to examine the possibility of considering the shape of structural elements with variable cross-sections at the conception stage, by the architects only. For this purpose, architectural concepts of structural forms with pre-optimised material utilisation are presented, offering original aesthetic qualities at the same time. Thus, they are optimised in force distribution and, moreover, clearly different from conventional structural elements with constant cross-sections. The resulting form is intended to take effect as a key artistic concept for the building. Furthermore, this article can become a starting point for interdisciplinary research into material optimisation, combining the work of an architect and a structural designer.

18

Palność fasad - analiza problemu i porównanie metod badań ogniowych

Brzezińska Dorota, Brzezińska Maria

Materiały Budowlane

|

2024

|

nr 3

50--55

PL

W artykule został opisany przykład pożaru w Grenfell Tower w Londynie na tle statystyki pożarów elewacji w budynkach na przestrzeni ostatnich sześćdziesięciu lat. Przedstawiono też stosowane obecnie materiały okładzinowe i sposoby przeprowadzania ich badań ogniowych oraz najnowsze zmiany brytyjskich przepisów pożarowych. Celem artykułu było ukazanie rangi problemu, jakim może okazać się stosowanie palnych okładzin elewacyjnych na budynkach wysokich oraz różnych warunków prowadzenia badań ogniowych w Polsce wg dostępnych standardów.

EN

The following article describes an example of a fire in Grenfell Tower in London against the background of statistics of fires on façades in buildings over the last 60 years, compares and evaluates currently used cladding materials and methods of conducting their fire tests, and presents the latest changes in British fire regulations. The aim of the article was to show the importance of the problem that may arise when using flammable facade cladding on high-rise buildings and the differences in the conditions for conducting fire tests in Poland according to available standards.

19

Aesthetic and material solutions and the communication of meaning in architecture – modernization of historic buildings on the example of selected author’s realizations

Zalewski Krzysztof, Kozak Krzysztof

Materiały Budowlane

|

2024

|

nr 12

174--183

EN

The article deals with the role of material solutions in the light of the communication of design ideas and the communication of meanings in architecture. These issues are presented using examples of selected projects (including two author's realisations). The aim of the paper is to show that building materials are important factors in the creation of the design idea and communication of meanings in architecture. The research shows that the role of building materials in the context of creating architecture goes beyond their physical properties.

PL

Artykuł dotyczy roli rozwiązań materiałowych w świetle przekazu idei projektowej i komunikacji znaczeń w architekturze. Zagadnienia te przedstawiono na przykładach wybranych projektów (w tym dwóch realizacji autorskich). Celem pracy jest ukazanie, że materiały budowlane są istotnymi czynnikami kreowania idei projektowej i komunikacji znaczeń w architekturze. Z przeprowadzonych badań wynika, że rola materiałów budowlanych w kontekście kreowania architektury wykracza poza ich fizyczne właściwości.

20

Identification of Criteria for Evaluating the Location of Youth Recreation and Leisure Centers

Rzeszowska Natalia, Jasiak Adriana

Civil and Environmental Engineering Reports

|

2024

|

Vol. 34, no. 1

76--86

EN

Mental comfort for any individual is an important factor on the way to achieving one's goals and objectives. Based on research focused on young people, and conducted in relation to the COVID-19 pandemic, physical activity positively affects mental comfort and is one of the social preventive measures for maintaining mental comfort. Thus, designing spaces dedicated to young people has become a common social interest. The purpose of the article was to identify criteria for locating recreational and leisure centers for young people. For the purposes of the study, a detailed literature review was conducted, following which the most relevant locational features were listed, defining criteria for evaluating their location. In addition, a keyword co-occurrence network was developed using VOSviewer software. The research was conducted on the basis of the Scopus database. The presented review highlighted the lack of comprehensive studies on the analysis of the location of youth recreation and leisure centers, which is definitely a gap that needs to be filled. Taking such a study into consideration when conducting planning work would certainly be a valuable effort to help creating a friendly urban infrastructure and an effective network of services.