Wprowadzenie. W artykule przedstawiono podstawowe funkcje i konstrukcje komór ciepłowniczych oraz zagrożenia związane z ich eksploatacją. Należy do nich wysoka temperatura i wilgotność prowadzące do korozji wyposażenia i obudowy. Wskazano także na czynniki związane ze składem chemicznym powietrza w komorach mogące zwiększyć agresywność korozyjną – niestety ten aspekt jest praktycznie niezbadany. Cel. Po zdefiniowaniu zagrożeń przedstawiono metody ich ograniczenia. Uznano, że najprostszymi i najtańszymi są: redukcja napływu wody przez stosowanie pokryw włazowych z uszczelkami oraz izolacja termiczna stropu i ścian komory w obszarze graniczącym z gruntem. Dzięki ostatniemu rozwiązaniu wzrasta temperatura powierzchni stropu a tym samym proces kondensacji pary wodnej rozpoczyna się przy wyższej wilgotności względnej powietrza. Metody. Słuszność propozycji potwierdzono analizą wymiany ciepła za pomocą programu Therm 7.8 wykorzystującego metodę elementów skończonych. Wnioski i odniesienie do zastosowań praktycznych. Izolację można wykonać także w istniejących już obiektach. Zagadnienie poprawy środowiska w komorach jest ważne ze względu na spodziewane przemiany w funkcjonowaniu sieci ciepłowniczych wywołane czynnikami ekonomiczno-ekologicznymi. Należy się spodziewać, że ulegnie wówczas zmiana ról komór ciepłowniczych. Staną się węzłami pomiarowo-regulacyjno-diagnostycznymi. Oznacza to ich rozbudowane, drogie i decydujące o niezawodności przyszłych systemów ciepłowniczych wyposażenie. Będzie ono wymagało, do prawidłowego wypełniania funkcji, właściwego środowiska.
EN
The article presents the basic functions and structures of heating chambers and the risks associated with their operation. These include high temperatures and humidity, which lead to corrosion of the equipment and housing. Factors related to the chemical composition of the air in the chambers that may increase corrosive aggressiveness were also indicated – unfortunately, this aspect is practically unexplored. Objective. After defining the threats, methods of reducing them were presented. It was found that the simplest and cheapest are: reduction of water inflow by using manhole covers with seals and thermal insulation of the ceiling and walls of the chamber in the area bordering the ground. Thanks to the last solution, the tem perature of the ceiling surface increases and thus the water vapor condensation process begins at higher relative air humidity. Methods. The validity of the proposal was confirmed by heat transfer analysis using the Therm 7.8 program using the finite element method. Conclusions and reference to practical applications Insulation can also be performed in existing buildings. The issue of improving the environment in the chambers is important due to the expected changes in the operation of heating networks caused by economic and ecological factors. It is expected that the roles of heating chambers will change. They will become measurement, regulation and diagnostic nodes. This means ex tensive, expensive equipment that determines the reliability of future heating systems. It will require an appropriate environ ment to perform its functions properly.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule porównano efektywność i opłacalność zamiany dotychczasowego węglowego źródła ciepła, w istniejącej ciepłowni na pompę ciepła. Analizie poddano sprężarkowe oraz absorpcyjne pompy ciepła, wykorzystujące energię geotermalną jako dolne źródło ciepła. Opisano model obliczeniowy, w którym założono kilka trybów możliwej pracy systemu w ciągu roku, zależnych od projektowych parametrów sieci oraz wymagań odbiorcy. Z przeprowadzonych analiz wynika, że pompy ciepła mogą być z powodzeniem eksploatowane w tzw. podstawie krzywej zapotrzebowania na moc, jako główne źródła ciepła, redukując znacząco czas pracy źródła węglowego. Wyniki wskazują, że technologia absorpcyjnych pomp ciepła, przy obecnym zużyciu nośników energii pierwotnej wykorzystywanych do produkcji prądu, jest konkurencyjna pod względem energetycznym i ekonomicznym w stosunku do technologii sprężarkowych pomp ciepła, które zdominowały rynek pomp ciepła w Polsce.
EN
The article compares the efficiency and profitability of replacing the current coal heat source with a heat pump in an existing heating plant. Compressor and absorption heat pumps using geothermal energy as a lower heat source were analyzed. The computational model used was described, which assumed several modes of possible system operation, depending on the network design parameters and the recipient’s requirements during the year. The analyses show that heat pumps can successfully operate in the so-called base of the power demand curve as the main heat sources. Significantly reducing the operating time of the coal source. Assuming the current consumption of primary energy carriers used to produce electricity the absorption heat pump technology is competitive in terms of energy and economics for compressor heat pump technologies, which dominate the heat pump market in Poland.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Tematem artykułu jest analiza emisji zanieczyszczeń z wybranych ciepłowni węglowych zasilających sieci ciepłownicze, w których przewidziano zastąpienie lub uzupełnienie mocy źródła węglowego pompami ciepła, wykorzystującymi wody geotermalne jako dolne źródło ciepła. Analizowane rozwiązania, w których zastosowano sprężarkowe i absorpcyjne pompy ciepła porównano pod względem emisji wybranych zanieczyszczeń do atmosfery, przy czym w rozwiązaniach tych istniejące kotły węglowe stanowiły szczytowe źródła ciepła. Na podstawie wyników analiz energetycznych oraz referencyjnych wskaźników emisji oszacowany został poziom emisji zanieczyszczeń z każdego z wariantów eksploatacji ciepłowni. Wyniki analizy wskazują, że największą redukcję emisji zapewnia system ze sprężarkową pompą ciepła. Absorpcyjna pompa ciepła jest pod względem redukcji emisji nieco gorszym rozwiązaniem niż rozwiązanie ze sprężarkową pompą ciepła, jednak zdecydowanie korzystniejszym niż źródło węglowe. Osiągane współczynniki emisji obydwu porównywanych systemów są zdecydowanie korzystniejsze niż wskaźniki emisji zanieczyszczeń z ciepłowni tylko węglowej
EN
The article analyzes selected coal-fired heating plants supplying energy to heating networks, in which it is planned to replace or supplement the coal source with heat pumps using energy from geothermal waters as a ground source. The solutions were compared in terms of emissions of selected pollutants into the atmosphere. The use of compressor and absorption heat pumps was analyzed. The existing coal source was the heat peak source. Using the results of energy analyzes and emission factors, emissions were estimated for each operating variant of the heating plant. The results indicate that the greatest emission reduction is achieved in a system with a compressor heat pump. In terms of emission reduction, an absorption heat pump is a slightly worse solution compared to a compressor heat pump, but still definitely more advantageous than a coal source. The achieved emission factors for both compared systems are much more favorable compared to the emission factors only for the coal source.
W artykule poruszono zagadnienie regulacji ciśnienia w systemie ciepłowniczym o zróżnicowanej wysokości położenia. Na przykładzie konfiguracji terenu jednego z miast Polski opracowano algorytm kształtowania ciśnienia w sieci ciepłowniczej przy zmieniającym się dynamicznie strumieniu objętości nośnika ciepła. Inne dane, oprócz konfiguracji terenu, są przyjęte przez autora. W systemie ciepłowniczym z węzłami wymiennikowymi wykres ciśnienia musi spełniać następujące warunki: utrzymanie niezbędnej dyspozycyjnej różnicy ciśnienia w miejscu włączenia węzłów cieplnych, nieprzekroczenie ciśnienia nominalnego w przewodzie zasilającym i powrotnym sieci ciepłowniczej oraz zapewnienie minimalnego ciśnienia w przewodzie powrotnym. Artykuł przedstawia sposób regulacji ciśnienia jako funkcję układu automatycznej regulacji, przy założeniu minimum zużycia energii do pompowania nośnika ciepła.
EN
The article discusses the issue of pressure regulation in a heating system with different heights of location. Using the example of the terrain configuration of one of the Polish cities, an algorithm for shaping the pressure in the heating network with a dynamically changing volume flow of the heating medium was developed. Other data, apart from the terrain configuration, have been taken by the author. In a heating system with heat exchanger stations the pressure diagram must meet the following conditions: maintaining the necessary available pressure difference at the point of heat exchanger stations connection, not exceeding the nominal pressure in the supply and return pipes, and ensuring the minimum pressure in the return pipe. The article presents a method of pressure control as a function of the automatic regulation system, assuming a minimum energy consumption for the heating medium pumping.
5
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Brak wiarygodności schematów alarmowych zrealizowanych sieci preizolowanych jest jednym z największych mankamentów dokumentacji powykonawczej w przedsiębiorstwach ciepłowniczych, czy uogólniając u użytkowników rurociągów preizolowanych z systemami alarmowymi. Ta dolegliwość, niebrana pod uwagę do momentu konieczności lokalizacji miejsca awarii rurociągu, może być powodem poważnych komplikacji.
6
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule przedstawiono przegląd systemów pomp ciepła w nowoczesnym ciepłownictwie wraz z ich oceną w krajowym zastosowaniu. Zaprezentowano nowoczesne metody wprowadzania pomp ciepła do systemów ciepłowniczych, wśród których można wyróżnić: systemy słoneczne, pompy ciepła zasilane energią elektryczną pochodzącą z hybrydowych kolektorów słonecznych PV/T, pompy ciepła wykorzystujące ciepło odpadowe, a także powietrzne pompy ciepła wspomagające podgrzewanie ciepłej wody w sezonie letnim.
EN
The article presents an overview of heat pump systems in modern heating, along with their assessment in domestic use. The article also presents modern methods of introducing heat pumps into heating systems, including: solar systems, photovoltaic heat pumps, heat pumps using waste heat, and air heat pumps supporting hot water heating in the summer season.
7
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Sieci ciepłownicze są kluczowym elementem systemów energetycznych umożliwiające efektywne dostarczanie ciepła do budynków. W sieciach tych występuje możliwość wykorzystania ciepła z wody powrotnej, które obecnie trafia ponownie do wytwórcy generując po drodze straty w sieci ciepłowniczej. W artykule przedstawiono historię rozwoju sieci ciepłowniczych, powody obniżania jej parametrów oraz techniczne rozwiązania umożliwiające wykorzystanie ciepła z wody powrotnej. Przedstawiono także perspektywy i związane z nimi wyzwania dotyczące efektywnego wykorzystania ciepła z wody powrotnej w sieciach ciepłowniczych.
EN
District heating networks are a key component of energy systems, enabling the efficient supply of heat to many buildings. Within these networks there is the opportunity to use the heat from the return water, which currently returns to producer generating losses in the heating network along the way. This article presents the history of district heating networks, reasons for lowering its parameters and technical solutions enabling the use of heat from return water. It also presents the prospect and challenges associated with the effective use of heat from return water in district heating networks.
8
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule omówiono zastosowania geodezji na każdym z etapów budowy i eksploatacji sieci ciepłowniczej, przedstawiając funkcję jaką pełni „geodeta” podczas poszczególnych etapów inwestycji/realizacji. W efekcie przeprowadzonej analizy, wykazano jak bardzo „silne” jest oddziaływanie geodezji na sieci ciepłownicze i jednoznacznie wykazano, że pomiary geodezyjne są nieodłącznym elementem przygotowania inwestycji, projektowania, budowy i zakończenia inwestycji. Natomiast jeżeli chodzi o eksploatację sieci ciepłowniczej, to autorzy starali się dowieść, iż w obecnych czasach niezbędne jest w szeroko rozumianej inżynierii środowiska wykorzystywanie rozwiniętych „systemów GIS” (Geographic Information System), dzięki którym można wprowadzać, transformować, przechowywać, uzupełniać i aktualizować dane, czy też prowadzić ich analizy.
EN
The article discusses the applications of geodesy at each stage of construction and operation of the heating network, presenting the role of the “surveyor” during individual stages of investment and implementation. As a result of the analysis, it was shown how “strong” the impact of geodesy on heating networks is and it was clearly shown that geodetic measurements are an inseparable element of investment preparation, design, construction and completion of the investment. However, when it comes to the operation of the heating network, the authors tried to prove that nowadays it is necessary in broadly understood environmental engineering to use developed “GIS systems” (Geographic Information System), thanks to which it is possible to enter, transform, store, supplement and update data, or conduct their analysis.
9
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule omówiono zagadnienie nadzoru nowo budowanych przyłączy bądź fragmentów sieci ciepłowniczych wykonanych w technologii preizolowanej z systemem alarmowym. W tym przypadku priorytetem dla inwestora jest możliwość zgłoszenia reklamacji po przekroczeniu progów alarmowych systemu nadzorującego wybudowane odcinki. Z tego względu w wielu przedsiębiorstwach ciepłowniczych przyjęło się, że każde nowe odcinki, łączone z istniejącymi rurociągami preizolowanymi, mają wydzielone niezależne pętle alarmowe. To z pozoru logiczne podejście niesie ze sobą ryzyko niewydolności diagnostycznej w przedsiębiorstwie. Z tym problemem będzie musiało się zmierzyć niewątpliwie każde przedsiębiorstwo wykorzystujące sieć dystrybucyjną.
XXI wiek jest wyzwaniem technologicznym dla ludzkości pod wieloma względami. W sektorze energii dużo jest już wiadomych od lat, jednak sporo osób ciągle czuje się zaskoczonych zaistniałą sytuacją na rynku - zarówno w kontekście cen, jak i dostępności paliw. Panujący w Polsce energetyczny chaos decyzyjny nie rokuje nadziei na szybkie ustabilizowanie tego obszaru.
11
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule opisano drogę rozwoju instalacji turbinowych służących do stabilizacji ciśnienia dyspozycyjnego w sieci ciepłowniczej Miejskiego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej S.A. w Krakowie i wykorzystania wytworzonej energii elektrycznej do zasilania obiektów sieciowych. Na podstawie opisu metod odzyskiwania energii mechanicznej czynnika grzewczego oraz przykładów wykorzystania instalacji turbinowych w sieciach ciepłowniczych wykazano potencjalne możliwości rozwiązania problemów przedsiębiorstwa ciepłowniczego związanymi z występującą w sieciach nadwyżką ciśnienia dyspozycyjnego na przykładzie prac wykonanych do tej pory w Krakowie. Wnioski z dotychczas wykonanych badań instalacji testowych oraz układu pracującego w rzeczywistych warunkach eksploatacyjnych w komorze ciepłowniczej pokazują metodologię działania oraz realne korzyści wynikające z zastosowania turbinowych instalacji służących do regulacji ciśnienia dyspozycyjnego.
EN
This paper describes the way of development of turbine installations used to stabilise the disposable pressure in the district heating network belonging to Municipal Thermal Energy Enterprise S.A. (MPEC S.A.) in Krakow with the simultaneous use of recovered and transformed electrical energy in network facilities. Through the presentation of methods for the recovery of mechanical energy of the heating medium and examples of the use of turbine installations in district heating networks, a potential solution to the problems of the district heating company associated with an excess of disposable pressure in networks and the effects of work carried out to date in Krakow were shown. Conclusions from the test installations carried out to date and a system operating under actual operating conditions in a district heating chamber show the operating methodology and the real benefits of turbine installations for the control of dispatching pressure.
Węzły cieplne mają i będą miały duże znaczenie w zwiększaniu efektywności energetycznej systemów ogrzewania w budynkach zasilanych z sieci ciepłowniczej, które czeka gruntowna przemiana, tak jak ciepłownie. Indywidualne stacje mieszkaniowe wpływają nie tylko na komfort w mieszkaniach, ale i na efekty energetyczne całych budynków. Możliwości wyposażania węzłów w układy automatyki, sterowania i monitorowania pozwalają z kolei sprostać wymaganiom w zakresie przepisów wprowadzających standardy dla obiektów inteligentnych, zapewniających mieszkańcom bezpieczeństwo oraz oszczędne korzystanie z energii, zwłaszcza odnawialnej.
13
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Często urządzenie zastosowane w jednej branży znajduje swoje odzwierciedlenie w innych dziedzinach i działaniach technicznych. Użycie turbin wodnych na sieciach ciepłowniczych i ich skuteczność otwiera możliwości wykorzystania w sieciach wodociągowych.
14
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Obowiązkiem eksploatującego sieć ciepłowniczą, także preizolowaną, jest dokonywanie systematycznych przeglądów i, jeśli sytuacja tego wymaga, wykonywanie napraw. Miejsce wykopu do usunięcia awarii musi być wskazane z wystarczającą precyzją, co ogranicza koszty całej operacji. W przypadku rurociągów preizolowanych czasami wykorzystuje się przyrządy stacjonarne nazywane lokalizatorami awarii. Autor rozważa zasadność ich stosowania.
EN
It is the duty of the operator of a district heating network, also a pre-insulated one, to carry out regular inspections and, if the situation requires, to make repairs. The location of the excavation for the repair must be indicated with sufficient precision, which reduces the cost of the entire operation. In the case of pre-insulated pipelines, sometimes stationary devices called failure locators are used. The author considers the validity of their use.
15
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule dokonano analizy przyczyn awarii kanałowych sieci ciepłowniczych, zwłaszcza w okresie przejściowym. Omówiono siły działające na rurociągi ułożone w sieci kanałowej, podano wzory na wydłużenia termiczne i naprężenia w ściankach rur. Scharakteryzowano materiały, z których wykonywane są rury przewodowe. Zasygnalizowano możliwość wystąpienia zjawisk korozji w sieciach ciepłowniczych. Omówiono przyczyny pulsacji ciśnienia i hałasów w sieciach. Na tej podstawie przedstawiono uproszczony opis przyczyn awarii sieci - zwłaszcza w wiosennym okresie przejściowym.
EN
In the article, materials used for district heating carrier pipes and corrosion phenomena are characterized. Causes of pressure pulsations and noise in pipe networks are described. In conclusion, a simplified description of pipeline failure causes (mainly in the transition spring time) is presented.
16
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Uwaga polityków i działaczy gospodarczych z sektora energetycznego skupia się dzisiaj na kwestii uzyskania (bądź nie) neutralności klimatycznej do roku 2050. To efekt przyjętego w Unii Europejskiej kierunku transformacji gospodarczej i energetycznej, będącej dzisiaj motorem wszelkich zmian. Wspomniane zmiany dotykają również sektora ciepłowniczego, który w dokumentach UE stał się od nie tak dawna bardzo ważnym elementem polityki klimatyczno-energetycznej. I nie ma się co dziwić, skoro według szacunków unijnych ciepłownictwo i chłodnictwo odpowiada za ok 50% zużycia energii końcowej. A najważniejszym ogniwem tego łańcucha energetycznego są budynki, które ciepło i chłód konsumują.
Energa Ciepło Ostrołęka Sp. z o.o. jest firmą z 50-letnią historią i aktualnie jako spółka grupy Energa S.A. dostarcza usługi dla 70% odbiorców komunalnych z obszaru Ostrołęki i dwóch odbiorców przemysłowych, z wykorzystaniem sieci parowej. Łączna długość sieci eksploatowanych przez przedsiębiorstwo to ponad 108 km. Skala ta, jak i specyfika działania, wymagają sprawnego zarządzania zasobami ludzkimi oraz infrastrukturą techniczną.
MPEC Kraków prowadzi prace nad poprawą efektywności energetycznej sieci ciepłowniczej i bada nowy sposób regulacji hydraulicznej węzła ciepłowniczego oparty na metodzie opisanej jako System Dystrybucji Cieczy lub Gazu. Polega ona na zastąpieniu reduktora ciśnienia turbiną wodną, na łopatkach której następuje spadek ciśnienia, zapewniający regulację przepływu czynnika grzewczego (metoda opatentowana w 2016 r. pod numerem P.400233).
19
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule przedstawiono główne problemy zastosowania układów sterowania i nadzoru sieci ciepłowniczych. Scharakteryzowano najczęściej spotykane układy sterowania i nadzoru. Przedstawiono techniczne i ekonomiczne uwarunkowania wdrożenia układów sterowania i nadzoru w ciepłownictwie.
EN
General problems of steering and control systems in district heating network are presented. Technical and economical conditions of these systems applications in district heating are given. The steering and control systems which they use very often in district heating are presented.
Przedmiotem artykułu jest analiza możliwych usprawnień projektu budynku wielorodzinnego pozwalających na spełnienie wymagań standardu niemal zeroenergetycznego (NZEB), które wejdą w życie w 2021 roku. W ramach analizy w programie Audytor OZC stworzono model 3D dziewięciokondygnacyjnego budynku mieszkalnego. Charakterystykę energetyczną budynku obliczono dla 18 lokalizacji w całej Polsce, reprezentujących różne warunki klimatyczne i źródła ciepła. Uzyskane wyniki pozwoliły sprawdzić, czy budynek spełnia wymagania NZEB (WT 2021) w odniesieniu do współczynnika zapotrzebowania na energię pierwotną (EP ≤ 65 kWh/(m2rok)). W miejscach, w których wskaźnik EP został przekroczony, zaproponowano ulepszenia dotyczące głównie systemów technicznych i wykorzystania OZE (kolektory słoneczne lub fotowoltaika). Rezultatem obliczeń jest „Przewodnik inwestora” pokazujący zalecane usprawnienia w zależności od źródła ciepła i lokalizacji w Polsce. Przedstawiono również stopień trudności spełnienia kryteriów NZEB. Wnioski z artykułu mogą być przydatne dla projektantów i inwestorów planujących budowę budynków wielorodzinnych po 2020 roku. Wyraźnie pokazują, jaki rodzaj konwencjonalnego i odnawialnego źródła ciepła, a także systemów, warto zastosować.
EN
The main objective of this paper is to propose possible improvements of an apartment building design allowing its adaptation to nearly zero-energy (NZEB) requirements, entering into force in the year 2021. Within the research the 3D model of the nine-storey, residential building was created with the help of Audytor OZC software. The energy performance of building was calculated for 18 locations in whole Poland representing different climate conditions and heat sources. The results obtained allowed to check if the building meets the NZEB requirements in regard to primary energy demand factor (EP ≤ 65 kWh/(m2rok)). In the locations where the EP factor was exceeded improvements were proposed including mainly building systems and the use of RES (solar collectors or photovoltaic) for the domestic hot water heating. As a result of the research “Investor’s Guide” was created, demonstrating the recommended solutions depending on the heat source and the location in Poland. The degree of difficulty in meeting the NZEB criteria was presented as well. The paper conclusions can be very useful for designers and investors planning to build multi-family buildings after 2020. They clearly show what kind of conventional and renewable heat source as well as systems to use.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.