Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Miners as depositories of mining tradition

Szewerda Kamil, Turczyński Krzysztof, Jarosławska-Sobór Sylwia

Mining Machines

|

2025

|

vol. 43

1--11

EN

The article analyses the impact of mining traditions on the regional identity of Upper Silesia and addresses the issue ofprotecting the mining heritage in the face of industrial and social transformation. The authors point out that decades of miningindustryin Silesia have shaped a specific work ethos, habits and mores, which are currently at risk of disappearing as a result of the decarbonization process and the changingtheindustry structure. Specialattention is paid to both tangible and intangible aspects of heritage, such as souvenirs, decorative objects, medals, as well as the traditions of the cult of Saint Barbara.The role of miners as depositories of the memory of the profession and its symbolism is emphasized. Examples of good practice in heritage preservation include international projects, such as CoalHeritage, supporting the promotion of coalindustryheritage. The article emphasizes that the preservation of exhibits, documentation of their history and the relationships among themining families are crucial for consolidatingtheregional identity and transmitting the cultural values to future generations. The need for further actions to protect and popularize the unique mining heritage is also indicated.

2

Architectural resonance. The Luzi House by Peter Zumthor as an archetype for the synthesis of tradition and innovation in rural areas

Schiefer Hannah

Architectus

|

2025

|

Nr 1 (81)

37--46

EN

In response to the observation that the majority of our energies are concentrated on the urban landscapes of the world when it comes to housing, it seems urgently necessary to direct the discourse, which has so far been focused on urban areas, to rural areas as well. The Luzi House in Jenaz, Switzerland, designed by Peter Zumthor as a multi-generational house in traditional log construction, can serve as an example of this. It combines environmental compatibility and human needs through techniques based on local tradition, the use of local raw materials and a planning and construction process based on collaborative work. The concept of a multi-generational house also seems to do justice to an understanding of housing that is not only interested in the preservation and regeneration of ecosystems, but also in concepts that utilize the opportunities and potential of demographic change for society, such as the transfer of everyday practices and social skills between young and old. The article aims to illustrate why the Luzi House embodies a connection between past and present, tradition and innovation through its anchoring in the history of the village and the integration of modern sustainability principles, and how Zumthor succeeded not only in staging it as an architectural landmark, but also in making it a symbol of sustainable development and cohesion in rural communities.

PL

W związku z tym, że w kwestiach mieszkalnictwa większość naszej energii skupiamy na krajobrazach miejskich, konieczne wydaje się skierowanie dyskursu, który do tej pory koncentrował się na miastach, również na obszary wiejskie. Luzi House w Jenaz w Szwajcarii, zaprojektowany przez Petera Zumthora jako dom wielopokoleniowy w tradycyjnej konstrukcji z bali, może posłużyć jako przykład. Dzieło Zumthora łączy potrzeby człowieka z troską o środowisko poprzez techniki oparte na lokalnej tradycji, wykorzystanie lokalnych surowców oraz proces planowania i budowy oparty na pracy zespołowej. Koncepcja domu wielopokoleniowego wydaje się również cenna dla mieszkalnictwa, które jest zainteresowane nie tylko zachowaniem i regeneracją ekosystemów, ale także koncepcjami wykorzystującymi możliwości i potencjał zmian demograficznych w społeczeństwie, takimi jak transfer codziennych praktyk i umiejętności społecznych między młodymi a osobami starszymi. Celem autorki artykułu jest omówienie, dlaczego Luzi House stanowi ucieleśnienie związku przeszłości z teraźniejszością, tradycji z innowacją poprzez zakorzenienie w historii wsi i integrację nowoczesnych zasad zrównoważonego rozwoju. Pokazuje ona również, w jaki sposób Zumthorowi udało się nie tylko uczynić go landmarkiem, ale także symbolem zrównoważonego rozwoju i spójności społeczności wiejskich.

3

Najnowsza japońska „architektura materiałów”: szkło i drewno. Część 6A

Kido Ewa Maria, Cywiński Zbigniew

Świat Szkła

|

2024

|

R. 29, nr 5

14--19

4

Relokacja drewnianych budynków na przykładzie domu ze wsi Boćki w woj. podlaskim

Sulima Magdalena, Jelska Aleksandra

Środowisko Mieszkaniowe

|

2024

|

nr 47

26--44

PL

Izolacja społeczna i odseparowanie od świata zewnętrznego będące wynikiem pandemii Covid-19 spowodowały zwłaszcza wśród mieszkańców aglomeracji miejskich chęć powrotu do korzeni i tradycyjnych rozwiązań, kojarzących się z naturą i zdrowiem. Widoczne jest to w zainteresowaniu kupnem starych drewnianych domów, które adaptuje się do współczesnych potrzeb bądź translokuje na inny teren. Stare, niekiedy nieużytkowane obiekty, którym grozi odejście w niepamięć, zyskują tym samym drugie życie w nowym miejscu. Proces relokacji nieodzownie powiązany jest jednak z modernizacją i przebudową, czyli wprowadzaniem zmian w autentyczną tkankę, wynikających z przyjętego programu użytkowego. Celem artykułu jest przybliżenie procesu relokacji drewnianych obiektów oraz problemów technicznych z tym związanych na przykładzie domu ze wsi Boćki translokowanego do wsi Gnieciuki w województwie podlaskim. Jest to pozytywny przykład ratowania drewnianej architektury w duchu tradycji, łączący przeszłość ze współczesnością. Pokazuje on także, jak wiele trudności można napotkać przy pracach budowlanych oraz jak istotna jest świadomość wartości historycznej obiektu, aby po przeniesieniu w nowe miejsce nadal stanowił wizualny i kulturowy kadr z przeszłości.

EN

Social isolation in cities and separation from the outside world resulting from the Covid-19 pandemic has caused, especially among residents of urban areas, a desire to return to their roots and traditional solutions, associated with nature and health. This is evident int he number of urban residents interested in buying old wooden houses, which are being adapted to modern needs, or translocating them to another area. Old, sometimes disused buildings, which are in danger of becoming a thing of the past, thus gain new life in a new place. However, the process of relocation is also inevitably linked to modernisation and reconstruction, i.e., making changes to the authentic fabric of the residential building as a result of its new function. The purpose of the article is to introduce the process of relocation of wooden buildings and the technical problems associated with it, using the example of a house from the village of Boćki translocated to the village of Gnieciuki in the Podlaskie Voivodeship. This is a positive example of saving wooden architecture in the spirit of tradition, combining the past with the present. However, it shows how many difficulties can be encountered in construction work, and how important it is to be aware of the historical value of a building so that it continues to be a visual and cultural frame from the past after being moved to a new location.

5

The sacred heritage of Wawrzyniec Dayczak: preservation of traditions

Linda Svitlana, Mykhaylyshyn Olga

Przestrzeń i Forma

|

2024

|

nr 60

403--418

EN

The article is devoted to the analysis of the sacred heritage of the architect Wawrzyniec Dayczak, whose life and work were divided by the events of the Second World War. Based on the analysis of archival materials and visual inspection, it is shown that the architect’s creative outlook was formed in the interwar period in Lviv. After the Second World War, Dayczak W. continued to design sacred objects, the architecture of which reflects the features characteristic of Dayczak's W. work, which allows us to speak about the formation of this individual style.

PL

Artykuł jest poświęcony analizie spuścizny sakralnej architekta Wawrzyńca Dayczaka, którego życie i twórczość zostały podzielone przez wydarzenia II wojny światowej. Na podstawie analizy materiałów archiwalnych i badania wizualnego wykazano, że światopogląd twórczy architekta ukształtował się w okresie międzywojennym we Lwowie. Po II wojnie światowej Dayczak W. kontynuował projektowanie obiektów sakralnych, których architektura odzwierciedla cechy charakterystyczne dla twórczości Dayczaka W., co pozwala mówić o kształtowaniu tego indywidualnego stylu.

6

Wpływ klimatu na kulturę - tradycyjne drzwi w chacie góralskiej, rozwój, funkcja, konstrukcja i znaczenie symboliczne

Sobczyńska Karolina, Maksymowicz-Mróz Natalia

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2023

|

Z. 14

131-141

PL

We wszystkich stylach architektonicznych akcentowano wejścia do budynków. Drzwi wejściowe oddzielają świat zewnętrzny od wewnętrznego i jednocześnie stanowią łącznik pomiędzy nimi. W wielu kulturach drzwi do obiektu są elementem, nie tylko użytkowym, ale niosącym informacje i znaczenia. Szczególnie w architekturze wernakularnej, gdzie klimat i przyroda jako świat zewnętrzny determinuje przeżycie mieszkańców, drzwi prowadzące do wnętrza domu traktuje się z uważnością artysty świadomego, że są niejako elementem pomiędzy sacrum a profanum. Dlatego najczęściej na drzwiach umieszcza się symbole mające zapewnić domownikom ochronę, szczęście, płodność i dostatek. Drzwi podhalańskiego domu są jak książka, z której można wyczytać o zdeterminowanych klimatem warunkach życia, stosunku Górali do przyrody, rodziny i dobytku. Można wyciągnąć wnioski na temat systemu wartości ludności, której styl życia nieznacznie się zmieniał przez kilka stuleci.

EN

The wooden vernacular architecture of Podhale reflects the climate and nature that determine the survival of the inhabitants. The door leading to the interior of the house shows the artist's sensitivity aware that they are an element between the sacrum and the profanum. That is why, most often, symbols are placed on the door to ensure protection, happiness, fertility and prosperity for the household members. The door of the Podhale house is like a book from which you can read about the living conditions, the attitude of the Highlanders to nature, family and property. Conclusions can be drawn about the value system of a population whose lifestyle has been almost unchanged for several centuries. This inner awareness of the Highlanders is visible in the amount of work devoted to building the door, in the attention to every smallest detail, in a very complicated structure. Magic symbols reflect the state of mind of the inhabitants who have struggled with the harsh conditions of the mountain climate throughout their lives, balancing on the brink of life and death.

7

The roof as information and a response to the place, climate and way of life of local communities on the example of wooden architecture of Southeast Asia, Bhutan and Poland

Sobczyńska Karolina U.

Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie

|

2023

|

T. 51

423--439

EN

For centuries, the roof has been a reminiscence, the symbol of basic human shelter and territory. Using the example of several ethnic groups living in Southeast Asia, Bhutan and Poland, the basic determinants of roof shape creation in vernacular architecture are discussed and similarities highlighted. In wooden architecture in different regions of the world, the form and construction of the roof are determined primarily by local conditions: climatic conditions, available materials, local tradition, culture, customs. Often it is the shape of the roof that determines the visual identity of a given ethnic group, with its traditions and way of life. The author points out that societies from different regions of the world with no cultural ties created wooden architecture based on the same factors and that the similarities are already present at the level of thinking patterns resulting, for example, from the need to emphasize the importance of religious buildings by means of the stacked, pent hip form of the basic roof.

PL

Od wieków dach jest reminiscencją, symbolem podstawowego schronienia człowieka i jego terytorium. Na przykładzie kilku grup etnicznych, żyjących w Azji Południowo-Wschodniej, Bhutanie i w Polsce, omówiono podstawowe determinanty kształtowania formy dachu w architekturze wernakularnej i podkreślono podobieństwa. W architekturze drewnianej w różnych regionach świata forma i konstrukcja dachu wynikają przede wszystkim z uwarunkowań danego miejsca: warunków klimatycznych, dostępnych materiałów, lokalnej tradycji, kultury i obyczajów. Często to właśnie kształt dachu jest elementem stanowiącym o wizualnej odrębności danej grupy etnicznej, z jej tradycją i sposobem życia. Autorka zwraca uwagę, że społeczeństwa z różnych regionów świata, nie związane ze sobą kulturowo, tworzyły architekturę drewnianą w oparciu o te same czynniki, oraz że podobieństwa występują już na poziomie wzorów myślenia, wynikających na przykład z potrzeby podkreślania ważności budynków sakralnych za pomocą spiętrzonej formy dachu podstawowego.

8

Architektura sakralna w miejskiej tkance - wybrane przykłady poszukiwania nowych koncepcji formy

Gyurkovich Jacek

Środowisko Mieszkaniowe

|

2023

|

nr 43

15--30

PL

W artykule przedstawiono problem kształtowania obiektów sakralnych realizowanych w krajach Europy Zachodniej w miejskiej tkance w środowisku zamieszkania. Szczególną uwagę zwrócono na znaczenie materiału, z którego realizowane były wybrane do analizy obiekty, dla kreowania klimatu sacrum, zarówno bryły, jak i wnętrza obiektu, współtworzących nową narrację miejsca. W drugiej połowie XX w. i na początku XXI w. zwraca uwagę wykorzystanie ekspresji faktur takich materiałów, jak cegła ceramiczna, surowy żelbet lub szkło. Do analizy wybrano przykłady charakterystycznych obiektów sakralnych z wymienionego okresu, zrealizowane w Niemczech, we Francji, Włoszech, Hiszpanii: kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Monachium, Katedra Zmartwychwstania w Évry, kościół pw. Santo Volto w Turynie, Sanktuarium Matki Bożej Królowej Pokoju w Neviges, kościół pw. Najświętszego Odkupiciela na Teneryfie. Wnioski z analizy skonfrontowano z tendencjami estetyki obiektów sakralnych w Polsce tego okresu.

EN

The article presents the problem of shaping sacral architecture completed in Western European countries in the urban fabric, in a residential environment. Particular attention was paid to the importance of the material from which the buildings selected for analysis were completed for the creation of the climate of the sacred, both the solid and the interior of the building, co-creating a new narrative of the place. In the second half of the 20th century and the beginning of the 21st century, the use of expressive textures of such materials as ceramic brick, raw reinforced concrete or glass draws attention. Examples of characteristic religious buildings from the mentioned period, completed in Germany, France, Italy, Spain, were selected for analysis: the Church of the Sacred Heart of Jesus in Munich, the Cathedral of the Resurrection in Évry, Santo Volto Church in Turin, Sanctuary of Our Lady Queen of Peace in Neviges, the Church of the Most Holy Redeemer in Tenerife. The conclusions of the analysis were confronted with the aesthetic trends of religious architecture of the period in Poland.

9

Ceremoniał wojskowy wczoraj i dzisiaj

Sapierzyńska Ewa Joanna

Kwartalnik Bellona

|

2023

|

Nr 2

77--88

PL

Ceremoniał wojskowy wywodzi się z ceremoniału dworskiego, który miał demonstrować pozycję i siłę władcy. Liczne dworskie uroczystości stawały się okazją do rozbudowywania kodeksu zasad, pozwalały na przejmowanie zwyczajów i szybkie ich przenoszenie na własny grunt. Nieodłącznym elementem ceremoniału były asysty wojskowe podczas uroczystości państwowych i wojskowych. Ceremoniał dopasowywał się do zmian kulturowych, ale w wielu przypadkach pozostawał niezmienny. Także obecnie jego filarem jest tradycja. Główną rolę odgrywają w nim symbole państwowe i znaki wojskowe. Ceremoniał wojskowy stanowi ważny element wychowania patriotycznego, jednoczy oraz umacnia poczucie więzi wojska ze społeczeństwem. W Polsce ceremoniał wojskowy reguluje dokument Ceremoniał wojskowy Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Zadania z niego wynikające wykonuje Dowództwo Garnizonu Warszawa, utworzone 1 sierpnia 1995 roku.

EN

Military ceremonial derives from court ceremonial, which was to demonstrate the position and power of the ruler. Numerous court ceremonies were the opportunity to expand the code of conduct, and allowed for a quick introduction of new customs to one’s own court. Military assists accompanying state and military ceremonies were an inseparable element of the ceremony. Over the centuries, the military ceremonial adapted to cultural changes, and in many cases remained unchanged. The main pillar of today’s military ceremonial is still tradition, with state symbols and military signs playing a key role. Military ceremonial is an important element in patriotic upbringing, it unites and strengthens the feeling of bonding the army with society. Nowadays in Poland, the military ceremonial is regulated by the document on the Military Ceremonial of the Polish Armed Forces of the Republic of Poland. Military ceremonial tasks are performed by Warsaw Garrison Command established on August 1, 1995.

10

Świętość z punktu widzenia judaizmu

Tarka Ewa

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2022

|

Z. 9

85--92

PL

Artykuł przedstawia podstawowe pojęcia dotyczące świętości w judaizmie w aspekcie historycznych wydarzeń w okresie biblijnym. Z tego czasu wywodzą się współczesna religia, obchodzone święta, obrzędy oraz zwyczaje.

EN

The article presents the basic concepts of holiness in Judaism in the aspect of historical events in the biblical period. Modern religion, celebrated holidays, rituals and customs originate from this time.

11

Consumption and home preparation of fermented vegetable products in Poland

Wiśniewska Malgorzata Z., Kowalska Aleksandra, Manning Louise, Malinowska Ewa, Kowalski Piotr

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2022

|

z. 155

557--578

EN

Purpose: To present the results of consumer research in terms of the self-reported levels of recognition, sourcing, self-preparation and consumption of certain types of fermented food products in Polish households and to investigate the traditions of making these products at home in two macro-regions. Design/methodology/approach: Recognition of products, household consumption habits, sourcing of products (RHS) in Northern and Eastern Poland were explored. On-line questionnaire survey was conducted in households located in these macro-regions (n = 600). Data were analysed with Statistica 13.1 PL software, which included descriptive statistics and Chi-squared χ2 test. Findings: Pickled cucumbers and sauerkraut were the most recognized fermented vegetable products. These products are rooted in the culinary tradition of the households surveyed. Regional differences in terms of consumption, commitment to culinary heritage, engagement with traditional production at home and openness to new market propositions were observed. The region and place of residence influence the consumption of pickles, as well as related behaviours, customs and culinary traditions. Research limitations/implications: The use of a convenience sampling method limits the conclusions and the generalisability of the results. The findings have theoretical implications as they bring new knowledge about consumer behaviour that is mediated by home heritage and tradition, and region of origin. Practical implications: The results can be a starting point for food promotion agencies and for importers of ethnic food. The regional differences should be taken into account by food business operators. Originality/value: There has been little empirical study on the subject. The designed RHS model can be replicated in further research.

12

Zmiana paradygmatu. Aspekty środowiskowe jako imperatyw zmiany w środowisku mieszkaniowym

Mikielewicz Renata

Środowisko Mieszkaniowe

|

2022

|

nr 39

88--97

PL

Sacrum w przestrzeni zamieszkiwania przedstawia szacunek dla niewidzialnego. Ludzie, tworząc prywatne sanktuaria w domach, stawiając przydrożne krzyże i kapliczki, podkreślają swoją potrzebę bezpieczeństwa i ochrony w codziennym życiu. Ale dzisiejsze sanktuaria są inne; architektoniczne i urbanistyczne środki wyrazu różnią się od tych z poprzednich stuleci. Jednocześnie często odnoszą się lub wykorzystują ten sam język by wyrazić ideę sacrum. Pogłębiona analiza prac teoretycznych i przykładów realizacji oparta na wieloletnich badaniach naukowych i obserwacji realizowanych obiektów pozwala autorce na sformułowanie tezy o zmianie paradygmatu zjawiska, które można zdefiniować jako sacrum w środowisku mieszkaniowym.

EN

The sacred in the habitation space depicts respect for the unseen. The people underlined their fear and hope for safety, comfort, and well-being in the sanctuaries inside their homes or roadside crosses and chapels. But contemporary shrines are different; architectural and urban means and solutions differ from those from previous ages. At the same time, they refer to or even use the same elements to express the holy. An expanded analysis of theoretical works and design examples based on longtime research and observations of the described phenomenon allows the author to formulate a thesis about a strongly changing paradigm in what one can describe as the sacred in a housing environment.

13

Thira – towns on a volcano

Kurek Jan

Przestrzeń i Forma

|

2022

|

nr 51

27--50

EN

The architecture of the cities and towns of the Greek isles is characterized by an individuality and picturesqueness of forms. The historical, massive stone structures are currently being replaced by new, attractive forms, subjected to the requirements of contemporary life and serving heavy tourist traffic, especially during summer months. This also requires the introduction of modern technologies that are necessary for them to function – this applies to waste and water management and power supply. The entirety is characterized by a unique, harmonious visuality and organicity of forms.

PL

Architekturę miast i miasteczek wysp greckich cechuje zindywidualizowanie i malowniczość form. Dawne masywne struktury kamienne zastępują współcześnie nowe atrakcyjne formy, podporządkowane wymogom współczesnego życia i obsługi wzmożonego – zwłaszcza w miesiącach letnich ruchu turystycznego. Wymaga to także wprowadzania nowoczesnych technologii, niezbędnych dla właściwego ich funkcjonowania – dotyczy to gospodarki wodno-ściekowej i zaopatrzenia w energię. Całość cechuje unikalna harmonijna plastyka i organiczność form.

14

Superstitions and customs in construction - a contribution to the discussion on the disappearance of this tradition

Niedostatkiewicz Maciej

Modern Engineering

|

2022

|

2

1--8

EN

Construction is one of the most important, but also the most extensive areas of the economy. That is why we encounter superstitions and customs related to this discipline of the economy quite often: we blew and repeat them, not even knowing what their origin is and what according to old beliefs resulted in their lack of application. This situation applies in practice to all buildings, including residential buildings implemented at different times of time, including today. The aim of the article is to indicate the genesis of selected exaggerations, describe the customs that arose on their basis and present the alleged effects of not cultivating them. Due to the criterion of time in relation to the period of construction of the building, the article discusses superstitions and customs specific to the following stages of the investment: preparatory works and designa, direct implementationand operation and operationand.

15

Mazurski model współczesnego regionalizmu

Jagiełło-Kowalczyk Magdalena

Środowisko Mieszkaniowe

|

2021

|

nr 34

112--119

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczących spojrzenia mieszkańców Mazur na współczesny kształt budownictwa mieszkaniowego jednorodzinnego i przeznaczonego na turystykę w ich regionie. Wnioski z badań posłużyły jako punkt wyjścia do przygotowania propozycji projektowych współczesnych założeń krajobrazowo mieszkalnych z wykorzystaniem domów na wynajem, czy gospodarstw agroturystycznych. Dyplomowe prace inżynierskie studentów architektury są odpowiedzią na preferencje formalne mieszkańców. Zakres czasowy części opartej na badaniu ankietowym dotyczy XXI wieku, a części dotyczącej analiz archetypu sięga wieku XVII.

EN

This paper presents the results of a survey that explored how the residents of Masuria perceived the contemporary form of single-family and tourist housing in their region. The conclusions of this study were used as a starting point for preparing design proposals of contemporary landscape and housing layouts based on homes for rent or agricultural tourism facilities. Bachelor of Engineering in Architecture thesis projects became an answer to the formal preferences of the residents. The temporal scope of the section presenting the survey study concerns the twenty-first century, while the archetype analysis section reaches back to the seventeenth century.

16

Spanning tradition and modernity – some thougts prompted by the church buildings complex located in Kraków – Nowa Huta

Kurek Jan

Przestrzeń i Forma

|

2021

|

nr 48

45--62

EN

Sacred buildings in Poland in the 20th century are characterized by a great variety of forms – although the sacred world is by its nature conservative. Different conditions should be taken into account when designing a church. In the sphere of sacred art and architecture one should rationally draw from the treasury of the new and the old. After World War II over 3,500 new churches were built in Poland, including the church in Nowa Huta in Krakow. This realization is an attempt to reconcile traditional forms with modernity and with the recommendations of the Second Vatican Council.

PL

Budownictwo sakralne w Polsce w XX wieku cechuje duża różnorodność form – choć świat sacrum jest ze swej natury zachowawczy. Projektując kościół należy uwzględniać różne uwarunkowania. W sferze sztuki i architektury sakralnej należy racjonalnie czerpać ze skarbca nowego i starego. Po II wojnie światowej powstało w Polsce ponad 3,5 tys. nowych kościołów – w tej liczbie także kościół w Krakowie Nowej Hucie. Realizacja ta jest próbą godzenia form tradycyjnych z nowoczesnością oraz z zaleceniami II Soboru Watykańskiego.

17

Papierowe ozdoby na świąteczną choinkę

Marcinkowska Marzanna

Przegląd Papierniczy

|

2021

|

R. 77, nr 12

640--645

PL

Polacy uwielbiali (i nadal uwielbiają) strojenie bożonarodzeniowych choinek i przywiązują dużą wagę do ozdabiania swojego świątecznego drzewka. Pierwsze ozdoby choinkowe, nazywane również zabawkami choinkowymi, były wykonywane ręcznie z różnego rodzaju materiałów, m.in. z wytworów papierniczych, takich jak: kolorowe papiery, kolorowe bibułki, tektury, pudełka, makulatura i inne. Do tradycyjnych kolorowych ozdób choinkowych robionych z wytworów papierniczych oraz z ich udziałem należały m.in. kolorowe łańcuchy o różnej szerokości, długości i kształcie, kolorowe rozetki, papierowe tutki na cukierki, koszyczki w kształcie wiaderka, białe sople lodowe, kolorowe koszyczki ażurowe, różnego rodzaju kolorowe latarki, kwiatki, zielone choinki i inne zabawki. Celem artykułu jest pokazanie kolejnego, niekonwencjonalnego wykorzystania papieru, ponadczasowości papierowych ozdób i możliwości tworzenia ich współcześnie.

EN

Poles loved (and still do) decorating Christmas trees and attach great importance to decorating their Christmas tree. The first Christmas tree decorations, also known as Christmas tree toys, were made by hand from various types of materials, incl. from paper products, such as: colored papers, colored tissue paper, cardboard, boxes, waste paper and others. The traditional colorful Christmas decorations made of paper products and with their participation included, among others colorful chains of different widths, lengths and shapes, colorful rosettes, paper tubes for candies, baskets in the shape of a bucket, white icicles, colorful openwork baskets, all kinds of colorful flashlights, flowers, green Christmas trees and other toys. The aim of the article is to show another, unconventional use of paper, the timelessness of paper ornaments and the possibility of creating them today.

18

Muzyka i architektura – kontekst śląski. Koncepcja projektowa wystawy edukacyjno-promocyjnej

Bąba-Ciosek Natalia, Mamet Ewelina

Builder

|

2021

|

R.25, nr 6

48--52

PL

W artykule zostały omówione metody pracy oraz rezultaty badań, które stanowiły podstawę realizacji całościowej koncepcji wystawienniczej dotyczącej wybranych zagadnień z obszaru historii muzyki na Śląsku. Celem pracy jest przedstawienie rozwiązania projektowego wystawy pt.: Historia muzyki - kontekst śląski oraz wskazanie przestrzeni interpretacji w ramach związków architektury z muzyką. W wyniku prowadzonych prac został zrealizowany projekt wystawy, która ma charakter edukacyjny i równocześnie wymiar artystyczny.

EN

The article discusses the methods of work and the results of research, which formed the basis for the implementation of a comprehensive exhibition concept concerning selected issues in the area of the history of music in Silesia. The aim of the study is to present the design solution of the exhibition entitled: The History of Music - the Silesian context, as well as to indicate the space of interpretation within the relationship between architecture and music. As a result of the conducted scientific work, the project of an exhibition was implemented, which has an educational character and at the same time an artistic dimension.

19

Functional and figurative and compositional features of traditional Chinese pavilions

Ivashko Yuliia, Chernyshev Denys, Chang Peng

Wiadomości Konserwatorskie

|

2020

|

Nr 61

60--66

EN

The article analyses the historical roofs and types of traditional Chinese pavilions. As all ancient Chinese architecture, the small architectural forms are based on traditions, an ancestral connection with previous periods, a distinct hierarchy and a harmonious connection with nature. A pavilion as a small architectural form had high adaptability to various functions and natural and climatic conditions. Some types of pavilions (for instance, military, temple, postal pavilions and pavilions on bridges) appeared earlier, and on their basis, other types were developed with time (a bell and drum, a garden and park pavilion). In the process of development of a pavilion as a type of construction, its layout, volumetric-spatial composition, decoration and designs were expressed in numerous options; moreover, pavilions had their regional peculiarities in different territories of China. In each case, the main point was the harmonious combination of a pavilion and a landscape. Based on the analysis of the drawings of the old pavilions, the principal types of silhouettes and shapes of the roofs, the symbolic meaning of colors and decor were determined.

PL

W artykule przeanalizowano historyczne dachy i rodzaje tradycyjnych chińskich pawilonów. Jak w każdej historycznej architekturze, także w Chinach małe formy architektoniczne opierają się na tradycji, nawiązaniu do poprzednich okresów, wyraźnej hierarchii i harmonijnym połączeniu z naturą. Pawilon jako mała forma architektoniczna cechował się wysoką adaptowalnością do różnych funkcji oraz warunków naturalnych i klimatycznych. Niektóre typy pawilonów (np. wojskowe, sakralne i pocztowe, pawilony na mostach) pojawiły się wcześniej, a następnie wzorując się na nich, z czasem opracowano także inne wzorce (dzwonek i bęben, pawilon ogrodowy i parkowy). W procesie rozwoju pawilonu jako rodzaju konstrukcji jego układ, kompozycja przestrzenna oraz dekoracja przybierały różne formy. Co więcej, pawilony miały swoje regionalne cechy w różnych rejonach Chin. W każdym przypadku najistotniejszym punktem było harmonijne połączenie pawilonu i krajobrazu. Na podstawie analizy rysunków dawnych pawilonów, podstawowych typów konstrukcji i kształtów dachów określono także symboliczne znaczenie ich kolorów i wystroju.

20

Tradycja i nowoczesność w architekturze

Barnaś Janusz

Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie

|

2020

|

T. 48

35--47

PL

W artykule omówiono wielowątkowy i wielowymiarowy proces przygotowania projektu budowlanego, który pociąga za sobą wprowadzenie nowej formy użytkowania do istniejących struktur urbanistycznych i architektonicznych o wartości historycznej. Przeprowadzono badania dotyczące uwarunkowań formalnych i przestrzennych, związanych z prawem miejscowym w wybranych krajach europejskich. Badania wykazały, że ścisłe i dokładne, a jednocześnie powszechnie zrozumiałe zapisy prawa miejscowego, dotyczącego planowanej zabudowy na terenach objętych ochroną konserwatorską, sprzyjają klimatowi akceptacji społecznej i wytworzeniu przychylnej atmosfery dla - czasami - znacznych ograniczeń i zakazów.

EN

Thisarticle discusses the multi-threaded and multi-dimensional process of preparing a technicaldesigns that lead to the introduction of new forms of use into existing urban and architectural structures of high historical value. It covers research concerning formal and spatial determinants, associated with local law in selected European countries. Its results point to concise, precise and easily understandable provisions in terms of local law concerning planned development in areas under heritage conservation, which is conducive to a climate of social acceptance of constraints and prohibitions that - some - may consider significant.