Sposoby przedstawiania lokalnych warunków hydrogeologicznych w dokumentacjach geologicznych złóż kruszywa naturalnego oraz w projektach zagospodarowania złóż są najczęściej bardzo uproszczone z punktu widzenia wymagań określonych w raportach ocen oddziaływania na środowisko. Dotyczy to zwłaszcza prognoz zmian ilości zasobów wodnych; stanów i przepływów wód podziemnych, zasięgu oddziaływań odwodnień złóż, czasu migracji zanieczyszczeń oraz zmian jakości wód podziemnych, ich chemizmu i podatności na zanieczyszczenia z powierzchni terenu w wyrobiskach górniczych. Istnieje zatem konieczność rozszerzenia zakresu badań wód podziemnych i warstw wodonośnych na etapie rozpoznawania i dokumentowania złóż kruszywa, które na Niżu Polskim mają szereg wspólnych cech litogenetycznych, występują w podobnych warunkach hydrologicznych i hydrogeologicznych, a ich eksploatacja uwarunkowana jest podobnymi ograniczeniami środowiskowymi. Odpowiedzialna (zrównoważona) eksploatacja złóż i poprawne rozpoznanie warunków występowania wód podziemnych, połączone z ich monitoringiem pozwoli również na optymalną rekultywację terenów po zakończeniu wydobycia piasków, pospółek i żwirów.
EN
Documentation of natural aggregate deposits and projects of deposits development, used for the environmental impact assessment reports elaborations have very limited data that refer do groundwater changes forecasts. These forecasts comprises groundwater resources changes, lowering of groundwater table, changes of groundwater flows, extends of depression cone, estimation of vertical flow time from the surface do the aquifer, and also estimation of groundwater quality changes in time, as water chemical composition and vulnerability of groundwater. There is in need of hydrogeological investigation and observation implementation to documentation and project development of natural aggregate deposits in bigger range. These deposits have similar lithogenetic features, occur in similar hydrogeological and hydrological condition and their exploitation has the same environmental limitation. Sustainable (responsible) exploitation of sand and gravel deposits and proper hydrogeological condition recognition with groundwater monitoring observation enables also good land reclamation after the end of natural deposit exploitation.
The paper presents the dynamics of the groundwater levels characterised in 2014 for 12 dug wells located in the border zone of Western Roztocze and the Lublin Upland. Data showing groundwater level fluctuations were obtained using automated pressure water level recorders installed in wells dug in 2013. Data used for characterisation of the meteorological conditions were provided by the weather station in Janów Lubelski; they comprised daily precipitation values, mean daily values of air temperature at a height of 2.0 m above the ground level, and mean daily values of soil temperature at a 0 m level. The analysis was based on the characteristics of each well in terms of their location and groundwater level fluctuations. The collected material was used in an attempt at verification and completion of assumptions presented by Malinowski (1974) and Janiec (1984) concerning the types of dynamics of groundwater levels characteristic for this region.
Neogeńskie piętro wodonośne w rejonie Wrocławia stanowi centralną część hydrostrukturalnej jednostki niecki wrocławskiej, przykrywającej krystaliczne serie bloku przedsudeckiego i dyskordantnie zalegające osady monokliny przedsudeckiej. Jego bazę drenażu stanowi Odra o kierunku NW–SE, przecinająca centralnie miasto Wrocław. W drugiej połowie ubiegłego stulecia prowadzono intensywną eksploatację wód piętra neogeńskiego na terenie Wrocławia. Efektem czego naturalny, naporowo-artezyjski reżim wód podziemnych, zmienił charakter na wyłącznie naporowy a jego powierzchnia piezometryczna uległa znacznemu obniżeniu. W wyniku zmian gospodarczych zapoczątkowanych pod koniec ubiegłego wieku, nastąpił drastyczny spadek eksploatacji wód tego piętra, co do dzisiaj skutkuje redukcją leja depresji. Odmienna sytuacja występuje w okolicach Wrocławia. W latach 90., w związku z budową systemu odprowadzania ścieków i sieci wodociągowej przyległych gmin, zaczęto rozbudowywać istniejące i zakładać nowe ujęcia wód poziomu neogeńskiego. W rejonach tych mamy do czynienia z dynamicznym charakterem zwierciadła wody. W ramach badań prowadzonych od 2009 roku, podjęto próbę analizy zmian hydrodynamicznych w poziomie neogeńskim, w trakcie procesu wypełniania (redukcji) leja depresji.
EN
The groundwater Neogene multiaquifer is the central hydrostructural part of Wrocław basin unit, which covers crystalinic series of przedsudecki block and dyscordantly lying residuals of the Sudetian Monocline The Odra river forms its drainage base of the direction NW–SE, crossing centrally the city of Wrocław. The natural, confined-artesian regime of groundwater Neogen multiaquifer in Wrocław has changed its regime to the unconfined regime only and its groundwater level decreased due to the intensive exploitation in the second half of the previous century. Due to the economic changes of the end the previous century the exploitation of the Neogene groundwater decreased, which has the influence on the reduction the depression cone. A completely different situation is in the areas surrounding Wrocław where the development of new groundwater intakes and the extension of the existing ones started in the 90’s. This being connected with the obligation of sewage system and waterworks implementation. In those regions we observe the dynamic groundwater level. Within the research commenced in 2009 the trial to analyse the hydrodynamic changes in the Neogen multiaquifer during the reduction process of the depression cone was taken.
Praca powstała w celu określenia zależności dynamiki zwierciadła wód podziemnych od opadów atmosferycznych w zlewni kanału Ostrowo–Gopło. Materiałem wyjściowym były dane dotyczące stanów wód podziemnych i opadów atmosferycznych z lat 1961–1981, zamieszczone w Rocznikach Hydrogeologicznych Wód Podziemnych oraz Rocznikach Opadowych IMGW. Do analizy wahań zwierciadła wód podziemnych wytypowano dane z 6 posterunków obserwacyjnych wód podziemnych IMGW (Chełmce, Strzelno, Wronowy, Wandowo, Kościeszki, Tomisławie) oraz 6 posterunków opadowych (Piotrków Kujawski, Głębokie, Strzelno, Miradz, Rzeszyn i Wandowo). Ze skorelowania danych stanów wód podziemnych z opadami atmosferycznymi wynika, że największy wpływ na kształtowanie się zwierciadła wód mają opady zeszłoroczne. Zauważono również, że w ciągu roku, w większości badanych stacji, na dynamikę zwierciadła wód podziemnych największy wpływ mają opady z poprzedniego miesiąca.
EN
The aim of the project was to define relations between the dynamics of groundwater levels and rainfall in the system Ostrowo–Goplo Canal. The point of departure for this study was groundwater levels data and the sum of atmospheric rainfall in the years 1961–1981 published in Roczniki Hydrogeologiczne Wód Podziemnych and in Roczniki Opadowe. The analysis of the dynamics of water levels was carried out in six observation wells (Chełmce, Strzelno, Wronowy, Wandowo, Kościeszki, Tomisławie) and six precipitation stations (Piotrków Kujawski, Głębokie, Strzelno, Miradz, Rzeszyn i Wandowo). By correlating groundwater level and meteorological parameters (precipitations), it was discovered that the largest impact on groundwater table made last year’s precipitation. Moreover, it has been observed that it is the rainfall occurring a month before the measurement of water levels that has significant influence on the dynamics of groundwater levels.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.