Budynki mieszkalne będące pod opieką konserwatora zabytków mają spory potencjał obniżenia zużycia energii. Jednak ograniczenia konserwatorskie oraz lokalizacja obiektów w gęstej tkance miejskiej mają duży wpływ na możliwy zakres prac termomodernizacyjnych. W celu zwiększenia efektywności energetycznej budynków przy jednoczesnej ochronie tkanki architektonicznej warto rozważyć przeprowadzenie głębokiej termomodernizacji obejmującej ocieplenie przegród od wewnątrz, wymianę stolarki, a także modernizację instalacji i źródła ciepła, np. współpracę istniejących węzłów ciepłowniczych z pompami ciepła czy kolektorami słonecznymi. Przemyślane działania termomodernizacyjne pozwalają zachować walory zabytkowe obiektów i wydłużyć ich czas życia. Związane z tymi działaniami obniżenie zużycia energii i wykorzystanie OZE minimalizują negatywny wpływ eksploatacji budynku na środowisko i przyczyniają się do podniesienia jakości życia mieszkańców oraz uniezależniania się od importowanych i kopalnych nośników energii.
EN
Residential buildings under conservation care have a high potential for reducing energy consumption. However, conservation restrictions and the location of the buildings in dense urban tissue have a major impact on the possible scope of thermomodernization actions. In order to increase the energy efficiency of buildings, while protecting the architectural value, it is worth considering deep thermomodernization including insulating the envelope from the inside, replacing woodwork, as well as upgrading the installation and heat source, for example, the cooperation of existing district heating substations with heat pumps or solar collectors. Well-considered thermal modernization measures help preserve the historic qualities of buildings and extend their lifespan. The associated reduction in energy consumption and use of RES minimize the negative impact of building operation on the environment and contribute to raising the quality of life of residents and gradual independence from imported energy carriers.
The Great Masurian Lakes Trail, valued for its picturesque landscapes and rich natural environment, was recognized as an ideal place for enthusiasts of active leisure. Thanks to modernizations in sailing and cycling tourism, users are offered a variety of relaxation opportunities and comfort during cruises on the lakes, as well as while exploring the region by bikes. The renovation of the water trail and the creation of a new bicycle path have enabled nature-friendly exploration of Masurian attractions. Special attention was given to ecomarinas, which are investments promoting an ecological approach to sailing and minimizing the negative impact of tourism on the environment. The need to integrate active forms of recreation with modern amenities was identified to develop the Masuria as an attractive tourist destination, while balancing between the local economy and the protection of heritage. These investments will contribute to the promotion of a healthy lifestyle, the preservation of biodiversity, and the sustainable development of tourism.
PL
Szlak Wielkich Jezior Mazurskich, ceniony za malownicze krajobrazy i bogactwo przyrody, uznano za idealne miejsce dla entuzjastów aktywnego wypoczynku. Dzięki przeprowadzonym modernizacjom w zakresie żeglarstwa i turystyki rowerowej, użytkownikom zaoferowano szereg możliwości relaksu i komfort podczas rejsów po jeziorach, jak też w trakcie zwiedzania regionu na rowerach. Renowacja szlaku wodnego i wytyczenie ścieżki rowerowej umożliwiły przyjazne naturze odkrywanie mazurskich atrakcji. Szczególną uwagę poświęcono ekomarinom, czyli inwestycjom promującym ekologiczne podejście do żeglarstwa i minimalizującym negatywny wpływ oddziaływań turystyki na środowisko. Wskazano potrzebę integracji aktywnych form rekreacji z nowoczesnymi udogodnieniami w celu rozwoju Mazur jako atrakcyjnej destynacji turystycznej, przy zachowaniu równowagi pomiędzy lokalną gospodarką a ochroną dziedzictwa. Inwestycje te przyczynią się do promocji zdrowego stylu życia, zachowania bioróżnorodności i zrównoważonego rozwoju turystyki.
Inwestycje budowlane obejmujące zakresem renowacje obiektów zabytkowych podlegają ścisłym wytycznym ochrony konserwatorskiej, z drugiej strony powinny odpowiadać obecnym standardom zrównoważonego rozwoju. W obu przypadkach występują zupełnie odmienne ograniczenia, ale występuje wspólne podejście ochrony dziedzictwa kulturowego i zrównoważonego rozwoju dotyczące długotrwałego cyklu życia budynku.
EN
Construction projects involving the renovation of heritage buildings are subject to strict conservation guidelines; on the other hand, they should conform to current sustainability standards. In both cases there are completely different constraints, but there is a common approach of heritage protection and sustainable development regarding the long-term life cycle of a building.
W niniejszym artykule autorzy podjęli się próby oceny stanu technicznego obiektu oraz oceny możliwości jego dalszej adaptacji i renowacji. Obecnie istnieje plan adaptacji budynku na siedzibę Państwowej Szkoły Muzycznej i projekt rewitalizacji ogrodu. W artykule przedstawiono charakterystykę oraz historię budynku, wskazano problemy związane z nadmiernym zawilgoceniem murów oraz kierunki dalszej diagnostyki i naprawy. Autorzy przeprowadzili również symulację komputerową skutków możliwej termoizolacji obiektu z wykorzystaniem metod docieplenia od wewnątrz.
EN
In the article, the authors consider the legal status and assess the possibility of adaptation and renovation. Currently, there is a plan to adapt the building at the State Music School and a garden revitalization project. The article on the characteristics and history of the building indicates problems related to the dampness of the walls as well as the results of application and repair. The authors also provided access to a computer, which allows for thermal insulation of the facility using the method of insulating from the inside.
W artykule przedstawiono temat kompleksowego remontu i modernizacji balkonów i loggii w budynkach wykonanych w technologii prefabrykowanej wielkopłytowej. Poruszono kwestię zużycia technicznego i funkcjonalnego oraz kwestię konieczności prowadzenia właściwej polityki remontowej dotyczącej tych charakterystycznych zewnętrznych części budynków. Zwrócono uwagę na problem braku dostępności do balkonów i loggii dla osób poruszających się na wózku. Przeanalizowano możliwości i sposoby prowadzenia działań naprawczych i modernizacyjnych przy zachowaniu istniejącego ustroju nośnego, a także możliwości i sposoby wprowadzenia nowej konstrukcji dostawnej lub podwieszanej.
EN
The article presents the topic of comprehensive renovation and modernization of balconies and loggias in buildings made using prefabricated large-panel technology. The issue of technical and functional wear and tear was raised, as well as the need to conduct an appropriate renovation policy regarding these characteristic external parts of buildings. Attention was drawn to the problem of inaccessibility to balconies and loggias for people in wheelchairs. The possibilities and methods of carrying out repair and modernization activities while maintaining the existing load-bearing structure were analyzed, as well as the possibilities and methods of introducing a new add-on or suspended structure.
W artykule przedstawiono problematykę wykonania remontu głowicy pierścieniowej dużego silnika asynchronicznego pierścieniowego wyposażonego w rozrusznik płynowy. Przeanalizowano przyczyny i skutki wystąpienia awarii silnika. Do analizy wykorzystano przebiegi napięciowo-prądowe w stanie normalnej pracy silnika oraz oscylogramy prądów stojana zarejestrowane w stanach awaryjnych przez zabezpieczenia. Stwierdzono, że przyczyną utraty izolacji głowicy były wyładowania łukowe na skutek elektryzacji pyłów węglowych pochodzących ze szczotek w związku z obracającą się tekstolitową płytą złożoną z dwóch półpierścieni. W czasie wykonanego remontu wykonano połączenia galwaniczne półpierścieni z uziemionym wałem silnika. Przeprowadzono odpowiednie szlifowanie pierścieni ślizgowych, mierząc ich chropowatość, w celu dopasowania ich do szczotek węglowych. W końcowej części artykułu zamieszczono podsumowanie i wnioski końcowe.
EN
The paper presents the issue of repairing the ring head for a large asynchronous slip-ring motor equipped with a fluid starter. The causes and effects of engine failure were analyzed. Voltage-current waveforms during normal engine operation and oscillograms of stator currents recorded by protection devices in emergency states were used for the analysis. It was found that the cause of the head insulation loss was arc discharges due to the electrification of coal dust coming from the brushes in connection with the rotating textolite plate composed of two half-rings. During the renovation, galvanic connections were made between the half rings and the grounded engine shaft. Appropriate grinding of the slip rings was carried out, measuring their roughness, in order to match them to the carbon brushes. The summary and conclusions are included at the end of the paper.
7
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Współczesne technologie i metody inwentaryzacji są istotnym wsparciem podczas remontów, opracowywania dokumentacji oraz realizacji prac w obiektach zabytkowych. Stopień dokładności pomiarów i odwzorowania rzeczywistości pozwalają na prowadzenie m.in. zaawansowanych prac konserwatorskich in situ, a także w warsztacie. Na potrzeby prac prowadzonych w Kościele Pokoju w Świdnicy wykorzystano m.in. inwentaryzację architektoniczną wnętrza, a także fotogrametrię, budowę modelu 3D, wirtualny spacer i wizualizacje ukazujące kolejne etapy rewaloryzacji oraz renowacji jego wnętrza.
EN
Contemporary building survey technologies and methods provide key support in renovating, preparing documentation for, and carrying out works on heritage buildings. The precision level of measurements and mapping reality allows for conducting, among other things, advanced conservation work both in situ and in house. To carry out works on the Church of Peace in Świdnica, an architectural survey of its interior was used, in addition to: photogrammetry, a 3D model, a virtual tour and visualisations that depict the successive stages of the church interior’s revalorisation and renovation.
8
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Konieczność zmniejszenia udziału budownictwa w ogólnym zapotrzebowaniu na nieodnawialną energię pierwotną i minimalizacji emisji dwutlenku węgla na etapie eksploatacji budynków wymusza opracowanie planu termomodernizacji i dekarbonizacji budynków. Proces ten wymaga jednak szczególnego planowania w przypadku obiektów zabytkowych. W artykule przeprowadzono analizę stanu istniejącego i opracowano dwa warianty termomodernizacji jednej z przedwojennych, zabytkowych kamienic warszawskich przy ulicy Kopernika 23. Sprawdzono, jak zmiany w budynku mogą wpłynąć na jego efektywność energetyczną oraz emisję CO2 i innych szkodliwych substancji, a także poprawę komfortu użytkowania budynków. Głównym założeniem było zmniejszenie zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną oraz zminimalizowanie emisji CO2. W przedstawionych propozycjach wzięto również pod uwagę architekturę budynku i jego otoczenie.
EN
The need to reduce the share of construction in the overall demand for non-renewable primary energy and to minimize carbon dioxide emissions during the operation stage of buildings requires the development of a plan for renovation and decarbonization of buildings. However, this process requires special planning for historic buildings. The article analyzes the existing state and develops two variants of renovation of one of Warsaw's pre-war historic apartment buildings at 23 Kopernika St. It examines how changes to the building can affect its energy efficiency and emissions of CO2 and other pollutants, as well as improve indoor comfort. The main goal was to reduce the demand for non-renewable primary energy and minimize CO2 emissions. The proposed solutions also took into account buildings architecture and surroundings.
9
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule poruszono kwestię napraw i wzmocnień obiektów budownictwa ogólnego w kontekście przepisów Prawa budowlanego. Wymieniono obowiązki właścicieli i zarządców obiektów budowlanych oraz kompetencje organów administracji publicznej podczas ich użytkowania. Podano definicje remontu, naprawy, wzmocnienia konstrukcji, a także modernizacji budynków oraz różnice między tymi pojęciami. Zwrócono uwagę na formalne aspekty napraw budynków zabytkowych.
EN
The article discusses the issue of repairs and reinforcement of general construction facilities in the context of the provisions of the Construction Law. The obligations of owners and managers of building structures and the competences of public administration bodies during their use are listed. The definitions of renovation, repair, structure reinforcement and modernization of buildings, as well as the differences between these concepts are given. The formal aspects of historic buildings repairs were also discussed.
10
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
In the article comprehensive insights into the field of building maintenance, emphasizing the importance of keywords, collaborative efforts among authors, and the evolving research landscape are provided. The study conducts a thorough literature review using Scopus as a search engine, employing the full-counting method for authorship, and VOSviewer software for bibliometric analysis. The results reveal distinct data sets focusing on building maintenance from general to specific, with each set reflecting unique aspects and considerations. Bibliometric maps illustrate author collaboration and keyword connections within each set, highlighting evolving research trends and areas of focus. The study concludes with recommendations for future research, emphasizing the ongoing need for exploration and development in building maintenance.
During the many years of exploiting building structures, many changes and reconstructions were carried out. Sacral structures were no exception. The article shows an example of a historical wooden church, in which at some point in time the roof was reconstructed. As a result of the above, the system of ridgepoles typical for wooden Silesian churches was destroyed. In 2012 the structure was renovated, bringing back the original roof arrangement. However, this required a change in the geometry of the secondary elements of the structure which did not fit with its original body. After, the works were completed the building regained its original system of ridgepoles, while the secondary elements were reconstructed, thus eliminating the existing problems with water drainage.
Elewacje wentylowane należą do grupy najczęściej stosowanych rozwiązań elewacyjnych. Podczas użytkowania, jak każdy inny wyrób budowlany, ulegają degradacji i uszkodzeniom. Wraz z pogorszeniem stanu technicznego elewacji wentylowanej właściciel obiektu budowlanego musi podjąć decyzję dotyczącą jej dalszego losu: czy elewacja wentylowana może być naprawiona czy też wymaga demontażu? W artykule omówiono decydujące czynniki techniczno-użytkowe mające wpływ na zakwalifikowanie elewacji wentylowanej do dalszego użytkowania, naprawy lub rozbiórki.
EN
Ventilated facades belong to the group of the most commonly used facade solutions. During use, like any other construction product, they degrade and become damaged. With the deterioration of the technical condition of the ventilated facade, the owner of the building is to decide on its further fate: can the ventilated facade be repaired or does it require disassembly? The article discusses the decisive technical and operational factors affecting the qualification of a ventilated facade for further use, repair or demolition.
With the increasing emphasis on making existing buildings energy efficient, window replacement in historic buildings has become an important and controversial topic. In the presented work, contemporary trends of European and global scope regarding the replacement of historic woodwork with new woodwork are presented. Based on an analysis of the literature on the subject, the issues of maintenance, repair and thermal modernization of old windows are discussed to try to determine how and to what extent the replacement not only adversely affects the aesthetics of the building, but also the economic aspect and the final energy balance of the building. The purpose of the article is to show the historic window as an architectural detail that is worth preserving at all costs during the renovation of the building, upgrading it to meet modern energy requirements. Attention is also given to the issue of sustainability and respect for the architectural heritage of the building’s surroundings.
PL
W związku z tym, że coraz większy nacisk kładzie się na to, aby istniejące budynki były energooszczędne, wymiana okien w obiektach o zabytkowym charakterze stała się tematem ważnym i kontrowersyjnym. W prezentowanej pracy przedstawiono współczesne tendencje o zasięgu europejskim i światowym dotyczące wymiany historycznej stolarki na nową. Na podstawie analizy literatury przedmiotu omówiono zagadnienia konserwacji, naprawy i termomodernizacji starych okien, by spróbować określić, w jaki sposób oraz w jakim stopniu wymiana nie tylko niekorzystnie wpływa na estetykę budynku, ale również na aspekt ekonomiczny i ostateczny bilans energetyczny budynku. Celem artykułu jest ukazanie zabytkowego okna jako detalu architektonicznego, który warto za wszelką cenę zachować podczas przeprowadzanej renowacji budynku, modernizując je w taki sposób, by sprostało współczesnym wymogom energetycznym. Autorka zwraca w pracy uwagę także na kwestię zrównoważonego rozwoju oraz szacunek do otaczającego dany obiekt dziedzictwa architektonicznego.
16
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Artykuł dotyczy analiz przedprojektowych niezbędnych do wykonania projektu rewitalizacji. Zagadnienie zostało zobrazowane za pomocą wykonanych badań tkanki śródmiejskiej ulicy Żmigród w Lublinie w ramach przedmiotu „Podstawy rewitalizacji obszarów zdegradowanych” realizowanego na Wydziale Budownictwa i Architektury Politechniki Lubelskiej. Działania w tkance historycznej wiążą się z wieloma ograniczeniami i wymagają współpracy z konserwatorem zabytków, dlatego istotne jest szczegółowe i kompleksowe zbadanie obszaru opracowania. Przeprowadzone analizy wykazały potrzebę poprawy jakości obszaru zlokalizowanego przy ulicy Żmigród w Lublinie, a uzyskany materiał stanowi wstęp do projektu rewitalizacji oraz wskazuje kierunek działań.
EN
The article is about the pre-project analyses necessary to make a revitalization project. The issue is illustrated with the help of performed studies of the downtown tissue of Żmigród Street in Lublin as part of the course „Basics of revitalization of degraded areas” realized at the Faculty of Civil Engineering and Architecture of Lublin University of Technology. Actions in the historical structure are associated with many restrictions and require cooperation with the conservator of monuments, so it is important to conduct a detailed and comprehensive study of the study area. The analysis carried out showed the need to improve the quality of the area located on Żmigród Street in Lublin, and the material obtained provides an introduction to the revitalization project and suggests the direction of work.
Artykuł przedstawia problem doboru rozwiązań konstrukcyjnych w przypadku prac remontowych prowadzonych w obiektach zabytkowych. Problem ten przedstawiono na przykładzie sanatorium „Książę Józef” w Nałęczowie. Autor prezentuje budynek i jego historię, wyniki inwentaryzacji budowlanej i konstrukcyjnej wraz z wynikami badań i obliczeń. Podaje też konkluzje dotyczące niezbędnych działań naprawczych. Działania te zestawia z wymaganiami konserwatora zabytków, które należało skonfrontować z oczekiwaniami inwestora i warunkami projektowania bezpiecznej konstrukcji. Na koniec pokazuje zastosowane rozwiązania wzmocnienia stropów drewnianych i więźby dachowej, zgodne z wymaganiami konserwatora zabytków.
EN
The article presents the problem of selecting construction solutions in the case of renovation works carried out in historic buildings. This problem was presented on the example of the „Książę Józef” sanatorium in Nałęczów. The author presents the building and its history, the results of the building and construction inventory along with the results of calculation tests and provides conclusions regarding necessary corrective actions. He puts together these activities with the requirements of the office for protection of historical monuments, which had to be confronted with the investor’s expectations and the conditions for designing a safe structure. Finally, it shows the solutions used to strengthen wooden ceilings and roof trusses, in accordance with the requirements of the office for protection of historical monuments.
Głównymi przyczynami uszkodzeń konstrukcji drewnianych w budynkach zabytkowych są wpływy czynników atmosferycznych oraz związane z nimi procesy starzeniowe. W przypadku więźby dachowej XVI-wiecznego kościoła w Lubowie na stan techniczny dodatkowo wpływ mają nieszczelne pokrycie dachu, uszkodzone rynny, rury spustowe i obróbki blacharskie. Część elementów drewnianej konstrukcji uległa korozji biologicznej, przez co utraciła swoje wartości wytrzymałościowe. Więźba dachowa XVI-wiecznego kościoła w Lubowie pochodzi z okresu budowy obiektu. Ze względu na wartości zabytkowe konstrukcji więźby w pracach renowacyjnych rezygnuje się z ingerencji, które zmieniłyby jej formę, kształt i typ. Remont więźby jest oparty na założeniu zachowania oryginalnych rozwiązań konstrukcyjnych, lokalizacji elementów, przekrojów.
EN
The main causes of damage to wooden structures in heritage buildings are the influence of atmospheric factors and the ageing processes associated with them. In the case of the roof truss of the 16th century church in Lubowo, the technical condition is additionally affected by leaking roofing, damaged gutters, downpipes and flashings. Some of the elements of the wooden structure have suffered biological corrosion, causing them to lose their strength values. The roof truss of the 16th century church in Lubowo dates from the construction period of the building. Due to the historic value of the truss structure, the renovation work refrains from interventions that would change its form, shape and type. The renovation of the rafter framing is based on the assumption of preserving the original structural solutions, locations of elements, cross-sections.
Religious complexes, due to their monumental character, belong to the group of facilities in which carrying out renovation works is difficult. Very often, construction works carried out as part of planned renovation work include not only modernization but also repair works, including those related to the reinforcement of structural elements. Renovation work in sacral buildings is particularly difficult when they are located in the area covered by conservation. The paper is a case study of the existing religious complex of the Parish of the Sacred Heart of Jesus located in Gdynia, consisting of a church building and a bell tower. The church building realized in the 1960s and the belfry located in its immediate vicinity built in the 1980s after many years of use showed not only signs of operational decapitalization which lowered their aesthetic value as a monument containing elements of modernist architecture, but also all were characterized by damage to construction and finishing elements, which posed a threat to the safety of the structure and use.
20
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Badaniom poddano restaurowane ściany zewnętrzne ratusza miejskiego, w których wykonana została kompleksowa naprawa tynków na elewacjach. Zastosowano specjalistyczne zaprawy tynkarskie typu renowacyjnego. Po wykonaniu napraw pojawiły się jednak liczne uszkodzenia. Badania miały na celu sprawdzenie właściwości zastosowanych tynków, ustalenie przyczyn uszkodzeń i określenie wytycznych wykonania naprawy. W tym celu pobrano próbki tynków wraz z fragmentami podłoża, aby określić stopień zasolenia murów. Następnie tynki zostały poddane badaniom fizykochemicznym, które wykazały niski stopień zasolenia tynków oraz właściwości odpowiadające odmianie renowacyjnej tynków. Jest to przykład, kiedy przy niskim zasoleniu murów wysokoporowate tynki renowacyjne nie są w pełni wykorzystane i mogą być zastąpione przez tradycyjne systemowe zaprawy tynkarskie odmiany lekkiej o zwiększonej porowatości.
EN
The restored external walls of the town hall were examined, in which comprehensive plaster repairs were made on the facades. Specialist renovation type of render mortars were used. However, after the repairs were made, numerous damages appeared. The tests were aimed at checking the properties of the renders used, determining the causes of damage and specifying repair guidelines. For this purpose, render samples were taken along with fragments of substrates to determine the degree of salinity of the walls. Then the renders were subjected to physical and chemical tests. The tests showed a low degree of render salinity and properties corresponding to the renovation type of renders. The analyzed case is an example when, with low salinity of walls, highly porous renovation plasters are not fully used and can be replaced by traditional system plaster mortars of a light variety with increased porosity.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.