Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wpływ dostępności do miejskiego transportu zbiorowego na zachowania transportowe mieszkańców zespołu osiedli Płaszów i Zabłocie w Krakowie - część I

Tyranowski Szymon, Bryniarska Zofia

Transport Miejski i Regionalny

|

2024

|

nr 10

10--22

PL

Dostępność do miejskiego transportu zbiorowego jest dziś powszechnie pożądaną cechą wśród mieszkańców dużych miast. Wynika to z wpływu, jaki ma ona na jakość życia mieszkańców oraz na rozwój gospodarczy. Dlatego kluczowym jest zapewnienie odpowiedniej bliskości transportu zbiorowego względem miejsca zamieszkania, ponieważ może ona mieć wpływ na wybór środka transportu. W pierwszej części artykułu dokonano przeglądu opracowań dotyczących dostępności transportowej oraz zachowań transportowych, co pozwoliło na przedstawienie procesu kształtowania się definicji dostępności transportowej. Następnie na podstawie dostępnych danych i narzędzi GIS przedstawiono analizę obecnego stanu dostępności transportowej zespołu osiedli Płaszów i Zabłocie w Krakowie. W drugiej części (TMiR nr 11/12) przedstawiono wyniki badania eksperckiego i badań sondażowych. W badaniach eksperckich wykorzystano metody wskaźnikowe, służące ocenie dostępności transportowej, metodę izochronową i analizę czasów przejazdów różnymi środkami transportu i badania wypływu dostępności transportowej na zachowania transportowe. Następnie przedstawiono wyniki badań ankietowych wraz z ich analizą i szczegółowym omówieniem.

EN

Access to public transport is a commonly desired feature among residents of large cities today. This is due to the impact it has on the quality of life of residents and economic development. Therefore, it is crucial to ensure the appropriate proximity of public transport to the place of residence because it can affect the choice of means of transport. The first part of the article reviews studies on transport accessibility and transport behaviour, which allowed for the presentation of the process of shaping the definition of transport accessibility. Then, based on available data and GIS tools, an analysis of the current state of transport accessibility of the Płaszów and Zabłocie housing estates in Kraków is presented. The second part (TMiR No. 11/12 presents the results of the expert study and survey research. The expert studies used indicator methods to assess transport accessibility, the isochrone method and analysis of travel times by various means of transport and studies on the impact of transport accessibility on transport behaviour. Then, the results of the survey studies are presented along with their analysis and detailed discussion.

2

Realizacja idei miasta 15-minutowego na przykładzie obszaru Salomea-Okęcie Zachód w Warszawie

Ptak Gabriela, Banet Krystian

Transport Miejski i Regionalny

|

2024

|

nr 2

19--27

PL

Osiedlanie się na różnych obszarach spowodowało rozwój transportu i przemieszczanie się ludności na coraz dalsze odległości. Było to impulsem do rozwoju między innymi transportu zbiorowego. W niniejszym artykule wskazano dobre praktyki zrównoważonej polityki transportowej. Omówiono wpływ koncepcji zrównoważonego rozwoju na transport w miastach na przykładzie osiedla Western Harbor w Malmö oraz koncepcję miasta 15-minutowego na przykładzie Portland. Następnie dokonano analizy stanu istniejącego zagospodarowania przestrzennego oraz stanu istniejącego systemu transportowego obszaru Salomea-Okęcie Zachód w Warszawie. Używając izolinii (ekwidystant) jako metody określania dostępności transportu zbiorowego, oceniono obecny stan dostępności na analizowanym obszarze. Przeanalizowano również dokumenty planistyczne pod kątem funkcjonalnym i transportowym. Aby uwzględnić aktualne potrzeby mieszkańców, przeprowadzono ankietę na temat transportu pasażerskiego i przedstawiono jej wyniki. W artykule opisano zaprojektowane zmiany w zagospodarowaniu przestrzennym oraz obsłudze transportowej na obszarze Salomea-Okęcie Zachód w Warszawie, które wpłyną na zrównoważenie mobilności mieszkańców obszaru i osób go odwiedzających, a także zmiany, które poprawią jakość życia mieszkańców zgodnie z ich potrzebami. Zaproponowano zwiększenie przestrzeni mieszkaniowej oraz zapewnienie mieszańcom dostępu do podstawowych usług w granicach 15 minut dojścia. W projektach zadbano także o to, by zwiększyć powierzchnię biologicznie czynną. Wskazane rozwiązania transportowe mają na celu zaspokojenie takich potrzeb komunikacyjnych mieszkańców, które mogą wpłynąć na ich wybór środka transportu w celu podróży. W związku z powyższym przewidziano linię autobusową wewnątrz obszaru, która znacznie zwiększyła dostępność do transportu publicznego na całym terenie. Wprowadzone zmiany mogą podnieść jakość życia mieszkańców, kreując samowystarczalność obszaru. Rozwój transportu zbiorowego, poprawa dostępności transportowej i uwzględnienie faktycznych potrzeb mieszkańców umożliwia zmianę zachowań komunikacyjnych użytkowników.

EN

The settlement of people in different areas has led to the development of transport and the movement of people over increasingly long distances. This has been the impetus for the development of - among other things - public transport. This article identifies good practices of sustainable transport policy. The impact of the sustainability concept on urban transport is discussed using the example of the Western Harbor development in Malmö and the 15-minute city concept using the example of Portland. This was followed by an analysis of the state of existing land use and the state of the existing transport system of the Salomea-Okęcie Zachód area in Warsaw. Using isolines (equidistant) as a method of determining public transport accessibility, the current state of accessibility in the analysed area was assessed. Planning documents were also analysed from a functional and transport perspective. In order to take into account the current needs of the residents, a passenger transport survey was carried out and its results are presented. This article describes the designed changes in land use and transport services in the SalomeaOkęcie Zachód area of Warsaw, which will balance the mobility of the area’s residents and visitors, as well as changes that will improve the quality of life for residents according to their needs. It has been proposed to increase residential space and ensure that residents have access to basic services within a 15-minute walk. Care has also been taken in the designs to increase the biologically active area. The indicated transport solutions aim to meet such transport needs of the residents that may influence their choice of mode of transport for travel. Accordingly, a bus line was provided within the area, which significantly increased accessibility to public transport throughout the area. The changes introduced can enhance the quality of life of the residents, creating self-sufficiency in the area. The development of public transport, the improvement of transport accessibility and the consideration of the actual needs of the inhabitants make it possible to change the transport behaviour of the users.

3

Środowiskowo-prawne aspekty planowania przestrzennego na terenach górniczych

Harat Andrzej, Jaguś Andrzej

Polish Journal of Materials and Environmental Engineering

|

2024

|

Vol. 7 (27)

43--55

EN

The environmental and legal aspects of spatial planning in mining areas presented in this work should be considered important, especially in the region of the Upper Silesian Coal Basin, where mining has been carried out since the 17th century until present. Such a long period of mining activity, characterized by a particularly negative impact on the environment, has led to a number of adverse consequences for buildings and other infrastructure facilities. There-fore, it became necessary to develop and implement legal instruments aimed at reducing the negative influence of mining works on the environment. An important tool for achieving the indicated objectives is a forecast on the negative impact of mining works on land surface, which should be submitted by the mining entrepreneur as part of a deposit development plan. The negative impact of mining works on land surface usually results in land depression and defor-mation as well as the loss of its continuity, accompanied by the formation of cracks and faults. After the information submitted by the entrepreneur has been verified by the District Mining Office, it becomes one of the most important elements of the licence decision as it results in designating mining areas and so-called protective pillars. Interestingly, the currently appli-cable Geological and Mining Law of June 9, 2011, unlike the previously applicable regulation of February 4, 1994, does not impose a legal obligation to prepare local development plans for mining areas. It seems, however, that in the event such areas exist, their purpose and land development methods should be determined in the form of a local legal act despite the lack of a statutory requirement. This solution enables introducing restrictions on property develop-ment and, consequently, makes it possible to reduce mining damage.

4

Multi-criteria GIS analysis in urban area revitalization

Dąbrowska Weronika, Biłozor Andrzej

GIS Odyssey Journal

|

2024

|

Vol. 4, no. 2

117--131

EN

This study presents a procedure for identifying problem areas that could be considered in the urban revitalization program. The research was conducted in ESRI's ArcGIS Pro software using Geoprocessing tools. The aim of this study is to utilize multi- criteria GIS analysis in the process of urban area revitalization. In selecting the study area, in this case, the city of Wrocław, both its characteristics and the availability of geospatial information were taken into account. Four main indicators, described by 11 negative factors, were adopted for the GIS analysis of urban revitalization: social phenomena (personal and public safety, the number of individuals subject to "blue card" procedures per 1,000 inhabitants, the number of crimes per 1,000 inhabitants, the number of individuals receiving social assistance due to poverty per 1,000 inhabitants), economic factors (deficit of bridging capital, overall unemployment rate, level of economic wealth), environmental factors (noise in decibels), and functional-spatial factors (spatial distribution of public transport stops, spatial distribution of green areas, spatial distribution of access to services). As a result of the analysis conducted in the urban area, neighborhoods were identified that should be included in the revitalization process.

5

The development of flood zones

Szewczyk Robert

Geomatics, Landmanagement and Landscape

|

2024

|

no. 2

153--162

EN

As cities develop, more and more areas are occupied by buildings and transportation infrastructure. It is only natural that urban development requires the creation of recreational infrastructure for city residents. Recreational infrastructure is essential for the proper functioning of city dwellers. Providing land for such infrastructure falls under the responsibility of local authorities. However, acquiring such land in large cities is very expensive. Therefore, areas with development restrictions become a natural space for recreational facilities. For this reason, the use of river valleys has been studied. These areas are currently used as floodplains in case of floods. The presented analyses were carried out for the city of Sandomierz. It is one of the oldest cities in Poland. The unique character of this city attracts many tourists each year. Most tourist attractions are located near the Old Town. The Old Town of Sandomierz is situated on the banks of the Vistula River. The Vistula River is the largest river in Poland. During floods it swells and the water overflows its bed. in order to protect residents from flooding, flood zones are designated, and flood embankments are constructed. Floodplains in this area occupy a significant part of the city. The research involved both geospatial and legal documentation analyses of this area. The paper proposes alternative ways of using these areas, taking into account the interests of city residents, municipal authorities, the natural environment, and institutions dealing with flood protection.

6

Purpose change of a selected area – multi-criteria analysis with formal and legal procedure

Bołtryk Piotr, Ogrodnik Karolina

Economics and Environment

|

2024

|

No. 3

art. no. 1037

EN

The priority goal of this article is performing a multi-criteria analysis of the development method for a selected area, along with the characteristics of the main stages of formal and legal procedures related to changing the purpose of such an area. The theoretical part reviews the literature on the multi-criteria decision support in the field of area development planning. In addition, an analysis of the selected legal regulations is made. Then, based on the example of an area located in the suburban zone of Białystok, a multi-criteria analysis is developed using selected MCDM/MCDA methods: Fuzzy AHP and PROMETHEE. The approach proposed in this paper is addressed both to entities responsible for area development planning, as well as to individual investors.

PL

Priorytetowym celem artykułu jest analiza wielokryterialna sposobu zagospodarowania wybranego terenu wraz z charakterystyką głównych etapów procedury formalnoprawnej związanej ze zmianą przeznaczenia tego terenu. W części teoretycznej dokonano przeglądu literatury z zakresu wielokryterialnego wspomagania decyzji w planowaniu przestrzennym. Ponadto, dokonano analizy wybranych przepisów prawa. Następnie, na przykładzie terenu zlokalizowanego w strefie podmiejskiej Białegostoku, opracowano analizę wielokryterialną przy użyciu wybranych metod MCDM/MCDA: Fuzzy AHP oraz PROME-THEE. Zaproponowane w niniejszej pracy podejście kierowane jest zarówno do jednostek odpowiedzialnych za planowanie przestrzenne, jak również do indywidualnych inwestorów.

7

Exploring the architectural and spatial potential of wine culture. A systematic literature review

Jasiak Adriana

Economics and Environment

|

2024

|

No. 3

art. no. 878

EN

This article presents the results of a systematic review of the Scopus bibliographic database, during which the state of knowledge on wine architecture and urban planning accompanying vineyards was examined in light of the contemporary development of enotourism. In the 2020s, global interest in enotourism has grown, accompanied by the revival and development of wine culture. The aim of the research was to identify and verify sources of literature contributing to disciplinary knowledge on wine architecture and accompanying urban planning in light of the contemporary development of enotourism, as well as to classify the thematic literature. Based on bibliometric analysis using the VOSviewer software, thematic groups of publications were identified. The topic is an attempt to find current directions for the research concentration to match the emerging wine-related architecture.

PL

Niniejszy artykuł przedstawia wyniki systematycznego przeglądu bazy danych bibliograficznych Scopus, podczas którego zbadano stan wiedzy na temat architektury winiarskiej i urbanistyki towarzyszącej winnicom wobec współczesnego rozwoju enoturystyki. W drugiej dekadzie XXI wieku wzrosło globalne zainteresowanie enoturystyką, czemu towarzyszy odrodzenie i rozwój kultury winiarskiej. Celem badań była identyfikacja oraz weryfikacja źródeł wnoszących wkład do wiedzy dyscyplinarnej na temat architektury winiarskiej i zagospodarowania przestrzennego towarzyszącego winnicom w świetle współczesnego rozwoju turystyki winiarskiej, a także klasyfikacja tematyczna literatury. Na podstawie analizy bibliometrycznej z wykorzystaniem oprogramowania VOSviewer wyodrębniono grupy tematyczne publikacji. Zainteresowanie tematem jest próbą odszukania aktualnych kierunków koncentracji badań umożliwiających dopasowanie powstającej architektury winiarskiej.

8

The new education space through the eyes of users and designers

Hrehorowicz-Gaber Hanna, Blazy Rafał, Hrehorowicz-Nowak Alicja, Błachut Jakub, Łysień Mariusz, Ciepiela Agnieszka, Dudek Jakub, Lewandowski Felicjan, Hładki Wiktor

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2024

|

Vol. 71

33--45

EN

The space in which young people learn undoubtedly has an impact on the quality and effectiveness of learning. Following this lead, the project team, supported by participatory activities, created the concept of a modular mobile classroom that responds to contemporary environmental and social challenges.

9

Modele struktury funkcjonalno-przestrzennej w zintegrowanych strategiach rozwoju

Kafka Krzysztof

Builder

|

2024

|

R.28, nr 3

20--21

PL

Celem artykułu jest wskazanie obszarów badawczych, których przedmiotem będą modele struktury funkcjonalno-przestrzennej. Pojęcie takiego modelu jest od dawna znane zarówno w teorii, jak i w praktyce planowania przestrzennego. Dotyczy to zarówno doświadczeń polskich, jak i europejskich. Model taki jest rozumiany z reguły jako zilustrowanie rozmieszczenia w przestrzeni pewnych terenów o określonych funkcjach. Takie rozumienie modelu leży u podstaw teorii planowania przestrzennego. Każdy plan zagospodarowania przestrzennego jest w pewnym sensie takim właśnie modelem. Mimo tego w polskim systemie planistycznym od czasów transformacji ustrojowej w połowie lat 90. jest to pojęcie bardzo rzadko używane. W chwili obecnej model taki został wprowadzony jako wymagalny element zintegrowanych strategii rozwoju gmin. Pojęcie modelu wymaga więc ponownego zdefiniowania, uwzględniającego zmieniające się otoczenie prawne oraz nowe podstawy teoretyczne. W dyskusji nad tym problemem należy uwzględnić teorię oraz doświadczenia wypracowane oraz zebrane zarówno na gruncie praktyk planowania przestrzennego, jak i strategicznego. Przeprowadzenie koniecznych badań wymagać będzie zastosowania metod analizy porównawczej obejmującej jak najszerszy zakres modeli. Wnioski z tych badań mogą być cennym wkładem do praktyki planowania.

EN

The aim of the article is to indicate the research areas that will focus on models of functional and spatial structure. The concept of such a model has been known both in the theory and practice of spatial planning for a long time. This applies to both Polish and European experiences. Such a model is usually understood as illustrating the spatial distribution of certain areas with specific functions. This understanding of the model has been at the heart of spatial planning theory, practically since its beginnings. In a sense, every zoning plan is such a model. Despite this, in the Polish planning system since the political transformation, in the mid-1990s, this term has been very rarely used. At present, the need to create such a model has been introduced as a required element of integrated municipal development strategies. The concept of a model now needs to be redefined, taking into account the changing legal environment and new theoretical foundations and needs. The discussion on this problem should take into account the theory and experience developed and gathered in both spatial and strategic planning practices. Carrying out the necessary research will require the use of comparative analysis methods covering the widest possible range of models. The conclusions of this research can be a valuable contribution to the practice of spatial planning.

10

Funkcjonowanie urban labów w polskich miastach – perspektywa wykorzystania koncepcji jako narzędzia z zakresu zarządzania przestrzenią

Malicka-Skrzek Sara

Builder

|

2024

|

R.28, nr 8

2--7

PL

Niniejszy artykuł przedstawia sposoby działania urban labów w warunkach polskich. Na podstawie metody studium przypadków opisano cztery polskie urban laby w celu zbadania, czy i w jakim zakresie podejmują się zadań z obszaru zarządzania przestrzenią – by odpowiedzieć na pytanie, czy koncepcja urban lab może być wykorzystana jako narzędzie do deliberacyjnego współplanowania przestrzennego. We wstępie przybliżono powiązania koncepcji urban lab z ideą smart city i z założeniami zrównoważonego rozwoju miast. Wyjaśniono związek nowelizacji ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym ze zwiększoną potrzebą poszukiwania nowych form włączania różnych grup uczestników planowania przestrzennego do współzarządzania przestrzenią miasta. Przedstawiono znaczenie deliberacyjnego planowania przestrzennego i wyartykułowano wymagania odnośnie do narzędzia do tego służącego. Następnie przeglądowo przedstawiono koncepcję urban labu i omówiono zakresy działania, w tym zarządzanie przestrzenią. Kolejnym krokiem było syntetyczne przedstawienie wyników badania metodą studium przypadków polskich urban labów: UrbanLabu Gdynia, UrbanLabu Rzeszów, zajmujących się innowacjami technologicznymi i społecznymi oraz ich inkubacją, a także Śląskiego UrbanLabu i MetroLabu, które zajmują się głównie edukacją społeczeństwa na tematy miejskie, inicjują współpracę zróżnicowanych grup obywateli oraz tworzą merytoryczne zaplecze w obszarze zarządzania przestrzenią. W ramach wniosków z badań zaproponowano klasyfikację podjętych i planowanych zadań laboratoriów pod kątem stopnia spełniania zakresu zarządzania przestrzenią w rozumieniu urbanistyki i planowania przestrzennego. Biorąc pod uwagę wyniki badania, kierunek, w jakim rozwijają się kolejno powstające laboratoria miejskie, oraz modelowy sposób ich funkcjonowania, w odpowiedzi na pytanie zadane we wstępie postawiono hipotezę, iż koncepcja urban lab może być wykorzystana jako narzędzie do deliberatywnego współplanowania przestrzennego.

EN

Functioning of urban labs in Polish cities - perspective on the use of the concept as a spatial management tool. This article presents the ways in which urban labs operate in Polish conditions. Based on the case study method, four Polish urban labs are described in order to investigate whether and to what extent they undertake spatial management tasks - to answer the question of whether the urban lab concept can be used as a tool for deliberative spatial co-planning. In the introduction, the links of the urban lab concept to the idea of the smart city and to the assumptions of sustainable urban development are explained. The relationship between the amendment to the Planning and Spatial Development Act and the increased need to search for new forms of involving various groups of spatial planning participants in the co-management of city space is explained. The importance of deliberative spatial planning is presented and the requirements for a tool for this are articulated. This was followed by an overview of the urban lab concept and a discussion of the scopes of action, including spatial management. The next step was to synthetically present the results of the research using the case study method of Polish urban labs: UrbanLab Gdynia, UrbanLab Rzeszów, dealing with technological and social innovations and their incubation, and Silesian UrbanLab and MetroLab, which deal mainly with educating the public on urban issues, initiating cooperation between diverse groups of citizens and creating substantive facilities in the area of space management. As part of the conclusions of the study, a classification of the undertaken and planned tasks of the laboratories was proposed in terms of the degree to which they fulfil the scope of spatial management in the sense of urban planning and spatial planning. Taking into account the results of the study, the direction in which the successively emerging urban labs are developing and the model way in which they are functioning in response to the question posed in the introduction, a hypothesis was put forward that the urban lab concept can be used as a tool for deliberative spatial co-planning.

11

Pojęcie infrastruktury technicznej w planowaniu przestrzennym

Pawlik Kazimierz

Budownictwo i Prawo

|

2024

|

R. 27, nr 4

36--37

PL

W aktach planowania przestrzennego – w tym także we wprowadzonym dużą nowelizacją polskiego systemu planowania przestrzennego planie ogólnym – określa się lokalizację elementów infrastruktury technicznej. Jednak ustawodawca nie zadbał o wyjaśnienie wielu pojęć związanych z tą infrastrukturą. Stąd zadanie uwzględnienia infrastruktury przy planowaniu przestrzennym może być dla samorządowców niełatwym zadaniem.

EN

Spatial planning acts - including the general plan introduced by a major amendment to the Polish spatial planning system - specify the location of technical infrastructure elements. However, the legislator has not taken care to clarify many of the terms related to this infrastructure. Hence, the task of taking infrastructure into account in spatial planning may not be an easy one for local government officials.

12

Klauzula ładu przestrzennego w planowaniu przestrzennym

Pawlik Kazimierz

Budownictwo i Prawo

|

2024

|

R. 27, nr 3

31--33

PL

Najważniejszą zasadą planowania przestrzennego w Polsce jest zasada zachowania ładu przestrzennego. Wynikający z niej postulat – m.in. tworzenia harmonijnej całości w określonej przestrzeni – powinien zostać uwzględniony zarówno w czasie prac rady gminy nad aktami planowania przestrzennego, jak i w toku postępowania o ustalenie warunków zabudowy.

EN

The most important principle of spatial planning in Poland is the principle of maintaining spatial order. The resulting postulate – inter alia, to create a harmonious whole in a specific space – should be taken into account both during the work of the municipal council on spatial planning acts and during the procedure for the establishment of land development conditions.

13

Analysis of greenery coverage of the area of the City of Warsaw on the quality of life of residents on the basis of spatial and statistical data

Maciejewska Alina, Sobieraj Janusz, Kuzak Łukasz

Archives of Civil Engineering

|

2024

|

Vol. 70, nr 1

239--260

EN

Biologically active areas play an extremely important role in the structure of a city and increasing their coverage, especially in large urban centres, is an activity with a number of advantages. This article compares, in terms of green spaces, two European cities of similar size – Warsaw (517.2 km2) and Oslo (454 km2). Both cities are capitals of their respective countries but implement different spatial policies in the scope of the Green Deal. In Warsaw, many industrial and post-industrial areas still exist and simultaneously urban green areas are decreasing year by year. In Oslo, a strategy based on deindustrialisation of the city and possible maximum use of urban greenery and public spaces is implemented. The research described in this article involved analysing the coverage of the analysed cities and their districts with biologically active area and then checking the correlation with other indicators that can be affected by this coverage. These included data on the incidence of the most common diseases among residents, the attractiveness of living for the elderly and families with children, as well as air and soil pollution and the occurrence of negative effects of climate change. The correlation of urban space use in terms of the presence of industrial land in relation to currently existing green spaces in the districts concerned was subsequently determined.

PL

Obszary biologicznie czynne odgrywają niezwykle istotną rolę w strukturze miasta, a zwiększanie ich pokrycia, szczególnie w dużych ośrodkach miejskich, jest działaniem mającym szereg zalet. Niniejszy artykuł porównuje pod kątem przestrzeni zielonych, dwa europejskie miasta stanowiące główne ośrodki regionu o zbliżonej do siebie wielkości – Warszawę (517,2 km2) i Oslo (454 km2). Oba miasta są stolicami swoich krajów, realizują jednak inną politykę przestrzenną w zakresie Zielonego Ładu. W Warszawie cały czas obecnych jest wiele obszarów przemysłowych i poprzemysłowych, a obszary zieleni miejskiej z roku na rok zmniejszają swoją powierzchnię. W Oslo wdrożona jest strategia oparta na deindustrializacji miasta i możliwym maksymalnym wykorzystaniu zieleni miejskiej i przestrzeni publicznych. Badania opisane w niniejszym artykule polegały na analizie pokrycia analizowanych miast i ich dzielnic powierzchnią biologicznie czynną, a następnie sprawdzenie korelacji z innymi wskaźnikami, na które może mieć wpływ to pokrycie. Były to dane dotyczące zachorowalności mieszkańców na najczęściej spotykane choroby, atrakcyjnością zamieszkania dla osób starszych i rodzin z dziećmi, a także zanieczyszczeniami powietrza, gleby oraz występowania negatywnych skutków zmian klimatycznych. Następnie określona została zależność wykorzystania przestrzeni miejskiej w kontekście występowania obszarów przemysłowych w relacji do aktualnie istniejących obszarów zielonych danych dzielnic.

14

“Green axis of the city of Lublin”. Parks along the Bystrzyca River over 100 years (1919–2019). Plans versus realisations

Boguszewska Kamila

Architectus

|

2024

|

Nr 2 (78)

43--54

EN

The system of green areas in Lublin is associated with river valleys. The Bystrzyca Valley is the main compositional and natural axis of the complex, therefore its development was one of the priority planning activities both in the interwar period and after the war. The aim of the article was to analyse local plans and provisions for parks designed in the Bystrzyca Valley in the 20th and 21st centuries. The issue was identified on the basis of literature and archival research, and after conducting a comparative analysis of the studied parks and the current state of land use, the evolution of the assumptions adopted in the interwar period was presented. A detailed analysis covered the designs of three riverside parks, which were to constitute a “green axis” within the city’s administrative borders in the immediate vicinity of downtown Lublin. The work carried out allows the conclusion that the authorities of interwar Lublin, whose area in 1916 was seven times smaller than today and amounted to 26.9 km2, treated the development of river valleys as an important reservoir of green areas. A similar vision was close to the planners of the post-war period. Currently, with the significant expansion of the city, maintaining the recreational function of green areas in river valleys and protecting them from development is crucial from the point of view of the health and quality of life of residents.

PL

System terenów zielonych Lublina związany jest z dolinami rzecznymi. Dolina Bystrzycy stanowi główną oś kompozycyjną i przyrodniczą zespołu, dlatego jej zagospodarowanie było jednym z priorytetowych działań planistycznych zarówno w okresie dwudziestolecia międzywojennego, jak i po wojnie. Celem artykułu było przeanalizowanie planów miejscowych i zapisów dla parków projektowanych w dolinie Bystrzycy w wieku XX i XXI. Na podstawie przeprowadzonych badań literaturowych i archiwalnych rozpoznano zagadnienie, zaś po przeprowadzeniu analizy porównawczej badanych parków oraz obecnego stanu użytkowania terenu przedstawiono ewolucję założeń przyjętych w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Szczegółową analizą objęto projekty trzech parków nadrzecznych, które stanowić miały „zieloną oś” w granicach administracyjnych miasta w najbliższym sąsiedztwie śródmieścia Lublina. Przeprowadzone prace pozwalają na konkluzję, że władze międzywojennego Lublina, którego powierzchnia w 1916 r. była siedmiokrotnie mniejsza niż obecnie i wynosiła 26,9 km2, traktowały zagospodarowanie dolin rzecznych jako ważny rezerwuar terenów zieleni. Podobna wizja bliska była planistom okresu powojennego. Obecnie przy znacznym rozroście miasta utrzymanie funkcji rekreacyjnej zielonego użytku dolin rzecznych i ich ochrona przed zabudowaniem jest kluczowa z punktu widzenia zdrowia i jakości życia mieszkańców.

15

Wpływ nowelizacji ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym na trwające procedury planistyczne na przykładzie Gminy Suchy Las

Serafin Agnieszka, Nadolny Adam

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2023

|

Z. 15

225--240

PL

Aktualnie obowiązująca ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym została uchwalona 20 lat temu. 24 września 2023 r. weszła w życie ustawa, która zmienia nie tylko wskazany akt prawny, ale również prawie 50 innych ustaw. Nowelizacja niesie za sobą rewolucję w systemie aktów planowania przestrzennego oraz procedurach planistycznych. Ustawa zmieniająca zawiera liczne przepisy przejściowe. Rozstrzygają one o losie już obowiązujących studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz miejscowych planów zagospodarowania. Określają również w zależności od etapu procedury planistycznej dalsze postępowanie przy procedowaniu tych dokumentów, do których przystąpiono, lecz nie zdążono ich uchwalić przed dniem wejścia w życie zmian. Celem artykułu jest zbadanie wpływu zmian w przepisach na trwające w Gminie Suchy Las procedury planistyczne.

EN

The current law on spatial planning and management was passed 20 years ago. On 24th of September 2023, a law will come into force, which will change not only this law but almost 50 other laws as well. The amendment brings with it a revolution in the system of spatial planning acts and planning procedures. The amending law contains numerous transitional provisions. They decide on the fate of existing conditions studies and directions of spatial development and local planning plans. They also determine, depending on the stage of the planning procedure, the procedure for processing those documents to which they have acceded but have not been able to adopt them before the date of entry into force of the amendments. The aim of the article is to examine the impact of changes in the regulations on ongoing planning procedures in the Municipality of Suchy Las in Poland.

16

Nieużytki w zabudowie obszaru starych miast Poznania i Kołobrzegu – problemy i potencjały

Brechelke Adrianna, Kasperczyk-Brodecka Zuzanna

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2023

|

Z. 15

85--108

PL

Występowanie nieużytków na obszarach Starych Miast Poznania i Kołobrzegu związane jest m.in. z działaniami wojennymi prowadzonymi na ich terenie w 1945 r. Ogromna skala zniszczeń zostawiła trwały ślad w strukturze urbanistycznej obu starówek, a różne strategie odbudowy doprowadziły do powstania luk w zabudowie o odmiennym charakterze. W artykule dokonano identyfikacji oraz analizy przestrzenno-funkcjonalnej nieużytków oraz diagnozy ich społecznego oraz wizualnego oddziaływania. Metoda analizy porównawczej, wsparta narzędziami mapowania i wizytą studialną w obu miastach, pozwoliła na stworzenie charakterystyki nieużywanych działek i rozpoznanie występujących na nich patternów przestrzennych. Takie ujęcie tematyki nieużytków uwypukla ich problemy i potencjały, a w efekcie może wpłynąć na celowe zaadresowanie kierunków działań w dokumentach strategicznych obu miast.

EN

The occurrence of wastelands in the old town areas of Poznań and Kołobrzeg is associated with, among others, the military operations carried out in their respective areas in 1945. The enormous scale of destruction left a permanent mark on the urban structure of both old towns and the different reconstruction strategies led to the creation of urban gaps of a different character. The paper presents the identification and spatial and functional analysis of wastelands and the diagnosis of their social and visual impact. The method of comparative analysis, supported by mapping tools and a study visit to both cities, allowed to create a set of characteristics of unused plots and to recognise the spatial patterns occurring on them. Such an approach to the subject of wastelands highlights their problems and potentials and, as a result, can influence the targeted strategies in the planning documents of both cities.

17

Nie-miejsca w miejsca – przegląd narzędzi i metod wspomagających efektywną partycypację społeczną w procesach związanych z przekształcaniem przestrzeni

Pękała Magdalena, Kaźmierczak Bartosz

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2023

|

Z. 15

413--449

PL

Partycypacja społeczna w praktyce planowania przestrzennego jest szeroko wykorzystywana od lat 60 XX w., niemniej nie został ustalony spójny sposób oceny tego zjawiska. Powodem jest złożoność zagadnienia, a także długi horyzont czasowy potrzebny do oceny procesów planistycznych i rewitalizacji. Celem artykułu jest zestawienie wybranych modeli i wytycznych zarządzania przestrzenią, a następnie stworzenie z nich kategorii do analizy przedstawionych w artykule przypadków partycypacji społecznej. Ocena poziomu zaangażowania w proces planistyczny wraz z waloryzacją skutków partycypacji społecznej w planowaniu przestrzennym i rewitalizacji ma stanowić podstawę do określenia wstępnych mierników efektywności partycypacji społecznej. Rezultaty badań mogą posłużyć do stworzenia w przyszłości narzędzia oceny efektywności partycypacji społecznej, pomocnego przy określaniu sposobu i zakresu angażowania społeczności w procesy planistyczne. W wyniku analizy zostały określone kategorie oceny partycypacji: innowacja, zgoda społeczna, inkluzywność, tożsamość, sprawczość, świadomość.

EN

Social participation in spatial planning practice has been widely used since the 1960s, however, no coherent method of assessing this phenomenon has been established. The reason is the complexity of the issue, as well as the long time horizon needed to assess planning and revitalization processes. The aim of the article is to compile selected models and guidelines for space management and then to create categories from them for the analysis of the cases of social participation presented in the article. The assessment of the level of involvement in the planning process together with the valorization of the effects of social participation in spatial planning and revitalization are to be the basis for determining the initial measures of the effectiveness of social participation. The results of the research may be used in the future to create a tool for evaluating the effectiveness of social participation, helpful in determining the manner and level of community involvement in planning processes. As a result of the analysis, participation assessment categories were defined: innovation, social consent, inclusivity, identity, agency, awareness.

18

Krajobrazy priorytetowe wskazane w audycie krajobrazowym a dokumenty planistyczne

Budzyńska Izabela, Skórzewski Wojciech

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2023

|

Z. 15

181--206

PL

Dla wzmocnienia ochrony i kształtowania krajobrazu na poziomie regionalnym sporządzany jest audyt krajobrazowy. Kluczowym etapem przy sporządzeniu audytu krajobrazowego jest wytypowanie krajobrazów priorytetowych oraz sformułowanie rekomendacji i wniosków dotyczących kształtowania i ochrony krajobrazów. Są to bardzo ważne elementy opracowania, które uwzględniane będą w dokumentach poziomu regionalnego: planie zagospodarowania przestrzennego województwa, planach ochrony parków krajobrazowych oraz w wyznaczaniu stref ochrony krajobrazu na obszarach chronionego krajobrazu. Zalecenia zawarte w audycie krajobrazowym będą musiały być również respektowane w dokumentach planistycznych na poziomie lokalnym, tj. w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin i miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. W niniejszym artykule zaprezentowano wyniki analizy porównawczej rekomendacji zawartych w audytach krajobrazowych i ustaleń zawartych w studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego wybranych gmin.

EN

In order to enhancement the protecion and landscaping at the regional level there is prepared the landscape audit. The crucial stage in the preparation of a landscape audit is choosing of priority landscapes and the formulation of recommendations and conclusions concerning protecion and landscaping. These are very essential elements of the study which will be included in documents at the regional level in: the voivodeship spatial development plan, plan of the protection of landscape parks, delimitation of landscape protection zones in protected landscape areas. As well as the recommendations included in the landscape audit it will have to be respected in planning documents at the local level i.e. in: study of conditions and directions for the spatial development of the communes, local development plans. This article presents the results of the comparative analysis of the recommendations included in landscape audits and regulations in the studies of conditions and directions for the spatial development of the selected communes.

19

Implementacja oprogramowania geoinformacyjnego QGIS do tworzenia analiz przestrzennych

Furmanek Aleksander Filip

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2023

|

Z. 12

47--59

PL

Niezwykły rozwój technologiczny współczesnego świata ma różne oblicza. Niewątpliwie jednym z ważniejszych z nich jest szeroko rozumiana informatyka. Jej różnorakie zastosowania od kilku dziesięcioleci są stopniowo coraz bardziej obecne w praktyce architektonicznej i urbanistycznej. W obszarze środowiska zbudowanego, równolegle z popularnymi platformami CAD i BIM, rozwijane są także inne projekty, m.in. aplikacje związane z systemem informacji geograficznej (GIS). Jednym z nich jest QGIS. Czy może być on przydatny w procesie tworzenia sztuki, np. architektury i urbanistyki? Obecnie program ten dynamicznie jest rozwijany i oferuje rozliczne narzędzia mogące mieć zastosowanie w planowaniu przestrzennym, zarządzaniu przestrzenią, w pracy geografów, przyrodników, a być może także urbanistów i architektów.

EN

The remarkable technological development of the modern world has many faces. Undoubtedly, one of the more important ones is broadly understood computer science. Its various applications have been increasingly present in architectural and town planning practice for several decades. In the area of the built environment, other projects are being developed in parallel with popular CAD and BIM platforms, including geographic information system (GIS) related applications. One of them is QGIS. Can it be helpful in the process of creating art, e.g. architecture and urban planning? Currently, this program is dynamically developed and offers numerous tools that can be used in spatial planning, spatial management, in the work of geographers, naturalists, and perhaps also urban planners, landscape architects, or ordinary architects.

20

Urban Design 1960−2020. Evolution of the curriculum. Case of Faculty of Architecture, Wroclaw University of Science and Technology

Szumilas Agnieszka

Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych

|

2023

|

T. 19, nr 2

89--95

EN

This paper presents the results of research on the evolution of the curriculum of urban design at the Faculty of Architecture of Wroclaw University of Science and Technology (Poland). Urban Design is one of the many courses that future engineers in the program of Architecture and Urban Design participate in. Urban Design is an important subject, it deals with land development and the organization of public space. Several dozen study programs, project topics and form of classes were analyzed. The teaching of Urban Design was juxtaposed with changes taking place in post-war cities, trends and planning documents. The research results allow us to see the current state of urban design education and in what direction it is evolving.