W artykule omówiono historię regulacji prawnych dotyczących fluorowanych gazów cieplarnianych (F-gazów) w Unii Europejskiej, ze szczególnym uwzględnieniem wpływu tych przepisów na ochronę klimatu i środowiska. Tematem analizy są kluczowe akty prawne począwszy od Konwencji Wiedeńskiej po najnowsze Rozporządzenie (UE) 2024/573, które zakłada redukcję emisji F-gazów w UE do 2050 r.; omówiono efektywność dotychczasowych regulacji, ograniczających stosowanie HFC oraz działania w zakresie kontroli szczelności instalacji chłodniczych. Omówiono także nielegalny handel czynnikami HFC oraz jego konsekwencje. Przedstawiono alternatywne, ekologiczne czynniki chłodnicze o niskim potencjale GWP, a także wyzwania technologiczne związane z ich wdrożeniem na szeroką skalę. W konkluzji podkreślono znaczenie dalszych działań na rzecz neutralności klimatycznej Europy, której osiągnięcie wymaga intensyfikacji wysiłków prawnych i technologicznych w sektorze chłodnictwa.
EN
The article discusses the development of legal regulations on fluorinated greenhouse gases (F-gases) in the European Union, with particular emphasis on the impact of these regulations on climate and environmental protection. It analyses key legal acts from the Vienna Convention to the latest Regulation (EU) 2024/573, which aims to reduce F-gas emissions in the EU by 2050. It indicates the effectiveness of the current regulations, restricting the use of HFCs and activities in the area of leak control of refrigeration installations. It also discusses the illegal trade in HFCs and its consequences. It presents alternative, more ecological refrigerants with low GWP potential, as well as the technological challenges associated with their large-scale implementation. The conclusion emphasizes the importance of further actions towards climate neutrality in Europe, the achievement of which requires intensification of regulatory and technological efforts in the refrigeration sector.
Usytuowanie jednostek zewnętrznych urządzeń klimatyzacyjnych/pomp ciepła (agregatów) na zewnątrz budynków powinno odbywać się na podstawie § 147÷155 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. W artykule autor omawia przepisy, wymagania techniczne, zasady emisji hałasu, odległości od granicy działki i domów oraz inne ważne elementy.
Wielkość konsumpcji energii podczas eksploatacji urządzeń wynika bezpośrednio z działań podjętych na etapie projektowania instalacji HVAC i doborów urządzeń. Zgodnie z zasadą, iż inwestuje się raz, a eksploatuje cały czas, wykonanie prawidłowego bilansu energetycznego budynku i wszystkich projektowanych instalacji umożliwi dobranie optymalnych rozwiązań, które pozwolą na późniejszą właściwą eksploatację urządzeń. Centrale wentylacyjne są urządzeniami mechanicznymi, do których dostarczana jest energia elektryczna, cieplna i chłodnicza, zatem właściwy ich dobór polega na wypośrodkowaniu pomiędzy kosztami inwestycyjnymi a przewidywanymi kosztami eksploatacji.
Prace nad nowelizacją regulacji f-gazowych zostały zwieńczone wejściem w życie rozporządzenia 2024/573 [1]. Zapisy tego dokumentu są istotne dla wielu gałęzi gospodarki i przemysłu, w tym branży chłodnictwa, klimatyzacji i pomp ciepła. Wycofanie czynników HFC jest nieuchronne i oprócz ograniczeń w ich produkcji, wprowadzaniu do obrotu i stosowaniu nałożono również dodatkowe obowiązki, które mają zniechęcać operatorów do stosowania urządzeń napełnionych tymi substancjami.
Rosnąca liczba dni upalnych i zwiększająca się średnia temperatura sprawiają, że o chłodzeniu pomieszczeń, zarówno latem, jak i w okresach przejściowych, coraz częściej mówi się nie tylko w kontekście komfortu czy efektywności pracy i nauki, ale też ochrony zdrowia i życia ludzi przed wpływem wysokiej temperatury. Ze względu na energochłonność (i wiążące się z tym emisje pośrednie) procesy chłodzenia należy rozpatrywać w kontekście efektywności energetycznej i wykorzystywania energii z OZE.
Artykuł podejmuje tematykę związaną z obecnymi trendami i przyszłymi możliwościami stosowania czynników roboczych w chłodnictwie, klimatyzacji i pompach ciepła. Przedstawia problem wpływu czynników chłodniczych na środowisko naturalne, wskazuje obecne założenia prawne dotyczące użytkowania, gospodarowania i wycofywania szkodliwych czynników chłodniczych z użycia. Przedstawia również perspektywy i przyszłą prawdopodobną strukturę zależności pomiędzy danymi zastosowaniami a czynnikami chłodniczymi w zależności od obszarów świata.
EN
The article deals with current trends and future possibilities for the use of working refiigerants in refrigeration, air conditioning and heat pumps. It delineates the problem of the environmental impact of refrigerants, points out current legal assumptions regarding the use, management and phasing out of harmful refrigerants from use. It also presents the prospects and future probable structure of the relationship between given applications and refrigerants according to areas of the world.
Choć procesy wymiany stosowanych czynników chłodniczych zachodzą właściwie w sposób ciągły, to ostatnie przyspieszenie w tym zakresie, oprócz standardowych ograniczeń i zmian, przynosi jeszcze przeorientowanie ze związków chemicznych syntetycznych w kierunku substancji występujących naturalnie w środowisku. Wszystko wydaje się być motywowane optymalizacją stosowanych substancji oraz rozszerzeniem kryteriów wyboru z czysto technicznych na również ekologiczne i środowiskowe. Co ciekawe historia zatacza koło, gdyż substancje naturalne były pierwszymi czynnikami chłodniczymi zanim wynaleziono związki z grupy CFC, HCFC i najpopularniejsze obecnie HFC (odpowiednio chlorofluorowęglowodory, hydrochlorofluoroweglowodory i hydrofluorowęglowodory).
8
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The DEC system emerges as a sustainable alternative to conventional air conditioning systems reliant on compressor technology. Distinctively, this system circumvents the use of harmful refrigerants and minimizes electricity consumption. Its operational requirement, namely heat at approximately 70°C, can be sourced from solar collectors or reclaimed from industrial processes. Primarily tasked with air drying followed by cooling through humidification, this study delineates the burgeoning market for DEC and akin devices. Design adaptations catering to diverse weather conditions and operational needs are delineated. Notably, meticulous calculations spotlight mass and heat transfer dynamics within rotary exchangers. An empirical analysis of DEC performance under Polish weather conditions underscores crucial metrics including thermal power consumption, EER coefficient, indoor air parameters, system-wide water flow rates for humidification, and the influence of operational variables such as rotor speed, regeneration air temperature, air mass flow, and external air conditions. While the system effectively achieves desired cooling, it occasionally surpasses upper humidity thresholds during extreme weather conditions. Conclusions drawn from this study prompt potential resolutions to encountered challenges, promising advancements in DEC system optimization.
10
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule przedstawiono analizę przepisów prawnych i procedur postępowania w zakresie kontroli systemu ogrzewania i systemu klimatyzacji w budynkach oraz ewidencji emisyjności budynków.
EN
The article presents an analysis of legal regulations and procedures in the field of control of the heating and air-conditioning system in buildings and the recording of building emissions.
11
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Odzyskiwanie ciepła z powietrza wywiewanego to jeden z podstawowych sposobów minimalizacji zużycia energii, a jego stosowanie jest szczególnie uzasadnione w instalacjach klimatyzacji i wentylacji pracujących z dużymi wydajnościami. Przyjrzyjmy się zatem jakie metody odzyskiwania ciepła z powietrza wentylacyjnego są obecnie wykorzystywane w klimatyzacji i wentylacji i na jakie aspekty projektowe warto zwrócić uwagę.
Obecnie, analizując budowę nowoczesnego data center, stajemy przed decyzją, czy chłodzić same procesory czy też przestrzenie, w których się znajdują, a także, na jaki rodzaj energii odnawialnej postawić. W świetle już obowiązujących i planowanych dyrektyw i rozporządzeń unijnych, coraz więcej uwagi skupia się na urządzeniach przeznaczonych nie tyle do chłodzenia, co do odprowadzania na zewnątrz ciepła odpadowego powstającego w data center w wyniku wykonywania przez systemy informatyczne operacji obliczeniowych. Coraz częściej podejmowane są również próby wykorzystania go na potrzeby lokalne obiektu lub w skojarzeniu z instalacjami miejskimi. A jak będzie już w najbliższej przyszłości? Czy współcześnie używanych urządzeń chłodzących centra danych nie zastąpią urządzenia transformujące ciepło na inny rodzaj energii?
Systemy VRF, czyli systemy klimatyzacji ze zmiennym przepływem czynnika chłodniczego, są bardzo wygodnym i popularnym systemem klimatyzacji biurowców, sklepów, budynków użyteczności publicznej czy nawet zakładów produkcyjnych. Ich popularność bierze się z wielu unikatowych cech. Jednymi z ważniejszych, obok wysokiej efektywności, ergonomii użytkowania i ceny, są: niezawodność, długowieczność oraz bezobsługowość. Nie oznacza to jednak, że systemy te nie wymagają serwisu. Wręcz przeciwnie, tylko starannie wykonany montaż, rozruch i regularne przeglądy pozwalają na spełnienie oczekiwań użytkownika w zakresie kosztów eksploatacji (ceny energii) oraz utrzymania komfortu w pomieszczeniach.
Po wielu miesiącach trudnych negocjacji 11 marca obecnego roku weszło w życie Rozporządzenie 2024/573 w sprawie fluorowanych gazów cieplarnianych, zmieniające dyrektywę (UE) 2019/1937 i uchylające Rozporządzenie (UE) nr 517/2014. Jest to trzecie Rozporządzenie dotyczące F-gazów, które wprowadza wiele istotnych zmian dla całej branży chłodniczej, klimatyzacyjnej oraz pomp ciepła.
Niejednemu projektantowi zadrżał palec nad myszką, gdy mierzył się z klimatyzacją do niewielkiego obiektu mieszkalnego bądź obiektu małej komercji, takiego jak sklep czy też biuro. Czy zastosować system Multisplit czy jednak może system Mini VRF? Jakie kryteria będą decydować o zastosowaniu jednego bądź drugiego systemu? Dlaczego w niektórych obiektach lepiej sprawdzą się systemy Multisplit, a w innych, podobnych metrażem, już zastosujemy systemy Mini VRF?
Filtr jest tym elementem klimatyzatora, dzięki któremu możliwe jest zatrzymywanie zanieczyszczeń zawartych w powietrzu przepływającym przez jego powierzchnię. Stosowany jest on w celu ochrony urządzenia przed zanieczyszczeniem, a także poprawy jakości powietrza w pomieszczeniu – ta druga funkcja jest coraz częściej dostrzegana również przez użytkowników. Skuteczność zatrzymywania cząstek zależy od rodzaju i klasy filtra oraz zastosowanej metody oczyszczania. Poza możliwością zatrzymywania zanieczyszczeń, niektóre rodzaje filtrów mogą również neutralizować określone substancje i mikroorganizmy, a także emitować zapach.
Filtry przeciwpyłowe w wentylacji ogólnej, niezbędne do zapewnienia właściwej jakości powietrza w pomieszczeniach, znacząco wpływają na zużycie energii przez system wentylacyjny. Opierając się na normach i dobrych praktykach branżowych (m.in. wytycznych VDI), stowarzyszenie Eurovent opracowało poradnik pomagający oszacować faktyczne zużycie energii przez filtry, zawierający kryteria ich wymiany ze względów energetycznych.
20
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW