W kontekście europejskich miast, wsi i osad budynki historyczne są nie tylko ikonami architektury, ale także żywymi świadectwami dziedzictwa kulturowego kontynentu. Stanowią one znaczną część zasobów budowlanych, z około 35% budynków w Unii Europejskiej mających ponad 50 lat, a niemal trzy czwarte z nich nie spełnia obecnych norm efektywności energetycznej. Niniejszy artykuł naukowy koncentruje się na analizie wyzwań związanych z modernizacją energetyczną tych obiektów. Autor omawia główne problemy napotykane podczas realizacji projektów modernizacyjnych i proponuje potencjalne rozwiązania mające na celu poprawę efektywności energetycznej przy jednoczesnym zachowaniu wartości historycznych i estetycznych tych znaczących budowli. Artykuł ma na celu zwrócenie uwagi na skalę przedsięwzięcia oraz na złożoność zadań stojących przed decydentami i wykonawcami prac remontowych.
EN
In the context of European cities, towns, and villages, historic buildings are not only architectural icons but also vibrant testimonies of the continent’s cultural heritage. They constitute a significant part of the building stock, with about 35% of buildings in the European Union being over 50 years old, and nearly three-quarters of them not meeting current energy efficiency standards. This scholarly article focuses on analyzing the challenges associated with the energy renovation of these structures. The author discusses the main problems encountered during the implementation of renovation projects and proposes potential solutions aimed at improving energy efficiency while preserving the historical and aesthetic values of these significant buildings. The article aims to draw attention to the scale of the undertaking and the complexity of the tasks facing decision-makers and contractors involved in renovation works.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Heat and mass transfer properties of textile fabrics determine thermal comfort. This paper introduces a statistical study on the contribution of yarn fineness to the heat and mass transfer properties of single jersey cotton and polyester fabrics through relevant measurements. It is observed that yarn fineness affects those properties at different levels in differing fiber types.
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Earthen sites (i.e., ancient earthen buildings) with important historical, cultural, artistic, social, and scientific value have been seriously damaged. Soil treatment with chemical additives can decrease the degradation rate of earthen sites. In the past, polyvinyl alcohol (PVA) and quicklime as chemical additives were studied separately for the protection of earthen sites. In arid and semi-arid northwest China, the early strength of the lime-treated soil may be insufficient due to an inappropriate reaction environment, and the PVA as the additive can quickly increase the soil strength. However, calcium carbonate has been proven to not be decomposed for hundreds of years, while there is still a lack of experimental evidence to show that the PVA cannot be decomposed in decades. The PVA and lime as the additives show the potential to make up for the defects each other. Therefore, the physical and mechanical properties of the PVA and lime composite soil are analysed, and the microscopic properties of the composite soil are discussed in this study. The results show that the addition of the PVA decreases water vapour permeability and pore size, which causes a delay in the carbonization reaction of lime, but it acts as a cementing agent to improve soil strength before the lime appropriately reacts. The addition of quicklime can decrease the hydrophobicity of the PVA-treated soil. The mixing of these two materials is conducive to the colour control of the sample. For the composite soil applied to earthen sites in northwest China, the optimal ratio is 10% lime and 1.0% PVA.
As the spread of Covid-19 has created a fatal threat to human survival, a comfortable and virus-deactivated functional face mask is extremely necessary. Herein, an appropriate thermally comfortable and highly breathable as well as virus-protecting functional knit fabric face mask was developed that consisted of multichannel PE Coolmax® yarn with cotton yarn. Due to the multichannel structure (four and six channels) of PE Coolmax® yarn with cotton yarn blended fabric, the fiber showed good filtration efficiency, air permeability, water vapour permeability and moisture management properties. In addition, the thermal conductivity and absorptive properties of the blended fabric based on the properties of PE Coolmax® yarn with cotton yarn make the face mask more comfortable for the user.
6
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Thermo-physiological properties are very much connected to water vapour and air permeability. There are multiple standards with different working principles to determine the exact performance of any textile material. However, most of these tests are time-consuming and work on the steady state principle, whereas few devices work on heat flux, where results can be obtained much more quickly. The research article covers the testing of 8 unique shirt samples on these devices compared that on a novel device created by the author to see how much the results differ from each other. Lastly, a theoretical approach was used to determine any correlation between air permeability and water vapour permeability. The research work helps in understanding the working of different devices used for water vapour permeability and allows a reduction in time by using a predictive approach with just the results from the air permeability machine.
In this paper the authors focused on the analysis of relations between the material (such as knitted fabrics with a two and three dimensional structure) configurations and hygienic parameters of packages. In order to measure hygienic properties, the water vapour permeability and absorption were both used with the thermal resistance capacity. The connector role in the packages measured was played by air (in the case of two – layered package), polyurethane foam and three – dimensional knitted fabric with similar characteristics to polyurethane foam in respect of the mass per square metre and thickness. On the basis of the results obtained, a statistical model of the barrier was created and the changes in water vapour transport process described.
PL
W pracy autorzy skoncentrowali się na zbadaniu związków między konfiguracją materiałów takich, jak dzianiny o strukturze płaskiej i przestrzennej, a parametrami higienicznymi powstałych na ich bazie pakietów. Parametry te opisane są poprzez wartości przepuszczalności i absorpcji pary wodnej oraz oporu cieplnego. W roli konektorów oddzielających warstwy materiałowe zastosowano powietrze (w przypadku materiału dwuwarstwowego), recyklingową piankę poliuretanową oraz dzianinę dystansową o masie powierzchniowej i grubości najbardziej zbliżonej do materiału piankowego. Doboru materiałów, będących elementami konstrukcyjnymi pakietów, dokonano na podstawie wcześniejszych prac badawczych nad stworzeniem wewnętrznej bazy materiałów o wysokich właściwościach higienicznych, umożliwiających opracowanie innowacyjnych układów materiałowych przeznaczonych do konstruowania obuwia o podwyższonych walorach higienicznych. Na podstawie uzyskanych wyników badań przepuszczalności pary wodnej stworzono statystyczny model bariery tekstylnej i tworzywowej, a także przeanalizowano zachodzące zmiany jakościowe w procesie transportu pary wodnej. Dodatkowo – zbadano wpływ barier na wartości zastępczego oporu cieplnego dla układów materiałowych. W obu przypadkach – zarówno w odniesieniu do przepuszczalności pary wodnej, jak i uzyskanych wartości oporu cieplnego – stwierdzono różnice istotne statystycznie. W przypadku przepuszczalności pary wodnej, dla zadanego układu materiał – bariera – materiał zaproponowano również model regresyjny. Zaobserwowano spadek dopasowania modelu regresji wraz ze wzrostem ilości i jakości zastosowanej bariery. Świadczy to o wysokiej wrażliwości zjawiska dyfuzyjności na parametry strukturalne zastosowanych barier. Zaproponowane rozwiązanie stanowi obraz możliwych udoskonaleń na etapie projektowania i wytwarzania obuwia o podwyższonych właściwościach higienicznych.
The water vapour permeability and absorption was measured. As the test set of materials, the typical footwear materials based on polyester, polyamide and cotton matrix were used. The main goal of the undertaken analysis was to evaluation of hygienic properties of raw materials, in order to determine the possibility of create innovative packages, which can improve the hygienic properties of footwear. The examined parameters as water vapour permeability and absorption are the one of the most important parameters, which decide about the qualitative and quantitative evaluation of the packages according to the user’s point of view.
PL
W pracy przedstawiono wyniki badań przepuszczalności i absorpcji pary wodnej dla poliestrowych, poliamidowych i bawełnianych materiałów obuwniczych formowanych następnie w układy materiałowe. Celem pracy była ocena właściwości higienicznych materiałów pierwotnych pod kątem wytworzenia na ich bazie możliwych kombinacji materiałowych, poprawiających komfort fizjologiczny nowo opracowanych pakietów cholewkowych. Właściwość przepuszczalności i absorpcji pary wodnej jest jednym z najważniejszych kryteriów oceny higieniczności materiałów wykorzystywanych w obuwnictwie.
In this paper, the authors focused on the examination of the possibility of polymer material applications as upper footwear elements in order to improve the functional properties, which are transposed to the hygienic comfort conditions. The set of materials used in this research were two – layered packages stitched together around the edges. Cotton material formed the outer layer, and polymer fabrics were used as the inner layer. Hygienic properties were identified with the use of water vapour permeability and water vapour absorption characteristics, while the thermal conductivity property was described on the basis of research done with an Alambeta device. Statistical analysis with the use of the t-Student test was conducted and showed that the proposition of material substitution undertaken was able to improve the hygienic characteristics of material packages, which can be implemented in manufacturing practice as upper materials with higher functional properties.
PL
W pracy skoncentrowano się na zbadaniu możliwości zastosowania materiałów polimerowych, jako elementów układów cholewkowych w celu poprawy właściwości użytkowych transponowanych na parametry komfortu fizjologicznego. Badaniom poddano dwuwarstwowe pakiety zszywane po brzegach, w których w roli wierzchniej warstwy zastosowano materiał bawełniany, zaś warstwę podszewkową stanowiły materiały polimerowe na bazie poliestru o różnej strukturze – w tym również przestrzennej. Właściwości higieniczne zidentyfikowano za pomocą współczynników absorpcji i przepuszczalności pary wodnej. Z kolei właściwości cieplne zostały opisane na podstawie wykonanych badań przewodnictwa cieplnego przeprowadzonego z wykorzystaniem przyrządu Alambeta. Przeprowadzone badania pozwoliły na sklasyfikowanie materiałów pod względem możliwości ich zastosowania, jako komponentów cholewkowych pakietów obuwniczych z uwzględnieniem ich potencjalnych walorów zdrowotnych.
13
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Electrospinning can be used to create nanofiber mats from diverse polymers which can be used as filters etc. Depending on the spinning parameters, also nano-membranes, i.e. non-fibrous mats, can be produced as well as mixtures from both morphologies. The ratio of membrane to fibrous areas can be tailored by the distance between the high voltage electrode and substrate. Here the impact of the mat morphology on the water vapour permeability through polyacrylonitrile nanofiber mats with different membrane-like areas is shown, allowing for tailoring the permeability between 0.1 Pa m²/W and more than 10 Pa m²/W. In this way it is possible to create the finest filters as well as nearly impenetrable thin membranes with the same technology.
PL
Elektroprzędzenie można stosować do tworzenia mat z nanowłókien z różnorodnych polimerów, które mogą być stosowane jako filtry itp. W zależności od parametrów przędzenia, można wytwarzać także nanobłonki, tj. maty niewłókniste, jak również ich hybrydy. Stosunek powierzchni membrany do części włóknistej może być regulowany przez odległość między elektrodą wysokiego napięcia a podłożem. W pracy pokazano wpływ morfologii maty na przepuszczalność pary wodnej poprzez poliakrylonitrylowe maty z nanowłókien z obszarami membranopodobnymi, pozwalając dostosować przepuszczalność między 0,1 Pa·m²/W i ponad 10 Pa·m²/W. Dzięki temu sposobowi możliwe jest tworzenie najlepszych filtrów, a także prawie nieprzeniknionych cienkich membran z zastosowaniem tej samej technologii.
W pracy przedstawiono wyniki badań właściwości higienicznych skór po procesie wykończenia właściwego. Do wykończania powierzchni skór użyto środków na bazie żywic akrylowych i poliuretanowych oraz specjalnych wosków i olejów. Oznaczono sorpcję, desorpcję i przepuszczalność pary wodnej, czas wnikania kropli wody oraz grubość i miękkość skór. Przepuszczalność pary wodnej oznaczono dwoma metodami: zgodnie normą PN-EN ISO 14268 oraz wg autorskiej metody UT-H Radom. Badania pokazały, że wykończanie jest istotnym procesem determinującym właściwości higieniczne skór na wierzchy obuwia. Wytworzenie na powierzchni skór powłoki z polimerów błonotwórczych zdecydowanie pogarsza ich zdolność do przepuszczania pary wodnej. Natomiast skóra typu pull-up wykończona za pomocą specjalnego oleju odznacza się dużą przepuszczalnością pary wodnej, większą nawet niż skóra crust.
EN
The paper presents the results of hygienic properties of leather after finishing. For surface finishing of leather were used acrylic and polyurethane resins special waxes and oils. Sorption, desorption and water vapour permeability, time of water drops penetration, thickness and softness of leather were determined. Water vapour permeability was determined by two methods: according to PN-EN ISO 14268 and as per UT-H Radom method. The studies have shown that finishing is an important process which determines the hygienic properties of upper leather. The application on the leather surface of polymer coatings significantly worsens their ability to pass water vapour. Whereas, pull-up leather finished with a special oil is characterized a high water vapour permeability, even greater than the crust leather.
W pracy przedstawiono wpływ stearynianu wapnia o zawartości 0,2; 0,6 i 1,0% mas. na zmianę wybranych właściwości fizykochemicznych polilaktydu. Badanymi parametrami były: wytrzymałość na rozciąganie i naprężenie przy zerwaniu, masowy wskaźnik szybkości płynięcia, połysk, transmitancja światła i zamglenie folii oraz przenikalność pary wodnej. Uzyskane wyniki świadczą o uzyskaniu interesującego materiału polimerowego, zwłaszcza pod kątem właściwości barierowych.
EN
The influence of calcium stearate at concentration of 0,2; 0,6 and 1,0% by mass. on selected physicochemical properties of polylactide has been presented in this work. The test parameters were tensile strength (1) and tensile stress at break, melt flow rate, gloss, light transmittance and haze of a film and water vapor permeability. The results testify to get the interested polymer material, especially in regard to the barrier properties.
Alternatywą dla zmniejszenia zużycia energii oraz związanej z tym emisji dwutlenku węgla w sektorze budownictwa jest wykorzystywanie naturalnych materiałów budowlanych np. pochodzenia roślinnego. Coraz częściej stosowane są odpady takie jak słoma, a w ostatnich latach również półprodukt upraw konopi włóknistej – paździerze, w połączeniu ze spoiwem wykazującym aspekty ekologiczne – wapnem. W niniejszym artykule skupiono się na scharakteryzowaniu kompozytu wapienno-konopnego wykorzystywanego w budownictwie. Opisano jego składniki, sposoby produkcji kompozytu oraz podstawowe właściwości charakterystyczne dla tego materiału, takie jak: paroprzepuszczalność, właściwości cieplne, odporność na korozję biologiczną oraz ogień, a także zachowanie mechaniczne materiału pod wpływem przyłożonego obciążenia.
EN
Using natural construction materials, e.g. created with the use of plants, constitutes a valid alternative, offering an option of reducing the energy consumption and carbon dioxide emission in the field of construction. Waste, such as straw, is being used more and more often in order to realize the construction works. In the recent years, also the fibre hemp semi-manufactured product – shove harle, along with the environmentally friendly binder – lime, has been also extensively used. The present article focuses on creating a profile of the hemp-lime composite, which is widely applied in construction works. Its ingredients, ways of manufacturing and basic properties have been described, including the vapour permeability, thermal properties, biological corrosion resistance, fire resistance and mechanical profile of the material and its behaviour present if load is applied.
One of the most important developments seen in the synthetic fibre industry is absolutely producing microfibres. Microfibres provide many distinguishing properties for different end uses. In this study, the effects of filament linear densities on the comfort related properties of polyester knitted fabrics were investigated. For this aim, microfilament polyester textured yarns of 110 dtex with 0.33 dtex, 0.57 dtex and 0.76 dtex filament linear densities and conventional polyester textured yarns of 110 dtex with 1.14 dtex and 3.05 dtex filament linear densities were knitted. Dynamic liquid moisture management, air permeability, water vapour permeability and thermal properties of the fabrics were tested. Consequently it is seen that fabrics with coarser filaments have a better capability of transferring liquid moisture. Lower air permeability results are observed with finer filaments, while there is no considerable difference among the samples for water vapour permeability. Also higher thermal resistance results are obtained for samples of coarser filaments.
PL
Istotnym czynnikiem w rozwoju przemysłu tekstylnego włókien syntetycznych było wprowadzenie mikrowłókien. Mikrowłókna pozwalają na uzyskanie szeregu właściwości istotnych dla oceny właściwości użytkowych produktu. W pracy przedstawiono wpływ masy liniowej włókien na właściwości związane z komfortem poliestrowych dzianin. W tym celu wyprodukowano dzianiny z teksturowanych przędz 110 dtex o masie liniowej włókien 0,33, 0,57 i 0,76 dtex oraz konwencjonalnej przędzy teksturowanej 110 dtex o włóknach 1,14 i 3,05 dtex. Badano opór dzianin na dynamiczny przepływ wilgoci w postaci ciekłej, przepuszczalność powietrza, przepuszczalność pary wodnej i właściwości termiczne. Wyniki badań wskazują jednoznacznie, że dzianiny o większych grubościach włókien posiadają lepsze możliwości transportu cieczy. Mniejsze wartości przepuszczalności powietrza cechują dzianiny o cieńszych włóknach podczas gdy nie ma istotnej różnicy pomiędzy zachowaniem próbek dla przepuszczalności pary wodnej. Większą opornością termiczną charakteryzują się dzianiny wykonane z grubszych włókien.
19
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Obecność składników organicznych w materiałach budowlanych, decyduje o ich wrażliwości na wilgoć, a dłuższej perspektywie na ich korozję biologiczną, jeśli nie zostaną odpowiednio zabezpieczone przed czynnikami atmosferycznymi. Przegrody powinno się projektować zwracając uwagę na ryzyko wystąpienia powierzchniowej oraz międzywarstwowej kondensacji pary wodnej. W artykule przedstawiono analizę przegrody ściennej, wykonanej z kompozytu wapiennokonopnego. Założono grubość ściany 40 cm oraz po 2 cm tynku po obu stronach. Kompozyt składa się z modyfikowanego spoiwa wapiennego oraz paździerzy konopnych pozyskanych z konopi przemysłowych. Parametry materiału, potrzebne do analizy (współczynnik przewodności cieplnej oraz paroprzepuszczalność) wyznaczono doświadczalnie w badaniach własnych. W części analitycznej artykułu przedstawiono obliczenia temperatury powierzchni koniecznej do uniknięcia krytycznej wilgotności powierzchni wewnętrznej ściany oraz określono możliwość wystąpienia kondensacji międzywarstwowej w analizowanej ścianie. Obliczenia wykonano zgodnie z normą PN-EN 13788. Przyjęto warunki brzegowe dla lokalizacji Lublin. Miesiącem krytycznym, w którym przegroda jest najbardziej narażona na kondensację jest styczeń. Z uwagi na dobre parametry termoizolacyjne przegrody, jej budowę ryzyko rozwoju pleśni na wewnętrznej powierzchni ściany nie występuje. Kondensacja wewnętrzna występuje w przegrodzie w okresie grudzień – luty. Natomiast już w marcu zgromadzony kondensat ulega całkowitemu odparowaniu. Przegroda odpowiedniej grubości, wykonana z kompozytu wapiennokonopnego, z uwagi na swoją wysoką paroprzepuszczalność oraz niskie przewodnictwo cieplne nie jest narażona na długotrwałe i niszczące oddziaływanie skraplającej się wewnątrz pary wodnej.
EN
The presence of organic components in building materials, decides on their sensitivity to moisture, and the long-term impact on their biological corrosion, if they are not adequately protected against the weather. Partitions should be designed with attention to the risk of surface and interstitial condensation. The article presents an analysis of the external wall, made of hemp-lime composite with a thickness of 400 mm, plastered on both sides (a thickness of plaster was 20 mm). The composite consists of a modified lime binder and hemp shives obtained from the industrial hemp. The parameters of the material needed for analysis (thermal conductivity coefficient and water vapor permeability) was determined experimentally in the own research. In the analytical part of the paper presents the calculation of the internal surface temperature to avoid critical surface humidity and defines the possibility of interstitial condensation in the analyzed wall. For the calculations it was applied the methodology according to PN EN 13788 Standard. Analysis of the walls were made taking Lublin city as location (boundary conditions). The critical month, in which the partition is the most exposed to condensation was January. Due to the good thermal insulation of partition, its construction, the risk of mold growth on the inner wall surface does not occur. The interstitial condensation occurs in the period of December - February. The accumulated condensate is completely evaporated in March. The appropriate thickness of partition made of hemp-lime composite, due to its high water vapor permeability and low thermal conductivity is not exposed to long-lasting and devastating impact of water vapor condensation.
Na osnowie poliuretanów (PUR) zsyntezowanych z biokompatybilnych substratów wytworzono kompozyty z udziałem 2,5 lub 5,0 % mas. chitozanu. Segment sztywny poliuretanów otrzymano z alifatycznego 4,4'-diizocyjanianu dicykloheksylometanu i 1,4-butanodiolu, a segment giętki z polikaprolaktonodiolu i syntetycznego poli([R,S]-3-hydroksymaślanu), w stosunku masowym 90:10 lub 80:20. Twardość poliuretanów i ich kompozytów była typowa dla elastomerów stosowanych w medycynie. Na podstawie termogramów DSC stwierdzono, że wytworzone polimery były semikrystaliczne, a powierzchnia obserwowana pod mikroskopem optycznym wskazywała na strukturę heterogeniczną. Dodatek chitozanu do wytworzonych poliuretanów powodował zmniejszenie przepuszczalności pary wodnej, wpływając jednocześnie na zwiększenie sorpcji wody, natomiast nie zmienił sorpcji oleju.
EN
Polyurethanes synthesized from biocompatible components were used to produce composites with 5 and 10 wt % chitosan content. The hard segments of polyurethanes were obtained from aliphatic 4,4'-methylene dicyclohexyl diisocyanate and 1,4-butanediol, while the soft segments were derived from polycaprolactonediol and synthetic poly([R,S]-3-hydroxybutyrate) in a weight ratio of 90:10 or 80:20. The hardness of polyurethanes and their composites with chitosan was typical for elastomers used in medicine. DSC thermograms showed that the investigated polymers were semicrystalline. The morphology of their surface observed under optical microscope was heterogeneous. The presence of chitosan in the composites reduced their water vapour permeability, resulting at the same time in an increased water sorption, while not influencing the oil sorption of polymer samples.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.