Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Assessment of advantages and limitations of installing PV on abandoned dumps

Al Heib Marwan

Górnictwo Odkrywkowe

|

2022

|

R. 63, nr 4

4--9

EN

The feedback of international practice shown that the installation of photovoltaic (PV) parc on the dumps is one of the best environmental and economic solutions. However, the number of projects is still very limited comparing to the identified potential. This paper addresses site selection criteria for landfill PV installation, particularly in relation to mining hazards. For installing the PV, different environmental, technical and economic criteria should be respected. The slope of the dumps appears as the main constraint for the installation of photovoltaic panels. In addition, specific foundation systems should be considered to ensure long-terms safety and security. The paper presents several examples of installation of photovoltaic panels on coal-lignite dumps in France.

PL

Praktyka międzynarodowa wykazała, że instalacja parku fotowoltaicznego (PV) na zwałowiskach jest jednym z najlepszych ekologicznych i ekonomicznych rozwiązań. Liczba projektów jest jednak nadal bardzo ograniczona w stosunku do zidentyfikowanego potencjału. W artykule omówiono kryteria wyboru lokalizacji dla instalacji fotowoltaicznej na zwałowisku, w szczególności w odniesieniu do zagrożeń górniczych. W przypadku instalacji fotowoltaicznej należy mieć na uwadze różne kryteria środowiskowe, techniczne i ekonomiczne. Nachylenie zboczy zwałowiska wydaje się być głównym ograniczeniem dla instalacji paneli fotowoltaicznych. Ponadto, aby zapewnić długoterminowe bezpieczeństwo i ochronę, należy rozważyć specjalne systemy fundamentów. W artykule przedstawiono kilka przykładów instalacji paneli fotowoltaicznych na zwałowiskach powstałych po eksploatacji węgla we Francji.

2

Zalesienia jako metoda rekultywacji terenów bezglebowych w górnictwie węgla brunatnego w Polsce

Wójcik Jerzy, Krzaklewski Wojciech

Inżynieria Ekologiczna

|

2019

|

Vol. 20, nr 1

24--37

PL

W artykule omówiono wybrane metody zalesiania terenów bezglebowych w górnictwie odkrywkowym węgla brunatnego w Polsce oraz przedstawiono wstępną ocenę ich efektywności. W praktyce rekultywacyjnej stosowano trzy metody zalesienia: „gatunków pionierskich”, „biodynamiczną” i „gatunków głównych”. Różnią się one udziałem w składzie gatunkowym zalesień gatunków fitomelioracyjnych głównie z rodzaju olsza oraz zakresem stosowania nawożenia mineralnego, zwłaszcza azotowego. Ocenę efektywności tych metod oparto na wynikach ilościowych badań zawartości węgla organicznego i azotu ogólnego w poziomach próchnicznych inicjalnych gleb powstających na terenach pogórniczych pod zalesieniami. Czynniki te można uznać za najbardziej dynamiczne wskaźniki przekształcania „surowych” utworów w glebę. Tempo ich zmian, w przypadku rekultywacji leśnej, zależy przede wszystkim od udziału w składzie zalesień olszy.

EN

The article discusses selected methods of afforestation of soilless areas in open brown lignite mining in Poland and presents an initial assessment of their effectiveness. In the reclamation practice, three methods of afforestation were applied: „pioneer species”, „biodynamic species” and „main species”. They differ in their share in the species composition of afforestation of phytomelioration species, mainly of the alder type, and the scope of mineral fertilization, in particular nitrogen fertilization. The assessment of the effectiveness of these methods based on the results of quantitative studies of the organic carbon content and total nitrogen in the humus levels of initial soils formed in post-mining areas under afforestation. These factors can be considered the most dynamic indicators of transforming fallow lands into the soil. The rate of their transformation, in the case of forest reclamation, depends mainly on the share in the composition of afforestation of the alder.

3

Uziarnienie podłoża jako czynnik różnicujący zbiorowiska roślinne występujące na zwałowiskach karbońskiej skały płonnej

Ryś Karolina, Radosz Łukasz, Kompała-Bąba Agnieszka, Błońska Agnieszka, Hutniczak Agnieszka, Woźniak Gabriela

Inżynieria Ekologiczna

|

2019

|

Vol. 20, nr 4

29--36

PL

W pracy podjęto próbę ukazania różnorodności roślinności zwałowisk karbońskiej skały płonnej z dominującym udziałem traw i roślin zielnych, a także rozpoznanie preferencji uziarnienia podłoża wraz z biomasą powstającą w płatach roślinności zdominowanych przez różne gatunki traw i roślin zielnych. Skład florystyczny zbiorowisk opiera się głównie na dominacji jednego gatunku czy współdominacji gatunków rodzimych zielnych tj.: Chamaenerion palustre, Daucus carota, Centaurea stoebe, Lotus corniculatus, Tussilago farfara, Melilotus alba lub obcych: Erigeron annuus, Matricaria maritima subsp. inodora, Solidago gigantea oraz gatunków traw tj.: Calamagrostis epigejos, Solidago gigantea, Poa compressa, Festuca arundinacea, Festuca rubra, Phragmites australis. W poszczególnych zbiorowiskach odnotowano od 23 do 55 gatunków roślin. Do najbardziej różnorodnych gatunkowo należą zbiorowiska z wysokim pokryciem takich gatunków jak: Poa compressa (H'–1,89), Daucus carota (H'–1,82), Festua arundinacea (H'–1,45), Calamagrostis epigejos (H'–1,42), natomiast najmniejszą różnorodnością odznacza się zbiorowisko z udziałem Phragmites australis (H'–0,91). Analiza uziarnienia podłoża na zwałowiskach karbońskiej skały płonnej wykazała zależność między gatunkiem dominanta, a składem granulometrycznym oraz zawartością materii organicznej w podłożu.

EN

The study attempts to show the diversity of vegetation of Carboniferous waste dumps with a predominant proportion of grasses and herbaceous plants, as well as recognition of soil grain preferences with biomass arising in patches of vegetation dominated by various species of grass and herbaceous plants. The floristic composition of the communities is based mainly on the dominance of one species or co-dominance of native herbaceous species i.e.: Chamaenerion palustre, Daucus carota, Centaurea stoebe, Lotus corniculatus, Tussilago farfara, Melilotus alba or aliens: Erigeron annuus, Matricaria maritima subsp. inodora, Solidago gigantea and grass species, i.e. Calamagrostis epigejos, Solidago gigantea, Poa compressa, Festuca arundinacea, Festuca rubra, Phragmites australis. In individual communities from 23 to 55 species of plants were recorded. The most diverse species include communities with high coverage of such species as: Poa compressa (H'–1.89), Daucus carota (H'–1.82), Festua arundinacea (H'–1.45), Calamagrostis epigejos (H'–1.42), while the smallest variety is characterized by the community with the participation of Phragmites australis (H'–0.91). Analysis of the grain size of the subsoil on the Carboniferous waste dumps showed a relationship between the dominant species and the granulometric composition as well as the content of organic matter in the subsoil.

4

Rola fauny glebowej w zróżnicowaniu roślinności na zwałowisku karbońskiej skały płonnej

Radosz Łukasz, Ryś Karolina, Chmura Damian, Hutniczak Agnieszka, Woźniak Gabriela

Inżynieria Ekologiczna

|

2019

|

Vol. 20, nr 4

21--28

PL

W pracy przedstawiono relacje między ilością fauny glebowej w zróżnicowaniu roślinności na zwałach pogórniczych. Dotychczas, badacze wiele uwagi poświęcali rozwojowi i zróżnicowaniu zespołów roślinnych na terenach poprzemysłowych uwzględniając m.in. hałdy skały płonnej. Znacznie słabiej poznano ilościowy i jakościowy udział wybranych grup mezo-fauny (nicienie i wazonkowce), w podłożu glebowym terenów poeksploatacyjnych. Poznanie tych zależności może mieć duże znaczenie praktyczne w planowaniu i realizowaniu prac zmierzających do odtwarzania siedlisk na terenach powstałych w związku z eksploatacją surowców mineralnych. Jednym z czynników warunkujących wzrost roślin oraz ich odporność na stres, jest aktywność organizmów glebowych. Stwierdzono marginalnie istotną zależność między różnorodnością gatunkową płatów roślinności, mierzoną wartością wskaźnika Shannona-Wiener’a a liczebnością wazonkowców (rs=0.31, p=0.05). Procentowe pokrycie gatunku dominującego, jego obfitość, jak również, łączne procentowe pokrycie roślin i mszaków, wielkość suchej masy oraz pokrycie ogólne roślin zielnych istotnie wpływa na liczbę wazonkowców.

EN

The work analyzes the relationship between the amount of soil fauna in the diversity of vegetation on post-mining dumps. Until now, researchers have devoted a lot of attention to the development and diversity of plant communities in post-industrial areas, including heaps of gangue. The quantitative and qualitative participation of selected meso-fauna groups (Nematoda, Enchytraeidae) in the soil base of post-mining areas was much less known. Understanding these relationships can be of great practical importance in planning and implementing surveying works to restore habitats in areas created in connection with the exploitation of mineral resources. Activity of soil organisms is one of the factors conditioning plant growth and their resistance to stress. A marginally significant relationship was found between the species diversity of the patches of vegetation, measured by the value of the Shannon-Wiener index, and the abundance of vase vessels (rs=0.31, p=0.05). The percentage coverage of the dominant species, its abundance, as well as the total percentage coverage of plants and bryophytes, dry matter volume and general coverage of herbaceous plants significantly affects the number of vassels.

5

Idea minimalizmu w kształtowaniu terenów po eksploatacji górniczej

Gasidło K., Rostański K.

Przegląd Górniczy

|

2014

|

T. 70, nr 8

17--23

PL

W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat nastąpiła istotna zmiana w sposobie przekształceń terenów po eksploatacji górniczej. Początkowo celem przekształceń było odzyskanie ekonomicznej użyteczności terenu. Wymagało to jednak wysokich nakładów nierzadko niwelujących potencjalne korzyści ekonomiczne. Obecnie cel przekształceń jest formułowany nie tylko w kategoriach „czysto” ekonomicznych, ale także środowiskowych, kulturowych, społecznych itd. Równocześnie przewartościowaniu ulega postrzeganie krajobrazu. To, co kiedyś uważane było przez przyrodników i urbanistów za wymagające naprawy, obecnie częściej jest postrzegane jako akceptowalne zmiany, które można wykorzystać do zgodnego z celami lokalnej czy regionalnej społeczności urządzenia terenu. Równolegle obserwuje się w architekturze, urbanistyce, architekturze krajobrazu rozwój nurtu zwanego minimalizmem. Jako świadoma idea kształtowania przestrzeni zyskał na znaczeniu od lat 60. XX wieku. Mimo że kreacja terenów realizujących założenia tej idei znana była już wcześniej, dopiero upadek ciężkiego przemysłu w latach 80. dał wyraźny bodziec do popularyzacji kształtowania krajobrazu w ten właśnie sposób. Zasadniczym wyróżnikiem minimalizmu, jako idei estetycznej, jest formalna asceza, która w tym przypadku podnosi wartość estetyczną. Paradoksalnie rozwiązania tego typu wymagają często głębszych przemyśleń i wysublimowania niż rozwiązania nawiązujące do typowej estetyzacji plastycznej. Może to być realizowane z różnym stopniem zaangażowania środków finansowych, relacją do przyrody rodzimej i formalizmu geometrycznego. Niniejszy artykuł pokazuje uwarunkowania, które sprzyjają akcentowaniu poszczególnych, wymienionych cech.

EN

Within the last few decades the method of post-mining area conversion has significantly changed. Originally, the purpose of reclamation was to regain the economic value of the area. However, it required high level of investment which often neutralized potential economic advantage. At present, the purpose of conversion refers to the environment, culture or society rather than to economic profits only. Simultaneously, the landscape becomes overvalued. Issues previously considered by naturalists and town planners as in want of repair, currently are perceived as acceptable changes which may be used to manage a land in accordance with the objectives of the local and regional community. Alternatively, the idea of minimalism is stepping into the tradition of architecture, landscape architecture and town planning. In the 60s of the 20th century, the stream became a popular way of space creation. Although the creation of lands touched by the impact of this idea was already known, the most distinct stimulus to propagate this way of landscape formation occurred due to the collapse of heavy industry in the 80s. The most crucial feature of minimalism as an aesthetic idea is the formal ascesis which raises the aesthetic value in this case. Paradoxically enough, such solutions often require a profound consideration and refinement than solutions which refer to the traditional aesthetics. The whole process may be implemented with different degree of funds commitment, relation to family nature and geometric formalism. This paper presents the conditions which highlight the importance of the mentioned characteristics.

6

Zamknięte i opuszczone obiekty unieszkodliwiania odpadów wydobywczych - metodyka inwentaryzacji i struktura bazy danych

Fajfer J., Krieger W., Rolka M.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2013

|

nr 85

23--27

PL

Eksploatacja złóż, jak również procesy wzbogacania kopalin były przyczyną powstawania odpadów wydobywczych, które (głównie w XIX i XX w. do lat dziewięćdziesiątych) deponowane były bez zabezpieczeń na składowiskach, hałdach czy też stawach osadowych. Obiekty te, zamknięte lub opuszczone, stwarzają potencjalne zagrożenie dla środowiska. Aby wyeliminować lub zminimalizować to zagrożenie opracowano — zgodnie z ustawą z dnia 10 lipca 2008 r. o odpadach wydobywczych— metodykę wykonania spisu zamkniętych i opuszczonych obiektów unieszkodliwiania odpadów wydobywczych, która zawiera jednolite kryteria wykorzystywane do analizy obiektów, w aspekcie ich negatywnego oddziaływania na środowisko. Opracowano również szczegółowy wzór dokumentacji z weryfikacji terenowej w postaci bazy danych.

EN

Exploitation of mineral deposits, as well as their processes of minerals enrichment were the source of the extractive wastes deposited without protection in landfills, dumps or tailings ponds (mainly in the XIX and up to the 90s of XX century). These objects, closed or abandoned, pose a potential threat to the environment. To eliminate or minimize this threat the methodology for implementation of an inventory of closed and abandoned mining waste facilities was developed, in accordance with the Act of 10 July 2008 on mining waste. It includes uniform criteria used to analyze objects in terms of their environmental impact. Also a detailed design of verification documentation field in form of a database was developed.

7

Inwentaryzacja zamkniętych i opuszczonych obiektów unieszkodliwiania odpadów wydobywczych

Kostrz-Sikora P., Bliźniuk A., Fajfer J., Rolka M.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2013

|

nr 85

199--204

PL

W 2012 roku, na zlecenie Głównego Inspektora Ochrony Środowiska, Państwowy Instytut Geologiczny-Państwowy Instytut Badawczy wykonał „Spis obiektów unieszkodliwiania odpadów wydobywczych oraz opuszczonych obiektów unieszkodliwiania odpadów wydobywczych, które wywierają negatywny wpływ na środowisko". Inwentaryzacji poddano ogółem 368 obiektów unieszkodliwiania odpadów wydobywczych, zwałowisk, hałd oraz osadników poflotacyjnych, w których deponowane były odpady z eksploatacji i przeróbki kopalin. Obiekty te zostały wytypowane na podstawie kryteriów opartych na założeniach wynikających z „Metodyki inwentaryzacji..." oraz z interpretacji obowiązujących uregulowań prawnych. Wymiernym efektem przeprowadzonych prac kameralnych, terenowych i technicznych było zgromadzenie informacji o każdym z obiektów w postaci indywidualnych kart inwentaryzacyjnych, scharakteryzowanie poszczególnych obiektów w układzie wojewódzkim i surowcowym oraz opracowanie elektronicznej bazy danych zawierającej zbiór kompletnych informacji dla poszczególnych obiektów, w tym także w zakresie ich oddziaływania na środowisko.

EN

In 2012, at the request of the Chief Inspectorate of Environmental Protection, Polish Geological Institute-National Research Institute made "List of closed mining waste facilities and abandoned mining waste facilities that have a negative impact on the environment". 368 mining waste facilities, stockpiles, dumps and floatation clarifiers where the waste of exploitation and processing of minerals was disposed, have been cataloged. These objects were chosen based on criteria adopted under assumptions of the „Methodology of inventory..." and on as a result of the interpretation of existing legislation. The tangible result of the office works, field works and technical works , was collection of information about each of the objects in the form of individual inventory card, with characteristics of individual objects in the voivodeship location system and raw materials and creation an electronic database containing the complete set of information for each object, including their impact on the environment.

8

Diversity of Vascular Flora of Waste Dumps and Dumping Grounds in Lower Silesia

Koszelnik-Leszek A., Podlaska M., Tomaszewska K.

Archives of Environmental Protection

|

2013

|

Vol. 39, no. 2

81--105

EN

The paper presents results of floristic investigation conducted within the territory of waste dumps in Lower Silesia: landfill of municipal waste Wrocław-Maślice, post-metallurgic waste heap in Siechnice, serpentine dumping grounds in Grochów and slag heaps in Bielawa. The investigated flora was analyzed with regard to species composition, participation of geographical-historical groups, live forms (according to classification by Raunkiaer), as well as selected ecological factors: light indicator (L), thermal indicator (T), soil moisture (W), trophic indicator (Tr), soil reaction (pH), value of resistance to increased heavy metals content (M). On 4 waste dumps there were found 269 species of vascular plants, belonging to 51 families. Only 5 species occurred on 4 sites, which provides for 2% of all plants recorded. The most numerous families are Asteraceae, Poaceae and Fabaceae. Apophytes dominate in waste dumps flora Hemicryptophytes are the most numerous group. Analysis of the floras (selected ecological factors) of investigated objects has shown general similarities, but also apparent differences. The most significant differences concerned two parameters: trophism (Tr) and resistance to increased heavy metals content (M).

PL

Eksploatacja kopalin, rozwój przemysłu i urbanizacji powodują znaczną degradację powierzchni Ziemi, m.in. przez składowanie różnego typu odpadów. Zdegradowane przez przemysł obszary, w postaci zwałów, hałd, czy zwałowisk, stały się interesującymi obiektami badań roślinności siedlisk antropogenicznych [7, 8, 14, 28]. Tereny te przedstawiają także dużą wartość przyrodniczą, ze względu na możliwość dokumentowania faktów i zjawisk geologicznych oraz specyficznych fitocenoz [6, 8, 16, 20]. Zwały i wyrobiska to także swoiste „poletka doświadczalne”, miejsca służące do obserwacji procesów zachodzących podczas spontanicznej sukcesji, związanych z wkraczaniem gatunków pionierskich, czy też mechanizmów rozwoju zespołów roślinnych [2, 6, 8, 16, 20 27]. Podejmowane do tej pory badania dotyczyły głównie obiektów o podobnej genezie. Niniejsza praca prezentuje natomiast wyniki florystycznych obserwacji prowadzonych na obszarze 4 zwałowisk, zdecydowanie różniących się m.in. pochodzeniem i składowanym materiałem. Celem opracowania jest porównanie roślinności zasiedlającej wybrane obiekty.

9

Quality assessment of reclaimed disposal areas of strip mines, by example of Piaseczno mine dump

Bykov R., Eckes T., Trafas M.

Geomatics and Environmental Engineering

|

2010

|

Vol. 4, no. 2

33-53

EN

The present paper aims to perform a detailed analysis of all available results of physical and chemical testing of recultivated land, in order to determine which of them significantly influence their quality, and should thereby form the basic criteria for the evaluation and for the development of the methods of management of lands subject to recultivation. The samples of soil from Piaseczno dump area were tested. The test results have allowed to state that the method proposed by Gruszczyński, based on the physical properties of soil, with special respect to the water and air properties and sorption abilities, allows to properly evaluate the quality of such soil. The method allows also to take account of changes in soil quality, occurring as a result of the soil-creation process initiated by the recultivation.

PL

Celem niniejszego opracowania było przeprowadzenie szczegółowej analizy wszystkich dostępnych wyników badań właściwości fizycznych i chemicznych gruntów rekultywowanych w celu ustalenia, które z nich mają istotny wpływ na ich jakość i tym samym powinny stanowić podstawowe kryteria oceny przy opracowaniu metodyki gospodarowania utworami podlegającymi rekultywacji. Badania przeprowadzono na próbach gruntów ze zwałowiska Piaseczno. Wyniki badań pozwoliły na stwierdzenie, że zaproponowana przez Gruszczyńskiego metoda, bazująca na właściwościach fizycznych gruntów, ze szczególnym uwzględnieniem właściwości powietrzno--wodnych oraz zdolności sorpcyjnych, umożliwia prawidłową ocenę jakości gruntów. Daje ona także możliwość uwzględnienia zmian jakości gruntów, zachodzących pod wpływem procesu glebotwórczego zainicjowanego w wyniku rekultywacji.

10

Naturalna roślinność w rejonach starych zwałowisk odpadów po górnictwie rud Zn-Pb w okolicy Bolesławia i Bukowna (region śląsko-krakowski; południowa Polska)

Szarek-Łukaszewska G., Grodzińska K.

Przegląd Geologiczny

|

2008

|

Vol. 56, nr 7

528-531

11

Rozwój form osuwiskowych na wschodnim zboczu kopalni glin ogniotrwałych "Halina" w Jaroszowie i ich znaczenie dla dalszej rekultywacji terenu pogórniczego.

Placek A.

Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Konferencje

|

2007

|

Vol. 120, nr 49

245-254

PL

W maju 1998 na wschodnim zboczu nieczynnej kopalni glin ogniotrwałych "Halina" koło Jaroszowa (Przedgórze Sudeckie) powstało jedno z największych osuwisk strukturalnych w SW Polsce. Jego rozwój postępował w górę stoku. Początkowo ruch miał charakter translacyjny i odbywał się wzdłuż listrycznej powierzchni poślizgu. Nisza osuwiskowa przybrała postać rowu o szerokości ponad 70 m. Na spągu wyrobiska wskutek plastycznego wyciskania materiału podłoża uformował się zespół asymetrycznych wałów prostopadłych do kierunku ruchu osuwiska. Kilka miesięcy później zniszczeniu uległ wyżej legły fragment zwałowiska zewnętrznego. Powstała półkolista zerwa frontalna, na krawędzi której rozwinęły się liczne wtórne nisze drobnych osuwisk rotacyjnych o cylindrycznych powierzchniach poślizgu. W ciągu kolejnych 9 lat zanotowano powolne osiadanie osuniętego materiału w S i E części osuwiska i lokalną reaktywację osuwania w obrębie wtórnych nisz. Na skarpach dominują procesy degradacyjne. Obecność osuwiska wraz ze stałym wysiąkaniem wody z soczew żwirowo-piaszczystych na wschodnim zboczu odkrywki wpływa niekorzystnie na możliwość zagospodarowania wyrobiska w kierunku rozbudowy centrum utylizacji odpadów czynnego po jej przeciwnej stronie. Dotychczasowe zaniechanie rekultywacji przyczyniło się jednak do zwiększenia bioróżnorodności tego silnie zdewastowanego obszaru.

EN

In 1998, 5 years after exploitation in fire-clay open pit "Halina" (Sudetic Foreiand) stopped, a complex structural landslide developed on the eastern slope of the quarry and subsequently affected also the eastern external pit heap. Mass movement initiated as translational slide with the basal slip surface on contact of brown coal and clay layers. A 70 meters wide graben opened below the main scarp and deformational ridges in the toe area occured. The upper part of landslide is rotational. Reactivation of sliding is minor and degradation of existing forms dominate. The presence of the landslide rises the cost of planned extension of waste recycling centrum working in the western part of the quarry. However the abandonment of landslide area resulted in biodiversity increase so far.

12

Badania przyczyn awarii zwałowarki na zwałowisku popiołu

Rusiński E., Czmochowski J., Moczko P.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2007

|

R. 49, nr 3-4

134-138

PL

Analiza awarii, uszkodzeń i katastrof maszyn oraz urządzeń dostarcza cennych danych do badań i zapobiegania podobnym zdarzeniom. W przypadku wystąpienia tego typu zdarzeń prowadzi się szczegółowe analizy mające na celu ustalanie ich przyczyn. przebiegu i skutków. Te trzy wymienione działania mają różne cele i sposoby realizacji. W artykule przedstawiono metodologie analizy awarii na przykładzie awarii zwałowarki eksploatowanej na zwałowisku popiołu.

EN

Investigations of machines failures are efficient way to prevent similar cases in future. Advanced analyses are focused on determining causes, accident sequence and effects of the event. These three actions are different from points of view such as purposes and ways of determination. Based on dumping conveyor failure methodology of investigations is presented in paper.

13

Surface coal mining and land reclamation in the Czech Republic

Svoboda I., Vrbova M., Ondracek V.

Górnictwo i Geoinżynieria

|

2007

|

R. 31, z. 2

587-594

EN

Reclamation activities in the area of Czech brown coal basins have been carried out for more than 50 years. During that time the reclamation policy has undergone dynamic development. The actual concepts aims at renewal of the functions of not only the territory directly affected by mining but also the entire neighbouring landscape. The reestablishment of the water management regime in whole post-mining area is very important and the future lakes in mine residual pits are planned for the purpose of the enhancement of the environmental stability. This involves a great number of measures, which are very challenging in terms of technology and economy. Optimised conditions for implementation these measures should be created through the mining activities themselves, particularly during the final phase of mining. This way, considerable financial amounts will be saved in the post-mining phase. Such approach will significantly contribute to the renewal of ecological, aesthetical and socio-economic functions of the area devasted by brown coal mining activities.

PL

Prace rekultywacyjne na obszarze eksploatacji złóż węgla brunatnego w Czechach prowadzone są od ponad 50 lat. Przez ten czas sposób postępowania przeszedł dynamiczny rozwój. Obecne koncepcje skupiają się na odnowieniu funkcji nie tylko terenów bezpośrednio naruszonych przez górnictwo, ale również całego otaczającego krajobrazu. Reżim odbudowy warunków wodnych w całym obszarze poeksploatacyjnym jest bardzo ważny, a przyszłe jeziora w wyrobiskach poeksploatacyjnych planuje się w kierunku poprawy stabilności środowiskowej. Wymaga to dużej ilości pomiarów, które są sporym wyzwaniem pod względem technologicznym i ekonomicznym. Optymalne warunki dla tych pomiarów powinny zostać stworzone w toku eksploatacji górniczej, szczególnie podczas ostatniej fazy eksploatacji. W ten sposób znaczące środki zostaną zaoszczędzone w fazie poeksploatacyjnej. Takie rozwiązanie wniesie znaczący wkład do odnowienia ekologicznych, estetycznych i socjoekonomicznych funkcji obszarów zdewastowanych eksploatacją węgla brunatnego.

14

Wpływ zwałowisk odpadów hutniczych na środowisko Górnego Śląska

Chodyniecka L.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2003

|

z. 256

57-62

PL

Odpady hutnicze po produkcji żelaza, cynku i ołowiu zgromadzone na zwałowiskach mają bardzo zróżnicowany skład chemiczny składników głównych, zawierają także znaczne ilości metali ciężkich, w tym ołowiu, chromu, niklu, manganu, cynku i in. Odpady zbudowane są ze szkliwa oraz kilku generacji minerałów w różnym stopniu podatnych na wietrzenie. W czasie wietrzenia uwalniane metale ciężkie przemieszczają się w zwałowisku a także poza jego obręb. Zwałowiska powinny być rewitalizowane poprzez zagospodarowanie ich terenów na cele rekreacyjne.

EN

The metallurgic wastes formed during iron, lead and zinc production, accumulated on deposits present very diverential chemical constitution of main components. The wastes contains also considerable quantities of heavy metals: lead, chrome, nickel, manganese, zinc and the others. The wastes are built of glaze as well as several generations of minerals. The minerals present different degree of susceptibility on weathering. During the weathering heavy metals are liberated and migrate in deposit and outside of it. Storage should be restored by farm implements of their terrains for recreational using.

15

Kształtowanie się wybranych właściwości fizycznych inicjalnych gleb na zwałowisku zewnętrznym KWB "Adamów"

Wójcik J.

Inżynieria Środowiska / Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie

|

2003

|

T. 8, z. 2

217-227

PL

Niekorzystnymi cechami charakterystycznymi dla większości utworów zwałowiskowych, w chwili rozpoczęcia rekultywacji, są wadliwe stosunki powietrzno-wodne wynikające m.in. z braku korzystnej struktury. Procesy przebiegające w wierzchnich warstwach, a zwłaszcza akumulacja materii organicznej, wietrzenie minerałów oraz rozwój korzeni roślin, wywierają istotny wpływ na poprawę właściwości surowych skał nadkładu przekształcanych w procesie rekultywacji w glebę. Celem podjętych badań była ocena kształtowania się wybranych właściwości fizycznych inicjalnej gleby, powstającej na bazie utworów skał nadkładu zdeponowanych na zwałowisku, po 25 latach od wykonania zabiegów rekultywacyjnych. Badania przeprowadzono na 16 powierzchniach badawczych zlokalizowanych na południowo--wschodnim fragmencie zbocza zwałowiska KWB "Adamów". W profilu glebowym do głębokości 80 cm oceniono podstawowe właściwości fizyczne, tj.: skład granulometryczny, gęstość właściwą, gęstość objętościową, porowatość ogólną, a także strukturę porowatości. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują na dynamiczny przebieg procesów glebotwórczych, co znalazło odzwierciedlenie w zmianach obrazu morfologicznego profilu glebowego oraz podstawowych właściwości fizycznych skały macierzystej, prowadzących w efekcie do przekształcania jej w inicjalną glebę leśną. Przebieg procesów glebotwórczych był silnie determinowany właściwościami gruntu, zwłaszcza jego składem granulometrycznym.

EN

The unfavourable features, characteristic for most of the heap formations are - at the moment of starting reclamation - improper air and water conditions, among others resulting from the lack of a good structure. Processes taking place in the surface layers and especially the accumulation of the organic matter, weathering of minerals and development of plant roots have an important contribution in the improvement of the properties of raw overlay rocks, converted into soil in the process of reclamation. The purpose of the undertaken studies was the assessment of the formation of selected physical properties of the initial soil, arising based on the formations of the overlay rocks deposited on the heap 25 years after reclamation measures. The studies were performed on 16 study surfaces located on the south-eastern part of the slope of the heap from the Lignite Coal "Adamów". In the soil profile up to the depth of 80 cm basic physical properties i.e.: granulometric composition, proper density, volumetric density, general porosity as well as the structure of porosity were measured. The results indicate dynamic development of soil-forming processes, which found their reflection in the changes of the morphological soil profile and basic physical properties of the bed rock effectively leading to its transformation into the initial wood soil. The course of soil making processes was strongly determined by the properties of the ground, especially its granulometric composition.

16

Nowe wyniki sondowań statycznych na zwałowiskach KWB "Turów"

Rybicki S., Borecka A., Mościcki J.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2002

|

R. 44, nr 4

35-39

PL

Sondowania statyczne na zwałowiskach nadkładu KWB "Turów" pozwoliły na wstępne ustalenie relacji pomiędzy wartościami jednostkowych oporów sondowań i ich zmianami w profilu głębokościowym, a podstawowymi cechami gruntu zwałowego. Stwierdzono, że wartości jednostkowych oporów sondowań oraz zmienność tych oporów zależą od wieku zwałowiska, co pośrednio wyraża stan jego skonsolidowania oraz zawilgocenia. Rysują się również zależności oporów sondowań od rodzaju zwału - zwał zewnętrzny, wewnętrzny. Zdaje się to wynikać z rożnych długości dróg transportu gruntu na te zwałowiska i związanych z tym stopniem przemian (obtoczenia, zawilgocenia) brył gruntowych.

EN

Static probing at overlay dumps in Turow Open Cast Mine enabled initial assumptions concerning the relations between unitary values of probing resistance and their changes in depth profile and basic characteristics of dump soil. It was found that unitary values of probing resistance and their changes depend on the age of dumps, which indirectly implies the conditions of its consolidation and humidity. There are also visible dependencies between the probing resistance and the form of dumps - internal or external dumps. It seems to result from various distances of soil transportation to both kinds of dumps and resulting degree of the conversion (reeling, humidity) of soil lumps.

17

Wstępna charakterystyka wyników sondowań statycznych na zwałowiskach nadkładu w KWB "Turów"

Rybicki S., Borecka A., Janecki W., Milkowski D., Wiśniewski J.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2001

|

R. 43, nr 6

90-102

PL

Sondowanie sondą statyczną na zwałowisku zewnętrznym i wewnętrznym KWB "Turów" wykazały istotne zróżnicowanie jednostkowych oporów stożka sondy, tak w profilu pionowym zwału, jak i w rozprzestrzenieniu poziomym. Jest to związane ze znacznym wymieszaniem na zwałowiskach zróżnicowanych pod względem charakteru litologicznego oraz stanu konsystencji gruntów nadkładowych złoża, a także różnym ich zagęszczeniu i bryłową strukturą zmieniającą się z upływem czasu. W artykule przedstawiono wartości i charakter lokalnych i strefowych zmnian jednostkowych oporów sondowań oraz mierzonych w trakcie sondowań ciśnień porowych w gruntach zwałowych.

EN

The probing with static probe in external and internal dumps in KWB Turow showed significant differentiation of unitary resistance of probe cone both in vertical dump profile and in horizontal spread. It is connected with significant blending of overlay soils varied in the aspect of lithological and structural characteristics, their various density and lump structure changing in time. The article presents values and character of local and zonal unitary changes in probing resistance as well as porous pressure measured during the probing in dump soils.

18

Efektywność rekultywacji terenu zwałowiska kopalni siarki w Piasecznie

Węgorek T.

Inżynieria Ekologiczna

|

2000

|

Nr 1

37--44

19

Rekultywacja zwałowiska zewnętrznego Kopalni Siarki 'Machów'

Drwiła M., Turaj A.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

1999

|

nr 4

34-37

PL

Przedstawiona publikacja jest kontynuacją zamieszczonych w miesięczniku WUG (Nr 1(41)/98) materiałów dotyczących zagadnień ochrony środowiska w aspekcie likwidacji wyrobiska górniczego 'Machów'. Przedstawiono czynniki degradacji środowiska w górnictwie odkrywkowym siarki oraz technologię prac rekultywacyjnych na zwałowisku zewnętrznym o powierzchni 860 ha. Roboty te w całości zakończone zostały w pierwszej połowie 1998 r.

EN

The presented publication is a continuity of the information material placed with the monthly of WUG (No. 1 (41)/98) and pertaining to the problems of environment protection in the aspect of liquidation in the aspect of liquidation of the 'Machow's' mining excavation (pit). Presented here are the environment-deterioration factors in open-pit sulphur mining and the technology of reclamation work conducted on the outer spoil heap extending over an 860 ha area. The work was entirely completed in the first half of 1998.