Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Applying the expert method to determine a company’s strategic goals

Satybaldiyeva Dinara, Mukhanova Gulmira, Tymbayeva Zhazira, Tyshkanbayeva Mansiya, Bolatkyzy Saltanat

Transport Problems

|

2023

|

T. 18, z. 2

123--132

EN

The most important factor for the success of a company in today’s competitive environment is to have clearly defined goals. Objectives define what a company strives for, what it wants to achieve, and what it wants to realize in its activities. Clearly defined goals are necessary to ensure the sustainability and effectiveness of a company’s operations and the successful achievement of its desired results. This paper proposes an expert method for determining the strategic goals of a company. The experts ranked 24 strategic goals in terms of importance, and variance and coefficient of variation were then used to determine the consistency of the experts. As a result, 15 important strategic goals were identified of the 24 goals of the assessed transport company.

2

Architektura i zmiana

Grzelakowski Tomasz

Builder

|

2022

|

R.26, nr 10

78--81

PL

Różnorodne przemiany, jakie w kulturze i technice nastąpiły w ciągu ostatniego półwiecza, w sposób bardzo istotny wpłynęły na nasze poglądy dotyczące wielu aspektów życia. Jako wytwór kultury architektura kształtowana jest przez te same procesy. Dopasowuje się zatem, w sposób naturalny, do zachodzących zmian. W tak szerokim wachlarzu zagadnień szczególnie interesujące wydaje się prześledzenie zmiany w samym postrzeganiu i definiowaniu zjawiska „zmiany”. Z przyczyn oczywistych w ramach niniejszego artykułu nie jest możliwe dogłębne opisanie tej problematyki, a jedynie jej zasygnalizowanie. Wskazanie jedynie zagadnień stanowiących ciekawy temat do potencjalnych badań, zarówno jakościowych (analitycznych i empirycznych), jak i źródłowych. Z tych też względów tekst ukierunkowany jest raczej na próbę wskazania pewnych, wybranych źródeł zjawiska. Nie stanowi zaś, bo nie może, kompleksowego i dogłębnego jego opisu. Jest też próbą uchwycenia procesu leżącego u podstaw zagadnienia, a nie szczegółową prezentacją jego wyników i stworzonych dla niego narzędzi, wykorzystywanych w projektowaniu i budowie obiektów oraz efektów ich zastosowania.

EN

The changes that have taken place in culture and technology over the last half-century have significantly influenced our views on many aspects of life. As a product of culture, architecture is naturally shaped by these processes, adjusting to the changes taking place. Considering such a wide range of issues, it seems particularly interesting to trace the perception of the phenomenon of "change" itself. Within the scope of this article, it is not possible, for obvious reasons, to describe this phenomenon in depth. It is only possible to indicate the issues that potentially constitute, as mentioned, an interesting research topic, both qualitative - analytical and empirical - as well as source. Therefore, the following text is aimed at an attempt to indicate sources rather than a description of the visible manifestations of the phenomenon. It is an attempt to capture the underlying process rather than the tools used in the design and construction of objects and the effects of their use.

3

Analysis of lighting on exterior scaffoldings at different times of day

Szer Iwona, Szer Jacek

Archives of Civil Engineering

|

2022

|

Vol. 68, nr 3

139--154

EN

Lighting of the workplaces has a large impact on safety, proper vision comfort and visual efficiency. The aim of this article is to present an analysis of the lighting of the workplaces of people working on scaffoldings. The researches were carried out on 23 frame-type facade scaffoldings. The scaffoldings were examined from March to October 2017. Due to the specificity of works performed on scaffoldings, the researches were carried out in accordance with an individually adapted research program. The study analyzed the illuminance at particular points and variability in the lighting uniformity in a given workspace. Analysis of the obtained results showed a large variability in illuminance in workplaces of people working on scaffoldings. The measured illuminance levels in the workspaces on the one hand were higher than the minimum illuminance levels defined by the construction site standards, but on the other hand, illuminance levels that may dazzle the employees were also recorded. The luminous intensity depended on the season, time of day, location of the scaffolding, as well as the presence of a protective net installed on the scaffolding, which reduced the occurrence of values that could lead to situations in which the worker could be dazzled. The protective net installed on the scaffolding also reduces the differences in lighting in the scaffolding workspace, improving the lighting conditions of the workplaces.

PL

Oświetlenie miejsc pracy ma duży wpływ na bezpieczeństwo, właściwy komfort widzenia, czy wydolność wzrokową. Celem artykułu jest przedstawienie analizy oświetlenia miejsc pracy osób pracujących na rusztowaniach. Badania przeprowadzono na 23 ramowych, elewacyjnych rusztowaniach budowlanych stojących przy ścianach zewnętrznych budynków. Rusztowania zlokalizowane były w 6 województwach: mazowieckim, wielkopolskim, pomorskim, opolskim, kujawsko-pomorskim, i małopolskim. Rusztowania badane były w terminie od marca do października 2017 roku. Ze względu na specyfikę prac wykonywanych na rusztowaniach budowlanych, badania przeprowadzono zgodnie z indywidualnie dostosowanym programem badawczym. Pomiary na każdym rusztowaniu wykonywane były przez pięć dni tygodnia w trzech porach dnia dostosowanych do pracy większości pracowników na budowach, pierwsza od godziny 8, druga od godziny 11 i trzecia od godziny 14. W każdym dniu i w każdej porze dnia badania przeprowadzono minimum w trzech i maksimum w dwunastu polach rusztowania. Liczba pól pomiarowych zależała od szerokości i wysokości rusztowania oraz od dostępności. Pomiary zostały wykonane przy użyciu urządzenia wielofunkcyjnego KIMO AMI 310, do którego podłączone były: na stałe moduł atmosferyczny MCC rejestrujący temperaturę powietrza, wilgotność względną, ciśnienie atmosferyczne oraz sondy SLU do pomiaru natężenia oświetlenia. W pracy analizowano natężenie oświetlenia w poszczególnych punktach oraz zmienność oświetlenia pola. Analiza wyników wykazała dużą zmienność natężenia oświetlenia miejsc pracy osób pracujących na rusztowaniach.

4

Impact of Coronavirus Pandemic on Financial Market Stability in Africa

Emenike Kalu O.

Problemy Ekorozwoju

|

2021

|

Vol. 16, nr 2

18--25

EN

The outbreak of the coronavirus in December 2019, with its accompanying declaration as a pandemic by the World Health Organisation in March 2020, resulted in lockdown of the global financial markets. This paper uses data from pre-coronavirus, coronavirus endemic and coronavirus pandemic periods to evaluate the impact of coronavirus pandemic on stability of Africa stock markets, sovereign bond markets and U.S. dollar exchange rates in Kenya, Morocco, Nigeria and South Africa as well as Africa Sharia equity and Sukuk indices. Findings from study suggest that Africa financial markets became very unstable during the coronavirus pandemic than during the endemic and pre-coronavirus periods. Results from bivariate regression model show evidence of negative impact of coronavirus pandemic on financial market returns. The results further show that Africa financial markets return volatility increases as the number of coronavirus cases increases. Overall, the findings suggest that coronavirus has negative impact on financial markets’ returns and exacerbated financial markets instability thus retarding sustainable economic development in the continent. JEL Classification Numbers: G10, I12, O55

PL

Pojawienie się w grudniu 20129 r. koronawirusa, wraz z ogłoszeniem przez Światową Organizację Zdrowia w marcu 2020 r. pandemii, spowodowało zablokowanie światowych rynków finansowych. W niniejszym artykule wykorzystano dane z okresów przed koronawirusem, koronawirusa endemicznego i pandemii koronawirusa do oceny wpływu pandemii koronawirusa na stabilność afrykańskich giełd papierów wartościowych, rynków obligacji skarbowych i kursów dolara amerykańskiego w Kenii, Maroko, Nigerii i RPA, w powiazaniu z zasadami szariatu i indeksu Sukuk. Wyniki badań sugerują, że rynki finansowe w Afryce podczas pandemii koronawirusa stały się bardzo niestabilne, o wiele bardziej niż w okresie endemicznym i przed koronawirusem. Wyniki dwuwymiarowego modelu regresji wskazują na negatywny wpływ pandemii koronawirusa na zwroty z rynków finansowych. Wyniki pokazują ponadto, że zmienność zwrotów na afrykańskich rynkach finansowych rośnie wraz ze wzrostem liczby przypadków koronawirusa. Ogólnie rzecz biorąc, wyniki sugerują, że koronawirus ma negatywny wpływ na zyski na rynkach finansowych i zaostrza niestabilność rynków finansowych, opóźniając tym samym zrównoważony rozwój gospodarczy na kontynencie.

5

Variability of statistical parameters of resistance for reinforced concrete columns with circular cross-section

Lutomirski Tomasz A., Lutomirska Marta

Archives of Civil Engineering

|

2021

|

Vol. 67, nr 2

165--180

EN

Columns perform a fundamental function in structures and studies on their reliability significantly impact structural safety. While the resistance and reliability models of rectangular reinforced concrete columns are addressed by many researchers, not much work has been done on the topic of columns with a circular cross-section. In this paper, a reliability model of resistance for circular reinforced concrete columns is formulated. A procedure for the representation of behaviour for short circular reinforced concrete eccentrically loaded columns is developed. It enables the consideration of many parameters including diameter of the column, concrete compressive strength, steel yielding strength, modulus of elasticity of steel, number of rebars, size of reinforcement, and position of bars in the cross-section given by the initial angle of rotation for the reinforcement. The representative design cases are selected for the most common four compressive strengths of concrete and five different reinforcement ratios. In total one hundred design cases are investigated. Statistical parameters of resistance, coefficient of variation and bias factor, are determined using the developed procedure and Monte Carlo simulations. A total of 10,000 full interaction diagrams of force and bending moment are generated for each design case. In each of the design cases, the failure zones are determined and the statistical parameters of resistance are calculated. The results are summarized in a table, presented in the forms of three-dimensional plots, and discussed. The study is performed based on American statistical data, materials and design codes.

PL

Celem niniejszej pracy jest wyprowadzenie paramentów statystycznych nośności dla krótkich okrągłych kolumn żelbetowych. Nośność okrągłych kolumn traktowana jako zmienna losowa, na którą wpływ ma zmienność materiałów, geometrii oraz niedoskonałości modeli obliczeniowych. Dla potrzeb pracy, sformułowany został analityczny model pracy mimośrodowo obciążonej okrągłej kolumny żelbetowej oraz opracowana została iteracyjna procedura numeryczna, przy pomocy której obliczana jest nośność kolumn oraz generowane są wykresy interakcji momentu i siły podłużnej. Procedura ta umożliwia uwzględnienie różych średnic słupów, wytrzymałości betonu na ściskanie, granicy plastyczności stali, modułu sprężystości stali, różnej ilości prętów, ich romiarów i położenia. Zmienność mimośrodu siły definiowana jest poprzez zmianę wielkości strefy ściskanej betonu. Obliczenia przeprowadzono dla wybranch reprezentacyjnych słupów okrągłych. W sumie przeanalizowano sto przypadków projektowych, różniących się między sobą rozmiarem słupa, ilością i rozmiarami pretów zbrojeniowych, wytrzymałością betonu na ściskanie (27.6 MPa [4 ksi], 41.4 MPa [6 ksi], 55.2 MPa [8 ksi], 82.7 MPa [12 ksi]) oraz stopniem zbrojenia (1, 2, 3, 4 i 5%). Następnie, na podstawie wygenerowanych krzywych interakcji, wykonano symulacje metodą Monte Carlo. Dla każdego przypadku projektowego zostało przeprowadzonych 10 000 symulacji, na podstawie których określono parametry statystyczne nośności dla każdego z punktów charakterystycznych wykresu interakcji. Widoczna jest zależność parametrów statystycznych od położenia na wykresie interakcji. Otrzymane wartość wskaźników zmienności VR oraz wartości stosunku wartości średniej do nominalnej λR - zaprezentowano w formie tabeli oraz trójwymiarowych wykresów. Wykresy obrazują zależność otrzymanych od wytrzymałości betonu na ściskanie, stopnia zbrojenia oraz odkszałceń w stali zbrojeniowej. Obserwuje się mniejszą zmienność wyników dla wyższych wartości wytrzymałości betonu. Czynnikiem mającym największy wpływ na wyniki jest stopień zbrojenia przekroju. Dla niskich stopni zbrojenia przekroju zmienność parametrów statystycznych wyraźnie rośnie, podczas gdy dla wysokch stopni zbrojenia przekroju wyniki stabilizują się dla różnych punktów wykresu interakcji. Praca została wykonana bazując amerykańskich danych statystycznych i materiałach oraz zgodnie z normą ACI 318-19.

6

Determinants of Dividend Smoothing: Empirical evidence from non-financial firms listed on Vietnam stock exchanges

Tran Thanh Tat, Nguyen Dinh Van, Nguyen Yen Hai Thi

Annals of Computer Science and Information Systems

|

2021

|

Vol. 28

35--41

EN

This study considers the impact of different factors on the degree of dividend smoothing of non-financial firms listed in Vietnam during 2008 - 2018. We use two measures (Speed of Adjustment and Relative Volatility) to evaluate the degree of dividend smoothing. Using 2SLS estimation to solve endogenous issues in the model, we show that dividend smoothing is higher for firms with fragmented ownership structure, slim growth opportunities, large size, high-profit volatility and are in the highly competitive sector. We also contribute to the literature by the new finding that the firm age has a nonlinear relation (U-shaped) with the degree of dividend smoothing. Our results support the agency theory.

7

Stability and variability of organizational structure

Hopej Marian, Kandora Marcin

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2020

|

z. 144

167--182

EN

Purpose: The purpose of the paper is to present the concept of providing organizational structure with necessary stability and variability. Design/methodology/approach: The concept draws from the results of a case study on the Society of Jesus (Jesuits), an organization that dates back to the first half of the sixteenth century, whose leaders assure great adaptive capacity, as well as stability and identity at the same time. Findings: The article sheds light on combining stability and variability during the structuring of organizations and presents a new approach, which builds on the principles of continuity and simplicity. Originality/value: Unlike the well-known organization life cycle models, which consider the organizational structure as a relatively stable element, that is subject to significant transformations when progressing through the life cycle phases, the presented concept favors evolutionary development of structures based on dynamic focusing of continuity and simplicity. The simultaneous observance of both principles has not yet been presented in the literature.

8

Prognozowanie powierzchniowo-czasowe jako podstawa w podejmowaniu decyzji rozwojowych i operacyjnych organizacji

Namysłowska-Wilczyńska Barbara, Wilczyński Artur

Zeszyty Naukowe Uczelni Jana Wyżykowskiego. Studia z Nauk Technicznych

|

2019

|

Nr 8

117--144

PL

Ważnym elementem zarządzania organizacją jest planowanie jej rozwoju i działań operacyjnych. W procesie podejmowania decyzji związanych z tymi działaniami w przypadku wielu przedsiębiorstw niezbędne jest wykonywanie prognoz obszarowo-czasowych, z krótszym lub dłuższym wyprzedzeniem czasowym. Dotyczy to przede wszystkim tych przedsiębiorstw, których działalność obejmuje duże obszary lub zjawiska stanowiące podstawę do podejmowania racjonalnych decyzji, w odniesieniu do rozwiązywanych zagadnień, rozwijających się w układzie powierzchniowym, powierzchniowo-czasowym, a także przestrzennym. Przykładem mogą tutaj być kopalnie surowców mineralnych, instytucje zajmujące się badaniem i ochroną środowiska naturalnego, przedsiębiorstwa sieciowe, np. telekomunikacyjne czy energetyczne. Przedstawiono metodykę badawczą wykorzystującą metody geostatystyki liniowej i nieliniowej, zastosowanej do modelowania, szacowania i prognozowania (2D, 3D) wartości parametrów opisujących różnorodne zmienne zregionalizowane. Dane wejściowe do analiz przestrzennych stanowiły wartości parametrów geologicznych, pochodzące z opróbowania wyrobisk górniczych w kopalniach rud miedzi, tj. zawartość Cu, miąższość i zasobność złoża (bilansowego), oraz wartości mocy elektrycznej w węzłach sieciowych najwyższych napięć 220 i 400 kV dla obszaru Polski. Zastosowane techniki pozwoliły na szczegółowe odwzorowanie zróżnicowania wartości badanych parametrów, wydzielenie anomalnych stref, określenie przedziałów ufności na odpowiednim poziomie ryzyka, oszacowanie niepewności i analizę zmienności tego ryzyka.

EN

A major element of managing an organization is the planning of its development and operations. As part of the relevant decision making process it is necessary for many enterprises to make areal-temporal forecasts more or less ahead of time. This particularly applies to enterprises whose activity covers large areas or phenomena, which constitute the basis for making rational decisions concerning the problems being solved, developing in the areal system, the areal-temporal system as well as in the spatial system. Industrial mineral mines, institutions studying and protecting the natural environment and network (telecommunications or power) companies are examples here. A research methodology using methods of linear and non-linear geostatistics applied to the (2D, 3D), modelling, estimating and forecasting of the values of parameters describing various regionalized variables is presented. The input data for the spatial analysis were the values of the geological parameters: Cu content, (recoverable) deposit thickness and endowment coming from the sampling of mine workings in copper ore mines and electric power values in the nodes of 220 and 400 kV ultra-high voltage distribution networks for area of Poland. Thanks to the above techniques the variation in the values of the investigated parameters was mapped in detail, anomalous zones were distinguished, confidence levels at an appropriate risk level were determined, uncertainty estimated and the variation of the risk was analysed.

9

The use of a hybrid model of the expert system for assessing the potentiality of manufacturing the assumed quantity of wire harnesses

Burduk Anna, Grzybowska Katarzyna, Safonyk Andrii

LogForum

|

2019

|

Vol. 15, no. 4

459--473

PL

Wstęp: W artykule przedstawiono koncepcję sterowania systemem produkcyjnym, pozwalającą na zachowanie jego stabilności, a tym samym na realizację założonych planów produkcyjnych. W tym celu zaproponowano połączenia modeli symulacyjnych i modeli sztucznych sieci neuronowych (SSN) systemu produkcyjnego. Połączenie obydwu typów modeli było możliwe dzięki opracowaniu hybrydowego modelu systemu ekspertowego do oceny możliwości realizacji planu produkcji (celu) w zależności od wielkości ryzyka i poziomu stabilności analizowanego systemu produkcyjnego. Analizowany problem - możliwość realizacji planów produkcyjnych w zależności od wielkości ryzyka i poziomu stabilności systemu produkcyjnego - jest trudny do zamodelowania matematycznego. Jednak na podstawie analizy danych, pochodzących z modelu symulacyjnego i modelu ANN, można uzyskać informacje dotyczące zależności odpowiadających sobie wartości wejściowych i wyjściowych. Metody: Na podstawie przedstawionego sposobu zarządzania procesu produkcyjnego z wykorzystaniem modeli komputerowych, przeanalizowano możliwości zastosowania modeli symulacyjnych i modeli ANN w ocenie stabilności i ryzyka systemów produkcyjnych. Dokonano analizy i porównania obydwu typów modeli ze względu na sposób budowy oraz rodzaj danych wejściowych i wyjściowych. Wyniki: Na bezpośrednie połączenie modeli symulacyjnych i modeli SSN nie pozwala ich odmienna budowa, specyfika oraz inne rodzaje danych wejściowych i wyjściowych. Dlatego prezentowana w artykule koncepcja fuzji obydwu typów modeli odbywa się poprzez bazę wiedzy eksperckiej i wnioskowanie rozmyte. Wnioski: Na potrzeby sterowania systemem produkcyjnym, zaproponowano budowę hybrydowego modelu systemu ekspertowego do oceny możliwości realizacji celu w zależności od wielkości ryzyka i poziomu stabilności systemu produkcyjnego.

EN

Background: Control plays the main role in ensuring the stability of production processes, while digital models of processes and methods of artificial intelligence are used more and more commonly in it. Production of highly diversified items in small lots at low inventory levels is characterised by a much lower stability as compared with largelot manufacturing. Additionally, innovations created for items or processes result in disturbances to current work. Although this turbulence is usually momentary, it may lead to a loss of function or manufacturing stability, which in turn translates into financial losses, as well as losing customers. This paper presents the potential of using simulation models and artificial neural network models to assess the stability of a reorganized production system. Methods: The problem analysed in the paper is that of merging a simulation model with an ANN model by designing a hybrid model. A direct connection of both types of models is not possible due to their various structures, specificity, and different purposes, as well as the various types of input and output data. Therefore, the idea of merging these two types of models through an expert knowledge base and fuzzy inference was proposed. The results from the simulation model and the ANN model were used to gather the knowledge on the production system being analysed. It has been proposed that the output from the simulation model provided knowledge of the risk level, while the output from the ANN model provided knowledge of process stability. Results: The paper presents the idea of projecting a hybrid model of the expert system in order to assess the stability of a reorganized production system. A model of a hybrid expert system was developed to assess the potential of executing the assumed production plans. The level of risk and the level of stability determined by the simulation model and the ANN model are entered into the system. The output from the expert model is the value of the variable determining the potential of achieving the goal. In the construction of the model, fuzzy inference was used, which uses linguistic variables and is characterized by a knowledge system in the form of fuzzy rules "if ... then ...". For both the independent variable and for the dependent variable, a set of membership functions representing accepted linguistic variables was proposed, and then decision rules were determined. The idea of merging simulation models with ANN models was tested on a practical example in production system that manufactures products for dishwashers. Conclusions: The potentiality to execute production plans depending on the level of risk and the level of stability of the production system is too complicated to be modelled mathematically, but based on the analysis of data from the simulation and ANN models, it is possible to obtain information concerning the relations between corresponding input and output values.

10

Probabilistyczny opis parametrów wytrzymałościowych stali EPSTAL i eksperymentalne potwierdzenie ich wartości

Chmielewski T., Piotrowska M.

Przegląd Budowlany

|

2018

|

R. 89, nr 9

22--26

PL

Celem niniejszego artykułu jest zbadanie zmienności parametrów wytrzymałościowych stali EPSTAL produkowanych w polskiej hucie, tj. granicy plastyczności Re, wytrzymałości na rozciąganie Rm i wydłużenia Agt pod największym obciążeniem, w oparciu o wyniki statycznej próby rozciągania stali próbki wykonane przez producentów w ramach kontroli produkcji fabrycznej. Analiza statystyczna tych wyników wykazała, że zależność napięcia od rozciągania w przypadku próbek stali powinna być opisana przez jednowymiarowy proces stochastyczny i trzy najważniejsze parametry mechaniczne, tj. Re, Rm i Agt według zmiennych losowych.

EN

The purpose of this paper is to examine the variability of strength parameters of EPSTAL steel produced in the Polish steelworks, i.e. yield stress Re, tensile strength Rm, and elongation Agt under the highest load, based on the results of a static tensile test of steel samples made by manufacturers as part of factory production control. Statistical analysis of these results showed that the stress-strain relationship of steel tensile tests should be described by a one-dimensional stochastic process, and the three most important mechanical parameters, i.e. Re, Rm, and Agt by random variables.

11

Wykorzystanie georadaru w ocenie podłoża gruntowego

Zabielska-Adamska K., Konopko M.

Materiały Budowlane

|

2018

|

nr 3

24--25

PL

Metoda GPR jest bezinwazyjną techniką dostarczającą informacji o obecności, sposobie i głębokości zalegania obiektów podziemnych oraz o budowie geologicznej badanego terenu. W badaniu wykorzystywane są różnice pomiędzy stałymi dielektrycznymi, odmiennymi dla każdego z analizowanych ośrodków, a wśród czynników niezbędnych do zarejestrowania użytecznego sygnału (informacji) jest wyraźny kontrast pomiędzy stałą dielektryczną poszukiwanego obiektu a jego otoczenia. W artykule pokazano, że technika georadarowa pozwala ustalić nie tylko głębokość zalegania zwierciadła wód gruntowych, ale też zobrazować granice poszukiwanych utworów. Może więc stanowić uzupełnienie tradycyjnych metod in situ, ułepszając tym samym ocenę podłoża gruntowego. Sprawdza się także w lokalizowaniu wszelkiego rodzaju rur, kabli i innych anomalii występujących w podłożu gruntowym.

EN

GPR method is a non-invasive technique for ground exploration which detects subsurface objects and assesses their presence, as well as provides information about the geological structure of investigation site. GPR method takes advantage of the differences between the dielectric constants, specific for the material under analysis. One of the factors that are essential to record reliable data is a clear contrast between the dielectric constant of investigated object and of its surroundings. The paper shows that GPR technique is able to detect not only level of the groundwater table, but also the boundaries of soil layers. Therefore, it may successfully complement traditional in situ methods which considerably improves ground assessment. Moreover, it serves well to identify various kinds of pipes, wires and other anomalies that may be found underground.

12

Hybrid model of an expert system for assessing the stability of a production system

Burduk A., Grzybowska K., Kovács G.

LogForum

|

2018

|

Vol. 14, no. 4

507--518

EN

Background: The article presents the concept of control of the production system, which allows to maintain its stability, and thus to implement the established production plans. For this purpose, combinations of simulation models and artificial neural network (ANN) models of the production system have been suggested. The combination of both types of models was possible thanks to the development of a hybrid model of the expert system to assess the possibility of implementing the production plan (objective) depending on the risk size and the level of stability of the production system analysed. The analysed problem - the possibility of implementing production plans depending on the risk size and the level of stability of the production system - is difficult to mathematical modelling. However, based on the data analysis from the simulation model and the ANN model, we can obtain information on the dependences of the corresponding input and output values. Methods: Based on the presented method of managing the production process using computer models, the possibilities of using simulation models and ANN models in assessing the stability and risk of production systems have been analysed. The analysis and comparison of both types of models have been performed due to the construction and the type of input and output data. Results: The direct combination of simulation models and ANN models is not allowed by their different structure, specificity and other types of input and output data. Therefore, the concept of combination of both types of models presented in the article is conducted via a database of expertise and fuzzy inference. Conclusions: For the purpose of controlling the production system, it was suggested to build a hybrid model of an expert system to assess the possibility of achieving the objective depending on the risk size and the level of stability of the production systems.

PL

Wstęp: W artykule przedstawiono koncepcję sterowania systemem produkcyjnym, pozwalającą na zachowanie jego stabilności, a tym samym na realizację założonych planów produkcyjnych. W tym celu zaproponowano połączenia modeli symulacyjnych i modeli sztucznych sieci neuronowych (SSN) systemu produkcyjnego. Połączenie obydwu typów modeli było możliwe dzięki opracowaniu hybrydowego modelu systemu ekspertowego do oceny możliwości realizacji planu produkcji (celu) w zależności od wielkości ryzyka i poziomu stabilności analizowanego systemu produkcyjnego. Analizowany problem – możliwość realizacji planów produkcyjnych w zależności od wielkości ryzyka i poziomu stabilności systemu produkcyjnego – jest trudny do zamodelowania matematycznego. Jednak na podstawie analizy danych, pochodzących z modelu symulacyjnego i modelu ANN, można uzyskać informacje dotyczące zależności odpowiadających sobie wartości wejściowych i wyjściowych. Metody: Na podstawie przedstawionego sposobu zarządzania procesu produkcyjnego z wykorzystaniem modeli komputerowych, przeanalizowano możliwości zastosowania modeli symulacyjnych i modeli ANN w ocenie stabilności i ryzyka systemów produkcyjnych. Dokonano analizy i porównania obydwu typów modeli ze względu na sposób budowy oraz rodzaj danych wejściowych i wyjściowych. Wyniki: Na bezpośrednie połączenie modeli symulacyjnych i modeli SSN nie pozwala ich odmienna budowa, specyfika oraz inne rodzaje danych wejściowych i wyjściowych. Dlatego prezentowana w artykule koncepcja fuzji obydwu typów modeli odbywa się poprzez bazę wiedzy eksperckiej i wnioskowanie rozmyte. Wnioski: Na potrzeby sterowania systemem produkcyjnym, zaproponowano budowę hybrydowego modelu systemu ekspertowego do oceny możliwości realizacji celu w zależności od wielkości ryzyka i poziomu stabilności systemu produkcyjnego.

13

FMEA and its application in the SPC

Bebr L., Bícová K.

Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Mechanika

|

2017

|

z. 89 [295], nr 3

277--284

EN

In today's industry, particularly in the automotive industry, the Failure Mode and Effects Analysis (FMEA) method is a frequently used tool. FMEA is one of the tools which help to identify the causes of process variability and thereby the possibilities of defect occurrence in the evaluated design including the evaluation of their relevant risks. This paper describes the application of the FMEA method to the manufacturing process, with the aim to identify the main causes of process variability, which can affect the resulting product. Further the article introduces other types of FMEA methods based on the basic model, however tailored for specific use in various areas. Finally, the measures, actions and recommendations for correct implementation of the FMEA process are mentioned.

PL

Obecnie w branży przemysłowej, szczególnie w przemyśle motoryzacyjnym, często stosuje się analizę rodzajów błędów oraz ich skutków (FMEA). FMEA jest jednym z narzędzi, które pomagają w identyfikacji przyczyn zmienności procesu, a tym samym możliwości wystąpienia usterki w ocenianym projekcie i ocenie jej istotnych zagrożeń. Niniejszy artykuł opisuje zastosowanie metody FMEA do analizy procesu produkcyjnego w celu zidentyfikowania głównych przyczyn zmienności tego procesu, które mogą wpływać na otrzymany wyrób. Jej celem jest określenie najlepszego podejścia, pozwalającego na osiągnięcie najbardziej pożądanych wyników. Ponadto w artykule przedstawiono inne typy metody FMEA, oparte na modelu podstawowym, które są dostosowane do konkretnego zastosowania w różnych dziedzinach. Omówiono środki, działania i zalecenia dotyczące prawidłowego wdrożenia procesu FMEA.

14

Tradycja, nowoczesność i pułapki modelowania złóż

Sermet E., Górecki J., Nieć M.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2017

|

nr 100

221--234

PL

„Model złoża” i „modelowanie złóż” – to pojęcia powszechnie stosowane, ale niedookreślone (niejednoznaczne). Często są rozumiane prawie wyłącznie jako stosowanie technik komputerowych do przedstawiania złóż, w szczególności na potrzeby projektowania górniczego. Modelowanie złoża jest tworzeniem jego obrazu, który w przekonaniu twórcy, możliwie najlepiej przedstawia sposób występowania naturalnego nagromadzenia kopaliny i jej właściwości w obszarze między punktami, w których wykonane były obserwacje. Przedstawianie złóż kopalin za pomocą ich „modeli” ma bardzo długą tradycję, sięgającą XVI–XVIII wieku, chociaż ten termin nie był wówczas stosowany. Opracowano wiele metod kartograficznej prezentacji złóż oraz ich zmienności, a prace te traktowano od XIX wieku jako zadanie miernictwa górniczego (markszajderii). Postęp w przedstawianiu ułożenia złoża w przestrzeni za pomocą map izolinii skłonił później do wyodrębnienia metod geometryzacji złóż. W XX wieku zastosowano do opisu parametrów złożowych najpierw proste metody statystyki matematycznej, a następnie metody geostatystyczne. Niektóre z nich nie były jednak szerzej stosowane ze względu na pracochłonność. Zastosowanie techniki komputerowej, automatyzacja szeregu działań, mimo niewątpliwych korzyści, niesie ze sobą niebezpieczeństwo niewłaściwej, sformalizowanej i błędnej interpretacji danych geologicznych. Prawidłowe modelowanie złóż powinno obejmować kolejno sformułowanie modelu pojęciowego (opisowego) i graficznego złoża, zgodnie z zasadami wiedzy geologicznej, następnie wybór odpowiedniego algorytmu opracowania danych i modelowanie komputerowe złoża oraz weryfikację modelu i jego korektę stosownie do posiadanego stanu wiedzy geologicznej. Tworzenie modeli złóż pozostaje zadaniem koncepcyjnym i nie może być w pełni zautomatyzowane.

EN

“Mineral deposit model”, “deposit modelling” are the terms commonly used, although imprecise. This is often identified as the application of computerized methods to the elaboration and presentation of geological infomation, in particular for the mining design. Deposit modelling is the mode of presentation of deposit features, which in the meaning of the authors of such presentation, describes the deposit features between the points of observations as best as possible. Deposit modelling has a long history (XVI-XVII centuries), however such a term was not used. Varied methods of cartographic presentation of deposits and their features were proposed. The progress in the presentation of the deposit in space using isolines maps has led to the separation of methods of deposits geometrisation. Over time, a simple mathematical statistics method was used to describe the deposit parameters, followed by geostatistical methods. Some of them were however not commonly used as too troublesome. The computer based approach to the presentation of geological data has an unquestionable value but is ac- companied by the possibility of inappropriate formalized and erroneous interpretations and a presentation as to whether the basic rules of geological knowledge were neglected. Deposits modeling is a conceptual task and cannot be fully automated.

15

Site selection for wind and solar parks based on resources temporal and spatial complementarity – mathematical modelling approach

Jurasz J., Mikulik J.

Przegląd Elektrotechniczny

|

2017

|

R. 93, nr 7

86--91

EN

The aim of this paper was the assessment of spatial and temporal complementarity of wind and solar resources based on selected locations in Poland. More specifically, we asked the following questions: a) does the spatial distribution of photovoltaic systems and wind farms own the property of smoothing the energy generation curve? b) is it possible as a result of renewable energy sources distribution over several locations to decrease instances of outliers in terms of energy production? c) to what extent depending on time step exists complementarity of sun and wind energy?. Conducted calculations were based on daily measurements of wind speed and insolation for the period 1984-2004 which were acquired from Institute of Meteorology and Water Management (IMGW) and www.soda-is.com. Obtained results are encouraging since the positive impact of spatial distribution on smoothing the energy generation curve was observed. From the power system point of view an expedient correlation between available wind and solar radiation in yearly time scale exists in analyzed locations.

PL

Celem przeprowadzonych badań było zbadanie czasowej oraz przestrzennej komplementarności energii promieniowania słonecznego oraz wiatru w wybranych lokalizacjach na terenie Polski. W pracy podjęto się odpowiedzi na następujące pytania: a) czy dystrybucja przestrzenna instalacji fotowoltaicznych oraz parków wiatrowych prowadzi do wygładzenia krzywej uzysku energii elektrycznej? b) czy jest możliwym by na skutek rozmieszczenia źródeł energii na kilka lokalizacji zminimalizować występowanie skrajnych wartości uzyskiwanego wolumenu energii c) w zależności od kroku czasowego, jak kształtuje się komplementarność zasobów wiatru oraz energii promieniowania słonecznego. Przeprowadzone analizy operały się na szeregach czasowych średniej dobowej prędkości wiatru oraz sumie nasłonecznienia, które obejmowały lata 1984-2004 i zostały pozyskane z Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy oraz platformy www.soda-is.com. Uzyskane wyniki są zachęcające, ponieważ wykazano istnienie pozytywnego wpływu dystrybucji przestrzennej na wygładzenie krzywej uzysku energii. Co więcej zaobserwowano istnienie silnej ujemnej korelacji pomiędzy zasobami energii wiatru i promieniowania słonecznego w ujęciu rocznym.

16

Wpływ zmienności cen węgla kamiennego na rynkach światowych na zmienność cen paliw i energii elektrycznej w Polsce

Malec M.

Polityka Energetyczna

|

2017

|

T. 20, z. 4

39--53

PL

Krajowa energetyka od lat oparta jest na węglu kamiennym i brunatnym. Kilkudziesięcioprocentowy udział elektrowni opalanych węglem kamiennym i brunatnym w strukturze wytwórczej wymusza konieczność zakupu tych paliw do produkcji energii elektrycznej w otoczeniu zmiennych cen surowców, kształtowanych na międzynarodowym rynku. Ceny węgla kamiennego są wypadkową wielu zmiennych i zależą nie tylko od światowej sytuacji geopolitycznej czy ekonomicznej, ale mogą być również skutkiem klęsk żywiołowych. Ceny na rynkach międzynarodowych są ze sobą ściśle powiązane. Szczególnie wysokość cen kształtowanych przez największych producentów i eksporterów (między innymi przez Indonezję, Australię czy Chiny) mają wpływ na ceny surowca na rynku europejskim. Są one także punktem odniesienia dla cen węgla brunatnego na lokalnych rynkach. W niniejszym artykule przeanalizowano wpływ zmienności cen węgla kamiennego na rynkach światowych na zmienność krajowych cen paliw (kosztów zakupu) wykorzystywanych do produkcji energii elektrycznej, cen sprzedaży energii przez jednostki wytwórcze oraz cen energii elektrycznej dla odbiorców końcowych. Sprawdzono także czy zmienność cen węgla kamiennego ma wpływ na zmienność cen energii dla przedsiębiorstw przyłączonych do sieci na parametrach wysokiego napięcia i dla gospodarstw domowych. Dodatkowo zbadano także korelację pomiędzy analizowanymi parami zmiennych. Niniejszą analizę wpływu wybranych zmiennych przeprowadzono przy użyciu podstawowych miar statystycznych. W drugiej części badań przeprowadzona zostanie poszerzona analiza wzajemnego wpływu (przyczynowości) zmiany analizowanych parametrów z wykorzystaniem zaawansowanych narzędzi statystycznych.

EN

For the last years, the national power industry has been mainly fueled by hard and brown coal. This fact forces the need to adapt the electricity production to the changing raw material prices which are set on the international markets. Hard coal prices are result by a number of variables and do not only depend on the global economy or the geopolitical situation. For instance, price fluctuations could be the result of natural disasters. Furthermore, due to the fact that prices on the international markets across different regions of the world are known to be interconnected, major producers and exporters have a significant impact on coal prices across the European and Polish market. They are also the creator of brown coal prices. This article examines the impact of hard coal price volatility on the world energy markets, including the volatility of the fuel domestic prices (input cost) for energy production and the volatility of electricity prices for consumers. In addition, it investigates whether the volatility of fuel costs in energy production (input costs) has an impact on the fluctuation of energy prices for grid-connected enterprises, and households. The analysis of the above-mentioned variables has been carried out through basic statistical measures. In the forthcoming articles, an extended analysis of the mutual influence (causality) of the analyzed parameters will be presented with the use of advanced statistical tools.

17

Economic and environmental analysis of a hybrid solar, wind and pumped storage hydroelectric energy source: a Polish perspective

Jurasz J., Mikulik J.

Bulletin of the Polish Academy of Sciences. Technical Sciences

|

2017

|

Vol. 65, nr 6

859--867

EN

This paper introduces a mixed integer non-linear mathematical model for a simulation of a hybrid energy source consisting of photovoltaics (PV), wind turbines (WT) and pumped storage hydroelectricity (PSH). The concept of PV–WT–PSH has been well described and evaluated for sparsely populated or remote areas such as islands. Here, due to the rapid development of renewable energy sources and most importantly the variable (non-dispatchable) energy sources such as wind and solar, the idea of wind and solar powered PSHs has been investigated in the context of the national energy system. The economic and environmental impact of the proposed hybrid has been assessed. The results reveal that to cover almost 40% of the energy demand one should expect the energy cost to increase by 25%.

18

Bezpieczeństwo konstrukcji budowlanych w aspekcie badań podłoża gruntowego według Eurokodu 7

Bogusz W., Godlewski T., Łukasik S.

Budownictwo i Prawo

|

2017

|

R. 20, nr 4

26--29

PL

Wypracowane od ponad 30 lat normy europejskie są umotywowane potrzebą rozwoju i dążeniem ich autorów do realizacji zamierzeń budowlanych o lepszej, wspólnej dla calej UE jakości (ekonomia, bezpieczeństwo, zrównoważony rozwój). Przyjęcie za podstawę w projektowaniu teorii niezawodności i przeniesienie jej metod do norm budowlanych daje nowe możliwości, ale jednocześnie stwarza też szereg zagrożeń i problemów, z którymi przychodzi się zmierzyć. Nowe pojęcia wykorzystywane w projektowaniu geotechnicznym, takie jak reliability base design, metoda obserwacyjna czy doświadczenie porównywalne wymagają zmiany w sposobie myślenia i szerszego otwarcia na nowe wymagania stawiane geotechnice i budownictwu w Polsce. Nowe idee to z pewnością większa rola i odpowiedzialność ekspercka projektanta geotechnicznego. Nowe idee w filozofii projektowania geotechnicznego to również zmiana "języka" (nowa klasyfikacja gruntów i skal), konieczność stosowania badań ilościowych (sondowania), dowolność w metodzie interpretacji oraz ostrożne oszacowanie parametrów w zależności od klasy zagrożeń wynikających z rangi obiektu i konsekwencji jego zniszczenia (ocena georyzyka). Celem artykułu jest przybliżenie nowych wymagań podanych w EC7 z uwagi na zapewnienia oczekiwanego poziomu niezawodności w odniesieniu do dotychczasowej praktyki projektowania geotechnicznego w budownictwie.

EN

The European Standards, developed over last 30 years, are driven by the need for evolution and their Authors' pursuit of better EU-wide quality in civil engineering, combining safety, economy, and sustainable development. The adoption of the theory of reliability as a basis for design, and its implementation in standards, provides new possibilities, as well as a number of risks at the same time, which the designer is faced with. New concepts used in geotechnical design, like the observational method, comparable experience, or reliability based design, require a change in thinking and wider opening to new requirements for geotechnical and civil engineering in Poland. These new concepts certainly emphasize the role and responsibility of geotechnical designers as experts in their field. Moreover, new ideas in the philosophy of geotechnical design are associated with new definitions (new classification of soils and rocks), the necessity of using quantitative tests, freedom of interpretation method choice, as well as cautious estimation of parameters, depending on the risk for the structure resulting from its importance and possible consequences of failure (georisk assessment). The paper presents new requirements in more humanistic terms, pointing to ideas underlining Eurocode 7 and its requirements, in relation to preexisting practice of geotechnical design in civil engineering.

19

The impact of variability of selected geological and mining parameters on the value and risks of projects in the hard coal mining industry

Kopacz M.

Archives of Mining Sciences

|

2017

|

Vol. 62, no. 3

545--564

EN

The paper attempts to assess the impact of variability of selected geological (deposit) parameters on the value and risks of projects in the hard coal mining industry. The study was based on simulated discounted cash flow analysis, while the results were verified for three existing bituminous coal seams. The Monte Carlo simulation was based on nonparametric bootstrap method, while correlations between individual deposit parameters were replicated with use of an empirical copula. The calculations take into account the uncertainty towards the parameters of empirical distributions of the deposit variables. The Net Present Value (NPV) and the Internal Rate of Return (IRR) were selected as the main measures of value and risk, respectively. The impact of volatility and correlation of deposit parameters were analyzed in two aspects, by identifying the overall effect of the correlated variability of the parameters and the indywidual impact of the correlation on the NPV and IRR. For this purpose, a differential approach, allowing determining the value of the possible errors in calculation of these measures in numerical terms, has been used. Based on the study it can be concluded that the mean value of the overall effect of the variability does not exceed 11.8% of NPV and 2.4 percentage points of IRR. Neglecting the correlations results in overestimating the NPV and the IRR by up to 4.4%, and 0.4 percentage point respectively. It should be noted, however, that the differences in NPV and IRR values can vary significantly, while their interpretation depends on the likelihood of implementation. Generalizing the obtained results, based on the average values, the maximum value of the risk premium in the given calculation conditions of the „X“ deposit, and the correspondingly large datasets (greater than 2500), should not be higher than 2.4 percentage points. The impact of the analyzed geological parameters on the NPV and IRR depends primarily on their co-existence, which can be measured by the strength of correlation. In the analyzed case, the correlations result in limiting the range of variation of the geological parameters and economics results (the empirical copula reduces the NPV and IRR in probabilistic approach). However, this is due to the adjustment of the calculation under conditions similar to those prevailing in the deposit.

PL

W publikacji podjęto próbę oceny wpływu zmienności wybranych parametrów geologicznych (złożowych) na wartość i ryzyko projektów w górnictwie węgla kamiennego. Badania przeprowadzono w ujęciu symulacyjnym z wykorzystaniem analizy zdyskontowanych przepływów pieniężnych oraz zweryfikowano na przykładzie trzech rzeczywistych pokładów węgla kamiennego. W symulacji Monte Carlo bazowano na technice bootstrapu nieparametrycznego, a zależności korelacyjne poszczególnych parametrów złożowych przestawiono przy pomocy kopuły empirycznej. W obliczeniach uwzględniono również niepewność wobec parametrów charakterystycznych rozkładów empirycznych zmiennych złożowych. Za wiodący miernik wartości wybrano wartość zaktualizowaną netto (NPV), natomiast ryzyka – wewnętrzną stopę zwrotu (IRR). Pomiar wpływu zmienności i korelacji parametrów złożowych analizowano w dwóch aspektach, identyfikując najpierw efekt całkowity skorelowanej zmienności parametrów złożowych, a następnie efekt wpływu korelacji na NPV i IRR. W tym celu zastosowano podejście różnicowe, a w rezultacie tego postępowania, w kategoriach liczbowych, określono wartość możliwych błędów kalkulacji tych mierników. Na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, że całkowity efekt zmienności mierzony wartością średnią nie przekracza 11,8% w przypadku NPV i 2.4 punktu procentowego w odniesieniu do IRR. Nie uwzględnienie korelacji powoduje zawyżanie NPV o maksymalnie o 4,4%, natomiast IRR średnio o 0,4 pkt. proc. Należy jednak podkreślić, że różnice wartości NPV i IRR mogą wahać się w znacząco większych zakresach, a ich interpretacja ma sens jedynie w odniesieniu do prawdopodobieństwa realizacji. Uogólniając otrzymane rezultaty, bazując na średnich, maksymalna wartość premii za ryzyko z tytułu zmienności analizowanych parametrów złożowych w warunkach trzech ocenianych pokładów złoża „X”, przy odpowiednio dużych zbiorach danych (powyżej 2500), nie powinna być wyższa niż 2,4 pkt. proc. O wpływie analizowanych parametrów geologicznych na wartość NPV i IRR przesądza przede wszystkim ich współwystępowanie, które może być mierzone siłą związków korelacyjnych. Korelacje powodują ograniczenie zakresów zmienności tych parametrów, a kopuła empiryczna wpływa na obniżenie NPV i IRR w ujęciu probabilistycznym. Jest to jednak skutek urealnienia kalkulacji w warunkach bardzo zbliżonych do naturalnych w złożu.

20

Changes of snow cover in Poland

Szwed M., Pińskwar I., Kundzewicz Z. W., Graczyk D., Mezghani A.

Acta Geophysica

|

2017

|

Vol. 65, no. 1

65--76

EN

The present paper examines variability of characteristics of snow cover (snow cover depth, number of days with snow cover and dates of beginning and end of snow cover) in Poland. The study makes use of a set of 43 long time series of observation records from the stations in Poland, from 1952 to 2013. To describe temporal changes in snow cover characteristics, the intervals of 1952–1990 and of 1991–2013 are compared and trends in analysed data are sought (e.g., using the Mann–Kendall test). Observed behaviour of time series of snow-related variables is complex and not easy to interpret, for instance because of the location of the research area in the zone of transitional moderate climate, where strong variability of climate events is one of the main attributes. A statistical link between the North Atlantic Oscillation (NAO) index and the snow cover depth, as well as the number of snow cover days is found.