Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Heating and cooling degree-days vs climate change in years 1979-2021. Evidence from the European Union and Norway

Pangsy-Kania Sylwia, Biegańska Justyna, Flouros Floros, Sokół Aneta

Economics and Environment

|

2024

|

no. 1

1--25

EN

Energy consumption depends strongly on weather conditions. Thus, to formulate energy-related policy goals, it is crucial to monitor changes related to the heating degree days (HDD) and cooling degree days (CDD) – widely applied indicators of climate change. The study investigated the impact that climate change (global warming) exerted on the number of HDD and CDD, as well as the weather-related final energy consumption of the European households (EU-27 and Norway), based on data derived from Eurostat for the period 1979-2021. The results indicate that the changes in HDD and CDD constituted non-linear functions of the country’s average temperature, with the largest percentage changes observed in the warmest (in the case of HDD) and the coldest (in the case of CDD) portion of European countries. As indicated by estimations based on first-difference linear regression models, climate change has contributed so far to the net decrease in weather-related energy consumption of households.

PL

Zużycie energii jest silnie uzależnione od warunków pogodowych. Z tego względu, w celu kształtowania polityki energetycznej kluczowego znaczenia nabiera obserwacja zmian w zakresie stopniodni ogrzewania (HDD) i stopniodni chłodzenia (CDD), powszechnie wykorzystywanych wskaźników zmian klimatycznych. Przedmiotem badania był wpływ zmian klimatycznych (globalnego ocieplenia) na liczbę HDD i CDD, jak również oszacowanie wpływu tych zmian na uwarunkowane pogodowo zużycie energii przez europejskie gospodarstwa domowe (w UE-27 i Norwegii), na podstawie danych Eurostat z lat 1979-2021. Badanie wykazało, iż zmiany HDD i CDD stanowią nieliniowe funkcje przeciętnej temperatury powietrza, a największe zmiany w ujęciu procentowym zaobserwowano w najcieplejszych (w przypadku HDD) i najzimniejszych (w przypadku CDD) regionach UE. Jak wykazały estymacje oparte na indywidualnych regresjach liniowych na pierwszych różnicach zmiennych, zmiany klimatyczne przyczyniły się dotychczas do zmniejszenia uwarunkowanego pogodowo zużycia energii przez europejskie gospodarstwa domowe.

2

The trend of changes in soil organic carbon content in Poland over recent years

Bogusz Paulina, Zimnoch Urszula, Brodowska Marzena S., Michalak Jacek

Archives of Environmental Protection

|

2024

|

Vol. 50, no 1

35--44

EN

The article analyzes soil organic carbon (SOC) content of in Poland from 2015 to 2021. The research aims to determine SOC levels and their dependence on soil agronomic categories and drought intensity. Soil samples from 1011 farms across 8 Polish voivodships were collected for analysis, all from the same agricultural plots. SOC determination was conducted using the Tiurin method. The results indicate a low SOC content nationwide (0.85- 2.35%). Heavy soils exhibited higher SOC accumulation compared to light soils. Moreover, significant drought impact led to decreased SOC content in affected regions. Scientific evidence underscores a declining trend in organic carbon stock within agricultural soils, attributed to natural soil changes and unsustainable management practices. This decline is concerning given the crucial role of SOC in soil health, quality, and crop productivity. Therefore, it is imperative to monitor and address areas with low SOC levels to enhance SOC abundance. Furthermore, when used as a whole-cell biocatalyst in a low-cost upflow MFC, the Morganella morganii-rich SF11 consortium demonstrated the highest voltage and power density of 964.93±1.86 mV and 0.56±0.00 W/m3, respectively. These results suggest that the SF11 bacterial consortium has the potential for use in ceramic separator MFCs for the removal of penicillin and electricity generation.

PL

W artykule dokonano analizy zawartości węgla organicznego w glebie (SOC) w Polsce w latach 2015 - 2021. Celem badań było określenie poziomu SOC oraz określenie jego zależności od kategorii agronomicznej gleby, odczynu i zawartości wody w glebie. intensywność suszy w glebie. Dane do analizy zawartości SOC uzyskano poprzez pobranie i analizę prób glebowych z 1011 gospodarstw zlokalizowanych na terenie całej Polski w 8 województwach Polski. Próbki gleby do badań pobierano co roku z tych samych powierzchni rolniczych. Oznaczenie SOC przeprowadzono metodą Tiurina. Wyniki testów wykazały niską zawartość SOC w całym kraju (0,85-2,35%). Lepsza. Większą kumulację zawartości SOC stwierdzono na glebach ciężkich w porównaniu z glebami lekkimi. Stwierdzono duży wpływ suszy na spadek zawartości SOC w rejonach jej występowania. Dowody naukowe wskazują, że zasoby węgla organicznego w górnych warstwach gleb rolniczych są niskie i nadal maleją w wyniku naturalnych zmian w glebie i niezrównoważonej gospodarki. Z danych naukowych wynika, że zasoby węgla organicznego w górnych warstwach gleb rolniczych zmniejszają się. Jest to szczególnie niepokojące, ponieważ zasoby SOC są ważnym czynnikiem wpływającym na zdrowie i jakość gleby, a tym samym na wydajność upraw. Z tego powodu bardzo ważne jest monitorowanie i identyfikowanie obszarów o niskim poziomie SOC oraz podejmowanie działań w celu poprawy obfitości SOC

3

Zarządzanie energią w budynkach - obowiązek czy konieczność? Cz. 2

Kluczberg Beata, Szymański Krzysztof, Żurawski Jerzy

Rynek Instalacyjny

|

2023

|

Nr 3

88--92

PL

Globalne działania na rzecz zapobiegania szybkim zmianom klimatu obejmują także budownictwo, a zwłaszcza jego dekarbonizację. Tak jak cała gospodarka, budownictwo musi korzystać z nowoczesnych technologii i wiedzy - w tym cyfryzacji procesów budowlanych, energii odnawialnej i energoefektywnych technologii. W pierwszej części artykułu scharakteryzowano koncepcję domów inteligentnych, technologie sterowania urządzeniami i instalacjami oraz możliwości integracji systemów. Poniżej omówione zostały wymagania prawne związane z zarządzaniem energią oraz plany dotyczące długofalowej głębokiej termomodernizacji budynków.

4

Reconsidering Nature – analiza rozwiązań projektowych poprawiających odporność krajobrazów miejskich

Jamioł Katarzyna, Jaróg Tomasz, Nowak Natalia

PUA Przestrzeń Urbanistyka Architektura

|

2023

|

Vol. 1

189--199

PL

Artykuł porusza temat zmian klimatu, którym w swoich projektach muszą sprostać europejscy architekci krajobrazu. Na początku opisano problematykę dotyczącą tzw. odpornych krajobrazów. Następnie na podstawie projektów zaprezentowanych podczas drugiej edycji międzynarodowej wystawy IFLA Europe pod tytułem Reconsidering Nature przygotowano zestawienie działań, które są w stanie pozytywnie wpłynąć na poprawę odporności krajobrazów miejskich.

EN

The article addresses the aspects of climate change which European landscape architects must face in their projects. In the beginning, the issue of resilient landscapes was described. Then, based on the projects presented during the second edition of the international IFLA Europe exhibition entitled Reconsidering Nature, a list of activities that can positively improve the resilience of urban landscapes has been prepared.

5

Bibliometrics and scientometric review: perspectives and developments in the use of green roofs

Rzeszowska Natalia

Przestrzeń i Forma

|

2023

|

nr 54

98--120

EN

Green roofs are a multifunctional element of the building envelope, which, with appropriate modifications, can offer many benefits not only for its direct users, but also positively affect the environment around it. Global climate change and rapid urbanization have presented us with a number of urban challenges that negatively affect the physical and mental health of city dwellers. The subject of the article is to present the perspectives and main development trends in the use of green roofs in architecture. On the basis of the bibliometrics and scientometric analysis of the selected subject, the main research trends were presented, the countries contributing most to its development were distinguished, and the most influential authors were presented.

PL

Dachy zielone to multifunkcyjny element obudowy budynku, który przy odpowiednich modyfikacjach może oferować wiele korzyści nie tylko dla jego bezpośrednich użytkowników, ale również pozytywnie wpływać na środowisko wokół niego. Globalne zmiany klimatyczne i szybka urbanizacja postawiły przed nami szereg wyzwań miejskich, które negatywnie wpływają na zdrowie fizyczne i psychiczne mieszkańców miast. Przedmiotem artykułu jest przedstawienie perspektyw oraz głównych nurtów rozwoju w zakresie wykorzystania dachów zielonych w architekturze. Na podstawie analizy bibliometrycznej i naukometrycznej wybranej tematyki, zaprezentowano główne nurty badań, wyodrębniono najbardziej przyczyniające się do jej rozwoju kraje oraz przedstawiono najbardziej wpływowych autorów.

6

Skażenie mikrobiologiczne warzyw oraz metody ich ograniczania

Kowalska Beata

Przemysł Spożywczy

|

2023

|

T. 77, nr 11

30--33

PL

Warzywa są ważnym i nieodzownym składnikiem zdrowej diety. Należy jednak mieć świadomość, że mogą one być nośnikiem mikroorganizmów chorobotwórczych dla człowieka, co w konsekwencji prowadzi do wielu poważnych chorób. W pracy omówiono mikroorganizmy zanieczyszczające warzywa ze szczególnym uwzględnieniem warzyw liściastych. Opisano drogi zakażenia warzyw na różnych etapach ich produkcji - „od pola do stołu”. Wskazano na błędy popełniane podczas uprawy surowca tj. stosowanie nieodpowiedniej higieny, zanieczyszczonej wody do nawadniania czy nieodpowiednio przygotowanych nawozów naturalnych. Zwrócono uwagę na zasady profilaktyki, które powinny być podjęte, aby ograniczyć to zjawisko.

EN

Vegetables are an important and indispensable component of a healthy diet. However, it is important to be aware that they can carry pathogenic microorganisms for humans which cause many serious diseases. This paper discusses the microorganisms contaminating vegetables with particular emphasis on leafy vegetables. The pathways of vegetables contamination on all stages of production - “from field to table” are described. It points out the mistakes made during the cultivation of raw materials, such as the use of inadequate hygiene, contaminated irrigation water or improperly prepared organic fertilizers. Attention is drawn to the principles of prevention that should be taken to limit this phenomenon.

7

Niespodzianki szczytu klimatycznego COP27 w Sharm el-Sheikh

Bednarz Ludwik M.

Przemysł Chemiczny

|

2023

|

T. 102, nr 1

11--13

8

Zmiana klimatu i ich wpływ na budownictwo i komfort życia mieszkańców miast, przykład Warszawy

Błażejczyk Krzysztof, Błażejczyk Anna

Przegląd Geofizyczny

|

2023

|

Z. 1-2

29--53

PL

Stały rozwój terytorialny miast jest drugim, obok zmiany klimatu, czynnikiem pociągającym za sobą istotne pogorszenie jakości ich środowiska. Tendencji tej ulega m.in. klimat lokalny obszarów zurbanizowanych, co przejawia się przede wszystkim wzrostem temperatury powietrza oraz zakłóceniem reżimu opadowego. Zmiany klimatu mają duży wpływ na sektor budownictwa zarówno na etapie powstawania, jak i eksploatacji inwestycji oraz – poprzez coraz trudniejsze warunki mikro-i bioklimatyczne – na warunki życia mieszkańców miast. W artykule przedstawiono historyczny, aktualny i prognozowany stan klimatu w Warszawie rozpoznany z punktu widzenia oddziaływania na budownictwo (w kontekście tzw. Umownych Kategorii Klimatu) i komfort życia mieszkańców obszarów zurbanizowanych. Do analiz wykorzystano wyniki obserwacji prowadzonych na stacji meteorologicznej Warszawa–Okęcie w okresie 1971-2020 oraz symulacji dla okresu 2021-2070 według scenariuszy RCP4.5 i RCP8.5, udostępnione w bazie danych METEONORM 8.0. Zarówno historyczne, jak i prognozowane cechy klimatu Warszawy wskazują, że największe zmiany dotyczą warunków termicznych. Wartości temperatury powietrza od wielu lat systematycznie wzrastają (średnio o około 0,5°C/10 lat) i proces ten będzie trwał w przyszłości. Wyraźnie mniejsze zmiany mają miejsce w przypadku reżimu opadowego i wiatrowego. Obserwowana zmiana klimatu stanowi duże wyzwanie dla mieszkańców i władz miasta oraz architektów i urbanistów. Artykuł zawiera kilka propozycji rozwiązania tych problemów poprzez zmiany w zagospodarowaniu przestrzeni miejskich.

EN

The constant territorial development of cities is the second factor, apart from climate change, which entails a significant deterioration in the quality of their environment. This tendency is followed by the local climate of urbanized areas, which is manifested primarily by the increase in air temperature and the disruption of the precipitation regime. Climate change has a major impact on the construction sector, both at the stage of planning and operation of investments, and – trough increasingly difficult micro- and bioclimatic conditions – on the living conditions of city dwellers. The article presents the historical, current and projected state of the climate in Warsaw recognized from the point of view of its impact on construction (through analysis of so-called Conventional Climate Categories) and on the comfort of life of the residents of urban areas. The results of observations conducted at the Warszawa–Okęcie meteorological station in the period 1971-2020 and simulations for the period 2021-2070 according to the RCP4.5 and RCP8.5 scenarios, available in the METEONORM 8.0 database, were used for the analysis of so-called Conventional Climate Categories as well as their influence on micro- and bioclimatic conditions and on the living conditions of city dwellers. Both historical and projected features of Warsaw’s climate indicate that the greatest changes concern thermal conditions. Air temperature values have been steadily increasing for many years (on average by about 0.5°C/10 years) and this process will continue in the future. Significantly smaller changes take place in the case of precipitation and wind regimes. The observed climate changes pose a great challenge for the inhabitants and city authorities, as well as for architects and urban planners. The article contains several proposals for solving these problems through changes in the development of urban spaces.

9

Głównym celem zawsze powinna być walka ze zmianami klimatu

Verkoeyen Guy, Janiak Tomasz

Logistyka

|

2023

|

nr 3

32--35

PL

Wodór będzie z pewnością częścią swego rodzaju miksu energetycznego, który spowoduje dekarbonizację sektora transportowego. Pozostałymi komponentami będą: akumulator elektryczny, e-paliwa i ewentualnie inne sposoby, np. paliwa kopalne w połączeniu z technologią CCUS.

10

Zapotrzebowanie na wodę w nawadnianiu podsiąkowym terenów zieleni miejskiej w parkach Bydgoszczy, Grudziądza, Torunia i Włocławka zależnie od scenariusza przewidywanych zmian klimatycznych

Rolbiecki Stanisław, Rolbiecki Roman, Kuśmierek-Tomaszewska Renata, Żarski Jacek, Łangowski Ariel

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2023

|

nr I/1

169--186

PL

Celem pracy była próba oszacowania zapotrzebowania na wodę do nawodnień podsiąkowych terenów zieleni miejskiej w parkach czterech wybranych miast województwa kujawsko-pomorskiego (Bydgoszcz, Grudziądz, Toruń, Włocławek) w zależności od przewidywanych zmian klimatycznych. W opracowaniu uwzględniono dwa scenariusze: scenariusz RCP 4.5 zakładający wzrost stężenia CO2 do poziomu 540 ppm w roku 2100 i osiągnięcie wymuszenia radiacyjnego na poziomie 4,5 W⸱m-2 oraz scenariusz RCP 8.5 zakładający wzrost stężenia CO2 do poziomu 940 ppm w roku 2100 i osiągnięcie wymuszenia radiacyjnego na poziomie 8,5 W/m2 . Uwzględniono 3 wybrane dekady (dziesięciolecia) XXI wieku: 2021-2030, 2051-2060 i 2091-2100. Na podstawie przyjętych założeń oraz przeprowadzonych obliczeń stwierdzono, że największe ilości wody do nawadniania będą potrzebne w ostatnim dziesięcioleciu XXI wieku. Największe zapotrzebowanie na wodę wystąpi w lipcu, a następnie - w sierpniu. Wyższe potrzeby wodne terenów zieleni miejskiej - w porównaniu do scenariusza RCP 4.5 - (za wyjątkiem Grudziądza) stwierdzono w scenariuszu RCP 8.5. Spośród czterech badanych miast województwa kujawsko-pomorskiego, najniższe zapotrzebowanie na wodę wystąpiło w Grudziądzu, wyższe w Bydgoszczy, jeszcze wyższe w Toruniu, a najwyższe - we Włocławku. W dziesięcioleciu 2091-2100, wyrażone jako dopływ jednostkowy, zapotrzebowanie na wodę do nawadniania terenów zieleni miejskiej systemem podsiąkowym o zmiennym piętrzeniu w lipcu - odpowiednio dla scenariusza RCP 4.5 i RCP 8.5 w latach bardzo suchych (p=10%), wyniesie 1,19 i 1,19 dm3 s-1⸱ha-1 w Grudziądzu, 1,18 i 1,21 dm3⸱s1⸱ha-1 w Bydgoszczy, 1,23 i 1,25 dm3⸱s-1⸱ha-1 w Toruniu oraz 1,26 i 1,29 dm3 s-1 ha-1 we Włocławku.

EN

The aim of the study was to attempt to estimate the demand for water for upward irrigation of urban green areas in parks of four selected cities in the Kuyavian-Pomeranian Voivodeship (Bydgoszcz, Grudziądz, Toruń, Włocławek) depending on expected climate changes. The study takes into account two scenarios: the RCP 4.5 scenario assuming an increase in CO2 concentration to the level of 540 ppm in 2100 and achieving radiative forcing of 4.5 W/m2 , and the RCP 8.5 scenario assuming an increase in CO2 concentration to 940 ppm in 2100 and achieving radiative forcing of level 8.5 W/m2 . Three selected decades (decades) of the 21st century are included: 2021-2030, 2051-2060 and 2091-2100. Based on the adopted assumptions and calculations, it was found that the largest amounts of water for irrigation will be needed in the last decade of the 21st century. The greatest demand for water will occur in July, and then in August. Higher water needs of urban green areas - compared to the RCP 4.5 scenario - (except for Grudziądz) were found in the RCP 8.5 scenario. Among the four examined cities in the KuyavianPomeranian Voivodeship, the lowest demand for water occurred in Grudziądz, higher in Bydgoszcz, even higher in Toruń, and the highest - in Włocławek. In the decade 2091-2100, expressed as a unit inflow, the demand for water for irrigation of urban green areas using a upward system with variable damming in July - for the RCP 4.5 and RCP 8.5 scenarios in very dry years (p=10%), respectively, will amount to 1 .19 and 1.19 dm3⸱s-1 ha-1 in Grudziądz, 1.18 and 1.21 dm3⸱s-1 ha-1 in Bydgoszcz, 1.23 and 1.25 dm3⸱s-1 ha-1 in Toruń and 1.26 and 1.29 dm3⸱s-1⸱ha-1 in Włocławek.

11

The function of the Veľká Domaša reservoir In the context of observed climate changes

Bednárová Emília, Škvarka Juraj, Miščik Marián, Uhorščak Lubomír, Mackovjak Peter

Gospodarka Wodna

|

2023

|

Nr 9

39--43

EN

The importance of water reservoirs in water management does not need to be particularly justified. There is more than 6.000-year history of convincing evidence. In Slovakia, the construction of reservoirs can be dated to two periods. The first period was especially the 18th century when the construction of water reservoirs was stimulated by the need for water for the mining industry in the vicinity of Banská Štiavnica. The second period falls in the second half of the 20th century. The construction of reservoirs was initiated in the post-war period. It was the need to raise the standard of living of society, the urgency of electrification of the country, the development of industry and agriculture, the supply of drinking water to the population, flood control, the improvement of flows, etc. Reservoirs with multi-annual regulations have an important position in the types of water reservoirs since they can regulate flows over several years. This benefit is evident, especially during periods of extreme hydrological phenomena and short-term aquatic and long-term dry, so-called low-water periods. Ensuring ecological flow in riverbeds during periods of prolonged drought is a phenomenon that is fundamental from the point of view of environmental protection. We have illustrated our knowledge, and experience gained from their impact on the flows downstream of the Veľká Domaša dam. In the paper, we demonstrate the significant function of the reservoir not only for society but also for the environment by statistical processing of inflows into the reservoir and outflows into the riverbed downstream of the dam during the period of registered occurrence of extreme hydrological phenomena.

PL

Znaczenie zbiorników wodnych w gospodarowaniu wodą nie wymaga szczególnego uzasadniania. Mają one za sobą ponad 6000 lat historii ilustrującej ich znaczenie. Na Słowacji budowa zbiorników dzieli się na dwa okresy. Pierwszy miał miejsce głównie w XVIII w., kiedy budowa zbiorników wodnych została wymuszona potrzebą zapewnienia wody dla przemysłu wydobywczego w okolicy miejscowości Banská Štiavnica. Drugi okres przypada na drugą połowę XX w., na okres powojenny. Budowa zapór była spowodowana koniecznością podniesienia standardu życia społeczeństwa, elektryfikacji kraju, rozwoju przemysłu i rolnictwa, zapewnienia populacji dostaw wody pitnej, kontroli przeciwpowodziowej, poprawy przepływów itp. Zbiorniki o wieloletniej regulacji pełnią znaczącą rolę pośród różnych rodzajów zbiorników wodnych, jako że mogą one służyć do wyrównywania przepływów w okresie kilku lat. Korzyść ta jest oczywista, w szczególności w okresach ekstremalnych zjawisk hydrologicznych oraz krótkich okresów opadów i długich okresów suchych, tzw. niżówkowych. Zapewnienie ekologicznego przepływu w okresach przedłużającej się suszy jest fundamentalne z punktu widzenia ochrony środowiska. Przedstawiliśmy naszą wiedzę i doświadczenie wynikające z ich wpływu na przepływ poniżej zapory Veľká Domaša. W artykule omawiamy znaczenie roli zbiornika nie tylko dla społeczeństwa, ale również dla środowiska, poprzez statystyczne przetwarzanie dopływu do zbiornika i odpływu do koryta rzecznego poniżej zapory w okresach zarejestrowanych ekstremalnych zjawisk hydrologicznych.

12

Miejskie Plany Adaptacji jako narzędzie ograniczające negatywny wpływ obszarów zurbanizowanych na wody powierzchniowe zlewni rzeki Pilicy

Szałański Paweł, Galimska Nela, Wagner Iwona

Gospodarka Wodna

|

2023

|

Nr 10

24--27

PL

Wody zlewni rzeki Pilicy są narażone na presję ze strony obszarów zurbanizowanych. Jednocześnie miasta same zmagają się z negatywnymi skutkami zmian klimatycznych, takimi jak opady ekstremalne czy wydłużające się okresy suszy i upałów, a scenariusze klimatyczne pokazują, że te negatywne zmiany będą narastać. W ramach projektu LIFE Pilica opracowywane są Miejskie Plany Adaptacji, które obejmują również elementy strategii zarządzania wodami opadowymi w pięciu miastach demonstracyjnych w zlewni rzeki Pilicy. Ich wdrażanie, m.in. poprzez budowę błękitno-zielonej infrastruktury, ma na celu zminimalizowanie negatywnych skutków zmian klimatycznych i ograniczenie negatywnej presji na rzeki zlewni.

EN

The Pilica river basin waters are exposed to the pressure from urbanised areas. At the same time, cities are faced with negative impact of the climate change, such as extreme precipitations or prolonged drought and heat-wave periods, and the climate scenarios indicate that these changes will be intensifying. The LIFE Pilica project includes Urban Adaptation Plans, constituting the basis for the stormwater management in 5 demonstration cities in the Pilica River basin. Their implementation, through introduction of the blue-green infrastructure, is aimed at minimisation of the negative consequences of the climate change and limitation of the negative pressure on the catchment basin rivers.

13

Concept of dam reservoirs to deal with climate change impacts

Kotaška Stanislav, Říha Jaromír, Julínek Tomáš

Gospodarka Wodna

|

2023

|

Nr 9

44--47

EN

The Adapt-Dyje project is being developed in co-operation between Povodí Moravy river agency and the Institute of Global Change of the Czech Academy of Sciences (CAS). The project focuses on the development of a detailed hydrological and hydrodynamic simulation tool for water balance analysis in the Dyje river catchment. The aim is to evaluate the suitability and effectiveness of proposed adaptation measures under climate change conditions. One of the adaptation measures are the reservoirs located at preserved dam sites according to the Plan „Localities for Accumulation of Surface Waters" (LASW). In this study dam sites selected from LASW, namely Borovnice, Kuřimske Jestřabi, Vysočany, Brodce and Plaveč have been analyzed in more details. The purpose of the study is to assess, based on actual hydrological data, the ability to accumulate water for prescribed purposes (water supply for inhabitants and agriculture, flood protection, hydropower, assuring minimum environmental discharge below the dam) and to define rules for dam operation. The study also contains general discussion on the social and environmental conflicts. The analysis shows that 5 mentioned schemes with total reservoir volume 68 mil. m3 can provide about 2 m3/s of water for the supply and have certain flood attenuation effect.

PL

Agencja Povodí Moravy oraz Instytut Globalnej Zmiany Czeskiej Akademii Nauk współpracują przy tworzeniu projektu Adapt-Dyje, mającym na celu opracowanie narzędzia do szczegółowych symulacji hydrologicznych i hydrodynamicznych przeznaczonych do oceny bilansu wodnego w zlewni rzeki Dyje. Celem jest ocena zrównoważonego charakteru oraz skuteczności proponowanych działań adaptacyjnych do zmian klimatu. Jednym z takich działań są zbiorniki wodne umieszczone przy zaporach zgodnie z planem „Miejsc akumulacji wód powierzchniowych”. W tej analizie przeprowadzono szczegółowe badania nad zaporami wymienionymi w planie, t.j. Borovnice, Kuřimske Jestřabi, Vysočany, Brodce and Plaveč. Celem badania jest ocena, na bazie aktualnych danych hydrologicznych, zdolności do gromadzenia wody dla określonych z góry celów (zaopatrzenie w wodę mieszkańców i rolnictwa, ochrona przeciwpowodziowa, energetyka wodna, zapewnienie minimalnego zrzutu poniżej tamy) oraz określenie zasad działania zapory. Badanie obejmuje również ogólną dyskusję na temat konfliktów społeczno-środowiskowych. Analiza wskazuje, że 5 wspomnianych planów z sumą pojemności zbiorników wynoszącą 68 mln m3 może zapewnić dostawę wody na poziomie 2 m3/s oraz wywrzeć wpływ ograniczający skutki powodzi.

14

Magazyny energii

Magrzyk Miłosz

Energia i Recykling : gospodarka obiegu zamkniętego

|

2023

|

nr 11

PL

W dobie przyspieszonego globalnego ocieplenia i ciągłej debaty na temat zmian klimatycznych magazyny energii są ważnym elementem w drodze do zrównoważonego rozwoju. Rosnące znaczenie magazynowania energii to także wyzwania związane z rozbudową tego sektora i potencjalnymi zastosowaniami kształtującymi przyszłość energetyki na świecie.

15

Szósty Raport IPCC jako najnowsze źródło informacji o zmianach klimatu

Magdalena Skrzyńska

Energetyka

|

2023

|

nr 9

527--534

PL

Według VI Raportu IPCC temperatura powietrza wzrosła o 1,1oC względem epoki przedprzemysłowej, a ekstremalne zjawiska pogodowe zaczęły pojawiać się coraz częściej. Głównym celem IPCC, czyli Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu, jest dostarczanie obiektywnych, naukowo popartych informacji dotyczących zmian klimatu, ich skutków i potencjalnych dostosowań oraz działań zaradczych adresowanych do władz i społeczeństwa. W raporcie przedstawiono przede wszystkim sposoby łagodzenia i adaptacji do zmian klimatu. Wskazano również możliwości i skuteczne metody ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w celu zahamowania wzrostu temperatury powietrza. Zmiany w różnych sektorach działalności gospodarczej i wzrost finansowania w działania mające na celu łagodzenie i adaptację do zmian klimatu są niezbędne do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku.

EN

According to the IPCC Sixth Assessment Report, air temperature has increased by 1.1oC compared to the pre-industrial period and extreme weather events have become more frequent. The main purpose of the Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) is to provide objective science-based information on climate change, its effects and potential adaptation and also mitigation measures addressed to authorities and the society. In particular, the Report presents ways to mitigate and adapt to climate change. The possibilities and effective methods of reducing greenhouse gas emissions to limit the air temperature rise are also identified. Changes in various sectors of economic activity and an increase in funding for mitigation and adaptation to climate change are necessary to achieve climate neutrality by 2050.

16

Adaptacja do zmian klimatu w świetle unijnej Taksonomii

Skrzyńska Magdalena, Żupa-Marczuk Patrycja

Energetyka

|

2023

|

nr 9

521--526

PL

Taksonomia UE to mechanizm, który pozwala ustalić, czy dana działalność gospodarcza jest zrównoważona środowiskowo. Niniejszy artykuł ma na celu przybliżenie aspektów związanych z badaniem zgodności z Taksonomią w kontekście adaptacji do zmian klimatu. Zwrócono uwagę na istotne i często problematyczne kwestie techniczne, występujące podczas oceny zgodności. Opisano warunki związane z zasadą DNSH dla celu 2, przybliżono kwestie związane z analizami ryzyk klimatycznych i podatności na ryzyko, a także opisano zagadnienia związane z oceną zasady istotnego wkładu dla adaptacji do zmian klimatu, tj. dla celu 2.

EN

The EU Taxonomy is a mechanism to determine whether an economic activity is environmentally sustainable. The article aims to highlight aspects related to testing compliance with the EU taxonomy as regards adaptation to climate change. Particulate attention is drawn to important and often problematic technical issues that occur during the compliance assessment process. The article provides a description of conditions of the Do No Significant Harm (DNSH) principle for Objective 2 and presents an overview of problems related to climate risk analysis and risk vulnerability. Moreover, the article outlines issues relevant to the assessment of the principle of significant contribution to climate change adaptation, i.e., for Objective 2.

17

O potrzebie zmian parametrów obliczeniowych powietrza zewnętrznego na przykładzie miasta Wrocław

Szczęśniak Sylwia, Kanaś Paulina, Jaskóła Wiktoria, Stefaniak Łukasz, Małyszko Małgorzata, Brzeźniak Konrad

Ciepłownictwo, Ogrzewnictwo, Wentylacja

|

2023

|

T. 54, nr 4

13--20

PL

Zmiany klimatu a w tym globalne ocieplenie są zjawiskami obecnie obserwowanymi i odczuwalnymi także na obszarze Polski. Do tej pory nie podjęto jednak działań mających na celu aktualizację norm używanych do wymiarowania instalacji grzewczych czy chłodniczych. Parametry powietrza zewnętrznego zawarte w normie PN-EN 12831 opierają się na danych z pierwszej połowy XX wieku, natomiast dane udostępnione przez Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju [7], na niepełnych oraz interpolowanych danych z lat 1971-2000. Instalacje grzewcze, chłodnicze i klimatyzacyjne projektowane na bazie obowiązujących parametrów są odpowiednio przewymiarowane lub niedowymiarowane, co często skutkuje problemami z utrzymaniem wymaganych parametrów powietrza wewnętrznego, zarówno w budynkach mieszkalnych, jak i przemysłowych. W artykule przedstawiono dane klimatyczne (temperatura i wilgotność względna powietrza) na podstawie 218424 pomiarów dotyczących temperatury i wilgotności względnej powietrza w latach 1996-2022. Porównanie danych wykazało niemal trzykrotne skrócenie czasu występowania ujemnej wartości temperatury powietrza oraz wzrost liczby godzin występowania temperatury powyżej 30°C z 6 h (1996 r.) do 114 h (2022 r.). Obliczono także minimalne oraz maksymalne wartości średniej temperatury powietrza dla badanego okresu. Dla okresu zimowego najniższa wartość średnia wynosi -14,3°C dla stycznia (temperatura obliczeniowa zgodnie z PN wynosi -18°C). Dla okresu ciepłego najwyższa wartość średniej temperatury powietrza wynosi +32,5°C (temperatura obliczeniowa zgodnie z PN wynosi +30°C). Jak wynika z przeprowadzonej analizy przez dłuższy czas w roku występują temperatury powietrza wysokie o niskiej wilgotności względnej (ocieplanie i osuszanie się klimatu). Przedstawione wyniki świadczą o potrzebie aktualizacji obliczeniowych parametrów powietrza zewnętrznego w skali kraju.

EN

Climate change, including global warming, is currently observed and is even noticeable in Poland. No action has been taken to update the regulations that are used for heating and cooling systems calculations yet. The outside air parameters in the PN-EN 12831 regulation are based on data from the first half of the XX century. On the other hand, the data provided by Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju [7] are based on incomplete and interpolated data from 1971-2000. HVAC systems calculated according to applicable regulations are oversized or undersized, resulting in problems with providing the required indoor air quality, both in residential and commercial buildings. The paper presents meteorological data (outdoor air temperature and relative humidity) based on 218424 outdoor air temperature and relative humidity measurements in the years 1996-2022. Data comparison reveals that duration of subzero temperatures is three times lower. For temperatures above 30°C duration has increased from 6 h in 1996 up to 114 h in 2022. The minimum and maximum values of the mean outdoor air temperature were calculated for 1996-2022. For winter conditions, the lowest mean value was -14,3°C in January (according to PN¬EN 12831 it is -18°C). For summer conditions, the highest mean value was +32,5°C (according to PN-EN 12831 it is 30°C). The results of the analysis show that the duration of high temperatures with low relative humidity is lengthening (the climate is getting hotter and drier). The results presented in the paper prove that the outdoor air parameters stated in the regulations need to be updated on the national scale.

18

Zielono-niebieska infrastruktura a adaptacja miast do zmian klimatu

Ryńska Joanna

Rynek Instalacyjny

|

2022

|

Nr 4

115--118

PL

Jednym z celów współczesnej urbanistyki jest zyskiwanie przez miasta elastyczności w adaptacji do długotrwałych zmian klimatu lub w ograniczaniu strat wynikających z zachodzących coraz częściej ekstremalnych zjawisk pogodowych. Ważną rolę w tych zadaniach odgrywają rozwiązania inżynierskie z obszaru zielono-niebieskiej infrastruktury.

19

Environmental Refugees, Suggested Solutions of the Problem in the Framework of International Law

Krajewski Piotr

Problemy Ekorozwoju

|

2022

|

Vol. 17, nr 2

133--139

EN

Some environmental changes (either natural or anthropogenic usually caused by leaving sustainable management of its natural resources) alter natural conditions to such an extent that individuals and entire communities are forced to leave their place of permanent residence and seek another that would provide them with at least the minimum subsistence level of living. Some of those journeys may be temporary and cover small distances; others may involve crossing the border of one’s homeland with no hope of ever coming back. Migrants struggle with not only their precarious financial situation, but also a wide range of legal and administrative difficulties, often compounded by social, cultural, religious, and political issues. Even though the number of people fleeing inhospitable environments is increasing every year, the international community and host countries refuse to grant them status to ensure due protection. This, however, does not relieve anybody from the obligation to search for a viable solution.

20

Wpływ zmian klimatu na bezpieczeństwo ludności cywilnej

Stochaj Justyna

Nowoczesne Systemy Zarządzania

|

2022

|

T. 17, nr 2

59--68

PL

Artykuł poświęcony został przedstawieniu wpływu zmian klimatu na bezpieczeństwo ludności cywilnej. Podzielony został na trzy główne części. Pierwsza poświęcona została zagadnieniu związku występującego pomiędzy człowiekiem, a środowiskiem. W drugiej zaprezentowano wybrane przyczyny zmian klimatu. W trzeciej zaś zawarto wybrane skutki zmian klimatu, ze szczególnym uwzględnieniem ich wpływu na bezpieczeństwo człowieka.

EN

The paper is devoted to the presentation of the impact of climate change on the safety of civilians. It has been divided into three main parts. The first one is devoted to the issue of the relationship occurring between man and the environment. The second one presents selected causes of climate change. The third one includes selected effects of climate change, with particular emphasis on their impact on human safety.