Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Praca zmianowa - skutki zdrowotne i ich ograniczanie

Łach Patrycja, Mazur-Różycka Joanna, Roman-Liu Danuta

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2020

|

nr 1

10-14

PL

W artykule poruszono kwestię zmian zachodzących w organizmie ludzkim na skutek wykonywania obowiązków zawodowych w niestandardowych godzinach, w trybie pracy zmianowej oraz nocnej. Opisano, jak deficyty snu i jego zaburzenia mogą oddziaływać na procesy fizjologiczne i potęgować niezdrowe nawyki oraz zachowania pracowników. Przedstawiono również wiele działań, których wprowadzenie w życie pozwala na łagodzenie negatywnych skutków pracy zmianowej i zachowanie dobrej jakości snu.

EN

The article deals with the issue of changes occurring m the human body as a result of performing professional duties at non-standard hours in shift work both day at night. it was described how sleep deficits and resulting disorders can affect physiological processes and intensify unhealthy habits and behavior of employees. A number of activities were also presented, the implementation of which allows for mitigating the negative effects of shift work and maintaining good quality of sleep.

2

Praca zmianowa – czy to także jest skażenie światłem

Skwarło-Sońta K.

Polish Journal for Sustainable Development

|

2017

|

T. 21, cz. 2

117--124

PL

Problem „skażenia światłem” (zanieczyszczenia świetlnego, ALAN) pojawił się jako konsekwencja wprowadzenia oświetlenia elektrycznego, modyfikującego wszystkie obszary życia. Tymczasem nasz organizm jest dostosowany do regularnie następujących po sobie okresów dnia i nocy, dzięki obecności endogennego mechanizmu tak porządkującego przebieg procesów życiowych, aby przypadały na optymalne pory doby. Jest nim molekularny zegar biologiczny, zlokalizowany w SCN czyli podwzgórzowych jądrach nadskrzyżowaniowych, synchronizowany z warunkami zewnętrznymi za pośrednictwem światła. Informacja świetlna, odbierana przez specjalne receptory siatkówkowe, jest kierowana via SCN do szyszynki, gdzie powstaje „hormon ciemności”, melatonina, która reguluje wiele procesów fizjologicznych, dopasowując ich przebieg do aktualnej sytuacji środowiskowej. Obecność ALAN, emitowanego przez wiele urządzeń elektronicznych lub podczas nocnej pracy zmianowej, zaburza rytm syntezy melatoniny a w konsekwencji funkcjonowanie zegara biologicznego i regulację wielu procesów fizjologicznych. Skutkuje to rozwojem chorób tzw. cywilizacyjnych, do których należą nowotwory, choroby metaboliczne, zaburzenia snu i depresja.

EN

Light pollution denotes an excessive presence of the artificial lighting, particularly at night (ALAN). Since the electricity introduction people started to be active all-round the 24-hs period. However, human physiology is adapted to the regular sequence day/night with the activity during the day and the nocturnal relax and sleep. Diurnal organization of the physiological processes is controlled and synchronized by the endogenous molecular mechanism known as a biological clock with a master structure located within the hypothalamic suprachiasmatic nuclei (SCN). Information about the external lighting conditions is relayed from the special retinal receptors via SCN to the pineal gland synthesizing melatonin, a hormone of darkness. ALAN from various sources, including night shift work and/or electronic devices, evokes misalignment of the endogenous clock and physiology desynchronization. These circumstances are resulting in several civilization-related illnesses, including some cancer types, depression, and metabolic and sleep disorders.

3

Chronobiologiczne aspekty ryzyka zdrowotnego u pracowników zmianowych nocnych

Zużewicz M.A., Zużewicz K.

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2016

|

nr 4

12-17

PL

W artykule podjęto próbę wyjaśnienia, w jaki sposób zwiększone ryzyko chorób u pracowników zmianowych nocnych można powiązać z czynnikami zewnętrznymi zaburzającymi funkcje zegara biologicznego. Do takich czynników zalicza się, obok pracy wymuszającej aktywność fizyczną i umysłową w porze nocnej, także ekspozycję na światło sztuczne. Obserwacje dotyczące skutków zdrowotnych, jakie u ludzi wywołuje praca w nocy, powiązano z wynikami badań na zwierzętach, w zakresie czynników środowiskowych zaburzających funkcjonowanie zegara biologicznego. Pozwoliło to naukowcom na sformułowanie hipotez co do przyczyn zaburzeń funkcji układów hormonalnego, immunologicznego, trawiennego, krążenia u pracowników zmianowych nocnych. Ustalenie mechanizmów biologicznych wyjaśniających sposób, w jaki praca zmianowa i nocna może sprzyjać rozwojowi chorób u wykonujących ją ludzi, w tym choroby nowotworowej ułatwia podejmowanie odpowiednich działań profilaktycznych.

EN

The authors of this paper made an attempt to explain how an increased risk of diseases in night shift workers is linked to external factors, disturbing the functions of biological clock. Such factors include working at night forcing performance of physical and mental activities at that time as well as exposure to artificial light. The observations of health-related consequences of night work were compared with the results of animal studies on the environmental factors disturbing the functioning of biological clock. This allowed the researchers formulating hypotheses concerning the reasons of endocrine, immune, digestive and circulatory system function disorders in night shift workers. Determining which underlying biological mechanisms explain how shift and night work can contribute to the development of diseases including cancer in this group of workers facilitates undertaking suitable preventive measures.

4

Niektóre sposoby zmniejszenia liczby wypadków motoryzacyjnych

Jankowski K.

Archiwum Motoryzacji

|

2004

|

Vol. 7, nr 4

477-492

PL

Polska należy do grupy państw o wysokiej liczbie wypadków drogowych z ofiarami śmiertelnymi odnoszących się do liczby pojazdów samochodowych. Każdego roku na drogach naszego kraju ginie około 6000 osób, a około 60000 osób doznaje urazów w wyniku wypadków samochodowych. W artykule podkreślono rolę zegara biologicznego w występowaniu wypadków drogowych oraz podano niektóre sposoby zwiększania sprawności kierowcy związane z jego funkcjonowaniem. Metody te dotyczą sposobu jazdy oraz stosowania niektórych środków farmakologicznych mających wpływ na poprawę sprawności kierowcy. Artykuł dotyczy problematyki zwiększania czujności u kierowców, których okoliczności zmuszają do długotrwałej jazdy. Metody te mogą odnosić się także do innych sytuacji, np. zapobiegania katastrofom, awariom czy w czasie wykonywania operacji wojskowych, sytuacji wymagających wydłużonego czasu czuwania z zachowaniem wysokiego poziomu sprawności fizycznej i umysłowej. Zwraca się uwagę na uwarunkowania związane z dobowym okresem czujności. Prezentuje zdolności kierowcy do wysiłku fizycznego i umysłowego w funkcji pory dnia i podkreśla się ich związek z dobowymi rytmami fizjologicznymi, jak rytm temperatury głębokiej ciała, wydzielania adrenaliny i kortyzolu. Analizuje się dobową zmienność różnych procesów poznawczych, zwracając uwagę, że mają one swoje własne rytmiki. Sygnalizuje się wpływ jazdy nocnej na organizm oraz doświadczenia nad wymuszoną bezsennością. Szczegółowo analizuje się metody zapobiegania zmęczeniu w czasie jazdy przy deprywacji snu. Na tle szkodliwych psychostymulantów (kofeiny i amfetaminy) zaprezentowano specyfik nowej generacji, działający bez widocznych efektów ubocznych, nie powodujący uzależnienia i pozwalający na natychmiastowy powrót do normalnego funkcjonowania po przerwaniu zażywania. Jako alternatywę dla metod farmakologicznych wskazuje się na intensywne, trwające 10 minut ćwiczenia fizyczne, przez co można uzyskać krótkotrwałe efekty poprawy sprawności. Prezentowane metody farmakologiczne mają w odniesieniu do kierowców charakter eksperymentalny.

EN

Poland belongs to a group of countries with the high number of road accident with dead casualties referring to a number of vehicles. Each year on roads in Poland around 6000 people are killed and around 60000 people suffer from car accidents injuries. The role of biological clock as related to road accidents occurrence and some methods of driver proficiency increase connected with his biological clock performance have been pointed out in the paper. These methods concern driving ability and taking of some pharmacological specifics which have influence on driver proficiency improvement. The paper deals with the issue of driver.s alertness improvement who are forced to prolonged driving by the circumstances. These methods may also refer to different situations, for instance catastrophe prevention, damage or during military operation performance, situations which require prolonged alertness period with maintaining high level of mental and conphysical proficiency. Attention is being drawn to conditions connected with twenty-four hours. vigilance period. Driver.s abilities to physical and mental exertion in function of time of the day are presented in the paper. Correlation of these abilities and twenty-four hours. physiological rhythm, such as deep body temperature rhythm, adrenaline and cortisol secretion rhythm is underlined in the paper. Twenty-four hours. variability of different cognitive processes is analysed with stress put on their own rhythm. Influence of driving at night time on organism and experiments on strained insomnia are signalized in this paper. Methods of fatigue prevention during driving with deprivation of sleep are analysed in detail. Against a background of harmful psychostimulations (caffeine and amphetamine) a new generation specific has been presented which acts with no visible side effects, does not cause addiction and allows for immediate resumption to normal functioning after discontinue of use. As an alternative to pharmacological methods one can point out intensive, 10 minutes long physical exercises, by which short duration effects of proficiency improvement may be obtained. Presented pharmacological methods with refence to drivers have an experimental character.

5

Daily Susceptibility Change of Strawberry Infected by Botrytis Cinerea Pers. to Euparen 50 WP

Połcik B.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2003

|

Vol. 10, nr S2

245-251

EN

In microplot and laboratory experiments the daily changes of sensibility of strawberry infected by Botrytis cinerea, Pers. to fungicide dichlofluanid (Euparen 50 WP) were investigated. By the yield of 2670 g/m2 from untreated strawberry, the maximum mass of healthy fruits (3950 g/m2) were achieved when sprayings have been made at 9.50 a.m. and minimum (1430 g/m2) after treatments at 6.50 a.m. The results were obtained using 33% lower amount of fungicide (2 instead of 3-4 sprayings) and by maintenance 13 instead of, as necessity, 7 days of preharvest interval. The temperature, relative humidity, cloudeness and dew had a secondary effect on the biological activity of fungicide.

PL

W doświadczeniach mikropoletkowych i laboratoryjnych badano wrażliwość truskawek porażonych przez Botrytis cinerea Pers. na dichlofluanid (Euparen 50 WP) stosowany w różnych godzinach doby. Przy plonie 2670 g/m2 na obiekcie kontrolnym największą masę owoców zdrowych uzyskano dla truskawek opryskiwanych o godz. 9.50 (3950 g/m2), a najmniejszą po zabiegach o godz. 6.50 (1430 g/m2). Opryski wykonywano przy użyciu o 33% mniejszej ilości fungicydu (2 zamiast zalecanych 3-4 zabiegów) oraz przy zachowaniu 13 zamiast obowiązujących 7 dni okresu karencji. Temperatura, względna wilgotność, zachmurzenie oraz rosa miały tylko drugorzędny wpływ na aktywność biologiczną stosowanego fungicydu.