Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Rekultywacja gleby ze szczególnym uwzględnieniem terenów pokopalnianych

Kowalska A.

Kruszywa : produkcja - transport - zastosowanie

|

2015

|

Nr 2

92--99

PL

Korzystanie ze środowiska często niesie za sobą wiele negatywnych oddziaływań. Na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci w znacznym stopniu ucierpiało wiele komponentów środowiska, w tym również gleba. Taki stan rzeczy spowodowany jest w dużym stopniu przeznaczaniem terenów na cele nierolnicze i nieleśne. Osoby, które mogą się przyczynić lub już się przyczyniły do degradacji gleby, powinny zdać sobie sprawę, jak ważną rolę odgrywa gleba, w jaki sposób może zostać zniszczona oraz jakie obecnie stosuje się metody rekultywacji.

2

Zasolenie gleby a zieleń miejska (pod patronatem ZSZP)

Skórkowska A.

Zieleń Miejska

|

2013

|

Nr 12

27--29

PL

Od wielu już lat po każdej zimie możemy obserwować kolejne drzewa zamierające wzdłuż ulic. To, co jeszcze dwadzieścia lat temu było zdarzeniem sporadycznym, teraz ma charakter masowy.

3

Wpływ wielkości zasolenia oraz nacisku gleby na właściwości retencyjne wybranego superabsorbentu

Pora E., Kaszubkiewicz J., Kawałko D., Cuske M.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2013

|

nr 152 (32)

88--93

PL

Główną zaletą superabsorbentów jest zdolność magazynowania roztworów. Dodatek hydrożelu do gleby ogranicza stres u roślin wynikający z niedostatków wody. Czynniki zewnętrzne tj. nacisk gleby oraz zasolenie roztworu glebowego wpływają ograniczająco na retencję wody przez SAPy.

EN

The main advantage of superabsorbents is the ability to storage solutions. Addition of hydrogel into soil reduces plants stress due to deficiencies of water. Factors such as soil pressure and salinity of soil solution, limited retention by SAPs.

4

The effect of Spent Mushroom Substrate field storage conditions on its leachate composition

Cebula J, Pelczar J, Loska K, Widziewicz K

Inżynieria i Ochrona Środowiska

|

2013

|

T. 16, nr 1

93--102

EN

Passive weathering in a field is a popular method of Spent Mushroom Substrate disposal. During this process rain and snowmelt water percolates through SMS piles and a large amount of solutes is leached out. Leachate contains substantially high concentrations of inorganic salts, that contribute to soil and groundwater salinity. In order to examine to what extent salts are leached from SMS piles, laboratory-scale lysimeter study was carried out. It was performed on two SMS substrates stored in the field for 3 years (substrate “A”) and 1 year (substrate “B”) respectively. Leaching experiment was conducted for 21 days, simulating annual rainfall cycles in Poland. Effluents were controlled for changes in chemical composition. Analysis included: moisture, pH, conductivity (EC), ions concentrations: Cl−, NO3−, SO2-4 , K+, Na+, Ca2+, Mg2+, Fe3+, Mn2+, Zn2+, total carbon (TC) and total nitrogen (TN) measurements. Leachate composition was dominated by Na+, K+, Ca2+, Mg2+, Cl− and SO2-4 concentrations. To describe the leaching dynamics seven mathematical models were fitted to the data. For the majority of components the function that best illustrated weathering process was a quadratic function, although Ca2+ leaching was best illustrated by a power function and Cl− release by a logarithmic one. After three weeks the quantity of inorganic salts eluted from 1 kgdw of SMS reached 16.8 g for substrate “A” and 43.9 g for substrate “B”. Obtained results indicate that improper management of SMS may result in excessive soil salinity.

PL

Leżakowanie na polu jest popularną metodą zagospodarowania zużytego odpadu popieczarkowego (Spent Mushroom Substrate). W trakcie tego procesu wody opadowe oraz roztopowe przenikają przez pryzmy SMS i przyczyniają się do powstawania odcieków zawierających wysokie stężenia soli nieorganicznych, powodujących zasolenie środowiska wodno-gruntowego. W celu zbadania, w jakim stopniu składniki mineralne są wymywane ze zużytego odpadu popieczarkowego, przeprowadzono lizymetryczne badania laboratoryjne. Do badań użyto dwóch odpadów SMS, substratu „A” leżakującego przez 3 lata oraz substratu „B” składowanego w warunkach polowych przez rok. Eksperyment prowadzono przez 21 dni, symulując warunki wymywania, typowe dla opadów na terenie Polski. Zakres analiz obejmował następujące oznaczenia: wilgotność, pH, przewodnictwo właściwe (EC) oraz stężenia: Cl−, NO3−, SO2-4, K+, Na+, Ca2+, Mg2+, Fe3+, Mn2+, Zn2+, węgla całkowitego (TC) i azotu całkowitego (TN). Skład odcieku był zdominowany przez jony: Na+, K+, Ca2+, Mg2+, Cl− i SO2-4. Do opisu dynamiki wymywania tych składników użyto siedmiu modeli matematycznych. Dla większości składników przebieg wymywania najlepiej ilustrował model funkcji kwadratowej, w przypadku potasu funkcja potęgowa, a w przypadku chlorków funkcja logarytmiczna. Na podstawie krzywych wymywania stwierdzono, że po trzech tygodniach prowadzenia procesu ilość soli nieorganicznych wypłukana z 1 kg zużytego podłoża wynosiła w przypadku substratu „A” 16,8 g, a w przypadku substratu „B” 43,9 g. Uzyskane wyniki wskazują, że niewłaściwy sposób zagospodarowania zużytego podłoża z produkcji pieczarek może być przyczyną nadmiernego zasolenia gleby.

5

Effect of Salinity on Soil Respiration and Nitrogen Dynamics

Zeng W. Z., Xu C., Wu J. W., Huang J. S., Ma T.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2013

|

Vol. 20, nr 3

519--530

EN

A facility of BaPS (Barometric Process Separation) and indoor incubation experiments were used to determine the effect of soil salinity on soil respiration and nitrogen transformation. The rates of soil respiration, gross nitrification, denitrification, ammonium and nitrate nitrogen concentrations and relevant soil parameters were measured. Results showed that soil respiration and nitrification and denitrification rates were all affected by soil salinity. Furthermore, the effect of soil salinity level on nitrification and denitrification rates had a threshold value (EC1:5 = 1.13 dS/m). When soil salinity level was smaller to this threshold value, the rates of nitrification and denitrification increased with soil salinity while they were reduced when soil salinity level was larger than the threshold value. Moreover, the changing law of soil respiration rate with soil salinity was similar with the nitrification and denitrification rates while the variation tendency was opposite. In addition, the transformation form urea to ammonium and nitrate nitrogen was also reduced with the increase of soil salinity and the reduced effect could be expressed by exponential functions.

PL

Proces BaPS (Ciśnieniowy Proces Separacji) oraz inkubacja pokojowa zostały wykorzystane do określenia wpływu zasolenia gleby na jej oddychanie i transformację azotu. Mierzono szybkości: respiracji gleby, całkowitej nitryfikacji i denitryfikacji, a także stężenie azotu amonowego i azotanowego oraz wartości odpowiednich parametrów gleby. Wyniki wykazały, że respiracja glebowa oraz szybkości nitryfikacji i denitryfikacji były uzależnione od zasolenia gleby. Ponadto stwierdzono, że wpływ poziomu zasolenia gleby na szybkość nitryfikacji i denitryfikacji miał wartość progową (EC1:5 = 1,13 dS/m). Gdy poziom zasolenia gleby był mniejszy od tej wartości progowej, szybkości nitryfikacji i denitryfikacji rosły wraz ze wzrostem zasolenia gleby. Jeżeli zasolenie gleby był większe od progowego, to szybkości te malały. Co więcej, zmiany charakteru zależności szybkości respiracji gleby od jej zasolenia były porównywalne z szybkością nitryfikacji i denitryfikacji, podczas gdy tendencja zmian była odwrotna. Ponadto, transformacja mocznika do amoniaku i azotu azotanowego również zmniejszała się przy wzroście zasolenia gleby, a efekt takiego zmniejszania może być wyrażony funkcją wykładniczą.

6

Zasolenie gleby wyznaczane sensorami FDR działającymi w zmiennej częstotliwości

Wilczek A., Skierucha W., Janik G., Cieśla J., Pichler V.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2012

|

T. 12, z. 2

341-349

PL

Pomiar zasolenia gleby jest dokładnie opisany w literaturze, zwłaszcza przez autorów zajmujących się badaniem parametrów fizykochemicznych gleby w rejonach zagrożonych suszą. Zasolenia gleby, rozumianego jako elektryczna konduktywność ekstraktu roztworu glebowego, nie można zmierzyć w sposób selektywny. Wynika to z faktu, że na pomiar wpływa nie tylko zawartość soli w postaci rozpuszczonych jonów, ale także wilgotność gleby, temperatura i tekstura. Zatem pomiar poziomu zasolenia gleby, szczególnie w warunkach polowych, nadal wymaga prac związanych z metodyką oraz stosowaną aparaturą pomiarową. Idealny miernik zasolenia gleby powinien mierzyć chwilowe wartości wszystkich elementów istotnie wpływających na wynik pomiaru, w tym samym czasie i w tym samym miejscu. Zastosowanie sensorów dielektrycznych, tj. sensorów działających w technice TDR (ang. "time domain reflectometry") (TOPP i in. 1980) i FDR (ang. "frequancy domain reflectometry") (HILHORST, DIRKSEN 1994), umożliwiło integrację czujników wilgotności, przewodnictwa elektrycznego i temperatury gleby w jednym urządzeniu pomiarowym. W artykule przedstawiono elektryczny model sensora FDR, działającego w zakresie częstotliwości od 10-500 MHz, przeznaczonego do pomiaru stanu zasolenia gleby, określonego jako pochodna cząstkowa jej przewodnictwa elektrycznego w stosunku części rzeczywistej zespolonej przenikalności elektrycznej. Jego innowacyjność polega na zastosowaniu szerokiego zakresu częstotliwości pomiaru w celu identyfikacji czynników wpływających na zasolenie gleby, objawiających się w różny sposób przy zmianie częstotliwości sygnału badanego.

EN

Measurement of salinity of the soil is thoroughly described in the literature, especially by authors dealing with the examination of physicochemical parameters of soil in areas threatened by drought. Soil salinity, treated as electrical conductivity of the soil solution, can't be measured in a selective way. This follows from the fact that on the measurement has influence not only the salt content in the form of dissolved ions, but also soil moisture, temperature and texture. Thus, measurement of soil salinity, especially in field conditions require continued work on the methodology and measuring apparatus used. The ideal meter of soil salinity should be measured instantaneous values of all elements of significantly affecting the measurement result, at the same time and same place. The use of dielectric sensors working in the time and frequency domain reflectometry method, opened up new opportunities to integrate measurement sensors of humidity, electrical conductivity and soil temperature in one device. The article presents the electrical model of the FDR sensor designed to measure the salinity of soil as a partial derivative its electrical conductivity to relative real part of complex dielectric permittivity, working in the frequency range from 10-500 MHz. His innovation is to use a wide range of measuring frequency in order to identify factors influencing the soil salinity observed by changing the test frequency.

7

Potential Environmental Management of Waste Products from Exploratory Drilling Activities

Grzywnowicz I.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2012

|

Vol. 19, nr 1-2

45-51

EN

The investigations were undertaken to assess increasing amounts of waste products generated during drilling and supplied to the soil in respect of potential soil and plant contamination with some elements, and determining the effect of salinization degree on plant growth. The waste used for pot experiments contained, beside considerable amounts of chlorides, also 18 % of CaCO3 which influenced the increase in chemisorption of fertilizer phosphorus. The deposit supplied to the soils almost 14-times increased the quality of exchangeable sodium. Salinization effect was apparent primarily for red fescue emergences, which were irregular and obviously delayed as the waste was added to the pot. The differences in plant appearance diminished during the vegetation. The largest waste supplement caused a decline in red fescue yield cultivated immediately after its addition. The effect of waste supplement on increase in salinization became visible only when the highest, 40 % supplement was added and led to slight soil degradation due to salinization (over 2 mS cm–1).

PL

Celem podjętych badań była ocena wzrastających dodatków do gleby produktów odpadowych powstających w trakcie prowadzenia prac wiertniczych w aspekcie możliwości skażenia gleby i roślin niektórymi pierwiastkami oraz określenie wpływu stopnia zasolenia gleby na wzrost roślin. Użyty do doświadczeń wazonowych odpad oprócz znacznych ilości chlorków zawierał 18 % CaCO3, który wywoływał wzrost chemisorpcji fosforu nawozowego. Dostarczony do gleby osad zwiększał prawie 14-krotnie ilość wymiennego sodu. Wpływ zasolenia uwidaczniał się przede wszystkim we wschodach kostrzewy czerwonej, które były bardzo nierównomierne i wyraźnie opóźnione w miarę dodatku odpadu do wazonu. W trakcie trwania wegetacji różnice w wyglądzie roślin zmniejszały się. Największy dodatek odpadu powodował spadek plonu kostrzewy czerwonej uprawianej bezpośrednio po jego dodaniu. Wzrost zasolenia gleby pod wpływem dodatku odpadu uwidocznił się dopiero przy największej jego dawce wynoszącym 40 %, powodując słabą degradację gleby na skutek zasolenia (ponad 2 mS cm-1).

8

Badanie wpływu zasolenia gleby na wzrost i rozwój wybranych gatunków roślin

Małuszyńska I., Małuszyński M. J.

Inżynieria Ekologiczna

|

2009

|

Nr 21

32-39

PL

Celem badań było określenie wpływu zasolenia gleby na wzrost i rozwój wybranych gatunków roślin. Do badań wytypowano dwa gatunki z rodziny traw: kupkówkę pospolitą (Daetylis glomerata L.), życicę wielokwiatową (Lolium multijlorum L.) oraz dwa z rodziny motylkowatych: koniczynę łąkową (Trifolium pratense L.), wykę siewną (Vicia sativa L.). Warunki rozwoju roślin zostały zróżnicowane poprzez wprowadzenie zasolenia na poziomie O, 2, 6, 12 i 20 mS' cm-l w temp. 25°C. Dla większości kombinacji zaobserwowano obniżenie przyrostu biomasy pod wpływem zasolenia gleby u wszystkich badanych roślin. Badania wykazały, że zastosowane trawy są bardziej tolerancyjne na zasolenie niż wybrane motylkowate. Wyniki badań pozwoliły na określenie, iż z roślin należących do rodziny traw nieznacznie bardziej tolerancyjna na zasolenie jest życica wielokwiatowa. Spośród motylkowatych większą tolerancją wykazała się wyka siewna, mniejszą koniczyna łąkowa.

EN

The aim of this research was to determine the effect of soil salinity on growth and advancement of selected plant species. Two species of Poaceae and two species of Fabaceae were chosen to conduct the research. The conditions of plants growth were diversified through introduction of salinity at levels 0, 2, 6, 12 i 20 mS źcm-I. For the majority of combinations of researched plants the reduction of biomass accumulation caused by the soil salinity was observed. The results showed that the Poaceae were more tolerant to soil salinity than Fabaceae. The research results show that Lolium multiflorum L., were more tolerant to soil salinity than Dactylis glomerata L .. Out of Fabaceae Vicia sativa L. showed greater tolerance than Trifolium pretense L..

9

Effect of environmental heavy metal pollution on urban ornamental trees in Krakow

Bach A., Pawłowska B.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2007

|

Vol. 14, nr 9

911-917

EN

European Commission report estimates that Krakow, in which high level of toxic substances decreases life expectancy by several years on average, belongs to large European cities with the poorest air quality. It is known that urban vegetation improves inhabitants' quality of life because of active contact with nature by gardening, and, most of all, because of increasing peoples' comfort. In addition, trees purify air by taking up air-borne particulate matter that contains high amounts of heavy metals. Field observations and laboratory studies conducted in 2003/2004 (Bach and Pawłowska 2006) and 2005/2006 showed diversified health status of vegetation in Krakow, depending on location. Street trees were shown to massively suffer damages in comparison with parks and squares, where trees were almost undamaged. Analysis of heavy metal contents in soil samples collected from study sites, in particular near thoroughfares, showed high contents of lead and zinc. Among green areas, heavy metal contents were elevated only in the Krakowski Park, whereas soil from other parks and squares was much less polluted with heavy metals than from beneath street trees. Soil from the Krakowski Park contained also more copper. Concentrations of the remaining heavy metals: nickel, chromium and cadmium were increased but within the permissible range. Relatively good health status of trees in the Krakowski Park, despite high concentration of heavy metals and location near a busy street, Aleje Słowackiego, but protected with a low wall from the roadway, indicates significance of excessive soil salinity and alkalinity, and damaged soil structure for weakening and consequent dieback of trees growing along main thoroughfares in Krakow.

PL

Kraków jest jednym z dużych miast europejskich o najgorszej jakości powietrza. Rośliny mogą oczyszczać powietrze poprzez wychwytywanie cząstek pyłów, wśród nich znaczną ilość metali ciężkich. Na podstawie obserwacji terenowych roślin drzewiastych i badań laboratoryjnych wykonywanych w sezonie 2003/2004 oraz 2005/2006 stwierdzono zróżnicowany stan zieleni w Krakowie, zależnie od jej lokalizacji. Wzdłuż ciągów komunikacyjnych miasta stwierdzono masowe występowanie objawów uszkodzeń roślin drzewiastych w porównaniu z parkami i zieleńcami, gdzie drzewa prawie nie wykazywały uszkodzeń. Analiza zawartości metali ciężkich w próbkach gleby pobranych z badanych stanowisk wykazała duże zawartość ołowiu i cynku, szczególnie przy szlakach komunikacyjnych. Spośród terenów zieleni, tylko w Parku Krakowskim notowano podwyższony poziom tych pierwiastków; w innych parkach i zieleńcach stężenie metali ciężkich w glebie było znacznie mniejsze niż na terenach zlokalizowanych przy ciągach komunikacyjnych. W Parku Krakowskim zanotowano także zwiększoną zawartość miedzi w podłożu. Stężenie pozostałych badanych metali ciężkich, to jest niklu, chromu i kadmu, utrzymywało się na podwyższonym, ale dopuszczalnym poziomie. Wyniki pomiarów próbek gleb pobranych wzdłuż ciągów komunikacyjnych wykazały nadmierne jej zasolenie w porównaniu do parków i zieleńców oraz podwyższony, alkaliczny odczyn, spowodowane chlorkiem sodu (używanym zimą do usuwania lodu i śniegu). Biorąc pod uwagę dobry stan drzew na terenie Parku Krakowskiego, mimo dużego stężenia metali ciężkich i usytuowania przy ruchliwej Alei Słowackiego, ale chronionego mechanicznie niskim murem od jezdni, sugeruje, że głównym czynnikiem osłabienia i w konsekwencji zamierania drzew rosnących w badanych ciągach komunikacyjnych miasta Krakowa jest kompleksowe działanie nadmiernego zasolenia podłoża oraz jego alkalizacja i zniszczenie struktury gleby.

10

Effect of sodium chloride salinity and pH of soil on ornamental urban trees in Krakow with regard to nature conservation in cities

Bach A., Pawłowska B.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2006

|

Vol. 13, nr 6

455-461

EN

Detailed observation of the condition of trees (Acer platanoides L., Acero pseudoplatanus L, Fraxinus excelsior L. and Tilia cordata Mill., T. europaea L.) along the transportation routes of Krakow demonstrated similar damage in all these species. The following anomalies were prevalent: necrotic browning of leaves observed in 10 to 80 % of the leaves or premature leaf drop, regardless of the genus or species. In addition branch dieback was observed, in particular in the middle part of the tree crown. Frequently as much as 80-90 % of twigs and branches were dried. Often fallen leaves were replaced by new ones, however, with a smaller surface of the leaf blade (20-30 % decrease in leaf area). The phytopathological and entomological analysis of the examined leaf samples excluded an influence of any living organisms. The results of the analysis of the soil samples collected from beneath the damaged trees showed that it was highly salinated, its conductivity was 0.500 to 0.800 mS cm-'. It was also determined chat there was a high alkaline pH value of the soil of about 8-10. Taking into consideration all results of the present study, it may be suggested chat the mass damages to the trees along the transportation routes in the center of Krakow are caused by the destruction of soil as the environment of root growth, in particular due to its excessive salinity and alkalization.

PL

W wyniku szczegółowych obserwacji stanu zachowania roślin drzewiastych (klonu pospolitego (Acer plalanoides), klonu jaworu (Acer pseudoplalanus), jesionu wyniosłego (Fraxinus excelsior) oraz lip (Tilia cordata, T. x europoea)) w pasach drogowych Krakowa stwierdzono masowe występowanie u większości badanych drzew podobnych objawów uszkodzeń, w postaci nekrotycznego zbrunatnienia blaszek liściowych, obejmującego 10-80 % powierzchni blaszki oraz przedwczesnego opadania liści, niezależnie od rodzaju i gatunku. Ponadto obserwowano zamieranie pędów, zwłaszcza w środkowej części koron. Susz obejmował niejednokrotnie 80-90 % konarów i gałęzi. Często w miejsce przedwcześnie opadłych liści rozwijały się nowe, jasnozielone, o zredukowanej powierzchni blaszki. Analiza fitopatologiczna i entomologiczna badanych próbek drzew wykluczyła działanie organizmów żywych. Wyniki pomiarów próbek gleb, pobranych spod chorych drzew, wykazały nadmiernej jej zasolenie - od 0,500 do 0,800 mS o cm-'. Stwierdzono również występowanie podwyższonego alkalicznego odczynu podłoża, przyjmującego wartość w zakresie pH = 8-10. Biorąc pod uwagę całokształt wyników obserwacji, sugeruje się, że masowe uszkodzenia drzew w pasach przydrożnych centrum Krakowa są spowodowane zniszczeniem gleby jako środowiska wzrostu korzeni drzew, w szczególności nadmiernym jej zasoleniem i alkalizacją.

11

Effects of Amount and Application Time of Saline Water on Fibre Quality Characteristics of Cotton

Odemis B., Arslan M.

Fibres & Textiles in Eastern Europe

|

2005

|

Vol. 13, no. 3 (51)

11--15

EN

Compared with good quality water, the use of saline water increases the amount of water used for crop growth. An increased amount of saline water affects fibre quality. A field study was conducted to determine the effects of amount and application time of saline water on the fibre characteristics of cotton. Irrigation was carried out by a line-source sprinkler, which allowed the crop to be irrigated at different levels. All of the fibre characteristics measured were significantly and negatively affected by the saline water applied at VGP and FBF, whereas at BO, strength and length were the only fibre characteristics that were significantly and positively affected by the saline water applied. Osmotic potential (Ψ) at different growth stages and mean seasonal osmotic potentials significantly by the second power affected trash, trash area and ginning out-turn. The results showed that the saline water amountthe , soil osmotic potential and evapotranspiration (ET) had a squaring effect on fibre characteristics.

PL

W porównaniu z wodą dobrej jakości, stosowanie wody słonej powoduje zwiększenie ilości zużywanej wody podczas wzrostu bawełny. Zwiększenie ilości słonej wody wpływa na jakość włókna. Przeprowadzono badania pola uprawnego bawełny, określając wpływ ilości słonej wody i czasu jej stosowania na charakterystykę jakościową bawełny. Pole nawadniano za pomocą zraszaczy, co pozwoliło na nawodnienie z różną intensywnością. Zastosowanie słonej wody w okresie wegetatywnego wzrostu oraz podczas kwitnienie i tworzenia się torebek nasiennych w istotny i negatywny sposób wpłynęło na wszystkie zmierzone właściwości włókien. W czasie otwierania się torebek nasiennych oceniono jedynie wpływ słonej wody na wytrzymałość i długość włókien i okazało się, iż jest on istotny i pozytywny. Potencjał osmotyczny (Ψ) w różnych stadiach wzrostu oraz znaczne średnie sezonowe potencjały osmotyczne, spowodowane zanieczyszczeniem pola i odziarnianiem bawełny były drugim istotnym czynnikiem. Wyniki badań pokazują, iż ilość słonej wody, osmotyczny potencjał gleby oraz ewapotranspiracja (ET) mają wpływ na właściwości włókien.