PL
 |
EN
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 26

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  zapadliska
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
1
Content available remote Z głębi ziemi
Barcik Michał, Bartczak Martyna, Witkowski Wojciech T.
Geodeta : magazyn geoinformacyjny
|
2023
|
nr 5
56--57
2
Content available Początki górnictwa rudnego oraz zapadliska w Tarnowskich Górach
Kowalski Andrzej, Kotyrba Andrzej
Przegląd Górniczy
|
2022
|
T. 78, nr 2
43--51
PL
W artykule przedstawiono początki górnictwa rud srebra, ołowiu i cynku. Jego początki to XII wiek w okolicach Bytomia, nazwanego później srebrnym miastem. Największy rozwój górnictwa rud ołowiu to XVI wiek w okolicach dzisiejszych Tarnowskich Gór (cel pierwszy artykułu). Wiek XVIII to rozwój górnictwa cynku, a z końcem wieku początki górnictwa węgla kamiennego, które dominowało w XIX i XX wieku. Drugim celem artykułu była próba odpowiedzi na genezę powstałych zapadlisk w 2021r. w Tarnowskich Górach na podstawie analizy warunków geologicznych i górniczych (cel drugi). Przybliżono również postać Fryderyka Wilhelma von Redena, który odegrał szczególną rolę w rozwoju górnictwa na Górnym Śląsku na przełomie wieków XVIII i XIX (cel trzeci).
EN
The article presents the beginnings of silver, lead and zinc ore mining. It began in XII century in the neighbourhood of Bytom called later the silver city. The greatest growth of lead ore mining came in XVI century in surroundings of current Tarnowskie Góry (the first aim of the article). The growth of zinc mining began in XVIII century and the growth of hard coal mining came at the end of that century which predominated in XIX and XX centuries. The second aim of the article was an attempt to explain an origin of sink-holes occurrence in 2021 in Tarnowskie Góry on the basis of the analysis of geological and mining conditions. The figure of Friedrich Wilhelm von Reden was also described who had significant role in the growth of mining in Upper Silesia at the turn of XIX and XX centuries (the third aim of the article).
3
Content available Zagrożenia geologiczne w Polsce w 2021 roku
Wojciechowski Tomasz, Laskowicz Izabela, Kos Jarosław, Marciniec Paweł, Uścinowicz Grzegorz, Przyłucka Maria, Wódka Marcin
Przegląd Geologiczny
|
2022
|
Vol. 70, nr 9
617--626
EN
Geological hazards caused by landslides, earthquakes, erosion, land surface deformation and collapse in 2021 in Poland were among the average compared to recent years. They did, however, affect material losses. The Polish Geological Survey (PGS) recorded 41 events related to sudden landslide activations, which damaged or destroyed 17 road sections. Through ongoing monitoring of 72 landslides, 33 were shown to be active. In 2021, more than 5,200 landslides were identified and inventoried in Poland. Geodynamic monitoring performed by PGS recorded 611 seismic events in Poland, whose magnitudes reached M4.2. In addition, using satellite radar interferometry, continuation of land surface deformations was found mainly in mining areas. In 2021, there was a number of collapses of various origins. The paper is a brief report on the ongoing tasks of the Polish Geological Survey in the field of geological hazards and presents events that took place in Poland in 2021.
4
Content available Ocena możliwości powstania zapadlisk w rejonie dawnych wyrobisk korytarzowych
Szafulera Katarzyna
Przegląd Górniczy
|
2020
|
T. 76, nr 1
7--11
PL
W artykule przedstawione zostało studium przypadku dotyczące oceny możliwości wystąpienia zapadlisk na powierzchni. Rozważania dotyczyły obszaru górniczego jednej z górnośląskich kopalń, gdzie w przeszłości na niedużej głębokości prowadzona była eksploatacja złóż węgla kamiennego. W obszarze wybranym do analiz na głębokości ok. 15-20 m zlokalizowane są niezlikwidowane wyrobiska korytarzowe, mające połączenie z powierzchnią. W celu oceny zagrożenia wystąpieniem na powierzchni deformacji nieciągłych wykonano obliczenia przy zastosowaniu metody M. Chudka – W. Olaszowskiego oraz rozwiązania zaproponowanego przez P. Strzałkowskiego, opartego na teorii sklepienia ciśnień A. Sałustowicza.
EN
The paper presents a case study regarding the assessment of the possibility of occurrence of sinkhole on the land surface. The considerations concerned the area of one of the Upper Silesian mine, where, in the past, mining of hard coal deposits was carried out at a small depth. In the area selected for analyzes at a depth of approx. 15-20 m, undisturbed galleries are located, having a connection with the land surface. In order to assess the risk of occurrence discontinuous deformations on the land surface, calculations were made using the Chudek-Olaszowski method and the solution proposed by P. Strzałkowski based on the vault pressure theory of A. Sałustowicz.
5
Content available remote Sposób na zapadliska
Hejmanowski Ryszard
Geodeta : magazyn geoinformacyjny
|
2020
|
nr 5
34--35
6
Content available Ocena przydatności terenu do zabudowy ze względu na zagrożenie zapadliskami – studium przypadku
Szafulera Katarzyna, Jendryś Marek, Kruczkowski Marek
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
|
2019
|
nr 109
173--184
PL
W artykule przedstawiona została tematyka związana z oceną przydatności do zabudowy terenu zagrożonego występowaniem zapadlisk. Działka inwestycyjna, będąca przedmiotem analizy, znajduje się w centralnej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego, gdzie w przeszłości prowadzona była płytka eksploatacja pokładów węgla kamiennego. Współcześnie jest to teren pogórniczy, zlokalizowany w dużej odległości od czynnych zakładów górniczych. Posiada atrakcyjną lokalizację administracyjną oraz dobre połączenie komunikacyjne z główną drogą łączącą miasta aglomeracji śląskiej. Te względy czynią ją szczególnie atrakcyjną w zakresie wykorzystania dla realizacji różnego rodzaju inwestycji. Czynniki geologiczno-górnicze w przedmiotowym rejonie nie są sprzyjające, głównie ze względu na prowadzoną w przeszłości płytką eksploatację górniczą oraz występujące na niedużej głębokości wyrobiska udostępniające o nieznanym sposobie likwidacji. Zaszłości te stawiają nieruchomości pewne ograniczenia w wykorzystaniu budowlanym, co do których zaleca się podjąć stosowne rozwiązania. Zgodnie z pracą (Zasady... 2009) dla terenów zlikwidowanych zakładów górniczych powinna zostać określona kategoria terenu górniczego ze względu na ograniczenie w wykorzystaniu budowlanym. Autorzy artykułu podjęli próbę jej wyznaczenia i w tym celu dokonali analizy warunków geologiczno-górniczych, w tym głównie prowadzonej w przeszłości eksploatacji górniczej. Na podstawie uzyskanych rezultatów oraz własnych doświadczeń ustalono rodzaj spodziewanych zagrożeń oraz ocenę zagrożenia zapadliskowego, którego miarą było prawdopodobieństwo wystąpienia zapadlisk wg metody Chudka-Olaszowskiego (Chudek iin. 1988).
EN
The article presents subject matter related to the assessment of the suitability of the built-up area, including the occurrence of sinkholes on the surface. The investment plot, which is the subject of the analysis, is located in the central part of the Upper Silesian Coal Basin, where shallow exploitation of coal seams was conducted in the past. At present it is a post-mining area, located at a large distance from active mines. It has an attractive administrative location and good transport connection with the main road connecting the cities of the Silesian agglomeration. These advantages make it particularly attractive in terms of use for various types of investments. The geological and mining factors are not favorable in the area in question, mainly due to the shallow mining exploitation conducted in the pastand the access excavations on small depth and an unknown method of liquidation. These reasons are the cause of some restrictions in the use of construction, for which taking the appropriate solutions is recommended. According to the study of (Rules... 2009), the category of mining land should be defined for the areas of liquidated mining plants due to the limitation in construction use. The authors of the article made an attempt to determine it, and they analyzed the geological and mining conditions for this purpose, mainly including mining exploitation conducted in the past. On the basis of the obtained results and own experience, the type of expected hazards and its assessment were determined The probability of the occurrence of the inclusions according to the Chudek-Olaszowski method (Chudek et al. 1988) was assumed as a measure of the hazard.
7
Content available Analiza możliwości powstania zapadliska według wybranych metod prognozowania
Strzałkowski P., Szafulera K.
Przegląd Górniczy
|
2018
|
T. 74, nr 7
30--34
PL
Praca dotyczyła analiz możliwości wystąpienia zapadliska nad płytkim wyrobiskiem korytarzowym przy wykorzystaniu wybranych metod. Dokonano obliczeń przy zastosowaniu metod: M. Chudka – W. Olaszowskiego, W. Janusza – A. Jarosza, opartej na teorii sklepienia ciśnień oraz MES. Wyniki obliczeń wskazały na pewność wystąpienia zapadliska w przypadku stosowania metod M. Chudka – W. Olaszowskiego i opartej na teorii sklepienia ciśnień. Z uwagi na fakt, że zapadlisko istotnie powstało, uznać można, że metody te najlepiej sprawdziły się w rozpatrywanych warunkach.
EN
This paper presents the analyses of possibility of occurrence of sinkhole over a low mining excavatio. The calculations have been made using the following methods: M. Chudek – W. Olaszowski, W. Janusz – A. Jarosz, the method’s using theory of relaxation zone and MES. The results of calculations performed by use of M. Chudek – W. Olaszowski method and the theory of relaxation zone indicated on certainty of sinkhole occurrence. Due to the fact, that the sinkhole has been created we can notice that the two methods are the most appropriate in the analyzed geological and mining conditions.
8
Content available remote Weryfikacja wybranych metod prognozowania zapadlisk
Strzałkowski P.
Budownictwo Górnicze i Tunelowe
|
2017
|
nr 4
1--5
PL
W ramach niniejszej pracy przedstawiono analizę przypadku powstania zapadliska nad płytkim, pojedynczym wyrobiskiem górniczym, niepoddanym wpływom czynników zewnętrznych (wstrząsy górotworu, eksploatacja górnicza, drgania wywołane ruchem ciężkich pojazdów). Wykonano prognozę ex post przy zastosowaniu metod M. Chudka-W. Olaszowskiego i W. Janusza-A. Jarosza. Wykonano również obliczenia numerycznie przy zastosowaniu programu Phase 2. Na podstawie przeprowadzonych analiz stwierdzono, że obliczenia wykonane przy użyciu metody pierwszej wskazały na pewność, a drugiej możliwość wystąpienia zapadliska. Analiza numeryczna wskazała na zachowanie stateczności wyrobiska.
EN
This paper presents an analysis of the case of a collapse sink origination over a shallow, single mining working, not exposed to external factors (shocks of rock mass, mining exploitation, vibrations caused by heavy vehicle traffic). An ex post forecast was made using by M. Chudek-W. Olaszowski and W. Janusz-A. Jarosz. Also numerical calculations were performed using Phase 2 software. On the basis of conducted analyses, it was found that calculations made using the first method showed a certainty, and using the second one – a possibility of occurrence of a collapse sink. The numerical analysis indicated to the stability of the working.
9
Content available remote Przykładowa prognoza wystąpienia zapadliska w przypadku zmiennej miąższości nadkładu
Strzałkowski P.
Budownictwo Górnicze i Tunelowe
|
2017
|
nr 3
12--16
PL
W pracy przedstawiono przykładową analizę możliwości wystąpienia zapadliska nad płytkim, poziomym wyrobiskiem w warunkach zmiennej miąższości skał nadkładu. Obliczenia przeprowadzono, wykorzystując metodę bazującą na teorii sklepienia ciśnień oraz przy zastosowaniu MES (program Phase2). Przeprowadzone obliczenia i analizy ich wyników wskazały, że stosowanie jako jedynego kryterium powstania zapadliska głębokości pustki i miąższości nadkładu prowadzić może do zbyt pesymistycznych wniosków odnośnie do zagrożenia terenu zapadliskiem.
EN
The paper presents an exemplary analysis of the possibility of occurrence of a sink under a shallow, horizontal excavation in conditions of variable thickness of overburden rocks. Calculations were made using a method based on the theory of pressure vaults and using MES (Phase2 program). The calculations carried out and the analysis of their results indicated that using the depth of the cavity and the thickness of the overburden as the sole criterion of the sink’s occurrence may lead to too pessimistic conclusions regarding the risk of the terrain of being sunk.
10
Content available Występowanie i ocena oddziaływania wyrobisk komorowych i korytarzowych na powierzchnię terenów górniczych
Strozik G.
Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Technicznej w Katowicach
|
2016
|
nr 8
151--168
PL
Na terenie Górnośląskiego Zagłębia Węglowego istnieją liczne obszary występowania pozostałości płytkiej podziemnej eksploatacji złóż. Należą do nich zarówno wyrobiska historyczne, często o dużej wartości zabytkowej, jak i podziemne komory i chodniki lub ich fragmenty pozostałe po „rabunkowej” eksploatacji, prowadzonej bez uwzględnienia zasad ochrony środowiska. Prowadzenie eksploatacji górniczej pod zurbanizowanymi obszarami GZW wpłynęło na rozwój metod prognozowania deformacji powierzchni terenu, w szczególności dla bieżącej, wielkopowierzchniowej eksploatacji ścianowej. Obliczanie deformacji powierzchni terenu dla pojedynczych niewielkich wyrobisk może opierać się między innymi na geometryczno-całkowej metodzie Budryka-Knothego. W artykule przedstawiono zależności pozwalające na wyznaczanie parametrów deformacji powierzchni terenu dla wyrobisk na głębokościach, dla których możliwe jest stosowanie równań teoretycznych – w strefie występowania deformacji ciągłych. Następnie omówiono istniejące metody określania wpływu podziemnych wyrobisk górniczych leżących w pobliżu powierzchni ziemi, w strefie, w której ich zawał prowadzić może do występowania deformacji nieciągłych, w formie zapadlisk i innych poważnych zaburzeń powierzchni terenu, stwarzających w skrajnej sytuacji, nawet katastrofalne zagrożenie dla obiektów budowlanych i bezpieczeństwa ludności. Na przykładzie przykładowego wyrobiska przedstawiono szereg wyników obliczeń związanych z wpływem głębokości wyrobiska na rodzaj i skalę deformacji powstających na powierzchni ziemi w wyniku ich zawału.
EN
On the Area of Upper Silesia Coal Basin exist numerous areas of shallow underground mining remnants. There are both historical workings, often of high monumental value and underground rooms, gates or their parts, remained after “predatory” mining operations, which was conducted unregard environmental protection measure. Mining works under urbanised areas of USCB induced development of ground subsidence modelling for current, longwall mining operations. Geometrical – integral methods developed by Budryk and Knothe can be used for calculating of ground deformations parameters for small workings. The paper presents relations, which allow determination of subsidence parameters for workings located on depths, for which theoretical equations can be used – it means area of continuous subsidence. Next, for underground workings located close to the ground, where their collapse may result in sinkholes and other significant ground disturbances occurrence connected with hazards for building structures and public safety, methods for their prediction have been discussed. On an example of an underground working, a range of calculations results have been presented to show influence of its depth on a type and range of ground deformations resulted from its collapsing.
11
Content available Górnośląski system informacji przestrzennej o zagrożeniach powierzchni na terenach pogórniczych
Kotyrba A., Frolik A., Kortas Ł., Siwek S.
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
|
2016
|
nr 94
91--103
PL
Tereny Górnego Śląska ze względu na duże zasoby surowców mineralnych podlegały w przeszłości, i podlegają obecnie, silnej presji górniczej. Jednocześnie są to tereny, które uległy silnym procesom urbanizacji i znaczna ich część wykorzystywana jest na cele budowlane. Dokonana działalność górnicza spowodowała trwałe przeobrażenie naturalnego środowiska geologicznego. Obejmuje ono szereg cech strukturalnych oraz własności fizykochemicznych i mechanicznych utworów geologicznych a także zaburzenie w rozkładzie pola grawitacji ziemskiej. Pole to jest zasadniczą przyczyną procesów geodynamicznych kształtujących równowagę mechaniczną w litosferze. Konsekwencją przeobrażenia jest istnienie potencjalnego zagrożenia niestabilnością powierzchni terenów dokonanej eksploatacji (deformacje) a w szczególności obszarów, w których eksploatację surowców prowadzono na małej głębokości. Potencjalna niestabilność powierzchni stwarza zagrożenie bezpieczeństwa zarówno dla ludzi, jak i obiektów budowlanych. W artykule opisano projekt informatyczny realizowany w Laboratorium Geofizyki Inżynierskiej Głównego Instytutu Górnictwa mający na celu udokumentowanie dokonanej płytkiej eksploatacji górniczej węgla i rud metali na współczesnych mapach powierzchni oraz udostępnienie tej informacji w przestrzeni publicznej w postaci portalu internetowego zapadliska.gig.eu . Strona funkcjonuje na serwerze Głównego Instytutu Górnictwa pod nazwą „Górnośląski System Informacji o Zagrożeniach Powierzchni na Terenach Zlikwidowanych Kopalń”. W 2015 roku zrealizowano pierwszy etap projektu obejmujący kwerendę map górniczych północno-wschodniej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego, tj. Zagłębia Dąbrowskiego oraz rejonu jaworznicko-chrzanowskiego. W artykule opisano strukturę informatyczną projektu oraz wykorzystane zasoby danych kartograficznych i geologiczno-górniczych w celu jego realizacji.
EN
Due to the large deposits of mineral resources, the Upper Silesia Area has been under strong mining pressure for the past several centuries. Nowadays, as the mines are abandoned, many post-mining regions are intended for revitalization and investments such as housing development and industrial building. The mining exploitation left transformations in the natural geological environment which have an impact on the geotechnical conditions. This includes a number of structural, physico-chemical and mechanical features of geological formations as well as disturbances in the distribution of the Earth’s gravity field. This field is the principal cause of geodynamic processes affecting the mechanical equilibrium in the lithosphere. As a consequence of mining exploitation in post mining areas surface deformations may occur, especially in places where mine extraction was conducted on a low depths. Potential surface hazards determine the safety for civil and building engineering. The main goal of the project which is developed in the Central Mining Institute is to record the areas of old shallow (up to 100 m) coal and ore exploitation on present cartographical maps. The results of the work will be presented on the website (zapadliska.gig.eu) working on the Central Mining Institute’s server. The first stage of the project focused on collecting the data from the North-East part of Upper Silesia was conducted in 2015. The structure of the project’s website and used resources of cartographical, geological and mining data has been described in the article.
12
Content available Ocena stateczności górotworu w otoczeniu płytkiej pustki w aspekcie możliwości wystąpienia zapadliska
Strzałkowski P., Ścigała R., Szafulera K.
Przegląd Górniczy
|
2016
|
T. 72, nr 1
43--49
PL
W artykule przedstawione zostały wyniki analiz stateczności górotworu w otoczeniu pustki zlokalizowanej na małej głębokości w aspekcie występowania powierzchniowych deformacji nieciągłych. Podjęte analizy dotyczyły terenu górniczego jednej z górnośląskich kopalń, gdzie w przeszłości na niedużej głębokości prowadzono roboty górnicze. Deformacje wywołane robotami górniczymi określone zostały przy użyciu programów opartych na metodzie różnic skończonych (MRS) oraz teorii W.Budryka - S.Knothego. W wyniku obliczeń przeprowadzonych za pomocą tych programów określone zostały wartości składowych tensora odkształcenia, na podstawie których obliczono następnie wartości odkształceń głównych i wartości oktaedrycznych odkształceń postaciowych. Na podstawie uzyskanych wyników dokonana została ocena możliwości wystąpienia stanu granicznego w górotworze w otoczeniu pustki w oparciu o hipotezę odkształceniową.
EN
This paper presents the results of analyses aiming at the determination of the stability of rock mass surrounding shallow void, with connection to sinkhole formation hazard. The analyses have been performed for the mining area of the one of the Upper Silesian coal mine, where mining works were led at shallow depths. Deformations caused by mining works have been determined by the use of the finite difference method (FDM) as well as the W.Budryk-S.Knothe theory. At first, the components of strain tensor were calculated, then the principal and octahedral strains determined. On the basis of the obtained results, the evaluation of the possibility of limit state occurrence was performed in the vicinity of the void, taking into account strain-based failure criteria.
13
Content available remote Wpływ własności skał na możliwość wystąpienia zapadlisk nad wyrobiskami korytarzowymi na terenach dawnej płytkiej eksploatacji górniczej
Tomiczek K.
Budownictwo Górnicze i Tunelowe
|
2016
|
nr 1
24--30
PL
Na terenach, na których prowadzona była płytka, do głębokości 100 m, eksploatacja górnicza istnieje możliwość powstania zapadlisk, szczególnie nad płytko biegnącymi wyrobiskami korytarzowymi. Powoduje to potencjalne zagrożenie dla bezpieczeństwa istniejących i powstających budowli nadziemnych. Na podstawie analizy czterech zdarzeń, w tym dwóch opisanych w tym artykule, polegających na pojawieniu się zapadlisk nad dawnymi płytkimi wyrobiskami korytarzowymi, przeprowadzono symulacje numeryczne, badając wpływ własności wytrzymałościowych i odkształceniowych na możliwość powstania zapadliska. Wyniki analiz wskazują, że w dawnych warunkach geologiczno-górniczych, dla zbudowanych modeli do powstania zapadlisk dochodziło dopiero w momencie, kiedy przyjęte stałe materiałowe osiągały wartości charakterystyczne nie dla skał, a dla luźnych gruntów. Dotychczasowe rozwiązania, w których zakładano wysokość strefy spękań równą 10-30 % szerokości otwarcia stropu, obniżano wartość liniowego modułu sprężystości podłużnej E lub gęstość objętościową p mogą być niewystarczające w przypadku modelowania powstawania zapadlisk na terenach pogórniczych GZW.
EN
In areas on which mining operations were carried out at shallow depth, up to 100 m, there is a possibility of sink-holes oceurrence, especially above shallow running roadways. This creates a potential hazard to the safety of and new buildings being constructed. Based on an analysis of four events, including the rwo described in this article, consisting in the oceurrence of sinkholes above the former shallow roadways numerical simulations were carried out, examining the impact of stress and deformation properties on the possibility of sink-holes occurrence. The results of the analysis indicate that in past geological and mining conditions, on developed models the sink-holes oceurred only at the moment when the accepted materiał fixed data reach the values characteristic not for rocks but for loose grounds. Existing solutions, which assumed the height of cracking zone equal to 10-30 % of the width of the roof s opening and lowering the value of the linear elasticity modulus E or bulk density p, may not be sufficient for modeling of origination of sinkholes on the post-mining areas of the Upper Silesian Coal Basin.
14
Content available remote Prognozowanie wystąpienia zapadliska w przypadku wypełniania pustek popiołami poelektrownianymi
Strzałkowska E., Strzałkowski P.
Budownictwo Górnicze i Tunelowe
|
2016
|
nr 2
30--34
PL
W artykule przedstawiono ogólną charakterystykę popiołów poelek-trownianych oraz propozycję sposobu określania prawdopodobieństwa powstania zapadliska w wyniku utraty stateczności płytkiej pustki wypeł¬nionej popiołami lotnymi. Propozycja ta. oparta o metody: Protodiakonowa oraz Chudka-Olaszowskiego została zilustrowana przykładem wykonania prognoz dla założonych wymiarów pustki zlokalizowanej na głębokości od lOmdo 100 m.
EN
The article presents the generał characteristics of fly ashes from power plants and the proposal of a metnod of determining the probability of sinkholes occurrence as a result of loss of stability of a shallow void filled with fly ashes. This proposal, based on the methods of: Protodiakonow and Chudek-Olaszowski was illustrated by examples of the forecasts for the assumed size of a void located at a depth of 10 m up to 100 m.
15
Content available remote Analiza przyczyn powstania zapadliska przy zastosowaniu wybranych metod deterministycznych
Strzałkowski P.
Budownictwo Górnicze i Tunelowe
|
2016
|
nr 2
10--13
PL
Problem tworzenia się zapadlisk nad płytkimi wyrobiskami górniczymi test nadal istotny. Prognozowanie powstawania zapadlisk, sprowadzające się do określenia prawdopodobieństwa ich wystąpienia, jest wprawdzie uzasadnione losowym charakterem zjawiska, lecz nie jest jednoznaczne. Dlatego w ramach niniejszego artykułu postanowiono poddać weryfikacji MES oraz propozycję bazującą na teorii sklepienia ciśnień A. Sałustowicza. Wyniki analiz wskazały na uzyskanie zgodności ze stanem faktycznym, gdyż w ich świetle zapadlisko powstało.
EN
The problem of the formation of sinkholes above shallow mining excavations is still essential. Forecasting the formation of sinkholes, consisting in determination of the probability of their occurrence, is indeed justified for the random character of the phenomenon, but it is not explicit. Therefore, within the scope of this article we decided to expose MES to verification and the proposal based on the theory of pressure arc by A. Sałustowicz. Results of analyzes indicated the accomplishment of compliance with the actual situation, under which the sinkhole was formed.
16
Content available Metodyka oceny zagrożeń ze strony opuszczonych szybów górniczych
Frolik A., Kotyrba A.
Przegląd Górniczy
|
2015
|
T. 71, nr 5
10--19
PL
W artykule przedstawiono charakterystykę zagrożeń geotechnicznych, jakie stwarzają opuszczone szyby górnicze oraz metodykę ich oceny. Z chwilą zaprzestania eksploatacji wyrobiska szybowe stały się zbędne i pozbawione kontroli. Znaczną część z nich zlikwidowano przez zasypanie, część jedynie zabezpieczono na wlocie i zapomniano. Pozostawienie pustych szybów stwarza zagrożenie wystąpieniem zapadlisk powierzchni w miejscach ich usytuowania oraz bliskim otoczeniu. Problem ten występuje na terenach zlikwidowanych kopalń podziemnych całego świata. W warunkach polskich, z uwagi na skalę wydobycia kopalin, jest szczególnie istotny na terenach śląskich zagłębi węglowych (GZW, DZW), w obrębie których prowadzono intensywną eksploatację różnych kopalin. Szacowanie zagrożenia oparto na wieloparametrowej metodzie punktowej, która pozwala na zaliczenie danego wyrobiska do określonego stopnia czteropoziomowej skali (I-IV). W zależności od niego skwantyfikowano ryzyko w ujęciu ekonometrycznym.
EN
This paper gives a description of geotechnical hazards posed by abandoned mining shafts and a hazard assessment methodology. Upon the cessation of mining, shafts have become redundant and out of control. A significant part of them were liquidated by filling but another part was secured at the inlet and forgotten. Leaving empty shafts poses a threat of sinkholes forming in their location and close proximity. This problem occurs in the areas of underground mines closed down all over the world. In Polish conditions, given the scale of mineral exploitation, the problem is particularly important in the areas of the Silesian coal basins (Upper Silesian Coal Basin - USCB, Lower Silesian Coal Basin - LSCB), within which there were intensive exploitation of various minerals. The risk estimation is based on multi-parameter point method which allows for the inclusion of specified shaft to a certain degree of four-level hazard scale (I-IV). Depending on the hazard rating the risk is quantified in econometric terms.
17
Content available Występowanie i wykorzystanie wód leczniczych w uzdrowisku Goczałkowice-Zdrój
Dembska-Sięka P.
Przegląd Geologiczny
|
2015
|
Vol. 63, nr 10/1
672--677
EN
It is commonly known that in the Upper Silesia the coal deposits exist. However, in that region also other mineral deposits such as therapeutic water are exploited. Such situation while two different deposits are exploited might lead to some problems. The Goczałkowice-Zdrój spa is the one amongst two spas in the Upper Silesia. There are three boreholes which exploits therapeutic water in Goczałkowice-Zdrój. The brine, which is exploited there, contains high concentration of iodine and ferrous ions. However the mineralization of water has decreased since the boreholes were drilled. The hydrogeological system of mineral water is very vulnerable for any changes. That is the reason why it should be well protected, especially while exploited water is used for therapeutic aims.
18
Content available Podstawowe problemy ochrony powierzchni i górotworu w górnictwie solnym
Kortas G.
Przegląd Górniczy
|
2014
|
T. 70, nr 10
170--185
PL
Praca zawiera przegląd podstawowych problemów ochrony powierzchni nad podziemnymi i otworowymi kopalniami soli w Polsce. Wskazano, że objawy konwergencyjnego zaciskania wyrobisk i wykształcania się obniżeń na powierzchni terenu różnią się w czasie, który podzielono na trzy fazy od powstawania wyrobisk do całkowitego ich zaśnięcia. Przedstawiono wskaźniki i funkcje określające oddziaływania wyrobisk na górotwór i powierzchnię terenu. Pokazano przykłady zastosowania modeli fenomenologicznych i fizycznych do wyjaśniania i prognozowania zjawisk geomechanicznych w górotworze i na powierzchni terenu. Pokazano objawy trzech typów kształtowania się rozkładu obniżeń terenu nad kopalniami soli. Przyczyną szeregu deformacji nieciągłych były wdarcia wód do kopalń podziemnych oraz niekontrolowane ługowanie w kopalniach otworowych. Wskazano na potrzebę sformułowania nowej kategoryzacji terenu górniczego, obejmującej bardzo wolne i bardzo szybkie oddziaływania oraz dostosowanej do tego profilaktyki budowlanej. Ze względu na długotrwałe oddziaływania na środowisko nieczynnych kopalń soli, potrzebna jest prawna regulacja zapewniająca nadzór, obserwację i bezpieczną gospodarkę na terenach pogórniczych, w tym także odbieranie solanki wyciskanej z wyrobisk. W pracy zamieszczono przykłady obserwowanych oddziaływań wyrobisk kopalń soli na powierzchnię terenu ilustrowane na 25 rysunkach.
EN
This paper presents an overview of the main problems of surface protection above the underground and salt well mines in Poland. It was stated that the signs of convergent tightening of excavations and formation of surface subsidence vary over time. The time was divided into three phases, from the formation of excavation to its complete tightening. Indicators and functions determining the influence of the excavation on the surface and rock mass were presented. The analysis of examples of phenomenological and physical models for explaining and forecasting the geomechanical phenomena in the surface and rock mass was included as well. Signs of three types of subsidence pattern formation above the salt mines were presented. The cause of a series of discontinuous deformations was the inrush of water into the underground mines and uncontrolled leaching in well mines. This paper points the need to formulate new criteria for mining area which would comprise very slow and very rapid influences as well as the building prevention for this purpose. Due to the long-lasting influence on environment of the dormant salt mines it is necessary to enforce a legal provision which shall provide supervision, observation and safe management in post-mining areas, including receiving the brine extruded from excavations. This paper shows examples of the observed influences of salt mine excavations on the surface which is illustrated in 25 figures.
19
Content available Ocena zagrożenia zapadliskami metodą GPR 4D dla potrzeb uzdatnienia podłoża budowlanego na terenach pogórniczych
Tomecka-Suchoń S.
Przegląd Górniczy
|
2014
|
T. 70, nr 7
56--60
PL
W artykule przedstawiono wynik badań georadarowych prowadzonych w rejonie zapadlisk pochodzenia górniczego w Trzebini-Siersza. Czasoprzestrzenne badania georadarowe, tzw. 4D pozwoliły na śledzenie zmian zachodzących w górotworze i na przewidywanie wystąpienia zapadlisk. Na podstawie badań georadarowych stwierdzono, że w analizowanym rejonie obserwuje się ciągłe zmiany deformacji w górotworze, które mogą skutkować występowaniem deformacji nieciągłych w kolejnych latach. Wykazano potrzebę prowadzenia badań geofizycznych przed podjęciem prac naprawczych, jak również badań potwierdzających prawidłowość wykonanych prac uzdatniających podłoże. Badania prowadzone przez pracowników AGH miały charakter badań naukowych, ale okazało się, że mają one duże znaczenie utylitarne.
EN
This paper describes the subject of georadar (GPR) studies were carried out in the Trzebinia-Siersza area. Time-spatial GPR 4D studies allowed to control changes in the geological medium and to predict mining-origin deformations. Basing on GPR studies, it was concluded that permanent deformation changes may result in the occurrence of discontinuities in the future. This paper proves the usefulness of such studies for the prediction of mining-origin deformations. It also demonstrates the need for carrying out geophysical reconnaissance before undertaking preventive and reparative measures and studies confirming the correctness of the repairs that are to be carried out. Scientific studies performed by AGH scientists were found to be extremely useful especially in urban areas.
20
Content available Zastosowanie technik cyfrowej kartografii wgłębnej do rozpoznania potencjału geotermalnego zapadliska przedkarpackiego
Sowiżdżał A.
Przegląd Geologiczny
|
2014
|
Vol. 62, nr 12
842–-845
EN
Formanyyears the Department of Fossil Fuels at the Faculty of Geology, Geophysics and Environment Protection, AGH University of Science and Technology, has conducted the fundamental research and implementation work, including selection of optimum areas for utilization of geothermal water and energy for practical purposes. Recapitulation of the studies was published in the form of Geothermal Atlases of the Polish Lowlands (Górecki, 1990, 1995, 2006) and the Western Carpathians (Górecki, 2011). In 2012 the Geothermal Atlas of the Carpathian Foredeep (Górecki, 2012) was published, which constitute a comprehensive and exhaustive source of information on the occurrence and utilization of geothermal waters and energy in Carpathian Foredeep. Atlas represents a result of interdisciplinary, constructive cooperation of specialists from various fields of science. The 11 selected geothermal aquifers were characterized fromthe point of view of geological setting, extent, depth and thickness of the aquifers, water temperature and mineralization, discharge of hydrogeological intakes and reservoir properties. Results of the research allowed to calculate geothermal resources and indicate the best locations for variety of utilization: balneoterapeuthic, recreation and heating. Atlas contains 214 graphic attachments, most of which are maps as a result of geological modeling carried out. The paper presents example of integrated digital subsurface mapping to identify geothermal potential of the CarpathianForedeep.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.