Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wpływ dawnego górnictwa rud polimetalicznych w Czarnowie na wybrane elementy środowiska przyrodniczego w świetle badań geochemicznych

Januszewska Anna, Siuda Rafał, Dembicz Iwona

Przegląd Geologiczny

|

2023

|

Vol. 71, nr 4

179--183

EN

The exploitation of mineral resources can lead to the migration of potentially harmful substances into the natural environment, resulting in environmental degradation and pollution. The mining of polymetallic ores can have severe consequences due to the release of toxic elements such as arsenic (As) and heavy metals. Among the areas contaminated with toxic elements is the village of Czarnów in the Rudawy Janowickie mountains, where mining activities related to copper, arsenic, and gold extraction were likely initiated in the Middle Ages. This study aimed to investigate the geochemical anomalies of arsenic and heavy metals in the soil and their uptake by plants in this region. Portable XRF spectrometry was used to perform geochemical soil analyses in the former mining sites. The results showed clear geochemical anomalies in the arsenic and heavy metal content of soils, with concentrations exceeding permissible standards. The highest concentrations of As were found in the mining dumps, exceeding 100 000 ppm. Phytogeochemical analyses were conducted on raspberry leaves (Rubus idaeus) to determine the content of arsenic, lead, zinc, and copper using the ICP-MS method. The findings indicated that the high levels of individual elements found may pose a risk to the environment. The study demonstrates that even abandoned mining sites can be a source of pollution, and long-term monitoring of these areas is essential to mitigate their potential environmental impact.

2

Environmental and economic assessment of the land use regulation effectiveness

Harnaha Oleksandr, Savina Natalia, Hrytsiuk Volodymyr

Informatyka, Automatyka, Pomiary w Gospodarce i Ochronie Środowiska

|

2023

|

T. 13, nr 4

139--141

EN

The article reveals the aspects of environmental and economic assessment of the land use regulation effectiveness. It is emphasized that in order to useland resources rationally and successfully implement scientifically sound farming methods, it is necessary to have holistic and reliable information about land, its productive properties, natural and economic condition. It is noted that the efficiency of land use should have quantitative parameters characterizing each of the aspects directly involved in the process of land use regulation.

PL

W artykule przedstawiono aspekty środowiskowej i ekonomicznej oceny skuteczności regulacji dotyczących użytkowania gruntów. Podkreśla się, że aby racjonalnie wykorzystywać zasoby ziemi i skutecznie wdrażać naukowo uzasadnione metody gospodarowania, konieczne jest posiadanie całościowej i rzetelnej informacji o ziemi, jej właściwościach produkcyjnych, warunkach przyrodniczych i ekonomicznych. Należy zauważyć, że efektywność użytkowania gruntów powinna mieć parametry ilościowe charakteryzujące każdy z aspektów bezpośrednio zaangażowanych w proces regulacji użytkowania gruntów.

3

Soil contamination from heavy metals and persistent organic pollutants (PAH, PCB and HCB) in the coastal area of Västernorrland, Sweden

Lindh Per, Lemenkova Polina

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2022

|

T. 38, z. 2

147--168

EN

This paper presents an experimental study on the leaching of heavy metals, toxic chemicals and persistent organic pollutants (POPs) – PAH, PCB and HCB – from soil dredged from the coastal area of Västernorrland in northern Sweden. The soil was stabilized with cement/slag. Samples were subjected to modified surface leaching and shake tests using technical standards of the Swedish Geotechnical Institute (SGI). The experiments were performed using different blends of binding agents (30/70, 50/50, 70/30) and binder quantities (120 and 150 kg/m3) to analyze their effects on leaching. Soil properties, tools, and workflow are described. Binders included Portland cement and ground granulated blast furnace slag (GGBFS). Samples were tested to evaluate the min/max contents of pollutants (μg/l) for heavy metals (As, Ba, Pb, Cd, Co, Cu, Cr, Hg, Mn, Mo, Ni, S, V, Zn) and the hydrocarbon fraction index in the excess water. The leaching of heavy metals and POPs was assessed in sediments after the addition of the binder. The comparison was made against the two mixes (cement/slag in 30/70% and high/low binder with low/high water ratio). The results showed that 70% slag decreases the leaching of heavy metals and POPs. The equilibrium concentrations of DOC and heavy metals at L/S 10 (μg/l) were measured during the shake experiments to compare their levels in the groundwater that was used as a leachate. The leached content was assessed at L/S 10 in the upscaling experiments using four samples for PAH, PCB and various fractions of hydrocarbons: C10–C40, C10–C12, C12–C16 and C35–C40. The shake test showed a decrease in the leaching of heavy metals and POP substances from the soil subjected to stabilization by a higher amount of slag added as a binder. A binder blend with 30% cement and 70% of GGBFS showed the best performance.

PL

Niniejszy artykuł przedstawia eksperymentalne badania dotyczące wymywania metali ciężkich, toksycznych chemikaliów i trwałych zanieczyszczeń organicznych (TZO): WWA, PCB i HCB z pobranej gleby na obszarze przybrzeżnym Västernorrland w północnej Szwecji. Gleba była stabilizowana cementem/żużlem. Próbki poddano zmodyfikowanym próbom wypłukiwania powierzchniowego i wstrząsom z zastosowaniem standardów technicznych Szwedzkiego Instytutu Geotechnicznego (SGI). Eksperymenty przeprowadzono przy użyciu różnych mieszanek środków wiążących (30/70, 50/50, 70/30) i ilości środka wiążącego (120 i 150 kg/m3) w celu przeanalizowania ich wpływu na ługowanie. Opisano właściwości gleby, narzędzia i przebieg pracy. Spoiwa obejmowały cement portlandzki i mielony granulowany żużel wielkopiecowy (GGBFS). Próbki zostały przetestowane w celu określenia min/max zawartości zanieczyszczeń (μg/l) dla metali ciężkich (As, Ba, Pb, Cd, Co, Cu, Cr, Hg, Mn, Mo, Ni, S, V, Zn) i wskaźnika frakcji węglowodorowej w nadmiarze wody. Wymywanie metali ciężkich i TZO oceniano w osadach po dodaniu lepiszcza. Porównania dokonano dla dwóch mieszanek (cement/żużel w 30/70% i spoiwo o wysokiej/niskiej zawartości z niskim/wysokim stosunkiem wody). Wyniki wykazały, że 70% żużel zmniejsza wymywanie metali ciężkich i TZO. Stężenia równowagowe DOC i metali ciężkich przy L/S 10 (μg/l) mierzono podczas eksperymentów z wytrząsaniem w celu porównania ich poziomów w wodzie gruntowej stosowanej jako odciek. Zawartość wyługowaną oszacowano na poziomie L/S 10 w eksperymencie upscalingu (zwiększenia skali) przy użyciu 4 próbek WWA, PCB i różnych frakcji węglowodorów: C10–C40, C10–C12, C12–C16 i C35–C40. Próba wstrząsowa wykazała zmniejszenie wymywania metali ciężkich i substancji TZO z gleby poddanej stabilizacji większą ilością żużla dodawanego jako spoiwo. Najlepszą wydajność wykazała mieszanka spoiwowa zawierająca 30% cementu i 70% GGBFS.

4

On the influence of the nugget effect on the efficiency of magnetometric soil surface screening

Zawadzki Jarosław, Fabijańczyk Piotr

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2022

|

Vol. 29, nr 4

525--535

EN

The paper presents selected aspects of calculations and modelling of variograms from measurements of soil surface magnetic susceptibility for rapid screening of surface soil contamination with Technogenic Magnetic Particles (TMP). In particular, the methodology of variogram analysis in the case of multiple magnetometric measurements in one measurement location with the use of the MS2D Bartington sensor was discussed. A new approach to analysing such measurements was proposed that allows determining and using the nugget effect from standard, already existing measurements. This is of key importance for the quality of spatial analyses, and thus the screening results obtained by means of field magnetometry. In the paper, it was shown, step by step, that averaging the measurements performed at one measurement point during the calculation of the empirical variograms does not result in the loss of information on spatial variability in the microscale. As it was calculated non-averaged measurements were characterised by the nugget-to-sill ratio of about 96 % which was much higher than in the case of averaged measurements (close to 0 %). A range of correlation was similar in both cases and was equal to about 300 m - 400 m. The local variogram revealed a range of correlation of about 80 cm. As a result, the screening results are more reliable than is the case with the traditional procedure. An additional advantage of the work was the performance of all calculations in free R software.

5

Procedure for detoxication of linuron contaminated soil based on ozonation and fluidization process

Józefczyk Radosław, Antos Piotr, Pieniążek Marcin, Balawejder Maciej

Archives of Environmental Protection

|

2022

|

Vol. 48, no. 3

48--56

EN

The linuron contaminated soil was subjected to remediation using ozone as an oxidant. The experiments were performed both in laboratory and pilot plant installations. Kinetics of linuron degradation was determined for both systems. Moreover, main linuron metabolites were identified, and possible degradation pathway was proposed. The soil remediation was found to be successful, which was verified by chemical and biological tests. The half-life time of linuron in the pilot scale installation was no more than 7.5 h. To verify the efficiency of soil detoxification, a toxicity test was performed, which utilized Eisenia foetida earthworm. The test organisms were exposed for 14 days to the linuron contaminated soil prior and after the remediation procedure. It was observed that in the control group and the group of organisms exposed to the ozonated soil, the survivability was 100%, whereas the earthworms exposed to the linuron contaminated soil that was not ozonated did not survive at all.

PL

Zanieczyszczoną linuronem glebę poddano remediacji z użyciem ozonu jako utleniacza. Eksperymenty przeprowadzono zarówno w instalacji laboratoryjnej, jak i instalacji pilotażowej. Dla obu systemów wyznaczono kinetykę degradacji linuronu. Ponadto zidentyfikowano główne produkty rozkładu linuronu i zaproponowano możliwy szlak degradacji. Remediacja gleby okazała się skuteczna, co zweryfikowano testami chemicznymi i biologicznymi. Okres półtrwania linuronu w instalacji w skali pilotażowej nie przekraczał 7,5 godziny. W celu sprawdzenia skuteczności detoksykacji gleby przeprowadzono test toksyczności, w którym wykorzystano dżdżownicę Eisenia foetida. Organizmy testowe były wystawione na działanie gleby skażonej linuronem przez 14 dni przed i po procedurze remediacji. Zaobserwowano, że w grupie kontrolnej i grupie organizmów narażonych na kontakt z glebą poddaną remediacji przeżywalność wyniosła 100%, natomiast dżdżownice narażone na kontakt z glebą skażoną linuronem nie przeżyły.

6

Wpływ przemysłu hutniczego na akumulację wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) w glebie

Chaber Paulina, Gworek Barbara

Przemysł Chemiczny

|

2020

|

T. 99, nr 11

1660--1663

PL

Pobrano próbki gleby z 4 miejsc zlokalizowanych w pobliżu huty i składowiska odpadów hutniczych. Próbki pobrano z głębokości 0–20, 20–40 i więcej niż 40 cm i po wysuszeniu ekstrahowano dichlorometanem. Skład pozostałości analizowano na zawartość 13 wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) za pomocą HPLC-FLD. Oznaczono równoważniki toksyczności sumy WWA oraz wskaźniki diagnostyczne identyfikujące źródła emisji zanieczyszczeń. Źródłem WWA zakumulowanych w glebie było nie tylko składowisko odpadów hutniczych, ale również lokalna komunikacja i emisja zanieczyszczeń z huty.

EN

Soil samples were collected from 4 locations near smelter and metallurgical waste landfill. Samples were taken from 3 depths of 0–20, 20–40 and more than 40 cm, then dried and extd. with CH₂Cl₂. The compn. of the residue was detd. for the content of 13 polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) by the HPLC-FLD method. The toxicity equivs. of the sum of PAHs and diagnostic indicators identifying the sources of pollutant emissions were detd. The source of PAH accumulation in the soil was not only the smelting waste landfill, but also local communication and the emission of pollutants from the smelter.

7

Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) w glebach leśnych na terenach o małej antropopresji

Chaber Paulina, Gworek Barbara

Przemysł Chemiczny

|

2020

|

T. 99, nr 10

1546--1551

PL

Część wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) zaliczana jest do grupy trwałych związków organicznych (TZO), które w środowisku pochodzą zarówno ze źródeł naturalnych, jak i antropogenicznych. WWA w większości uwalniane są do środowiska podczas niskiej emisji i wraz z depozytem suchym i mokrym akumulują się głównie w glebie. Niewiele badań dotyczy tylko zawartości tych związków w powierzchniowych poziomach gleby. Głównym celem tej pracy była ocena przemieszczania się WWA w profilu glebowym. Zakresem badań objęto 13 WWA z listy Amerykańskiej Agencji Ochrony Środowiska (US EPA). Badania przeprowadzono w Kozienickim Parku Krajobrazowym w siedliskach lasu mieszanego w trzech typach gleb: rdzawej, płowej i brunatnej.

EN

Occurence of polycyclic arom. hydrocarbons (PAH) in 3 Polish forest soils (Kozienice Landscape Park) was detd. in the soil profile by high performance liq. chromatog. The PAH with 3 and 4 rings moved faster than the 5 and 6 rings ones. Their accumulation depended on the total of org. matter in the soil but did not depend on the soil pH and granulation.

8

Polichlorowane bifenyle w glebach o zróżnicowanym sposobie użytkowania

Gabryszewska Marta, Gworek Barbara

Przemysł Chemiczny

|

2020

|

T. 99, nr 12

1780--1783

PL

Oceniono wpływ źródeł uwalniania polichlorowanych bifenyli (PCB) na ich zawartość w glebach i roślinach na obszarach o zróżnicowanym użytkowaniu oraz oceniono przemieszczanie się PCB w głąb profilu glebowego. Zbadano zależności pomiędzy zawartością PCB w glebie i ich zawartością w roślinach z uwzględnieniem źródła emisji. Akumulacji w glebach i roślinach ulegały przede wszystkim kongenery PCB 28 i PCB 52. Nisko chlorowane PCB przemieszczały się w głąb profilu glebowego na głębokość ok. 40 cm. Stwierdzono istotną statystycznie zależność pomiędzy zawartością PCB w badanych roślinach a ich zawartością w glebach.

EN

Soil samples were collected from 3 areas with diversified use and from layers of different depth (0–200 cm) as well as samples of plants growing in these areas. The content of polychlorinated biphenyls (PCB) in soils and plants was detd. by GC/ECD method. The PCB accumulation in soils and plants was mainly caused by PCB 28 (3 Cl atoms) and PCB 52 (4 Cl atoms) congeners. Low chlorinated PCBs moved deep into the soil profile to the depth of about 40 cm. A statistically significant relationship was found between PCB content in the tested plants and their content in soils.

9

Gleba i ziemia z terenów zanieczyszczonych

Górski Marek

Przegląd Komunalny

|

2020

|

nr 10

18--20

PL

W poprzednim numerze „Przeglądu Komunalnego” przeanalizowano Ustawę z 14 grudnia 2012 r. o odpadach (t.j.: DzU z 2020 r. poz. 797, z późn. zm.) oraz Ustawę z 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t.j.: DzU z 2020 r. poz. 1219) w zakresie przepisów związanych z kwalifikowaniem do kategorii odpadów gleby i ziemi. Obecnie należy wrócić do postawionych już pytań na temat uznania, czy wydobyta gleba lub ziemia pochodzą z terenów zanieczyszczonych. Z dokonanych poprzednio ustaleń wynika, że ma to być gleba lub ziemia wydobyta.

10

Geostatistical Methods as a Tool Supporting Revitalization of Industrially Degraded and Post-Mining Areas

Zawadzki Jarosław, Fabijańczyk Piotr, Przeździecki Karol

New Trends in Production Engineering

|

2020

|

Vol. 3, Iss. 1

30--40

EN

Post-industrial and post-mining areas have often been under strong anthropogenic pressure for a long time. As a result, such areas, after the ending of industrial activity require taking steps to revitalize them. It may cover many elements of the natural or urban environment, such as water, soil, vegetated areas, urban development etc. To carry out revitalization, it is necessary to determine the initial state of such areas, often using selected chemical, geophysical or ecological. After that it is also important to properly monitor the state of such areas to assess the progress of the revitalization process. For this purpose a variety of change detection technics were developed. Post-industrial areas are very often characterized by a large extent, are difficult to access, have complicated land cover. For this reason, it is particularly important to choose appropriate methods to assess the degree of pollution of such areas. Such methods should be as economical as possible and time-effective. A very desirable feature of such methods is that they should allow a quick assessment of the entire area. Geostatistics supplemented by modern remote sensing can be effective for this purpose. Nowadays, using remote sensing, it is possible to gather information simultaneously from the entire, even vast area, with high spatial, spectral and temporal resolution. Geostatistics in turn provides many tools that are able to enable rapid analysis and inference based on even very complicated often scarce spatial data sets obtained from ground measurement and satellite observations. The goal of the article was to present selected results obtained using geostatistical methods also related to remote sensing, which may be helpful for decision makers in revitalizing post-industrial and post-mining areas. The results described in this paper were based mostly on the previous studies, carried out by authors.

11

An Innovative Process for Efficient Data Evaluation in an Atmospheric Geochemical Survey of Contaminated Soil

Eskvarekova Erika, Wittenberger Gabriel, Senova Andrea, Bakalar Tomas, Harcarufka Rastislav

Civil and Environmental Engineering Reports

|

2020

|

Vol. 30, no. 4

173--187

EN

The article focuses on the field of innovative trends for efficient data processing in the conduct of research of organic soil pollution using a soil air analyzer for surveys of soil contamination in situ at industrial enterprises in Slovakia. The content of the article is a discourse of theoretical knowledge from the field of the geological environment; the authors’ own survey to monitor the processing and evaluation of the measured values obtained (e.g., CO2, CH4, NEL, BTEX). Currently, standard data processing procedures using the software that is supplied have basic or limited functionality, and the processing time is several hours, including manual and repetitive tasks. As we present in the article, the new Windows PowerShell tool is being used more efficiently, reducing the data processing time which represents an 86% time saving. There is currently no suitable or faster way of evaluating the measured data in Slovakia and the Czech Republic.

12

Remediacja gleb zanieczyszczonych metalami

Pusz Agnieszka, Wiśniewska Magdalena, Kamiński Arkadiusz

Przemysł Chemiczny

|

2019

|

T. 98, nr 6

863--867

PL

Dokonano oceny akumulacyjnych zdolności mieszanki traw w stosunku do metali: cynku, kadmu, niklu, chromu, ołowiu i miedzi. Wykonano oznaczenie całkowitych zawartości metali w glebach pochodzących z terenów przemysłowych w różnym stopniu zanieczyszczonych oraz zawartości metali w testowanych gatunkach traw. Stwierdzono, że w zależności od zebranego pokosu mieszanka traw w różnym stopniu akumulowała metale. Szereg ten przedstawia się następująco: Zn > Cd > Pb > Cu > Cr > Ni. Testowane trawy, ze względu na ilość pobranych metali, wykazywały w większości przydatność przemysłową.

EN

Four soils from an industrial area were analyzed for contents of Zn, Cd, Ni, Cr, Pb and Cu and then phytoremediated by using Festuca rubra L., Festuca ovina L., Lolium perenne L. and Poa pratensis L. grasses. The metal contents in soils decreased in series Pb > Zn > Cu > Cr > Ni > Cd. The soilage (3 swaths) was studied for contents of the removed metals. The metal contents in the grass biomass decreased in series Zn > Cu > Pb > Cr > Ni > Cd. The contents of Zn, Cd and Pb in grass were higher than allowable in fodders.

13

Ocena fitotoksyczności gleb zanieczyszczonych substancjami ropopochodnymi

Kamiński Arkadiusz, Pusz Agnieszka, Wiśniewska Magdalena

Przemysł Chemiczny

|

2019

|

T. 98, nr 6

857--862

PL

Dokonano oceny fitotoksyczności gleb w różnym stopniu zanieczyszczonych związkami ropopochodnymi, z użyciem dwóch gatunków roślin. Oznaczono zawartość węglowodorów aromatycznych, sumy węglowodorów C₆-C₁₂ i C₁₂-C₃₅ oraz WWA oraz wykonano testy PhytotoxkitTM. Stwierdzono, że testy fitotoksyczności mogą być stosowane do sygnalizowania problemu zagrożenia na badanym terenie, jednocześnie stanowiąc element przydatny do wykonania szybkiej oceny zagrożenia gleb. Stwierdzono również, że w celu określenia ryzyka środowiskowego testy fitotoksyczności zawsze powinny być uzupełniane o analizę zawartości i rodzaju zanieczyszczenia, a także podstawowych właściwości danej matrycy, w której ono występuje.

EN

C₆-C₁₂ and C₁₂-C₃₅ hydrocarbon fractions and arom. hydrocarbons were extd. from 8 soil samples with MeOH, hexane and CH₂Cl₂, resp. Then exts. were analyzed by gas chromatog. coupled to a mass spectrometer. The obtained values were compared with the max. values set in the national legislation. In addn., the relative changes in seeds germination capacities of selected plants (sorghum and cress) and relative changes in the length of stems and roots of these plants, grown on the tested soil samples were compared to these plants cultivated on soils without contamination. Cultivations on soils with a high content of hydrocarbons revealed limitations of the growth of the sorghum roots length to 19% and of the cress roots length as well as its stems up to 25%. Changes in a seed germination capacities of selected plants in soil depending on hydrocarbon pollutions were not obsd.

14

Ocena fitotoksyczności gleb zanieczyszczonych metalami

Wiśniewska Magdalena, Kamiński Arkadiusz, Pusz Agnieszka

Przemysł Chemiczny

|

2019

|

T. 98, nr 6

852--856

PL

Oceniono fitotoksyczność gleb w różnym stopniu zanieczyszczonych metalami, stosując cztery gatunki roślin. Oznaczono całkowite zawartości metali w glebach pochodzących z terenów przemysłowych oraz wykonano testy PhytotoxkitTM. Testy fitotoksyczności nie określają rodzaju ani poziomu zanieczyszczenia gleby, są jednak przydatne do wykonania szybkiej oceny, czy badane gleby stanowią zagrożenie dla stanu środowiska.

EN

Sorghum (Sorghum saccharatum L.), garden cress (Lepidium sativum L.), mustard (Sinapis alba L.) and alfalfa (Medicago sativa L.) were used as test plants to study the contamination of 4 soil samples from industrial areas. Cu, Pb, Zn, Cd, Cr and Ni total concns. were detd. PhytotoxkitTM test was used to study phytotoxicity of the soils.

15

Nicienie jako wskaźnik zanieczyszczenia gleb ołowiem na terenach uprzemysłowionych

Matuska-Łyżwa Joanna, Żeber-Dzikowska Ilona, Chmielewski Jarosław

Przemysł Chemiczny

|

2019

|

T. 98, nr 6

980--985

PL

Przedstawiono wyniki analizy fizyczno-chemicznej i faunistycznej 132 prób glebowych z różnych rejonów Polski. W próbach glebowych oznaczono skład granulometryczny metodą areometryczną Casagrande’a w modyfikacji Prószyńskiego, całkowitą zawartość ołowiu metodą płomieniowej absorpcyjnej spektrometrii atomowej (FAAS) oraz odczyn gleby metodą potencjometryczną. Analizy właściwości biologicznych badanych prób glebowych dotyczyły obecności nicieni owadobójczych. Wykazano, że większość gleb zawierała niewielką ilość ołowiu i w nich zanotowano najwięcej naturalnych populacji pożytecznych nicieni. Słabe i średnie zanieczyszczenie ołowiem zanotowano głównie w glebach na terenach Górnego Śląska i w tych glebach nie zaobserwowano omawianych organizmów. Skład granulometryczny badanych gleb to w większości piaski słabogliniaste i gliniaste oraz gliny piaszczyste i lekkie wykazujące odczyn od kwaśnego do obojętnego.

EN

A granulometric compn. and pH of soil, Pb content, and presence of insecticidal nematodes were analyzed in 132 soil samples from various regions in Poland. The majority of soil samples contained only small amts. of Pb and natural populations of beneficial nematodes. In the samples with high Pb content, no presence of the nematodes was obsd.

16

Transfer metali ciężkich w układzie gleba-roślina

Niesiobędzka Krystyna

LAB Laboratoria, Aparatura, Badania

|

2019

|

R. 24, nr 2

18--25

17

Ocena zanieczyszczenia gleby na Lubelszczyźnie na podstawie badań monitoringowych

Malec Agnieszka, Borowski Gabriel

LAB Laboratoria, Aparatura, Badania

|

2019

|

R. 24, nr 1

32--38

18

Bioakumulacja Cu, Pb i Zn w Festuca rubra na obszarze północnego Mazowsza

Niesiobędzka Krystyna

LAB Laboratoria, Aparatura, Badania

|

2019

|

R. 24, nr 5

6--10

19

Akumulacja miedzi, ołowiu i cynku w glebach północnego Mazowsza

Niesiobędzka Krystyna

LAB Laboratoria, Aparatura, Badania

|

2019

|

R. 24, nr 4

34--39

20

Sources of Magnetic Particles from Air Pollution in Mountainous Area

Kantor Pavel, Raclavska Helena, Matysek Dalibor, Raclavsky Konstantin, Svedova Barbora, Kucbel Marek

Inżynieria Mineralna

|

2019

|

R. 21, nr 1

47--52

EN

Measurement of magnetic susceptibility of topsoil represents a very useful tool for the detection of atmospherically deposited magnetic particles. The samples of forest soils from the Moravian-Silesian Beskydy Mountains (the Czech Republic) were used for identification of emissions sources of particles with magnetic ordering. Magnetic susceptibility was measured at bulk samples of grain size class under 2 mm. Microanalysis using electron microscope with an energy dispersive X-ray spectrometer was used for the determination of particles in the magnetic fraction. The samples of dust from the sintering plant of the Iron Works in the town of Třinec were analysed. The values of magnetic susceptibility of forest soils in the Třinec region are increased. In the relatively near vicinity of the industrial area, the average value for Javorový Mount was 7.90×10-6 m3/kg, for Ostrý Mount it was 6.69×10-6 m3/ kg. It was proved that they were higher than the average values from the Beskydy Mountains (4.64×10-6 m3/kg). The concentrations of lead and magnetic susceptibility in soils showed significant correlation dependence (rs = 0.85). The iron and steel industry represent the primary source of the pollution load in forest soils of the studied area. Statistically, significant dependences between the organic matter content and the lead and zinc concentrations as well as between the magnetic susceptibility values and the iron concentrations in forest soils were found. It was confirmed that the airborne particles are deposited on vegetation and accumulated in the organic horizon of forest soils.

PL

Pomiar podatności magnetycznej wierzchniej warstwy gleby stanowi bardzo przydatne narzędzie do wykrywania osadzonych z atmosfery cząstek magnetycznych. Próbki gleb leśnych z Beskidu Morawsko-Śląskiego (Czechy) wykorzystano do identyfikacji źródeł emisji cząstek o właściwościach magnetycznych. Podatność magnetyczną mierzono w próbkach zbiorczych w klasie ziarnowej poniżej 2 mm. Mikroanaliza z użyciem mikroskopu elektronowego ze spektrometrem dyspersyjnym energii rentgenowskiej została użyta do oznaczenia frakcji magnetycznej cząstek. Przeanalizowano próbki pyłu ze spiekalni Huty Żelaza w Trzyńcu. Stwierdzono wzrost wartość podatności magnetycznej gleb leśnych w regionie Trzyńca. W stosunkowo bliskim sąsiedztwie obszaru przemysłowego Javorový Mount średnia wartość wynosiła 7,90 × 10-6 m3/kg, w przypadku Ostrý Mount 6,69 × 10-6 m3/kg. Wykazano, że były one wyższe niż średnie wartości dla Beskidów (4,64 × 10-6 m3/kg). Zawartość ołowiu i podatność magnetyczna w glebach wykazały istotną korelację (rs = 0,85). Hutnictwo żelaza i stali stanowi główne źródło ładunku zanieczyszczeń w glebach leśnych badanego obszaru. Stwierdzono statystycznie istotne zależności między zawartością materii organicznej a stężeniem ołowiu i cynku, a także między wartościami podatności magnetycznej a stężeniami żelaza w glebach leśnych. Potwierdzono, że zawieszone w powietrzu cząstki osadzają się na roślinności i gromadzą się w organicznym horyzoncie gleb leśnych.