Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Sekwencyjne systemy sedymentacyjno - biofiltracyjne dla poprawy jakości wód powierzchniowych

Jarosiewicz Paweł, Izydorczyk Katarzyna, Chamerska Aleksandra, Frątczak Wojciech, Jurczak Tomasz, Zalewski Maciej

Gospodarka Wodna

|

2023

|

Nr 10

20--23

PL

Wyniki Państwowego Monitoringu Środowiska jednoznacznie wskazują na złą jakość wód w Polsce, czego negatywne skutki są obserwowane z coraz większą intensywnością. Pomimo rosnących wysiłków, związanych zarówno z monitoringiem, jak i prewencją, nadal efekty tych działań nie są w pełni widoczne. Stąd coraz częściej wskazuje się na konieczność działania systemowego, wprowadzającego nowe podejście do zarządzania zasobami wodnymi. Zgodnie z założeniami ekohydrologii, nowa strategia powinna obejmować gospodarowanie wodami w skali zlewni i wykorzystywać naturalne procesy zachodzące w środowisku. Przykładem takich działań są rozwiązania bliskie naturze, które mogą skutecznie ograniczać negatywny wpływ człowieka na środowisko wodne. Niewątpliwie ważnym krokiem w rozwoju tych metod było opracowanie i wdrożenie sekwencyjnego systemu sedymentacyjno-biofiltracyjnego. Ponad 20 lat doświadczeń w projektowaniu i wdrażaniu tych systemów pozwala na zaprezentowanie zagadnienia oraz przedstawienie rekomendacji. Wykorzystanie naturalnych rozwiązań powinno stać się priorytetem w ograniczaniu presji wywieranej przez człowieka na środowisko wodne.

EN

The State Environmental Monitoring results unequivocally indicate that the quality of water in Poland is low and its consequences are recorded with a growing intensity. Despite growing efforts related both to monitoring and prevention, the effects of these actions are not fully visible. Hence the necessity of a systemic action, introducing a new approach to water resources management. According to the ecohydrology assumptions, such new strategy should include water management on the river basin scale and use natural processes taking place in the environment. An example of such actions are Nature-Based Solutions that may efficiently mitigate the negative human impact on the water environment. An important step in development of these methods was undoubtedly elaboration and implementation of the Sequentional Sedimentation-Biofiltration System. Over 20 years of experience in design and implementation of these systems constitutes the basis for presentation of these solutions and issuing recommendations. The use of natural solutions should became a priority in mitigating the anthropopressure in the water environment.

2

Nowoczesne technologie w gospodarce wodnej – poprawa ilości i jakości zasobów wód w Polsce

Gromiec Marek, Ossowski Tadeusz, Niemirycz Elżbieta, Kobusińska Marta, Szymkiewicz Romuald

Technologia Wody

|

2021

|

Nr 2 (76)

4--9

PL

Poprawa wielkości i jakości zasobów wodnych w Polsce, należącej do krajów ubogich w wodę, staje się szczególnie ważnym wyzwaniem naukowym i politycznym w dobie pandemii wirusowej. Najważniejsze jest zapewnienie dostępu do dobrej jakości wody pitnej wszystkim mieszkańcom. Na łamach niniejszego czasopisma wskazywano również, że stan systemów kanalizacji nie jest najlepszy w wielu obszarach kraju. Wyzwaniem staje się też dostęp do wody zdatnej dla rolnictwa oraz zapobieganie zanieczyszczeniom wód jeziornych i morskich. Ważną rolę może odegrać szkolnictwo wyższe popierające rozwój takich kierunków, jak inżynieria środowiska i inżynieria wodna (hydrotechnika), chemia czy biologia molekularna. Obecnie liczba studentów na tych kierunkach wydaje się niewystarczająca ze względu na wyzwania postawione w zakresie ochrony wody i środowiska.

EN

Improvement of the quantity and quality of water resources in Poland – one of the countries where the water resources scarcity is observed, becomes a particularly important scientific and political challenge in the time of the pandemic. The aspect of the major relevance is to ensure an access to good-quality drinking water for all residents. Also, as it has been previously reported in the journal, the condition of water treatment system still leaves considerably much to be improved. Furthermore, access to water adequate for agriculture and protection of lakes and marine waters from wide range of pollutants appears to be a challenge. Higher education system may face and significantly impact these challenges by supporting the development of environment al engineering and water engineering (hydrotechnics), chemistry and molecular biology. Currently, the number of students in these fields appears to be insufficient to meet the challenges posed in the field of water and environmental protection.

3

Assessment of the Variability of Rainwater Quality and the Functioning of Retention Reservoirs in the Urban Area

Zubala Tomasz

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2020

|

Tom 22, cz. 2

840--858

EN

Three-year observations made it possible to assess the degree of pollution and variability in quality of rainwater collected in two reservoirs in the Lublin agglomeration (south-eastern Poland). The studied objects are characterised by different construction, size, hydraulics and type of drained surface. In particular, a large variation in water quality indicators was observed for suspended solids, NH4+, NO3- and K+. Higher conductivity, NH4+, SO4- and Cl- was found in the reservoir receiving rainwater from the national road, compared to the water from the housing estate. In the second reservoir, a higher load of NO2-, PO4-, Fe+ and K+was observed. Among the analysed variables, the most disturbing values were recorded for conductivity, pH, suspended solids, oxygen indicators, NO2-, NH4+and PO4-. The liquid flowing into the reservoirs during snowmelt was characterised by high pollution. In the year with the highest sum of atmospheric precipitation, there was a reduction in medium concentrations of many quality variables (flushing effect, dilution of pollutants). An increase in oxygen demand and oxygen deficits were observed in warm seasons. An emission of inconvenient odors in the vicinity of the reservoir in the housing estate was also observed. These phenomena may be intensified in the case of improper use of the system (e.g. when bottom sediments are not removed) and further increase of air temperatures. Under such conditions, the possibility of using open rainwater reservoirs near human settlements becomes questionable.

PL

Na podstawie trzyletnich obserwacji dokonano oceny stopnia zanieczyszczenia oraz zmienności jakości wód deszczowych gromadzonych w dwóch zbiornikach na terenie aglomeracji Lublina (Polska południowo-wschodnia). Badane obiekty charakteryzują się różną budową, wielkością, hydrauliką i rodzajem powierzchni odwadnianej. Szczególnie duże zróżnicowanie wskaźników jakości wody dotyczy zawiesiny, NH4+, NO3- i K+. W zbiorniku na wody deszczowe z drogi krajowej stwierdzano wyższą przewodność, NH4+, SO4- i Cl- niż w wodach z osiedla mieszkaniowego. W drugim zbiorniku obserwowano większe obciążenie NO2-, PO4-, Fe+ i K+. Wśród analizowanych zmiennych najbardziej niepokojące wartości osiągała przewodność, pH, zawiesina, wskaźniki tlenowe, NO2-, NH4+ i PO4-. Wysokim zanieczyszczeniem charakteryzowała się ciecz dopływająca do zbiorników w trakcie roztopów. W roku z najwyższą sumą opadów atmosferycznych nastąpiło zmniejszenie średnich koncentracji wielu zmiennych jakości (przemycie zlewni, rozcieńczenie zanieczyszczeń). W ciepłych porach roku obserwowano wzrost zapotrzebowania na tlen i pojawianie się deficytów tlenowych. Stwierdzono też emisję odorów w sąsiedztwie zbiornika w osiedlu mieszkaniowym. Przy niewłaściwej eksploatacji systemu (m.in. brak usuwania osadów dennych) i dalszym wzroście temperatur powietrza zjawiska te mogą nasilać się. W takich warunkach możliwość stosowania otwartych zbiorników wód deszczowych w pobliżu siedzib ludzkich staje się wątpliwa.

4

Zanieczyszczenia wód i ich wpływ na organizm ludzki

Wanot Bartosz, Goczół Tomasz

Technologia Wody

|

2019

|

Nr 5 (67)

62--66

PL

Do wody, która jest dobrym rozpuszczalnikiem, przechodzą różne substancje pochodzenia naturalnego i antropogenicznego. Proces ten dodatkowo potęgowany jest faktem, iż woda bardzo łatwo przemieszcza się w środowisku. Nagły wzrost liczby ludności, rozwój gospodarczy, a zwłaszcza różnych gałęzi przemysłu powodują przedostawanie się do wód naturalnych różnych niebezpiecznych mikroorganizmów i substancji chemicznych. Ścieki komunalne, a w szczególności ze szpitali, jak również ferm hodowlanych, są nośnikami patogennych mikroorganizmów. Wśród nich należy wymienić Escherichę Coli, Salmonellę typhi, Shigella dysynteriae, Clostridium Perfringens, Vibris Choleriae, Mycobacterium Tuberculosis. Wśród wirusów wspomnieć należy grupę enterowirusów, spośród których najgroźniejsze są poliwirusy odpowiedzialne za chorobę Heinego-Medina. W wodach zanieczyszczonych ściekami typu fekalnego wykrywa się też jaja pasożytów, takich jak glista ludzka, włosogłówka, glisty psiej i kociej. Oprócz zagrożeń biologicznych w ściekach komunalnych zrzucanych do wód powierzchniowych znajdują się również niebezpieczne substancje chemiczne. Szkodliwość ścieków bytowo-gospodarczych może być zwiększona poprzez dopływ ścieków przemysłowych zwiększających zawartość związków toksycznych.

EN

A variety of natural and anthropogenic substances pass into water that is a good solvent. This process is additionally strengthened by the fact that water moves around in the environment very easily. The sudden increase in the population, economic development, and especially various branches of industry cause the penetration of various dangerous microorganisms and chemical substances into the natural waters. Municipal sewage, in particular from hospitals as well as breeding farms, are carriers of pathogenic microorganisms. These include Escherichia coli, Salmonella typhi, Shigella dysynteriae, Clostridium Perfringens, Vibris Choleriae, and Mycobacterium Tuberculosis. Among the viruses, a group of enteroviruses should be mentioned, among which the most dangerous are the poliviruses responsible for the Heine-Medina disease. In waters contaminated with sewage of the faecal type, eggs of parasites such as human roundworm, whipworm, and roundworms of canine and feline are also detected. In addition to biological hazards in municipal sewage discharged to surface waters, hazardous chemical substances are also found. The harmfulness of domestic sewage can be increased by the inflow of industrial sewage that increases the content of toxic compounds.

5

Wpływ niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) na środowisko wodne oraz metody ich usuwania z wód

Domagała Marta, Wanot Bartosz

Technologia Wody

|

2019

|

Nr 1 (63)

46--49

PL

Wraz z rozwojem cywilizacyjnym obserwuje się coraz większe zanieczyszczenie środowiska wodnego farmaceutykami. Długa ekspozycja organizmu na NLPZ może skutkować ryzykiem wystąpienia zmian patologicznych w tkankach narządów, przede wszystkim tych, które są odpowiedzialne za metabolizowanie leków. Diklofenak cechuje też duża toksyczność dla fitoplanktonu i zooplanktonu. Jednak najbardziej toksyczne są mieszaniny wszystkich NLPZ. Kwas acetylosalicylowy w połączeniu z diklofenakiem, naproksenem i ibuprofenem tworzą toksyczną mieszaninę, powodując zaburzenia rozrodczości wielu gatunków organizmów wodnych. Efekt oczyszczania ścieku z ibuprofenu, naproksenu i diklofenaku z zastosowaniem osadu czynnego w pierwszym etapie wynosił odpowiednio 25÷53%, 17÷55% i 9÷21%. Natomiast po etapie doczyszczenia wyniki wskazują na usunięcie ibuprofenu w 99%, naproksenu w 99% i dla diklofenaku w 92÷98%. Biologiczne metody oczyszczania ścieków są skuteczne w usuwaniu np. ibuprofenu i aspiryny w ponad 90%. Biotransformacja diklofenaku przebiegała w 100% w obecności Actinoplanes w ciągu 5 godz. Grzyby z gatunku Cunninghamella elegans, Beauveria bassiana i Cunninghamella echinulata przekształcały 100% diklofenaku w czasie 120 godz.

EN

With the development of civilization, there is an increasing pollution of the aquatic environment with pharmaceuticals. A long exposure of the body to NSAIDs may result in the risk of pathological changes in the tissues of organs, above all those that are responsible for the metabolism of drugs. Diclofenac is also highly toxic to phytoplankton and zooplankton. However, mixtures of all NSAIDs are the most toxic. Acetylsalicylic acid combined with diclofenac, naproxen and ibuprofen forms a toxic mixture causing reproductive disorders of many species of aquatic organisms. The effect of wastewater treatment with ibuprofen, naproxen and diclofenac with the use of activated sludge in the first stage was 25÷53%, 17÷55% and 9÷21% respectively. However, after the purification step, the results indicate the removal of ibuprofen in 99%, naproxen in 99% and for diclofenac in 92-98%. Biological methods of wastewater treatment are effective in removing for example ibuprofen and aspirin in over 90%. Diclofenac biotransformation was performed in 100% in the presence of Actinoplanes within 5 hours. Mushrooms of the species Cunninghamella elegans, Beauveria bassiana and Cunninghamella echinulata transformed 100% of diclofenac in 120 hours.

6

Przestrzenne formy niektórych zanieczyszczeń wód podziemnych w strefach ochrony pośredniej ujęć wody

Łyp Bohdan

Technologia Wody

|

2019

|

Nr 6 (68)

30--31

PL

W artykule pt. „Analiza ryzyka bezpieczeństwa zdrowotnego dla ustanowienia strefy ochrony pośredniej ujęcia wody podziemnej” zamieszczonym w „Technologia Wody” nr 2(64) z 2019 r., napisałem, że jakość wody podziemnej w strefie ochrony należy oceniać między innymi pod względem obecności śladów ropopochodnych i substancji stanowiących produkt procesów syntezy chemicznej, w szczególności szkodliwych dla zdrowia ludzi, analizując zawartość WWA, THM itd. Niniejszy artykuł rozwija tą problematykę, zwracając uwagę na przestrzenne rozmieszczenie zanieczyszczeń pochodzących z różnych emitorów. Zanieczyszczenia te najczęściej występują w utworach czwartorzędowych, dominujących na ujęciach wód podziemnych chronionych strefami ochrony pośredniej.

7

Oczyszczanie wód z nuklidów promieniotwórczych z wykorzystaniem zeolitów

Chałupnik Stanisław, Wysocka Małgorzata, Chmielewska Izabela, Samolej Krzysztof

Przegląd Górniczy

|

2019

|

T. 75, nr 7

11--19

PL

Zeolity są uwodnionymi, krystalicznymi glinokrzemianami metali, w szczególności Na, K, Mg, Ca, Sr i Ba, I i II grupy układu okresowego. Obecnie znane jest ponad 35 zeolitów naturalnych i ponad 150 zeolitów syntetycznych. Wśród zeolitów syntetycznych do najważniejszych można zaliczyć zeolity typu NaP i Na-X, Na-Y, 4A-X a do naturalnych mordenit, klinoptylolit i chabazyt. Jedną z możliwości zastosowań zeolitów jest usuwanie z wód zanieczyszczeń promieniotwórczych. Podjęto badania dotyczące możliwości wykorzystania tych substancji do oczyszczania wód kopalnianych z nuklidów promieniotwórczych z wykorzystaniem zeolitów naturalnych i sztucznych. W badaniach skoncentrowano się na usuwaniu z wód naturalnych nuklidów promieniotwórczych. Prezentowane badania polegały na przepuszczaniu przez kolumny(ę) z zeolitami oczyszczanej wody i odbieraniu na wylocie z kolumny kolejnych porcji wody oczyszczonej. W ten sposób otrzymywano dla każdej z badanych mieszanin serię próbek, które następnie były poddawane preparatyce chemicznej i pomiarom z wykorzystaniem techniki spektrometrii ciekłoscyntylacyjnej. W badaniach wykorzystano zeolit syntetyczny typu NaP1. Zeolity typu NaP1 otrzymywane są w wyniku reakcji hydrotermalnej odpadów (popiołów lotnych – powstających w wyniku energetycznego spalania węgla) z ługiem sodowym (NaOH). Badania wykazały wysoką efektywność usuwania izotopów radu z wód przeznaczonych do spożycia oraz kopalnianych.

EN

Zeolites are hydrated, crystalline aluminosilicate minerals, containing metals from I and II group of periodic table of elements, especially Na, K, Mg, Sr, Ca and Ba. Nowadays more than 35 different natural zeolites are known as well as 150 synthetic ones. Among the latter zeolites, the most important are zeolites of NaP1 and Na-X types, Na-Y and 4A-X, while among natural zeolites best known are clinoptylolite, chabazite and mordenite. One of the possibilities of zeolite application is removal of radioactive contamination from water. For removal of radionuclides from mine waters the investigations on use of natural and synthetic zeolites have been undertaken, aimed on removal of radium isotopes. Laboratory experiments were performed with use of columns, filled with zeolite materials, through which treated water was percolating and aliquots of purified water were collected at outlet. For each of zeolite bed a series of samples (aliquots) were analysed – the radiochemical preparation of samples was done to retrieve radium isotopes. The prepared samples were measured with use of liquid scintillation spectrometry. The tested zeolite materials were synthetic zeolite NaP1, produced in the hydrothermal reaction of fly ash and sodium base (NaOH) and clinoptylolite. The high efficiency of radium removal with application of this technique was found not only for mine waters but also for potable waters.

8

Wpływ regulacji prawnych na rozwój ochrony wód

Gromiec Marek

Gospodarka Wodna

|

2019

|

Nr 5

10--12

PL

Europejska i amerykańska polityka wodna oparta jest głównie na aktach prawnych dotyczących ochrony wód, której kluczowym elementem jest osiągniecie dobrego stanu wód powierzchniowych i podziemnych oraz ochrona wód morskich. Ochrona wód przed zanieczyszczeniem jest też oparta na zarządzaniu wodą w dorzeczach. Obecna polityka ochrony wód związana jest głównie z ochroną jakości wód, jednakże przyszłościowa polityka wodna będzie związana z realizowaniem ochrony jakości wody przy najmniejszym koszcie, spowodowanym przez innowacje i wprowadzane nowe koncepcje.

EN

The European and the United States water policy is based mainly on water pollution control acts and its main goal is to achieve a good status of the inland surface waters and groundwaters, as well as to protect the marine waters. Water pollution control is also based on water management in river basins. The current policy of water pollution management is first and foremost related to the protection of the water quality; however, a future water policy will also include the water quality control at the least cost due to innovations and introduction of new concepts.

9

Zanieczyszczenia wód wodociągowych na przykładzie obszaru działania Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Busku-Zdroju

Goczół T., Wanot B.

Technologia Wody

|

2018

|

Nr 4 (60)

45--49

PL

W latach 2000-2007 w 14 krajach Europy stwierdzono 354 ogniska chorób przenoszonych drogą wodną. W Europie, podobnie jak i w USA, najbardziej narażone na zanieczyszczenia są małe systemy wodociągowe pozostające pod kontrolą społeczności lokalnych lub podmiotów prywatnych. Najczęstszą przyczyną zamykania wodociągów jest wykrycie w nich zanieczyszczeń mikrobiologicznych. Najpowszechniejszym z takich zanieczyszczeń jest wystąpienie bakterii E. Coli i bakterii z grupy coli. Reakcje na przekroczenia parametrów mikrobiologicznych są znacznie ostrzejsze niż fizykochemicznych. Powodem tego jest bezpośrednie zagrożenie zdrowia i życia wielu ludzi przez choroby przenoszone drogą wodną i powodowane przez mikroorganizmy. Zanieczyszczenia fizykochemiczne nie są najczęściej bezpośrednim zagrożeniem dla zdrowia, jednak mogą powodować wystąpienie niebezpiecznych zmian mikrobiologicznych.

XX

Between 2000 and 2007, 354 outbreaks of water-borne diseases were found in 14 European countries. In Europe, as well as in the USA, the most vulnerable to pollution are small water systems that are under the control of local communities or private entities. The most frequent reason for closure of waterworks is the detection of microbiological contaminants in them. The most common of these contaminants is the occurrence of E. coli bacteria and coliforms. The reaction to exceeding the microbiological parameters is much more severe than the physicochemical ones. The reason for this is the immediate threat to the health and lives of many people through water-borne diseases and caused by microorganisms. Physicochemical contamination is not usually a direct threat to health, however, it can cause dangerous microbiological changes

10

Zanieczyszczenia wody niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (NLPZ)

Wanot B., Domagała M.

Technologia Wody

|

2018

|

Nr 6 (62)

52--57

PL

W 1897 w laboratorium firmy Bayer w wyniku oczyszczenia kwasu salicylowego i jego soli powstała aspiryna. Mimo postępu w leczeniu bólu i wprowadzania na rynek nowych preparatów, NLPZ wykazują dużą skuteczność, są często stosowane i mają dużą rolę w strategii leczenia bólu. W wyniku zwiększonej produkcji, konsumpcji i łatwej dostępności NLPZ wzrasta zanieczyszczenie środowiska tymi substancjami, które nierzadko w niezmienionym składzie trafiają do ścieków, a stamtąd do wód. Działanie NLPZ polega na blokowaniu aktywności enzymu cyklooksygenazy (COX), który bierze udział w przekształceniu kwasu arachidonowego w prostaglandyny. W Polsce w 2000 r. stwierdzono spożycie ibuprofenu w ilości 58 ton, w Niemczech 300 ton, a w Anglii 120 ton. W próbkach pobranych na terytorium Polski wykazano obecność diklofenaku w stężeniu 17÷486 ng/l, ketoprofenu 6÷48 ng/l, naproksenu 25÷87 ng/l i ibuprofenu w ilości 17÷76 ng/l. Do oznaczenia takich związków organicznych, jak: ibuprofen, diklofenak, naproksen i kwas acetylosalicylowy, najbardziej sprawdza się technika GC-MS (chromatografia cieczowa i spektrometria masowa).

EN

In 1897, in the Bayer laboratory, aspirin was formed as a result of the purification of salicylic acid and its salt. Despite advances in the treatment of pain and the marketing of new NSAIDs, they are highly effective, are often used and have a large role in pain management strategies. As a result of increased production, consumption and easy availability of NSAIDs, pollution of the environment is increased by these substances, which are often sent to the sewage in unchanged composition, and from there to waters. NSAIDs work by blocking cyclooxygenase enzyme (COX), which is involved in the transformation of arachidonic acid into prostaglandins. In Poland in 2000 58 tons of ibuprofen were consumed, compared to 300 tons in Germany, and 120 tons in England. In samples collected in Poland, the presence of diclofenac in the concentration 17÷486 ng/l, ketoprofen 6÷48 ng/l, naproxen 25÷87 ng/l and ibuprofen in the amount of 17÷76 ng/l was demonstrated. The GC-MS technique (liquid chromatography and mass spectrometry) is the most suitable for the determination of organic compounds such as ibuprofen, diclofenac, naproxen and acetylsalicylic acid.

11

Przydatność wody ujmowanej ze studni zlokalizowanej w zagrodzie wiejskiej do spożycia i nawadniania

Wiktorska M., Szymczyk S., Novikov O.

Proceedings of ECOpole

|

2018

|

Vol. 12, No. 2

587--597

PL

Celem prowadzonych badań była analiza jakości i wartości użytkowej wody w studni kopanej położonej na terenie zagrody wiejskiej w zlewni Jeziora Wydmińskiego. Badania prowadzono w okresie od czerwca 2016 do maja 2018 roku w gospodarstwie rolnym w miejscowości Sucholaski (województwo warmińsko-mazurskie). Jest to studnia kopana o głębokości 3,75 m, która w minionym okresie była używana jako ujęcie wody pitnej, a obecnie jest tylko dodatkowym źródłem wody wykorzystywanej na potrzeby gospodarstwa (podlewanie roślin i pojenie bydła). Przeprowadzone badania wykazały, że w wodzie ujmowanej ze studni występują wysokie stężenia zanieczyszczeń mineralnych, wśród których dominowały, m.in. azotany(V) oraz jony potasu. Złą jakość wody potwierdzają również wskaźniki określające ogólną ilość składników chemicznych zawartych w wodzie, tj. przewodnictwo elektrolityczne właściwe (EC) oraz suma składników rozpuszczonych (TDS). Świadczy to o niewystarczającym zabezpieczeniu studni i przenikaniu zanieczyszczeń do wody z najbliższego jej otoczenia. W przeszłości studnia była źródłem wody pitnej, jednak ze względu na wysokie stężenia zanieczyszczeń chemicznych obecnie woda czerpana z tego ujęcia jest niezalecana do spożycia. Ponadto długotrwałe nawadnianie gleby i roślin analizowaną wodą może pogorszyć warunki glebowe oraz zmniejszyć potencjał plonotwórczy upraw. Wynika to w głównej mierze z bardzo dużych stężeń jonów potasu.

EN

The aim of the research was to analyze the quality and utility value of water in a dug well located in the farmstead in the Wydminskie Lake catchment. The analysis of chemical indicators of water in a backyard well located on the rural area was conducted from June 2016 to May 2018 in a farmstead in Sucholaski (Warmian-Masurian Voivodeship). It is a dug well with a depth of 3.75 m. Once it was used as a drinking water intake, now it is an additional source of water used for the needs of the farm. The research carried out showed in the water drawn from the well there are high concentrations of mineral pollutions, among which dominated, nitrates(V) and potassium ions. Poor water quality is also confirmed by indicators determining the total amount of chemical components contained in water e.g.: electrolytic conductivity (EC) and total dissolved solids (TDS). This indicates insufficient protection of the well and penetration of pollution to water from the environment. In the past, the well was a source of drinking water, however, due to high concentrations of chemical pollution, currently the water drawn from this intake is not recommended for consumption. In addition, long-term irrigation of soil and plants with the analyzed water may worsen soil conditions and decrease crop yield potential. This is mainly due to very high concentrations of potassium ions.

12

Współczesne wymiary bezpieczeństwa zwalczania zagrożeń i zanieczyszczeń w portach morskich

Chmieliński M.

Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe

|

2018

|

R. 19, nr 6

73--77, CD

PL

W artykule omówione zostały wybrane zagadnienia dotyczące współczesnych wymiarów bezpieczeństwa w aspekcie zwalczania zagrożeń i zanieczyszczeń w portach morskich. Analizując problematykę współczesnego wymiaru bezpieczeństwa na akwenach morskich, dokonano wyjaśnienia pojęcia bezpieczeństwa morskiego. Potencjalnymi źródłami zagrożeń i zanieczyszczeń wód portowych są wyloty kanalizacyjne odprowadzające ścieki sanitarne, przemysłowe i opadowe, procesy przeładunkowe prowadzone na nabrzeżach, prace budowlane, remontowe lub konserwacyjne, eksploatacja statków, odbiór odpadów ze statków.

EN

The article discusses selected issues regarding contemporary security dimensions in the aspect of combating threats and pollution in seaports. Analyzing the problems of the modern dimension of safety on sea areas, the concept of maritime safety was clarified. Potential sources of hazards and pollution of port waters are sewage outlets discharging sanitary, industrial and rain-water sewage, transhipment processes carried out on quays, construction, renovation or maintenance works, operation of ships, collection of waste from ships.

13

Plany Gospodarowania Wodami. Co sektor wod-kan wiedzieć powinien

Ramm-Szatkiewicz K., Gruszecki P.

Kierunek Wod-Kan

|

2015

|

Nr 1

68--72

PL

Plany Gospodarowania Wodami na obszarach dorzeczy to najważniejsze dokumenty wymagane od krajów UE przez ramową dyrektywę wodną. Warto więc wiedzieć, co w nich jest i jaki mają wpływ na sektor komunalny.

14

Możliwości oczyszczania środowisk wodnych metodą ryzofiltracji

Koźmińska A., Hanus-Fajerska E., Muszyńska E.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2014

|

T. 14, z. 3

89--98

PL

We współczesnym świecie pestycydy, substancje powierzchniowo czynne, węglowodory ropopochodne, fenole, chlorowe pochodne bifenylu i metale ciężkie, takie jak ołów (Pb), miedź (Cu), chrom (Cr), kadm (Cd), rtęć (Hg) i cynk (Zn) są zaliczane do istotnych antropogenicznych zanieczyszczeń środowiska. Zanieczyszczenia wody można usunąć stosując metody mechaniczne, fizykochemiczne lub biologiczne. Ze znanych technologii fitoremediacji, ryzofiltracja jest najbardziej przydatna do usuwania zanieczyszczeń chemicznych z medium wodnego. Mechanizm fitofiltracji opiera się na zdolności wybranych roślin do adsorpcji bądź absorpcji zanieczyszczeń. Jedynie nieliczne gatunki roślin charakteryzują się szybkim tempem wzrostu systemu korzeniowego i są zdolne do wydajnej fitoremediacji. Odpowiedni dobór materiału roślinnego jest zasadniczym etapem procesu ryzofiltracji, zwłaszcza gdy jest wymagane oczyszczenie wody z mieszaniny związków toksycznych. W opracowaniu opisano zalety ryzofiltracji, zwłaszcza w odniesieniu do zbiorników wodnych zanieczyszczonych metalami ciężkimi, oraz dokonano przeglądu gatunków roślin naczyniowych stosowanych w tej technologii.

EN

Pesticides, surfactants, petroleum hydrocarbons, phenols, chlorinated derivatives of biphenyls and heavy metals such as lead (Pb), copper (Cu), chromium (Cr), cadmium (Cd), mercury (Hg) and zinc (Zn) are ranked among the most common anthropogenic environmental pollutions. Contaminated water can be subjected to purification using mechanical, chemical or biological methods. Phytofiltration is classified as one of phytoremediation technologies, in which plants are used to remediate contaminated water through absorption, concentration, and precipitation of pollutants. Presently, only very few plant species are known to be suitable for rhizofiltration technology. Such species can efficiently remove toxic metals from a solution, thanks to rapidly growing root systems. The selection of suitable plant material is still considered a difficult step, especially when purification of groundwater contaminated with a mixture of compounds is concerned. The advantages of rhizofiltration are described in this article, especially in relation to water reservoirs contaminated with heavy metals, and the vascular plant species used in this technology are reviewed.

15

Wykorzystanie analizy semiwariancji w ocenie zanieczyszczenia wód rzecznych w krajobrazie rolniczym

Krasowska M., Banaszuk P.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2013

|

Tom 15, cz. 2

1705--1718

EN

Geostatistical analysis are used in the natural sciences to the study of spatial dependency. In this study, an analysis of semivariance was used to describe the spatial variability of stream power and movement of dissolved compounds from the catchment. This method allowed for the identification of pollution sources in the catchment, especially in drained agricultural catchments. Research carried out in the agricultural catchment near Bialystok. Hydrochemical profile was performed under different conditions of flow at low, medium and high water levels of the river. Although each period was characterized by different hydrological conditions, but a common characteristic was the fact that the study was conducted in the winter season, during the period of plant dormancy. Hydrochemical profile made by measuring the electrical conductivity values measured every 10 m along the river. That was used for the analysis of semivariance. On this basis, it was found that the spatial correlation between samples of water in the stream is readable over a distance of about 140 meters. Above the distance the signal created by the source of the dissolved chemical compounds disappears, and the water stops its composition refer to the chemistry of the source. In the case of the analyzed catchment potential sources of pollution, were drainage systems. Because, they are arranged exactly as 130–140 m. Therefore, the analysis of semivariance allowed the identification pollution sources in a catchment.

16

Analiza wpływu rzeźby terenu na kształtowanie krajobrazu przyrodniczego i jego zagospodarowanie

Oberski T, Zarnowski A

Inżynieria Ekologiczna

|

2013

|

Nr 33

86--95

PL

Ukształtowanie rzeźby terenu ma podstawowy wpływ na zjawiska przyrodnicze zachodzące na powierzchni Ziemi. Dyrektywa 2000/60/WE (Ramowa Dyrektywa Wodna) Parlamentu Europejskiego i Rady Europy (23.10.2000) nakazuje wprowadzenie obowiązku zrównoważonego gospodarowania zasobami wody, między innymi poprzez ochronę przed pogarszaniem się stanu wód, ekosystemów wodnych oraz ekosystemów lądowych i terenów podmokłych zależnych od wody. Geneza powstania terenów podmokłych oraz zbiorników naturalnych wody związana ze strukturą i typem gleb, ukształtowaniem terenu, ze spływem powierzchniowym wód w cyklu hydrologicznym oraz z wodami podziemnymi, które przy pochyłej warstwie nieprzepuszczalnej występują w postaci strumienia płynącej wody, znajdującej ujście w postaci źródeł lub sap. Ukształtowanie terenu jest funkcją grawitacyjnego zniesienia stokowego gleby będącego gęsto-plastycznym biegiem złoża powierzchownego po powierzchni nachylonej opisywanym równaniem Szwedowa-Binghama. Ruch gleby na skosach ustaje po osiągnięciu nachylenia końcowego. Stanem końcowym będzie profil H = H0, na którym krusz już jest w warunkach stabilności. W miarę upływu czasu kształt profilu dowolnego zbocza stanie się regularny niezależne od jego stanu pierwotnego, przy czym w jego dolnej części uformuje się strefa akumulacji kruszy, która przy określonych warunkach hydrologicznych i glebowych stanowić będzie naturalną zaporę wód powierzchniowych i zaskórnych. Celem prowadzenia badań było opracowanie metod oceny stabilności ukształtowania terenu z wykorzystaniem nowoczesnych metod fotogrametrycznych i geoinformacyjnych oraz pozyskiwania obszarów zagrożonych podtopieniem i zanieczyszczeniami związanymi z powierzchniowymi oraz gruntowymi spływami wód.

EN

Landscaping has a major impact on the natural phenomena that occur on the surface of the Earth. Directive 2000/60/EC of the European Parliament and of the Council of Europe (23/10/2000) prescribes an obligation of sustainable management of water resources, including by protecting them against deterioration of water, aquatic and terrestrial ecosystems and wetlands dependent on water. Origins of wetlands and natural water reservoirs associated with the structure and the type of soil, topography, the surface flow of water in the hydrological cycle and the groundwater that emanates as a stream water under sloping impermeable layer. The Szwedow-Birghman equation describes the function of gravity relating flow of terrain which is density-plastic soil on slope surface. The movement of soil on sloping angle stops after reaching the final state. The final state will profile H = H0 that shows the terrain in stability condition. Over time, the shape of any profile will become regular independent of its original condition, and in its lower part forms a zone of accumulation, which under certain conditions, hydrological and soil will be a natural barrier for surface and underground water. The aim of this study was to develop methods to assess the stability of the terrain using modern methods of photogrammetry and geospatial and gain areas at risk of flooding acquisition and pollution associated with the flow of surface water and groundwater.

17

Zanieczyszczenia związkami azotu pochodzenia rolniczego wód powierzchniowych w Polsce - wybrane problemy oceny jakości wód

Gębala J., Orlińska-Woźniak P., Wilk P.

Gospodarka Wodna

|

2013

|

Nr 11

424--430

PL

W artykule omówiono problem zanieczyszczenia wód powierzchniowych w Polsce azotem pochodzenia rolniczego. Analizując ilości zanieczyszczeń niesionych przez rzeki i odprowadzanych do Bałtyku, należy brać pod uwagę nie tylko stężenia tych związków, ale również ładunki, ponieważ dają one przestrzenny obraz zmienności badanych zanieczyszczeń i umożliwiają obliczenie dodatkowego istotnego parametru, jakim jest chłonność rzeki. Jednym z problemów analizy zanieczyszczenia związkami azotu wód powierzchniowych Polski jest wykorzystywanie danych pochodzących jedynie z Państwowego Monitoringu Środowiska, w którym liczba punktów pomiarowych i częstotliwość wykonywania badań są zbyt małe. Do prowadzenia dokładnych badań konieczne jest zastosowanie modeli matematycznych, bo tylko symulacja za pomocą dokładnych modeli zlewniowych umożliwia wykonanie precyzyjnych analiz zmienności przestrzennej zanieczyszczeń.

EN

The article discusses the problem of the Poland’s surface waters pollution with nitrogen originating from agriculture. Not only the concentrations of these compounds shall be taken into consideration when analysing the volumes of pollution carried by the rivers and discharged into the Baltic Sea, but also their loads, as they give the spatial image of the examined pollutions variability and enable calculation of another important parameter, i.e. гіѵег absorptive power. One of the problems of analysis of the Polish surface waters pollution with nitrogen compounds is the use od data originating solely from the National Environment Monitoring (Państwowy Monitoring Środowiska), where the number of metering points and the frequency of Controls are too Iow. Detailed analysis require the use of mathermatical models as only such simulation, using exact catchment models, enable the realisation of precise analyses of the pollution spatial variability.

18

Badania zanieczyszczeń naftowych środowiska wodnego

Stelmaszewski A.

Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Gdyni

|

2010

|

nr 64

109-116

PL

Artykuł poświęcony jest omówieniu zawartości zanieczyszczeń naftowych w przybrzeżnej wodzie Zatoki Gdańskiej oraz w rzekach: Wiśle i Kaczej. Względne masowe stężenie substancji naftowych w wodzie wyznaczano, wykorzystując ulepszoną metodę fluorescencyjną. Przedstawione wyniki badań wody morskiej oraz Rzeki Kaczej obejmują okres od stycznia 2006 r. do grudnia 2009 r. W tym okresie średnie stężenie w substancji naftowych w wodzie morskiej wynosiło 1,35ź10&sup–8, a w Rzece Kaczej 2,15ź10&sup–7. Wody Wisły badano od grudnia 2007 r. i w czasie dwuletnich badań średnie stężenie wyniosło 7,6ź10&sup–8. Przeprowadzone pomiary uwidoczniły zmienność sezonową zawartości olejów w wodzie różną w poszczególnych ośrodkach.

EN

The paper presents concentration of petroleum pollutants in coastal seawater of the Gdańsk Bay near Gdynia-Orłowo pier and in rivers Vistula and Kacza. The relative mass concentration of petroleum in water was determined by means of the improved fluorescence method. The coastal seawater and the Kacza river were tested during four years from the beginning of 2006. In this period the average concentration of oil contaminants was 1,35ź10&sup–8 in seawater and 2,15ź10&sup–7 in the Kacza river. The investigations of the Vistula has started in December 2007 and during two years the average concentration of oil pollutants was 7,6ź10&sup–8. The seasonal variability of the pollutants has been observed.

19

Integral Assessment of the Transboundary Mesta River Trophic Pollution in Bułgaria

Diadovski I., Atanassova M., Simeonov V.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2010

|

Vol. 17, nr 2-3

199-215

EN

A conceptual model for integrated river pollution assessment is proposed. Integral assessment of the trophic pollution of the transboundary Mesta River has been made for the initial (background) and final (reference) point of the Bulgarian section by means of some basic indicators. A time period characterizing the economic activity in the country during the transition to market economy has been considered for evaluation of the indicators. The dynamics of the indicators: BOD5, nitrates(V), nitrates(IH), integral index for the trophic pollution level, average annual water amount and biotic index has been analyzed. The integral index is based on the organic and nutrients loading suspended and dissolved substances. Long-term trends seasonal pattern and data set structures are studied by the use of statistical analysis. A trend towards reduction of the indicator values has been identified for background and reference point during the considered period (1989-1995). Only the nitrate(V) content in the background point exhibits a trend towards increasing the values due to natural processes in the catchment. On the basis of the retrospective analysis the conclusion can be drawn that the water quality needs the normative requirements of the river category in Bułgaria.

PL

Zaproponowano koncepcję modelu zintegrowanej oceny zanieczyszczenia rzeki. Dokonano całościowej oceny troficznego zanieczyszczenia transgranicznej rzeki Mesty na podstawie wartości podstawowych wskaźników zmierzonych w początkowym (tło) i końcowym (referencyjnym) bułgarskim odcinku rzeki. Dokonując ocen wskaźników, uwzględniono zmiany gospodarcze zachodzące w kraju, w tym przejście do gospodarki rynkowej. Analizowano wartości takich wskaźników, jak: BZT5, stężenie azotanów(V), stężenie azotanów(III), całkowity wskaźnik zanieczyszczeń troficznych, średni roczny przepływ wody i wartości indeksu biotycznego. Całkowity wskaźnik uwzględnia ładunek organicznych i zawieszonych składników pokarmowych oraz substancje rozpuszczone. Dokonano analizy statystycznej długoterminowych trendów sezonowych i struktury rozpatrywanych zbiorów danych. W badanym okresie (1989-1995) zaobserwowano tendencję w kierunku zmniejszenia się wartości wskaźników w punkcie tła i punkcie odniesienia. Tylko azotany(V) w punkcie tła w zlewni wykazują tendencję do wzrostu wartości w wyniku naturalnych procesów. Na podstawie analizy retrospektywnej można stwierdzić, że jakość wody mieści się w normatywnych wymogach dla rzek w Bułgarii.

20

Ocena jakości wód powierzchniowych dopływających do zbiornika Solina

Lewkiewicz-Małysa A., Macuda J.

Wiertnictwo, Nafta, Gaz

|

2008

|

T. 25, z. 2

447-452

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań laboratoryjnych wód powierzchniowych dopływających do Zbiornika Solina. Ze względu na prowadzoną w tym rejonie działalność rolniczą a więc stosowanie nawozów mineralnych i odprowadzanie przez kilkanaście jednostek gospodarczych ścieków komunalnych bezpośrednio do cieków powierzchniowych dopływających do zbiornika, do badań wytypowano główne związki biogenne oraz substancje organiczne określane za pomocą wskaźników BZT5 i ChZT/Mn. Na podstawie otrzymanych wyników badań dokonano oceny jakości wód powierzchniowych w głównych ciekach dopływających do Zbiornika Solina oraz wód z niego odpływających.

EN

The results of laboratory analyses of surface waters flowing to the Zbiornik Solina Reservoir are presented in the paper. The analyses were mainly based on biogenic compounds and organic substances determined with BZT5 and ChZT/Mn indices because of the agricultural activity in this area, and so the use of mineral fertilizers and discharge of communal sewage by a dozen of farm households directly to the surface water courses entering the reservoir. The quality of the surface water in the main water courses entering and leaving the Solina Reservoir was determined on the basis of the obtained results.