Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zagrożenia naturalne w ujęciu nowych przepisów regulujących ruch podziemnych zakładów górniczych

Mirek A., Rawicki Z., Błaszczyk A., Franczuk W.

Przegląd Górniczy

|

2018

|

T. 74, nr 3

1--6

PL

Od czasu wejścia w życie ustawy Prawo geologiczne i górnicze. tj. od roku 2011, wprowadzane są do obrotu prawnego przepisy wykonawcze do tej ustawy. Jedno z najważniejszych rozporządzeń wynikających z zapisów ustawy, rozporządzenie Ministra Energii w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących prowadzenia ruchu podziemnych zakładów górniczych, weszło w życie w dniu 1 lipca 2017 r. Ta sama data dotyczy również wejścia w życie innego rozporządzenia, również ścisłe związanego z ruchem zakładów górniczych - rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych. Zagadnienia i uregulowania objęte nowymi rozporządzeniami były dotychczas zawarte w obowiązujących wiele lat rozporządzeniach Ministra Gospodarki oraz Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. Choć wiele zapisów poprzednich uregulowań nie zmieniło swojego brzmienia, pojawiły się w obecnych uregulowaniach zapisy nowe lub takie, które w zasadniczy sposób zmieniają wymagania wobec przedsiębiorców. W artykule podjęto próbę przeanalizowania najistotniejszych zmian zawartych w nowych przepisach, w odniesieniu do profilaktyki zagrożeń naturalnych występujących w podziemnych zakładach górniczych. Analizą objęto zagrożenia tąpaniami, metanowe i pożarowe - występujące powszechnie w zakładach górniczych wydobywających węgiel kamienny oraz - w przypadku zagrożenia tąpaniami - wydobywających rudy miedzi. Generalną cechą charakteryzującą wprowadzone zmiany jest zwiększenie kompetencji – a w ślad za tym również odpowiedzialności - kierownika ruchu zakładu górniczego. Przykładem może być tryb sporządzania i zatwierdzania kompleksowych projektów eksploatacji pokładów zagrożonych tąpaniami. Projekty te musiały uprzednio uzyskać pozytywna opinię specjalnej komisji powołanej przez Prezesa WUG, obecnie dokument ten staje się obowiązujący po zatwierdzeniu przez kierownika ruchu zakładu górniczego. Dostosowanie się przedsiębiorców do nowego brzmienia przepisów górniczych nie następuje natychmiastowo. Ważne jest by proces ten byt możliwie krótki, a pojawiające się wątpliwości w zakresie interpretacji poszczególnych przepisów były możliwie szybko wyjaśniane. Ważna jest w tym procesie rola organów nadzoru górniczego oraz ich współpraca i dialog z przedsiębiorcami.

EN

Since the introduction of the new Geological and Mining Law, i.e. since 2011, secondary legislation to this law has been gradually implemented. One of the most important ordinances pertaining to this act, i.e. the ordinance of the Minister of Energy on the detailed requirements for the operation of underground mining facilities, put into force on July 1.2017. Another ordinance referring to the operation of mining facilities - the ordinance of the Minister of the Environment on natural risks in mining facilities, also put into force on that day. The issues governed by these new ordinances have so far been included in other effective ordinances of the Minister of the Economy and the Minister of the Interior and Administration. Although many of the previous regulations have not changed, new provisions or provisions which fundamentally changed the requ¬irements applicable to the business sector have emerged. This paper analyses the most significant changes brought by the new regulations, with reference to the prevention of natural hazards attributable to the operation of underground mining facilities. The analysis covers rock burst, methane and fire threats - commonly occurring in hard coal mines and - in the case of the rock burst threat - in copper ore mines. The main feature that characterizes the changes implemented is broadening the competences, and thus increasing the responsibilities of a mining facility maintenance officer. To exemplify this let us consider the procedure for drawing up and approving comprehensive projects concerning the mining of deposits prone to rock bursts. Prior to the implementation of the new laws, such projects were approved by the special board appointed by the President of the State Mining Authority. Now. a project like this becomes effective after it is approved by the maintenance officer of a mining facility. Companies will need some time to adapt to these new mining regulations. It is therefore important to accelerate this process and to have any possible doubts regarding the interpretation of specific regulations resolved as soon as possible. Hence the important role of mining supervision authorities and their cooperation and dialogue with the business sector in streamlining this process.

2

Prawne aspekty dopuszczające zastosowanie obudowy zmechanizowanej o dużej podporności do warunków zagrożenia tąpaniami

Kalukiewicz A., Kipczak P., Leńczowski S.

Transport Przemysłowy i Maszyny Robocze

|

2013

|

Nr 4

58--60

PL

W artykule przedstawiono zarys problematyki związanej z pracą obudowy zmechanizowanej, przeznaczonej do warunków zagrożenia tąpaniami. Omówiono wymagania w zakresie bezpieczeństwa eksploatacji obudów z przykładami obowiązujących aktów prawnych. Nakreślono cele i zakres dotyczący innowacyjnych metod projektowania oraz doboru elementów składowych obudów zmechanizowanych.

EN

The works presents an outline of issues connected with operation of a mechanised lining designed for conditions of crumps hazard. Requirements concerning safety of using linings were discussed together with examples of current law regulations. Aims and ranges concerning innovative methods of designing were determined as well as selection of component elements of mechanised linings.

3

Nowe kierunki rozwoju systemów geofizycznych

Isakow Z.

Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa

|

2010

|

R. 48, nr 6

31-36

PL

W artykule dokonano przeglądu opracowywanych i rozwijanych w Zakładzie Systemów Geofizycznych Instytutu Technik Innowacyjnych EMAG pod kierunkiem autora metod stosowanych w systemach geofizycznych do badania górotworu. Służą one do oceny zagrożenia tąpaniami w kopalniach głębinowych oraz oceny zagrożeń powierzchni wywoływanych eksploatacją górniczą.

4

Wyniki zastosowania algorytmów indukcji reguł do klasyfikacji stanu zagrożenia tąpaniami w kopalniach węgla kamiennego

Sikora M., Wróbel Ł.

Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa

|

2009

|

R. 47, nr 5

5-13

PL

W artykule przedstawiono wyniki prób zastosowania algorytmów indukcji reguł do wyprzedzającej klasyfikacji stanu zagrożenia tąpaniami w wyrobisku górniczym. Na początku artykułu krótko opisano sposób pozyskiwania i przekształcania danych będących przedmiotem analizy. W części teoretycznej przedstawiono schemat algorytmu indukcji reguł będących podstawą działania klasyfikatora, a także sposób dostrajania klasyfikatora umożliwiający uzyskanie lepszej dokładności klasyfikacji. W części eksperymentalnej zaprezentowano wyniki analizy danych pochodzących z dwóch wyrobisk górniczych.

EN

The results of attempts at application of algorithms of rule induction for an anticipatory classification of a state of rock burst hazards in a mine working have been presented in the paper. A method of acquisition and processing of data to be analysed has been presented briefly at the beginning of the paper. In the theoretical part of the paper there has been presented a scheme of the algorithm of rule induction being a basis of operation of a classifier. There has been presented also a method of a fine tuning of the classifier allowing a better accuracy of classification to be gained.

5

Ocena stanu zagrożenia tapaniami i zawałami w kopalniach KGHM Polska Miedź S. A. w roku 2006 oraz w I półroczu 2007 roku

Mirek A., Król K., Marzec M.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2008

|

nr 1

8-17

PL

Przedstawiono analizę stanu zagrożenia tąpaniami i zawałami w kopalniach KGHM Polska Miedź S.A. w roku 2006 i w I półroczu 2007 roku oraz analizę stanu zagrożenia sejsmicznego, tąpaniami oraz wypadkowości w całym górnictwie polskim od roku 1980. Omówiono wypadki zaistniałe w roku 2006 oraz 2007, badane przez OUG we Wrocławiu, mające związek z tąpnięciami i wstrząsami górotworu oraz „oberwaniem się skał ze stropu lub ociosu".

EN

The analysis of the state of rock burst hazard and caving hazard in KGHM Polska Miedź S.A. in 2006 and first half of 2007 as well as analysis of the state of seismic hazard, rock burst hazard and accident rate in Polish mining since 1980 are presented. The accidents related with the rock burst, bumps and rock falls from roof or rib that occurred in 2006 and 2007 examined by the District Mining Office in Wroclaw are discussed.

6

Ocena wpływu sposobu kierowania stropem na zagrożenie tąpaniami w wybranych polach eksploatacyjnych w kopalni "Rudna"

Szpak M.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2008

|

nr 3

15-31

PL

Scharakteryzowano sytuację geologiczno-górniczą w dwóch polach eksploatacyjnych kopalni rud miedzi "Rudna" o odmiennych sposobach kierowania stropem: z ugięciem oraz z pełną podsadzką hydrauliczną. Przeanalizowano aktywność sejsmiczną oraz wyniki pomiarów przejawów ciśnienia górotworu w pięcioletnich okresach eksploatacji w polach.

EN

The geological and mining conditions in two selected panels of Rudna mine, with different methods of roof control (with deflection and full hydraulic backfill) were described in the paper. Analysis of seismic activity and underground strata measurements (convergence of excavation and seismic-acoustic activity) for five years long period was made.

7

Sposób oceny zagrożenia tąpaniami oparty na analizie zmian tłumienia energii sejsmicznej w ośrodku skalnym

Cianciara A.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2007

|

nr 6

46-48

PL

Ocena stanu zagrożenia tąpaniami w rejonach prowadzonej eksploatacji jest niezwykle ważnym zagadnieniem ze względu na bezpieczeństwo załóg górniczych oraz zapewnienie ciągłości eksploatacji. W pracy przedstawiono nową koncepcję sposobu oceny stanu zagrożenia tąpaniami na podstawie emisji sejsmoaku-stycznej analizowanej w zakresie częstotliwości od 30 do 1000 Hz. Zgodnie z tą koncepcją sposób oceny zagrożenia oparty jest na śledzeniu względnych zmian czasowych parametru fizycznego ośrodka skalnego, którym jest tłumienie energii sejsmicznej. Na skutek wzrostu naprężeń, w górotworze zachodzi zjawisko kom-pakcji (twardnienia), a w miarę dalszego wzrostu dylatancji (osłabiania) mogą wystąpić wstrząsy. W fazie kompakcji ma miejsce spadek tłumienia, natomiast w okresie dylatancji jego wzrost. Wynika stąd, że przebiegi czasowe omawianego parametru mogą być wykorzystane do monitorowania stanu zagrożenia tąpaniami.

EN

The risk estimation in the exploitation zones is extremely important issue, because of safety and uninterrupted exploitation. In the paper there is presented new method of risk estimation based on the rock environment physical parameters change monitoring. The microseismic emission in frequency range 30 to 1000 Hz recorded directly in exploitation zone is used as carrier of this information. The attenuation factor of seismic energy can be estimated on the basis of analysis of microseismic emission recorded by multisensors measurement system (at least two sensors). The way of estimating rock burst risk was presented on the basis of an analysis of attenuation time variations. Trends of attenuation can be interpreted in an obvious way. Gradually, as the stress values keep on increasing, the following processes take place in the rock mass: compaction (hardening), then dilatancy (softening), and then possibly tremors. At the compaction stage attenuation values lower, and increase at the dilatancy stage. It follows that time variation of this parameter can be used to build tremors risk monitoring system.

8

Podstawowe zasady bezpiecznej eksploatacji złoża w górotworze skłonnym do tąpań

Konopko W.

Przegląd Górniczy

|

2007

|

T. 63, nr 7-8

8-13

PL

Omówiono niezbędny zakres badań i działań techniczno-organizacyjnych, których spełnienie przy projektowaniu i realizacji robot górniczych może zapewnić bezpieczeństwo pracy pomimo wysokiego stanu zagrożenia tąpaniami obiektywnie istniejącego w danych warunkach geologiczno-górniczych w wyodrębnionej parceli obszaru górniczego. Podano algorytm działań w tym zakresie.

EN

Essential range of research and technical and organizational activities fulfillment of which at designing and realization of mining operations can ensure safety of work in spite of the high state of bumps hazard objectively existing under given geological conditions in the separated panel of mine field. The algorithm of activities in this range is given.

9

Poziom zagrożenia sejsmicznego w kopalniach węgla kamiennego a prowadzenie eksploatacji w warunkach skrępowanych

Burtan Z., Chlebowski D.

Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa

|

2007

|

R. 45, nr 9

28-33

PL

W górnictwie węgla kamiennego coraz częściej o wielkości zagrożenia wstrząsami i tąpaniami decydują skrępowane warunki eksploatacji wynikające z konieczności wybierania pokładów w strefach zaburzeń sedymentacyjnych i tektonicznych, w obszarach resztek i filarów ochronnych oraz w rejonach oddziaływania zaszłości eksploatacyjnych. Przejawami niekorzystnych wpływów tych elementów jest występowanie w górotworze rozległych stref koncentracji naprężeń, które zaburzając pierwotny stan równowagi stają się czynnikami decydującymi o możliwości wystąpienia zjawisk geodynamicznych, w tym wysokoenergetycznych wstrząsów i tąpnięć. Bazując na skali zagrożenia wstrząsami i tąpaniami w kopalniach węgla kamiennego przeprowadzono analizę kształtowania się tego zagrożenia w wytypowanych sytuacjach górniczo-geologicznych determinujących złożone warunki wybierania. Analiza ta jednoznacznie wskazuje na istotny wpływ skrępowanej eksploatacji na wysoki poziom zagrożenia sejsmicznego.

EN

The rugged conditions of mining caused by necessity of extraction the seams in sedimentation and tectonic hazardous zones as well as in the areas of residual and safety pillars and in the zones of activities of the past events decide more often a largeness of the rock bump hazards in the hard coal mining. The symptoms of the unfavourable impact of the above mentioned elements are occurrence of large zones of stress concentration in the rock mass, which upset the primary state of equilibrium and they are the decisive factors of possibility of occurrence of geodynamic events including the high-power rock bumps. Basing on the scale of rock bump hazard in the hard coal mines, there has been made the analysis of development of this hazard in selected geological conditions which determine the complex mining conditions. The analysis has proven explicitly that the hampered mining has a great impact on the high level of a rock bump hazard.

10

Krótkookresowe, przybliżone prawdopodobieństwo tąpnięcia na podstawie prognozowanego rozkładu energii sejsmicznej

Kornowski J., Kurzeja J.

Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa

|

2007

|

R. 45, nr 9

59-65

PL

W krótkiej publikacji (Kornowski 2006) przedstawiono proste równanie w przybliżony sposób określające warunkowe prawdopodobieństwo tąpnięcia - pod warunkiem uprzedniej prognozy rozkładu prawdopodobieństwa energii sejsmicznej - w polskich kopalniach węgla. Niniejsza praca zawiera dodatkowy materiał dotyczący tego tematu, a w szczególności prosty algorytm umożliwiający obliczenie parametrów rozkładu warunkowego prawdopodobieństwa tąpnięcia, analizę zależności między zagrożeniem sejsmicznym a zagrożeniem tąpnięciem oraz przykłady ilustrujące niewielką zmienność - w miarę upływu lat - parametrów rozkładu prawdopodobieństwa tąpnięcia dla danej energii wstrząsu.

EN

In a recent publication (Kornowski 2006) one of the present authors has presented a simple equation, approximately defining the probability of rockburst conditioned on the energy of mining . induced tremors in the Polish coal mining industry. Now we present some more material on this problem, especially illustrating small variations of this equation parameters in the course of time, a simple method of parameters estimation and some analysis of relations between seismic and rockburst hazard.

11

Eksploatacja pokładu 510 w KWK Wieczorek w strefie ochronnej autostrady A-4 w warunkach występowania zagrożenia tąpaniami, zawałami i pożarami

Dygdała W., Kowala A., Skuza M.

Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa

|

2007

|

R. 45, nr 9

34-45

PL

W pracy omówiono uwarunkowania związane z eksploatacją pokładu 510 w filarze ochronnym autostrady A-4 Katowice-Kraków w warunkach zagrożeń współwystępujących. Pokład 510 ze względu na miąższość ok. 10 m wybierany był trzema warstwami poczynając od warstwy przyspągowej (jako warstwy odprężającej) z podsadzką hydrauliczną. Ze względu na występujące opady stropu zmieniono eksploatację zgodnie z projektem celowym zrealizowanym wspólnie z Akademią Górniczo-Hutniczą, zakładającym eksploatację w pierwszej kolejności warstwy przystropowej z podsadzką hydrauliczną kamienną rekonsolidującą. Zastosowany system, analizując dotychczas dokonaną eksploatację, okazał się optymalny w istniejących warunkach geologiczno-górniczych i przy występujących ograniczeniach ze strony obiektów na powierzchni. Dzięki wprowadzeniu powyższego systemu ograniczono zagrożenie obwałami, zminimalizowano zagrożenia wentylacyjne przy utrzymaniu na zbliżonym poziomie zagrożenia tąpaniami. Została zakończona już eksploatacja warstwy odprężającej, przy której eksploatacji prognozowana była najwyższa aktywność sejsmiczna.

EN

The circumstances relating to the mining at the seam 510 in the protective pillar of the motor way A-4 Katowice-Krakow under conditions of co-occurring hazards have been discussed in the paper. The seam 510 due to the thickness of about 10m has been extracted in three layers beginning from a bottom one (destressing layer) with a hydraulic filling. Due to roof falls, the mining has been changed according to a target project carried out together with the AGH University of Science and Technology assuming the roof layer mining with a reconsolidating hydraulic stone filling. Analysing the previous extraction, a system which had been used seemed to be optimal in the existing mining conditions and limitations regarding the objects at the surface. Thanks to use of the above mentioned system, a roof fall hazard has been reduced, ventilation hazards have been minimized and rock bump hazards have been kept at the same level. The extraction of the destressing layer was finished. There has been predicted a highest seismic activity.

12

Analitycznie symulowane zmiany stanów naprężeniowo-energetycznych górotworu w kontekście potencjalnego zagrożenia tąpaniami robót górniczych

Bańka P., Jaworski A.

Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa

|

2007

|

R. 45, nr 9

17-27

PL

W artykule omówiono możliwość wykorzystania wyników analitycznych symulacji stanów naprężeniowo-deformacyjnych i energetycznych górotworu do szacowania poziomu zagrożenia tąpaniami robót górniczych. Stwierdzane relacje pomiędzy obliczanymi zmianami naprężeniowo-energetycznymi w górotworze a sejsmicznością indukowaną w rejonach wielopokładowej eksploatacji można wykorzystać do określania jej poziomu na wybiegach projektowanych ścian. Podano przykład takich oszacowań dla konkretnej eksploatacji prowadzonej w warunkach dużego zagrożenia wstrząsami i tąpaniami.

EN

A possibility of making use of analytical results of simulations of stress-deformation and energy states of strata for assessment of a rock bump hazard to the mining operations has been discussed in the paper. The relations being found between the calculated stressenergy changes in the strata and a seismicity induced at multi-seam working areas may be used for determination of the level of the seismicity at the faces to be planned. An example of such assessments has been given for a specific mining made under conditions of a high level of rock bump and tremors hazards.

13

Aktywna profilaktyka w silnie zagrożonych tąpaniami pokładach węgla w KWK Bielszowice

Postawa K., Krzyżowski A., Toczka J.

Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa

|

2007

|

R. 45, nr 9

109-128

PL

W artykule, na przykładzie wybranych ścian prowadzonych w pokładach silnie zagrożonych tąpaniami wykazano, że właściwie zaprojektowana i odpowiednio weryfikowana aktywna profilaktyka pozwala w sposób skuteczny i bezpieczny prowadzić roboty górnicze w takich pokładach. Jedną z najskuteczniejszych odmian takiej profilaktyki są roboty strzałowe, które w sposób kontrolowany uwalniają energie sprężystą zakumulowaną w skałach otaczających pokłady węgla.

EN

There have been shown in the paper the selected longwall faces working under rock-bump high hazardous conditions. This has proven, that a correctly designed and suitably verified active prevention allows the mining operations to be made efficiently and safely in such seams. One of the most effective methods of this prevention is blasting allowing the elastic strain energy accumulated in the surrounding rock to be released under control.

14

Wpływ modyfikacji geometrii systemu komorowo-filarowego na wielkość zagrożenia tąpaniami

Zorychta A.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2007

|

nr 4

41-62

PL

Artykuł przedstawia wpływ głębokości na wielkość zagrożenia sejsmicznego i tąpaniowego oraz koncepcję modyfikacji systemu z ugięciem stropu i jej geomechaniczne konsekwencje. Prezentuje jakościowe prawidłowości dające ogólny pogląd na rozpatrywane zagadnienie, bowiem zmienność górotworu nie pozwala na formułowanie ilościowych wniosków. Wskazano trendy w modyfikacji systemów komorowo-filarowych, które muszą zostać poprzedzone pogłębionymi analizami geomechanicznymi.

EN

The influence of depth on the size of seismic and crumping hazards and the conception of system modification with the roof deflection as well as its geomechanical consequences are described in the paper. There are presented qualitative regularities which show general view on mentioned problem, as variability of the rock mass do not let to formulate of quantitative conclusions. There are pointed trends in modification of chamber-pillar systems, which must be preceded by deep geomechanical analysis.

15

Zagrożenie tąpaniami w polskich kopalniach węgla kamiennego i rud miedzi

Kłeczek Z.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2006

|

nr 6

8-12

PL

Prawie 40% wydobycia węgla kamiennego(GZW) i 100% wydobycia rud miedzi (LGOM) pochodzi z rejonów zagrożonych wstrząsami górotworu i tąpaniami. Bezpośrednim skutkiem wstrząsu górotworu jest nagła i gwałtowna emisja energii kinetycznej, uprzednio zakumulowanej w określonym jego obszarze. Energia ta z chwilą tąpnięcia zamienia się w energię skutków, wywołując nagłą utratę stateczności wyrobiska. Dodatkowym efektem wywołanym wstrząsem górotworu jest dająca się pomierzyć energia sejsmiczna, powodująca drgania otaczającego górotworu. Utrata stateczności wyrobiska podziemnego, drgania otaczającego masywu górotworu i dynamiczny podmuch powietrza stanowią olbrzymie zagrożenie dla zdrowia i życia górników oraz są przyczyną znacznych strat materialnych. Dlatego coraz większego znaczenia nabierają wszelkie działania profilaktyczne, zmierzające głównie do prognozowania wstrząsów górotworu i aktywnego zwalczania ich skutków. Dokonując geomechanicznej analizy przemian energetycznych towarzyszących podziemnej eksploatacji złóż można wykazać, że pośrednią metodą predykcji wstrząsów górotworu i ograniczenia ich skutków jest prowokowanie górotworu robotami strzałowymi. W referacie przedstawiono dotychczasowe wyniki doświadczeń autora, zmierzające do opanowania tego największego zagrożenia litosferycznego w polskim górnictwie.

EN

The data concerning seismic activity of rock-mass accompanying the underground mining operations in Poland prove that almost 40% of hard coal production (GZW) and 100% copper production (LGOM) comes from the areas with high level of rockburst and roof fall hazard. The direct effect of rock burst is sudden and violet emission of the kinetic energy, accumulated previously in the specific area. The energy with the moment of rockburst is exchanged the energy of effects, causing sudden loss of the excavation stability. The additional effect caused by the rockburst is easy to measure seismic energy, causing the vibration of the surrounding rock mass. Loss of the stability of underground excavation, vibration of the rock-mass surrounding the excavation and dynamic blast of air results in great hazard to the health and live of miners as well as they are reasons of considerable financial losses. Thus all prophylatctic, aimed mainly to predict the rock-mass tremors and to actively fight their effects, is of the great importance. Making the geomechanical analysis of the energy transformation accompanying the underground mining it is possible to demonstrate, that the indirect method of rock-mass bursts prediction and of limiting their effects, is provoking the rock mass by blasting works. The paper present the author's experience, with regard of control this the biggest lithospheric hazard in Polish mining industry.

16

Wyrobiska - nie pokłady - zagrożone tąpaniami. Podstawy nowelizacji przepisów

Konopko W.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2006

|

nr 8

3-8

PL

Zgodnie z fizyką zjawiska - zagrożone tąpaniami są wyrobiska górnicze a nie pokłady. Pokłady, a właściwie układ strop - pokład - spąg może stwarzać większe lub mniejsze niebezpieczeństwo wystąpienia tąpnięcia w wyrobisku. Wychodząc z wprowadzonego rozporządzenia MSWiA z dnia 14.06.2002r. pojęcia "skłonności górotworu i skał tąpań" zaproponowano ilościowe miary oceny tej skłonności oraz rozdzielenie prawne zaliczania skłonności górotworu do tąpań i oceny stanów zagrożenia tąpaniami wyrobisk górniczych.

EN

In conformity with physics of the phenomenon - there is a crump hazard in mine excavations and not beds. Beds, or rather the roof - bed - floor arrangement can create greater or smaller crump threat in the excavation. Starting with the notion of "crump tendencies in rockmass and rock" introduced with the Order of the Ministry of Internal Affairs and Administration of 14th June, 2002, quantitative measures for assessing this tendency and the legal distribution of including rockmass crump tendencies and assessment of crump hazard in mine excavations was proposed.

17

Problematyka monitorowania zagrożenia tąpaniami w kopalniach podziemnych na bazie emisji sejsmicznej rejestrowanej w warunkach wysokiego poziomu zakłóceń

Cianciara A., Cianciara B.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2006

|

nr 6

34-36

PL

W pracy przedstawiono sposób oceny stanu zagrożenia tąpaniami na podstawie analizy emisji sejsmicznej rejestrowanej w miejscach prowadzonej eksploatacji. Znaczna część emisji, rejestrowanej w tych warunkach, generowana jest na drodze działania urządzeń mechanicznych (kombajnu, przenośników itp.). W związku z tym zaproponowano podejście, w którym zagrożenie ocenia się badając przebiegi czasowe parametru opisującego tłumienia drgań sejsmicznych przez ośrodek skalny. Tłumienie to estymowane jest na podstawie emisji sejsmicznej w paśmie od 30 Hz do 500 Hz. Stwierdzono eksperymentalnie, że w paśmie tym zawarta jest główna część informacji o parametrze tłumienia, niezależnie od sposobu generowania sygnałów emisji. Przedstawiono sposób estymacji tłumienia, na drodze analizy obwiedni sygnałów omawianej emisji. Przebiegi czasowe tłumienia mają oczywistą interpretację geomechaniczną. Na skutek wzrostu naprężeń, w górotworze zachodzi zjawisko kompakcji (twardnienia) a w miarę dalszego wzrostu dylatancji (osłabiania), dopiero wówczas mogą wystąpić wstrząsy. W fazie kompakcji mają miejsce spadki tłumienia drgań sejsmicznych, natomiast w okresie dylatancji jego wzrosty. Możliwość identyfikacji tych faz została potwierdzona w praktyce. Wynika stąd, że przebiegi czasowe omawianego tłumienia mogą być wykorzystane do opracowania sposobu monitorowania stanu zagrożenia tąpaniami.

EN

In the paper there is presented a method of tremor risk estimation on the basis of seismic emission registered in exploitation zones. A considerable part of the emission, registered in exploitation zones, is generated by mechanical devices (miner transporters etc.). Therefore using the known theories and models describing rock mass fracturing, it is not possible, to evaluate the risk of mining rock-burst properly on the basis of seismic emission interpretation. In the new approach presented in the paper, the risk is estimated studding the time variations of a parameter describing the attenuation of seismic vibrations by the rock medium. The attenuation assessed from the analysis of seismic emission registered in the range from 30Hz to 500Hz. There was experimentally stated that, in this range there is the main part of information is about attenuation, regardless the way signals were generated. In the paper there is presented the attenuation factor estimation method on the basis of signals envelopes analysis of the discussed emission. Trends of attenuation can be geomechanically interpreted in an obvious way, and can be used as base for tremor risk monitoring system.

18

Roboty strzałowe jako aktywny inicjał jawny zapłonu metanu

Trenczek S.

Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa

|

2006

|

z. spec.

139-148

PL

Przedstawiono podział ogólny inicjałów zapłonu metanu. Przypomniano też następstwa inicjałów wynikające z uwarunkowań ich zaistnienia. Na przykładzie zapłonów metanu z ostatniego dziesięciolecia polskiego górnictwa pokazano rozkład różnorodności ich inicjałów. Omówiono podstawowe czynniki charakteryzujące roboty strzałowe, a wpływające na ich aktywność jako inicjału jawnego. Podkreślono konieczność analizy niebezpieczeństwa zapłonu metanu przy wykonywaniu robót strzałowych w rejonie zrobów wypełnionych mieszaniną metanowo-powietrzną, której mogą wykorzystywać symulację komputerową dla określania takich stref. Na koniec zasygnalizowano możliwość wykorzystania inertyzacji przy wykonywaniu robót strzałowych dla wywołania zawału stropu w szczególnie niebezpiecznych uwarunkowaniach współwystępowania zagrożeń tąpaniami i metanowego.

19

Sposób monitorowania zagrożenia tąpaniami oparty na analizie emisji sejsmoakustycznej metodą hazardu sejsmicznego

Cianciara A., Cianciara B., Isakow Z.

Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa

|

2006

|

R. 44, nr 11

5-11

PL

W artykule przedstawiono jedną z wielu możliwych koncepcji sposobu monitorowania zagrożenia tąpaniami (zagrożenia wystąpieniem wstrząsów). Sposób ten oparty jest na analizie emisji sejsmoakustycznej rejestrowanej w warunkach prowadzonej eksploatacji wyrobisk górniczych. Emisja sejsmoakustyczna jest jednym z podstawowych nośników informacji o przebiegu procesów pękania górotworu, umożliwiając jednocześnie jej ciągły dopływ. Dlatego daje ona realne podstawy do zbudowania takiego systemu monitorowania. Sposób oceny zagrożenia prowadzony jest zmodyfikowaną metodą probabilistycznej analizy hazardu sejsmicznego (PAHS). Wyboru zjawisk sejsmoakustycznych o maksymalnych wartościach energii dokonuje się na drodze rejestracji emisji za pomocą wielu czujników (co najmniej dwóch). Monitorowanie oparte jest na śledzeniu przebiegu zmienności w czasie tzw. "funkcji wskaźnikowych". Funkcje te definiowane są w oparciu o parametry hazardu sejsmicznego, które w omawianym systemie monitorowania, stanowią miary zagrożenia tąpaniami.

EN

One of many ideas of rock bump hazard monitoring (occurring of bumps) has been presented in the paper. This idea has been based on the analysis of a seismoacoustic emission recorded under conditions of underground mining. The seismoacoustic emission is one of the essential information carriers on a cracking process of strata allowing the information to be continuously updated. Therefore it seems to be a real base to design such a monitoring system. The hazard evaluation has been made by a modified method of probabilistic analysis of seismic hazards (PAHS). The seismoacoustic events with maximum values of energy have been chosen by records of emission by means of a number of sensors (two ones at least). The monitoring has been based on tracking of variations over time, so called "index functions". The functions have been defined basing on the parameters of a seismic hazard, which are the measures of a rock bump hazard in the above mentioned monitoring system.

20

Sposób określania upodatnienia sekcji zmechanizowanej obudowy ścianowej - metodą analityczną

Stoiński K., Kostyk T.

Maszyny Górnicze

|

2005

|

R. 23, nr 3

12--17

PL

Opierając się na odpowiednich przepisach i normach, określających zasadność upodatniania sekcji zmechanizowanych obudów ścianowych przeznaczonych do pracy w wyrobiskach pokładów zagrożonych tąpaniami, przedstawiona została analityczna metoda określająca stopień i skuteczność upodatnienia elementów hydrauliki siłowej obudów zmechanizowanych. Metoda wykorzystuje znajomość zjawisk dynamicznych zachodzących w górotworze odprężonym, a także model matematyczny sekcji obudowy zmechanizowanej dla wyznaczania możliwości i warunków skutecznego przenoszenia przez nią obciążeń dynamicznych.

EN

The analytical method for determination of degree and efficiency of ability of hydraulic components of powered roof supports to take over an increased dynamic load was presented on the basis of the regulations and standards determining usefulness of powered roof supports susceptibility for dynamic loads which were designed for operation in seams exposed to bumping hazard. The method uses the knowledge of dynamic phenomena which occur in distressed rock mass as well as mathematical model of powered roof support for determination of possibilities and conditions for effective transfer of dynamic loads.