Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wstępne wyniki badań geochemicznych i mineralogicznych stref wietrzenia złoża cynku i ołowiu (obszar śląsko-krakowski)

Swęd Maciej

Przegląd Geologiczny

|

2019

|

Vol. 67, nr 3

198--199

EN

The study area is located within the Silesia-Cracow zinc-lead ore district. Secondary minerals were collected from the reclaimed zinc-lead underground mine in Bolesław and from the currently operated zinc-lead underground mine Olkusz-Pomorzany. The main goal of investigations was the geochemical and mineralogical comparison of weathering zone developed within horst and tectonic graben. Semi-quantitative chemical composition was determined using the SEM-EDS method and quantitative chemical composition was determined employing the EMP microanalysis. Mineralogical investigations were performed with the XRD. The predominant zinc mineral of weathering zone located within tectonic horst is hemimorphite. No primary and secondary lead minerals were observed in this zone. In contrast, the weathering zone within tectonic graben contains secondary carbonate zinc and lead minerals. These differences could result from pervasive sulfide minerals (especially marcasite) in a graben unit, and limestones which are the main gangue rock of this zinc-lead ore.

2

Charakterystyka mineralogiczna faz metalicznych z miedziowych żużli hutniczych Starego Zagłębia Miedziowego

Kądziołka Katarzyna, Kierczak Jakub, Pietranik Anna

Przegląd Geologiczny

|

2019

|

Vol. 67, nr 3

164--166

EN

Metallic phases (sulphides, metallic compounds and metals), constitute critical components of metallurgical slags as they concentrate most of the potentially toxic metals occurring within smelting wastes. For this reason, a detailed characterization of the metal-rich phases is crucial for proper estimation of environmental threat resulting from slags deposition. Metallic phases observed in slags were transformed from the original ore minerals during metal smelting, and they constitute an interesting field for observations of sulphides and metals susceptibility to temperature and chemistry changes. In this study, we observed that compositions similar to sulphide minerals (e.g. bornite, chalcocite, pyrrhotite) are common, but they always appear in specific sets. We distinguished 3 general types of metallic phases: copper-iron-sulphur (among which the following subtypes appear: bornite-pyrrhotite, chalcocite, and chalcopyrite, all ofthese with various exsolutions), metallic copper and iron-phosphorous (Fe-P) type. Among all the distinguished types, Fe4Pproved to be most resistant to weathering whereas the Cu-Fe-S assemblage was altered strongly when not surrounded by glass or crystalline phases. Observations revealed that iron-rich metallic phases tended to appear in amorphous slags and copperrich phases occurring within crystalline samples.

3

Analysis on the efficiency of stone consolidation actions

Braun F., Orlowsky J.

Materiały Budowlane

|

2016

|

nr 11

29--30

EN

In this study the effectiveness of stone consolidation actions was analysed on two German sandstones with different binders, the Baumberger (calcareous) and Sander (clayey). Due to varying treatment procedures the investigated sandstones showed different petrophysical and mechanical properties.

PL

W artykule przedstawiono analizę skuteczności konsolidacji piaskowców na przykładzie dwóch niemieckich piaskowców zawierających różne materiały wiążące – piaskowce Baumberger (wapnisty) oraz Sander (marglisty). Zależnie od zastosowanej obróbki badane piaskowce wykazywały różne właściwości petrofizyczne oraz mechaniczne.

4

Mineralogia hałd wietrzeniowych złoża Miedzianka (Góry Świętokrzyskie)

Swęd M., Urbanek P., Krechowicz I., Dworczak P., Wiecka P., Mleczak M., Tobys P.

Przegląd Geologiczny

|

2015

|

Vol. 63, nr 6

363--370

EN

The paper presents new data on the weathering zone in Miedzianka, Holy Cross Mountains (Poland), including macroscopic, microscopic and chemical investigation, using scanning electron microscope (SEM) with energy dispersive spectrum (EDS). The deposit contains sulphide mineralization (e.g. chalcopiryte, chalcocite), and carbonates with hydroxyl (malachite and azurite) in the weathering zone. Additionally, arsenic – bearing sulphosalts of the tennantite – tetrahedrite group and Ba-sulphate were found. Moreover, cracks are observed on a macro- and micro-scale, filled with new minerals that formed during the weathering.

5

Zróżnicowanie jakości kopaliny jako efekt warunków depozycji i przemian diagenetycznych osadu oraz procesów wietrzenia skały na przykładzie piaskowców magurskich ze złoża Osielec

Rembiś M.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2015

|

R. 56, nr 2

118--125

PL

Artykuł dotyczy piaskowców ogniwa popradzkiego, które odsłaniają się w złożu „Osielec” położonym w raczańskiej strefie facjalno-tektonicznej płaszczowiny magurskiej w polskich Karpatach fliszowych. Na podstawie wykonanych badań stwierdzono, że zróżnicowane warunki transportu i depozycji materiału detrytycznego doprowadziły do nagromadzenia osadów charakterystycznych dla subfacji piaskowców masywnych (mS) i uziarnionych frakcjonalnie (gS). Zdeponowany materiał podlegał intensywnym przemianom diagenetycznym, głównie procesom cementacji węglanowej i krzemionkowej, kształtującym fizyczno-mechaniczne właściwości piaskowców, które zmodyfikowane zostały przez późniejsze zjawiska wietrzeniowe. Przy pomocy statystycznego modelu określono wpływ procesów diagenetycznej cementacji na właściwości techniczne piaskowców. Ze względu na różny stopień nasilenia zjawiska wietrzenia składników mineralnych, piaskowce obu subfacji podzielone zostały na trzy grupy reprezentujące kolejne fazy wietrzenia. Stwierdzono, że różnią się one między sobą także wartościami fizyczno-mechanicznych parametrów. Współwystępowanie w profilu złoża różnych odmian facjalnych kopaliny, reprezentujących różny stopień zwietrzenia powoduje, że uzyskiwany surowiec wykazuje zmienną jakość, uzależnioną od miejsca prowadzonej eksploatacji.

EN

Sandstones of the Poprad member occur in the Osielec deposit located within the Racza facies-tectonic zone (Magura Series) of the Polish Flysch Carpathians. Varying conditions of transport and deposition of their detrital material resulted in the development of sediments belonging to two subfacies: the massive sandstones (mS) and the sandstones with graded bedding (gS). The material deposed underwent intensive diagenesis, including mainly its cementing with carbonates and silica, responsible for physical and mechanical properties of the rocks, but finally modified by weathering. Applying a statistical model, an impact of diagenetic cementation on the technical properties of the sandstones has been established. Considering the variable extent of the weathering processes, the sandstones of both subfacies have been further divided into three groups depending on differing alterations of their mineral components. Thus, the groups also differ in their physical and mechanical properties. As a result, the stone products have variable technical properties, strongly dependent on the place of their quarrying within the deposit.

6

A Numerical Study of Effects of Valley-Weathering and Valley-Shape-Ratio on the Ground Motion Characteristics

Narayan J. P., Arafat M. Y., Kamal

Acta Geophysica

|

2015

|

Vol. 63, no. 1

154--175

EN

A study of combined effects of valley-weathering and valley-shaperatio on the ground motion characteristics and associated differential ground motion (DGM) is documented in this paper. In order to properly quantify the weathering effects, a forth-order-accurate staggered-grid viscoelastic time-domain finite-difference program has been used for the simulation of SH-wave responses. Simulated results revealed that the defocusing caused by valley is frequency-independent in contrast to the ridge-focusing. A decrease of average spectral amplification (ASA) with an increase of shape-ratio of the non-weathered triangular and elliptical valleys was obtained. Overall, the amplification and de-amplification pattern was larger in case of triangular valleys as compared to the elliptical valleys. It can be concluded that the dwelling within or near the topcorners of weathered valleys may suffer more damage as compared to their surroundings. A weathered triangular valley with large shape-ratio may cause unexpected damage very near its top-corners since both the ASA and DGM are largest.

7

Niepokojące przebarwienia warstwy ścieralnej wykonanej z użyciem kruszywa amfibolitowego

Adamczyk Z., Nowak J., Chlipalski K., Grzesik B.

Drogownictwo

|

2013

|

nr 2

43-47

PL

Pojawienie się rdzawych przebarwień na powierzchni warstwy ścieralnej powszechnie wiązane jest z obecnością domieszek kruszyw sztucznych z żużli hutniczych. Jednakże przebarwienia takie mogą również być spowodowane składnikami pochodzącymi z kruszyw naturalnych. W artykule przedstawiono wnioski z badań nad kruszywem amfibolitowym oraz mechanizm przeobrażeń amfibolitu, w wyniku którego powstają rdzawe przebarwienia nawierzchni warstwy ścieralnej.

EN

The occurrence of the rusty-brown pigmentation on the surface course is usually associated with the presence of the additives of artificial aggregates produced from metallurgical slags in the aggregate mix. However, such pigmentations can also be caused by the ingredients coming from natural aggregates. This article presents the results of the research study carried out on amphibolite aggregate. It also shows the mechanism of the amphibolite transformations which results in rusty-brown pigmentation on surface course

8

Influence of UV irradiation and temperature on polyamides PA6, PA6,6 and polypropylene PP

Brzozowska-Stanuch A., Rabiej S., Sarna E., Maślanka A.

Polish Journal of Applied Chemistry

|

2011

|

Vol. 55, nr 3-4

115-122

EN

In outdoor applications, all polymer materials weather which causes deterioration of their mechanical properties and has a negative influence on their appearance. In this article, the influence of UV irradiation and high temperature on polyamides PA6, PA6.6 and polypropylene PP and influence of aging parameters on their appearance (the state of surface) and chemical crystal structure have been shown. Microscopic examination of samples has shown that the biggest destruction in the surface of PP occurred in a short time after the beginning of the exposure. The examination of the surface and crystal structure of the materials clearly indicated that during exposure to UV irradiation and temperature degradation in PP materials occurred. Polyamides showed longer reaction time but after some time they also underwent radical changes in their supermolecular structure and they lost their esthetic appearance.

9

Inwestycja w bezpieczeństwo i energooszczędność

Szeflińska A., Gut H.

Świat Szkła

|

2010

|

nr 1 [137]

32-33

10

Zastosowanie metod modelowania hydrochemicznego w ocenie wietrzenia skał klastycznych na przykładzie piaskowca kredowego ze złoża Radków

Labus M.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2010

|

T. 26, z. 1

83-92

PL

W artykule zawarto przykład modelowania hydrochemicznego procesów wietrzenia skał klastycznych, używanych do celów budowlanych. Metodę przedstawiono na przykładzie kredowego piaskowca ciosowego ze złoża Radków (niecka śródsudecka). Badana skała jest piaskowcem kwarcowym, zawierającym do 11% skaleni potasowych oraz 1,8% minerałów węglanowych. Współczynnik porowatości całkowitej wynosi ponad 20%. Na przebieg procesów wietrzenia wpływa też dominujący udział makroporów właściwych (84%). Do modelowania wykorzystano symulator geochemiczny The Geochemist's Workbench 7. Badania miały na celu przybliżone określenie efektów wpływu niszczących czynników otoczenia (wód opadowych na terenach zurbanizowanych) na skały okruchowe. Model krótkotrwałych reakcji kinetycznych wietrzenia surowca wskazuje, iż zobojętnienie kwaśnego odczynu wód opadowych związane jest z rozkładem minerałów węglanowych, w tym przypadku kalcytu i dolomitu. Rozkład minerałów glinokrzemianowych, podczas symulowanego odparowania roztworu, biorąc pod uwagę początkową ich objętość w skale, jest nieznaczny.

EN

The durability of building stones is controlled mostly by the following properties: mineral composition, texture, pore area parameters, and pore fluid phase composition and its content. Stone elements in building objects might be regarded as open hydrochemical systems, whose initial chemistry is set at deposition stage. Chemistry of the system changes when infiltrating water moves chemical components through pores, and causes either leaching or cementation of grains. The weathering processes could be clearly presented by hydrogeochemical modeling (reactive transport models). The paper presents an example of hydrochemical modeling of weathering processes within the clastic rock, used as a building material. The examined rock is Cretaceous quader sandstone from Radków deposit (intrasudetic basin, Lower Silesia, Poland), widely used in architectural monuments in Central Europe. The rock is quartz sandstone of high porosity of over 20%. Dominating pores are macropores (84%). The modeling was conducted with use of geochemical simulator The Geochemist's Workbench 7, estimated the influence of destroying environmental factor (atmospheric water of urbanized area) for rock. In the model the total pore area is assumed to be saturated by rain water, hence the reactions are related to the external part of a building rock. The time of saturation and evaporation stage is established for a one day (24 hours). Themodeling estimated the influence of destroying environmental factors, i.e. atmospheric water of urbanized area. Model of rock-water interactions showed that the porosity increase is connected to decomposition of carbonate minerals (calcite and dolomite). Decomposition of other minerals (aluminosilicates) starts during the evaporation cycle, but the scale of the phenomenon is insignificant, taking into account the volume of the reactants.

11

Processes of coal fly ash weathering in waste deposits

Żygadło M., Woźniak M.

Environment Protection Engineering

|

2010

|

Vol. 36, nr 2

17-29

EN

In natural environment, where a long-term interaction of potentially toxic elements with surface water or groundwater systems may be of concern, ash can also be affected by weathering and certain secondary minerals can be formed. In weathering processes, the structure of fly-ash changes considerably which determines their physical and chemical properties. Simulating the weathering by the freeze-thaw test allows the changes occurring in ash particles structure to be produced. The experiment presented shows that ash solubility during a long period of time provides evidence that in the ash-water system, a variety of precipitation processes dominate the solubility of solid mass. The simulation of field conditions in laboratory research explains the behaviour of fly ash on deposits. It has been confirmed that weathering is the reason for a specific grain destruction. As a consequence, the grains are more reactive and more reaction products encircle the individual/single grain. The freeze-thaw test can be used as a helpful tool for predicting the behaviour of combustion by-product deposited on landfill, or temporal deposits and those subjected to weathering under natural conditions. The changes in ash particles observed on SEM images after 5 to 10 freeze-thaw cycles were comparable to those typical of ashes exposed to weathering during field test for a period not shorter than 12 months. The practical conclusion is that disposed fly ashes, taken from landfill site or store place for further application, are characterized by another peculiarity and therefore cannot uncritically be used for a partial replacement of cement in concrete or for other applications.

12

Wpływ procesów wietrzenia hałd pokopalnianych na migracje żelaza i wapnia do wód powierzchniowych

Jachimko B.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2007

|

nr 133 (13)

181-187

PL

W publikacji przedstawiono zmiany zawartości żelaza i wapnia w gruntach wokół pokopalnianego zbiornika acidotroficznego położonego w Łuku Mużakowskim. Do badań wytypowano największy zbiornik pojezierza, w którym występowało zjawisko meromiksji. Stwierdzono migrację związków żelaza i wapnia w kierunku zbiornika spowodowaną erozją powierzchniową i chemicznym wietrzeniem. Wyniki badań wskazują na zbliżony schemat migracji żelaza i wapnia do wód zbiornika oraz zależność między zawartością tych pierwiastków w gruntach a ukształtowaniem terenu.

EN

The contamination of iron and calcium in the ground surrounding postmining acidotrophic reservoir located in Łuk Mużakowski (Poland) is presented. The reservoir under discussion was the biggest one in the antropogenic lake district and was a meromictic type. The migration of calcium and iron to the reservoir caused by surface erosion and chemical weathering was pointed. The migration scheme was similar for both elements was strong correlated with the ground configuration.

13

Tworzenie się wodoru na drodze niskotemperaturowego utleniania węgla kopalnego tlenem z powietrza

Czechowski F., Marzec A., Czajkowska S.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2007

|

T. 23, z. 3s

61-74

PL

Przedstawiono wyniki analizy składu atmosfery gazowej utworzonej podczas niskotemperaturowego (50, 70 i 90 C) utleniania węgli kamiennych 20% tlenem w mieszaninie z helem. Badania przeprowadzono na 19 próbkach węgli kamiennych pochodzących z 10 polskich kopalń. Autoutlenianie się węgla tlenem bądź jego niskotemperaturowe utlenianie prowadzi, między innymi, do tworzenia się wodoru, który nie jest składnikiem gazów zaadsorbowanych w strukturze węgla. Równowagowe stężenie wodoru dla wszystkich badanych węgli jest podobne i wynosi 0,5% wodoru w poreakcyjnej atmosferze gazowej reaktora stosowanego do badań, co stanowi 70 L wodoru z tony węgla. Wyjaśniono, że strukturami źródłowymi z udziałem których tworzy się wodór są występujące w węglu nienasycone wiązania podwójne w strukturalnych jednostkach węglowodorów łańcuchowych i alicyklicznych (podstawniki bądź mostki łańcuchowe z wiązaniem nienasyconym lub częściowo zaromatyzowane układy alicykliczne z pierścieniem zawierającym wiązanie nienasycone), do których łatwo przyłącza się tlen prowadząc do powstawania ugrupowań aldehydowych. Silnie reaktywne struktury z grupą aldehydową w reakcji z parą wodną prowadzą do tworzenia się odpowiednich struktur z grupą karboksylową oraz wodoru.

EN

The data are presented on gas components content in gas phase, formed during low-temperature oxidation (50, 70 and 90 C) of bituminous coals with 20% of oxygen in mixture with helium. Experiments were performed on 19 samples of bituminous coals, derived from 9 polish coal mines. Coals weathering and/or their low-temperature oxidation result in, among others, hydrogen formation. It has been proved that the hydrogen was not a gas constituent adsorbed or occluded in coal matrix in the bed. Equilibrium concentration of formed hydrogen is similar for all investigated coals and constitutes 0,5% vol. in post-reaction gas mixture occuring in the space of the applied reactor. It has been calculated that one ton of coal can produce in this way, about 70 L of molecular hydrogen. It was found, that source structures involved in hydrogen formation in the process are aliphatic and alicyclic coal structural units with double bonds. The units may be present as substituents or bridges of unsaturated chain hydrocarbons in coal macrostructure or partly aromatised alicyclic units possessing unsaturated ring, to which oxygen readily bounds and leads to formation of aldehydes. Strongly reactive structures possessing aldehyde group, in reaction with water vapour are forming molecular hydrogen and respective structures with carboxylic group.

14

Geologiczno-inżynierskie zachowanie się iłów londyńskich i warszawskich

Kaczyński Ryszard

Geologos

|

2007

|

Vol. 11

481--490

PL

W pracy przedstawiono ilościową ocenę zachowania się eoceńskich iłów londyńskich i plioceńskich iłów warszawskich jako podłoża gruntowego obiektów budowlanych. Główna uwaga została skoncentrowana na właściwościach fizyczno-mechanicznych tych iłów, a zwłaszcza ich podatności na czynniki egzogeniczne i na działanie obciążeń. Ustalono wielkość zmian parametrów wytrzymałościowych wskutek wietrzenia. Określono również zależność naprężenie-odkształcenie, wytrzymałość maksymalną i rezydualną dla analizowanych gruntów. Porównano iły warszawskie z iłami londyńskimi - te ostatnie należą do najbardziej znanych i zbadanych gruntów na świecie.

EN

A qualitative evaluation of the behaviour of Eocene London Clays and Pliocene Warsaw Clays as a foundation for engineering work is presented, with special emphasis on their physico-mechanical properties - in particular their susceptibility to exogenic factors and loading. The magnitude of changes in strength parameters due to weathering has been defined together with the strain-stress relationships and peak and residual strength of the soils examined. The Warsaw Clays have been compared with London Clays, the latter representing one of the world’s most-studied engineering materials.

15

Zmiana w czasie wybranych parametrów geotechnicznych odpadów powęglowych wbudowanych w nasypy

Filipowicz P., Borys M.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2006

|

T. 6, z. 1

99-114

PL

W artykule przedstawiono zakres zmienności wybranych parametrów geotechnicznych odpadów powęglowych, pochodzących z kopalni Węgla Kamiennego "Bogdanka" w Lubelskim Zagłębiu Węglowym, wbudowanych w stare nasypy. Wytypowano 4 nasypy w wieku od 4 do 22 lat w bezpośrednim sąsiedztwie kopalni, wybudowane z wykorzystaniem odpadów powęglowych. W wybranych obiektach wytypowano po dwa przekroje badawcze, w których określono wskaźnik zagęszczenia odpadowego oraz pobrano próby do szczegółowego oznaczania parametrów geotechnicznych metodami laboratoryjnymi. W wyniku badań stwierdzono, że zakres składu granulometrycznego odpadów powęglowych wbudowanych w stare nasypy zmienia się wraz z głębokością ich zalegania. Wbudowane odpady powęglowe w stare nasypy zawierają najwięcej frakcji żwirowej (ok. 60%). Warstwy położone głębiej zawierają więcej ziaren grubych, a mniej należących do frakcji pyłowej i iłowej. Skład granulometryczny wbudowanego materiału w dużym stopniu zależy również od warunków hydrogeologicznych danego obiektu. Na podstawie przeprowadzonych badań odpadów powęglowych wbudowanych w stare nasypy stwierdzono, że odpady te mają stosunkowo dobre właściwości jako materiał do budowy nasypów ziemnych, w tym również stale lub okresowo piętrzących wodę. Cechuje je większa wrażliwość na zmiany klimatyczne w porównaniu z gruntami mineralnymi. Zastosowanie do budowy nasypów materiału zagęszczonego do wartości wskaźnika zagęszczenia Is, przekraczającej 0,92, oraz odpowiednich warstw zabezpieczających wbudowany materiał odpadowy powinno zmniejszyć niekorzystny wpływ czynników atmosferycznych, powodujących wietrzenie fizyczne, chemiczne i biologiczne odpadów powęglowych.

EN

The coal mining industry produces large amounts of waste materials. Part of the coal mining wastes is stored next to mines on the waste dumps. Rest of the mining wastes are utilised in civil engineering. High storage costs and the necessity to occupy new areas enforce coal mines to utilize as much of these materials as they can. Furthermore, a lack of the local soils makes mining wastes very interesting material in civil and harbour engineering. Secondly, the areas occupied by coal mines are often valuable as a building or agricultural grounds. Utilisation of fresh mining wastes in civil engineering allows limiting the construction of new waste dumps and the expansion of the existing ones. This way the existing mining waste dumps could be managed agriculturally or forested. The article presents geotechnical properties of the mining waste built in soil embankments. The properties considered in detail are: grain size distribution, moisture content, optimum moisture content, maximum dry density of solid particles, soil permeability and shear strength of soil.

16

Możliwości wykorzystania programów komputerowych CFD w wentylacji kopalń podziemnych

Nawrat S., Napieraj S.

Wiadomości Górnicze

|

2006

|

Vol. 57, nr 9

449-457

PL

W artykule opisano pakiety programów CFD - Computational Fluid Dynamics (Obliczeniowa Mechanika Płynów); modelowanie procesu mieszania metanu z powietrzem w chodniku nadścianowym ściany przewietrzanej systemem U; modelowanie procesu mieszania metanu z powietrzem w chodniku odprowadzającym powietrze ze ściany przewietrzanej systemem Z; modelowanie procesu mieszania metanu z powietrzem w chodniku przewietrzanym lutniociągiem; modelowanie pożaru w chodniku; modelowanie rozkładu temperatury w wyrobiskach.

EN

The article describes the packages of CFD - Computational Fluid Dynamics software; modelling of the process of mixing of methane with the air in the longwall top gate yentilated with the U system; modelling of the process of methane mixing with the air fro the roadway withdrawing the air from the longwall being ventilated with Z system; modelling of the process of mixing o methane with air in the gate yentilated by an air-duct; modelling of temperature distribution in workings.

17

Uwarunkowanie optymalnych warunków dosuszania powiędniętej zielonki

Budyn P., Zathej B., Cichanowski W.

Inżynieria Rolnicza

|

2005

|

R. 9, nr 10

33--40

PL

Analizując przyczyny obniżki wartości paszowych siana, przygotowanego tradycyjną metodą suszenia zielonki w polu, to uwidacznia się, przewaga metody dosuszania powiędniętej zielonki aktywnym ich wentylowaniem podgrzanym powietrzem. Za kryterium optymalizacji parametrów rozprowadzenia w pryzmie zielonki podgrzanego powietrza przyjęto przytoczone w badaniach przykłady. Uwarunkowano najbardziej optymalne parametry dosuszania powiędniętych zielonek, które zabezpieczają przygotowane siana wysokiej jakości, powodując minimalne straty składników pokarmowych.

EN

The analysis of reasons for reduced feed value of hay prepared using conventional method for drying green forage in the field proves prevalence of the method for drying up partially withered green forage by active ventilation with preheated air. Examples quoted in the research were taken as a criterion for optimization of parameters for preheated air distribution in the green forage pile. Most optimal parameters for drying up partially withered green forage were conditioned, which ensure preparation of high quality hay, giving minimum nutrient losses.

18

Wpływ cyklicznych zmian wilgotności na skład granulometryczny odpadów pogórniczych

Borys M., Filipowicz P.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2004

|

T. 4, z. 2b

349-360

PL

Charakterystycznym procesem, mającym wpływ na właściwości geotechniczne odpadów pogórniczych, jest ich wietrzenie. W wyniku wietrzenia może zachodzić rozpad fizyczny lub chemiczny, bądź oba te zjawiska jednocześnie. Odpady pogórnicze są wrażliwe na działanie wody, ale intensywność zachodzących procesów zależy od ich składu petrograficznego i mineralogicznego, co potwierdzają wyniki badań przedstawione w literaturze. W artykule podano ogólną charakterystykę odpadów pogórniczych pochodzących z kopalni Węgla Kamiennego Bogdanka z Lubelskiego Zagłębia Węglowego. Przedstawiono wyniki badań zmiany składu granulometrycznego pod wpływem cyklicznego procesu moczenia i suszenia odpadów pogórniczych świeżych zagęszczonych oraz luźno usypanych. Omówiono również wyniki badań odpadów pogórniczych świeżych niezagęszczonych poddanych procesowi długotrwałego moczenia. W artykule porównano wyniki badań składu granulometrycznego odpadów zagęszczonych i niezagęszczonych poddanych procesowi cyklicznych zmian wilgotności oraz poddanych długotrwałemu stałemu moczeniu do zakresu wartości tego składu notowanego dla odpadów świeżych. Zakresy oraz tendencja zmian zawartości procentowej poszczególnych frakcji ma duży wpływ na parametry wytrzymałościowe oraz filtracyjne odpadów pogórniczych. Ma to bardzo duże znaczenie praktyczne w przypadku stosowania odpadów pogórniczych do budowy nasypów stale bądź okresowo piętrzących wodę.

EN

The mining industry produces large amounts of waste materials. Part of the mining wastes is stored next to mines in waste dumps. The rest is utilized in civil engineering (highway engineering, railway embankments, river embankments, sink fill, dykes, dams) and harbour engineering (quay engineering, area recovery). High coast of storage and the necessity to occupy new areas incline the coal mines to utilize as much of these materials as possible. Furthermore, a lack of the local soils make the mining wastes a very promising material in civil and harbour engineering. The paper covers the petrographical, mineralogical and chemical composition of mining wastes from the Bogdanka Mine. It presents the grain size distribution of fresh mining waste taken from mine waste dump and that of fresh mining waste subjected to cyclic and continuous soaking. The article presents also some geotechnical parameters like: water content, optimal moisture content and maximum dry density of solid particles.

19

Geotechnical parameters of mining wastes from the Lubelskie Coal Basin as a material for hydrotechnical embankments

Filipowicz P., Borys M.

Journal of Water and Land Development

|

2004

|

no. 8

163-170

EN

The article presents the properties of mining wastes from the Bogdanka Mine. Most important geotechnical parameters, which should be known in designing engineering embankments, are discussed in details. These parameters are: grain size distribution, water content, optimum moisture content, maximum dry density of solid particles, soil permeability and shear strength of soil. These parameters will be characterised in relation to the different storage time.

PL

Przemysł górniczy jest nierozłącznie związany z powstawaniem dużych ilości materiałów odpadowych. Część odpadów jest składowana na hałdach przy kopalni, a pozostałą część wykorzystuje się w budownictwie lądowym i wodnym (nasypy drogowe, nasypy kolejowe, obwałowania rzeczne, wypełnianie zapadlisk, groble, zapory) oraz budownictwie morskim (budowa nabrzeży, odzyskiwanie terenu). W ostatnich latach obserwuje się wzrost zainteresowania odpadami pogórniczymi jako materiałem budowlanym. Zainteresowanie to wynika przede wszystkim z wysokich kosztów pozyskiwania gruntów naturalnych, które są wykorzystywane do budowy nowych oraz modernizacji starych budowli hydrotechnicznych, jak również z coraz większych opłat za składowanie odpadów pogórniczych. Wykorzystanie odpadów pogórniczych z bieżącej produkcji umożliwiłoby ograniczenie rozbudowy istniejących hałd oraz niezajmowanie nowych terenów, które są niejednokrotnie bardzo cenne z punktu widzenia budowlanego czy rolniczego. Ograniczenie rozbudowy istniejących składowisk odpadów pozwoliłoby na ich rolnicze lub leśne zagospodarowanie. W artykule podano ogólną charakterystykę odpadów pogórniczych pochodzących z kopalni Węgla Kamiennego Bogdanka z Lubelskiego Zagłębia Węglowego. Szczegółowo zostały omówione właściwości geotechniczne tych odpadów, m.in.: uziarnienie, wilgotność naturalna, wilgotność optymalna, maksymalna gęstość objętościowa szkieletu gruntowego, współczynnik filtracji, wytrzymałość na ścinanie. Parametry te scharakteryzowano w zależności od różnego czasu składowania tych odpadów. Znajomość zakresu oraz tendencji zmian parametrów wytrzymałościowych odpadów pogórniczych jest szczególnie ważna w przypadku stosowania odpadów pogórniczych do budowy nasypów stale bądź okresowo piętrzących wodę, np. wałów przeciwpowodziowych, ogroblowań małych zbiorników retencyjnych. W artykule podano zakres zmienności wartości spójności oraz kąta tarcia wewnętrznego odpadów pogórniczych świeżych poddanych cyklicznym zmianom wilgotności oraz stałemu moczeniu. Omówiono również zakres zmienności uziarnienia tych odpadów na przykładzie frakcji żwirowej i pyłowej wraz z iłową.

20

The effect of weathering of colliery spoils on water environment

Kozielska-Sroka E.

Studia Geotechnica et Mechanica

|

2003

|

Vol. 25, nr 1-2

163-169

EN

The article presents a problem of water environment pollution caused by soluble components leaching from Carboniferous rock wastes of the Upper Silesian Coal Basin exemplified by Anna coal mine dumping ground. A relationship between the amount of pollutants leached from the colliery spoils and their stratigraphic origin and lithological composition as well as susceptibility to weathering of Carboniferous rocks constituting the spoils has been shown.