Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Energy Valorization of Olive Mill Waste Cake – Extraction of Vegetable Oil and Transesterification

Mehdaoui Imane, Majbar Zineb, Hassani El Mokhtar Saoudi, Mahmoud Rachid, Atemni Ibrahim, Ben Abbou Mohamed, Taleb Mustapha, Rais Zakia

Journal of Ecological Engineering

|

2023

|

Vol. 24, nr 5

306--315

EN

The olive mill wastewater, effluents from the trituration of olives, are treated in most Mediterranean countries by natural evaporation. However, this method of treatment is a source of air and soil pollution by the generation of solid waste, called olive mill waste cake. This work focused on extracting of vegetable oil from this by-product for biodiesel production by transesterification. The extraction took place with a Soxhlet extractor, using hexane as solvent. The vegetable oil and biodiesel were characterized by measuring the physicochemical parameters that identify them according to AFNOR standards. The extraction results show that the oil yield is 21.28%. The oil obtained is characterized by density, water and ash content, acidity, saponification, peroxide and ester. The yield of the oil esterification reaction is 86.41% or about 185 Kg of biodiesel/ton of olive mill waste cake, and in terms of energy 2783.7 MJ or 2 GW.t-1. The biodiesel produced is comparable to petroleum diesel according to EN 14214, 2013.

2

Study of the Phytotoxicity of Olive Mill Wastewater on Germination and Vegetative Growth – Case of Tomato (Solanum lycopersicum L.)

El Kafz Ghizlane, Cherkaoui Essediya, Benradi Fatima, Khamar Mohamed, Nounah Abderrahman, Soukayna Azzouzi

Ecological Engineering & Environmental Technology

|

2023

|

Vol. 24, iss. 5

265--274

EN

Olive mill wastewater (effluents from olive oil extraction during harvest) is a source of environmental pollution due to its high acidity and heavy loads of polyphenols and organics. Our aim is to study the phytotoxicity of olive mill wastewater (OMW) at different concentrations on the germination and growth of tomatoes (Solanum lycopersicum L.). To assess this, we measured the percentage of germination (GP), the germination inhibition rate (GIR), the length of the main stem, the number of leaves, and the biomass of the stem, leaves, and roots. The germination test was carried out by placing 25 tomato seeds on filter paper in Petri dishes and then irrigating with different concentrations of OMW (0%, 1%, 2%, 5%, 7%, 10%). The boxes were placed in an incubator at a temperature of 25 °C for 10 days. The results obtained show that, after 10 days of germination, the GP is maximal (more than 98%) at concentrations of less than 7% (r = -0.98; p<0.000) and with an “inhibitory” effect at more than 7% (r = +0.98; p<0.000). However, the growth in length (8.514±2.612 cm) and the number of leaves (4.667±0.866 leaves) were maximum, respectively, at 2% and 1%, after a period of 30 days. However, the dry weight is maximum (0.235±0.049 g) at 5% OMW, however, there is no significant difference in the fresh and dry weights of the stems and leaves for different concentrations. In light of these results, the OMW of crushing units using the continuous three-phase process could be used as an irrigation source at concentrations below 7%, for better tomato yield.

3

Road and bridge construction price indexation illustrated with an example of a selected project

Urbański Mariusz, Świtała Marcin, Liszewski Wiesław, Ślusarczyk Beata, Piechowicz Konrad

Roads and Bridges - Drogi i Mosty

|

2022

|

Vol. 21, no. 4

365--378

EN

Dynamically growing prices of road and bridge works necessitate the valorization of construction works costs. The following article presents an example of estimating the value of the price indexation of a selected road investment based on price indices of road and bridge construction works in 2018-2022 with the division into: – a provincial single carriageway road of class G running in an urban area with bays, – roundabout with central island, one-way carriageways around the island, – dual carriageway sidewalk in an urban area running on existing terrain, – road bridge with a beam, multi-span superstructure of in-situ prestressed concrete, as well as taking into account road works related to the construction of culverts. The results of the studies prove that in the period of 2021–2022, there have been high increases in the prices of road and bridge works that could not have been foreseen at the bidding stage. The indexation ratios obtained as a result of the analyzes may constitute the basis for renegotiating the terms of the contract between the investor and the construction contractor.

PL

Dynamicznie rosnące ceny robót drogowych i mostowych wymuszają konieczność waloryzacji kosztów wykonania robót budowlanych. Poniższy artykuł prezentuje przykład szacowania wartości waloryzacji ceny wybranej inwestycji drogowej w oparciu o wskaźniki cen robót budowlanych obiektów drogowych i mostowych w latach 2018-2022 z podziałem na: – drogę wojewódzką jednojezdniową klasy G przebiegającą na obszarze miejskim z zatokami, – rondo z wyspą środkową oraz jednokierunkowe jezdnie wokół wyspy, – chodnik dwujezdniowy na obszarze miejskim przebiegający po istniejącym terenie, – most drogowy o konstrukcji ustroju niosącego z betonu sprężonego „na mokro”, belkowy, wieloprzęsłowy, a także z uwzględnieniem robót związanych z wykonywaniem przepustów pod zjazdami. Wyniki badań dowodzą, że w okresie obejmującym lata 2021-2022 wystąpiły wysokie wzrosty cen robót związanych z budową obiektów drogowych i mostowych, których nie można było przewidzieć na etapie składania oferty. Uzyskane na skutek analiz wskaźniki waloryzacji ceny mogą stanowić podstawę do renegocjacji warunków umowy między inwestorem i wykonawcą budowy.

4

Biomass delignification with green solvents towards lignin valorisation: ionic liquids vs deep eutectic solvents

da Costa Lopes André M.

Acta Innovations

|

2021

|

no. 40

64--78

EN

The use of renewable resources as feedstocks to ensure the production of goods and commodities for society has been explored in the last decades to switch off the overexploited and pollutant fossil-based economy. Today there is a strong movement to set bioeconomy as priority, but there are still challenges and technical limitations that must be overcome in the first place, particularly on biomass fractionation. For biomass to be an appellative raw material, an efficient and sustainable separation of its major components must be achieved. On the other hand, the technology development for biomass valorisation must follow green chemistry practices towards eco-friendly processes, otherwise no environmental leverage over traditional petrochemical technologies will be acquired. In this context, the application of green solvents, such as ionic liquids (ILs) and deep eutectic solvents (DES), in biomass fractionation is envisaged as promising technology that encompasses not only efficiency and environmental benefits, but also selectivity, which is a crucial demand to undertake cascade processes at biorefinery level. In particular, this article briefly discusses the disruptive achievements upon the application of ILs and DES in biomass delignification step towards an effective and selective separation of lignin from polysaccharides. The different physicochemical properties of these solvents, their interactions with lignin and their delignification capacity will be scrutinized, while some highlights will be given to the important characteristics of isolated lignin fractions for further valorisation. The advantages and disadvantages between ILs and DES in biomass delignification will be contrasted as well along the article.

5

Rozbudowa systemu zarządzania terenami pogórniczymi na terenie województwa śląskiego – e-usługa publiczna OPI-TPP 2.0

Hamerla Adam, Bondaruk Jan

Przegląd Górniczy

|

2020

|

T. 76, nr 7

34--37

PL

Proces transformacji Górnego Śląska jest związany ze zwiększającą się ilością niezagospodarowanych terenów zwalnianych przez przemysł wydobywczy. Kojarzone są z negatywnym wpływem na środowisko i krajobraz, stanowiąc istotne obciążenie dla jednostek administracyjnych, na terenie których są zlokalizowane. Jednocześnie tereny te charakteryzują się wieloma walorami, których odpowiednie wykorzystanie może przyczynić się do rozwoju nowoczesnych gałęzi przemysłu i usług. Nowo budowana e-usługa publiczna OPI-TPP 2.0 ma na celu udostępnienie danych i informacji o terenach pogórniczych oraz aktywizację inwestorów w ocenie ich przydatności do lokalizacji nowych inwestycji.

EN

The transformation process of Upper Silesia is related to the increasing amount of brownfields released by the mining industry. They are associated with a negative impact on the environment and landscape, which is a significant burden for the administrative units in which they are located. At the same time, these areas are characterised by many advantages, the appropriate use of which may contribute to the development of innovative sectors of industry and services. The newly built public e-service OPI-TPP 2.0 is aimed at providing access to data and information on post-mining areas and activating investors in assessing their suitability for the location of new investments.

6

The case study of Villa Beatrice d’Este: management planning of a multi-layered site with Medieval ruins in the Veneto Region, Italy

Gamba Valentina, Calò Sergio, Malé Maurizio, Moretto Enzo

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2020

|

Nr 10

19--44

EN

Villa Beatrice d’Este is a 17th century Venetian Villa in the Veneto Region, Italy, located within the area of the Euganean Hills Regional Park. The villa was built to replace a previous 13th century Medieval Monastery, whose structure was integrated in the villa. Remains of the Medieval structures are still visible today. The monumental complex constitutes an example of a multi-layered site with continuous life from Medieval times up to the present days. For this reason, the site was selected as a case study by the EU-funded project RUINS[1], in view of proposing a management plan to protect and valorise its complex heritage, as an example of heritage site with Medieval ruins in Europe. [1] RUINS, Sustainable re-use, preservation and modern management of historical ruins in Central Europe - elaboration of integrated model and guidelines based on the synthesis of the best European experiences. A project funded by the EU through the Interreg Central Europe Programme.

PL

Villa Beatrice d'Este to XVII-wieczna wenecka willa w regionie Veneto we Włoszech, położona na terenie Parku Regionalnego Wzgórz Euganejskich. Willa została zbudowana w miejsce wcześniejszego średniowiecznego klasztoru z XIII wieku, którego struktura została zintegrowana z willą. Pozostałości średniowiecznych struktur są widoczne do dziś. Ten monumentalny kompleks stanowi przykład wielowarstwowego terenu z ciągłością życia od czasów średniowiecza do dnia dzisiejszego. Z tego powodu miejsce to zostało wybrane jako studium przypadku w ramach finansowanego przez UE projektu RUINS , w celu zaproponowania planu zarządzania mającego na celu ochronę i waloryzację jego złożonego dziedzictwa, jako przykładu miejsca dziedzictwa ze średniowiecznymi ruinami w Europie.

7

Valorisation of a district area for tourism and recreation - a case study

Ziernicka-Wojtaszek Agnieszka, Król Karol, Zdonek Dariusz

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2019

|

z. 137

275--285

EN

The aim of the work is to assess the tourist and recreational attractiveness of the Zator commune using synthetic indexation. An inventory of selected tourist assets, both natural and anthropogenic, as well as tourist development, was carried out. The Gołembski synthetic measure method was used to assess the conditions of tourism development. The results were presented in a descriptive form using GIS tools. The valorisation of the area of the selected administrative unit using the Gołembski method has allowed the identification of towns that stand out in terms of tourism and recreation in the examined commune.

8

Metoda waloryzacji przydrożnych obiektów sakralnych

Kulesza Piotr, Lubiarz Magdalena, Żak-Kulesza Małgorzata

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2019

|

nr 41 (1)

57--71

PL

Przydrożne obiekty sakralne stanowią ważny element polskiego krajobrazu kulturowego świadcząc o jego dziedzictwie i tożsamości. Dotychczasowe studia nad tego typu obiektami są różnorodne, jednak wiążą się przede wszystkim z ich znaczeniem kulturowym. Niewiele jest badań dotyczących także roślinności towarzyszącej przydrożnym obiektom sakralnym oraz poruszających kwestie analiz krajobrazowych. Niniejsza praca prezentuje próbę połączenia powyższych zagadnień. Autorzy zaproponowali wieloaspektową metodę oceny przydrożnych obiektów sakralnych w trzech ujęciach: krajobrazowym (ocena wizualno-przestrzenna), kulturowym (ocena unikalności) i przyrodniczym (ocena roślinności towarzyszącej). Metoda jest rodzajem bonitacji punktowej, gdzie poszczególnym kryteriom ewaluacyjnym przyznawane są wartości punktowe. Im wyższy wynik końcowy, tym większa wartość krajobrazowa badanego obiektu. Zaletą metody jest powtarzalność, a czytelność formularza ewaluacyjnego zapewnia możliwość jej stosowania przez różnych badaczy.

EN

Roadside sacral objects are an important element of the Polish cultural landscape, bearing testimony to its heritage and identity. Previous studies into this type of objects are diverse, although they relate predominantly to their cultural meaning. There is little research related to vegetation accompanying roadside sacral objects and approaching the matter of landscape analysis. This paper is an attempt at combining the above issues. The authors present a multi-aspect method of evaluating roadside sacral objects in three aspects: landscape (visual-spatial evaluation), cultural (evaluation of uniqueness), and natural (evaluation of accompanying vegetation). This method is a type of point bonitation, wherein individual evaluation criteria are given points. The higher the total score, the greater the landscape value of the object studied. A great advantage of this method is repeatability, and the readability of the evaluation form makes it easy for various researchers to use.

9

Ocena wartości zabytków epoki modernizmu. Przeszłość, teraźniejszość i przyszłość

Lewicki J.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2017

|

Nr 49

38--50

PL

W pracy omówiono wszystkie dotychczasowe próby oceny wartości zabytków z XX wieku i wymieniono najważniejsze polskie opracowania dokonujące oceny wartości budowli XX-wiecznych. Przedstawiono też kryteria ochrony architektury opracowane w związku z zapisami wprowadzającymi pojęcie dóbr kultury współczesnej zawarte w uchwalonej w 2003 roku ustawie o planowaniu przestrzennym. W pracy zaproponowano zastosowanie kryteriów oceny wartości budowli XX-wiecznych zgodnych z obowiązującą Ustawą o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Byłaby to wartość artystyczna – forma obiektu lub zespołu i jego jakość i oddziaływanie – europejskie, ponadregionalne i lokalne, wartość naukowa – autentyzm idei, materiału, funkcji oraz konstrukcja, materiał, nowatorstwo ponadregionalne i lokalne oraz wartość historyczna – miejsca, ludzi, wydarzeń – europejska, ponadregionalna i lokalna. Zaproponowano też zróżnicowanie wartości zabytków na rangę europejską (ponadkrajową), ponadregionalną i lokalną. W wypadku pojedynczych zabytków konieczne byłoby zastosowanie następujących kryteriów: określenie wartości bezwzględnie chronionych, wartości możliwych do przekształcenia oraz wartości utraconych, koniecznych do odtworzenia/rekonstrukcji. Konieczne byłoby zastosowanie zasady, że im wyższa ranga budowli, tym zakres ochrony jest większy. Podstawę do wyboru wyróżniających się zabytków XX wieku powinny stanowić opracowania źródłowe weryfi kowane przez późniejszą literaturę i współczesne opracowania badawcze. Wybór wyróżniających się budowli XX-wiecznych powinien odznaczać się trzema cechami: powinien być prosty i klarowny przez precyzyjnie określone kategorii oraz operujący możliwie najmniejszą liczbą kryteriów wartościujących, powinien być zgodny z obowiązującym w Polsce prawem i musi dokonywać rzeczywistej selekcji, a nie bezrefl eksyjnie mnożyć kolejne grupy wartościowych zabytków i trudnych do zdefi niowania wartości. Ocena wartości zabytków modernistycznych i wybór budowli najcenniejszych powinny stanowić podstawę do ustalenia różnego zakresu ochrony zabytków z tego okresu. Od kilku lat mówi się o potrzebie oceny wartości polskich zabytków i wydzielenia grup budowli najcenniejszych, które zasługują na pieczołowitą ochronę. Mimo szeregu wypowiedzi na ten temat nie ukazały się dotychczas konkretne propozycje dotyczące zasad kompleksowej ochrony budowli modernistycznych w Polsce.

EN

The work discusses all the attempts at assessing the value of the 20th-century monuments so far and mentions the most important Polish studies aimed at evaluating the 20th-century buildings. It also presents the criteria for architecture protection prepared in relation to regulations introducing the notion of contemporary culture heritage included in the act about spatial planning passed in 2003. The work supports using the criteria for assessing the value of 20th-century buildings in accordance to the currently binding Old Monuments Protection Law. Those would involve artistic value – the form of the object or complex, its quality and impact – European, over-regional and local; scientific value – authenticity of idea, material, function; construction, material, over-regional and local novelty; and historic value – of the place, people, events – European, over-regional and local. It was also suggested to diversify the value of monuments into that of European, over-regional and local rank. In case of individual monuments it would be necessary to apply the following criteria: determining the values absolutely protected, values possible to transform, and values lost but needed to recreate/reconstruct. The rule saying that the higher the rank of the building, the larger the range of protection would have to be applied. The basis for selecting outstanding monuments of the 20th-century should be source documents verified by later literature and current research studies. The selection of outstanding buildings of the 20th century ought to possess three features: it should be simple and clear due to precisely defined categories and using the smallest possible number of evaluating criteria; it should conform with the Polish law; and it must allow for actual selection instead of mindless multiplying of subsequent groups of valuable monuments and values difficult to define. Assessing the value of modernist monuments and selecting the most valuable buildings should constitute the basis for establishing the varying degree of protection for monuments from that period.

10

Ocena wartości zabytków epoki modernizmu z 1 poł. XX wieku. Propozycja metody klasyfikacji

Lewicki Jakub

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2017

|

Nr 3

107--124

PL

W pracy omówione zostały wszystkie próby oceny wartości zabytków XX wieku oraz wymienione najważniejsze polskie badania mające na celu ocenę XX-wiecznych budynków. Przedstawiono także kryteria ochrony architektury sporządzone w związku z przepisami wprowadzającymi pojęcie współczesnego dziedzictwa kulturowego zawartymi w ustawie o planowaniu przestrzennym z 2003 roku. Praca omawia wykorzystanie kryteriów oceny wartości XX-wiecznego budynku zgodnie z aktualnie obowiązującą Ustawą o ochronie zabytków. Obejmowałyby one wartość artystyczną - formę obiektu lub kompleksu, jego jakość i wpływ - autentyczność idei, materiału, funkcji, materiału konstrukcyjnego, ponadregionalną i lokalną nowość oraz wartość historyczną - miejsca, ludzi, wydarzeń - europejską, ponadregionalną i lokalną. Zasugerowano również, aby zróżnicować wartość zabytków na europejską, ponadregionalną i lokalną. W przypadku poszczególnych zabytków należałoby zastosować następujące kryteria: określenie wartości bezwzględnie chronionych, wartości, które można przekształcić oraz wartości utracone, ale potrzebne do odtworzenia. Należałoby zastosować regułę postulującą większy zakres ochrony w przypadku zabytków o wyższej randze. Podstawą do wyboru XX-wiecznych zabytków powinny być dokumenty źródłowe zweryfikowane literaturą i aktualnymi badaniami. Wybór tych obiektów winien być warunkowany następującymi wytycznymi: powinien być prosty i klarowny według dokładnie określonych kategorii i przy możliwie najmniejszej liczbie kryteriów oceny; powinien być zgodny z polskim prawem; musi umożliwiać selekcję zamiast pomnażać w bezmyślny sposób kolejne grupy cennych zabytków i wartości trudnych do zdefiniowania. Ocena wartości modernistycznych zabytków i selekcja najcenniejszych budynków powinny stanowić podstawę do ustalenia rodzaju ochrony zabytków z tego okresu.

EN

The work discusses all the attempts at assessing the value of the 20th-century monuments so far and mentions the most important Polish studies aimed at evaluating the 20th-century buildings. It also presents the criteria for architecture protection prepared in relation to regulations introducing the notion of contemporary culture heritage included in the act about spatial planning passed in 2003. The work supports using the criteria for assessing the value of 20th-century buildings in accordance to the currently binding Old Monuments Protection Law. Those would involve artistic value – the form of the object or complex, its quality and impact – European, over-regional and local; scientific value – authenticity of idea, material, function; construction, material, over-regional and local novelty; and historic value – of the place, people, events – European, over-regional and local. It was also suggested to diversify the value of monuments into that of European, over-regional and local rank. In case of individual monuments it would be necessary to apply the following criteria: determining the values absolutely protected, values possible to transform, and values lost but needed to recreate/reconstruct. The rule saying that the higher the rank of the building, the larger the range of protection would have to be applied. The basis for selecting outstanding monuments of the 20th century should be source documents verified by later literature and current research studies. The selection of outstanding buildings of the 20th century ought to possess three features: it should be simple and clear due to precisely defined categories and using the smallest possible number of evaluating criteria; it should conform with the Polish law; and it must allow for actual selection instead of mindless multiplying of subsequent groups of valuable monuments and values difficult to define. Assessing the value of modernist monuments and selecting the most valuable buildings should constitute the basis for establishing the varying degree of protection for monuments from that period.

11

Using GIS in the municipality suitability assessment for the tourism and recreation development

Kolendo M., Kolendo Ł.

Ekonomia i Środowisko

|

2017

|

nr 4

50--65

EN

The work presents the possibilities of implementing the GIS technology in assessing the tourist attractiveness of the selected municipality. In the study, a point classification method was used in the base fields 250×250 of size. The valorisation of the areas of the municipality was carried out based on considering selected elements of the natural environment such as the land form, land use, hydrographic conditions, forest areas and valuable natural areas. Based on the conducted research it has pointed out that about one quarter of the area of the municipality can be characterized by high and very high attractiveness in terms of tourism and recreation development, mainly due to the high altitude of the land form, favourable hydrographic conditions and the presence of forest areas.

12

Waloryzacja przestrzeni miejskiej na podstawie projektów zrealizowanych w ramach budżetu obywatelskiego

Janiszek M., Majorek A.

Biuletyn Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN

|

2017

|

No 268

167--185

PL

Miejską przestrzeń publiczną kształtują indywidualni oraz zbiorowi użytkownicy przez wywieranie na nią wpływu mającego związek głównie z ich oczekiwaniami i potrzebami oraz odczuwaniem w mniejszym lub większym stopniu prawa do niej. Jednak żaden z aktorów sceny miejskiej nie może przedkładać swojego indywidualnego interesu nad dobro zbiorowe, gdyż z zasady uznawana jest za przestrzeń powszechnie dostępną i atrakcyjną dla różnych użytkowników i grup mieszkańców [Borowik 2015:3]. Przestrzeń miejska jest elementem ładu społeczno-przestrzennego opartego na relacji zachodzącej między człowiekiem a obszarem, w którym funkcjonuje. Przejawia się jako wartość kulturowa lub produkt budujący konkurencyjność miasta, gdyż człowiek nadaje swojemu otoczeniu znaczenie przez asymilowanie go do swoich celów jednocześnie dostosowując się do oferowanych warunków [Norberg-Schulz 2001: 11]. Mieszkańcy mają duży wpływ na kształtowanie przestrzeni miejskiej. To w jaki sposób z niej korzystają i w jakim czasie, bardzo mocno determinuje jej charakter. Mała liczba użytkowników może obniżyć atrakcyjność nawet najpiękniejszego placu. W każdym mieście jest jednak wiele zaniedbanych miejsc, które tętnią życiem. Człowiek potrafi samodzielnie ocenić potencjał danego miejsca i starać się wpłynąć na jego jakość, np. przez udział w procesie budżetu obywatelskiego. W opracowaniu została poddana rozważaniom przestrzeń miejska w relacjach z władzą lokalną oraz mieszkańcami i użytkownikami. Poruszono zagadnienia odpowiedzialności za przestrzeń publiczną, która powinna służyć wymianie społecznej oraz wzmacnianiu tożsamości lokalnej [Kowalewski 2011]. Dokonano waloryzacji przestrzeni wykorzystując informacje dotyczące działań mieszkańców (w ramach budżetu obywatelskiego) na rzecz poprawy przestrzeni miejskiej.

EN

Urban space valorisation aims at assigning the value of a place to meet specific human needs in the short and long term. The aim of the valorisation is to assess and recognize the socio-cultural potential and to strengthen the local identity that influences the attractiveness of the city. In recent years there has been an increase in interest in simple tools to engage in dialogue between local authorities and residents. An example may be the civic budget that forms part of a public fund that is subject to a democratic process of discussion during which decisions are made regarding its disposals. In the process of selecting projects to implement, the priorities and values of the local community are determined. The aim of the article is to identify places of importance for inhabitants of particular districts of Katowice, both in terms of the endogenous potential of the place and the occurrence of problem areas.Using the GIS tools, an analysis of the location and nature of investments made within the civic budget in Katowice in the years 2015-2017 was conducted and assessed the degree of involvement of the inhabitants in the process of co-management and co-responsibility for the development of the city..

13

Czy zabytki techniki i inżynierii to w Polsce wciąż dziedzictwo „drugiej kategorii”? Rys historyczny oraz aktualne problemy

Walczak Bartosz M.

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2016

|

Nr 2

133--144

EN

industrial heritage; authenticity; valorisation; integrated protection

14

Środowiskowe uwarunkowania i kierunki zrównoważonej gospodarki opartej na wiedzy w aspekcie rozwoju infrastruktury komunikacyjnej Białegostoku

Łaska G.

Ekonomia i Środowisko

|

2016

|

nr 3

267--281

PL

Rozwój wewnętrznego systemu transportowego miasta i jego powiązanie z planowanym układem dróg zewnętrznych zgodnie z zasadą zrównoważonej gospodarki opartej na wiedzy musi uwzględniać wpływ planowanej budowy dróg na środowisko przyrodnicze. W niniejszej pracy wykazano jak należy działać zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju w celu zachowania równowagi przyrodniczej i bioróżnorodności miasta. Jest to prawidłowa identyfikacja w terenie zasobów przyrodniczych, wnikliwa analiza możliwych wariantów inwestycyjnych oraz wybór najkorzystniejszego z nich, oparty na wiedzy i doświadczeniu.

EN

The article present the relationship between the planned development of transport infrastructure in Bialystok city, and the resources of the natural environment surrounded by the most important national and regional roads of the city. The development of transport infrastructure in Bialystok city involves the construction of new peripheral connections (inner city bypass and city ring road). Assessment of the impact of the planned investments showed that the green islands on the outskirts of the city which are selected for the ring roads and transit traffic investments are especially endangered. A significant loss of biodiversity in the surroundings of the main roads of the city, is expected due to the reduction, fragmentation and isolation of the green islands.

15

Krajobrazowe i botaniczne walory nieczynnego kamieniołomu Lipówka w Rudnikach koło Częstochowy

Śliwińska-Wyrzychowska A., Bogdanowicz M., Musielińska R., Bąbelewska A., Witkowska E.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2014

|

nr 26

45--55

PL

Celem niniejszej pracy była krajobrazowa i botaniczna charakterystyka nieczynnego kamieniołomu wapienia Lipówka. Badania miały charakter inwentaryzacyjny. Po zaprzestaniu wydobycia w 1989 r., na terenie kamieniołomu wapienia Lipówka wykształciła się mozaika zróżnicowanych siedlisk lądowych i wodnych; jego obszar zajmowany jest przez roślinność pojawiającą się naturalnie jak i nasadzoną w ramach zabiegów rekultywacyjnych. Na terenie kamieniołomu obserwujemy urozmaicony krajobraz – występują płaskie, wklęsłe i wypukłe formy przekształcenia terenu. Większa część kamieniołomu porośnięta jest przez roślinność średnich stadiów sukcesyjnych natomiast ściany skalne pokryte są roślinnością w początkowych fazach sukcesji. Na terenie kamieniołomu występuje 1 gatunek rośliny naczyniowej objęty ochroną całkowitą i 6 gatunków objętych ochroną częściową. Stwierdzono także szereg gatunków z krajowych i lokalnych czerwonych list. Wszystkie te fakty wskazują na duże walory przyrodnicze badanego obiektu.

EN

The aim of this study was landscape and botanical characteristics of closed limestone quarry Lipówka in Rudniki near Częstochowa. A mosaic of different terrestrial and aquatic habitats have developed in this place. Since the cessation of mining in 1989, the quarry area is occupied by vegetation – both the emerging and the fitted naturally within the reclamation treatments. The quarry landscape is varied (territorial and aquatorial geocomplex). Its area is composed by flat, concave and convex forms of terrain transformation. Rock walls are covered with vegetation at various stages of succession. In the area of the quarry there are 6 species of vascular plants that are strictly protected and 4 species that are partially protected. Many species which were found in the quarry are on local and national “red list of species”. All these elements contribute to the high nature values of the abandoned quarry.

16

Edukacyjna rola nieczynnego kamieniołomu „Lipówka” w Rudnikach koło Częstochowy

Bąbelewska A., Musielińska R., Śliwińska-Wyrzychowska A., Bogdanowicz M., Witkowska E.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2014

|

nr 26

57--66

PL

Kamieniołom „Lipówka” jest nieczynnym obszarem po eksploatacji wapieni jurajskich, których wydobycie zakończono w 1989 r. i przeprowadzono rekultywację w kierunku leśnym. Badania waloryzacyjne na tym terenie wykazały duże zróżnicowanie siedlisk i obecność wielu gatunków roślin, zwierząt i grzybów, w tym także chronionych. Celem działań firmy „Cemex” jako właściciela kopalni była rewitalizacja terenu, aby z uwagi na walory przyrodniczo-krajobrazowe mógł pełnić głównie funkcje edukacyjne. Obecnie funkcje te realizowane są na podstawie ścieżki dydaktycznej z 11 tablicami tematycznymi, ilustrowanego przewodnika oraz audiobook. Teren „Lipówki” stanowi również bazę dla zajęć terenowych z uczniami oraz studentami. Jest miejscem prowadzenia badań naukowych z zakresu ekologii i monitoringu dla pracowników Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Pełni również funkcję edukacyjną dla wszystkich turystów odwiedzających „Lipówkę”. Ponadto stanowi także atrakcję geologiczną ze względu na obecność jaskini Szeptunów, zwaną Szmaragdową.

EN

The "Lipówka" quarry was an area of excavation of Jurassic limestone, closed in 1989. Since that the reclamation of forest was carried out there. Valorization research has shown great diversity of habitats and the presence of many species of plants, animals and fungi in this area, including the protected ones. The aim of the owner of "Cemex" mine was to revitalize the area which due to the natural and landscape features can fulfil educational functions. Nowadays these functions are realized on the basis of the educational path with 11 thematic tables, an illustrated guide and audiobook. The area of "Lipówki" is also the base for field classes with pupils and students. Moreover it is a place of scientific research in the field of ecology and environmental monitoring for employees of Jan Dlugosz University in Czestochowa. It also plays an educational role for all tourists visiting "Lipówka". The “Lipówka” quarry is also a geological attraction due to the presence of the Szeptunów cave called the Emerald Cave.

17

The contemporary significance of the Oliwa park and determination of its value as a work of garden art

Porada K.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2014

|

R. 111, z. 6-A

283--294

EN

This paper presents the problems of the modern-day form of the Oliwa Park. The analyses of the history, composition, vegetation and contemporary artifacts, enabled the separation of sequences of garden interiors, which were subsequently indexed. The article contains a number of comparative analyses of artifacts and panoramas (past and present). The results of these studies may be the basis for making further analyses, conservation guidelines, and ultimately contribute to improving the state of the object.

PL

W artykule przedstawiono problemy związane ze współczesną formą parku oliwskiego. Przeprowadzone analizy, dotyczące historii, kompozycji, szaty roślinnej oraz współczesnych artefaktów, pozwoliły na wydzielenie w obiekcie sekwencji wnętrz ogrodowych, poddanych następnie waloryzacji. Artykuł zawiera liczne analizy porównawcze artefaktów i panoram (dawniej i dziś). Wyniki przytoczonych badań mogą być podstawą sporządzania dalszych analiz, wytycznych konserwatorskich, a ostatecznie przyczynić się do poprawy stanu obiektu.

18

Metodyka środowiskowej i planistycznej oceny dostępności złóż surowców skalnych z użyciem narzędzi FOSSGIS

Blachowski J., Książkiewicz W.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2013

|

R. 54, nr 5-6

45--51

PL

Racjonalna gospodarka zasobami kopalin w regionie obejmuje m.in. ranking złóż ze względu na ich dostępność do zagospodarowania. Ranking opracowywany jest w wyniku waloryzacji obejmującej kryteria takie jak: warunki geologiczno-górnicze, wymagania ochrony środowiska, uwarunkowania zagospodarowania terenu czy dostępność komunikacyjną. Ze względu na przestrzenny charakter, tj. odniesienie do przestrzeni geograficznej, tych kryteriów w procesie waloryzacji istotną rolę odgrywają analizy przestrzenne. Zastosowanie modelowania kartograficznego w systemach informacji geograficznej (GIS) pozwala na przyspieszenie, częściowe zautomatyzowanie i graficzną prezentację procesu oraz wyników waloryzacji złóż. W artykule przedstawiono metodykę budowy graficznej i opisowej bazy danych w oparciu o ogólnodostępne źródła danych oraz metodykę uproszczonej waloryzacji ze względu na kryteria: środowiskowe, planistyczne i komunikacyjne z zastosowaniem wolnego i otwartego oprogramowania GIS. Rezultatem prac jest geograficzna baza danych i klasyfikacja dostępności 23 niezagospodarowanych złóż kopalin skalnych dla powiatu kłodzkiego w województwie dolnośląskim.

EN

Rational management of mineral resources in a region includes among other things ranking of the deposits with respect to their availability for future development. The ranking is constructed on the basis of valorisation that includes the following criteria: geological and mining conditions, nature protection requirements, land use constrains availability transport connections. Because of the spatial context, i.e. geographical reference, of these criteria spatial analysis plays an important role in the valorisation process. Application of cartographic modelling in geographic information systems (GIS) allows to streamline, partly automate and graphical representation of the process and results of valorisation. In the paper a methodology of graphical and descriptive database development based on public data sources and the methodology of simplified valorisation with regard to environmental, planning and transport criteria with the use of free and open source GIS software have been presented. The results include geographic database and ranking of the 23 undeveloped rock mineral deposits in the klodzki poviat in the dolnoslaskie voivodeship.

19

Wykorzystanie GIS jako kompleksowego narzędzia waloryzacji ,środowiska przyrodniczego pod kątem planowania przestrzennego zagospodarowania terenu

Kuraś B.

Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji

|

2007

|

Vol. 17b

425--435

PL

Waloryzacja środowiska przyrodniczego została przeprowadzona w oparciu o trzy metody taksonomiczne: diagram Czekanowskiego, dendryt wrocławski i metodę Warda przy zastosowaniu specjalnego narzędzia w postaci Systemów Informacji Geograficznej. Technologia GIS została wykorzystana głównie w celu konstrukcji cyfrowego modelu wysokości oraz różnorodnych transformacji tego modelu, np. obliczania średnich temperatur powietrza i rocznych sum opadów. Z punktu widzenia planu zagospodarowania przestrzennego, który winien uwzględniać naturalne predyspozycje danego obszaru, w badaniach wykorzystano piec typów zagospodarowania: rolnictwo, komunikacja, zabudowa mieszkaniowa i przemysłowa, turystyka i ochrona środowiska.

EN

Valorisation of natural conditions has been carried out using three taxonomic methods: diagram of Czekanowski, Wroclaw dendrite and Ward’s method, with the aid of special tool in a form of the Geographical Information Systems and functions they offer. GIS technology was used especially for calculating digital elevation model and various transformations of elevation data, for example estimating the mean air temperature and annual precipitation. As regards the land use and spatial planning, which should include natural predispositions of given area, five main land types were assumed: agriculture, communication, urban and industrial buildings, tourism and preservation of the environmentment.