Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Grawimetryczny system ciągłej obserwacji wstrząsów indukowanych działalnością górniczą

Kotyrba Andrzej

Przegląd Górniczy

|

2022

|

T. 78, nr 1

37--47

PL

Podziemne wydobywanie kopalin przeobraża rozkład masy w przypowierzchniowych warstwach skorupy ziemskiej. W rejonach wyrobisk górniczych następuje jej rozrzedzenie poprzez zmniejszenie gęstości objętościowej górotworu. W górotworze otaczającym rejony z wyrobiskami następują duże zmiany zagęszczenia masy. Zjawisko to powoduje wstrząsy górotworu o dużej energii, które czasami powodują dynamiczne przemieszczenia skał do wyrobisk górniczych, ich deformacje, a także wypadki wśród załóg górniczych. Wstrząsy w kopalniach mogą być monitorowane pomiarami grawimetrycznymi. W artykule opisano wyniki ciągłych pomiarów zmian pola grawitacji w roku 2019 na stanowisku w Rybniku (KWK ROW). Pomiary przeprowadzono systemem opracowanym przez firmę Micro-g LaCoste, składającym się z grawimetru pływowego gPhoneX oraz zautomatyzowanej platformy samopoziomującej ODIN. Platforma ta amortyzuje ruch podłoża grawimetru po wystąpieniu wstrząsu, zapewniając instrumentowi utrzymanie poziomu w trakcie dalszych faz drgań podłoża. Przeanalizowano również zbiór danych o wysokoenergetycznych wstrząsach o magnitudzie lokalnej M>3, które wystąpiły w trakcie prowadzenia jednej ze ścian w pokładzie węgla 703/1 przez KWK ROW Ruch Rydułtowy. Na tej podstawie sformułowano wnioski w zakresie możliwości wykorzystania danych z monitorowania grawimetrycznego w problematyce badania i przeciwdziałania zjawiskom geodynamicznym w podziemnych wyrobiskach eksploatacyjnych. Przedstawiono również relacje pomiędzy energią wstrząsów określaną z danych sejsmologicznych a amplitudą sygnałów grawimetrycznych i na tej podstawie propozycję grawimetrycznej skali intensywności wstrząsów górniczych.

EN

Underground mining transforms the distribution of mass in the subsurface layers of the Earth’s crust. In the areas of mining excavations, it is diluted by reducing the volumetric density of the rock mass. In the rock mass surrounding the areas with workings occur large changes in density. This phenomenon causes tremors of the rock mass of high energy, which sometimes cause rock bursts into mining excavations, their deformation as well as accidents among mining crews. Shocks in mines can be monitored by gravimetric measurements. The article describes the results of continuous measurements of changes in the gravity field in 2019 at the site in Rybnik (KWK ROW). Measurements were carried out with a system developed by Micro-g LaCoste, consisting of a gPhoneX tide gravimeter and an automated self-levelling platform ODIN. This platform absorbs the movement of the gravimeter’s ground after a shock has occurred, ensuring that the instrument maintains its level during further phases of ground vibrations. The data set on high-energy tremors with a local magnitude M> 3, which occurred during the driving of one of the walls in the 703/1 coal seam by the Coal Mine ROW Ruch Rydułtowy, was also analyzed. On this basis, conclusions were formulated regarding the possibility of using data from gravimetric observations in the research and counteracting geodynamic phenomena in underground mining excavations. The relationship between the energy of tremors determined from seismological data and the amplitude of gravimetric signals was also presented, and on this basis a proposal of a gravimetric scale of mining tremors intensity was presented.

2

Ocena uszkodzeń dozowników w zbiornikach retencyjnych podziemnych kopalń rud miedzi

Szczerbakowicz Mateusz, Krzęćko Wiesław, Król Robert

Transport Przemysłowy i Maszyny Robocze

|

2021

|

Nr 1

43--53

PL

W artykule przedstawiono ocenę udokumentowanych typów uszkodzeń oraz analizę prowadzonych napraw tych uszkodzeń w całej populacji dozowników urobku w skali jednej kopalni. Do oceny porównawczej awaryjności dozowników zaproponowano liczbowy wskaźnik uszkodzenia, określający liczbę napraw przypadających na jeden dozownik, oraz wskaźnik masy, określający częstość powstawania konkretnego uszkodzenia w odniesieniu do masy przepływającego strumienia urobku. Wykazano, że kluczowym problemem jest zużywanie się elementów stalowych wskutek zachodzących procesów abrazyjnych. Zaobserwowano występowanie intensywnego zużycia ściernego wykładzin elementów dozownika. Wpływ na zużycie ścierne analizowanych elementów dozownika ma skojarzone działanie wielu czynników przede wszystkim zróżnicowanie właściwości fizykomechanicznych rudy miedzi, materiału, składającego się z trzech odmianach litologicznych (łupek, dolomit, piaskowiec) o zmiennym uziarnieniu i wilgotności.

EN

The article presents an assessment of the described types of damage to feeders in ore bunkers and an analysis of the repair of these damage in the entire population of ore feeders at the scale of one mine. For a comparative assessment of the failure frequency of feeders, a failure index was proposed, which defines the number of repairs per one feeder, and a mass index, which defines the number of occurrence of a specific failure relates the mass of the transported ore stream. It has been shown that the key problem is the wear of steel elements due to the abrasive processes. The occurrence of intense abrasive wear of the linings of the feeder elements was observed. The abrasive wear of the analyzed elements of the feeder is influenced by the combined effect of many factors, primarily the differentiation of the physical and mechanical properties of the transported copper ore, consisting of three lithological types (shale, dolomite, sandstone) with variable grain size and moisture content.

3

O przeszłości i przyszłości górnictwa solnego w Polsce

Kortas Grzegorz, Maj Agnieszka

Przegląd Górniczy

|

2021

|

T. 77, nr 10-12

69--73

PL

W artykule przedstawiono zarys stanu i perspektywy polskiego górnictwa solnego. Wskazano na okoliczności zakończenia działalności górniczej po wdarciach wód do wyrobisk podziemnych kopalń soli w Inowrocławiu w 1907 r. i w Wapnie k. Wągrowca w 1977 r. Obecnie objętość wyrobisk czynnej komorowo-filarowej podziemnej kopalni w wysadzie solnym w Kłodawie przekroczyła 20 mln m3, a możliwość wdarcia tam wód tworzy rosnące zagrożenie dla miasta i okolic Kłodawy. W zagłębiu miedziowym LGOM pokład soli kamiennej na głębokości 900 m eksploatowany jest wielkowymiarowymi komorami. Pierwszą otworową eksploatację złóż soli przez rozpuszczenie w wodzie prowadzono w pokładowym złożu soli w Baryczy k. Wieliczki, potem w otworowej kopalni w Łężkowicach k. Bochni. Nadmierne rozługowania wodą pod nieizolowanym stropem calizn doprowadziły tam do zapadlisk terenu wypełnionych solanką. Obecnie w wysadach solnych, w Górze koło Inowrocławia i w Mogilnie, na głębokościach od 400 m do 1700 m, pozyskuje się roztwory soli metodą otworową. Uzyskane solanki są kierowane do zakładów chemicznych i zastępowane magazynowanymi ciekłymi i gazowymi węglowodorami lub pozostawia się je w kawernach. W Kosakowie k. Gdyni, w pokładzie soli na głębokości 1000 m założono nowoczesny kawernowy magazyn gazowych węglowodorów. Atrakcją w skali światowej są zabytkowe kopalnie soli w Wieliczce i Bochni. Zachowanie niezwykłego piękna tych kopalń wymaga opanowania zagrożenia wodnego, zawałowego i utrzymania warunków klimatycznych i zapewnienia bezpieczeństwa. W ostatnim rozdziale przedstawiono warunki i perspektywy polskiego górnictwa solnego, służące pozyskiwaniu soli kamiennej i solanki, wykorzystaniu przestrzeni wyrobisk do magazynowania węglowodorów i deponowania odpadów. Służyć temu powinno odpowiednie prawo, prace badawcze i inżynierskie.

EN

An outline of the state and prospects of the Polish salt mining industry is presented. The circumstances of the termination of mining activities after the water bursts into the underground salt mines in Inowrocław in 1907 and in Wapno near Wągrowiec in 1977 were indicated. Currently, the volume of the workings of the active chamber and pillar underground mine in the salt dome in Kłodawa has exceeded 20 million m3, and the possibility of water penetration creates an increasing threat to the city and the vicinity of Kłodawa city. In the LGOM copper basin, the salt seam is mined at a depth of 900 m with large-size chambers. The first borehole mining of salt deposits by dissolving in water was carried out in the salt seam deposit in Barycz near Wieliczka, then in the now closed borehole mine in Łężkowice near Bochnia. Excessive water leaching under the uninsulated roof of the valleys led to the sinkholes of the area filled with brine. Currently, salt solutions are obtained in the salt dome, in Góra near Inowrocław and in Mogilno, at depths from 400 m to 1700 m, using the borehole method. The obtained brines sent to chemical plants are replaced with stored liquid and gaseous hydrocarbons or left in caverns. In Kosakowo near Gdynia, in the salt seam at a depth of 1000 m, a modern cavern storage of gaseous hydrocarbons has been installed. A global attraction are the historic salt mines in Wieliczka and Bochnia. Maintaining the extraordinary beauty of these mines requires the control of water and caving hazards, as well as maintaining climatic conditions and ensuring safety. The last chapter presents the conditions and perspectives of the Polish salt mining industry for the extraction of rock salt and brine, the use of excavation space to store hydrocarbons and deposit waste. This should be served by appropriate law, research and engineering works.

4

Identyfikacja rozwoju uszkodzeń rdzenia taśm przenośnikowych typu St w przestrzeni i czasie. Część 1 - rozkład uszkodzeń wzdłuż osi taśmy

Kirjanów-Błażej Agata, Jurdziak Leszek, Błażej Ryszard, Kozłowski Tomasz

Transport Przemysłowy i Maszyny Robocze

|

2019

|

Nr 1

13--23

PL

Magnetyczne systemy diagnostyczne stosowane są do oceny stanu technicznego taśm przenośnikowych od początku lat 70. ubiegłego wieku. Początkowo generowały one sygnał analogowy agregowany dla torów pomiarowych (pasów taśmy) o szerokości kilkudziesięciu centymetrów, skanowanych sekwencyjnie jedną głowicą pomiarową w kilku cyklach lub całą szerokością taśmy za jednym razem, dzięki instalacji wielu głowic pomiarowych w całym przekroju. Nie pozwalało to na identyfikację pojedynczych uszkodzeń o wielkości kilku centymetrów. Nowoczesne urządzenia diagnostyczne, dzięki miniaturyzacji, umożliwiają instalację nawet 200 cewek w listwie pomiarowej mocowanej w poprzek pełnej szerokości taśmy, w celu identyfikacji uszkodzeń pojedynczych linek. Zamiast sygnałów analogowych generują one cyfrowy sygnał zerojedynkowy, odpowiadający zmianie znaku pola magnetycznego, co pozwala pokazać uszkodzenie na obrazach 2D. Ułatwia to identyfikację lokalizacji i rozmiaru uszkodzeń w rdzeniu taśmy. Wyniki kilku pomiarów stanu pętli taśmy w jednej z kopalń podziemnych w Polsce posłużyły do opracowania modelu rozwoju uszkodzeń rdzenia taśm przenośnikowych z linkami stalowymi, który powstał w ramach doktoratu obronionego na Wydziale Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii PWr przez dr inż. Agatę Kirjanów-Błażej, pod kierunkiem dr. hab. inż. Leszka Jurdziaka. W kolejnych częściach artykułu zostaną przedstawione wyniki analiz statystycznych zebranych danych. Pierwsza część omawia rozkład uszkodzeń wzdłuż osi taśmy. W drugiej przedstawiony zostanie rozkład uszkodzeń w poprzek taśmy, a w trzeciej rozwój uszkodzeń w czasie. Wyniki badań posłużą do opracowania prognozy przyszłych stanów taśmy, co ma praktyczny wymiar dla ich użytkowników. Planuje się zaimplementowanie wykrytych zależności stochastycznych w algorytmach wspomagających podejmowanie decyzji o wymianach taśm w systemie DiagBelt, który opracowany został w ramach grantu NCBiR przez dr. hab. inż. Ryszarda Błażeja.

EN

Magnetic diagnostic systems are used to assess the condition of steel cord conveyor belts since the early 1970s. Initially, they generated an analogue signal aggregated for measuring tracks (belt strips) with a width of several dozen centimetres scanned sequentially by one measuring head in several cycles or the entire belt width at once thanks to the installation of multiple measuring heads throughout the cross-section. Such a solution did not allow identification of individual lesions of a size of a few centimetres. Modern diagnostic devices, thanks to miniaturization, allow the installation of up to 200 coils in a measuring rod mounted across the full width of the belt in order to identify damage to individual cables. Instead of analogue signals, they generate a digital zero-one signal corresponding to the change of the magnetic field sign, which allows showing the damage on 2D images. This solution makes it easier to identify the location and size of damage in the core of the belt. The results of several scans of the belt loop condition in one of the underground mines in Poland were registered. Then they were used to develop a „Model of damage development of the core of steel conveyor belts”, which was work out as a part of the PhD thesis written by Agata Kirjanów-Błażej at the Faculty of Geoengineering, Mining and Geology of the Wroclaw University of Science and Technology supervised by Leszek Jurdziak, university professor. The next parts of the paper will present the results of statistical analyses of collected data. The first discusses the distribution of core failures along the axis of the belt. In the second one, the distribution of defects across the belt will be presented, and in the third, the core failures development over time. The obtained results will be used to develop forecasts of future belt conditions, which has a practical dimension for their users. It is planned to implement the detected stochastic dependencies in algorithms supporting decision making on belt replacements in the DiagBelt system, which was worked out as part of the NCBiR grant by Ryszard Błażej, DSc, PhD.

5

Method for determining the Air Change Effectiveness of the auxiliary forcing ventilation system in underground mines using CFD software

Adjiski V., Mirakovski D., Despodov Z., Mijalkovski S.

Mining Science

|

2018

|

Vol. 25

161--178

EN

Auxiliary forcing ventilation system is the most common air distribution system of the development headings in underground mines. This paper reports the development of numerical analysis for calculating the Air Change Effectiveness (ACE) of ventilation performance for auxiliary forcing ventilation system in underground mines. The methodology presented in this paper will be demonstrated through Computational Fluid Dynamics (CFD) modelling and calculated in accordance with ASHRAE F25-1997 methodology. Local age, Mean Age of Air (MAA) and ACE were calculated in three scenarios using CFD modelling to study the ventilation performance. ACE was calculated at locations in the development headings occupied space, based on the MAA from the same ventilation system parameters in three different scenarios. Simulation results indicate that ACE is influenced due to the involvement of objects in the development heading that can reduce the effective volume of the zone. This study provides some new ideas for measuring ACE which can provide better auxiliary ventilation system in underground mines. The proposed methodology could be applied as guidance for design and setup of auxiliary ventilation systems. Results from this CFD modelling will be used for extensive validation study which purpose will be to prove the accuracy of the methodology and, if necessary, to improve it.

6

Equivalent climate temperature analysis as a criterion of climate hazard evaluation in Polish underground mines

Głuch B.

Archives of Mining Sciences

|

2018

|

Vol. 63, no. 4

975--988

EN

The article discusses changes in Polish regulations concerning assessment of the climate hazard in underground mines. Currently, the main empirical index representing the heat strain, used in qualification of the workplace to one of the climate hazard levels in Poland is the equivalent climate temperature. This simple heat index allows easy and quick assessment of the climate hazard. To a major extent, simple heat indices have simplifications and are developed for a specific working environments. Currently, the best methods used in evaluation of microclimate conditions in the workplace are those based on the theory of human thermal balance, where the physiological parameters characterising heat strain are body water loss and internal core temperature of the human body. The article describes the results of research on usage of equivalent climate temperature to heat strain evaluation in underground mining excavations. For this purpose, the numerical model of heat exchange between man and his environment was used, taken from PN-EN ISO 7933:2005. The research discussed in this paper has been carried out considering working conditions and clothing insulation in use in underground mines. The analyses performed in the study allowed formulation of conclusions concerning application of the equivalent climate temperature as a criterion of assessment of climate hazards in underground mines.

PL

W artykule omówiono zmiany w polskich przepisach dotyczących oceny zagrożenia klimatycznego w kopalniach podziemnych. Obecnie głównym wskaźnikiem zaliczenia stanowiska pracy do jednego ze stopni zagrożenia klimatycznego jest temperatura zastępcza klimatu. Ten prosty wskaźnik mikroklimatu umożliwia wykonanie, w łatwy i szybki sposób, oceny zagrożenia klimatycznego. Proste wskaźniki mikroklimatu w dużej mierze posiadają uproszczenia i są opracowane do konkretnego środowiska pracy. Najlepszymi obecnie metodami oceny warunków cieplnych pracy są metody oparte na teorii bilansu cieplnego człowieka, gdzie parametrami fizjologicznymi charakteryzującymi obciążenie cieplne jest ubytek wody z organizmu oraz temperatura wewnętrzna ciała. W artykule opisano wyniki badań nad zasadnością zastosowania temperatury zastępczej klimatu do oceny obciążenia cieplnego w wyrobiskach podziemnych. W tym celu wykorzystano model numeryczny wymiany ciepła między organizmem człowieka a otoczeniem, zaczerpnięty z normy PN-EN ISO 7933:2005. Omawiane badania zostały przeprowadzone przy uwzględnieniu ciężkości pracy oraz izolacyjności termicznej odzieży stosowanej w zakładach górniczych. Zrealizowane badania pozwoliły na sformułowanie wniosków dotyczących zastosowania temperatury zastępczej klimatu jako kryterium oceny zagrożenia klimatycznego w kopalniach podziemnych.

7

CFD simulation of the brattice barrier method for approaching underground mine fires

Adjiski V., Mirakovski D., Despodov Z., Mijalkovski S.

Mining Science

|

2016

|

Vol. 23

161--172

EN

Fires are the most feared hazard in underground mines. The problems associated with under-ground mine fires calls for special techniques and treatments in its prevention and fire fighting. Each mine fire presents unique conditions from the perspective of dealing with it. The purpose of this paper is to present Computational Fluid Dynamics (CFD) simulated fire scenarios on which is tested the brattice barrier method for approaching underground mine fires. With this experimental CFD model we can de-termine the effectiveness of this method. These simulations were performed to determine if we increase the air velocity into the roof with help of brattice barrier, will this remove the smoke and heat upstream of the fire so that firefighters can approach safely and extinguish the fire. We can also observe the explosive range of the particles and gases that travel upstream of the fire and are then forced back into the fire area by this brattice barrier method.

8

Controlling the distribution of cold water in air cooling systems of underground mines

Szlązak N., Obracaj D., Swolkień J., Piergies K.

Archives of Mining Sciences

|

2016

|

Vol. 61, no. 4

793--807

EN

In Polish underground mines in which excavations are subjected to high heat load, central and group cooling systems based on indirect cooling units are implemented. Chilled water, referred to as cold water and produced in chillers, is distributed through a pipeline network to air coolers located in mining and development districts. The coolers are often moved to other locations and the pipeline network undergoes constant modification. In such a system, parameters of cold water in different branches of the pipeline network need to be controlled. The article presents the principles for controlling the cooling capacity of air coolers installed in an underground mine. Also, the authors propose automatic control of water flow rate in underground pipeline network and in particular coolers, depending on the temporary cooling load in the system. The principles of such a system, controlling cold water distribution, and the functions of its individual components are described. Finally, an example of an automatic control of water flow rate in a central cooling system currently implemented in a mine is presented.

PL

W polskich kopalniach podziemnych o dużym obciążeniu cieplnym wyrobisk stosuje się systemy klimatyzacji grupowej i centralnej, projektowane w oparciu o urządzenia chłodnicze pośredniego działania. Wytwarzana w agregatach chłodniczych woda lodowa rozprowadzana jest siecią rurociągów do chłodnic powietrza w rejonach eksploatacyjnych i przygotowawczych. Chłodnice są często przebudowywane, a sieć rurociągów ulega ciągłej zmianie. Obieg wody w sieci rurociągów wymaga ciągłej regulacji w za kresie wymaganego natężenia przepływu wody lodowej w poszczególnych odgałęzieniach sieci rurociągów. W artykule przedstawiono zasady regulacji wydajności chłodnic powietrza. Zaproponowano układ automatycznego sterowania rozpływem wody lodowej w sieci, jaką tworzą rurociągi i chłodnice powietrza, w zależności od chwilowego zapotrzebowania mocy w chłodnicach. Omówiono zasady takiej regulacji oraz funkcje, jakie muszą spełniać poszczególne elementy układu sterowania rozpływem wody lodowej. Przedstawiono przykład wdrażanego aktualnie sterowania rozpływem wody lodowej w klimatyzacji centralnej.

9

Opracowanie wskaźnika zagrożenia pożarowego na podstawie analizy produktów rozkładu termicznego pianki fenolowej

Broja A.

Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa

|

2014

|

R. 52, nr 4

34--50

PL

W artykule podjęto próbę rozszerzenia stworzonego w projekcie europejskim EDAFFIC [4] modelu matematycznego wskaźnika zagrożenia pożarem środków chemicznych stosowanych w wyrobiskach kopalń podziemnych. Dane zostały pozyskane w oparciu o monitorowanie wielu parametrów charakterystycznych dla procesu palenia. Opracowany model matematyczny wskaźnika takiego zagrożenia pożarowego pozwala na wykrycie i ocenę stadium rozwoju zagrożenia pożarem, zanim przejdzie on w otwarty ogień. Wskaźnik powstał na podstawie wyników badań rozkładu termicznego jednej z wielu rodzajów pianek fenolowo-formaldehydowych stosowanych w kopalniach pod-ziemnych do uszczelniania, wypełniania pustek i innych tego rodzaju prac. Badania zostały przeprowadzone w sztolni próbnej Centralnej Stacji Ratownictwa Górniczego w Bytomiu.

EN

In the article, one has made an attempt of making the extension of the mathematical model of the indicator of fire of chemicals applied in the underground mine workings, developed in the EDAFFIC European project [4]. Data was compiled on the basis of monitoring many parameters characteristic of the process of burning. The compiled mathematical model of the indicator of such fire hazard allows for the evaluation of the early appearance of fire in its initial period of development, before it will change into a naked flame. This indicator was compiled on the basis of the results of the thermal decomposition examinations of the one of many kinds of phenolic-formaldehyde foams applied in the underground mines for sealing, filling emptinesses and works of this kind. Examinations were conducted in the test adit of the Central Mines Rescue Station /jsc/ in Bytom.

10

Warunki cieplne w kopalniach podziemnych i kryteria prawne

Pach G., Różański Z., Wrona P.

Inżynieria Górnicza

|

2014

|

nr 1

23--26

PL

Na bezpieczeństwo i wydajność pracy górników w znaczący sposób wpływają cieplne warunki pracy. Głównym czynnikiem decydującym o poziomie zagrożenia cieplnego jest rosnąca wraz z głębokością temperatura pierwotna skał. Wynikająca z tego wysoka temperatura powietrza w połączeniu ze znaczną wilgotnością negatywnie wpływa na warunki pracy górników w wyrobiskach podziemnych kopalń węgla kamiennego oraz rud miedzi. Coraz częściej konieczne jest wprowadzanie skróconego czasu pracy lub stosowanie środków służących poprawie warunków cieplnych w wyrobiskach. W polskim górnictwie obowiązują kryteria prawne regulujące zasady pracy w warunkach zagrożenia cieplnego.

11

Toalety pod ziemią – obowiązek czy dobra wola pracodawcy?

Wojtyła-Sokół M., Wituła M.

Inżynieria Górnicza

|

2014

|

nr 1

67--68

PL

Artykuł porusza problem niemożności zaspokajania podstawowych potrzeb fizjologicznych wynikających z braku dostępności toalet w podziemiach kopalń. Zawiera również informacje dotyczące obowiązujących pracodawców przepisów prawa.

12

Sposoby redukcji ciśnienia hydrostatycznego w instalacjach klimatyzacji centralnej kopalń podziemnych

Szlązak N., Obracaj D.

Chłodnictwo : organ Naczelnej Organizacji Technicznej

|

2014

|

R. 49, nr 11-12

40--44

PL

W klimatyzacji centralnej wykorzystuje się urządzenia chłodnicze pośredniego działania. Wytwarzana w powierzchniowych agregatach chłód niczych woda lodowa sprowadzana jest pionowym rurociągiem do kopalni i dalej rurociągami w wyrobiskach podziemnych do chłodni powietrza. Długość rurociągów pionowych dochodzi do 1100 m. W artykule przedstawiono rozwiązania charakteryzujące się rozdzie leniem obiegów wysokociśnieniowego i niskociśnieniowego. Opisane zostały sposoby redukcji ciśnienia hydrostatycznego w rurociągu pionowym za pomocą wysokociśnieniowego wymiennika ciepła, trójkomorowego, rurowego podajnika cieczy oraz z wykorzystywaniem turbiny Peltona.

EN

Indirect cooling units are used in central air conditioning systems. Ice water, which is produced in surface chillers, is transported througl a vertical pipeline to a mine and further on through pipelines installed in underground excavations to air coolers. The length of vertica pipelines amounts up to 1100 m. This paper presents solutions which are characterized by the separation of high pressure and low pressure circuits. Methods for reducing hydrostatic pressure in a vertical pipeline by means of high-pressure exchanger, three-chamber pipe feeder PES and Pelton turbine are presented as well.

13

Sieci bezprzewodowe w kopalniach podziemnych – właściwości, ograniczenia, możliwości wykorzystania

Kołodziejczyk P., Miśkiewicz K.

Wiadomości Górnicze

|

2013

|

R. 64, nr 5

296--302

PL

Technologie z zakresu łączności bezprzewodowej są coraz częściej stosowane w systemach teleinformatycznych oraz systemach automatyki przemysłu wydobywczego. W artykule została poruszona tematyka właściwości, ograniczeń oraz możliwości zastosowania bezprzewodowych sieci teleinformatycznych w kopalniach podziemnych, ze szczególnym uwzględnieniem wykorzystania sieci wykonanych zgodnie ze standardem IEEE 802.11 (sieci Wi-Fi).

EN

Technologies in the field of wireless communications are increasingly being used in ICT systems and automation systems of extractive industries. The article dealt with the issues of properties, constraints and opportunities for the application of wireless telecommunication networks in underground mines, with particular emphasis on the use of networks made in accordance with the IEEE 802.11 standard (Wi-Fi networks).

14

Zagrożenie klimatyczne w kontekście zagrożeń naturalnych w kopalniach podziemnych

Trenczek S.

Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa

|

2013

|

R. 51, nr 2

5--14

PL

Omówiono czynniki wpływające na wzrost zagrożenia klimatycznego oraz rodzaje transportu ciepła. Opisano zmianę stanu powietrza związaną z jego jednoczesnym nagrzewaniem i nawilżaniem — entalpię właściwą. Scharakteryzowano rozpoznawanie potencjalnego zagrożenia klimatycznego oparte na najprostszych sposobach wskazywania temperatury pierwotnej górotworu oraz kryteriach określających poziomy krytyczne, a także na wskaźniku klimatycznym. Przedstawiono — skrótowo — wyniki badań przeprowadzonych na przestrzeni ostatnich 15 lat w rejonach ścian, w trzech różnych okresach, pod kątem wstępujących tam warunków naturalnych. Na tym tle zobrazowano przyrost procentowy rejonów eksploatacyjnych objętych zagrożeniem klimatycznym. W ostatniej części odniesiono się do badań z roku 2010 w kontekście pozostałych zagrożeń oraz podano podział wszystkich zagrożeń naturalnych pod względem częstości ich występowania. W podsumowaniu zaakcentowano, że za około 5-8 lat częstość występowania zagrożenia klimatycznego wzrośnie i znajdzie się ono w grupie zagrożeń o wysokiej częstości postępowania.

EN

The article discusses the factors stimulating the increase of climatic hazards and presents the kinds of heat transport. The author described the change in the air condition related to its simultaneous heating and humidification — enthalpy. The potential climatic hazard was characterized, based on the simplest methods of measuring primary temperature of the rock mass, on the criteria which determine critical levels, and on the climate index. The results of tests conducted during the last 15 years were presented in brief. The tests had been carried out in three different periods with respect to the existing natural conditions. On this basis the percentage increase of exploitation areas under climatic hazards was presented. In the final part of the article the author referred to the tests made in 2010 in the light of the remaining hazards and presented the division of all natural hazards with respect to the frequency of their occurrence. In the conclusion, it was stressed that within the next 5-8 years the frequency of occurrence of the climatic hazard is likely to increase and get into the group of hazards with high frequency of occurrence.

15

Prawne i techniczne aspekty rejestracji rozmów telefonicznych w systemach łączności eksploatowanych w podziemnych zakładach górniczych

Wojcieszkiewicz Ł.

Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa

|

2013

|

R. 51, nr 10

19--28

PL

W artykule poruszone zostały zagadnienia prawne i techniczne związane z wdrażaniem rejestracji rozmów telefonicznych w systemach łączności eksploatowanych w zakładach górniczych. Rozważania oparte są na bazie doświadczeń wynikających z wprowadzenia takiego systemu w kilkunastu zakładach górniczych z wykorzystaniem cyfrowych rejestratorów rozmów typu NetCRR produkcji DGT. Przedstawiono także warianty i możliwości rejestracji rozmów realizowanych na różnych typach łączy telefonicznych, zarówno analogowych, jak i cyfrowych, a także wyniki analiz danych zebranych z kilku podziemnych zakładów górniczych. Poruszone zostały również zagadnienia związane z wdrożeniem systemów rejestracji rozmów wynikające z obowiązujących przepisów prawa (m.in. prawa telekomunikacyjnego) oraz przepisów stosowanych w zakładach górniczych, a także wniosków komisji powołanych przez Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego.

EN

The article presents legal and technological issues related to the implementation of telephone calls registration methods in telecommunications systems applied in mines. The discussion was based on experiences gained during the implementation of such a system in several mines with the use of NetCRR digital registration manufactured by DGT. Some variants and possibilities to register calls made on different types of connections, both analogue and digital, were presented along with the analysis results of data obtained from several underground mines. Additionally, the author discussed the issues related to the implementation of telephone calls registration systems applied in mines, as well as recommendations by the committees appointed by the President of the State Mining Authority.

16

Opóźnienia w układach blokad i wyłączeń systemów gazometrycznych stosowanych w kopalniach podziemnych

Wojaczek A.

Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa

|

2013

|

R. 51, nr 12

20--29

PL

W artykule omówiono wybrane problemy związane z czasem reakcji systemu gazometrycznego, zainstalowanego w podziemnym zakładzie górniczym, wyłączającego energię elektryczną w rejonie zagrożonym wybuchem metanu po stwierdzeniu przez metanomierz niebezpiecznego poziomu stężenia tego gazu. Zwrócono uwagę na opóźnienia wnoszone przez wybrane elementy systemu gazometrycznego. Na przykładzie systemu gazometrycznego (telemetrycznego) typu CST-40 zaprezentowano wyniki badań czasów opóźnień, jakie wprowadzają wybrane elementy tego systemu. Zwrócono szczególną uwagę na rolę stacji dołowej typu CSD-1 w systemie gazometrycznym.

EN

The article features selected issues related to the reaction time of a gas monitoring system installed in an underground mine. The system stops the supply of electrical energy to the area threatened by a methane explosion when the methane meter shows a dangerous level of methane concentration. The focus was put on delays made by selected elements of the gas monitoring system. Based on the CST-40 gas monitoring system the authors presented test results of delay times caused by selected elements of this system. The role of the underground CSD-1 station in the gas monitoring system was stressed.

17

Możliwości zastosowania czujników samozasilających się przeznaczonych do pracy w podziemiach kopalń

Jagoda J., Jasiulek D., Stankiewicz K.

Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa

|

2013

|

R. 51, nr 8

73--80 [tekst pol.], 145--152 [tekst ang.], 221--228 [tekst ros.]

PL

W artykule odniesiono się do sposobu zasilania czujników używanych do monitorowania inteligentnych maszyn i budynków. Omówiono coraz częściej stosowane czujniki z „autozasilaniem”, które wykorzystują do zasilania swoich struktur energię wygenerowaną podczas zjawisk fizycznych, takich jak: przepływ ciepła, drgania lub promieniowanie słoneczne (ang. energy harvesting – pozyskiwanie energii). Przedstawiono możliwości wdrożenia systemu czujników samozasilających się w odniesieniu do maszyn stosowanych w przestrzeniach zagrożonych wybuchem metanu i/lub pyłu węglowego, w tym w systemach automatyki oraz diagnostyki maszyn i urządzeń górniczych.

EN

The articles refers to the method of power supply to sensors for monitoring intelligent machines and buildings. Self-powered sensors, which are used more and more frequently these days, were discussed. These sensors make use of energy harvesting, particularly energy generated from such physical phenomena as: heat flow, vibrations or light. The authors presented how to implement a system of self-powered sensors in machines operating in mining areas with methane and/or coal dust explosion hazards – including automation systems and systems for diagnosing mining machines and equipment.

18

Polskie doświadczenia w likwidacji szybów. Część 12. Hydrologiczne skutki likwidacji kopalni podziemnej

Czaja P.

Wiadomości Górnicze

|

2012

|

R. 63, nr 2

117-124

PL

Problemy wodne w procesie likwidacji kopalń oraz pojedynczych szybów należą do najtrudniejszych zagadnień naukowych i inżynierskich. Zasadniczą przeszkodą w znalezieniu prostych rozwiązań jest duży stopień niepewności co do skali zjawisk towarzyszących eksploatacji kopalin, które zmieniły warunki hydrogeologiczne i hydrauliczne. Woda zawsze płynie zgodnie z prawami fizyki, ale przeszkodą w określeniu wszystkich parametrów jej ruchu jest brak komplementarnej wiedzy na temat szczegółowej budowy ośrodka oraz geometrii znanych i nieznanych połączeń hydraulicznych. Przeanalizowany przykład likwidacji szybów wraz z likwidacją kopalni "Katowice Kleofas" wskazuje na złożoność zagadnienia i konieczność indywidualnego rozpatrywania każdego przypadku.

EN

Water problems in the process of mines closure and liquidation of individual shafts belong to the most difficult scientific and engineering issues. A major obstacle in finding of simple solutions rests with a large degree of uncertainty with regard to the scale of the phenomena accompanying the exploitation of minerals that have changed the hydro-geological and hydraulic conditions. Water always flows in accordance with the laws of physics, but an obstacle in determination of all parameters of its motion consists in the lack of complementary knowledge on detailed structure of the habitant and the geometry of known and unknown hydraulic connections. Examined instance of shafts liquidation, together with closure of "Katowice-Kleofas" mine indicates to the complexity of the problem and the necessity of a case by case consideration.

19

Możliwości wykorzystania piany azotowej w zwalczaniu pożarów podziemnych

Szlązak N., Obracaj D., Piergies K.

Wiadomości Górnicze

|

2012

|

R. 63, nr 1

2-6

PL

W artykule przybliżono sposób wytwarzania piany azotowej, będącej pianą gaśniczą. Stosowanie azotu jako gazu nośnego obniżania temperatury w otoczeniu pożaru, również może wpływać na zmniejszenie stężenia tlenu, co jest bardzo korzystnym zjawiskiem. Przedstawiono kierunki wykorzystywania pian gaśniczych w kopalniach podziemnych. Zwrócono uwagę na polskie doświadczenia w stosowaniu pian gaśniczych.

EN

The article outlines a method of generation of nitrogen foam being an extinguishing foam. The use of nitrogen as a carrier gas to reduce the temperature in the surrounding of a fire, can also affect the reduction of oxygen concentration, which is a very positive phenomenon. The paper presents the trends in the use of extinguishing foams in underground mines. Attention has been drawn to the Polish experience in the use of firefighting foams.

20

Wpływ obciążenia pulsacyjnego na pracę złącza ciernego

Brodny J.

Przegląd Górniczy

|

2012

|

T. 68, nr 1

52-60

PL

Ze względu na coraz częstsze występowanie zjawisk dynamicznych w górotworze obudowa podatna wyrobisk górniczych, oprócz obciążeń statycznych narażona jest na działanie obciążeń zmiennych w czasie. Są to obciążenia impulsowe i pulsacyjne. W artykule przedstawiono wyniki badań stanowiskowych złączy ciernych poddanych osiowemu obciążeniu siłą pulsacyjną. W wyniku przeprowadzonych badań wyznaczono charakterystyki pracy złączy ciernych oraz charakterystyki zmian wartości sił osiowych w śrubach strzemion złączy. Badania przeprowadzono dla klasycznych złączy ciernych oraz nowej ich konstrukcji z klinem oporowym. Dla badanych złączy wyznaczono także wartości współczynnika pracy złącza ciernego, określającego zależność pomiędzy wartościami siły docisku współpracujących kształtowników i siły przenoszonej przez złącze. Na podstawie uzyskanych wyników można stwierdzić, że obciążenie pulsacyjne, w stosunku do obciążenia statycznego, powoduje wzrost wartości siły przenoszonej przez złącze cierne.

EN

On account of more and more frequent occurrence of dynamic phenomena in the rock mass, the yielding support of mine workings, apart from static loads, is exposed to the action of loads changeable in time. These are impulse and pulsatory loads. In the article the results of stand tests of friction joints subjected to axial load by a pulsatory force were presented. As a result of performed tests the characteristics of work of friction joints and characteristics of changes of axial forces values in bolts of joint clamps were determined. The tests were carried out for classic friction joints and their new construction with a resisting wedge. For the tested joints also the values of the coefficient of work of the friction joint, determining the relationship between the values of pressure force of cooperating sections and force transmitted through the joint, were determined. On the basis of obtained results it can be stated that the pulsatory load in relation to the static load causes an increase in the value of the force transmitted through the friction joint.