Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Pobieranie próbek - element działalności laboratoryjnej

Matras Tadeusz

Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski

|

2021

|

nr 1

58--61

PL

Jednym z tych obszarów działalności laboratoryjnej, któremu w ostatnim czasie poświęca się najwięcej uwagi, jest aspekt spełnienia przez laboratoria realizujące pobieranie próbek jako "stand-alone activity" wymagań normy ISO/IEC 17025:2017 dotyczących oceny i raportowania niepewności pomiaru.

2

Algorytmy okręgów LSCI, MCCI, MICI, MZCI po skanowaniu cylindra sztywną głowicą pomiarową

Filipowski Ryszard

Inżynieria Powierzchni

|

2021

|

nr 4

17--24

PL

Przedstawiono iteracyjne metody obliczenia parametrów okręgów (mx, my, R) metodą najmniejszych kwadratów LSCI oraz metodą minimalnej strefy MZCI. Okrąg LSCI obliczono na podstawie formuły Newtona. Przyjęto w algorytmie okręgu LSCI graniczną wartość dla składowych gradientu 10-6 mm oraz w algorytmie okręgu MZCI graniczną wartość różnicy stref 0,0005 mm. Do testowania programu wykorzystano zbiór punktów po skanowaniu otworu głowicą ze sztywnym trzpieniem na współrzędnościowej maszynie pomiarowej firmy VIS Warszawa. Niepewność pomiaru w osi OX ±0,012 mm, w osi OY ±0,01 mm. Ponadto program oblicza dwa pośrednie okręgi, okrąg odniesienia wpisany największy MICI oraz okrąg odniesienia opisany najmniejszy MCCI.

EN

Two iterative methods of calculating the parameters of the circles (mx, my, R) of the least squares of the LSCI and the minimum zone of the MZCI were presented. LSCI circle calculated from Newton's formula. In the LSCI circle algorithm a limit value for the gradient components 10-6 mm was adopted and in the MZCI circle algorithm a limit value of the zone difference of 0.0005 mm. To test the program, a set of points was used after scanning the hole with a head with a rigid pin on a coordinate measuring machine from the VIS Warszawa company. Measurement uncertainty in the OX axis ±0.012 mm, in the OY axis ±0.01 mm. In addition, the program calculates two intermediate circles, a reference circle inscribed with the largest MICI, a reference circle inscribed with the smallest MCCI.

3

Ewolucja norm badań odbiorczych kotłów wodnorurowych

Rataj Zbigniew Leon

Instal

|

2020

|

nr 1

7--14

PL

W artykule dokonano przeglądu norm badań odbiorczych kotłów wodnorurowych. Omówiono normę krajową PN-72/M-34128, normę DIN 1942 Pomiary odbiorcze kotłów parowych, Normę Europejską PN-EN 12952-15 Kotły wodnorurowe. Cześć 15 Badania odbiorcze, normę ASME PTC-4. Pokazano zmiany ewolucyjne wprowadzone w poszczególnych normach, związane z rozwojem konstrukcji kotłów i urządzeń pomocniczych. Podano klasyczną definicje sprawności kotła (metoda bezpośrednia i pośrednia). Zwrócono uwagę na istotę poprawnej definicji sprawności kotła, gdyż sprawność jest istotnym parametrem eksploatacyjnym i służy do oceny osiągów kotła oraz oceny zgodności parametrów i parametrów gwarantowanych w badaniach odbiorczych.

EN

The article reviews the acceptance standards for water-tube boilers. National standard PN-72/M-34128, standard DIN 1942 Acceptance Test Code for Steam Generators, European Standard PN-EN 12952-15 Water-tube boilers and auxiliary installations – Part 15: Acceptance tests, as well as ASME PTC-4 Fired Steam Generators. Performance Tests Codes have been discussed. Evolutionary changes introduced in individual standards, related to the development of boiler structures and auxiliary installations are shown. A classic definition of boiler efficiency is provided (direct and indirect method). Attention is paid to the essence of the correct definition of boiler efficiency, as efficiency is an important operating parameter and is used to assess boiler performance and assess compliance of parameters and guaranteed parameters in acceptance tests. The attention was turned onto possible errors, which might occur when estimating the mean year boiler efficiency.

4

Influence of wrongly assumed probability distribution on the uncertainty of resistance measurement by technical method

Szczesny Stanisław, Golijanek-Jędrzejczyk Anna, Świsulski Dariusz

Poznan University of Technology Academic Journals. Electrical Engineering

|

2019

|

No. 100

63--73

EN

The paper presents studies on the influence of probability distributions on the expanded uncertainty of the resistance measurement. Choosing the correct probability distribution is very important to estimate of measurement uncertainty. The most commonly used distribution is the rectangular distribution. The paper presents the results of analysis of the resistance measurement uncertainty using the technical method of two resistances: 1 Ω and 100 GΩ using different measuring equipment. The analysis of the uncertainty measurement of resistance was carried out repeatedly, each time assuming a different probability distribution of measuring instruments (normal, rectangular, triangular or trapezoidal). The results of the research presented in the article show that the influence of the assumed probability distributions on the result of the measurement uncertainty analysis is significant and results discrepancies can reach up to 30%.

5

Tool control the concentration of carbon dioxide in the flue gas boilers based on the optical absorption method

Vasilevskyi Oleksandr, Dudatiev Ihor, Ovchynnykov Kostyantyn

Informatyka, Automatyka, Pomiary w Gospodarce i Ochronie Środowiska

|

2019

|

T. 9, nr 3

30--34

EN

The methodology for controlling the concentration of carbon dioxide in flue gases from boilers is an optical absorption method with improved metrological characteristics. Studies done in the article, provided the new, scientifically-based theoretical and practical results that are essential for improving the accuracy at the required speed process, control the carbon dioxide concentration in dual gas boilers based on the optical absorption method with compensation effect on the factors optical converter.

PL

Metodologia kontroli stężenia dwutlenku węgla w spalinach kotłów wykorzystuje zjawisko absorpcji optycznej przy ulepszonych charakterystykach metrologicznych. Zaprezentowane w artykule badania dostarczyły nowych wyników, opartych na podstawach naukowych i praktycznych, które są niezbędne do poprawy dokładności przy wymaganej szybkości przebiegu procesu kontroli stężenia dwutlenku węgla w podwójnych kotłach gazowych odbywającej się na podstawie metody absorpcji optycznej z kompensacją czynników w przetworniku optycznym.

6

Uncertainty of hysteresis loop measurements in magnetic materials

Najgebauer M., Gryś S., Hiergeist R.

Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej

|

2018

|

Nr 59

149--152

EN

In this paper an estimation of the uncertainty is presented for the Magnet-Physik REMACOMP® C-200 BH-loop tracer. Two configurations were treated for electrical steel in the form of strips: the Epstein frame and the so called MJC yoke. It was revealed that the dominating contribution to the uncertainty budget in both configurations is due to the inaccuracy in measuring of the sample dimensions.

PL

W artykule opisano system pomiarowy REMACOMP® C-200 służący do wyznaczania dynamicznych pętli histerezy dla materiałów magnetycznie miękkich oraz zaproponowano metodę wyznaczania dokładności takich pomiarów. Oszacowano niepewność względną wyznaczania natężenia pola magnetycznego H i indukcji magnetycznej B. Analizę niepewności przeprowadzono dla pomiarów pętli histerezy magnetycznej dla blach elektrotechnicznych w dwóch przypadkach: dla próbki wykonanej z blachy o ziarnie orientowanym (pomiary za pomocą aparatu Epsteina) i dla próbki z blachy nieorientowanej (pomiar na pojedynczym pasku za pomocą jarzma MJC). Na podstawie opisu metody pomiarowej zidentyfikowano wielkości wejściowe wpływające na niepewność natężenia pola H oraz niezależnie na indukcję magnetyczną B. Wprowadzono je do budżetu niepewności na podstawie dostępnej dokumentacji, założeń konstrukcyjnych cewek, pomiaru wymiarów próbek oraz symulacji komputerowej do oceny propagacji niepewności zmiennej losowej przez układ całkujący. W tym celu przeprowadzono analizę Monte Carlo. W obu analizowanych przypadkach uzyskano niepewność rozszerzoną względną dla pomiaru pętli histerezy na poziomie 2%. Uzyskane wyniki można uznać za akceptowalne w przypadku pomiarów technicznych. Dalsze prace będą prowadzone w kierunku szacowania niepewności pomiaru strat w blachach elektrotechnicznych, wyznaczonych z powierzchni pętli histerezy.

7

Estymacja macierzowa niepewności wieloparametrowych pomiarów pośrednich z przykładami

Warsza Z. L., Puchalski J.

Pomiary Automatyka Robotyka

|

2018

|

R. 22, nr 2

31--39

PL

W pracy podano zależności wektorowe umożliwiające estymację bezwzględnych i względnych niepewności pomiarowych składowych multimenzurandu mierzonego pośrednio, tj. wyznaczanych z zależności z wielkościami mierzonymi bezpośrednio i z ich niepewności. Wyznaczone zostaną macierze kowariancji dla trzech przykładów pomiarów pośrednich: przyrostu i temperatury średniej, trzech rodzajów mocy prądu elektrycznego oraz trzech składowych i modułu pola magnetycznego w dwu jego punktach. Określono niepewności złożone dla parametrów wyznaczanych z tych pomiarów, czyli mierzonych pośrednio.

EN

It this work the vector dependences are presented which gives possibility to estimate of absolute and relative measuring uncertainties of components of the multimeasurand vector. These components are indirectly measured by the multiparametrical measurement system with regarding of the uncertainty directly measured input quantities. The covariance matrixes have been determined for three examples: measurements of two temperatures, three components of the electrical power as well as three component of magnetic field in two its points. The complex of uncertainties for parameters determined indirectly from these measurements are presented.

8

Algorytmy obliczenia parametrów okręgu skanowanego głowic na współrzędnościowej maszynie pomiarowej

Filipowski R., Lechniak Z., Zawora J.

Obróbka Metalu

|

2018

|

nr 2

24--31

PL

Przedstawiono iteracyjną metodę obliczania parametrów okręgu (m , m , R ) na podstawie formuły Newtona. Przyjęto, że y –6 graniczna wartość składowych gradientu układu równań jednorodnych wynosi 10 mm. Do testowania programu wykorzystano punkty kontrolne leżące w sąsiedztwie znanego okręgu oraz zbiór punktów po skanowaniu otworu na współrzędnościowej maszynie pomiarowej firmy IS, głowicą ze sztywnym trzpieniem. Niepewność pomiaru wynosiła: w osi X 0,012 mm, w osi 0,01 mm . Za pomocą programu oblicza się okręgi: odniesienia najmniejszych kwadratów (LSCI), wpisany największy (MICI), opisany najmniejszy (MCCI) oraz najmniejszej strefy (MZCI).

EN

A method was presented for the iterative calculations of a circle parameters (m , m , R ) as based on the Newtonian x y formula. The iterative computation flow was interrupted when the gradient function value of nonlinear homogeneous equations –6 was smaller than 10 . For the program testing, the points from two sets were used, in the first set the points in the neighborhood of a circle were selected and in the second one from the set after circle scanning on the manually driven machine firm VIS were used. Uncertainty of measurements for the employed machine was 0,012 mm in the OX axis and 0,01 mm in the OY axis. Program calculate: least squares reference cylinder (LSCI), maximum inscribed reference circle (MICI), minimum circumscribed reference circle (MCCI), minimum zone reference circle (MZCI).

9

Ocena niepewności pomiarów parametrów stawów biodrowych u dzieci

Gilewska G.

Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej

|

2017

|

Nr 54

67--69

PL

W artykule przedstawiono aspekty oceny niepewności pomiarów parametrów anatomicznych na obrazach radiologicznych. Oceny dokonano na podstawie pomiarów realizowanych z wykorzystaniem obrazów radiologicznych wykonanych w standaryzowanych projekcjach. Pomiary przeprowadzono za pomocą programu opracowanego do wyznaczania wybranych parametrów i wskaźników radiologicznych umożliwiających ocenę budowy stawu biodrowego u dzieci. Wykonano kilka serii pomiarowych dla pacjentów w różnym wieku. Dokonano oceny niepewności wyników pomiarów parametrów anatomicznych, takich jak kąt Wiberga (WB), kąt nachylenia panewki Sharpa (NP), kąt centrowania szyjki kości udowej (CS).

EN

The paper presents aspects of the evaluation of measurement uncertainty of anatomical parameters on radiological images. Measurements carried out on the basis of radiological images taken in standardized projections were evaluated. Measurements were made in a specially designed measurement program for selected radiographic parameters and indicators to assess the hip joint structure in children. Several measurement series have been made for patients of different ages. Factors influencing the uncertainty of anatomical parameters such as patient age, bone marrow pathology, and operator skills have been evaluated.

10

Evaluation of Uncertainty of Phase Difference Determination in Presence of Bias

Saranovac L. V., Vučijak N. M.

Metrology and Measurement Systems

|

2016

|

Vol. 23, nr 4

603--614

EN

Determination of the phase difference between two sinusoidal signals with noise components using samples of these signals is of interest in many measurement systems. The samples of signals are processed by one of many algorithms, such as 7PSF, UQDE and MSAL, to determine the phase difference. The phase difference result must be accompanied with estimation of the measurement uncertainty. The following issues are covered in this paper: the MSAL algorithm background, the ways of treating the bias influence on the phase difference result, comparison of results obtained by applying MSAL and the other mentioned algorithms to the same real signal samples, and evaluation of the uncertainty of the phase difference.

11

Zasady dobrej praktyki dla pomiarów chropowatości powierzchni po bardzo dokładnym toczeniu

Świderski J., Dobrowolski T.

Mechanik

|

2016

|

R. 89, nr 8-9

1140--1141

PL

Przedstawiono wybrane zasady dobrej praktyki pomiarowej związane z pomiarami chropowatości powierzchni z wykorzystaniem profilometru stykowego elementów po bardzo dokładnym toczeniu. Stosowanie tych zasad ma zapewnić uzyskanie wiarygodnych wyników pomiarów.

EN

Presented are the principles of good practice measurements of surface texture elements at a very precise turning using a stylus instruments in order to obtain reliable results.

12

Szacowanie niepewności pomiaru przestrzennego błędu pozycjonowania maszyn technologicznych

Majda P., Pajor M.

Mechanik

|

2016

|

R. 89, nr 11

1546--1550

PL

Zaprezentowano wyniki wyznaczania niepewności dla błędu przestrzennego pozycjonowania elementów wykonawczych przenośnego portalu spawalniczego. Analizie poddano metodę pomiaru, która wykorzystuje laserowy system nadążny (tzw. tracer) oraz algorytm multilateracji do wyznaczania rozkładu wektorowego pola błędu pozycjonowania. W obliczeniach symulacyjnych metodą Monte Carlo oprócz niepewności systemu pomiarowego uwzględniono także składniki niepewności pomiaru temperatury, wyznaczania współczynnika rozszerzalności cieplnej oraz powtarzalności pozycjonowania badanych osi. Potwierdzono wysoką skuteczność zastosowanej metody. Zaprezentowano także przykład praktyczny i wizualizację rozkładu błędów przed kompensacją oraz po kompensacji błędów kinematycznych i wzajemnej prostopadłości osi w układzie sterowania numerycznego maszyny.

EN

The article presents results of evaluation of uncertainty of volumetric error of a mobile welding portal. The analysis were made for a method of measurement, which uses laser tracer and a multilateration algorithm to determine the distribution of the vector field of positioning error. In the simulation calculations a Monte Carlo method was used. The simulation also included components of the measurement system uncertainty, the uncertainty of temperature, determination of a thermal expansion coefficient and positioning repeatability of a machine axis. High efficiency (impressive accuracy) of this method was confirmed. The article also presents a practical example and a visualization of volumetric error before and after the compensation of kinematic error and mutuality of axis squareness made in the numerical control system of a mobile welding portal.

13

Method for determining the coalbed methane content with determination the uncertainty of measurements

Szlązak N., Korzec M.

Archives of Mining Sciences

|

2016

|

Vol. 61, no. 2

443--456

EN

Methane has a bad influence on safety in underground mines as it is emitted to the air during mining works. Appropriate identification of methane hazard is essential to determining methane hazard prevention methods, ventilation systems and methane drainage systems. Methane hazard is identified while roadways are driven and boreholes are drilled. Coalbed methane content is one of the parameters which is used to assess this threat. This is a requirement according to the Decree of the Minister of Economy dated 28 June 2002 on work safety and hygiene, operation and special firefighting protection in underground mines. For this purpose a new method for determining coalbed methane content in underground coal mines has been developed. This method consists of two stages - collecting samples in a mine and testing the sample in the laboratory. The stage of determining methane content in a coal sample in a laboratory is essential. This article presents the estimation of measurement uncertainty of determining methane content in a coal sample according to this methodology.

PL

Odpowiednie rozpoznanie zagrożenia metanowego w kopalniach węgla kamiennego ma istotne znaczenie dla doboru profilaktyki jego zwalczania. Rozpoznanie to jest prowadzone na etapie drążenia wyrobisk i wykonywania wierceń rozpoznawczych. Jednym z parametrów węgla służących do oceny stanu zagrożenia metanowego jest metanonośność, której oznaczanie, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych, jest obligatoryjne w polskich kopaniach węgla kamiennego. Metanonośność jest parametrem wykorzystywanym w prognozach metanowości, które służą do oceny stanu zagrożenia metanowego i pozwalają ustalić profilaktykę oraz sposoby jego zwalczania. Jest również parametrem decydującym o zaliczeniu pokładu lub jego części do jednej z kategorii zagrożenia metanowego oraz jest uwzględniana przy zaliczaniu pokładów do kategorii skłonnych do wyrzutów gazów i skał. W związku z tym istotne jest prowadzenie oznaczeń metanonośności zgodnie z ustaloną metodyką badawczą, która pozwoli na uzyskiwanie wystarczająco dokładnych wyników, a wyniki oznaczeń będą uzyskiwane stosunkowo szybko. Dla celów oznaczania metanonośności opracowana została nowa metoda oznaczania metanonośności. W artykule przedstawiona została charakterystyka opracowanej metody, jak również opisany został sposób obliczania wyniku końcowego oznaczenia. W celu wyznaczenia zawartości metanu w próbce węgla należy wykonać obliczenia zgodnie z zależnościami (4.1-4.10). Zgodnie z opracowaną metodą wynik końcowy oznaczenia metanonośności stanowi określona w laboratorium zawartość metanu w próbce węgla powiększona o wyznaczony doświadczalnie współczynnik przeliczeniowy, który uwzględnia stratę gazu związaną z poborem próbki węgla do badań w warunkach kopalnianych wg wzoru (4.11). Wyznaczenie straty gazu związanej z poborem próbki węgla do badań zostało określone w oparciu o badania sorpcji i desorpcji metanu z próbek węglowych. Dla opracowanej metody straty gazu zostały przyjęte na poziomie 12%. Z punktu widzenia wyznaczenia metanonośności ważnym etapem jest określenie zawartości metanu w pobranej do badań próbce węgla. W tym celu uwzględniane jest 13 parametrów, które mierzone są w czasie poboru próbki do badań oraz w czasie jej późniejszego badania w laboratorium. Parametry te, wraz z błędami związanymi z ich pomiarem, zostały zestawione w tabeli 1. Zależność pozwalającą na wyznaczenie zawartości metanu w próbce węgla, uwzględniającą wszystkie parametry potrzebne do jej wyznaczenia, można zapisać w postaci równania (6.1). Z uwagi na przyjęcie wyznaczonego doświadczalnie współczynnika uwzględniającego stratę gazu związaną poborem próbki węgla do badań w artykule przeprowadzona została analiza niepewności pomiarowej związanej z wyznaczaniem zawartości metanu w próbce węgla w laboratorium. Obliczenia niepewności zostały wykonane dla niepewności standardowej oraz niepewności maksymalnej. W tym celu wyznaczono pochodne cząstkowe zawartości metanu w próbce węgla względem poszczególnych parametrów wchodzących w skład zależności (6.1). Pochodne te zestawiono w tabeli 2. Otrzymane dla przeprowadzonych oznaczeń wyniki pozwalają stwierdzić, że dla przeanalizowanych próbek węgla względna niepewność standardowa wyznaczenia zawartości metanu w próbce węgla nie przekroczyła 2,5%, natomiast względna niepewność maksymalna nie przekroczyła 7,0%. Przedstawione na rysunkach 4 i 5 wykresy pozwalają stwierdzić, że większą niepewnością względną charakteryzują się oznaczenia metanonośności wykonywane dla niższych zawartości metanu w węglu. Przeprowadzona analiza objęła również wyznaczenie udziałów błędów popełnianych przy wyznaczaniu poszczególnych parametrów mających wpływ na ostateczny wynik oznaczenia zawartości metanu w próbce węgla. Analiza średnich udziałów tych błędów w niepewności wyznaczenia zawartości metanu w próbce świadczy o tym, że na wynik oznaczenia największy wpływ ma dokładność oznaczenia takich parametrów jak: stężenie metanu w mieszaninie z odgazowania, masa próbki węgla, ciśnienie w zbiorniku pomiarowym, objętość zbiornika pomiarowego, zawartość popiołu oraz stężenie metanu w wyrobisku w momencie poboru próbki do badań. Udziały błędów pomiarowych poszczególnych parametrów w niepewności wyznaczenia zawartości metanu w próbce węgla zostały przedstawione w tabeli 3. Dokładność wyznaczenia pozostałych parametrów jest wystarczająco duża i nie wpływa w sposób istotny na wynik oznaczenia.

14

Szacowanie niepewności pomiarowej w woltamperometrii

Mucha P., Sordoń W., Jakubowska M.

Analit

|

2016

|

Nr 2

71--82

PL

Według międzynarodowego słownika terminów metrologicznych, niepewność jest parametrem, który ściśle powiązany jest z ostatecznym wynikiem pomiaru i stanowi rozrzut względem wartości, jaka może być przyporządkowana konkretnej wielkości mierzonej. W pracy podjęto próbę ukazania strategii umożliwiającej wyznaczenie niepewności pomiaru woltamperometrycznego w oparciu o wyznaczenie niepewności stężenia wzorca kwasu ferulowego oraz kolejnych jego dodatków. Aby jeszcze dobitniej wykazać słuszność prowadzonych w pracy działań, dla uzyskanych wyników w programie MATLAB wykreślono krzywą kalibracyjną uwzględniającą typową niepewność prądową oraz krzywą ujmującą niepewność dla obu osi układu współrzędnych wraz z niepewnością dotowanego wzorca. Ponadto dla wybranych krzywych kalibracyjnych sprawdzono jak sposób odjęcia tła oraz rodzaj dopasowywanej linii bazowej wpływa na miarodajność krzywej kalibracyjnej.

EN

According to the ISO Guide, uncertainty is a parameter closely linked to the final outcome of measurement and to scattering of value that can be assigned to particular measurand. In this master thesis the strategy enabling determination of the measurement uncertainty associated to voltammetric measurement on the basis of determination of uncertainty of concentration of ferulic acid and its further additions is discussed. To demonstrate the validity of operations, for the results obtained in MATLAB, the calibration curve representing typical uncertainty of the current curve was plotted, as well as the curve representing uncertainty of both axes of the coordinate system, along with uncertainty of ferulic acid standard. In addition to the selected calibration curves it was checked how background subtraction and the type of baseline matching affects the reliability of the calibration curve.

15

Opracowanie wyników pomiarów według konwencji GUM oraz jej praktyczne wykorzystanie w dydaktyce

Maksyś R., Podoski T., Taszner A.

Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Gdyni

|

2015

|

nr 91

78--91

PL

Praca zawiera omówienie obowiązujących norm oceny niepewności pomiarowych oraz sugestie dotyczące graficznej analizy wyników pomiarowych, dających się przedstawić w postaci liniowej. Wykorzystując pomiary wykonane przez studentów, przeanalizowano korzyści z zastosowania analizy statystycznej wyników według konwencji GUM. Poniższe rozważania będą pomocne zarówno w dydaktyce, jak i w przyszłej pracy inżynierskiej absolwentów.

EN

Methods presented in this paper of data analysis are now widely used both in industry and metrology. They are designed to standardize procedures of data evaluation and description of the experimental uncertainties. In discussed issues it is recommended to use GUM’s procedure. Objective, contemporary visualization method of measurement results is the method of least- squares. This method is implemented in all the spreadsheets and is widely available. Students of technical studies are familiar, at least at a basic level with spreadsheets. These skills should be used and developed in accordance with applicable standards in the classroom not only in the physical laboratory. Wide availability of graphics programs encourages their use in the preparation of charts. Handwritten plots become anachronistic. Some mathematical formulas described in the paper can be used by students in the classroom, despite the lack of undergraduates’ advanced knowledge of mathematics.

16

Oznaczanie metanonośności w pokładach węgla kamiennego według nowej metody wraz z oceną niepewności pomiarowej wyniku

Szlązak N., Korzec M.

Przegląd Górniczy

|

2015

|

T. 71, nr 4

38--46

PL

W polskich kopalniach węgla kamiennego powszechnie występuje zagrożenie metanowe. Jest ono związane z obecnością metanu w węglu i jego uwalnianiem się do wyrobisk w wyniku prowadzonej eksploatacji. Zagrożenie to stanowi duże niebezpieczeństwo dla pracujących pod ziemią załóg. Prawidłowe rozpoznanie zagrożenia metanowego ma istotne znaczenie dla doboru profilaktyki jego zwalczania. Rozpoznanie to jest prowadzone na etapie drążenia wyrobisk i wykonywania wierceń rozpoznawczych. Parametrem węgla służącym do oceny tego zagrożenia jest metanonośność, której oznaczanie, zgodnie z obowiązującymi przepisami, jest obligatoryjne w polskich kopaniach węgla kamiennego. Dla celów oznaczania metanonośności opracowana została nowa metoda oznaczania metanonośności. W artykule przedstawiona została charakterystyka tej metody. Głównie jednak uwaga skupiona została na przeprowadzonej ocenie niepewności pomiarowej związanej z oznaczaniem metanonośności. W artykule zaprezentowany został również program komputerowy AGHGAZ służący do prowadzenia oznaczeń.

EN

Methane has a bad influence on safety in underground mines as it is emitted to the air during mining works. Appropriate identification of methane hazard is essential to determine methane hazard prevention methods, ventilation systems and methane drainage systems. Methane hazard is identified while roadways are driven and boreholes are drilled. Methane content in coal is one of the parameters which is used to assess this threat. This is a requirement according to the Polish mining law. For this purpose a new method for determining methane content in coal in underground coal mines has been developed. This method consists of two stages - collecting samples in a mine and testing the samples in the laboratory. The stage of determining methane content in a coal sample in a laboratory is essential. This paper presents the estimation of measuremen uncertainty of determining methane content in a coal sample according to this methodology and computer software AGHGAZ to conduct the measurements.

17

Określenie wpływu jakości danych wejściowych na poziom niezbilansowania gazowego układu przesyłowego

Osiadacz A. J., Podworski P.

Rynek Energii

|

2014

|

Nr 4

43--51

PL

Artykuł definiuje podstawowe pojęcia i formułuje zależności związane z określaniem niezbilansowania układu przesyłowego, stanowiącego część systemu transportu gazu. Autorzy podjęli próbę oszacowania wpływu jakości danych wejściowych na ostateczną dokładność jego bilansowania. Tak sformułowany problem pozwala na powiązanie kosztów działań modernizacyjnych polepszających jakość danych wejściowych z oszacowaniem potencjalnych korzyści dla eksploatującego z tytułu dokonanych zmian. Szacowanie zmian poziomu niepewności bilansowania gazowego układu przesyłowego w zależności od zmian jakości danych wejściowych pozwala zatem na precyzyjne wybranie zakresu działań modernizacyjnych. Dzięki takiemu podejściu użytkownik systemu zamiast konieczności podejmowania arbitralnych decyzji o wymianie urządzeń na dokładniejsze, zyskuje funkcjonalne narzędzie, które daje mu jednoznaczną informację, czy taka inwestycja przyniesie poprawę jakości danych wejściowych na tyle dużą, że ma ona uzasadnienie ekonomiczne.

EN

The article defines basic concepts and formulates the dependence for determining the gas transmission system imbalance. The authors have attempted to estimate the impact of the quality of data input on the final accuracy of balancing the gas transmission system. In this way formulated problem allows to link the cost of improving the quality of modernization efforts of input data with the estimate of the potential benefits arising from the operator changes. Estimating changes in the level of uncertainty balancing gas transmission system depending on the quality changes in the input data therefore provides a precise range modernization efforts. With this approach, the system user instead of having to make arbitrary decisions about replacing devices for accurate, functional gains a tool that gives them clear information whether such an investment will improve the quality of input data so large that it is economically justified.

18

Estimation of the uncertainty of measurement in a two-channel system for tests on the intensity of infrared radiation

Neska M., Majcher A.

Problemy Eksploatacji

|

2014

|

no. 3

45--55

EN

Execution of long-term tests on infrared radiation waves requires the use of a stable transceiver circuit for infrared radiation. The unit developed by the authors of this paper is an example of possible instruments that can be used in such tests. The system is composed of a stabilized supply source for a transceiver circuit and a programmed temperature change option for output signals. The tests were carried out for a two-channel radiation transceiver with 860 and 950 nm wavelengths. The results obtained were analysed and their expanded uncertainties were determined for a 99% level of confidence, based on the assumed uncertainty budgets. Standard uncertainties were determined using calculation methods type A and B. After verification, the developed stand can be used to test infrared radiation for two wavelengths. It can also find application in the design of bigger control systems, where it can play the role of a measurement module. The examples of such applications include, inter alia, tests on the transmission and reflection of the infrared light.

PL

Realizacja długookresowych badań monochromatycznej fali promieniowania podczerwonego wymaga stabilnego układu nadawczo-odbiorczego. Jednym z rozwiązań jest opracowany taki układ, w którym obok stabilizowanych źródeł zasilania toru nadawczego i odbiorczego zastosowano programową stabilizację temperaturową jego sygnałów wyjściowych. Przedmiotem badań był dwukanałowy układ nadawczo-odbiorczy promieniowania o długościach fal 860 i 950 nm. Wyniki przeprowadzonych badań układu poddano analizie i na podstawie oszacowanych budżetów niepewności wyznaczono ich rozszerzone niepewności o 99% poziomie ufności. Niepewności standardowe wyznaczono z oszacowań metodami typu A i B. Zweryfikowane stanowisko pomiarowe do badania promieniowania podczerwonego o dwóch długościach fal, można wykorzystywać w większych systemach sterowania, w których układ ten pełniłby rolę jednego z modułów pomiarowych. Przykładem takich aplikacji mogą być systemy do badania przepuszczalności lub odbicia światła podczerwonego.

19

Wpływ liczby punktów pomiarowych na niepewność wyznaczania izolacyjności akustycznej przegród budowlanych

Pawlik P., Przysucha B.

Pomiary Automatyka Kontrola

|

2014

|

R. 60, nr 12

1124--1126

PL

W artykule przedstawiono problem doboru liczby punktów pomiarowych do prawidłowego wyznaczenia izolacyjności akustycznej przegród budowlanych. Obliczenia pozwoliły na wyznaczenie zależności pomiędzy niepewnością wyznaczania izolacyjności akustycznej przegród budowlanych a liczbą wykonanych pomiarów.

EN

The article presents the problem of adjustment of the number of measurement points to correct designation of sound insulation of building partitions. The calculations allowed to determine the relationship between the uncertainty of the determination of sound insulation of building partitions and the number of measurements (Fig. 2, 3, 4).

20

Opisy dokładności układu oczka 4R zasilanego klasycznie oraz dwuprądowo jako przetwornika rezystancji w pomiarach dwuparametrowych (2D)

Warsza Z. L., Idźkowski A.

Pomiary Automatyka Kontrola

|

2014

|

R. 60, nr 11

1002--1005

PL

Rozpatrzono zastosowania układu czterech rezystancji (4R) połączonych w oczko w pomiarach dwuparametrowych (2D) jako przetwornika różnych kombinacji przyrostów tych rezystancji na dwa napięcia wyjściowe, jako odchyłowego mostka sensorowego przy zasilaniu klasycznym, prądowym lub napięciowym oraz przy zasilaniu niekonwencjonalnym dwuprądowym - równolegle do ramion przeciwległych. Podano zracjonalizowane iloczynowe postacie funkcji rozwarciowych współczynników przetwarzania tych układów oraz wzory dla propagacji ich błędów przy dowolnych przyrostach rezystancji ramion układu z wyodrębnieniem składników dla stanu początkowego i dla funkcji przetwarzania. Jako przykład, przy obu rodzajach zasilania prądowego układu 4R o jednakowych rezystancjach początkowych, przedstawiono i porównano przebiegi funkcji błędów granicznych dla względnych zmian dwu sąsiednich rezystancji.

EN

The single mesh circuit of arbitrary variable four arm resistances (4R), as primary converter of different combinations of their increments to two output voltages is considered. This 4R circuit can be supplied conventionally from current or voltage source as the deflection sensor bridge or supplied unconventionally by two current sources parallel to opposite arms. Functions of circuit transfer coefficients in 2D measurements by both type of supply and input resistance in rationalized forms for the unloaded outputs are given. Their error propagation formulas and limit errors in rationalized double component forms for zero error and increment error are find. As the example, limit errors of 4R circuit of similar initial resistances and of two arbitrary changed adjacent arms as functions of related resistance increments for both types of current supply, are presented in figures and compared.