Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Badania nanocząstek metali/tlenków metali i ich przemian w roślinach przy wykorzystaniu technik spektrometrii mas

Wojcieszek Justyna

Analityka : nauka i praktyka

|

2022

|

nr 4

26--31

PL

Opracowana metodologia analityczna, oparta na różnych technikach spektrometrii mas, dała możliwość śledzenia losów nanocząstek NPs od momentu rozpoczęcia hodowli po ich akumulację i transport w obrębie analizowanej rośliny.

2

Wykorzystanie nanocząstek metali i ich tlenków jako modyfikatorów procesu spalania oleju napędowego

Dobrzyńska Elżbieta, Szewczyńska Małgorzata, Pośniak Małgorzata

Przemysł Chemiczny

|

2020

|

T. 99, nr 2

264--269

PL

Dodatki do paliw zawierające nanomodyfikatory, głównie nanocząstki metali i tlenków metali, są coraz częściej stosowane jako stymulatory spalania. Przedstawiono wpływ potencjalnych nanododatków na właściwości paliwa i osiągi silnika, skupiając się głównie na różnicach w emisji spalin. Dokonano przeglądu i omówiono wpływ zastosowania nanowymiarowych dodatków metalicznych na emisję tlenku węgla, tlenków azotu, węglowodorów i cząstek stałych. Liczne prace ujawniają ich skuteczność w zmniejszaniu emisji niebezpiecznych związków chemicznych.

EN

A review, with 64 refs., of uses of nanoparticles of metals and their oxides to modification of diesel fuel properties, engine performance and exhaust emissions.

3

Antimicrobial Characteristics of Pulsed Laser Deposited Metal Oxides on Polypropylene Hydroentangled Nonwovens for Medical Textiles

Ramamurthy P., Chellamani K. P., Dhurai B., ThankaRajan S. P., Subramanian B., Santhini E.

Fibres & Textiles in Eastern Europe

|

2017

|

Vol. 25, no. 2 (122)

112--119

EN

In this study, an attempt was made to investigate the antimicrobial activity on polypropylene (PP) hydroentangled nonwoven fabrics coated with transition metal oxides. After etching the nonwoven fabrics with RF plasma, nano-scale coatings of ZnO and CuO were done using the KrF excimer based pulsed laser deposition technique (PLD). Morphological and antimicrobial studies were carried out to elucidate the mechanism of antibiocidal behaviour of the coated fabrics. Results showed significant antibacterial activity of ZnO and CuO coated PP hydroentangled nonwovens with a better activity against gram positive S.aureus than gram negative E.coli. Inherently non-toxic, PP has excellent chemical resistance and the use of specialised PP fibres for hydroentangled nonwovens could offer scope in addition to metal oxide coatings; nano-scale biological materials such as enzymes and drugs could add specific functionality for their use as medical textiles.

PL

W pracy podjęto próbę zbadania aktywności przeciwdrobnoustrojowej polipropylenowych włóknin pokrytych tlenkami metali. Przeprowadzono badania morfologiczne i przeciw- drobnoustrojowe powlekanych włóknin. Wyniki wykazały znaczną aktywność antybakteryjną włóknin pokrytych ZnO i CuO, przy czym wyższą aktywność antybakteryjną zaobserwowano wobec bakterii Gram-dodatnich (Staphylococcus ureus), niż wobec Gram-ujemnych (Escherichia coli). Stwierdzono, że zastosowanie nietoksycznego polipropylenu, który charakteryzuje się bardzo dobrą odpornością chemiczną, do wytwarzania włóknin powlekanych tlenkami metali pozwala na otrzymanie funkcjonalnych produktów medycznych.

4

Synteza nanocząstek tlenków metali w polu promieniowania mikrofalowego

Pulit-Prociak J., Banach M.

Przemysł Chemiczny

|

2015

|

T. 94, nr 7

1179-1182

PL

Przedstawiono sposoby otrzymywania tlenków metali w postaci nanometrycznej w dwuetapowej syntezie z zastosowaniem reaktora mikrofalowego. Omówiono wytwarzanie tlenków cynku (ZnO), żelaza(III) (Fe₂O₃), cyrkonu (ZrO₂) oraz miedzi (CuO). Zaproponowana metodyka pozwala na otrzymanie stabilnych nanocząstek tlenków metali, których rozmiar (w przynajmniej jednym wymiarze) był mniejszy niż 100 nm. Zastosowanie pola promieniowania mikrofalowego umożliwia zwiększenie wydajności reakcji dehydratacji oraz skrócenie czasu procesu.

EN

Nanosize ZnO, Fe₂O₃, ZrO₂ and CuO particles were prepd. by pptn. in a microwave reactor. Use of the microwave radiation resulted in an increase in dehydration efficiency and a decrease in reaction time.

5

Effects of ZnO, CuO, Au, and TiO2 nanoparticles on Daphnia magna and early life stages of zebrafish danio rerio

Liu J., Fan D., Wang L., Shi L., Ding J., Chen Y., Shen S.

Environment Protection Engineering

|

2014

|

Vol. 40, nr 1

139--149

EN

The effects of four different kinds of nanoparticles (NPs), namely, CuO, ZnO, TiO2, and Au, of the sizes ranging from <20 nm to 50 nm on Daphnia magna, early life stage of zebrafish, and various enzymes have been investigated. The experimental results showed that the NPs inhibited both the body length and hatching rate of zebrafish larvae; the small nanoparticles exhibited more toxicity. In a 21 day chronic toxicity test, metal ions of higher concentrations significantly reduced the number of Daphnia magna offspring. Studies on enzyme activity showed that the NPs reduced the glutathione content and inhibited catalase and superoxide dismutase activities, resulting in shorter body length, lower hatching success, and lower reproduction of zebrafish larvae. Therefore, studies should focus more on the potential toxicity of smaller NPs.

6

Diagramy stężenia defektów punktowych dla tlenków Ni1-δO, Co1-δO, Mn1šδO i Cu2šδO

Stokłosa A.

Materiały Ceramiczne

|

2012

|

T. 64, nr 1

4-10

PL

W pracy przedstawiono diagramy stężenia defektów punktowych dla tlenków metali Ni1-δO, Co1-δO, Mn1šδO i Cu2šδO, uwzględniając wszystkie defekty w podsieci kationowej. Obliczenia diagramów przeprowadzono nową metodą. Opiera się ona na zależności opisującej równoczesne tworzenie się i zanik poszczególnych defektów i wiąże standardowe entalpie swobodne tworzenia wakancji kationowych, defektów samoistnych jonowych i elektronowych oraz prężności tlenu przy której tlenek osiąga skład stechiometryczny. Obliczenia przeprowadzono wykorzystując doświadczalne wartości odstępstwa od stechiometrii i przewodnictwa elektrycznego uzyskane przez szereg autorów.

EN

Diagrams of point defects concentration in metal oxides Ni1-δO, Co1-δO, Mn1šδO and Cu2šδO, covering all the types of defects in the cation sublattice, are presented in this work. A new method was used for the calculation of the diagrams. It is based on an equation describing the formation and decay of determined quantities of point defects and derived standard Gibbs energy of formation of cation vacancies, intrinsic ionic and electronic defects, oxygen pressure at which the oxide attained stoichiometric composition. The calculations were performed using the results of studies of deviation from stoichiometry and electrical conductivity obtained by several authors.

7

Characterisation of a heterojunction structure based on Au doped WO3 and SnO2

Halek P., Teterycz H., Fiedot M., Wiśniewski K.

Elektronika : konstrukcje, technologie, zastosowania

|

2011

|

Vol. 52, nr 3

28-30

EN

The microstructure, the composition and DC behaviour of a heterojunction gas sensor formed between SnO2 and 0.8% Au doped WO3 were evaluated. The sensor was prepared by standard thick film technology. The single phase layers and the junction region show a porous structure. The electric measurements were performed in a wide range of temperatures and bias voltages in the rang from -1 to +1 V. The n-n heterojunction show a rectifying behaviour in temperatures from 200 to 400°C.

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań heterozłączowego czujnika gazu na bazie trójtlenku wolframu domieszkowanego złotem i dwutlenku cyny. Analizowany czujnik został wykonany standardową techniką grubowarstwową. Badania mikrostruktury i składu chemicznego poszczególnych warstw oraz obszaru złącza wykazywały, że charakteryzują się one dużą porowatością. Pomiary metodą cyklicznej woltamperometrii w szerokim zakresie temperatur w zakresie napięcia polaryzacji od -1 do +1 V ujawniły, że złącze WO3 +Au/SnO2 posiada właściwości prostujące w zakresie temperatury od 200 do 400°C.

8

Synteza i charakterystyka tlenków metali o potencjalnym zastosowaniu w produktach kosmetycznych

Wawrzyńczak A., Nowak I.

Chemik

|

2011

|

Vol. 65, nr 2

82-87

PL

Celem prezentowanych badań była synteza oraz charakterystyka wybranych tlenków metali (TiO2, ZnO2, ZnO, CeO2 o właściwościach promieniochronnych w zakresie UV, jak również tlenków możliwych do wykorzystania jako pigmenty w wybranych formulacjach kosmetycznych (Fe2O3 oraz układy Fe2O3/SiO2). W celu określenia potencjalnej przydatności otrzymanych tlenków jako środków promieniochronnych lub barwiących w kosmetykach, zostały zbadane ich właściwości fizykochemiczne, a w szczególności barwa, zdolności absorpcyjne w zakresie UV-Vis, parametry teksturalne i struktura krystalograficzna.

EN

The aim of the study was to synthesize and characterize some metallic oxides (TiO2, ZrO2, ZnO, CeO2) with potential UV protection properties, as well as oxides that can be used as pigments in cosmetic formulations, namely Fe2O3and Fe2O2SiO3 systems. Physicochemical properties of the synthesized oxides, especially coloration, absorbing power in the UV-Vis region, textural parameters and crystallographic structures were examined.

9

Badania struktur warstwowych typu tlenek metalu : pallad w układzie z akustyczną falą powierzchniową do detekcji gazów

Jakubik W., Urbańczyk M., Maciak E., Urzędniczok H.

Elektronika : konstrukcje, technologie, zastosowania

|

2008

|

Vol. 49, nr 6

89-91

PL

Przedstawiono badania nowych struktur warstwowych typu: tlenek metalu-pallad w czterokanałowym układzie z akustyczną falą powierzchniową w zastosowaniu do detekcji metanu oraz wodoru w powietrzu. Za pomocą technologii naparowania próżniowego wykonano trzy różne struktury warstwowe z tlenkami: wanadu (V₂O₅) 60 nm, molibdenu (MoO₃) 90 nm, wolframu (WO₃) 75 nm pokrytych palladem o grubości 14 nm. Specjalnie zaprojektowany i wykonany układ elektroniczny umożliwia jednoczesną detekcję trzech częstotliwości różnicowych (różnica częstotliwości każdego toru ze strukturą warstwową oraz toru swobodnego bez pokrycia). Wykonano badania oddziaływań tych struktur z metanem oraz wodorem w powietrzu w zakresie niskich stężeń (do 500 ppm dla metanu oraz 4% dla wodoru). Dla stosowanej temperatury oddziaływania ok. 25°C stwierdzono znacznie większe oddziaływania z metanem w porównaniu do wodoru.

EN

The investigations of the new layered structures: metal oxide-palladium in a four-channel system with surface acoustic wave is presented. Testing was carried out for methane and hydrogen gas in air. The three various structures layered with different metal oxide: V₂O₅) 60 nm, (MoO₃) 90 nm or (WO₃) 75 nm and the same palladium film (14 nm) were prepared by means of vacuum evaporation technology. The specialized electronic circuit allows simultaneous detection of three differential frequencies (the difference between frequency with layered structure and the free ones). The interaction of this structures with methane and hydrogen gas in air in the range of low concentrations (to 500 ppm for methane and 4% for hydrogen) are performed. The interaction with methane is much greater at the applied temperature ~25°C, in comparison to the hydrogen gas. The change in frequency is on the level of about 900Hz for 500 ppm concentration of methane in air.

10

Synteza i właściwości fizykochemiczne nowych faz w układach tlenków V2O5, MoO3, alfa-Sb2O4

Filipek E.

Prace Naukowe Politechniki Szczecińskiej. Katedra Chemii Nieorganicznej i Analitycznej

|

2007

|

Nr 602 (1)

5-137

PL

Przedstawione badania trójskładnikowego układu tlenków V2O5-MoO3-alfa-Sb2O4 poprzedzono pracami weryfikującymi dane na temat dwóch układów dwuskładnikowych, badanych w atmosferze powietrza, a mianowicie V2O5-alfa-Sb2O4 oraz MoO3-alfa-Sb2O4.

EN

The presented work comprises a literature review, describing the current state of knowledge about both the ternary system V2O5-MoO3-alpha-Sb2O4 and its lateral binary systems V2O5-alpha-Sb2O4. MoO3-alpha-Sb2O4 and V2O5-MoO3, as well as results of investigations conducted in order to get a comprehensive cognizance of physicochemical properties of new phases formed in these systems in air. The main research was performed by applying several investigation techniques, i.e. XRD, DTA/TG, IR, SEM/EDX/WDX and XPS. The research on the ternary oxide system was preceded by investigations verifying and supplementing the data about two of its lateral systems, V2O5-alpha-Sb2O4 and MoO3-alpha-Sb2O4. It has been proven that in the binary system V2O5-alpha-Sb2O4 in the atmosphere of air beside Sb0.92V0.92O4 a new compound of the formula SbVO5 is formed. The optimal temperature of its synthesis, its thermal properties. XRD characteristics and density have been determined. As a result of indexing the powder diffraction pattern of SbVO5 the basic parameters of its monoclinic unit cell and its density have been calculated. On the base of investigations of phase equilibria being established in the systems V2O5-alpha-Sb2O4 and MoO3-alpha-Sb2O4 in air, phase diagrams of these systems over the whole components concentration range up to 1000°C have been constructed. As a result of the research on the ternary oxide system V2O5-MoO3-alpha-Sb2O4 it has been found that its components enter into reactions forming two new phases, i.e. the compound Sb3V2Mo3O21 and a solid solution of MoO3 in SbVO5. Their synthesis conditions, basic thermal properties, densities and XRD characteristics have been determined. On the base of indexing the powder diffraction pattern of the compound Sb3V2Mo3O21 the basic parameters of its orthorhombic unit cell have been calculated. The oxidation states of the elements in Sb3V2Mo3O21 have been determined by using the methods of EPR, NMR and XPS. The formation mechanism and the homogeneity area of the solid solution of MoO3 in SbVO5 as well as the way of compensating the excessive positive charge - that resulted from an incorporation of Mo6+ into the crystal lattice of SbVO5 instead of V5+ or/and Sb5+ - have been established. The phase equilibria being settled in two intersections of the title ternary system, i.e. SbVO5-MoO3 and SbVO5-Sb3V2Mo3O21, as well as in the ternary system under consideration have been investigated, which enabled the system V2O5-MoO3-alpha-Sb2O4 to be divided into eight subsidiary subsystems.

11

Modyfikowane tlenki metali grup głównych układu okresowego jako potencjalnie aktywne napełniacze polimerów

Kijeński J., Osawaru O.

Polimery

|

2006

|

T. 51, nr 2

115-123

PL

Zapotrzebowanie na polimery o specjalnych właściwościach spowodowało konieczność modyfikacji tlenków metali obecnie stosowanych do napełniania polimerów w celu uzyskania odpowiedniej ich charakterystyki napełniającej. Przedstawiono przegląd literatury (w tym prac własnych), w których omówiono ogólne zalety wykorzystania tlenków metali w charakterze napełniacza polimerów, uwzględniając zwłaszcza zależność istotnych użytkowych cech tlenków od ich pochodzenia oraz obróbki cieplnej (schemat A, tabela 1). Szczegółowo opisano kwasowo-zasadowe i donorowo-akceptorowe właściwości omawianej grupy związków (rys. 1 i 2), a także zależność ich właściwości od parametrów elektronowych (rys. 3, tabela 2). Scharakteryzowano używane w praktyce sposoby modyfikacji tlenków, mianowicie metodę strąceniową i współstrąceniową, żelowania oraz impregnacji (rys. 4). Dużo miejsca poświęcono też znaczeniu defektów w krystalicznej strukturze tlenków metali oraz ich kwasowości (schematy C i D). Zwrócono uwagę na możliwości wykorzystania tych tlenków w organiczno/nieorganicznych materiałach hybrydowych.

EN

The demand for polymers exhibiting special properties has necessitated the modification of metal oxide polymer fillers currently in use to obtain adequate filling characteristics. Recent developments in the literature (also from the authors), in which the advantages of the applications of metal oxides as polymer fillers with special consideration of the dependence of their properties on origin and thermal treatment are presented. The acid-base and donor-acceptor properties of this group of fillers and also the dependence of their properties on electronic parameters is discussed in detail. The use of practical methods of oxide modification, such as precipitation, coprecipitation, gelation and impregnation is further discussed. The importance of defects in the oxide structure and the acidic properties resulting from their activity is presented. The possibility of application of these oxides in synthesizing organic/inorganic hybrid materials is also discussed.

12

Crosslinking of new elastomers functionalized with carboxyl groups

Smejda-Krzewicka A., Rzymski W. M.

Polimery

|

2006

|

T. 51, nr 1

66-68

EN

The new carboxylated acrylonitrile-butadiene (XNBR) and styrene-butadiene (XSBR) rubbers produced were crosslinked with zinc oxide. The cure products are characterized by acceptable stress-strain properties. The increase in ZnO amount used, after exceeding of stoichiometric quantity with respect to -COOH groups content, does not improve the stress-strain properties. The curing of new XNBR and XSBR with ZnO leads to the formation of ionic crosslinks. An increase in swelling degree in toluene after action of NH3 vapors, capable to destroy the ionic bonds, confirms this conclusion. The best stress-strain properties of cured products were achieved when carboxylated rubbers were hybrid cured, e.g. using simultaneously zinc oxide and sulfur, in the presence of N-cyclohexyl-2-benzothiazolesulfenamide as vulcanization accelerator. The products of such crosslinking contain both ionic and sulfide bonds and are characterized by the tensile strength of 8 MPa in cured state.

PL

Nowe karboksylowane kauczuki butadienowo-akrylonitrylowe (XNBR) i butadienowo-styrenowe (XSBR) (tabela 1) sieciowano za pomocą tlenku cynku użytego w ilości stechiometrycznej względem grup karboksylowych. Usieciowane elastomery charakteryzują się lepszą wytrzymałością na rozciąganie niż ich nieusieciowane analogi (rys. 1). Zwiększenie dodatku ZnO powyżej stechiometrycznej względem ilości grup -COOH nie wpływa na poprawę właściwości mechanicznych usieciowanych produktów. W wyniku sieciowania XNBR lub XSBR za pomocą ZnO powstają jonowe węzły sieci, rozkładające się pod wpływem par amoniaku (rys. 2). Najlepsze właściwości osiągane są jednak podczas sieciowania hybrydowego, tj. jednocześnie tlenkiem cynku i siarką, w obecności przyspieszacza wulkanizacji. Wytworzone w ten sposób produkty charakteryzują się najlepszą wytrzymałością na rozciąganie (ok. 8 MPa) wynikającą z obecności zarówno jonowych, jak i siarczkowych wiązań poprzecznych.

13

Kompozyty wytwarzane metodą mechanicznej syntezy aluminium i tlenków metali

Błaż L.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2005

|

R. 50, nr 1

24-32

PL

Przedstawiono najważniejsze wyniki badań kompozytów metalicznych na osnowie metali lekkich - głównie aluminium - prowadzonych w ramach współpracy naukowej między Nihon University w Tokio i Akademią Górniczo-Hutniczą w Krakowie. Część prezentowanych wyników badań opublikowano już wcześniej w czasopismach zagranicznych. Jednakże, ze względu na możliwość zainteresowania krajowych zespołów opracowujących nowe technologie przemysłowe wytwarzania nowoczesnych kompozytów metalicznych, uznano za wskazane zwiększenie przystępności informacji naukowych w tej dziedzinie badań również w języku polskim. Kompozyty metaliczne, opisane w niniejszym opracowaniu, zostały wykonane metodą mechanicznej syntezy aluminium z dodatkiem 8+10 % wagowych tlenków innych metali (MeO) w laboratoriach Nihon University. Otrzymane proszki stopowe poddano sprasowaniu pod ciśnieniem 100 MPa, a następnie metodą wyciskania w podwyższonej temperaturze (673 K) uzyskano pręty o średnicy 7 mm. Przeprowadzono obserwacje struktury materiałów wyjściowych, analizy rentgenowskie składu fazowego, oraz - dla niektórych materiałów -próby wysokotemperaturowego odkształcania i ocenę wpływu czasu wyżarzania na strukturę i własności kompozytów. W warunkach wyżarzania zmiany strukturalne zależą przede wszystkim od skutków reakcji chemicznej między osnową a tlenkami. Większe powinowactwo tlenu do aluminium prowadzi do redukcji tlenków MeO do postaci metalicznej Me z równoczesnym utworzeniem silnie dyspersyjnych wydzieleń tlenku aluminium. Rozkład uwolnionego pierwiastka Me zależy od możliwości tworzenia roztworu stałego w osnowie lub faz międzymetalicznych pomiędzy aluminium i Me. Wyróżniono dwie podstawowe grupy kompozytów, w których: (1) pierwiastek Me nie tworzy faz międzymetalicznej z metalem osnowy i jego rozpuszczalność w roztworze stałym jest bardzo ograniczona, (2) pierwiastek Me tworzy fazy międzymetaliczne w układzie Al-Me. Wadą powyższych kompozytów jest znaczny wzrost porowatości materiału po wyżarzaniu, szczególnie silny w przypadku wyżarzania pierwszej grupy metali Me. W kompozytach należących do drugiej grupy wzrost ziarn fazy międzymetalicznej o mniejszej gęstości niż średnia gęstość tworzących ją metali, może w skuteczny sposób zmniejszyć tendencję do tworzenia się mikroporów podczas wyżarzania.

EN

An overview thorough research works on light-metal based composites developed at Nihon University - Tokyo - and tested according to joined research cooperation program at AGH - University of Science and Technology is presented. Aluminum-based composites were produced at Nihon University by mechanical alloying (MA) of light metal powders with 8+10 wt. % additions of heavy-metal oxides (MeO). Received MA powders were consolidated by compression under the pressure of lOO MPa then hot extruded at 673 K. Structural observations and hot deformation tests were performed on samples machined from hot extruded rods of 7 mm in diameter. Annealing experiments and structure observations revealed the effect of temperature on the material structure and properties that mostly depends on chemical reaction between MeO particles and Al-matrix. Reduction of metal oxides within Al-matrix can result from highest affinity of oxygen to aluminum than to Me-element. Redistribution of material components depends on solubility of Me-additive in Al-matrix. In general, two groups of composites were distinguished: (1) composites containing Me-elements that are insoluble in Al-matrix and (2) composites containing Me-elements that create Al-based intermetallics. Material porosity was found to increase effectively during annealing of the first group of composites. However, due to intermetallic grain growth and related local lattice expansion, the porosity of annealed 2 type composites could become reduced.

14

Cechy strukturalne i właściwości kompozytów uzyskanych metodą mechanicznej syntezy aluminium i tlenków metali

Błaż L.

Hutnik, Wiadomości Hutnicze

|

2004

|

Vol. 71, nr 7-8

320-323

PL

W pracy przedstawiono skrótowe omówienie wyników badań kompozytów metalicznych na osnowie aluminium, które są wykonywane od roku 1998 w ramach współpracy naukowej między Nihon University - Tokio - a Akademią Górniczo - Hutniczą w Krakowie. Kompozyty zawieraja dodatek 8 - 10% tlenków innych metali (MeO). Silne rozdrobnienie składników strukturalnych do wielkości nanometrycznych, jest główną przyczyną wysokich własności wytrzymałościowych badanych materiałów. W warunkach wysokotemperaturowego wyżarzania stwierdzono jednak niestabilność struktury wynikającą przede wszystkim z reakcji chemicznej między składnikami kompozytów. Wyróżniono dwie grupy stopów. Do pierwszej można zaliczyć te komozyty, w których redukcja tlenku MeO prowadzi do powstania cząstek czystego metalu Me, który praktycznie nie rozpuszcza się w aluminium, ani nie tworzy z aluminium fazy międzymetalicznej. Utworzenie w strukturze cząstek Me i tlenku aluminium prowadzi do lokalnego zmniejszenia objętości właściwej materiału i wzrostu jego porowatości. Druga grupa kompozytów zawiera dodatek MeO, który po redukcji w fazie stałej prowadzi do utworzenia fazy międzymetalicznej AlxMey. Ponieważ utworzenie ziaren fazy międzymetalicznej wiąże się ze wzrostem objętości właściwej materiału, porowatość wyżarzonych materiałów jest znacznie mniejsza.

EN

A short overview thorough research works on Al - based composites developed at Nihon University - Tokyo - abd tested according to the cooperation program with AGH - University of Sience and Technology is presented. Mechanically alloyed aluminum - based composites with 8 - 10 wt. % additions of hevy - metal oxides (MeO) were presented. High mechanical properties of the materials were found to result from nanometric in size mechanically refined structural components. High temperature annealed was found to result in chemical reaction between aluminium and MeO. On the basis of structural observations preformed on as annealed materials, two sets of composites were distinguished. The first set of composites contained addition of metal Me, which does not dissolve in AL - matrix and does not from any intermetallics. In result of annealing, very fine needle - likeparticles of Al2O3 and Me - particles were grown in the matrix. Socond group of composites contained Me -elements that can create AlxMey intermetallics. In general, an undesirable effect of increased material porosity at high temperature was observed. Effective increase of the porosity was observed for the first set of annealed materials as a result of chemical reaction between oxide particles and AL - matrix. The porosity was efffectively reduced for the second set of composites as the combination of aluminium and Me -element caused the development of intermetallic grain that promote a local volume expansion.

15

Próba interpretacji zjawiska nadmiernego zużycia tribologicznego stali przez miedź i jej stopy w tarciu z udziałem smaru

Czupryk W.

Tribologia

|

2001

|

nr 1

63-76

PL

W publikacji podjęto próbę wyjaśnienia wielu znanych z literatury tribologicznej przypadków nadmiernego zużycia stali przez współpracujące z nią w tarciu miedź i jej stopy. Zjawisko to usiłowano wyjaśnić ściernym oddziaływaniem tlenków miedzi, w innym przypadku wskazano na procesy zmęczeniowe jako przyczynę nadmiernego zużycia stali. Zdaniem autora niniejszej publikacji nadmierne zużycie stali przez miedź lub brązy występujące w pewnych warunkach tarcia jest wynikiem wtórnego, ściernego oddziaływania tlenkowych produktów zużycia stall osadzonych w matrycy miedzi lub brązu. Mechanizm tworzenia tego rodzaju struktury kompozytowej w warstwie wierzchniej miedzi lub brązu polega na ciernym przenoszeniu tlenkowych produktów zużycia stali do warstwy wierzchniej przeciwciała. Postawioną tezę udowodniono na podstawie badań AES eksploatacyjnych warstw wierzchnich (EWW) par ślizgowych miedź-stal 45, brązy-stal 45. Badania dotyczyły tarcia z udziałem smaru.

EN

The paper attempts to explain many cases of excessive steel wear in the presence of copper and its alloys in friction, as described in tribological literature. The phenomenon was rationalized by the abrasive wear of cupric oxides, or in other cases by fatigue processes, as the cause of excessive steel wear. According to the author of this paper, this excessive steel wear by copper or bronze occurring in specific frictional conditions results from secondary abrasive wear of oxide products of steel wear, imbedded in the copper or bronze matrix. The mechanism of creating such composite structure in the surface layer of copper or bronze resolves in frictional transfer of oxide products of steel wear to the surface layer of the counter-sample. The thesis was proven true on the basis of AES tests of operational surface layers (OSL) of sliding pairs copper - steel and bronze - steel. The tests were carried out with the use of lubricant.

16

Analog modelling of overvoltages in transformer with MO-surge arrester

Furgał J., Krima A

Elektrotechnika i Elektronika

|

1998

|

T. 17, nr 1

45--50

EN

Power transformers are usualy protected against overvoltages occurring in power system by means of metal oxide (MO) surge arresters. Generally, MO-surge arresters are installed outside of power transformers and are connected at the source side. Moreover, they may be connected in parallel with the tap of transformer winding and placed inside the transformer tank. It is very important for designers to know the influence of MO-surge arresters on the distribution of overvoltages inside the protected transformer. Analysis of the influences of MO-surge arresters is based on the theoretical calculations as well as using of an analog model. In this paper the results of analog investigations in the transformer with surge arrester have been presented. The Iow voltage metal oxided varistor has been connected to different selected paits of real power transformer winding. The model external voltage wave has been generated. Thus, the standard lightning wave of 1,5 kV and the sinusoidal non-dumped voltage with amplitudę of 0,6 kV with various freąuencies ranging from 2 kHz to 25 kHz have been used for investigations.

PL

Transformatory są zabezpieczane przed przepięciami, występującymi w układzie elektroenergetycznym, przy zastosowaniu ograniczników przepięć z tlenków metali. Zasadniczo ograniczniki przepięć są instalowane na zewnątrz transformatorów i łączone od strony zasilania. Mogą one być również łączone równolegle z fragmentami uzwojeń i umieszczane wewnątrz kadzi. Poznanie wpływu ograniczników na przepięcia wewnątrz transformatorów jest bardzo ważne dla projektantów. Może on być analizowany na podstawie obliczeń jak również przy zastosowaniu modelowania analogowego. W artykule przedstawiono rezultaty analogowych badań przepięć w transformatorze z ogranicznikiem. Niskonapięciowy warystor z tlenków metali łączono z wybranymi fragmentami uzwojeń transformatora. Badania wykonano przy zastosowaniu znormalizowanego napięcia piorunowego o amplitudzie 1,5 kV oraz nietłumionej fali sinusoidalnej o amplitudzie 0,6 kV i częstotliwości z przedziału od 2 kHz do 25 kHz.