Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Rekultywacja terenów po eksploatacji złoża torfu

Cudera Joanna, Wysocki Karol

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2023

|

nr 10

19--22

EN

The final stage of mining activity, which undoubtedly changes (sometimes irreversibly) the character of the project area, is the remediation of post-mining areas. The mining company's obligation to perform it arises not only from the provisions of the applicable law, but also from the principles of rational management of environmental resources. In the case of areas transformed after peat extraction, one way of restoring the land's use value is to use natural renaturisation processes, i.e. the spontaneous encroachment of plant and animal communities. The success of the method under discussion depends on a number of factors and must be preceded by a series of treatments to allow peat-forming vegetation to develop. As a result, post-mining areas cease to be associated with mining activities over time and become attractive in terms of landscape and nature.

PL

W artykule omówiono prawne oraz praktyczno-techniczne aspekty prowadzenia rekultywacji terenów po eksploatacji torfowisk wysokich w kierunku renaturyzacji. W procesie tym zwraca się uwagę na ważną rolę działań naprawczych podejmowanych przez przedsiębiorców po zakończeniu działalności górniczej, zmierzających do stworzenia nowych siedlisk dla fauny i flory, a także terenów rekreacyjno-wypoczynkowych.

2

Górnicy po sobie sprzątają, jak to widzą mieszkańcy? Efekt zagospodarowania wyrobiska poeksploatacyjnego siarki w Tarnobrzegu

Saramak Daniel

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2021

|

nr 2-3

80--83

PL

W latach 90. ubiegłego wieku kopalnia siarki w rejonie Tarnobrzega straciła na znaczeniu. Zrekultywowano ją w kierunku wodnym, w efekcie czego powstało Jezioro Tarnobrzeskie. Czy stworzyło ono nowe możliwości rozwoju dla regionu i czy zwiększyło aktywność samych mieszkańców w sektorze przedsiębiorczości?

3

Czy można zapewnić całkowite bezpieczeństwo w obiektach pogórniczych?

Naworyta Wojciech

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2020

|

Nr 2-3

22--26

PL

Życie jest niebezpieczne. Każdy nasz krok jest - ryzykowny. Szkoda miejsca i czasu, aby przywoływać wszystkie ryzyka, które na nas czyhają. Co zatem robić? Można nie wychodzić z domu lub zabezpieczyć przestrzeń publiczną, ale czy to będzie opłacalne, ekologiczne, estetyczne i wreszcie, czy tak będzie rzeczywiście bezpiecznie?

4

Nakład czy odpad ?

Kudroń Katarzyna, Chudzik Wojciech

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2019

|

nr 2

62--67

PL

W świetle ubiegłorocznych pożarów składowisk słowo „odpad" zyskało szczególnie negatywne zabarwienie. Tymczasem status odpadu zależy często od kontekstu prawnego i fizycznego położenia po jednej’ lub po drugiej stronie terenu, którego ustawowa definicja wyznacza jego faktyczne przeznaczenie. W szczególności ciekawe rozwiązania znajdziemy w ustawie o odpadach wydobywczych, która jest bardzo istotna dla górnictwa odkrywkowego.

5

Kolczasty ochroniarz : bezpieczeństwo wokół obrzeży wyrobisk odkrywkowych

Glapa Wojciech, Naworyta Wojciech

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2019

|

nr 2

42—49

PL

Po likwidacji kopalni i rekultywacji terenów poeksploatacyjnych problem bezpieczeństwa publicznego na obrzeżach wyrobisk pogórniczych nie zanika - staje się poważniejszy ze względu na zwiększenie dostępności do tych terenów. Jest kilka sposobów, aby zminimalizować zagrożenia wynikające z właściwości terenów czynnej eksploatacji i terenów pogórniczych. Jednym z nich jest zastosowanie naturalnych zakrzewień - kolczastych żywopłotów ochronnych na obrzeżach wyrobisk.

6

Gdy plany miejscowe mówią STOP

Grunt Mariusz

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2019

|

nr 2

58--61

PL

Gmina w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego musi przewidzieć dopuszczalność wypełniania terenów niekorzystnie przekształconych (zapadliska, nieeksploatowane odkrywkowe wyrobiska lub wyeksploatowane części tych wyrobisk) z wykorzystaniem materiałów stanowiących odpady w rozumieniu przepisów ustawy o odpadach - tak wynika z niedawnego wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego.

7

The proposal for recultivation of post-mining areas of limestone deposits Żychcice II – Saturn in Wojkowice

Polek D., Gliniak M., Niedoba T., Grabowski Ł., Wołosiewicz-Głąb M.

Inżynieria Mineralna

|

2018

|

R. 20, nr 2

345--351

EN

Recultivation understood as the process of restoring economic value and utility of natural sites of post-mining areas should be regarded not only as a legal obligation for entrepreneurs but primarily as an opportunity for cities and municipalities. The properly selected direction of land recultivation should be converted to an asset for the further revitalization process and it could contribute to a significant increase in the attractiveness of those areas. The following study is a proposal for the most efficient land-use of post-mining areas of „Żychcice II – Saturn” mine. The presented method is a compromise between the expectations of the local population and real demands. In the process of creating the concept, authors took under the consideration a number of factors, which determine the best land-use – especially economic, nature and social factors. This implementation idea allows Wojkowice to optimize usage of that lands for improving their potential as a city and increase its attractiveness for inhabitants as well as tourists. Revitalization of post-mining areas would be a big challenge for municipalities, but also it could be a chance to increase the natural and usable values of these terrains.

PL

Rekultywacja jako proces przywrócenia wartości użytkowych i przyrodniczych terenom poeksploatacyjnym powinna być traktowana nie tylko jako prawny obowiązek przedsiębiorcy, ale przede wszystkim jako szansa dla miasta i gminy, na których to terenach była prowadzona eksploatacja. Prawidłowo dobrany kierunek rekultywacji terenu poeksploatacyjnego, z uwzględnieniem dalszego procesu rewitalizacyjnego, może przyczynić się do znacznego wzrostu atrakcyjności obszarów występowania. W artykule przedstawiono najbardziej optymalny, według autorów, kierunek rekultywacji terenów poeksploatacyjnych byłej kopalni wapienia „Żychcice II – Saturn“. Przedstawiony sposób wykorzystania terenów poeksploatacyjnych jest, w mniemaniu autorów, kompromisem pomiędzy oczekiwaniami miejscowej ludności, a realnym zapotrzebowaniem na dane rozwiązania. Proces ten powinien być poprowadzony w sposób, który pozwoli na pełniejsze wykorzystanie potencjału miasta Wojkowice oraz wzrost jego atrakcyjności, zarówno z perspektywy mieszkańców jak i turystów. Rewitalizacja terenów pogórniczych byłej kopalni wapienia będzie dla miasta dużym wyzwaniem, ale jednocześnie szansą na podniesienie wartości użytkowych oraz przyrodniczych danego terenu.

8

Pływające plaże czyli proekologiczna rekultywacja żwirowni

Żurek R., Ciężak K., Gałosz W.

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2017

|

nr 6

8--14

PL

Projekt rekultywacji obszaru „Zakole B” w gminie Zator, gdzie wydobycie zakończyły Krakowskie Zakłady Eksploatacji Kruszywa SA, może stać się modelowym przykładem zagospodarowania terenów poeksploatacyjnych w dolinach rzecznych.

9

Social perception and the use of ecosystem services on municipal post-mining lands. An example of Szachty in Poznan

Stępniewska M., Abramowicz D.

Ekonomia i Środowisko

|

2016

|

nr 4

252--262

EN

The subject of this article is social perception and the use of ES by visitors of the post-mining Szachty area in Poznan. The inspiration for the research was a growing interest in the site from citizens and decision makers. This is expressed by a more and more intensive use of the Szachty area by inhabitants, which is accompanied by increasing public spending on site arrangement. The main objectives of the study included: • identification of ES in the Szachty area used by citizens; • determination of the users satisfaction with the site’s arrangement; • provision of recommendations to decision-makers towards further strengthening of the ES potential of the site.

PL

Zagospodarowywanie obszarów poeksploatacyjnych w miastach stwarza możliwość kształtowania struktury i poziomu świadczeń ekosystemów. Zarządzanie takimi obszarami powinno uwzględniać potrzeby mieszkańców miast i służyć podniesieniu jakości ich życia. Celem artykułu jest ukazanie społecznej percepcji i wykorzystania świadczeń ekosystemowych Szacht w Poznaniu. W badaniach wykorzystano kwestionariusz internetowy, skierowany do użytkowników obszaru badań. Zebrane informacje pozwoliły określić cechy społeczno-ekonomiczne respondentów, przyczyny, dla których odwiedzają oni Szachty oraz poziom zadowolenia z obecnego zagospodarowania terenu. Uzyskane wyniki pozwoliły na sformułowanie rekomendacji dla decydentów w zakresie dalszego wzmacniania potencjału Szacht do dostarczania świadczeń.

10

Dyskusja na temat podatków lokalnych od gruntów poeksploatacyjnych poddanych rekultywacji

Uberman R., Naworyta W.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2013

|

nr 85

325--334

PL

W artykule poddano dyskusji zasadność opodatkowania gruntów poeksploatacyjnych zakładu górniczego w okresie ich rekultywacji. Przeanalizowano przepisy dotyczące podatków od nieruchomości w odniesieniu do terenów pogórniczych. Wykazano, że ze względu na właściwości techniczne grunty poeksploatacyjne przed zakończeniem rekultywacji nie nadają się do prowadzenia działalności gospodarczej. Zdefiniowano problemy natury formalno-prawnej, które implikują generowanie nieuzasadnionych kosztów funkcjonowania kopalń odkrywkowych, szczególnie w odniesieniu do gospodarki gruntami. Wykazano, że przepisy ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych są nieprzystające do rzeczywistych problemów rekultywacji gruntów w górnictwie odkrywkowym. Podniesiono problem rekultywacji wodnej wyrobisk poeksploatacyjnych oraz problem klasyfikacji gruntów w trakcie i po zakończeniu rekultywacji. Zwrócono uwagę na potrzebę zmiany niektórych przepisów odnoszących się do rekultywacji i gospodarki nieruchomościami w górnictwie.

EN

The article discusses the validity of taxing the post-mining terrains during their reclamation. The tax regulations regarding post-mining real estates have been analysed. It has been proven that because of their technical features, the post-mining terrains are not suitable for conducting economic activity before the end of the reclamation. The legal and formal problems were defined which implicate bearing unjustified costs by the open-pit mines, especially related to the grounds management. It was pointed out that the regulations of the Agricultural and Forest Grounds Protection Act are not compatible with the actual problems in ground reclamation in the open-pit mining. The problem of water reclamation of the final pits has also been raised together with the problem of classification of grounds during and after the reclamation. Attention was paid to the necessity of changes in certain regulations related to the reclamation and real estate management in the mining industry.

11

Zmiany Wyżyny : wpływ eksploatacji kopalin na kształtowanie krajobrazu Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej

Pietrzyk-Sokulska E.

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2013

|

nr 1

24-31

PL

W latach 70. górnictwo, hutnictwo, cementownie zdominowały tutejszy krajobraz Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, przekształcając środowisko. Jednak dzięki restrukturyzacji przemysłu, rekultywacjom, działaniom modernizacyjnym i prośrodowiskowym, zmierzającym do racjonalnego wykorzystania zasobów, Wyżyna Krakowsko-Częstochowska staje się dziś regionem turystyczno-rekreacyjno-leczniczym. W artykule opisano działalność wydobywczą i jej wpływ na zmiany krajobrazu Wyżyny, przedstawiono wyrobisko Liban, Rezerwat Bonarka, Kamieniołom Skałki Twardowskiego i Zakrzówek.

12

Potrzeby modyfikacji regulacji prawnych w zakresie rekultywacji i zagospodarowania terenów pogórniczych

Nieć M., Radwanek-Bąk B.

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2011

|

nr 11

3-8

PL

W dzisiejszych uwarunkowaniach wynikających zarówno z wymagań ochrony przyrody i krajobrazu jak i postępującej urbanizacji oraz kurczenia się wolnej przestrzeni, właściwe wykorzystanie terenów poprzemysłowych i poeksploatacyjnych staje się ważnym wyzwaniem i szansą na polepszenie jakości otaczającego nas środowiska. Wskazano na istniejące luki i niezgodności w aktualnych przepisach prawnych dotyczących rekultywacji i zagospodarowania terenów poeksploatacyjnych, które blokują możliwość kompleksowego i optymalnego ich wykorzystania lub zagospodarowania. Dotyczy to w szczególności wykorzystania licznych pozytywnych efektów środowiskowych działalności górniczej - tworzenia nowych walorów krajobrazowych i przyrodniczych, wzbogacania siedlisk itp. Potrzeby takie nasilają się zwłaszcza na terenach poeksploatacyjnych położonych na obszarach cennych przyrodniczo i na terenach zurbanizowanych. Analiza przepisów prawnych pozwoliła na przedstawienie propozycji zakresu ich zmian.

EN

In present conditions resulting both from the requirements of nature and landscape pro-tection as well as from the increasing urban development and decreasing amount of free space, the proper use of post-industrial and post-mining areas becomes an impor-tant challenge and an opportunity to improve the quality of environment that surrounds us. The existing gaps and discrepancies in the present legal regulations on the use and development of post-mining areas that hin-der the possibility of their complex and optimum use and development are indicated. It refers in particular to the use of many posi-tive environmental effects of mining activity - the creation of new landscape and nature virtues, enrichment ofsitesetc. Such needs are particularly intense on the post-mining areas the nature of chich is valuable Or that are heavily urbanized. The analysis of legal regulations allowed to propose changes in them.

13

Rekultywacja terenów poeksploatacyjnych W PG-P "BAZALT" SA w Wilkowie

Glapa W., Gonciarz A., Solecka M.

Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Studia i Materiały

|

2010

|

Vol. 130, nr 37

81-90

PL

Złoże bazaltu Krzeniów eksploatowane jest od 1927 roku. Przedstawiono zagadnienia formalnoprawne i technologiczne związane z wieloletnim procesem zwałowania nadkładu i zagospodarowania odpadów przeróbczych. Procesy te skojarzone są z rekultywacją terenów zbiornika odpadów poflotacyjnych byłej kopalni rudy miedzi LENA oraz zwałowisk.

EN

Krzeniów basalt deposit has been exploited since 1927, most recently by BAZALT Mining & Production Company in Wilków. Legal and technological issues connected to the processes of many years' cap-rock dumping and rock processing wastes are presented. These processes relate to reclamation of areas of post-floatation wastes dump of the former copper ore mine LENA.

14

Ten principles for the treatment of post mining landscapes

Scholz B.

Civil and Environmental Engineering Reports

|

2010

|

No. 4

29-34

EN

From 2000 to 2010, the Internationale Bauausstellung (IBA) Fürst-Pückler-Land has been active in shaping the post-mining landscape in Lusatia (Brandenburg, East Germany). Based on IBA's experiences, we have formulated ten principles concerning the treatment of post-mining landscapes. The goal is to establish a common understanding for handling post-mining landsapes.

PL

Od 2000 do 2010 roku, Międzynarodowa Wystawa Budowlana (niem. Internationale Bauausstellung) (IBA) Fürst-Pückler-Land czynnie uczestniczyła w zagospodarowywaniu terenów pokopalnianych na Łużycach (Brandenburgia, Niemcy Wschodnie). Opierając się na doświadczeniach IBA, sformułowano dziesięć zasad postępowania z terenami pokopalnianymi, których celem jest stworzenie ogólnych założeń dla zagospodarowania terenów pokopalnianych.

15

Wspomaganie ochrony środowiska i kształtowania jego komponentów przez działalność górniczą Kieleckich Kopalń Surowców Mineralnych

Nieć M., Pietrzyk-Sokulska E.

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2009

|

nr 2

11-15

PL

Liczne przykłady atrakcyjności krajobrazowej, przyrodniczej i kulturowej terenów pogórniczych skłaniają do innego niż tradycyjne patrzenia na górnictwo i jego stosunek do środowiska przyrodniczego. Spojrzenie na jego działalność nie jako niszczącą walory środowiska, ale tworzącą tu nowe wartości i dającą nowe możliwości ochrony. W tym ujęciu działalność górnicza może być rozpatrywana jako jedna z form inżynierii środowiska funkcjonująca w ramach zrównoważonego rozwoju i architektury krajobrazu. Ta ostania odnosi się w tym wypadku do kształtowania otoczenia spełniającego wymagania funkcjonalne i estetyczne. W artykule działalnośc górniczą w powyższym rozumieniu opisano na przykładzie Kieleckich Kopalń Surowców Mineralnych.

16

Charakterystyka flory naczyniowej na terenach likwidowanych kopalń węgla kamiennego w Zagłębiu Dąbrowskim (GOP)

Jędrzejko K., Olszewski P.

Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa

|

2007

|

nr 1

29-47

PL

Artykuł ma charakter florystyczno-ekologiczny i zawiera wykaz 453 gatunków flory naczyniowej porastającej tereny pięciu likwidowanych kopalń węgla kamiennego w Zagłębiu Dąbrowskim: "Grodziec" i "Jowisz" w Wojkowicach, "Paryż" w Dąbrowie Górniczej, "Porąbka-Klimontów" w Sosnowcu oraz "Saturn" w Czeladzi (rej. ul. Węglowej). W badaniach przeprowadzonych w latach 2001-2006 uwzględniono częstość występowania poszczególnych gatunków roślin. Wykazano również ich specyficzne cechy autekologiczne dotyczące zapotrzebowania na światło, wilgotność i trofizm podłoża (Zarzycki i inni 2002). Określono przynależność poszczególnych gatunków do grup biocenologicznych (Szafer i inni 1977). Podano charakter formy życiowej roślin według C. Raunkiaera (1905) za: L. Rutkowskim (1998). Analiza wyróżnionych grup gatunków we florze naczyniowej występującej na badanych obszarach pozwoliła na wykazanie, że: najliczniejsze grupy tworzą hemikryptofity i terofity, dominują wyraźnie gatunki ruderalne i segetalne, a najliczniejszym udziałem wyróżniają się synantropijne gatunki rodzime (apofity). Liczną grupę tworzą gatunki o wysokich wymaganiach świetlnych i gatunki mezotroficzne (podłoża średnio żyzne). Dominują gatunki mezofilne i higrofilne. Analiza flory gatunków spontanicznie "wkraczających" na górnicze tereny poeksploatacyjne dostarcza wielu danych o charakterze aplikacyjnym, między innymi dotyczących doboru gatunków, które mogą być wykorzystane w rekultywacji biologicznej. Dotyczy to zarówno elementów rodzimych, jak i obcego pochodzenia.

EN

The present paper has floristical-ecological character. It contains the alphabetical index of 453 species of vascular flora overgrowing the post-mine sites of the five liquidated coal-mines in Dąbrowa Basin, i.e. "KWK Grodziec" and "KWK Jowisz" coal-mines in Wojkowice, "KWK Paryż" coal-mine in Dąbrowa Górnicza, "KWK Porąbka-Klimontów" coal-mine in Sosnowiec and "KWK Saturn" coal-mine in Czeladź. The studies conducted in the years 2001-2006 included the occurrence rate of particular species of plants. Their specific autoecological properties with reference to their requirements for light, moisture and trophy of soil were also indicated (Zarzycki and others 2002). The belonging of particular species to biocenological groups was determined (Szafer and others 1977) as well as the character of plant life forms was described by C. Raunkiaer (1905) after L. Rutkowski (1998). The analysis of the selected specific species groups in vascular flora occurring in the investigated areas allowed to indicate that: hemicryptophytes and terophytes form the largest groups, ruderal and segetal species are visibly dominant while native synanthropic species (apophytes) predominate. Plants with full light requirements and mezotrophic species (moderately rich soils) are also very numerous. Mesophilous and hygrophilous species form a clearly dominant group. The analysis of floral species spontaneously entering the post-mine sites provides a range of applicable data concerning, e.g. the selection of species which can serve for biological reclamation. It regards plants of both native and foreign origin.

17

Ustawowe formy ochrony przyrody a tereny eksploatacji rejonu krakowskiego

Sikora-Guniewska A.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2007

|

R. 104, z. 7-A

145-151

PL

Problem współistnienia terenów poprzemysłowych wraz z elementami o wysokich walorach przyrodniczych są charakterystyczne dla regionów południowej Polski. Szczególnym przypadkiem terenów przemysłowych są tereny poeksploatacyjne, które ze względu na specyfikę i rozległość zniszczeń powierzchni ziemi mocno ingerują w odbiór wizualny obszarów. W artykule przedstawiono zależności pomiędzy terenami eksploatacyjnymi a ustawowymi formami ochrony przyrody ze szczególnym uwzględnieniem parków krajobrazowych. Równocześnie wykazano, że tereny górnicze po zakończeniu wydobycia mogą znacząco przyczynić się do zwiększenia oferty przyrodniczej regionu.

EN

The problem of coexistence of post-industrial lands together with areas of high natural values are characteristic for regions of southern Poland. A special case of post-industrial lands are brownlands, which due to their specific character and the extensive character of apparent damage interfere strongly with the visual reception of the areas. The article attempts at presenting the dependencies between the brownlands and the statutory forms of natural protection, with specific focus on landscape parks; at the same time a claim is made that after the cessation of mining works, mining areas may greatly help to expand the nature-related offer of the region.

18

Budowa geologiczna oraz zmiany środowiska naturalnego wywołane przez górnictwo na terenie Bukowna

Wójcik A.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2006

|

z. 273

389-404

PL

Obszar badań charakteryzuje się bardzo skomplikowaną budową geologiczną. Duże jednostki geologiczne występujące w regionie (Górnośląskie Zagłębie Węglowe, monoklina śląsko-krakowska) są rozdzielone przez dużą i głęboką strefę uskokową (Rów Sławkowa). Długoletnia eksploatacja bogactw naturalnych istniejących na tym obszarze (triasowe rudy cynku i ołowiu, czwartorzędowe piaski podsadzkowe i formierskie) doprowadziła do ogromnych zmian w środowisku naturalnym. W wyniku ograniczania, a w końcu zamykania kopalń tereny te stopniowo odzyskują swoje naturalne właściwości, w tym także wartości turystyczne i rekreacyjne. Wśród niewielu obiektów przyrodniczych należy wymienić kilka miejsc, które specjalnie należy chronić w niezmienionej formie: np. dolina rzeki Sztoła i wzgórze Diabla Góra.

EN

Complicated geological structure characterise the area of research. Big geological units in this region (Upper Silesian Coal Basin, Cracow Monocline) are separated by big and deep fault zone (Sławków Trough). Exploitation of natural resources existing in this area (zinc and lead ores, quaternary formations of sand) has led to enormous changes in the environment. As a result of restricting and finally closing down mining (zinc ores and sand mines) the area gradually regains its natural as well as tourist and recreational value. There are also a few places in the town especially distinguished to preserve them in unchanged form. (i.e. Sztoła River Valley, Diabla Góra Hill).

19

Próba oceny wyrobisk po eksploatacji surowców skalnych dla potrzeb ochrony georóżnorodności na przykładzie kamieniołomów bazaltu w Graczach

Wróbel R.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2006

|

nr 4

22-29

PL

W artykule przedstawiono metodę oceny walorów przyrodniczych terenów poeksploatacyjnych surowców skalnych, dla potrzeb ochrony ich georóżnorodności. Wskazano kryteria i wskaźniki, jakie można stosować w trakcie dokonywania takiej oceny oraz przy porównywaniu wartości wyrobisk, dokonując wyboru sposobu ich zagospodarowania. Zarysowano potencjalne kierunki zachowania takich terenów dla potrzeb ochrony przyrody.

EN

In this article presented is a method of assessing the natural qualities of the post-mining rock quarry sites for the purpose of protecting their natural geodiversity. Indicated have been the criteria and indices that can be applied in the procedure of such making an assessment and in comparing the values ofexcavations when making a choice of the method of land reclamation. Roughly indicated have been the potential ways of preservation of such post-quarry sites for the purpose of natural environment protection.

20

Zagrożenia środowiska na terenach poeksploatacyjnych rud uranu oraz ich likwidacja

Grabas K.

Prace Naukowe Instytutu Inżynierii Ochrony Środowiska Politechniki Wrocławskiej. Monografie

|

2006

|

Vol. 79, nr 46

287-287

PL

Przedstawiono ocenę stanu środowiska zdegradowanego na skutek przemysłowej eksploatacji i przeróbki rud uranowych. Analizę przeprowadzono dla dwóch najbardziej reprezentatywnych obiektów: hałd skały płonnej i terenów poeksploatacyjnych rud uranu byłej kopalni "Radoniów" oraz stawu osadowego "Kowary" i jego otoczenia, zawierających zdeponowane odpady z przeróbki rud uranu i odpady przemysłowe. Eksploatacja i przetwarzanie rud uranu spowodowały tu występowanie wieloczynnikowej degradacji środowiska, będącej przyczyną powstania licznych zagrożeń o charakterze bezpośrednim i pośrednim. Zagrożenia bezpośrednie wynikały z oddziaływania promieniowania jonizującego na organizmy żywe zasiedlające badany teren. Zagrożenia pośrednie związane były natomiast z możliwością migracji zanieczyszczeń w środowisku gruntowo-wodnym oraz w łańcuchu troficznym. W gruntach oraz materiale biologicznym pochodzącym z badanych terenów wykryto nadmierną koncentrację metali ciężkich oraz nuklidów promieniotwórczych. Waloryzacja stanu przyrody wykazała zmiany w składzie jakościowym i ilościowym biocenozy wodnej i glebowej, wynikające z zanieczyszczenia środowiska. Selekcja biocenozy w wodach zbiornika stawu osadowego doprowadziła do dominacji jednego gatunku glonów Palmodicytom lobatum. Zmiany dotyczące mikroorganizmów glebowych wpłynęły natomiast zasadniczo na przebieg procesów degradacyjnych w glebie, stały się przyczyną opóźnienia w formowaniu struktury i funkcji gleby oraz uniemożliwiły jej wykorzystanie jako podłoża dla roślin. Do zaburzenia naturalnej równowagi biologicznej doszło na terenie tzw. anomalii promieniotwórczej na skutek oddziaływania promieniowania jonizującego oraz niskiego odczynu gruntu. Uzyskane wyniki badań były podstawą do opracowania koncepcji rekultywacji obu obiektów i w znacznym stopniu umożliwiły opracowanie projektów technicznych. Na podstawie uzyskanych wyników opracowano metody likwidacji niektórych zagrożeń i wdrożono działania naprawcze. Opracowano i wdrożono metodę usuwania metali ciężkich ze ścieków i wód nadosadowych zgromadzonych w zbiorniku stawu osadowego, usuwania zanieczyszczeń węglowodorowych z osadów dennych stawu osadowego oraz metodę chemicznej stabilizacji osadów powierzchniowych. Wdrożenia te stanowiły ważne elementy umożliwiające rozpoczęcie prac rekultywacyjnych stawu osadowego "Kowary".

EN

Factors that have real impact on the environment degraded by industrial mining and processing of uranium ores are considered. The analysis of these factors is carried out for the two most representative objects, i.e.: o gangue heaps and the area of the former uranium mine of "Radoniow", o the "Kowary" sedimentation pond and its surroundings, where mining and industrial waste materials have been deposited. Mining and processing of uranium ore result in multifactorial degradation of the environment and pose many direct and indirect hazards. The direct hazards are due to exposure of local alive organisms to ionizing radiation. The indirect hazard is connected with the possibility that impurities can penetrate soil and water as well as they can be transferred to food chains. In soils and in biological materials sampled in these areas, an excessive concentration of heavy metals and radioactive nuclides were measured. Valuation of the condition of nature showed some qualitative and quantitative changes in water and soil biocenoses, resulting from environmental pollution. Because of the selection in an aquatic biocenosis of the sedimentation pond it was dominated by one algal species - Palmodicytom lobatum. On the other hand, the changes in the species composition of soil microorganisms significantly modified the degradation processes as well as inhibited formation of the structure and functions of the soil indispensable for the growth of plants. In the area of the so-called radioactive anomaly, a natural biological balance was disturbed due to the impact of ionizing radiatipn and acid reaction of soil. The results obtained enabled formulation of the concept of land reclamation of both objects. They were also used by technicians for the reclamation of polluted land. Based on the results of the study, specific methods for minimization of particular hazards and remedial activities were developed. In particular, there were devised and implemented 1) the method of removing not only heavy metals from waste and from supernatant waters collected in the sedimentation pond, but also hydrocarbons from the bottom sediments and 2) the method of chemical stabilization of surface deposits. These implementations play an important role in the project of the reclamation of the "Kowary" sedimentation pond.