Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Drogi na terenach górniczych i pogórniczych w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym

Kowalski Andrzej, Wróblewska Magdalena, Grygierek Marcin

Magazyn Autostrady

|

2023

|

Nr 6

30--34

PL

W Górnośląskim Zagłębiu Węglowym (GZW) eksploatacja górnicza jest prowadzona od XVII wieku do teraz. Obecnie w GZW występują tereny, na których zakończono eksploatację, oraz tereny, na których nadal jest prowadzona eksploatacja górnicza. Tak długi okres eksploatacji górniczej i prowadzone obserwacje dotyczące jej skutków umożliwiły zdobycie doświadczeń pozwalających na koegzystencję górnictwa i budownictwa infrastrukturalnego. Podstawowym narzędziem do zarządzania drogami użytkowanymi na terenach górniczych jest monitoring. Artykuł przedstawia doświadczenia, które mogą być wykorzystane w praktyce projektowej oraz w utrzymaniu dróg na terenach górniczych.

EN

In the Upper Silesian Coal Basin (GZW), mining has been carried out since the 17th century. Currently, in the GZW there are areas where mining has been ended and areas where mining is still carried out. Such a long period of mining and observations of its effects allowed us to gain experience enabling the coexistence of mining and infrastructure construction. The basic tool for managing roads used in mining areas is monitoring. The article presents experiences which can be used in design practice and in road maintenance in mining areas.

2

Kompensacja przemieszczeń w ścianach osłonowych z uwagi na osiadanie i wychylenie budynków posadowionych na terenach górniczych i pogórniczych

Kucharski Michał, Dohojda Marek

Inżynieria i Budownictwo

|

2023

|

R. 79, nr 11-12

583--588

PL

Z uwagi na wpływ eksploatacji górniczej konstrukcje budynków są obarczone dużym ryzykiem nierównomiernego osiadania fundamentów, czego efektem będą znaczące przemieszczenia poziome i pionowe, co w efekcie wpływa na możliwości montażu ścian kurtynowych. Aby przeciwdziałać, należy wziąć pod uwagę możliwości kompensacji w systemach fasadowych, w szczególności z zastosowaniem szklenia wielkoformatowego, gdzie zmiana geometrii budynku jest najistotniejsza, a deformacja szklenia lub jego pękanie od występujących przemieszczeń w płaszczyźnie elewacji jest najbardziej prawdopodobne. W artykule opisano rozwiązania kompensacji przemieszczeń stosowanych w ścianach kurtynowych.

EN

Due to mining damage, building structures are at high risk of uneven foundation settlement, resulting in significant horizontal and vertical displacement, which in turn affects the ability to install curtain walling. To counteract this, it is necessary to consider the possibilities of compensation in façade systems, and in particular with large-format glazing, where the change in building geometry is most significant and deformation of the glazing or its cracking from occurring displacements in the plane of the façade is most likely. This paper describes the displacement compensation solutions used in curtain walling.

3

Numerical analysis of buildings located on the edge of the post-mining basin

Szojda Leszek, Kapusta Łukasz

Archives of Mining Sciences

|

2023

|

Vol. 68, no. 1

125--140

EN

The rim of a post-exploitation basin is a particularly dangerous zone for buildings. This is due to the impact of mining on the nearby buildings, which persists even after exploitation activities are finished. The rim of the basin remains constantly deformed. This paper presents numerical analyses of buildings located in Marklowice (Silesian Voivodeship, Poland). They are located in an area that was exploited for mining, above the initial exploitation edge on the rim of the basin. The area of the analysed buildings was geodetically monitored during mining works. The results of the measurements allowed the observation of changes in terrain deformation indicators, together with the determination of the settlement’s final values after the operation was completed. Knowledge of the results enabled the preparation of numerical analyses of buildings with the use of the finite element method (FEM), the purpose of which was to determine the residual stresses in the structures after the end of the exploitation. The results are presented in the form of stress maps, which show changes in the internal forces in buildings left by mining operations. Specific examples are used. Two residential two-storey buildings were analysed; they were built using traditional brick methods, with a single-storey outbuilding. All of the analysed buildings are located in the mining commencement zone, in which the deformation of the surface has not faded away.

4

The land use of decommissioned coal mines areas in the Upper Silesian agglomeration (Poland)

Wyrzykowska Aleksandra

Architecture Civil Engineering Environment

|

2022

|

Vol. 15, no. 2

57--70

EN

The transformation of post-industrial areas of coal mines has been going on for over 80 years. Despite years of discussion and various international experiences, effective instruments and best practices for brownfields are still being sought. Today, in the face of rapidly changing social and environmental conditions, it is necessary to rethink the future of coal regions. To meet the challenges ahead, all experiences must be critically analysed and confronted with land development. This paper shows the main directions of decommissioned coal mines areas in the Silesian Agglomeration. For this purpose, it was necessary to identify closed mines’ areas and recognise they present land use. The research is based on a query of archival and library materials, field research, the author’s classification of land use, and cartographic and quantitative research. The study shows that the main direction of land use is industry (about 48.3%) and services (24.4%). Furthermore, until today more than half of the post-industrial land is undeveloped by mining facilities, and only about 7.4% of it is prepared for potential investment.

5

Specificity of design criteria of structures on the surface of mining and post-mining areas threatened by flooding: case study of a large-scale road project

Ignacy Dariusz, Gruchlik Piotr

Roads and Bridges - Drogi i Mosty

|

2021

|

Vol. 20, no. 3

267--288

EN

The subject of this article is a detailed location analysis of the Silesian section of the A1 Highway crossing the artificially drained “Bytom – Centrum I” mine subsidence area and the impact of this location on changes in the aquatic environment caused by mining. Ore and hard coal mining has resulted in significant hydrogeological and hydrological transformation of the mine subsidence area. Over 200 years of drainage of the deposits and the land surface has led to the formation of a deep depression cone resulting in the dewatering of many mining and post-mining areas throughout the entire Upper Silesia region. These artificial water conditions of the mine subsidence area environment are often treated as natural. However, mining entities and/or their legal successors are obliged by law to restore the original natural water conditions in the process of mine closure. This may lead to flooding of post-mining areas threatened by flooding. This article assesses the impact of the location of the highway right-of-way on the scale and extent of current and projected (after the complete cessation of drainage operations) flooding of the land surface. In the final part of the article the authors analyse and assess legal provisions that constitute a legal basis for the design of civil engineering structures in mine subsidence areas.

PL

Przedmiotem artykułu jest szczegółowa analiza lokalizacji śląskiego fragmentu autostrady A1 na sztucznie odwadnianym terenie pogórniczym „Bytom – Centrum I” i wpływu takiej lokalizacji na zmiany w środowisku wodnym powodowane przez górnictwo. Eksploatacja górnicza rud oraz węgla kamiennego doprowadziła do znaczących przekształceń hydrogeologicznych oraz hydrologicznych terenu górniczego. Trwające od ponad 200 lat odwadnianie złóż oraz powierzchni doprowadziło do powstania głębokiego leja depresji, co skutkuje osuszeniami wielu terenów górniczych i pogórniczych całego Górnego Śląska. Te wymuszone warunki wodne środowiska terenów górniczych często traktowane są jako naturalne. Tymczasem obowiązujące prawo nakazuje przedsiębiorcom górniczym lub ich następcom prawnym przywrócić w terenie górniczym pierwotne naturalne warunki wodne w procesie likwidacji kopalni. Wówczas mogą ulec zatopieniu powierzchnie terenów pogórniczych zagrożone zawodnieniami. W artykule oceniono wpływ lokalizacji obiektu drogowego na skalę oraz zasięgi obecnego oraz docelowego (po całkowitej likwidacji odwadniania) zawodnienia powierzchni. W końcowej części przeanalizowano i oceniono przepisy prawne, które stanowią podstawę projektowania obiektów budowlanych w terenach górniczych.

6

Gospodarka o obiegu zamkniętym odpadami komunalnymi i przemysłowymi w rekultywacji terenów zdegradowanych

Halecki Wiktor, Bedla Dawid, Koźmińska Aleksandra, Dacewicz Ewa, Chmielowski Krzysztof, Baran Agnieszka, Klatka Sławomir

Przemysł Chemiczny

|

2021

|

T. 100, nr 2

182--184

PL

Na rekultywowany teren pogórniczy naniesiono substrat glebowy zawierający osady ściekowe. Oznaczono zawartość metali ciężkich w próbkach nowo powstałej gleby pobranej z tego terenu i gleby kontrolnej. Obliczono wskaźnik zanieczyszczenia dla substratu glebowego i Taraxacum officinale metalami ciężkimi na obszarze poeksploatacyjnym. Stwierdzono korzystny wpływ materiału doglebowego na zdegradowane tereny pogórnicze. Odpady przemysłowe i komunalne mogą być wykorzystane w gospodarce o obiegu zamkniętym i rekultywacji terenu.

EN

Sewage sludge mixt. was deposited on the post-mining area. The content of heavy metals in soil samples was taken from both study and control site. The heavy metal contamination index for the soil substrate and Taraxacum officinale in the post-mining area was calculated. The beneficial effect of soil substrate on reclaimed post-mining areas was found. Industrial and municipal waste can be used for a circular economy and land reclamation.

7

Ocena możliwości powstania zapadlisk w rejonie dawnych wyrobisk korytarzowych

Szafulera Katarzyna

Przegląd Górniczy

|

2020

|

T. 76, nr 1

7--11

PL

W artykule przedstawione zostało studium przypadku dotyczące oceny możliwości wystąpienia zapadlisk na powierzchni. Rozważania dotyczyły obszaru górniczego jednej z górnośląskich kopalń, gdzie w przeszłości na niedużej głębokości prowadzona była eksploatacja złóż węgla kamiennego. W obszarze wybranym do analiz na głębokości ok. 15-20 m zlokalizowane są niezlikwidowane wyrobiska korytarzowe, mające połączenie z powierzchnią. W celu oceny zagrożenia wystąpieniem na powierzchni deformacji nieciągłych wykonano obliczenia przy zastosowaniu metody M. Chudka – W. Olaszowskiego oraz rozwiązania zaproponowanego przez P. Strzałkowskiego, opartego na teorii sklepienia ciśnień A. Sałustowicza.

EN

The paper presents a case study regarding the assessment of the possibility of occurrence of sinkhole on the land surface. The considerations concerned the area of one of the Upper Silesian mine, where, in the past, mining of hard coal deposits was carried out at a small depth. In the area selected for analyzes at a depth of approx. 15-20 m, undisturbed galleries are located, having a connection with the land surface. In order to assess the risk of occurrence discontinuous deformations on the land surface, calculations were made using the Chudek-Olaszowski method and the solution proposed by P. Strzałkowski based on the vault pressure theory of A. Sałustowicz.

8

Współpraca transgraniczna urzędów nadzorujących rewitalizację terenów po eksploatacji węgla brunatnego - doświadczenia programu„Źycie z górnictwem"

Jakubiak Wiesław, Maślisz Tadeusz

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2020

|

nr 8

8--12

PL

W artykule omówiono wspólny projekt Saksońskiego Urzędu Górniczego, Wyższego Urzędu Górniczego i Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego - „Życie z górnictwem" (MineLife) oraz metody zastosowane w trakcie jego realizacji. Dzięki programowi zainicjowano wymianę pomiędzy instytucjami partnerskimi, która pozwoliła na pozyskanie wiedzy i zwiększenie kompetencji w dziedzinie procedur administracyjnych, procesów planowania i zakresu nadzoru oraz dostępnych technologii, procedur w górnictwie odkrywkowym i podziemnym w rejonie przygranicznym. Uczestnikom pokazano również rekultywację terenów po zakończonej eksploatacji węgla brunatnego. Przedstawione zostały konflikty między przedsiębiorstwami górniczymi, organami nadzoru i mieszkańcami. Końcowym efektem programu jest podręcznik na temat ich rozwiązywania.

EN

The article discusses the joint project of the Saxon Mining Office, the State Mining Authority and the MarshaTs Office of the Lower Silesian Voivodship - "A Life with Mining" (MineLife) and the methods used during its implementation. The programme has initiated an exchange between the partner institutions, which allowed for acquinng knowledge and increasing competences in the field of administrative procedures, planning and supervision processes as well as technologies and procedures available for opencast and underground mining in the border region. Participants were also shown land reclamation after lignite mining was completed. Conflicts between mining compames, supervisory authorities and residents were presented. The finał effect of the programme is a manuał on solving these problems.

9

Ocena przydatności terenu do zabudowy ze względu na zagrożenie zapadliskami – studium przypadku

Szafulera Katarzyna, Jendryś Marek, Kruczkowski Marek

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2019

|

nr 109

173--184

PL

W artykule przedstawiona została tematyka związana z oceną przydatności do zabudowy terenu zagrożonego występowaniem zapadlisk. Działka inwestycyjna, będąca przedmiotem analizy, znajduje się w centralnej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego, gdzie w przeszłości prowadzona była płytka eksploatacja pokładów węgla kamiennego. Współcześnie jest to teren pogórniczy, zlokalizowany w dużej odległości od czynnych zakładów górniczych. Posiada atrakcyjną lokalizację administracyjną oraz dobre połączenie komunikacyjne z główną drogą łączącą miasta aglomeracji śląskiej. Te względy czynią ją szczególnie atrakcyjną w zakresie wykorzystania dla realizacji różnego rodzaju inwestycji. Czynniki geologiczno-górnicze w przedmiotowym rejonie nie są sprzyjające, głównie ze względu na prowadzoną w przeszłości płytką eksploatację górniczą oraz występujące na niedużej głębokości wyrobiska udostępniające o nieznanym sposobie likwidacji. Zaszłości te stawiają nieruchomości pewne ograniczenia w wykorzystaniu budowlanym, co do których zaleca się podjąć stosowne rozwiązania. Zgodnie z pracą (Zasady... 2009) dla terenów zlikwidowanych zakładów górniczych powinna zostać określona kategoria terenu górniczego ze względu na ograniczenie w wykorzystaniu budowlanym. Autorzy artykułu podjęli próbę jej wyznaczenia i w tym celu dokonali analizy warunków geologiczno-górniczych, w tym głównie prowadzonej w przeszłości eksploatacji górniczej. Na podstawie uzyskanych rezultatów oraz własnych doświadczeń ustalono rodzaj spodziewanych zagrożeń oraz ocenę zagrożenia zapadliskowego, którego miarą było prawdopodobieństwo wystąpienia zapadlisk wg metody Chudka-Olaszowskiego (Chudek iin. 1988).

EN

The article presents subject matter related to the assessment of the suitability of the built-up area, including the occurrence of sinkholes on the surface. The investment plot, which is the subject of the analysis, is located in the central part of the Upper Silesian Coal Basin, where shallow exploitation of coal seams was conducted in the past. At present it is a post-mining area, located at a large distance from active mines. It has an attractive administrative location and good transport connection with the main road connecting the cities of the Silesian agglomeration. These advantages make it particularly attractive in terms of use for various types of investments. The geological and mining factors are not favorable in the area in question, mainly due to the shallow mining exploitation conducted in the pastand the access excavations on small depth and an unknown method of liquidation. These reasons are the cause of some restrictions in the use of construction, for which taking the appropriate solutions is recommended. According to the study of (Rules... 2009), the category of mining land should be defined for the areas of liquidated mining plants due to the limitation in construction use. The authors of the article made an attempt to determine it, and they analyzed the geological and mining conditions for this purpose, mainly including mining exploitation conducted in the past. On the basis of the obtained results and own experience, the type of expected hazards and its assessment were determined The probability of the occurrence of the inclusions according to the Chudek-Olaszowski method (Chudek et al. 1988) was assumed as a measure of the hazard.

10

Geotechniczna ocena przydatności terenu zlikwidowanej kopalni do zabudowy

Frolik A., Kotyrba A.

Przegląd Górniczy

|

2018

|

T. 74, nr 4

10--16

PL

Ocena przydatności do zabudowy terenów po zakończonej eksploatacji górniczej jest tematem ważnym zarówno dla likwidowanych kopalń, jak i jednostek administracji państwowej lub innych podmiotów przejmujących takie tereny. Wydobywanie kopalin użytecznych prowadzi do trwałego przeobrażenia środowiska geologicznego. Przeobrażenie to jest przyczyną różnego typu zagrożeń dla bezpiecznego użytkowania powierzchni ziemi, a w szczególności jej stateczności. Determinuje to sposób zagospodarowania i zarządzania bezpieczeństwem na terenach pogórniczych z jednej strony, a z drugiej wymusza określenie jednolitych procedur i zakresu rozpoznania warunków geologiczno-inżynierskich dla potrzeb ustalenia warunków geotechnicznych posadowienia obiektów budowlanych. W 2009 roku na zamówienie Ministerstwa Środowiska opracowano pierwszą w Polsce procedurę oceny poziomu zagrożeń dla budowlanego zagospodarowania terenów pogórniczych w formie instrukcji wprowadzającej kategoryzację zagrożeń, wymagane zakresy rozpoznania warunków geologiczno-inżynierskich oraz uzdatniających prac geotechnicznych dla potrzeb likwidacji zagrożenia utratą stateczności podłoży budowlanych. W roku 2011 została ona uzupełniona instrukcją metodyczną dotyczącą oceny zagrożeń powierzchni ze strony opuszczonych szybów górniczych. W artykule analizie i walidacji poddano doświadczenia z łącznego zastosowania powyższych instrukcji dla terenu zlikwidowanej kopalni węgla kamiennego „Mysłowice” (Górnośląskie Zagłębie Węglowe).

EN

The assessment of the civil engineering suitability of the site where the mining operation has been terminated is important both for mine’s managers and state administration units or other entities taking over these areas. Extraction of useful minerals leads to a permanent transformation of the geological environment. This change causes various types of threats to the safe use of the earth’s surface and in particular its stability. This determines also the way of safety management in post-mining lands, on the one hand, and on the Rother hand requires the definition of standard procedures for geological testing aimed at identifying the geotechnical hazard for the foundations of construction. In 2009, on the order of the Ministry of the Environment, the first procedure for civil engineering hazard rating in post-mining lands was prepared in a form of instruction introducing categorization of hazards, the required scope of geological testing as well as geotechnical solutions for eliminating the risk of stability loss of foundation substrates. In 2011, it was supplemented by a methodological manual on the assessment of surface hazards from abandoned mining shafts. This paper analyzes and validates the experience of the combined use of the above-mentioned instructions for the site of the closed coal mine „Mysłowice” (Upper Silesian Coal Basin).

11

The use of fly ash for filling the shallow underground ore mine works on the example of the mine reclamation area in Piekary Śląskie

Strozik G.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2018

|

T. 34, z. 1

139--154

EN

In city limits of Piekary Śląskie exist areas of intensively mined shallow deposits of metal ores, in the vicinity of the roof of Triassic carbonate rocks. These terrains constitute degraded areas, which development must be preceded by rehabilitation works. Degradation of the land has been contributed by substantial amount of shafts and mine workings, resulted from open cast and underground operations. Underground workings maintaining beneath weak, fractured, and eroded roof layer of Triassic and Quaternary sediments are strongly vulnerable to roof rocks collapsing and self-filling by loose overburden material. The latter leads to development of discontinuous deformations of the ground surface, which frequently take a form of sinkholes. Probability of roof collapse and self-filling of underground cavities may be assessed on the basis of the height of collapsed and fractured zones, in relation with the thickness of hard rock roof and soft overburden. Janusz-Jarosz model of cavings formation in shallow underground voids has been used to analyse the influence of the degree of filling and type of fill material on the height of collapsed and fractured rocks zones, which develop over collapsed rest of the void volume, where also the effect of the compressibility of the fill material has been considered. The analysis focused on three filling technologies of voids with fly ash from hard coal combustion: pneumatic filling with fresh dry fly ash, pressurized filling with humid fly ash from ash ponds, and hydraulic filling of fresh fly ash – water binding mixtures. Results obtained from the analysis demonstrate that the best conditions for effective filling of the voids and elimination of deformation occurrence on the ground surface provide the use of fly ash – water mixtures.

PL

Na terenie Piekar Śląskich występują obszary, na których prowadzono eksploatację płytkich złóż rud metali, zalegających w pobliżu stropu warstw triasu. Są to tereny zdegradowane, między innymi na skutek występowania nieciągłych deformacji powierzchni terenu powodowanych przez nagromadzenie dużej liczby szybów oraz intensywną eksploatację rud metali, zarówno odkrywkową, jak i podziemną. Wyrobiska podziemne utrzymywane pod słabymi, spękanymi i zerodowanymi skałami tworzącymi strop warstw triasowych charakteryzują się podatnością na zawał skał stropowych i samopodsadzenie luźnymi utworami nadkładu, będącymi częstą przyczyną powstawania deformacji nieciągłych powierzchni terenu. Prawdopodobieństwo zawału stropu i samozasypania pustki podziemnej można określić dokonując oszacowania wysokości stref zawału i spękań, a następnie ich porównania z miąższością wapiennych skał stropowych i luźnego nadkładu czwartorzędowego. Opierając się na modelu Janusza–Jarosza przeprowadzono analizę wpływu stopnia wypełnienia pustki podziemnej i rodzaju materiału wypełniającego na wysokość stref zawału i spękań powstających w wyniku opadu skał stropowych do niewypełnionej części objętości pustki oraz obniżenia stropu pustki wynikającego ze ściśliwości materiału wypełniającego. W analizie wzięto pod uwagę trzy technologie wypełnienia pustek za pomocą popiołów lotnych ze spalania węgla kamiennego, tj. pneumatyczne wypełnianie pustek suchymi popiołami lotnymi, ciśnieniowe wypełnianie pustek popiołami w stanie wilgotnym, pobranymi ze składowisk odpadów oraz hydrauliczne wypełnianie pustek mieszaninami popiołowo-wodnymi sporządzonymi z popiołów świeżych, wykazujących właściwości wiążące. Przeprowadzone analizy wykazały, że najlepsze rezultaty zapewnia zastosowanie mieszanin popiołowo-wodnych.

12

Zastosowanie hydromorfologiczno-kartograficznej metody oceny zagrożenia zawodnieniem terenów górniczych do kategoryzacji terenów górniczych likwidowanych kopalń

Ignacy D.

Przegląd Górniczy

|

2017

|

T. 73, nr 12

7--14

PL

W artykule przedstawiono wykorzystanie elementów środowiska, zaproponowanych do stosowania w hydromorfologiczno- -kartograficznej metodzie oceny zagrożenia zawodnieniem terenów górniczych, do kategoryzowania terenów górniczych likwidowanych kopalń. Dotychczasowy sposób kategoryzacji terenów górniczych ze względu na ograniczenia w wykorzystaniu dla celów budowlanych rozszerzono o nową identyfikację zagrożenia zawodnieniami powierzchni. Dodatkowo przedstawiono sposoby przywrócenia możliwości zabudowy terenom zawodnionym i zagrożonym zawodnieniami.

EN

This paper presents the use of the environment elements proposed to apply in hydromorphological and cartographic method for mining area flood risk assessment to classify mining areas of decommissioned mines. The previous classification of mining areas by limitations on use for construction purposes has been extended to include new identification of the surface flood risk. The solutions of restoring the possibilities of the development of overflow lands and flood risk areas are also presented.

13

Metoda oceny zagrożenia zawodnieniem terenów górniczych i pogórniczych

Ignacy D.

Przegląd Górniczy

|

2017

|

T. 73, nr 1

26--38

PL

Artykuł zawiera zwięzły opis algorytmu metody oceniania sztucznie osuszanych terenów górniczych i pogórniczych ze względu na zagrożenie zawodnieniami w warunkach naturalnych przepływów wód powierzchniowych i podziemnych. Przy opisie metody zdefiniowano szereg elementów hydromorfologicznych środowiska terenów górniczych, w tym 5 typów potencjalnych zbiorników na terenach górniczych, a także nowe elementy odniesienia dla badania zawodnień na mapach. Na koniec zaproponowano kategoryzowanie terenów górniczych w oparciu o zagrożenie zawodnieniami.

EN

This paper presents a brief description of an algorithm for an assessment method of artificially drained mining and post- -mining areas due to threat of flooding in conditions of natural flow of surface water and groundwater. The description of the method includes a number of defined hydromorphological elements of the mining areas environment, including 5 types of potential reservoirs in the mining areas as well as new elements of reference for the study of flooding on maps. Finally, the paper presents proposals for categorization of mining areas based on threat of flooding.

14

Elementy środowiska analizowane w ocenie zagrożenia zawodnieniem powierzchni terenów górniczych kopalń podziemnych

Ignacy D., Bukowski P.

Przegląd Geologiczny

|

2017

|

Vol. 65, nr 11/1

968--972

EN

The paper provides an overview analysis concerning the major elements of the environment of mining areas, described based on research to develop a method for the assessment of flooding threat in mining areas. The mechanism of flooding-induced changes in the surface of mining areas under conditions of restoring natural water flows in the USCB is analyzed. The state-of-the-art has been discussed in the context of environmental elements used to evaluate water invasion in mining and post-mining areas, taken from hydrogeology, hydrology, mining, and environmental protection studies. The selected features of the mining environment are characterized, in particular: the area limiting the flow of water, including the surface of the mining area and the aquifer base, local outflow bases and local water drainage basins, depression funnel, hydraulic connections between mines, surface waterways and natural lakes and ponds as well as inundated areas, floods, morphological troughs, depression and non-flood basins.

15

Warunki eksploatacji kruszywa naturalnego na przykładzieKopalni Surowców Mineralnych „Gryżyce” w dolinie Bobru

Kruczek M., Popow A.

Gospodarka Wodna

|

2017

|

Nr 3

72--77

PL

Wydobycie kruszywa w dolinie rzeki można skojarzyć z budową przepływowego zbiornika wodnego, który - ze względu na znaczną głębokość - może zatrzymywać rumowisko wleczone przez wody rzeki podczas wezbrania. Budowa takiego obiektu, ważna dla gospodarki wodnej, może być trudna lub nawet niemożliwa, ze względu na różnego rodzaju ograniczenia prawne. W artykule przedstawiono różne aspekty planistyczne związane z budową zbiornika wodnego „Grajówka", spełniającego te wymagania na przykładzie projektów z lat 1985-2015 i związanych z tym okresem przemian gospodarczych oraz zmianą priorytetów w dziedzinie ochrony środowiska.

EN

Extraction of aggregate in a river valley may be assimilated to a construction of a flow-through water reservoir which - due to its significant depth - may stop the load carried by the river during high water. Construction of such facility, important from the water management's point of view, may be difficult or even impossible due to various legal restrictions. The article presents different planning aspects related to the construction of the "Grajówka” water reservoir fulfilling these requirements, based on the designs dating from the years 1985-2015, illustrating the economic transformation and the change of priorities in the area of environmental protection having occurred in this period.

16

A policy of development of post-mining land on the example of Zielona Góra

Bazan-Krzywoszańska A., Mrówczyńska M., Skiba M.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2017

|

z. 64, nr 2/II

121--130

EN

The article is an introduction to the issue of shaping post-mining areas and the former coal mine sites of Zielona Góra, (Lubuskie voivodeship). One of the characteristic geological processes, shaping the current surface of the mentioned area were glaciotectonic deformations - a set of processes related to icecaps movements, that have brought the deposits of lignite near the surface. This allowed to their partial exploration in the past. In the 19th century, around Zielona Góra, several lignite mines were in use. Some of them have already been completely forgotten and no documents or information as a proof of their previous existence remained. Currently, the most important raw material in the natural surroundings of the city are natural aggregates such as sands and gravels and different kinds of ceramic raw materials (loam, clay). The city of Zielona Góra, seeking new investment areas, develops further areas, including those that have been former mine sites for at least 70 years. The areas have not undergone reclamation, in accordance with the current procedure under the law. Although the reclamation of post-mining areas, both technical and biological, is a responsibility of a mining plant and should be consistent with the law, there have not been institutions covered by the above obligation for over 70 years. The historical value of the city’s post-mining areas, as well as the problems associated with the protection of nature and landscape, resulting inter alia from the act of 16 April 2004 on the protection of nature (Off. J. of 2015 item 1651, as amended), and the act of 24 April 2015 on amending certain acts due to the strengthening of the tools of landscape protection (Off. J. of 2015 items 774, 1688) [13], indicate a need for action, aimed at maintaining documentation and the identity of the place. All sorts of sports and leisure or park use can be provided for such areas [9]. It is necessary, however to determine the directions of development, within the documents shaping urban spatial policy, that would indicate the purpose and way of development of the mentioned areas.

PL

Artykuł jest wprowadzeniem w problematykę kształtowania obszarów pogórniczych i terenów pokopalnianych okolic miasta Zielona Góra (województwo lubuskie). Jednym z charakterystycznych procesów geologicznych, kształtujących obecną powierzchnię ww. obszaru były zaburzenia glacitektoniczne – zespół procesów związanych z działalnością lądolodów, które umożliwiły wyniesienie w pobliże powierzchni terenu pokładów węgla brunatnego. Pozwoliło to w przeszłości na ich częściową eksploatację. W XIX wieku, w okolicy Zielonej Góry, działało wiele kopalni węgla brunatnego. Niektóre z nich zostały już zupełnie zapomniane i nie zachowały się po 130 A. Bazan-Krzywoszańska, M. Mrówczyńska, M. Skiba nich żadne dokumenty lub informacje stanowiące potwierdzenie faktu ich wcześniejszego istnienia. Obecnie najważniejszym surowcem naturalnym okolic miasta są kruszywa naturalne w postaci piasków i żwirów oraz różnego rodzaju surowce ceramiczne (iły, gliny). Miasto Zielona Góra poszukując nowych terenów inwestycyjnych, zagospodarowuje kolejne obszary, w tym również te, które są terenami pokopalnianymi od co najmniej 70 lat. Nie przeprowadzono na nich rekultywacji, zgodnej z obecną procedurą przyjętą na mocy obowiązujących przepisów prawa. Chociaż rekultywacja terenów pogórniczych, zarówno techniczna, jak i biologiczna, jest obowiązkiem zakładu górniczego i powinna być zgodna z przepisami prawa, to od ponad 70 lat nie istnieją instytucje objęte ww. obowiązkiem. Wartość historyczna terenów pogórniczych miasta, jak również problematyka związana z ochroną przyrody i krajobrazu, wynikająca między innymi z zapisów ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2015 r. poz. 1651 – t.j. z późn. zm.) [11] oraz ustawy z dnia 24 kwietnia 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu (Dz. U. z 2015 r. poz. 774, 1688) [13], wskazują na potrzebę działań, mających na celu zachowanie funkcji dokumentacyjnej i podtrzymującej tożsamość miejsca. Dla takich przestrzeni można przewidzieć różnego rodzaju sportowo-rekreacyjne lub np. parkowe ich wykorzystanie [9]. Przede wszystkim jednak konieczne jest ustalenie kierunków rozwoju, w ramach dokumentów kształtujących miejską politykę przestrzenną, wskazującą na przeznaczenie i sposób zagospodarowania ww. terenów.

17

Gentryfikacja terenu pogórniczego na przykładzie złoża porfiru Miękinia Wschód

Sermet E., Górecki J., Musiał A.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2016

|

nr 96

255--264

PL

Gentryfikacja ekonomiczna oznacza nadanie większej wartości materialnej określonej przestrzeni poprzez zwiększenie atrakcyjności danego miejsca. W przypadku małych złóż kopalin skalnych o trwale zaniechanej eksploatacji i niewielkich zasobach o znaczeniu lokalnym, bardziej efektywne społecznie i gospodarczo jest wykreślenie złoża z bilansu i umożliwienie zmiany sposobu zagospodarowania terenu. Przykładem wspólnych starań gminy i właściciela nieruchomości gruntowej w granicach złoża jest przypadek złoża porfiru Miękinia Wschód, skreślenie którego z ewidencji zasobów pozwoli na stworzenie parku technologicznego z poszanowaniem georóżnorodności obszaru i tradycji górnictwa skalnego w tej okolicy.

EN

Economic gentrification means assigning more material value to a specific area by increasing its attractiveness and upgrading the space. For small deposits of raw minerals with permanently discontinued exploitation (historical meaning) and scarce resources, it is more socially and economically efficient to withdraw deposit from the resources balance and enable changes in the management of that area. The Miękinia Wschód case study is one of the example where both the community and investor want to withdraw the deposit from the resources balance. T hen the possibility for the creation of a technological park with geodiversity and mining rock tradition in this area will appear.

18

Kierunki zagospodarowania terenów pogórniczych na przykładzie wybranych geostanowisk Wzgórz Chęcińskich : stan aktualny i perspektywy rozwoju

Pabian G.

Przegląd Geologiczny

|

2015

|

Vol. 63, nr 8

470--474

EN

The aim of the article is to show the present-day directions in land use planning of selected geosites in Chêciñskie Hills and their further development prospects. It pays special attention to the possibilities of development in post-mining areas for both educational and tourist needs. The author also suggests his own area division of the area, which reflects its future directions in land use planning and facilities development. The article describes three geosites: Zelejowa Mountain, Rzepka and Beylina and Miedzianka Mountain. It highlights their natural and cultural values and shows possibilities of land use planning in the context of geotourism and geological education in the area of Chęcińskie Hills.

19

Portal mapowy jako źródło informacji o terenie pogórniczym na przykładzie Zagłębia Wałbrzyskiego

Olejnik K.

Hereditas Minariorum

|

2015

|

Vol. 2

161--174

PL

Portal mapowy jest doskonałą formą wizualizacji wszystkich elementów z obszaru dawnego Zagłębia Wałbrzyskiego pozostałych po przemyśle wydobywczym. Dane wykorzystane do przygotowania opracowania pochodziły głównie z map topograficznych i archiwalnych opracowań górniczych. Realizacja omawianego portalu opiera się na tak zwanej architekturze trójwarstwowej. Proces budowy rozpoczęto od przygotowania danych wektorowych w postaci warstw tematycznych. Następnie, według zastosowanego schematu, stworzono strukturę składającą się z bazy danych oraz serwera sieciowego, który umożliwił wyświetlanie obiektów w aplikacji, przeznaczonej dla użytkownika. Całość wykorzystanego oprogramowania jest dystrybuowana na licencjach typu open source.

EN

The post-mining area of Wałbrzych Coal Basin is still undergoing revitalization and contains traces of many mining activities. Web mapping process presented in this paper is a fine way of visualization of all surface objects of the mining industry. Data used in the project has been collected from various sources like topographic maps and mining documentations. Implementation of the geoportal was based on three-tier architecture. The whole process started from preparing spatial data which occurs in vector layer form. The key step was the construction of three connected layers which are: database, server application and presentation trier designed for clients. All of the software used is distributed on open source licenses.

20

Podtorze kolejowe w warunkach wpływu deformacji górniczych i pogórniczych

Kłosek K.

Przegląd Komunikacyjny

|

2014

|

Nr 10

29--34

PL

W pracy przedstawiono wybrane problemy projektowania, budowy i utrzymania podtorza linii kolejowych AGC/AGTC na terenach objętych działalnością górniczą. Wskazano na odmienną współpracę nawierzchni i podtorza górniczego, co będzie wymagało zastosowania w pracach modernizacyjnych właściwej profilaktyki górniczo-budowlanej. Przedstawiono przykłady awarii infrastruktury kolejowej powstałych wskutek mobilizacji deformacji ciągłych jak i nie ciągłych terenu górniczego.

EN

The paper presents selected problems of design, construction and maintenance of railway subgrade AGC / AGTC in areas affected by mining activities. Pointed to the different surface and substructure work mining, which will require the use of appropriate prophylaxis modernization works mining and construction. The examples of failure of railway infrastructure caused by the mobilization of continuous deformation and not continuous mining area.