Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Modyfikacja elektrody glassy carbon kompozytem na bazie nanocząstek koloidalnego srebra stabilizowanych pochodnymi sieciowanymi skrobi dla potrzeb woltamperometrycznego oznaczania talu

Modrzejewska-Sikorska Anna, Konował Emilia, Kosińska Klaudia, Karbowska Bożena

Przemysł Chemiczny

|

2023

|

T. 102, nr 9

912--915

PL

W pracy podjęto próbę otrzymania nowego materiału elektrodowego na potrzeby woltamperometrycznego oznaczania talu, w wyniku modyfikacji elektrody glassy carbon (GCE) kompozytem na bazie nanocząstek koloidalnego srebra (AgNPs) stabilizowanych pochodnymi sieciowanymi skrobi (E1414). Głównym celem badań było uzyskanie niższych granic wykrywalności, powtarzalności wyników oraz skrócenie czasu pomiarów. Nowa modyfikowana elektroda GCE/AgNPs/E1414 wykazuje konkurencyjne parametry, które wskazują, że może pracować w dużych zakresach stężeń, nie wymaga długiego czasu zatężania, nie ulega zużyciu, nie wykazuje toksyczności (w odróżnieniu do elektrod zawierających rtęć) i jest bezpieczna dla otoczenia.

EN

A glassy carbon (GCE) electrode was covered with a composite prepd. by mixing the ammoniacal Ag complex with cross-linked starch derivs. and then was dried. The characteristics of the modified electrode were studied using the differential pulse voltammetry (DPASV) technique. A 0.2 M EDTA soln. was used as the base electrolyte. The modified electrode showed lower detection limits, repeatability of results and reduced measurement time, it could work over long distances, did not require long concn. times, did not wear out, was non-toxic and environmentally safe

2

Statistical Analysis of Selected Coal Charateristics and Toxic Compounds for FGX Air-Vibrating Separation

Mijał Waldemar, Niedoba Tomasz, Polek Daria, Baic Ireneusz, Blaschke Wiesław

Inżynieria Mineralna

|

2023

|

no. 2, vol. 1

377--387

EN

Dry beneficiation methods were popular in the first part of the 20th century. In the 1930s, before World War II, dry separators were used more commonly in the United States. Currently, this method is very popular in China, the United States, India, Russia and other places where its implementation is possible. In Poland, by contrast, dry separation still remains uncommon. However, during the last 30 years, dry separators have started to be more commonly used in coal beneficiation. One example of this type of separator might be the FGX air-vibrating separator. This type of separator uses air suspension to separate heavier particles (tailings) from lighter coal grains. The process of dry separation may depend on various parameters, e.g. particle size fraction, air supply, feed parameters, etc.. This paper describes the mathematical model which shows the scope for using this separation method for coal beneficiation. Mathematical models are based on dependencies between calorific value and ash content in the samples tested as well as relations between arsenic, thallium, mercury, lead and other coal characteristics. The latter parameters are of vital importance as Polish emission standards do not have any limits for the elements mentioned above (arsenic, thallium, mercury and lead).

PL

Suche metody wzbogacania były popularne w pierwszej połowie XX wieku. Separatory suche były używane zwłaszcza przed II Wojną Światową w latach 30-ych w USA. Obecnie, metoda ta jest bardzo popularna w Chinach, USA, Indiach, Rosji oraz w innych miejscach, gdzie możliwe jest jej zastosowanie. W Polsce proces ten jest wciąż bardzo mało popularny. Podczas ostatnich 30 lat systemy wzbogacania węgla zaczęły szerzej korzystać z separatorów suchych a przykładem bardzo popularnego urządzenia tego typu jest FGX – wibracyjny stół powietrzny. Ten typ separatora korzysta z zawiesiny powietrznej w celu wydzielenia cięższych ziaren (odpadów) od lżejszych ziaren węgla. Sucha separacja może zależeć od różnych parametrów, tj. klasa ziarnowa, zasoby powietrza, parametry nadawy itp. Artykuł ten opisuje model matematyczny, który pokazuje możliwości zastosowania tej metody separacji przy wzbogacaniu węgla. Modele matematyczne oparte były na zależnościach pomiędzy wartością opałową oraz zawartością popiołu w testowanych próbkach, jak również na relacjach pomiędzy zawartościami arsenu, talu, rtęci, ołowiu i innych charakterystyk węgla. Ostatnie parametry są bardzo ważne ponieważ polskie standardy emisji nie zawierają limitów dla pierwiastków wymienionych powyżej, a więc arsenu, talu, rtęci oraz ołowiu.

3

Optimization and Validation of Analytical Method for Determination of Thallium

Davoine A., Jakubowska M.

Analit

|

2018

|

Nr 6

72--83

EN

Thallium is a chemical element bearing the symbol Tl and the atomic number 81. It is a gray post-transition metal. Thallium, like mercury and lead, is a heavy metal and is highly toxic. It is also a neurotoxin for the central nervous system of mammals. Thallium also appears to bioaccumulate by some plants, including trees, and may also contaminate water. This is why it is essential to optimize and validate a method for the correct determination of thallium.

4

Wpływ procedury przeprowadzania próbki do roztworu na ilościowe oznaczenia talu w minerałach rud cynkowo-ołowiowych z rejonu śląsko-krakowskiego

Jonczy I., Chwedorowicz B., Kowalski B.

Chemistry, Environment, Biotechnology

|

2016

|

Vol. 19

131--135

PL

Tal jest pierwiastkiem znajdującym duże zastosowanie gospodarcze , w związku z tym stale poszukuje się nowych źródeł jego pozyskiwania. Na obszarze śląsko-krakowskim tal w postaci domieszek izostrukturalnych występuje w minerałach siarczkowych rud Zn-Pb. Wykonano eksperyment polegający na zastosowaniu różnych metod przeprowadzania próbek minerałów rudnych (sfalerytu, galeny i markasytu) do roztworu w celu odpowiedzi na pytanie , w jakim stopniu sposób ich roztwarzania wpływa na oznaczalność talu. Badania wykazały, że największa koncentracja talu występuje w markasycie i również w przypadku tego minerału odnotowano największe różnice oznaczalności talu pomiędzy zastosowanymi procedurami roztwarzania próbki. Najkorzystniejsze efekty uzyskano przy zastosowaniu mieszaniny: kwas azotowy, kwas solny i nadtlenek wodoru; najgorsze przy użyciu wody królewskiej.

EN

Thallium is an element of a high possibility of commercial use , scientists are constantly looking for new sources of its acquisition. Thallium accompanied by sulphide minerals Zn-Pb ores in the form o f iso-structural admix tures in the area o f Silesia – Cracow. We performed an experiment involving the use of different digestion methods for the ore minerals sample (sphalerite , galena, and marcasite) to see what extent the manner of their digestion affects the determination of thallium. Experience have shown that the largest concentration of thallium occurs in marcasite and in the case of this mineral also recorded the biggest differences between the determination of thallium applied sample digestion procedures. The most preferred results were obtained using the solvent of nitric acid, hydrochloric acid, and hydrogen peroxide, while the worst with aqua regia.

5

Tal i jego związki : oznaczanie w powietrzu na stanowiskach pracy

Surgiewicz J.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2015

|

Nr 3 (85)

143--156

PL

Tal jest miękkim, szarym, bardzo aktywnym chemicznie metalem. W przemyśle jest stosowany jako składnik niektórych stopów, np. łatwo topliwych i łożyskowych. Tal jest również używany do produkcji: szkieł optycznych, elementów półprzewodnikowych, fotoogniw oraz w syntezach organicznych, np. przy produkcji środków gryzoniobójczych. Związki talu są trujące. Tal uszkadza: tkankę nerwową, gruczoły skórne i korzenie włosów oraz nerki i wątrobę. Wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń talu i jego związków w środowisku pracy (w przeliczeniu na TI) wynoszą: najwyższe dopuszczalne stężenie (NDS) – 0,1mg/m3 i najwyższe dopuszczalne stężenie chwilowe (NDSCh) – 0,3 mg/m3. Celem pracy było opracowanie metody oznaczania stężeń talu i jego związków w powietrzu na stanowiskach pracy w zakresie od 1/10 do 2 wartości NDS zgodnie z wymaganiami zawartymi w normie europejskiej PN-EN 482. Opracowana metoda zastąpi metodę kolorymetryczną oznaczania talu opisaną w normie PN-83/Z-04003/01. Opracowana metoda oznaczania talu i jego związków polega na: pobraniu talu i jego związków (zawartych w powietrzu) na filtr membranowy, mineralizacji filtra z zastosowaniem stężonego kwasu azotowego oraz oznaczaniu talu w roztworze przygotowanym do analizy metodą absorpcyjnej spektrometrii atomowej z atomizacją w płomieniu acetylen-powietrze (FAAS). Uzyskana krzywa kalibracyjna talu w zakresie stężeń 0,50 ÷ 5,0 μg/ml charakteryzuje się wysoką wartością współczynnika korelacji (R2 = 1,0000) oraz odpowiada zakresowi stężeń 0,007 ÷ 0,21 mg/m3 talu i jego związków w powietrzu dla próbki powietrza o objętości 720 l. Średnia wartość współczynnika wydajności mineralizacji wynosiła 0,99. Opracowana metoda oznaczania talu i jego związków pozwala na oznaczanie najmniejszej ilości talu i jego związków w powietrzu na stanowiskach pracy na poziomie 0,007 mg/m3. Charakteryzuje się dobrą dokładnością i precyzją, a także spełnia wymagania stawiane procedurom oznaczania czynników chemicznych stosowanych do oceny narażenia. Opracowana metoda oznaczania talu i jego związków została zapisana w postaci procedury analitycznej, którą zamieszczono w załączniku.

EN

Thallium is a soft, gray and chemically active metal. In industry it is used as a component ofcertain alloys, e.g., fusible and bearing. Thallium is used to produce optical glasses, semiconductor devices, photovoltaics and in organic syntheses, e.g., in production of rodenticides. Thallium compounds are toxic. Thallium destroys nerve tissues, skin glands, hair roots, kidneys and liver. Exposure limit values for thallium and its compounds in the working environment, based on TI, are NDS 0.1mg/m3 and NDSCh 0.3 mg/m3. The aim of this study was to develop a method for determining thallium and its compounds in the workplace air in the range from 1/10 to 2 NDS values, in accordance with the requirements of Standard PN-EN 482. The developed method replaces the colorimetric method for determining thallium described in PN-83/Z-04003/01. This method involves collecting thallium and its compounds from the air on a membrane filter, filtr mineralization with concentrated nitric acid and determination of thallium in a solution pre-pared for analysis by atomic absorption spectrometry with atomization in air-acetylene flame (F AAS). The calibration curve of thallium in a concentration range 0.50 - 15.0 μg/ml have a high correlation coeffi cient (R2 = 1.0000), which corresponds with the concentration range of 0.007 - 0.21 mg/m3 and thallium compounds in air for 720-L air sample. The average value of mineralization was 0.99. The developed method for the determination of thallium and its compounds enables determination of minimum amount of thallium and its compounds in workplace air at 0.007 mg/m3. This method is accurate, precise and it meets the requirements for procedures for determining the chemical factors used to assess occupational exposure. The developed method of determining thallium and its compounds is described as analytical procedures, on the basis of the draft of Polish Standards (appendix).

6

Małe jest piękne czyli technika SPE w pośrednim badaniu specjacji talu

Biaduń E., Krasnodębska-Ostręga B.

Analityka : nauka i praktyka

|

2015

|

nr 2

34--38

PL

Tal jest rzadkim, ale bardzo "toksycznym" metalem, jego komercyjne wydobycie powoduje wzrost skażenia środowiska. Występuje głównie jako domieszka rud siarczkowych cynku, ołowiu oraz żelaza. Ze względu na wysoką zdolność do migracji TL(l) z hałd odpadowych może z łatwością przedostawać się do wód gruntowych, a następnie zostać akumulowany przez rośliny i włączyć się do łańcucha pokarmowego.

7

Oznaczanie talu metodą pulsowej różnicowej woltamperometrii anodowej stripingowej

Karbowska B., Zembrzuski W., Wojtkowiak T., Łukaszewski Z.

Przemysł Chemiczny

|

2014

|

T. 93, nr 6

978-982

PL

Dokonano oceny interferencji spowodowanych obecnością ołowiu, antymonu, bizmutu oraz miedzi w oznaczaniu talu metodą pulsowej różnicowej woltamperometrii anodowej stripingowej. Przedstawiono wpływ surfaktantów i EDTA na dokładność oznaczeń talu. Zaprezentowano alternatywne rozwiązania umożliwiające eliminację interferencji w praktyce analitycznej.

EN

Presence of Pb, Sb, Bi and Cu in enviromental samples disturbs detn. of Th by differential pulse anodic stripping voltammetry. Effect of surfactants and ethylenediaminetetraacetic acid of the anal. course was discused.

8

Fitoremediacja - długa droga przed nami, czyli próba określenia założeń technologicznych wykorzystania gatunku Sinapis alba L. w remediacji gleb skażonych talem

Szczypior S. K., Krasnodębska-Ostręga B.

Analityka : nauka i praktyka

|

2014

|

nr 4

54--59

PL

Zastosowanie fitoremediacji w skali technicznej wymaga szeregu działań, takich jak ocena ekonomicznej opłacalności, wycena zabiegów agrotechnicznych niezbędnych do przeprowadzenia tego procesu.

9

Analityka specjacyjna wybranych metali i metaloidów - antymon i tal

Michalski R., Szopa S. S., Jabłońska M., Łyko A.

LAB Laboratoria, Aparatura, Badania

|

2012

|

R. 17, nr 3

26-33

10

Jak dostrzec mrówkę w cieniu słonia, czyli wykrywanie i oznaczanie utlenionej formy talu w próbkach środowiskowych

Krasnodębska-Ostręga B., Sadowska M.

Analityka : nauka i praktyka

|

2011

|

nr 2

12-16

PL

Lata dziewięćdziesiąte XX wieku cechuje wzrost zainteresowania metodami oznaczania talu, a szczególnie jego utlenionej formy. Ciekawość tę można było zaspokoić dzięki rozwojowi technik sprzężonych. Połączenie wysokosprawnej chromatografii cieczowej z detektorem pierwiastkowym, szczególnie takim, który charakteryzuje niska granica oznaczalności, pozwoliło na obserwowanie w środowisku naturalnym obecności nie tylko talu (I), ale również jego formy utlenionej. W środowisku tal (III) występuje w znacznie niższych stężeniach niż Tl(I), co powoduje, że jego zawartość jest zazwyczaj na granicy wykrywalności większości metod analitycznych. Stanowi to nie lada wyzwanie dla chemików analityków.

11

Wstępne badania geochemii talu i arsenu w rudach Zn-Pb Górnego Śląska

Kucha H., Rajchel B.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2009

|

T. 35, z. 2/1

151-158

EN

Upper Silesian Zn-Pb deposits contain toxic elements, such as: thallium and arsenic. Basing on data from literature (Harańczyk 1965), factor analysis was performed for: Ag, As, Cd, Fe, Mn, Pb, S, Tl, Zn. This analysis showed that ores have to be present new minerals, which contain arsenic and thallium. Following detailed mineralogical research defined a new oxysulphide mineral - (Fe1.8Pb0.1Zn0.1)2 SlO5.

12

Arsen i tal w surowcach ilastych i węglanowych wykorzystywanych do produkcji materiałów budowlanych

Bojakowska I., Pasieczna A.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2008

|

z. 285

43-55

PL

Określono zawartość arsenu i talu metodą ICP-MS w 178 próbkach skał ilastych i 137 próbkach skał węglanowych różniących się genezą i wiekiem, pobranych z 41 złóż surowców ilastych i 21 złóż surowców węglanowych. Zawartość arsenu w surowcach ilastych i w skałach węglanowych wynosiła odpowiednio 2-29 mg/kg i

EN

Arsenic and thallium contents were determined with ICP-MS method in genesis and age differenced 178 samples of argillaceous rocks and 137 samples of calcareous rocks, taken from 41 clayey mineral deposits and 20 carbonate raw material deposits. Arsenic concentration in clayey minerals and carbonate rocks amount respectively 2-29 mg/kg and

13

Koncentrat talu produktem ubocznym przy otrzymywaniu cynku i ołowiu w Hucie Cynku MIASTECZKO ŚLĄSKIE S.A.

Krupka D., Wadowski M., Uliszak A., Szysler T., Oleksiak B., Sitko J.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2008

|

R. 53, nr 6

329-332

PL

Huta Cynku MIASTECZKO ŚLĄSKIE S.A. przerabia różnorodne surowce cynku i ołowiu - koncentraty selektywne i kolektywne, zarówno krajowe, jak i pochodzące z importu oraz surowce wtórne. Najczęściej, przerabiane w HCM surowce zawierają tal - bardzo toksyczny pierwiastek, którego zawartość waha się w szerokim zakresie od 0,001 do 0,03 %. Analiza zachowania się talu w toku przerobu surowców cynku i ołowiu w HCM wykazała, że pierwiastek ten koncentruje się głównie w pyłach prażalnych z taśmy spiekalniczej Dwight-Lloyda oraz w wodach z odpylania gazów prażalnych, tj. w ściekach z fabryki kwasu siarkowego. Opierając się na badaniach laboratoryjnych i przemysłowych neutralizacji i oczyszczania tych ścieków oraz badaniach w zakresie selektywnego wytrącania związków talu, opracowano technologię oczyszczania ścieków FKS, która umożliwia usuwanie talu do stężenia < 0,1 mg/dm3, przy równoczesnym otrzymywaniu bogatych koncentratów talu (60-80 % Tl). Wykonane prace badawcze stanowiły podstawę opracowania projektu instalacji do odzysku talu ze ścieków FKS oraz do przemysłowego zastosowania opracowanej technologii oczyszczania talonośnych ścieków w Hucie Cynku MIASTECZKO ŚLĄSKIE.

EN

The MIASTECZKO ŚLĄSKIE Zinc Smelter (HMC) process the zinc and lead raw materials, both selective and collective, imported and domestic as well as secondaries. The HMC treats the most often materials that contain 0.001-0.03 % of thallium - very toxic element. Studies on the thallium in the HMC operations show that this element concentrates mainly in dust from the Dwight-Lloyd (DL) and waste waters from sulphuric acid plant. The laboratory and industrial experiments with neutralization and purification of waste water, as well as studies on selective precipitation of thallium compounds created the basis for a new technology of waste waters purification to the level thallium below 0.1 mg/dm3 and production of thallium concentrate (60-80 % Tl).

14

Zielona gałązka, która truje : Thallus

Krasnodębska-Ostręga B., Golimowski J.

Analityka : nauka i praktyka

|

2008

|

nr 1

46-50

15

Ekstrakcja arsenu z ołowiu surowego tlenem

Kapias P., Basiura B., Bojanowski A., Kalembka M.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2007

|

R. 52, nr 1

2-6

PL

Podstawowym celem pracy było rozpoznanie możliwości zastosowania iniekcji tlenu do rafinacji ołowiu surowego charakteryzującego się stosunkowo wysoką zawartością arsenu. Zakres pracy obejmował określenie szybkości procesu utleniania Sn, As i Sb oraz określenie podstawowych wskaźników techniczno-technologicznych procesu. Badania przeprowadzono w warunkach przemysłowych przy wykorzystaniu kotła rafinacyjnego o pojemności ok. 130 Mg ołowiu. Stwierdzono, że w stosowanej instalacji optymalne warunki procesu osiąga się w temperaturze ok. 600÷650 °C i ilości doprowadzonego tlenu 35÷40 Nm3/h. W tych warunkach średnia szybkość utleniania wynosi ok. 0,06 % mas. (Sn+As+Sb)/h, stopień wykorzystania tlenu kształtuje się na poziomie ok. 90 %, natomiast efektywny stopień wykorzystania tlenu ok. 30 %

EN

This work was aimed to check possibility of using oxygen injection for refining boulion lead with relatively high content of arsenic. The scope of work included determination of oxidation rate for Sn, As and Sb, and determination of basic technical and technological indices of the process. Tests were carried out under industrial conditions using refining tank of the capacity of about 130 Mg Pb. It was found that optimal process conditions for this installation are obtained at the temperature of about 600÷650 °C and at the oxygen flow rate of 35÷40 Nm3/h. Under these conditions, an average oxidation rate was ca 0.06 mass % of (Sn+As+Sb)/h, whereas oxygen consumption degree was at the level of 90 % and an effective oxygen consumption was about 30 %.

16

Oznaczanie talu w paliwach stałych i produktach spalania – wybór metody

Wojnar B.

Energetyka

|

2007

|

nr 4

288-292

PL

Procesy spalania węgli są przyczyną emisji do środowiska naturalnego także talu pierwiastka silnie toksycznego dla organizmów żywych. Omówiono przeprowadzone w Energopomiarze badania nad opracowaniem optymalnej metody i procedury analitycznej oznaczania talu w próbkach rzeczywistych, przy zastosowaniu spektrometru emisyjnego ICP-OES i mineralizacji w zamkniętym systemie mikrofalowym. Na podstawie otrzymanych wyników pomiarowych dokonano porównania zawartości talu w różnych gatunkach węgli oraz w produktach ich spalania, tj. w popiołach i żużlach.

EN

Coal combustion processes are one of the causes of emitting thallium - higly toxic element for living organisms - to the natural environment. Discussed are investigations carried out in Energopomiar concerning elaboration of the optimum method and analytic procedure for thallium determination in true samples using ICP-OES emission spectrometer and mineralization in a closed microwave system. On the basis of the obtained results, a comparison of thallium contents in different sorts of coal as well as in their combustion products i.e. in ash and slag was made.

17

Oznaczanie śladowych i mikrośladowych zawartości selenu, talu i telluru w stopach niklu metodą AAS

Smolec B.

Prace Instytutu Metalurgii Żelaza

|

2005

|

T. 57, nr 1

45-47

PL

Celem pracy było opracowanie metod oznaczania śladowych zawartości selenu, telluru i talu w żarowytrzymalyeh stopach niklu. Opracowane metody charakteryzują się dużą czułością, a wielkości wyznaczonych granic oznaczalności spełniają kryteria producentów sprzętu lotniczego. Opracowane metody zweryfikowano za pomocą naturalnych wzorców NIST, BAS i NCS, z atestowanymi zawartościami selenu, telluru i talu. Opracowano procedurę badawczą oznaczania selenu, telluru i talu w żarowytrzymalych stopach niklu metodą GF-AAS. Do procedury tej włączono metody oznaczania śladowych zawartości bizmutu, ołowiu, srebra i cyny w żarowytrzymalych stopach niklu, które to metody zostały opracowane wcześniej i są rutynowo stosowane w Laboratorium Analiz chemicznych. Nowo powstała procedura obejmuje metody analizy głównych zanieczyszczeń żarowytrzymalych stopów niklu.

EN

The aim of this paper was to develop mettiods for determination of trace contents of selenium, tellurium and thallium in high-temperature creep resisting nickel alloys. These methods are characterised by high sensitivity and the set limits of determinability meet the criteria of manufacturers of aircraft equipment. The methods developed were verified using natural NIST, BAS and NCS standards containing certified amounts of selenium, tellurium and thallium. The research procedure for determination of selenium, tellurium and thallium in high-temperature creep resisting nickel alloys using GF-AAS method was developed. This procedure also includes methods for determination of trace contents of bismuth, lead, silver and tin in high-temperature creep resisting nickel alloys. These methods were developed earlier and are applied in the Chemical Analysis Laboratory on a routine basis. The newly developed procedure includes methods for analysis of the main impurities in high-temperature creep resisting nickel alloys.

18

Mercury, arsenic and thallium in soils of the convent gardens of Kraków

Gąsiorek M., Niemyska-Łukaszczuk J., Nicia P.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Vol. 12, nr 1-2

43-48

EN

Research was conducted to assess mercury, arsenic and thallium contamination of soils in several convent gardens of Kraków. Total contents of mercury, arsenic and thallium were assessed by X-Ray fluorescence spectrometry in soil material conected from all genetic horizons and layers of anthropogenic origin of 15 soil profiles, situated in 11 convent gardens and one garden attached to a parochial house, in the center and on the outskirts of Kraków. Only soil from the Felicjanki garden was contaminated with mercury and its concentration of this element approximated 11.1 mg . kg-1. In almost all studied soils higher than natural contents of arsenic were detected. However, these were lower than the contents limiting agricultural or horticultural use of soils. Researched convent garden soils in Kraków were unpollted with thallium.

PL

Celem przeprowadzonych badań była ocena zanieczyszczenia rtęcią, arsenem i talem gleb kilkunastu ogrodów klasztornych w Krakowie. Całkowitą zawartość rtęci, arsenu i talu oznaczono techniką spektrometrii fluorescencji rentgenowskiej w materiale. glebowym pobranym ze wszystkich poziomów genetycznych i warstw pochodzenia antropogenicznego 15 profili glebowych, położonych w 11 ogrodach klasztornych i w jednym ogrodzie przy budynku parafialnym, w centrum i na obrzeżach Krakowa. Tylko gleba z ogrodu Felicjanek była zanieczyszczona rtęcią, a zawartość w niej tego pierwiastka dochodziła do 11,1 mg. kg-1. W prawie wszystkich badanych glebach wystąpiły większe od naturalnej zawartości arsenu, są one jednak mniejsze od zawartości ograniczających rolnicze lub ogrodnicze wykorzystanie gleb. Badane gleby ogrodów klasztornych w Krakowie nie były zanieczyszcżone talem.

19

Voltammetric determination of thallium and lead in sediment samples

Krasnodębska-Ostręga B., Stryjewska E., Golimowski J.

Chemia Analityczna

|

2005

|

Vol. 50, No. 4

807-810

EN

For thallium and lead determination in sediment samples electrochemical techniques were applied. T! was determined by differential pulse anodic stripping voltammetry at a hanging mercury drop electrode. Diethylenetriaminepentaacetic acid (DTPA) added to the supporting electrolyte, allowed to determine Tl even in the presence of thousand-fold excess of Pb. Lead content was estimated by subtractive square wave anodic stripping voltammetry using Ag electrode. Additionally, in analysed samples Tl, Pb, Cd and Sn were also determined using TCP-MS and ICP-OES techniques. Samples of sediments collected from highly polluted region - Bukowno were digested using microwave high-pressure decomposition with a mixture of HNO3 HCI and HF.

PL

Do oznaczania talu i ołowiu w próbkach osadów zastosowano metody elektrochemiczne. Tal oznaczano metodą różnicowej pulsowej woltamperometrii inwersyjncj na wiszącej elektrodzie rtęciowej (HMDE). Zastosowanie DTPA pozwoliło na oznaczanie talu w obecności nawet tysiąckrotnych nadmiarów Pb. Oznaczanie ołowiu prowadzono na elektrodzie Ag techniką woltamperometrii inwersyjnej kwadratowej fali z odejmowaniem prądu tlą. Dodatkowo, w analizowanych próbkach oznaczano Tl. Cd, Pb i Sn metodami 1CP-MS i ICP-OES. Próbki osadów pochodzących z wysoce zanieczyszczonego rejonu Bukowna mincralizowano w systemie wysokociśnieniowym wspomaganym mikrofalami stosując mieszaninę kwasów HNO3, HCI i HF.

20

Wpływ składu mineralnego i geochemicznego na uwalnianie metali z pyłów przemysłowych z ZGH "Bolesław" w Bukownie

Kicińska-Świderska A.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2004

|

T. 30, z. 2

191-205

PL

W pracy dokonano kompleksowej analizy składu mineralogicznego oraz geochemicznego próbek pyłów przemysłowych pobranych z filtrów założonych na kominach pieców Zakładów Górniczo-Hutniczych "Bolesław" w Bukownie. W wytypowanych próbkach pyłów została oznaczona kwasowość aktywna i potencjalna, jak również właściwości buforowe i uwalnianie metali na skutek obniżania pH roztworu. Obok oznaczenia zawartości całkowitej metali, takich jak: Zn, Pb, Cd, As oraz Tl określono również formy związania metali za pomocą metody pośredniej 6-stopniowej ekstrakcji sekwencyjnej. Wyniki podstawowych oznaczeń geochemicznych porównano do badań w mikroobszarach, wykonanych za pomocą dyfraktometru (badania fazowe) oraz mikroskopu i mikrosondy elektronowej (badania form metali). Na podstawie przeprowadzonych badań wykazano, że badane pyły są znacznym źródłem zanieczyszczenia zarówno najbliższego, jak i dalszego sąsiedztwa ZGH "Bolesław" w Bukownie.

EN

Researches were focused on complex analysis of mineralogical and geochemical composition of industrial dusts taken from precipitators installed of chimneys of ZGH "Bolesław" in Bukowno. Active and potential acidity, buffer capacity and leachability of selected were measured in dusts samples. Total concentration of such metals as Zn, Pb, As, Cd and Tl were measured also. The forms of bounded metals were determined with application of the six-steps sequential extraction. Results of basic geochemistry dates were compared with microscale/microarea researches performed with X-ray diffractometry, microscope and PIXE. In research were shown that dusts samples are important source of pollution in close and far surrounding of ZGH "Bolesław" Enterprise in Bukowno.