Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wśród białych gór piasku

Podsędek Sebastian

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2023

|

nr 1

31--35

PL

W Tomaszowskich Kopalniach Surowców Mineralnych ,,Biała Góra" wydobywa się najczystszy piasek kwarcowy, w którym zawartość tlenku krzemu wynosi powyżej 99%. Eksploatacja złóż piasków szklarskich w tym rejonie Polski ma długą, ponad 100-letnią historię, a niedawna inwestycja w nowy zakład produkcyjny pozwoli na dalszy rozwój firmy.

2

Kruszywa, cement, wapno : razem czy osobno?

Skibiński Tytus

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2023

|

nr 2

28--36

PL

W artykule przedstawiłem własne rozwiązanie pozwalające wytwarzać bezemisyjnie zaprawy budowlane według 17 receptur. Umożliwi to wdrożenie i poszerzy dostępność dostosowanych do receptur, standaryzowanych jakościowo i ilościowo surowców mineralnych w postaci wilgotnego kruszywa drobnego 0-1 mm, kruszywa drobnego 0-2 mm oraz wilgotnego kruszywa grubego 2-8 mm. Równoczesna dostępność surowców wiążących w postaci cementu w stałej dawce wagowej i wapna oraz ich standaryzacja dopasowana do receptur, służyć ma realizacji poprzez wybór rodzaju zaprawy i dobór prefabrykowanych elementów wg instrukcji.

3

Akustycznie o kruszywach drobnych

Skibiński Tytus

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2023

|

nr 1

42--47

PL

Opisany w artykule, zgłoszony do Urzędu Patentowego dźwiękkochłonny panel, to innowacyjne rozwiązanie wykorzystujące kruszywa kwarcowe pochodzenia geologicznego o drobnych uziarnieniach.

4

Organiczne tynki cienkowarstwowe na bazie mączek kwarcowych SKSM

Suchoń Katarzyna, Rajczakowska Danuta

Polimery dla Biznesu

|

2023

|

nr 1

5--10

PL

Strzeblowskie Kopalnie Surowców Mineralnych w Sobótce są największym i najstarszym krajowym dostawcą surowców skaleniowych. Spółka w swojej ofercie posiada: grysy i mączki skaleniowe, mączki kwarcowe oraz kruszywa granitowe. Mimo długoletniej tradycji firma podąża za nowoczesnymi innowacyjnymi technologiami, wciąż dostosowując swoją ofertę do trendów rynkowych i środowiskowych oraz dbając o co raz wyższą jakość obsługi Klienta.

EN

Strzeblowskie Mineral Mines in Sobótka is the largest and oldest domestic supplier of feldspar raw materials. The company's product range has: feldspar grits and powders, quartz powders and granite aggregates. Despite its long-standing tradition, the company keeps up with modern innovative technologies, constantly adapting its offerings to market and environmental trends and ensuring an ever-higher quality of customer service.

5

Edukacja surowcowa elementem bezpieczeństwa surowcowego państwa

Kot-Niewiadomska Alicja

Kruszywa : produkcja - transport - zastosowanie

|

2023

|

Nr 1

24--27

PL

W artykule zaprezentowano założenia projektu „Edukacja surowcowa elementem bezpieczeństwa surowcowego państwa”, którego celem jest popularyzacja wiedzy o surowcach mineralnych i ich znaczeniu gospodarczym wśród dzieci i młodzieży. Idea projektu zakłada propagowanie oraz upowszechnianie rzetelnej i aktualnej wiedzy o całym łańcuchu dostaw surowców (od etapu poszukiwania złóż kopalin poprzez ich eksploatację, produkcję surowców mineralnych i ich użytkowanie, a także – tam gdzie to możliwe – recykling surowców), z uwzględnieniem kwestii odpowiedzialnej rekultywacji terenów pogórniczych.

6

Influence of Nonlinear Shear Modulus Change of Elastomeric Shell of a Composite Tractive Element with a Damaged Structure on its Stress State

Belmas Ivan, Kolosov Dmytro, Onyshchenko Serhii, Bilous Olena, Tantsura Hanna

Inżynieria Mineralna

|

2023

|

no. 1

147--154

EN

Purpose. Determination of a dependency of a stress state for composite elastomer-cable tractive element with a broken structure on a nonlinear dependency of shear modulus on deformations in the elastomeric shell. Methods. Analytical solution of a model of a composite tractive element with disturbed structure and a deformation-dependent shear modulus of an elastomeric shell. Findings. Algorithm for determining a stress state of a composite tractive element with broken structure and a deformation-dependent shear modulus. Scientific novelty. Character of dependency for a stress state of a composite tractive element on a nonlinear dependency of shear modulus on deformations. Practical significance. A possibility to determine the dependency of a stress state of a composite elastomer-cable tractive element on a nonlinear shear modulus. Scientific novelty. Character of dependency for a stress state of a composite tractive element on a nonlinear dependency of shear modulus on deformations. Practical significance. A possibility to determine the dependency of a stress state of a composite elastomer-cable tractive element on a nonlinear shear modulus allows considering the effect of this phenomenon on the tractive element strength and ensures an increase of its operational safety.

PL

Artykuł przedstawia studium i analizę funkcjonalną wymagań światowego przemysłu metalurgicznego co do jakości rud żelaza w podziemnych kopalniach Ukrainy. Stwierdzono zależności wpływu kształtu i parametrów przestrzeni kompensacyjnych na ich stateczność i wskaźniki jakości rudy. Udowodniono, że komora wyrównawcza w kształcie trapezu pionowego charakteryzuje się największą stabilnością i jest stabilna w zakresie wszystkich rozważanych głębokości, nawet w rudach o twardości 3–5 punktów. Mniejszą stateczność wykazuje komora kompensacji pionowej o kształcie sklepionym z niewielkimi spadkami w przyczółku sklepienia komory w rudach o twardości 3–5 punktów na głębokości 2000 m. Komora z opadami o rożnym natężeniu występuje w dolnej części nachylonych odsłonięć namiotu w rudach o twardości 3–5 punktów na głębokości 1750 m lub większej. Pomieszczenie kompensacji poziomej ma najmniejszą stateczność; spadki występują w rudach o twardości 3–5 punktów na głębokości 1400 m, a na głębokościach 1750–2000 m pozostają stabilne tylko w rudach twardszych. Stwierdzono, że zastosowanie komór kompensacyjnych o dużej stabilności umożliwia osiągnięcie ich maksymalnej objętości, zwiększenie ilości wydobywanej czystej rudy, zmniejszenie jej rozrzedzenia, poprawę jakości wydobywanej masy rudy, a co za tym idzie, wzrost jej ceny i konkurencyjności rynkowej.

7

Current Situation of State Management on Mineral Mining in The North Eastern Vietnam and Tasks Proposal for Audit Activities

Bui Thi Thu Thuy, Pham Thu Huong, Duong Quang Chinh, Duong Duc Trung

Inżynieria Mineralna

|

2023

|

no. 2, vol. 1

23--28

EN

Vietnam is a country with abundant mineral resources, in recent years, the minerals mining (MM) has affirmed its very important position in contributing to the development of the national products, alleviate Vietnam's economy to a higher level at a rapid pace in recent years. However, the MM in recent years has caused many negative impacts on long-term economic and social development, posing unpredictable consequences on the environment... This leads to the need to strengthen the Government’s management work. In the effort to manage mining extraction, this is considered a complex field that has not been uniformly understood, and there remains several inadequacies and insufficient support in the process of performing management procedure. Therefore, although the Government requires to tighten the management of mineral exploitation, the effectiveness and efficiency are not reached, and many mistakes occur in the process of the procedure. Given the mentioned challenges of the management of control and the audit results of the State Audit on internal audit in recent years, there are a number of important tasks that need to be focused on auditing, including (i) Audit of mining license; (ii) Audit of mined reserves and output; (iii) Audit of environmental safety protection and inspection of mining activities.

8

Regulacje prawne w zakresie dopuszczania surowcowych kopalin do obrotu w postaci środków poprawiających właściwości gleb lub środków wapnujących

Antonkiewicz Jacek, Skuta Ireneusz, Pożyczka Rafał

Górnictwo Odkrywkowe

|

2023

|

R. 64, nr 2

50--56

PL

Ustawa o nawozach i nawożeniu oraz rozporządzenia do ustawy pozwalają na wprowadzenie do obrotu nowych środków nawozowych, opracowanych na podstawie naturalnych kopalin, surowców mineralnych oraz odpadów mineralnych i organicznych, które spełniają określone wymagania w zakresie zanieczyszczeń chemicznych (np. metale ciężkie – Cr, Cd, Ni, Pb, Hg, As) oraz zanieczyszczeń biologicznych (żywych jaj pasożytów jelitowych: Ascaris sp., Trichuris sp., Toxocara sp., bakterii z rodzaju Salmonella). Środki nawozowe otrzymywane na bazie surowców mineralnych, na przykład o charakterze wapniowym, mogą być wprowadzone do obrotu, pod warunkiem zachowania minimalnej ilości składników pokarmowych oraz przy zachowaniu limitów metali ciężkich i innych pierwiastków potencjalnie toksycznych, takich jak kadmu (Cd) i ołowiu (Pb), czy arsenu (As). Z analizy składu chemicznego powinno wynikać, że surowce mineralne w postaci środka nawozowego, wapnującego, nie stanowią potencjalnego źródła metali ciężkich dla gleby. Środki nawozowe są bezpieczne dla środowiska i po pozytywnej opinii wydanej przez IUNG-PIB w Puławach mogą utracić status materiału odpadowego. Następnie surowce te mogą być wprowadzone do obrotu w postaci środka poprawiającego właściwości gleby lub środka wapnującego.

EN

The Act on Fertilizers and Fertilization and the Regulations to the Act allow for the marketing of new fertilizers, developed on the basis of natural minerals, mineral raw materials as well as mineral and organic waste, which meet specific requirements in terms of chemical impurities (e.g. heavy metals – Cr, Cd, Ni, Pb, Hg, As) and biological contaminants (live eggs of intestinal parasites: Ascaris sp., Trichuris sp., Toxocara sp., Salmonella bacteria). Fertilizers agents based on mineral raw materials, e.g. calcium, may be placed on the market, provided that the minimum amount of nutrients is maintained and the limits of heavy metals such as cadmium (Cd) and lead (P b), arsenic (As) are observed. The analysis of the chemical composition should show that mineral raw materials in the form of a fertilizer and liming agent are not a potential source of heavy metals for the soil. Fertilizers agents are safe for the environment and, after a positive opinion issued by IUNG-PIB in Puławy, may lose the status of a waste material. These raw materials can then be placed on the market in the form of a soil improver or liming agent.

9

Geological exploration of the Moon

Misiak Jacek

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2022

|

T. 38, z. 4

91--104

EN

The earliest studies of the Moon consisted of observations from Earth and meteorites containing lunar material. As technology progressed, the observations were made using remote sensing techniques. The next stage of the Moon reconnaissance consisted of unmanned flights, and later manned flights, with the help of which, in-situ tests were performed. The obtained materials enable the formulation of conclusions both about the geological structure and the mineral resources of the moon. The latest maps provided by the United States Geological Survey (USGS) and NASA Planetary Data System (PDS) enable a detailed analysis of the geological structure of the moon. Since they are available in shapefile format for QGIS and ArcGIS software, they can be freely modified and processed. On the basis of these, it is possible to analyze the complexity of the geological structure of the moon, especially with regard to the structure of its substrate and the surface covered with craters. Data obtained from the observation of the Moon with the use of research satellites and research carried out during landings related to the collection of samples enabled the formulation of conclusions about the raw materials present there. These raw materials are related to the surface layer of the so-called regolith, the recognition of which is relatively good because it is based not only on remote studies but also on the basis of collected samples. Additionally, there are indications of the possible presence of mineral resources related to the substrate, but its recognition is relatively poor because it is based on remote and geophysical surveys. The presented analysis shows that the Moon has such minerals as rare earth elements (REE) and Th and U found in the KREEP area. Fe and Ti are found to be in basaltic lava flows occurring in the mares and aluminum, silicon and Helium-3 occur in the regolith.

PL

Najstarsze badania Księżyca polegały na jego obserwacjach z Ziemi oraz meteorytów zawierających materiał księżycowy. W miarę postępu technicznego obserwacje odbywały się za pomocą technik teledetekcyjnych. Kolejnym etapem rozpoznania Księżyca były loty początkowo bezzałogowe, a później załogowe, za pomocą których wykonano badania in situ. Pozyskane materiały pozwalają wnioskować zarówno o budowie geologicznej, jak i zasobach mineralnych Księżyca. Najnowsze mapy udostępnione przez United States Geological Survey (USGS) oraz NASA Planetary Data System (PDS) pozwalają na szczegółową analizę budowy geologicznej Księżyca. Ponieważ udostępnione są w formacie shapefile dla oprogramowania QGIS i ArcGIS, można je dowolnie modyfikować i przetwarzać. Na ich podstawie można analizować złożoność budowy geologicznej Księżyca zwłaszcza w odniesieniu do budowy jego podłoża oraz powierzchni pokrytej kraterami. Dane uzyskane z obserwacji Księżyca za pomocą satelitów badawczych oraz badań wykonanych podczas lądowań związanych z poborem próbek, pozwoliły na sformułowanie wniosków o występujących tam surowcach. Surowce te związane są z warstwą powierzchniową tzw. regolitem, którego rozpoznanie jest stosunkowo dobre, ponieważ opiera się nie tylko na badaniach zdalnych, ale i na podstawie pobranych próbek. Istnieją również przesłanki o możliwości występowania surowców mineralnych związanych z podłożem, jednak jego rozpoznanie jest stosunkowo słabe, ponieważ opiera się na badaniach zdalnych i geofizycznych. Z przedstawionej analizy wynika, że na Księżycu występują takie surowce mineralne jak pierwiastki ziem rzadkich (REE) oraz Th i U występujące na obszarze KREEP. Fe i Ti występują w bazaltach budujących morza księżycowe oraz aluminium, krzem i hel-3 występują w regolicie.

10

Otrzymywanie nanomateriałów przez magnezotermiczną redukcję minerałów

Huczko Andrzej, Bystrzejewski Michał, Dąbrowska Agnieszka, Cyrański Michał, Dobrzycki Łukasz, Tiwari Santosh K., Fronczak Maciej, Pandey Manoj, Bogati Rabisharan, Kafle Bhim, Subedi Deepak Prasad

Przemysł Chemiczny

|

2021

|

T. 100, nr 3

250--256

PL

Naturalne tanie i szeroko dostępne surowce mineralne, takie jak krzemionka, kalcyt, magnezyt, syderyt czy dolomit, mogą być przetwarzane metodą redukcji magnezotermicznej w kierunku otrzymania nowych nanomateriałów. Minerały węglanowe zawierające węgiel w ilości do kilkunastu % mas., mogą być źródłem nanostruktur węglowych. Tego typu surowce wyjściowe poddano przeróbce chemicznej metodą syntezy spaleniowej w celu otrzymania nowych nanomateriałów, zawierających także krzem oraz trójwymiarowe struktury grafeno-pochodne. Przeprowadzono dodatkowe badania rozpoznawcze właściwości adsorpcyjnych otrzymanych produktów.

EN

SiO₂, Mg formate, dolomite and siderite were reduced with Mg at above 2000 K to produce C and Si nanoparticles. The products after purifin. showed an ordered structure with some defects and had a good capacity for adsorption of 4-chlorophenol from its aq. soln.

11

Innowacje w konstrukcjach przesiewaczy i granulatorów przemysłowych

Derbiszewski Bogdan, Modrzewski Remigiusz, Obraniak Andrzej, Stelmach Jacek, Piersa Piotr, Adrian Łukasz, Kryszak Dariusz

Przemysł Chemiczny

|

2021

|

T. 100, nr 4

362--366

PL

Przesiewacze i granulatory surowców mineralnych eksploatowane w przemyśle wykazują wiele wad i nie zawsze spełniają wymagania użytkowników. Dlatego w Politechnice Łódzkiej we współpracy z Akademią Kaliską opracowano koncepcję budowy i badań wielu nowoczesnych maszyn tego typu. Wynalazki te zostały zgłoszone do Urzędu Patentowego RP, który udzielił patentów na część z nich, pozostałe zaś są na etapie rozpatrywania.

EN

A review, with 34 refs., of novel vibrating drum and rotary cone screens, inertial vibrators and vibrating disc granulators.

12

Niezastąpione kamienie?

Radwanek-Bąk Barbara

Kruszywa : produkcja - transport - zastosowanie

|

2021

|

Nr 4

59--63

PL

Wszyscy znamy utarte powiedzenie „nie ma ludzi niezastąpionych”, tym bardziej więc nie ma niezastąpionych przedmiotów, czyli obiektów nieożywionych. Z obydwoma tymi stwierdzeniami, a zwłaszcza z pierwszym z nich, można, a nawet trzeba polemizować, a istotę tej polemiki stanowią zakres, jakość i tożsamość tego zastępowania. W świecie rzeczy i warunkach stałego postępu technicznego owo zastępowanie staje się coraz powszechniejsze, a w weilu przypadkach, np. substytucji dóbr rzadkich – pożądane. Dobrym przykładem z naszej geologicznej sfery jest substytucja surowców mineralnych wraz z jej wieloaspektowymi zaletami: oszczędnością nieodnawialnych kopalin oraz ograniczeniem oddziaływań środowiskowych związanych z górnictwem i przetwórstwem. Czy więc już samo zastanawianie się nad pospolicie brzmiącymi „kamieniami” w aspekcie ich nie zastępowalności nie jest dziwactwem?

13

The aspects of sustainable development in mineral resources management

Zubek Michał

Inżynieria Mineralna

|

2021

|

no. 1

113--121

EN

Mineral resources provide a high standard of living for modern societies: satisfying electricity demand as well as demand for construction materials and they sustain the basis for industry and technological development. Now, modern societies are facing the challenge of reversing the trend of the depletion of non-renewable mineral resources and sustainable development is intended to ensure the survival of human civilization in the face of dwindling non-renewable raw materials (especially energy resources) and also increasing anthropopression and related environmental pollution. e amount of non-renewable mineral resources of the Earth's crust is limited. Under specific conditions there is a possibility of their regeneration however over a period of several if not more than a dozen generations. e article raises questions how societies can prevent mineral resources crises in future and whether this task is feasible. e article identifies the main aspects of the sustainable development in mining sector in Poland as well as environmental challenges related to the new CSR mechanism which are: the creation and implementation of sustainable and responsible business model which thanks to reformed financial and economic system, will make creating a better future easier, more natural and more cost-effective. e crucial aspects of sustainable development as economic and social conditions, environmental challenges, safety of agglomeration located in the area of exploitation of resources or in its neighborhood were also presented in the article. e author highlighted the legal conditions for the management of deposits and extracted mineral resources as well as work safety and research and development activities in the sector.

PL

Surowce mineralne zapewniają wysoki standard życia współczesnych społeczeństw, gwarantując zaspokojenie zapotrzebowania na energię, materiały budowlane, a także stanowią podstawę przemysłu i rozwoju technologicznego. Przed współczesnymi społeczeństwami stoi wyzwanie odwrócenia trendu sczerpywania się nieodnawialnych surowców mineralnych, a zrównoważony rozwój ma zapewnić możliwość przetrwania cywilizacji ludzkiej w obliczu zmniejszających się zasobów surowców nieodnawialnych (zwłaszcza energetycznych) oraz wzrastającej antropopresji i związanego z nią zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego. Ilość mineralnych surowców nieodnawialnych w skorupie ziemskiej jest ograniczona, a ich regeneracja możliwa jedynie w specyficznych warunkach w czasie obejmującym kilka jeśli nie kilkanaście pokoleń (Gałuszka, Migaszewski, 2009, s. 123). W artykule stawiane są pytania o to, w jaki sposób społeczeństwa mogą zapobiec kryzysowi surowcowemu w przyszłości i czy to zadanie jest możliwe do wykonania. Mając to zadanie na uwadze należy do koncepcji gospodarki surowcami mineralnymi odnieść się w sposób zgodny z zasadami zrównoważonego rozwoju który ma zapewnić możliwość przetrwania cywilizacji ludzkiej w obliczu zmniejszających się zasobów surowców nieodnawialnych (zwłaszcza energetycznych) oraz wzrastającej antropopresji i związanego z nią zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego W artykule wskazano główne aspekty zrównoważonego rozwoju sektora wydobywczego w Polsce i wyzwania związane z ochroną środowiska naturalnego w kontekście nowego CSR, w którym chodzi o stworzenie i wdrożenie zrównoważonego i odpowiedzialnego modelu biznesowego, który przez zreformowany system finansowy i ekonomiczny sprawi, że tworzenie lepszej przyszłości będzie łatwiejsze, bardziej naturalne i opłacalne. Przedstawiono takie kluczowe elementy zrównoważonego rozwoju jak uwarunkowania gospodarcze i społeczne, wyzwania związane z ochroną środowiska, bezpieczeństwo funkcjonowania aglomeracji na terenach eksploatacji złóż lub w ich sąsiedztwie. Zwrócono uwagę na prawne uwarunkowania gospodarki złożami i wydobytymi surowcami mineralnymi oraz bezpieczeństwo pracy i podejmowane działania w zakresie działalności badawczo-rozwojowej w sektorze.

14

The new mineral exploration strategies of selected major mineral-rich countries

Yun Yu

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2021

|

T. 37, z. 1

5--20

EN

This paper first describes basic information on 13 mineral resource strategy reports issued by the world’s major mineral resource exploration countries and regions, including Australia, Canada, Europe, the U.S., Russia, and India. Through these strategic reports, we identified the problems facing current mineral exploration and development, such as mining issues, increased on land access and permitting, disincentives to obtain precompetitive geoscience information, and the urgent need to improve exploration technology to adapt to new demands. Then, by studying the visions and aims of the new mineral resource strategies, this paper found that the strategic goals have something in common: to display a new image of mining development. The new image of mining development is an image of advanced mining through green development, ecological protection, technology intensity, sustainability, and social acceptance, consolidating the primary position and foundational role of mineral resources and mining development in economic and social development. The new image creates a favorable development environment for the rational use and adequate protection of mineral resources. After that, a summary of the measures taken to achieve these objectives, which include strengthening domestic mineral exploration, increasing coordination between mineral exploration and ecological environmental protection, strengthening the life cycle management of the industrial chain, playing a significant role in scientific and technological innovation, and paying close attention to significant shifts in the focus on critical minerals, is provided.

PL

W artykule opisano podstawowe informacje zawarte w 13 raportach, dotyczące strategii zasobów surowców mineralnych, wydanych przez wybrane najważniejsze kraje i regiony zajmujące się poszukiwaniem złóż surowców mineralnych, w tym Australię, Kanadę, Europę, Stany Zjednoczone, Rosję i Indie. Dzięki tym raportom strategicznym zidentyfikowano problemy jakie towarzyszą obecnie poszukiwaniom i zagospodarowaniu złóż, a mianowicie: trudności z wydobyciem, zwiększone zapotrzebowanie na grunty, trudności z uzyskaniem pozwoleń i informacji geologicznej. W związku z tym konieczna jest potrzeba ulepszenia technologii poszukiwań, aby dostosować się do nowych wymagań. Następnie, badając wizje i zadania nowych strategii dotyczących surowców mineralnych, w artykule stwierdzono, że mają one wspólny cel: ukazać nowy wizerunek rozwoju górnictwa. Nowy obraz górnictwa to: zaawansowany rozwój zielonego górnictwa, ochrona ekologiczna, efektywność technologii, zrównoważony rozwój i akceptacja społeczna, utrwalenie podstawowej pozycji i fundamentalnej roli surowców mineralnych w rozwoju gospodarczym i społecznym kraju. Nowy wizerunek stwarza korzystne warunki rozwojowe dla racjonalnego wykorzystania i odpowiedniej ochrony zasobów surowców mineralnych. Dokonano podsumowania działań podjętych w celu osiągnięcia tych zamierzeń, które obejmują zwiększenie: poszukiwań surowców mineralnych, koordynacji między poszukiwaniem złóż i ekologiczną ochroną środowiska, wzmocnienia zarządzania cyklem życia łańcucha przemysłowego, znaczącej roli w innowacjach naukowych i technologicznych, jak również zwracanie bacznej uwagi na zmiany zainteresowania krytycznymi surowcami mineralnymi.

15

Procedures leading to acquirement of mineral raw materials from anthropogenic deposits

Uberman Ryszard

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2021

|

T. 37, z. 3

101--110

EN

An importance of secondary mineral raw materials sources for economy was demonstrated as well as sources of its acquirement were outlined. Various aspects of waste use in economy were discussed, underlining importance of waste removal for improvement of environment. A related legal framework in Poland and European Union was outlined. Results of already carried works in research and stocktaking of mineral waste accumulations in Poland were reminded. Legal procedures aiming at exploitation of mineral waste deposits formally defined and similar facilities falling outside definition of mineral waste deposits were discussed. It was evidenced that a gap in the legal framework exists, regarding particularity of waste acquirement from anthropogenic mineral deposits. Consequently, a need to require a preparation of equivalent of a resource report, feasibility study and a plan defining exploitation and conversion modes for material lifted from waste accumulations was demonstrated. For the sake of a clear terminology applied it was recommended to incorporate terms of “anthropogenic mineral resources” and “anthropogenic mineral deposit” as an appropriate adjustment to the existing regulation. A need to intensify stocktaking efforts on mineral waste accumulations in Poland was emphasized. It was also suggested that its results should be recognized in the Balance of Mineral Resources and State Resource Policy. In summary a recommended legal framework to regulate acquirement of mineral waste, recognizing particularities of such processes, was presented.

PL

W artykule wykazano znaczenie wtórnych surowców mineralnych dla gospodarki oraz scharakteryzowano źródła ich pozyskania. Zwrócono uwagę na aspekty gospodarcze wykorzystania odpadów, podkreślono także znaczenie usunięcia składowisk dla poprawy stanu środowiska. W krótkim rysie historycznym wykazano ewaluację stanu prawnego dotyczącego gospodarki odpadami w Polsce i w UE. Przypomniano też wyniki dotychczasowych prac badawczych i inwentaryzacyjnych nad zagospodarowaniem odpadów mineralnych w Polsce. Omówiono procedury pozyskiwania wtórnych surowców mineralnych ze składowisk odpadów, a także z innych obiektów, niebędących w świetle przepisów prawa składowiskami odpadów. Zwrócono uwagę na konieczność uwzględnienia w procedurach postępowania na wydobywanie odpadów specyfiki pozyskiwania surowców mineralnych, w szczególności podkreślono konieczność wykonania odpowiednika dokumentacji geologicznej złoża, zaprojektowania sposobu eksploatacji i przeróbki wydobywanego materiału skalnego. Dla uporządkowania terminologii i uzupełnienia obowiązujących procedur postępowania dla wydobywania odpadów przedłożono postulat usankcjonowania prawnego pojęć: „antropogeniczne zasoby mineralne” oraz „antropogeniczne złoże”. Podkreślono konieczność zintensyfikowania prac nad kompleksową inwentaryzacją składowisk odpadów mineralnych w Polsce. Zasugerowano też konieczność podjęcia prac nad usankcjonowaniem roli i udziału wtórnych surowców mineralnych w Bilansie Zasobów Mineralnych Polski oraz ich znaczenia w polityce surowcowej kraju. W podsumowaniu zaproponowano procedurę postępowania dla wydobywania odpadów mineralnych, uwzględniającą dodatkowe elementy specyficzne dla procedur pozyskiwania surowców mineralnych.

16

Czysta i neutralna klimatycznie planeta a surowce mineralne w UE

Karaś Henryk

Mining – Informatics, Automation and Electrical Engineering

|

2020

|

R. 58, nr 4

47--58

PL

Przedstawiono kierunki działania UE w ważnej dla rozwoju gospodarki dziedzinie, jaką są surowce mineralne i ich pozyskiwanie. Przełom w UE nastąpił dopiero w 2008 roku z chwilą ogłoszenia Nowej Polityki Surowcowej (NPS) i jej prezentacji w Brukseli. Dostrzeżono wieloletnie zaniedbania organów UE w dziedzinie braku nakładów na badania i rozwój w przemyśle wydobywczym w kolejnych programach innowacyjnych realizowanych przez UE. Zmiany na rynku globalnym pod koniec XX wieku spowodowały wysokie uniezależnienie gospodarki UE od importu wielu surowców [1, 2]. Przyjęty do realizacji plan NPS zawierał dziesięć działań obejmujących organy UE, kraje członkowskie oraz przemysł wydobywczy. W latach 2011–2012 pojawił się program nakierowany na wzmocnienie polityki surowcowej o nazwie EIP on RM – partnerstwo innowacyjne w surowcach. Jego efektem było także zwiększenie nakładów na działania w obszarze gospodarki w obiegu zamkniętym. Nowy program innowacyjny Horyzont Europa planowany na lata 2021–2027 przewiduje również ważną rolę dla surowców w dziedzinie rozwoju czystej energii i wdrażania zasad „zielonego ładu”, co ma wpłynąć na ograniczenie zmian klimatycznych w UE do 2050 roku [3]. Zasady „zielonego ładu” UE mają być wzorem do naśladowania dla innych krajów/kontynentów świata.

EN

The directions of EU activities in the field of mineral resources and their extraction, which are important for the development of the economy, are presented herein. The breakthrough in the EU came in 2008 with the announcement of the new Raw Materials Policy (RMP) and its presentation in Brussels in 2007. The long-term negligence of the EU authorities in terms of the lack of investment in research and development in the extractive industry in successive innovation programs implemented by the EU has been noticed. Changes in the global market at the end of the 20th century made the EU economy highly dependent from the import of many raw materials [1, 2]. The RMP plan adopted for implementation included 10 activities covering the EU bodies, member states and the mining industry. In the following years (2011–2012), a program aimed at strengthening the raw materials policy, called EIP on RM – innovative partnership on raw materials, appeared. It also resulted in an increase in expenditure on activities in the area of circular economy. The new innovation program Horizon Europe planned for 2021–2027 also provided for the important role of raw materials in the field of clean energy development and the implementation of the principles of the “green deal” , which is expected to reduce climate change plan in the EU by 2050 [3]. It is assumed that the principles of the EU’s “green deal” are to be a model for other countries / continents of the world to follow.

17

Clean and climate neutral planet and mineral resources in the EU

Karaś Henryk

Mining – Informatics, Automation and Electrical Engineering

|

2020

|

R. 58, nr 4

35--46

EN

The directions of EU activities in the field of mineral resources and their extraction, which are important for the development of the economy, are presented herein. The breakthrough in the EU came in 2008 with the announcement of the new Raw Materials Policy (RMP) and its presentation in Brussels in 2007. The long-term negligence of the EU authorities in terms of the lack of investment in research and development in the extractive industry in successive innovation programs implemented by the EU has been noticed. Changes in the global market at the end of the 20th century made the EU economy highly dependent from the import of many raw materials [1, 2]. The RMP plan adopted for implementation included 10 activities covering the EU bodies, member states and the mining industry. In the following years (2011–2012), a program aimed at strengthening the raw materials policy, called EIP on RM – innovative partnership on raw materials, appeared. It also resulted in an increase in expenditure on activities in the area of circular economy. The new innovation program Horizon Europe planned for 2021–2027 also provided for the important role of raw materials in the field of clean energy development and the implementation of the principles of the “green deal” , which is expected to reduce climate change plan in the EU by 2050 [3]. It is assumed that the principles of the EU’s “green deal” are to be a model for other countries / continents of the world to follow.

PL

Przedstawiono kierunki działania UE w ważnej dla rozwoju gospodarki dziedzinie, jaką są surowce mineralne i ich pozyskiwanie. Przełom w UE nastąpił dopiero w 2008 roku z chwilą ogłoszenia Nowej Polityki Surowcowej (NPS) i jej prezentacji w Brukseli. Dostrzeżono wieloletnie zaniedbania organów UE w dziedzinie braku nakładów na badania i rozwój w przemyśle wydobywczym w kolejnych programach innowacyjnych realizowanych przez UE. Zmiany na rynku globalnym pod koniec XX wieku spowodowały wysokie uniezależnienie gospodarki UE od importu wielu surowców [1, 2]. Przyjęty do realizacji plan NPS zawierał dziesięć działań obejmujących organy UE, kraje członkowskie oraz przemysł wydobywczy. W latach 2011–2012 pojawił się program nakierowany na wzmocnienie polityki surowcowej o nazwie EIP on RM – partnerstwo innowacyjne w surowcach. Jego efektem było także zwiększenie nakładów na działania w obszarze gospodarki w obiegu zamkniętym. Nowy program innowacyjny Horyzont Europa planowany na lata 2021–2027 przewiduje również ważną rolę dla surowców w dziedzinie rozwoju czystej energii i wdrażania zasad „zielonego ładu”, co ma wpłynąć na ograniczenie zmian klimatycznych w UE do 2050 roku [3]. Zasady „zielonego ładu” UE mają być wzorem do naśladowania dla innych krajów/kontynentów świata.

18

Innovative activity of companies in the raw material Industry on the example of Poland and Slovakia – selected aspects

Kowal Barbara, Domaracká Lucia, Tobór-Osadnik Katarzyna

Inżynieria Mineralna

|

2020

|

no. 2, vol. 2

71--77

EN

This paper discusses selected aspects of Innovative activity of companies in the raw material industry. The analysis included two countries from the group of Moderate Innovators (according to the Global Innovation Index, GII), namely Poland and Slovakia. A general comparison of the innovativeness level of Poland and Slovakia with the EU countries was conducted using indicators such as the Innovation-friendly Environment (IFE) or the Summary Innovation Index (SII). !e presented structure of expenditures on industrial innovation among the analysed countries revealed the absence of concentration in organizational and marketing innovations, which nowadays possesses significant importance. !e conclusion resulting from the study is that Poland and Slovakia should undoubtedly increase their innovative potential, i.a. in the use of their mineral raw materials as non-renewable resources, by identifying the sources of innovation, as well as the opportunities and threats associated with their implementation in raw material enterprises.

PL

W artykule przedstawiono wybrane aspekty działalności innowacyjnej firm w branży surowcowej. Analiza objęła dwa kraje z grupy Moderate Innovators (według Global Innovation Index, GII), czyli Polskę i Słowację. Ogólne porównanie poziomu innowacyjności Polski i Słowacji z krajami UE przeprowadzono za pomocą wskaźników, takich jak Innovation-friendly Environment (IFE) czy Summary Innovation Index (SII). Przedstawiona struktura wydatków na innowacje przedsiębiorstw przemysłowych wśród analizowanych krajów ujawniła brak koncentracji na innowacjach organizacyjnych i marketingowych, które obecnie mają istotne znaczenie. Z przeprowadzonych badań wynika, że Polska i Słowacja powinny niewątpliwie zwiększyć swój potencjał innowacyjny m.in. w wykorzystaniu swoich surowców mineralnych jako zasobów nieodnawialnych, poprzez identyfikację źródeł innowacji oraz szans i zagrożeń związanych z ich wdrażaniem w przedsiębiorstwach surowcowych.

19

Contribution of V4 countries to mineral sustainable development in EU

Čulková KatarÍna, Csikosova Adriana, Janošková Mária, Bauer Viliam

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2020

|

T. 36, z. 4

97--126

EN

Most EU member states have taken measures to implement the principles of sustainable development. Mineral extraction in Europe has become more difficult, since most member states have taken measures to implement the principles of sustainable development. The industrial minerals sector provides important mineral commodities for the industries. The general situation of minerals supplying in Europe is provided by a strong position of aggregate sector. The paper evaluates the development of mineral extraction in the Visegrad group of EU countries with the aim to find the position of the mining industry in the V4 countries and its contribution to the European mining industry, regarding the sustainability of mining. A task of sustainability assessment is the evaluation of the V4 mining sector’s contribution to the European economy and finally to assess the risks and obstacles for mining industry development. Due to the mentioned present state of minerals supplying in Europe, this is evaluated with economic and environmental significance of materials, connected with development of mineral production and critical mineral Raw Materials in EU, compared with worldwide situation, followed by the prediction of mineral production. The third part is orientated towards the evaluation of raw materials used in the individual V4 countries. The situation of mineral production is evaluated especially in the V4 region. There results show that despite the fact that there is an obvious certain boom and annual growth of mining volumes in the V4 countries, the growth does not mean the mining industry follows sustainable development. There is a vast space for the industry to improve. The further evaluation of state minerals demands the consideration of risks and obstacles in mining business and the environment impact.

PL

Większość państw członkowskich UE podjęła działania mające na celu wdrożenie zasad zrównoważonego rozwoju, co spowodowało, że wydobycie surowców mineralnych stało się trudniejsze. Sektor materiałów budowlanych i ceramicznych zaopatruje przemysł w wiele ważnych surowców mineralnych. Wśród nich, w skali Europy, ważną rolę odgrywa sektor kruszyw. W artykule dokonano oceny rozwoju wydobycia kopalin w krajach Grupy Wyszehradzkiej (V4) w celu ustalenia pozycji przemysłu wydobywczego tych krajów i ich wkładu w europejskie zrównoważone górnictwo. Oceniono znaczenie sektora wydobywczego Grupy Wyszehradzkiej dla gospodarki europejskiej oraz określono bariery i zagrożenia dla rozwoju górnictwa. Biorąc pod uwagę stan zaopatrzenia Europy w surowce mineralne, oceny dokonuje się pod kątem ich ekonomicznego i środowiskowego znaczenia, a zwłaszcza zapotrzebowania na surowce mineralne i surowce krytyczne dla przemysłu Unii Europejskiej na tle sytuacji światowej, z uwzględnieniem prognoz wydobycia. Kolejna część artykułu dotyczy oszacowania zapotrzebowania na surowce mineralne w poszczególnych krajach Grupy Wyszehradzkiej. Roczny wzrost wolumenów wydobycia surowców mineralnych w krajach V4 nie oznacza, że górnictwo rozwija się w sposób zrównoważony. Branża ma ogromne możliwości poprawy w tym zakresie. Dalsza ocena możliwości rozwoju produkcji surowców mineralnych wymaga wzięcia pod uwagę występujących zagrożeń i barier w działalności górniczej oraz uwzględnienia wpływu na środowisko przyrodnicze.

20

Assessing the criticality of minerals used in emerging technologies in China

Yu Yun

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2020

|

T. 36, z. 2

5--20

EN

Emerging technologies represent the direction of the new industrial revolution of promoting sustainable economic and social development, and strategic emerging industries have developed rapidly in China. The development of these emerging technology industries requires more mineral resources as raw materials, especially the need for specific minerals, has increased. The unsatisfied growing demand for minerals used in emerging technologies or an unexpected supply disruption in major producing countries could have an impact on economic development. There are only several studies on the supply of mineral resources from the perspective of mineral resources needed by the development of China’s emerging industries. To assess the criticality of the minerals needed by the strategic emerging industries in China, this paper adopts three indicators: import concentration, the volatility of prices and the application requirements by the Chinese 13th five-year plan dedicated to strategic emerging industries in 2016. Furthermore, 34 types of nonfuel minerals and mineral raw materials are separated into three categories. Finally, this paper indicates that the three indexes are all high for 8 minerals with supply risks, application in emerging technologies, and substantial market fluctuations which need the support of special policies. Two indexes of three Level-II indicators are high for 14 minerals which need different policy combination measures, and one index is high for 12 minerals which also needs attention, all of which were analyzed.

PL

Nowo powstające technologie stanowią kierunek nowej rewolucji przemysłowej promującej zrównoważony rozwój gospodarczy i społeczny, a strategiczne wschodzące branże przemysłu szybko rozwinęły się w Chinach. Rozwój tych nowo powstających branż technologicznych wymaga wykorzystania znacznej ilości zasobów surowców mineralnych, a zwłaszcza ściśle określonych surowców mineralnych. Niezaspokojony rosnący popyt na surowce mineralne (pierwiastki, minerały, surowce mineralne metaliczne) wykorzystywane w nowo powstających technologiach lub nieoczekiwane zakłócenie dostaw z produkujących je krajów może mieć wpływ na rozwój gospodarczy. Występują nieliczne badania dotyczące podaży zasobów surowców mineralnych z punktu widzenia zasobów surowców mineralnych potrzebnych do rozwoju wschodzących branż przemysłu w Chinach. Aby ocenić krytyczność surowców mineralnych potrzebnych strategicznym wschodzącym branżom przemysłu w Chinach, w artykule przyjęto trzy wskaźniki: koncentrację importu, zmienność cen i wymogi dotyczące zastosowania zawarte w trzynastym chińskim planie pięcioletnim poświęconym strategicznym wschodzącym przemysłom w 2016 roku. Ponadto 34 rodzaje surowców mineralnych (pierwiastki, metale, surowce mineralne niepaliwowe) podzielono na trzy kategorie. Ostatecznie, w artykule pokazano, że wszystkie trzy indeksy są wysokie dla 8 surowców mineralnych z ryzykiem ich dostaw, zastosowaniem w nowych technologiach i znacznymi wahaniami rynku, które wymagają specjalnej polityki wsparcia. Dwa wskaźniki z trzech wskaźników poziomu II są wysokie dla 14 surowców mineralnych, które wymagają kombinacji różnej polityki wsparcia, a jeden wskaźnik jest wysoki dla 12 surowców mineralnych, które również wymagają uwagi spośród wszystkich, które zostały przeanalizowane.