Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Transformacja energetyczna jako katalizator zmian strukturalnych w gospodarce

Rybarz Mateusz

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2024

|

nr 112

73--82

PL

Wzrost liczby ludzi na świecie oraz rozwój gospodarczy generuje wyzwania dla produkcji energii elektrycznej, zwłaszcza w kontekście zrównoważonego rozwoju i transformacji energetycznej. Wyższy wskaźnik PKB per capita wiąże się z większym zużyciem energii na jednego mieszkańca, co stanowi wyzwanie dla państw o niższych dochodach. Struktura produkcji energii elektrycznej na świecie ulega zmianom, a odnawialne źródła energii zyskują na znaczeniu kosztem paliw kopalnych. Kluczowym wyzwaniem dla decydentów jest kierowanie procesem transformacji energetycznej tak, aby uniknąć nieefektywnej alokacji zasobów oraz uwzględnić równowagę pomiędzy celami ekologicznymi, społecznymi i ekonomicznymi.

EN

The growth of the world’s population and economic development pose challenges for electricity production, especially in the context of sustainable development and energy transformation. A higher GDP per capita is associated with increased energy consumption per capita, presenting a challenge for countries with lower incomes. The structure of global electricity production is changing, with renewable energy sources gaining importance at the expense of fossil fuels. A key challenge for decision-makers is to guide the energy transformation process to avoid inefficient resource allocation and to balance ecological, social, and economic goals.

2

Structural changes and chemical composition changes during the plasma cutting process

Rzeźnikiewicz Agnieszka, Górka Jacek

Biuletyn Instytutu Spawalnictwa w Gliwicach

|

2023

|

Vol. 67, No. 1

14--20

EN

Cutting is usually one of the initial and primary operations used when making welded structures and fabricating structural elements. Increasingly often, the preparation of elements involves the use of thermal, in particular plasma arc, cutting. The plasma arc cutting process consists in melting and ejecting liquid metal from the cut gap by highly concentrated plasma electric arc burning between a non-consumable electrode and a workpiece. The article presents results of tests concerning the influence of plasma gas on structural changes and chemical composition changes resulting from the cutting of unalloyed steel using air plasma arc. The tests revealed that the application of the air plasma arc cutting process led to the formation of an amorphous layer characterized by a very high nitrogen content (of approximately 1.6%) and a hardness of 750 HV 0.2. This high nitriding effect was triggered by the diffusion of nitrogen from the plasma gas. At the same time, the effect of air plasma arc gases on the liquid metal led to the carburising of the cut surface (up to approximately 0.5%) as well as to the burnout of alloying components (in accordance with the theory of selective oxidation of chemical elements). After the air plasma cutting process, the material structure revealed features intermediate between those of the structure formed through oxygen cutting and those of the structure formed as a result of nitrogen plasma cutting. The tests also revealed that the argon-hydrogen plasma cutting process had the lowest effect on the material subjected to cutting.

PL

Cięcie jest zwykle jedną z początkowych i podstawowych operacji procesu wytwarzania konstrukcji spawanych oraz wykonywania gotowych elementów konstrukcji. Coraz częściej do przygotowania elementów używa się cięcia termicznego, a w szczególności cięcia łukiem plazmowym. Proces cięcia łukiem plazmowym polega na stopieniu i wyrzuceniu ciekłego metalu ze szczeliny cięcia silnie skoncentrowanym plazmowym łukiem elektrycznym, jarzącym się między elektrodą nietopliwą a ciętym przedmiotem. W artykule przedstawiono wyniki badań wpływu gazu plazmowego na zmiany strukturalne i zmiany składu chemicznego powstałe w wyniku procesu cięcia łukiem plazmy z zastosowaniem powietrza w stali niestopowej. Wykazano, że w wyniku procesu cięcia plazmą z zastosowaniem powietrza na powierzchni cięcia powstaje warstwa bezpostaciowa o bardzo dużej zawartości azotu (około 1,6%) i twardości rzędu 750 HV 0,2. To silne naazotowanie jest spowodowane dyfuzją azotu z gazu plazmowego. Jednocześnie w wyniku oddziaływania gazów łuku plazmy z zastosowaniem powietrza na ciekły metal dochodzi do nawęglenia powierzchni cięcia (do około 0,5%) i wypalenia składników stopowych, w myśl teorii selektywnego utleniania pierwiastków chemicznych. Po procesie cięcia plazmą z zastosowaniem powietrza struktura materiału wykazuje cechy pośrednie między strukturą powstałą po procesie cięcia tlenem a plazmą z zastosowaniem azotu. Najmniejszy wpływ na materiał cięty wywiera proces cięcia plazmą z zastosowaniem mieszanki argon-wodór.

3

Nowe trendy w światowym przemyśle celulozowo-papierniczym

Graczyk Tomasz

Przegląd Papierniczy

|

2022

|

R. 78, nr 4

188--191

PL

Mimo pandemii Covid-19 przemysł celulozowo-papierniczy na świecie w ostatnich dwóch latach rozwijał się dynamicznie. Powstało wiele innowacyjnych rozwiązań, począwszy od produkcji mas celulozowych, wyrobów higienicznych, po opakowania z tektury falistej. W tym okresie nastąpił przyspieszony przepływ kapitału do segmentu opakowań i mu pokrewnych, mimo wzrostu cen mas celulozowych. Pandemia przyspieszyła również zmiany strukturalne w zakresie zrównoważonego rozwoju i energii, dzięki nowym przepisom w dziedzinie ochrony środowiska oraz ewolucji sektora papierniczego w Chinach [1, 2, 5].

4

Durable Wash-Resistant Antimicrobial Treatment of Knitted Fabrics

Krisciunaite Jolita, Kalendraite Brigita, Ragelienė Lina, Merkelyte Evelina, Mikucioniene Daiva

Autex Research Journal

|

2022

|

Vol. 22, no. 4

373--382

EN

Antimicrobial finishing is increasingly used in textile products to increase their functionality. Antimicrobial properties became extremely important during the COVID-19 situation. The main problems faced by antimicrobial finishing are nontoxicity and durability (wash-resistance) of antibacterial activity. Also, it is important to determine whether the antimicrobial finishing changes comfort properties, such as air permeability. This paper deals with the durability of antimicrobial treatment, that is, resistance to washing, and effect on the structural changes that may have influence on the comfort properties, such as permeability to air. Knits of various raw compositions were antimicrobial-treated with the new commercial antimicrobial product, Si Bactericidal (Smart Inovation, Portugal). After the antimicrobial treatment, knitted specimens were washed 50 times and changes in their structural parameters, air permeability, and antimicrobial activity were measured. It was found that the mentioned antimicrobial treatment gives very good antimicrobial activity to the treated fabric and is wash-resistant and long-lasting. Also, it does not change dimensions and permeability to air of the treated fabrics with some exceptions of cotton-based knitted structures.

5

Hale namiotowe – płatew z rury cienkościennej, studium przypadku

Walentyński Ryszard, Siwek Monika

Przegląd Budowlany

|

2020

|

R. 91, nr 3

18--21

PL

W niniejszym artykule poruszono problemy związane z bezpieczeństwem projektowania tymczasowych hal namiotowych wynikających ze specyfiki ich projektowania oraz eksploatacji. Przeprowadzono studium przypadku zastosowania płatwi o profilu rury okrągłej cienkościennej. Pokazano, jak znaczący wpływ na nośność mogą mieć przeróbki niezgodne z wolą projektanta takiego elementu.

EN

This article deals with problems related to the safety of designing temporary tent halls arising from the specifics of their design and exploitation. A case study was carried out of the use of a thin-walled round purlin. It has been shown how significant impact on the load-bearing capacity can have modifications incompatible with the will of the designer of such an element.

6

Skaningowa mikroskopia elektronowa i mikroanaliza rentgenowska w ocenie trwałości protez głosowych u chorych po całkowitym usunięciu krtani z powodu raka

Smółka Wojciech, Chmiela Bartosz, Plich Jan, Kasperczyk Katarzyna, Sozańska Maria

Inżynieria Materiałowa

|

2019

|

Vol. 40, nr 6

158--162

PL

Od wielu lat w rehabilitacji mowy chorych laryngektomowanych wykorzystywane są protezy głosowe. Stosowanie protez głosowych w specyficznym środowisku śluzówek tchawicy i przełyku wiąże się niestety z ich ograniczoną „żywotnością” maksymalnie do 6 miesięcy. Oznacza to, że wszczepione protezy wymagają okresowej wymiany z powodu obniżenia swej jakości i ograniczenia w funkcjonowaniu. Ograniczenia funkcjonowania protezy w miarę jej użytkowania są spowodowane różnymi czynnikami materiałowymi zależnymi od właściwości protezy lub zależnymi od „dobrostanu” przetoki, które są związane z właściwościami tkanek otaczających przetokę. Przedmiotem badań w prezentowanej pracy jest ocena stanu powierzchni protez głosowych po okresie użytkowania przez 3 miesiące.

EN

Total laryngectomy is a basic method of treatment of advanced laryngeal cancer. It is a procedure of complete larynx removal. The patient after such operation loses ability to speak. For many years different methods of voice rehabilitation after laryngectomy were carried out. Voice prosthesis implantation is the most effective method of voice restoration improving oesophageal speech. This kind of prosthesis is implanted into fistula between oesophagus and trachea, and prevents saliva and food bulk aspiration. The oesophageal speech takes place when air cumulated in oesophagus is regurgitated to pharynx and oral cavity. Mucosal vibrations generate sound that can be understood. In this work we present outcomes of microscopic analysis of surface of voice prosthesis after 6 months of implantation. The aim of our article is to define microstructural damage of voice prosthesis that take place during its implantation (SEM, EDS). We describe morphology of these damages and analyse factors leading to such degradation.

7

The influence of structural and functional changes on N-P-K input of agricultural origin and surface water quality in the upper Dunajec River basin in the years 1980-2010

Kopacz M., Kowalczyk A., Smoroń S., Rychtarczyk M.

Geology, Geophysics and Environment

|

2018

|

Vol. 44, no. 3

295--308

EN

The aim of the study was the prediction of N-P-K inputs (hereafter referred to as NPK load) from agricultural sources. The study aimed to determine relations between the structural changes and the N-P-K load (nitrogen-phosphorus-potassium) fertilizer components in the upper Dunajec River basin (the Carpathian region in Poland). Analysis included the level and nature of agricultural production, the land use structure and non-agricultural factors. Multiple regression analysis was used for the development of the model. Relationships were determined in the form of regression models in the system of N-P-K load-structural parameters-land use-surface water quality. The quality of surface water was assessed in a range of concentrations of N-NO3-, N-NH4+, PO43-, Cl-, and compared to the N-P-K load that was brought to the basin from agricultural sources. Significant structural and spatial changes took place in the upper Dunajec River basin that affected many social, economic and environmental factors. Agricultural production was reduced, resulting in a decrease of area of agricultural land between the year 1980 and 2010. The most important factors influencing the changes in biogenic load of an agricultural origin were: stocking density and mineral fertilization. Both of these parameters determined the amount of N-P-K load in approx. 80-90% (not counting the use of N-P-K components by crops). Surface water quality has generally improved, only higher concentrations of chlorides were recorded in small urbanized river basins. Therefore, the chemical composition of water plays the role of a simplified indicator of structural changes. Mathematical formulas proved changes in N-P-K load depending on variations of individual influencing factors. The development of the usable space of the investigated river basin must take into account agricultural and non-agricultural factors, as well as the proportions and relationships between them. Only then might the sustainable and multifunctional development of these areas be provided.

8

Oddziaływanie procesu podziemnego zgazowania węgla na zmiany strukturalne górotworu otaczającego

Merta G., Salamon K.

Przegląd Górniczy

|

2016

|

T. 72, nr 4

63--70

PL

W artykule dokonano próby oceny oddziaływania procesu podziemnego zgazowania węgla na zmiany strukturalne zachodzące w górotworze otaczającym parcelę węgla poddaną temu procesowi. Ocena dotyczyła eksperymentu przeprowadzonego w KWK „Wieczorek" w latach 2014 - 2015. Dla realizacji postawionego celu wykorzystane zostały informacje dotyczące wpływu efektu termicznego na zmiany parametrów geomechanicznych górotworu, wyniki badań in situ oraz numeryczne metody modelowania. Dokonane analizy oraz uzyskane wyniki z łącznego zastosowania tych metod przedstawiono w niniejszej pracy.

EN

This paper attempts to assess the impact of the process of underground coal gasification for structural changes in the rockmass surrounding the part of coal seam subjected to the process. Such an assessment was performed for the case of an experiment conducted in „Wieczorek" hard coal mine in the years 2014 - 2015. In order to achieve the objective, information regarding the impact of thermal effects on changes in geomechanical parameters of the rockmass, results of in situ researches and numerical modeling methods were used. The analysis and the results obtained from the combined use of these methods are presented in this paper.

9

Model of sustainable development of the national economy of Ukraine: assessment of current state and prospects of development

Kuzmin O., Shpak N., Pyrog O.

ECONTECHMOD : An International Quarterly Journal on Economics of Technology and Modelling Processes

|

2016

|

Vol. 5, No 1

43--50

EN

The article considers the research of sustainable development model of national economy of Ukraine at the modern conditions. Determine the structural changes of national economy of Ukraine at the period of 2001 – 2012. During the period from 2001 to 2012 increase of the share of economic activities of the sphere of immaterial production, while reduction of the share of economic activities of the sphere of material production. The lack of progress in the development and implementation of new technologies prevented the improvement of industrial competitiveness, which partly led to a deep structural crisis and drop in production. The share of type of economic activity in the structure of the national economy does not affect its importance for the development of national economy. The poor energy efficiency of Ukraine poses a serious threat to its economic security that results in a deformed structure of production and consumption, in the usage of old technology of production of energy and in slow implementation of energy saving technologies. For sustainable development of Ukrainian national economy at unstable modern conditions must improving public-private partnership in the field of energy efficiency are substantiated.

10

Badanie techniczne pojazdów po zmianach konstrukcyjnych, dostosowanych do korzystania przez osoby niepełnosprawne

Sowiński A., Zysińska M., Dziedziak P.

Logistyka

|

2015

|

nr 3

4573--4583, CD 1

PL

W artykule omówiono zagadnienia jednego z podstawowych elementów systemu na rzecz mobilności osób niepełnosprawnych, mianowicie procesów adaptacji pojazdów do przewozu i kierowania przez osoby z różnymi rodzajami dysfunkcji ruchowych. Przedstawiono również zagadnienie korzystania przez osoby niepełnosprawne z pojazdów zaadaptowanych. Przeanalizowano, na ile wprowadzono zmiany, w szczególności konstrukcyjne, wpływają na parametry ergonomii i bezpieczeństwa. Omówiono, związaną z wprowadzonymi zmianami w pojazdach, problematykę zakresu oraz sposobu wykonania badania technicznego w stacji kontroli pojazdów. Oceniono praktykę badania pojazdów przystosowanych do użytkowania przez osoby niepełnosprawne, stwierdzając, że w Polsce brakuje spójnego systemu regulacji prawnych w tym zakresie. Zauważono, że nieuporządkowana legislacja związania z prowadzeniem badań technicznych i diagnostyką pojazdów przystosowanych, powoduje nadmierny subiektywizm przedstawianych wyników badań i wydawanych opinii. Wskazano na pilną potrzebę stworzenia stosownych przepisów wykonawczych.

EN

The article discusses the issues of one of the basic elements of the system for the mobility of persons with disabilities, namely the process of adapting vehicles for carriage and to be driven by people with different types of physical dysfunctions. It also presents the issue of the use of adapted vehicles by persons with disabilities. It has been analyzed to what extent the changes introduced; in particular, structural ones, affect the ergonomics and safety parameters. The issue of extent and method of performing a technical inspection at the vehicle inspection station, associated with changes in vehicles, has been discussed. The practice of testing vehicles adapted for use by persons with disabilities, has been evaluated, stating that Poland lacks a coherent regulatory system in this area. It has been noted that incoherent legislation associated with conducting technical tests and diagnostics of the adapted vehicles, causes excessive subjectivity of the presented results of tests and opinions issued. The article pointed out the urgent need for creating appropriate implementing regulations.

11

A synthesis model for forcing action arrangement in the system of reducing dynamic loads of a mobile machine

Kaźmierczak H., Pawłowski T., Zembrowski K.

International Journal of Applied Mechanics and Engineering

|

2015

|

Vol. 20, no. 2

437--443

EN

An idea is presented for a method to lower excessive dynamic loads in the system of supporting structure, mechanical-hydraulic forcing system, vibration isolation system, protective unit. The dynamic characteristics of the system are determined by the method of dynamic susceptibility. An analytical model of the system was built (mobile machine to carry out protective treatments; project WDN-POIG.01.03.01-00-164/09).

12

Structural Changes in the Furan Resins by UV Radiation and Atmospheric Air

Bobrowski A.

Archives of Foundry Engineering

|

2015

|

Vol. 15, iss. 1 spec.

5--8

EN

In this paper, the results of research of structural changes that occur during in furan resins with different content of furfuryl alcohol by UV radiation and atmospheric air are presented. The research was carried out by transmission method (KBr pellets), using FTIR spectrometer Excalibur 3000 for the three samples of furan resins with different content of furfuryl alcohol. As a result of UV radiation and oxidizing atmosphere only the sample of the resin Kaltharz 8616 remained liquid. Two others (Kaltharz U 404 and Kaltharz 8117) were cured after 1

13

Transformacje strukturalne w kryształach wywołane reakcjami fotochemicznymi

Turowska-Tyrk I., Bąkowicz J.

Wiadomości Chemiczne

|

2014

|

[Z] 68, 5-6

381--402

EN

Structural changes induced in crystals by photochemical reactions were presented. The changes concern: a) the distances between neighbouring reactant molecules and their mutual orientation in the case of intermolecular reactions, b) the distances and angles between fragments of a molecule for intramolecular reactions, c) the position of molecules in crystals, d) geometry of hydrogen bonds, e) cell constants, and f) the content of product molecules in crystals. For most intramolecular reactions, the distances between reactive atoms are constant for a long time in phototransformation and decrease rapidly at its end (Figs. 3 and 5). In the case of intermolecular reactions, the distances between reactive atoms of reactant molecules decrease linearly along with the phototransformation of crystals (Fig. 7). Additionally, unreacted molecules become, to a certain degree, similar to product molecules in terms of their shape (Figs, 4 and 8). Reactant and product molecules do not assume a fixed place in crystals. Product molecules change their orientation towards that of which is observed in a pure product crystal and reactant molecules gradually move away from the position they took in pure reactant crystals. All this has an influence on the geometry of hydrogen bonds existing in crystals (Fig. 9). The above-mentioned structural transformations find their expression in values of cell constants (Fig. 10). The factors influencing the photoreactivity of molecules in crystals were also described. Knowledge of crystal and molecular structures of partly reacted crystals, determined thanks to X-ray structure analysis which is a branch of crystallography, reveals the behaviour of molecules in crystals in which photochemical reactions proceed and helps to understand a pathway of these reactions.

14

Wpływ temperatury i prędkości odkształcenia na mikrostrukturę stopu na osnowie fazy międzymetalicznej Ni3Al

Jóźwik P., Polkowski W., Schindler I., Rusz S., Kawulok P., Krawczyk K., Bojar Z.

Hutnik, Wiadomości Hutnicze

|

2014

|

Vol. 81, nr 8

549--551

PL

W pracy przedstawiono analizę wpływu temperatury i prędkości walcowania na gorąco na ewolucję mikrostruktury wcześniej uplastycznionego, drobnoziarnistego stopu na osnowie fazy międzymetalicznej Ni3Al z dodatkami stopowymi cyrkonu i boru. W efekcie przeprowadzonej obróbki plastycznej na gorąco stwierdzono istotny przyrost umocnienia, względem materiału wyjściowego. Analiza EBSD wykazała lokalną przebudowę struktury materiału na drodze rekrystalizacji dynamicznej w temperaturze 1280OC i przy prędkości odkształcania 17 m/min.

EN

Temperature and deformation strain rate structure changes in hot-rolled, fine-grained Ni3Al-based intermetallic alloy with zyrconium and boron addition were analyzed in the paper. The conducted hot-working leads to significant increase of hardening level than for material in “initial” stage. The EBSD analysis shows structure change by dynamic recrystallization at temperature 1280OC and strain rate 17 m/min.

15

Odporność na zużycie ścierne, kruche pękanie i zmęczenie stali wysokowęglowej otrzymanej w różnych procesach

Aniołek K., Herian J., Cieśla M., Skotnicki G.

Hutnik, Wiadomości Hutnicze

|

2014

|

Vol. 81, nr 1

11--14

PL

Kształtowniki szynowe ze stali perlitycznych stosowane w budowie rozjazdów i dróg kolejowych muszą posiadać odpowiednie charakterystyki mechaniczne i zmęczeniowe oraz wysoką odporność na zużycie ścierne. W pracy przedstawiono podstawy doboru parametrów dla procesu wyżarzania izotermicznego. Kształtowanie mikrostruktury stali R260 przeprowadzono w procesach walcowania na gorąco oraz podczas wyżarzania izotermicznego. Określono wpływ morfologii perlitu na odporność na kruche pękanie w płaskim stanie odkształcenia KIc,, na wysokocyklową trwałość zmęczeniową i odporność na zużycie ścierne. Wykazano, że w badanych procesach można regulować w szerokim zakresie właściwości stali zmieniając w materiale morfologię perlitu.

EN

Rail sections made of pearlitic steels used in the construction of turnouts and railroads must have appropriate mechanical and fatigue characteristics as well as high resistance to abrasive wear. The paper presents the basics of the selection of parameters for the isothermal annealing process. The microstructure of R260 steel was shaped in hot rolling processes and during isothermal annealing. The influence of pearlite morphology on brittle cracking resistance in a flat state of deformation KIC, high-cycle fatigue life and resistance to abrasive wear was determined. It was demonstrated that in the examined processes the properties of the steel may be controlled within a wide range by changing the morphology of pearlite in the material.

16

Quantifiable measures of the structural degradation of construction materials

Kaźmierczak H., Pawłowski T., Wojniłowicz Ł.

Diagnostyka

|

2013

|

Vol. 14, No. 4

77--83

EN

The authors have outlined a method for analysing the fatigue degradation of mechanical structures described in terms of variations in the mobility of dynamic impedances, their real and imaginary parts and fluctuations in the strength of dynamic rigidity and the strength of the internal damping of structures expressed as a function of degradation time (the number of degrading impulse impacts). The variations are identified over the full scope of destruction ranging from nucleation to dominant fracturing. Such an identification is carried out by the method of experimental modal analysis and by energy-based methods with the use of a mechatronic accelerated testing station. The paper provides definitions of the related measurable measures of the process[6]. The point is illustrated with an overview of selected strength characteristics of modern construction steel.

PL

Przedstawiono zarys metody analizy procesu degradacji zmęczeniowej struktur mechanicznych, opisanej przez charakterystyki zmian mobilności dynamicznych, impedancji, ich części rzeczywistych i części urojonych oraz zmian mocy sił sztywności dynamicznych i mocy sił tłumienia wewnętrznego struktur w funkcji czasu procesu degradacji(liczba degradujących uderzeń impulsowych). Charakterystyki te wyznacza się w pełnym zakresie procesu niszczenia od nukleacji do dominującego pęknięcia metodą eksperymentalnej analizy modalnej i metodami energetycznymi z zastosowaniem mechatronicznego stanowiska badań przyspieszonych. Praca zawiera definicje mierzalnych miar procesu. Jako przykład zamieszczono wybrane charakterystyki właściwości wytrzymałościowych nowoczesnych stali konstrukcyjnych.

17

Energetic characteristics of degradation process of mechanical structures

Kaźmierczak H., Pawłowski T.

International Journal of Applied Mechanics and Engineering

|

2012

|

Vol. 17, no. 3

861-867

EN

The knowledge of fatigue strength is required in numerous areas of engineering design, and in particular, in components of working machines. Destruction processes of machine components have an energetic dimension. An energy model of construction effort and energy measure capacity and effort of sample degradation of constructional materials was presented. The characteristics of welded joints of the samples were used in structural design. This article presents the idea behind the method and sample results of tests of structural degradation profiles and energetic measures of fatigue strength of modern constructional steel.

18

Effects of the Artificial Weathering of Biodegradable Spun-Bonded PLA Nonwovens in Respect to their Application in Agriculture

Sztajnowski S., Krucińska I., Sulak K., Puchalski M., Wrzosek H., Bilska J.

Fibres & Textiles in Eastern Europe

|

2012

|

Vol. 20, no. 6B (96)

89--95

EN

The structural changes and mechanical properties of spun-bonded polylactide (PLA) nonwovens resulting from artificial weathering were analyzed in respect to their application in agriculture. The spun-bonded nonwovens were stabilized on a calender at various temperatures ranging from 60 to 110°C. The weathering process was carried out with the use of a Q-SUN weathering chamber under two selected climatic conditions resembling temperate and subtropical climate, respectively. The artificial aging effect on the nonwovens was assessed by measuring their physical parameters and mechanical properties as well as by analyzing their structural changes by means of Fourier infrared spectrophotometry (FTIR), polarization-interference microscopy (PIM) and wide angle X-ray scattering (WAXS).

PL

W pracy zbadano efekty sztucznego starzenia włóknin z polilaktydu (PLA) wytworzonych techniką spun-bonded w aspekcie ich zastosowania w rolnictwie. Włókniny stabilizowano w procesie wytwarzania na kalandrze w temperaturach od 60 °C do 110 °C. Proces sztucznego starzenia przeprowadzono w komorze Q-SUN w warunkach zbliżonych do klimatu umiarkowanego i podzwrotnikowego. Efekty starzenia włóknin badano oceniając zmiany parametrów fizycznych i właściwości mechanicznych w aspekcie zmian ich budowy wykorzystując metody: spektrofotometrii absorpcyjnej w podczerwieni (FTIR), mikroskopii polaryzacyjno-interferencyjnej (MPI) oraz dyfraktometrii rentgenowskiej (WAXS).

19

The role of grasslands in the formation of structural and spatial order of rural areas

Twardy S., Jankowska-Huflejt H., Wróbel B.

Journal of Water and Land Development

|

2011

|

no. 15

99-113

EN

This paper presents structural changes witch took place in Poland as a result of social and economic transformation. In relation to 1970' and 1980' it was certify that agricultural lands were significantly decreased (to 16.15 million ha in 2008). Within them arable lands were reduced in favour of grasslands and other lands which are markedly noticed in Carpathian areas. Actually use of grasslands in those areas transcends 40 per cent with regard to whole area, however above 700 m a.s.l. contribution of grasslands pass 65 per cent. Yields of grass biomass from those grasslands were also decreased.

PL

W Polsce struktura użytkowania ziemi zaczęła się wyraźniej zmieniać pod koniec lat 80. minionego wieku. Związane było to z transformacją ustrojową. Przeobrażenia dotyczyły zarówno użytków rolnych, których areał wydatnie się zmniejszył, jak i obszarów leśnych, stopniowo z kolei powiększających swoją powierzchnię. Zwiększały się również obszary zajmowane pod zabudowę i infrastrukturę. Omawiane zmiany dotknęły również obszary górzyste, w tym karpackie, co w niniejszej pracy zobrazowano w odniesieniu do lat 1988-2008 oraz różnych stref ich wysokości. Następstwem ich były istotne zmiany w obrębie obszarów wykorzystywanych rolniczo. W strukturze użytków rolnych Karpat Polskich grunty orne zmniejszyły swój udział o ok. 40%, a użytki zielone zwiększyły o ponad 70% w porównaniu ze stanem sprzed transformacji ustrojowej. Równocześnie znacznie też zwiększył się udział obszarów pozostałych, w tym nieużytków. Wraz ze wzrostem wysokości n.p.m. ubywa gruntów ornych, a zwiększa się obszar łąk i pastwisk. Obecnie w przedziale hipsometrycznym 700-1100 m n.p.m. grunty orne zajmują 5,6-16,3%, a użytki zielone 65,4-68,7% ogólnej powierzchni użytków rolnych. Pozostałe, głównie nieużytki, utrzymują się w granicach 18,3-25,7%. W obszarach górskich użytki zielone spełniają obok funkcji produkcyjnych również funkcje ochronne. Dlatego też ogranicza się tu intensywność ich użytkowania, co wpływa ujemnie na ilość uzyskiwanej biomasy. Zmienność wytwarzanej biomasy w czasie i przestrzeni przedstawiono graficznie na przykładzie plonowania trwałych użytków zielonych. W latach 1988-1992 oceniano ją średnio na 6,8 t·ha, a w latach 2007-2008 już tylko na 5,6 t·ha siana łąkowego. Przyczyną tak wyraźnego zmniejszenia plonowania było zdecydowanie mniejsze zainteresowanie rolników (górali) chowem i hodowlą przeżuwaczy. Obecnie w górach występuje nadprodukcja biomasy trawiastej w stosunku do możliwości jej wykorzystania przez zwierzęta. Opisane przeobrażenia są jednak korzystne dla środowiska. Trwałe zadarnienie chroni ubogie i płytkie gleby górskie przed procesami erozyjnymi - erozją wodną i wietrzną. Podobną rolę spełniają również lasy, których udział wraz ze wzniesieniem nad poziom morza wyraźnie się zwiększa. Restrukturyzacja rolnoprzestrzenna omawianych obszarów była zatem korzystna i korespondowała z dążnością do zrównoważonego i wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich położonych w górach.

20

Energetic modes in description of structural degradation of constructional materials

Kaźmierczak H., Pawłowski T., Kromulski J.

Diagnostyka

|

2011

|

nr 1(57)

25-29

EN

This article presents results analysis of the structural degradation of technical materials samples. The results have been determined by the analysis of the distribution under dynamic load (a discrete model of structure dynamic load). The aim of this research is to describe the process of structural degradation of the basic technical materials. The structural changes of the constructional material samples subjected to impulsive loads have been measured. Information about the technical condition of the individual material samples have been obtained on the basis of the energy characteristics of power spectral density under degrading dynamic load. The results were presented in the form of power amplitude estimation of the dynamic stiffness forces and damping forces, changing with the ongoing samples degradation process. Research conducted at the work station by the method of impulsive test helped to determine the initial load causing the damage in the material structure. Further analysis of the material structural changes allowed determining the limits of load, which will initiate the process of structural degradation (in. ex. cracking).

PL

W artykule przedstawiono ideę badania wytężenia materiałów konstrukcyjnych energetyczną metodą wyznaczania widmowych charakterystyk, opisujących zmiany strukturalne obiektów mechanicznych. Wytężenie materiału definiowane jest jako ogół zmian charakterystyk strukturalnych występujących w materiale w wyniku poddania go zewnętrznym obciążeniom mechanicznym. Wyznaczono miary tych zmian przy zmiennych obciążeniach dynamicznych. Synergizm różnych procesów (np. rodzaj i amplituda obciążeń, przestrzenna i czasowa charakterystyka tych obciążeń, procesy korozji i starzenia, własności wytrzymałościowe materiałów, itp.) stanowi o zmianach strukturalnych obiektu mechanicznego. Charakterystyki zmian parametrów strukturalnych materiałów wyznaczano poprzez moce sił tłumienia(tarcie wewnętrzne) i moce sił bezwładności i sił sztywności dynamicznej, oraz wyznaczanej na tej podstawie pracy sił powodujących degradację próbek materiałów. Gęstości widmowe mocy obciążeń degradacji strukturalnej materiałów konstrukcyjnych(część rzeczywista i część urojona) obliczano metodą eksperymentalnej analizy modalnej. Badania właściwości wytężenia materiałów obejmują wyznaczenie widmowych charakterystyk energetycznych ścinania, skręcania i zgniatania oraz miar zmiany parametrów strukturalnych(miar tarcia wewnętrznego i sztywności dynamicznej.