Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Monitoring małych rzek wyżynnych na przykładzie potoku Łękawka (gmina Bestwina, województwo śląskie)

Salachna Anna, Widuch Dominika

Polish Journal of Materials and Environmental Engineering

|

2023

|

Vol. 5 (25)

41--49

EN

The paper presents the assessment of the water condition of the Łękawka stream according Water Framework Directive, carried out on the basis of research on benthic macroinverte-brates and the analysis of data on other indicators used in the monitoring of waters. Sampling of macroinvertebrates, taxonomic identification and calculation of the MMI_PL index were car-ried out in accordance with the Multi-Habitat Sampling (MHS) method according to the EU standard EN16150:2012, used in Poland for the monitoring of surface waters. Field studies were carried out in September 2022. From each site, 20 quantitative samples were taken from various fractions of the substrate present in the bottom, using a Surber net. Data on other biological indicators, physicochemical and hydrobiological parameters and chemical status were obtained from the resources of the State Environmental Monitoring, concerning the re-sults of monitoring of rivers and dam reservoirs in Poland in 2016-2021. Studies of the inver-tebrate macrofauna of the Łękawka stream showed the occurrence of only nine families, dom-inated by taxa with a wide range of ecological tolerance. The final assessment of the ecological status of the Łękawka water body, according to the RDW guidelines, based on the results of monitoring studies, showed a bad ecological status (class V) of the ecosystem. The key influence on this assessment, in accordance with the principle "the worst decides" was the value of the Polish Multimetric Ecological Quality Index MMI_PL, confirmed by the results of the hydromorphological index (HIR). The chemical status of the examined water body, de-termined on the basis of the results of monitoring priority substances in the field of water policy (a group of 45 indicators) and other pollutants (eight indicators), showed a "below good" class. Finally, on the basis of a comparison of the ecological and chemical status, the bad condition of the Łękawka stream was confirmed. The obtained results indicate a significant disruption in the functioning of the water ecosystem as well as a violation of the hydrological regime and morphological conditions of the streambed. It means that the achievement of the environmen-tal goal set by the Water Framework Directive is very seriously threatened. Therefore, it is nec-essary to urgently regulate activities in the field of water and sewage management in the catch-ment area, regarding water intake and discharge of municipal and industrial sewage.

2

Jakość wody rzeki Wisły i jej dopływów na terenie wybranych gmin powiatu cieszyńskiego (Polska południowa)

Salachna Anna, Kumorek Adrianna, Legierska Anna, Janecki Michał

Polish Journal of Materials and Environmental Engineering

|

2022

|

Vol. 4 (24)

41--49

EN

The paper presents an assessment of the water quality of the Vistula river and its tributaries in selected municipalities in the Cieszyn district based on benthic macroinvertebrates. A total of 45 samples were taken on nine positions. Most of the collected individuals were identified to the family level, except: Heptageniidae which was diagnosed to the genus; Turbellaria and Oligochaeta identified into the class. The conducted research showed that 54 taxa of benthic macroinvertebrates occurred at the analyzed sites. Among them, 40 taxa have a bioindica-tive value. The most sensitive to pollution are mayflies from the family Ameletidae and caddisflies from the families Glossosomatidae, Leptoceridae and Beraeidae. However, their fre-quency and density at the study sites was very low. The families Ephemerellidae, Heptageniidae, Hydropsychidae and Polycentropodidae as well as annelids from the Oligochaeta class were much more frequent. Based on macrozoobenthos diversity data, two biological indices were calculated: BMWP-PL index and Margalef’s biodiversity index. The values of these biological indicators was using to the classiffication of water into the appropriate quality class. The final classification showed that the examined sections of the Vistula river represents the I, II and III class of water quality what indicated high, good and moderate ecological potential/state. The first class of water quality in terms of both indices was recorded at the sites located in Ustroń, Skoczów and Drogomyśl. For these positions, the value of the BMWP-PL index was over 100, while the value of the Margalef’s index was in the range of 6.26–7.17.The lowest, third class of water quality was found in Kiczyce and Ochaby Wielkie. In these places, the diversity of macroinvertebrates was the lowest, which was reflected in the low values of both studied indices (BMWP-PL: 40; 41, Margalef's index: 2.6; 3.37).

3

Wody powierzchniowe Polski i ich jakość

Kiersnowska Zofia, Michałkiewicz Michał, Kruszelnicka Izabela, Ginter-Kramarczyk Dobrochna, Lemiech-Mirowska Ewelina

Technologia Wody

|

2020

|

Nr 5 (73)

39--43

PL

W artykule omówiono elementy sieci wodnej Polski na podstawie danych nowego rocznika „Ochrona środowiska 2019” wydanego przez Główny Urząd Statystyczny. Około 88% powierzchni Polski leży w dorzeczu dwóch największych polskich rzek: Wisły i Odry. Ważną rolę w gromadzeniu wód powierzchniowych odgrywają jeziora, wśród których większość zlokalizowanych w Polsce to zbiorniki polodowcowe. Elementem sieci wodnej są również kanały łączące istniejące naturalne drogi wodne oraz sztuczne zbiorniki wodne pełniące głównie funkcje retencyjne i przeciwpowodziowe. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska prowadzi badania monitoringowe wód powierzchniowych w oparciu o wyznaczone jednolite części wód powierzchniowych (jcwp), które stanowią podstawową jednostkę gospodarowania wodami. Stan jednolitych części wód rzek i jezior ocenia się jako dobry lub zły, analizując wyniki klasyfikacji ich stanu ekologicznego lub potencjału ekologicznego.

EN

The article discusses the elements of the water network in Poland on the basis of data from a new yearbook “Environment 2019” published by Statistics Poland. About 88% of Poland’s territory lies in the basin of the two largest Polish rivers: the Vistula and the Oder. An important role in the accumulation of surface waters is played by lakes, most of which are post-glacial reservoirs located in Poland. The water network also includes canals connecting the existing natural waterways and artificial water reservoirs that mainly perform retention and flood protection functions. The Chief Inspectorate of Environmental Protection conducts surface water monitoring studies based on designated surface water bodies, which are the basic unit of water management. The status of river and lake water bodies is assessed as good or bad by analyzing the results of classifying their ecological status or ecological potential.

4

Ocena warunków ekologicznych Jeziora Góreckiego za pomocą makrofitów

Pietruczuk Karol, Dajewski Krzysztof, Czarnecki Maciej

Inżynieria Ekologiczna

|

2020

|

Vol. 21, nr 3

17--23

PL

Artykuł przedstawia wyniki badań makrofitowych Jeziora Góreckiego uzyskanych w oparciu o Makrofitowy indeks stanu ekologicznego (ESMI). Badania wykonano dwukrotnie – w lipcu 2013 oraz 2019 roku w momencie maksymalnego zróżnicowania fitocenotycznego. Zgodnie z metodyką wyznaczono 16 reprezentatywnych transektów o szerokości, co najmniej 30 metrów. W 2019 roku odnotowano znaczną poprawę warunków ekologicznych jeziora, co potwierdza wyższa wartość indeksu ESMI oraz zmiana stanu ekologicznego z umiarkowanego na dobry. O pozytywnych zmianach świadczą intensywny rozwój roślinności zanurzonej oraz wzrost wartości indeksów różnorodności i zasiedlenia fitolitoralu przez elodeidy. Uzyskane wyniki, a w szczególności wzrost średniej i maksymalnej głębokości występowania roślin, potwierdzają stopniową regenerację zespołu makrofitów w jeziorze na skutek wzrostu przejrzystości wody.

EN

The article presents the results of macrophyte research of the Góreckie Lake basing of the Macrophyte Ecological Status Index (ESMI). The field survey were done twice – in July 2013 and 2019 at the time of optimum vegetation. According to the methodology, filed survey were conducted by the 16 representative transects, with a width of at least 30 meters. The ecological conditions of the lake significantly improved in 2019, which is confirmed the higher value of the ESMI index, and the lake changed its ecological status from moderate to good. The positive changes evidenced by the intensive development of submerged vegetation and increased values of diversity and colonization the phytolitoral by elodeids. The results on the depth of occurrence of plant growth, confirms a gradual recovery teams macrophytes in the lake due to the increase in water transparency.

5

Assessment of the Ecological Status and the Need for Renovation of Drainage Ditches in the Strumień Junikowski Catchment

Kocięcka Joanna, Liberacki Daniel, Stachowski Piotr, Korytowski Mariusz, Kupiec Jerzy Mirosław

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2019

|

Tom 21, cz. 2

1473--1488

EN

Drainage systems are responsible for maintaining adequate soil moisture levels and alleviating negative consequences of excess water coming from the spring thaw as well as torrential rains. In the face of the climate change and pervasive extreme weather conditions, the importance of these ameliorative measures will be increasing. It is imperative to ensure appropriate functioning of these drainage systems. To be effective they need to be adequately operated and maintained, with maintenance measures performed appropriately and with required frequency. Basic ditch conservation procedures include mowing to remove vegetation overgrowth and cleanout to remove sediment. A significant problem in Poland results from an insufficient number of renovation and conservation operations performed on drainage systems, their gradual deterioration and depreciation. As a result, it is crucial to assess the need for renovation and modernisation of drainage ditches. It needs to be remembered that these operations interfere with the environment and may cause some unfavourable ecological changes. In view of the above, the authors of this publication conducted a thorough evaluation of both the required renovation of the investigated drainage ditch system and its current ecological status. The study area comprised the Strumień Junikowski catchment with the main outlet, i.e. Strumień Junikowski, its tributaries (the Skórzynka, Ławica, Plewianka, Ceglanka) as the main collection ditches and field ditches. During the field inspection the existing drainage structures were inventoried, with their technical condition assessed according to Kaca and Interewicz (1991). In this paper the characteristics of habitats found in the drainage area of the watercourse are presented along with the bioindicator analysis performed using the Macrophyte River Assessment Method. Based on the MIR index the ecological status of the stream was assessed and classified in accordance with the Water Framework Directive. The results demonstrate a significant variation of the ecological state of Strumień Junikowski over its entire course. The condition of the drainage structures in the drainage area varies. In the main watercourse of Strumień Junikowski the inspected culverts are in a good condition in contrast to the ones located on the tributaries. Vegetation overgrowth and sediment deposition in the ditches are major problems of the drainage area. This is caused by a lack of effective and systematic maintenance and renovation of the watercourses. The Strumień Junikowski drainage area is further being developed, which is associated with a rapid and increased discharge of rainwater and snowmelt. Thus it is necessary to maintain drainage ditches to ensure their optimal condition, which is essential to decrease the risk of flooding in the urban areas adjacent to the watercourse.

PL

Systemy melioracyjne odpowiadają za zapewnienie prawidłowego uwilgotnienia gleb oraz niwelowanie negatywnych skutków nadmiaru wód pochodzących z roztopów oraz deszczy nawalnych. W obliczu zmian klimatycznych oraz coraz częstszego występowania ekstremalnych zjawisk pogodowych rola urządzeń melioracyjnych będzie wzrastać. Niezwykle ważne jest zatem zapewnienie prawidłowego funkcjonowania tych systemów. Warunkiem skutecznego działania urządzeń wodnomelioracyjnych jest ich właściwa eksploatacja, a także konserwacja, prowadzona w odpowiednim zakresie oraz z określoną częstością robót. W Polsce dużym problemem jest niewystarczająca ilość przeprowadzanych renowacji i konserwacji urządzeń melioracyjnych oraz ich stopniowe starzenie się i dekapitalizacja. Dlatego też niezwykle ważne jest dokonanie oceny potrzeb renowacji i modernizacji rowów melioracyjnych. Należy pamiętać przy tym, że zabiegi te istotnie ingerują w środowisko i mogą przyczynić się do niekorzystnych zmian ekologicznych. Autorzy niniejszej publikacji przeprowadzili kompleksową ocenę zarówno potrzeb renowacji systemu rowów odwadniających jak i jego aktualnego stanu ekologicznego.Obiekt badań stanowiła zlewnia Strumienia Junikowskiego z rowem pierwszego rzędu – Strumieniem Junikowskim (główny odbiornik), rowami drugiego rzędu – dopływy Strumienia Junikowskiego (Skórzynka, Ławica, Plewianka, Ceglanka) oraz rowami trzeciego rzędu. Podczas wizji terenowej zinwentaryzowano istniejące budowle wodnomelioracyjne oraz oceniono ich stan techniczny według metody Kacy i Interewicza (1991). W pracy przedstawiono również charakterystykę siedlisk występujących w obrębie cieku oraz wykonano badania bioindykacyjne z wykorzystaniem Makrofitowej Metody Oceny Rzek (MMOR). Na podstawie otrzymanego wskaźnika MIR (Makrofitowego Indeksu Rzecznego) sklasyfikowano stan ekologiczny wód strumienia wg wytycznych Ramowej Dyrektywy Wodnej. Otrzymane wyniki badań wskazują na duże zróżnicowanie stanu ekologicznego Strumienia Junikowskiego na całej jego długości. Stan budowli melioracyjnych w zlewni również nie jest jednolity. W obrębie głównego cieku – Strumienia Junikowskiego, zinwentaryzowane przepusty są w dobrym stanie w przeciwieństwie do tych znajdujących się na jego dopływach. Dużym problemem zlewni jest też wzrastające zarastanie oraz zamulenie rowów. Przyczyną tego stanu jest brak wystarczającej i systematycznej konserwacji i renowacji cieków. Zlewnia Strumienia Junikowskiego cały czas jest poddawana dalszej zabudowie, co wiąże się nagłym i zwiększonym odpływem wód opadowych i roztopowych. Z tego powodu zachowanie rowów odwadniających w optymalnym stanie jest bardzo ważne i ma ogromny wpływ na zmniejszenie ryzyka podtapiania terenów zurbanizowanych przyległych do cieku.

6

Quality of rivers: comparison of hydro-morphological, physical-chemical and biological methods

Gorzel M., Kornijów R., Buczyńska E.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2018

|

Vol. 25, nr 1

101--122

EN

The study was performed in five fourth-order tributaries of the Bystrzyca Lubelska River (Eastern Poland, Lublin Upland), differing in the degree of river-bed transformation and level of pollution. Hydro-morphological methods (descriptive method by Ilnicki and Lewandowski - IL, and index method by Oglecki and Pawlat - OP) and biological indices based on the composition of zoobenthos (Diversity - D, and index based on proportions between the density of Oligochaeta and Chironomidae - O/Ch) permitted distinguishing of four classes, from II to V. The distinguishing of only two quality classes (III and IV) was possible by means of physical-chemical methods and by benthic index BMWP_PL. Those two methods seem to show the lowest sensitivity to the spatial variability of the environment quality. The BMWP_PL index was the least sensitive to year-to-year environmental changes, and O/Ch was the most sensitive. Relatively high conformity was obtained between hydro-morphological assessments performed by means of the OP and IL methods. Results obtained by means of these tools weakly corresponded with the physical-chemical assessments. The latter assessments were the most similar to those obtained by means of the BMWP_PL (degree of similarity = 57%) and D (47%) indices, and considerably less in the case of O/Ch (36%). The BMWP_PL and D indices better corresponded with the results of the hydro-morphological assessment performed by means of the IL method than with those performed by means of the OP method while D index showed a reverse pattern. The O/CH index proved useful for the assessment of the degree of organic pollution of the river’s water, but not the sediments.

7

Analysis of the Ecological Status of Surface Waters in the Region of the Lublin Conurbation

Grzywna A., Sender J., Bronowicka-Mielniczuk U.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2017

|

Tom 19

439--450

EN

The paper presents the results of surveys into the ecological status of rivers in the region of Lublin. Biological and chemical elements were analysed between 2012-2014. Analyses were carried out at the following 8 checkpoints on the rivers. The following chemical and biological indicators were determined in water samples. The obtained results were processed by statistical methods including determining the differentiation of water quality indicators as regards the checkpoint (measuring site) and the year of measurement. To this end, methods of descriptive statistics were used, including box-plots. The data was analysed using Statistica software. The analysed river waters were characterised by very low content of ammonia nitrogen below 0.4 mg N-NH4/l, total nitrogen below 5 mg N·dm-3 and conductivity below 600 uS/cm. These values are characteristic of class I water purity. The content of Kjeldahl nitrogen within the range of 1-2 mg N·dm-3, phosphates within the range 0.2-0.4 mg PO4dm-3, nitrate nitrogen 2-5 mg N-NO3·dm-3 and phosphorus 0.2-0.4 mg P·dm-3 makes the analysed waters eligible for purity class II. Sometimes the content of phosphates in the region of Lublin exceeds the limit value for class II – 0.4 mg PO4·dm-3. BOD5 in lake Zalew Zemborzycki continuously exceeded the limit value for class II – 6 mg O2·dm-3. The results were considerably worse for biological indicators. For MIR the index was 37-41, which made the waters eligible for purity class II. At some checkpoints located within the limits of Lublin city the value of the index lower than 37 made the water eligible for purity class III. For IO the index most often ranged from 0.3 to 0.4, which corresponds to class III water purity. A decrease in the index below 0.3 in Ciemięga and Czechówka rivers made the water eligible for purity class IV. The main reason for the poor ecological status of water was a high content of phosphates and a low diatom index. The largest variability in the value of the index was characteristic of the analysed watercourses for nitrate nitrogen and ammonia nitrogen and oxygen level. The watercourses are not very wide (1-3 m) and not very deep (0.2-1.0 m), they have a low flow and their beds are modified (profiled bed, concrete slabs). Watercourses located outside the city are characterised by moderate ecological potential (quality class III), whereas watercourses in Lublin are characterised by insufficient ecological potential (quality class IV). Anova analysis showed a significant variability in values between checkpoints, which is not applicable to MIR only. In most cases, no significant variability in the values of indicators was recorded between years at respective checkpoints, which is not applicable to phosphates and total phosphorus.

PL

W pracy przedstawiono wyniki prowadzonych badań stanu ekologicznego rzek w rejonie Lublina. Analizie poddano elementy biologiczne i chemiczne za lata 2012-14. Do analizy wytypowano 8 punktów kontrolnych na rzekach. W próbkach wody oznaczano wskaźniki chemiczne oraz elementy biologiczne. Na podstawie uzyskanych wyników badań przeprowadzono analizy statystyczne, które obejmowały określenie zróżnicowania wskaźników jakości wody ze względu na stanowisko oraz rok pomiarów. Wykorzystano w tym celu metody statystyki opisowej z wizualizacją w postaci wykresów pudełkowych. Analiza danych przeprowadzona została w programie Statisica. Badane wody rzeczne charakteryzowały się bardzo niską zawartością azotu amonowego poniżej 0,4 mg N-NH4/l, azotu ogólnego poniżej 5 mg N·dm-3 oraz przewodnością poniżej 600 uS/cm. Są to wartości charakterystyczne dla I klasy czystości wody. Zawartość azotu Kjeldahla w zakresie 1-2 mg N·dm-3, fosforanów w zakresie 0,2-0,4 mg PO4·dm-3, azotu azotanowego 2-5 mg N-NO3·dm-3 i fosforu 0,2-0,4 mg P·dm-3 klasyfikuje badane wody do II klasy czystości. W rejonie miasta Lublin niekiedy zawartość fosforanów przekracza wartość graniczną dla II klasy. W przypadku wielkości BZT5 w Zalewie Zemborzyckim stale była przekroczona wartość graniczna dla II klasy. Znacznie gorsze wyniki otrzymano w przypadku wskaźników biologicznych. W przypadku MIR wartość indeksu wynosiła 37-41, co pozwalało na zaliczenie wód do II klasy czystości. W niektórych punktach położonych w granicach Lublina wartość indeksu wynosząca poniżej 37 powodowała zaliczenie wody do III klasy czystości. W przypadku IO wartość indeksu mieściła się najczęściej w zakresie 0,3-0,4 co odpowiada III klasie czystości wody. Spadek tego indeksu poniżej wartości 0,3 w rzekach Ciemięga i Czechówka powodował zaliczenie wody do IV klasy czystości. Główną przyczyną złego stanu ekologicznego wody była wysoka zawartość fosforanów oraz niski indeks okrzemkowy. Największą zmiennością wartości wskaźnika charakteryzowały się badane cieki w przypadku azotu azotanowego i amonowego oraz natlenienia. Cieki charakteryzuje niewielka szerokość (1-3 m) oraz głębokość (0,2-1,0 m), mały przepływ wody, jak również modyfikacje koryta (koryto profilowane, płyty betonowe). Cieki zlokalizowane poza miastem charakteryzują się umiarkowanym potencjałem ekologicznym (III klasa jakości), zaś cieki na terenie Lublina charakteryzują się niedostatecznym potencjałem ekologicznym (IV klasa jakości). Analiza Anova wykazała istotną zmienność wartości wskaźników między badanymi stanowiskami, co nie dotyczy tylko MIR. W większości przypadków nie stwierdzono istotnej zmienności wartości wskaźników między latami w poszczególnych stanowiskach, co nie dotyczy fosforanów i fosforu ogólnego.

8

Biological characteristics of spawning population of vendace (Coregonus albula L.) from Lake Chłop (Międzyrzecz District)

Golski J., Runowski S., Grzelak M., Andrzejewski W., Mazurkiewicz J.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2017

|

Vol. 62, nr 3

117--123

EN

Results presented in this study were collected within the framework of a project aiming at the determination of potential for vendace colonisation and production in lakes of western Poland and as such they are a continuation of previously published studies. The objective of studies carried out in 2011 was to investigate the most important biological traits of the population of the vendace from Lake Chłop lying in the Lubuskie Lakeland and to compare the results to the literature data, including those from the previously described Lake Śremskie. To achieve the objective of the research the following parameters were studied: sex structure, growth rate, fish condition, fertility as well as biometric and meristic traits of the studied vendance. At the same time, the most important physicochemical water indices were determined to provide a characteristic of the environmental conditions. The status of water was classified as moderate, with the deterioration of the water status caused by the low oxygen saturation of the hypolimnion and high contents of chlorophyll a. The vendace from the investigated water body may be classified to the fish group of very good growth rate and condition, only slightly inferior to the vendace from Lake Śremskie. In the third year of life this species reaches on average the total length of 22.0 cm, while Fulton’s index of fish condition ranged from 0.68 to 1.10 with a mean value of 0.82. We need to stress here markedly lower fecundity of the vendace population from Lake Chłop in comparison to the population from Lake Śremskie. Considering the quantitative traits, the fish population of Lake Chłop differs non-significantly regarding the body depth in the populations with a good growth rate described by Bernatowicz. The meristic traits of the studied population do not significantly deviate from the values reported by other researchers, except for filtration processes.

PL

Przedstawione w pracy wyniki zgromadzono w ramach projektu, mającego na celu rozpoznanie możliwości bytowania i produkcji sielawy w jeziorach zachodniej Polski, są zatem kontynuacją opublikowanych wcześniej badań. Celem przeprowadzonych w 2011 roku badań było poznanie najważniejszych parametrów biologicznych populacji sielawy z jeziora Chłop, leżącego na Pojezierzu Lubuskim oraz porównanie uzyskanych wyników do danych literaturowych, w tym do wyników z opisywanego wcześniej jeziora Śremskiego. Aby zrealizować cel badań określono strukturę płci, wiek, tempo wzrostu, kondycję, płodność, a także cechy populacyjne (mierzalne i policzalne) badanych sielaw. Równocześnie oznaczono najważ- niejsze wskaźniki fizykochemiczne oraz biologiczne wody, pozwalające scharakteryzować warunki środowiskowe. Stan ekologiczny wód jeziora uznano jako umiarkowany, parametrami zaniżającymi ocenę były niskie nasycenie hypolimnionu tlenem oraz wysoka zawartość chlorofilu a. Sielawa z badanego zbiornika należy do grupy o bardzo dobrym wzroście i kondycji, nieznacznie tylko ustępując sielawie z jeziora Śremskiego. W trzecim roku życia osiąga średnio 22,0 cm długości całkowitej, wartość wskaźnika kondycji Fultona dla całej próby wahała się od 0,68 do 1,1, przy średniej 0,82. Uwagę zwraca znacznie niższa płodność sielawy z jeziora Chłop, w stosunku do populacji z jeziora Śremskiego. Pod względem cech mierzalnych badana populacja nieznacznie różni się pod względem wygrzbiecenia od innych populacji o bardzo dobrym wzroście, opisanych przez Bernatowicza. Cechy policzalne badanej populacji nie odstają od wartości podanych przez innych badaczy, z wyjątkiem liczby wyrostków filtracyjnych.

9

Biological characteristics of spawning population of vendace (Coregonus albula L.) from Lake Śremskie (Międzychód District)

Runowski S., Golski J., Grzelak M., Andrzejewski W., Mazurkiewicz J., Murawski M.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2016

|

Vol. 61, nr 4

136--142

EN

The objective of studies carried out in 2011 was to investigate the most important biological traits of the spawning population of the vendace from Lake Lake Śremskie lying in the Międzychód-Sieraków Lakeland and to compare the results to the literature data. The biological material was obtained in the autumn, immediately before spawning. To achieve the objective of the research the following features were studied: sex structure, growth rate, fish condition, fertility as well as biometric and meristic traits of the studied vendance. At the same time, the most important physico-chemical water indices were determined to provide a characteristic of the environmental conditions. On the basis of physical and chemical indicators the status of water was classified as good. The vendace from the investigated water body may be classified to the group of very good growth rate (significantly above the average), reaching in the third year of life on average the total length of 22.4 cm. Fulton’s index of fish condition ranged from 0.78 to 1.25 with a mean value of 0.89. The mean absolute fertility was 12714 eggs, while relative fertility was 11994 eggs per 100 g of body mass. Considering the quantitative traits, the fish population of Lake Śremskie differs non-significantly regarding the greatest and the smallest body height from the populations with a good growth rate described by Bernatowicz. The meristic traits of the studied population do not significantly deviate from the values reported by other researchers, except for filtration processes.

PL

Celem przeprowadzonych w 2011 roku badań było poznanie najważniejszych parametrów biologicznych populacji sielawy z jeziora Śremskiego, leżącego na pojezierzu Międzychodzko-Sierakowskim oraz porównanie uzyskanych wyników do danych literaturowych. Materiał biologiczny pozyskano w okresie jesiennym, tuż przed rozpoczęciem tarła. Aby zrealizować cel badań określono strukturę płci, wiek, tempo wzrostu, kondycję, płodność, a także cechy populacyjne (mierzalne i policzalne) badanych sielaw. Równocześnie oznaczono najważniejsze wskaźniki fizykochemiczne wody, pozwalające scharakteryzować warunki środowiskowe jeziora. Na podstawie wskaźników fizykochemicznych stan wód zbiornika uznano jako dobry. Sielawa z badanego zbiornika należy do grupy o bardzo dobrym wzroście (znacznie powyżej średniej krajowej), osiągając w trzecim roku życia średnio 22,4 cm długości całkowitej. Wartość wskaźnika kondycji Fultona wahała się od 0,78 do 1,25, przy średniej 0,89. Średnia płodność absolutna wyniosła 12714 szt. jaj, natomiast płodność względna 11994 szt. jaj na 100 g masy ciała. Biorąc pod uwagę cechy mierzalne populacja śremska nieznacznie różni się pod względem wysokości ciała od innych populacji o dobrym wzroście, opisanych przez Bernatowicza. Cechy policzalne badanej populacji nie odstają od wartości podanych przez innych badaczy, z wyjątkiem liczby wyrostków filtracyjnych.

10

Wpływ turystyki wodnej na stan ekologiczny wód rzeki Paklicy

Hudak M., Gortych M., Kołodziejczyk U., Łankowska K., Osysko I., Śliwińska A.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2014

|

nr 156 (36)

5--14

PL

Podstawowym problemem środowiskowym wynikającym z turystyki wodnej są straty przyrodnicze, towarzyszące w sposób nieunikniony budowie, rozbudowie oraz eksploatacji szlaków wodnych. W pracy omówiono wpływ użytkowania szlaku kajakowego na stan ekologiczny wód rzeki Paklicy (woj. lubuskie). Badania wykonane przez autorów wykazały, że turystyka wodna nie musi oznaczać negatywnego oddziaływania na stan ekologiczny rzek.

EN

Primary environment’s problem comes off water tourism is loss nature, accompany in means inevitable build, development and exploitation water’s tracks. In the job was discussed the impact of using canoe trail on ecological state of the river’s water Paklica (Province Lubuskie). Researches made by authors display, that water tourism don’t have to mean negative effect on ecological state of rivers.

11

Ocena stanu ekologicznego górnego biegu rzeki Wieprz z zastosowaniem makrofitów jako biologicznych wskaźników jakości wód powierzchniowych

Bielak S. R., Zaborska A.

Technologia Wody

|

2013

|

Nr 7-8 (27-28)

27--37

PL

W pracy omówiono problematykę wykonywania ocen stanu ekologicznego wód płynących w oparciu o roślinność wodną, zgodnie z wymaganiami Ramowej Dyrektywy Wodnej UE. Jako obiekt badawczy wybrano rzekę Wieprz, w tym dwie Jednolite Części Wód Powierzchniowych obejmujące górny bieg rzeki - od jej źródeł aż po Zbiornik Nielisz. Kartowanie rzeki zostało przeprowadzone latem 2012 r. na czterech reprezentatywnych stanowiskach badawczych, z zastosowaniem Makrofitowej Metody Oceny Rzek. Wyniki pomiarów terenowych pozwoliły ocenić aktualny stan ekologiczny rzeki Wieprz w granicach badanych JCWP, przeanalizować przydatność poszczególnych grup makrofitów jako biologicznych wskaźników jakości wód płynących oraz określić przyczyny wzrostu żyzności wód wraz z biegiem rzeki.

EN

In this paper the subject matter of executing the ecological state assessment of running waters with use of water plants has been discussed, in accordance with requirements of the EU’s Water Framework Directive. As a research object the Wieprz River was chosen, including two surface water bodies extending in the upper river course - from its springs to the Nielisz Reservoir. River surveying was conducted during summer 2012 in four representative research sites, with use of the Macrophyte River Assessment Method. The results of field measurements have allowed to estimate actual ecological state of the Wieprz River within the borders of surveyed water bodies, to analyse usefulness of particular groups of macrophytes as biological indicators of running water quality and to determine reasons of water fertility increase along the river course.

12

Równowaga hydrodynamiczna ważnym parametrem kształtującym stan ekologiczny cieków karpackich

Strużyński A., Bartnik W., Kulesza K., Czoch K.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2013

|

Tom 15, cz. 3

2591--2610

EN

According to the Water Framework Directive human activities should lead to an improvement or at least stabilizing of water ecosystems. Due to the adaptive nature of living species, reference conditions specified under the WFD for mountain river should be tested after reaching of proper hydromorphological parameters. The hydrodynamical balance of mountain river channel is reflected by it's plan view as well as by vertical and cross-sectional layouts. Mountain river in natural conditions produce a clearly defined riffle and pool system and can create a variety of channels with bars. Fluvial processes occurring in mountain rivers differ much from those that occur in lowland rivers. Beds of mountain rivers and streams, due to the water flow in high bed relative roughness conditions, are sensitive to changes in the bed material composition, size and shape. In these circumstances, bedforms are not created. While low and medium flows, there is no sediment transport, and only minor grain hide, sorting and armoring processes form the top of the bed. Granulometric curve changes depend on variations in several parameters. During the process of creating or removing the armored layer, the variation of fractions describing bed stability and water flow conditions exist. In a changing regime of watercourses functioning with the rough bottom, the standard deviation of the curve correctly reflects the bed material sorting processes. Armored bottom exists for it's values less than 1.6, and in the natural conditions the value does not fall below 1.3. In this case, fine material is almost completely removed from the bottom of the cover. Below the reaches of river sources, which are the steepest sections of mountain streams, riverbeds mostly achieve hydrodynamic balance and this is the optimal condition for the development of the aquatic ecosystem. When the incised channel, with armored bottom in alluvial river is found, it often shows a limited supply of bed material. Many factors can affect the change of the river channel so the stable morphological state occurs after some time, and after many oscillations around the optimal condition. It is a period of a few to tens of years. In any case, one can determine the state and intensity of fluvial processes. This paper presents a proposal for the implementation of the hydrodynamic balance to assess their ecological status as one of the first and basic. The assessment of the alluvial rivers hydrodynamic balance is shown on the example of the Skawa river (section above the mouth of Bystrzanka stream). Hydrodynamic balance of the channel was based on the analysis of interdependencies between riverbed bandwidth, the channel lateral and vertical layout and bed stability for the characteristic flows of the water: (Q75%, Q50% Q25%, Q10% and Q1%, bankfull an dominant flows). Bed stability analysis presented in the paper was performed using the computer program ARMOUR. Calculations were performed by comparing the critical Shields stresses characterizing all fractions of bed material to the bed shear stresses of the flowing water. On the basis of analysis of the riverbed in this section it was classified as natural.

13

Zastosowanie metody River Habitat Survey do oceny jakości rzeki Wardynka (Polska północno-zachodnia)

Spieczyński D, Raczyńska M, Grzeszczyk-Kowalska A, Raczyński M, Zimnicka-Pluskota M

Inżynieria Ekologiczna

|

2013

|

Nr 35

85--94

PL

W pracy przedstawiono klasyfikację stanu ekologicznego rzeki Wardynka według metody River Habitat Survey. Badania prowadzono w ramach projektu pt. Przeprowadzenie oceny stanu zasobów przyrodniczych zlewni rzeki Iny w ramach projektu LIFE+: „Budowa niebieskiego korytarza ekologicznego wzdłuż doliny rzeki Iny i jej dopływów” finansowanego ze środków Wspólnoty Europejskiej instrumentu finansowego LIFE+ oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Uzyskane dane umożliwiły obliczenie dwóch syntetycznych wskaźników hydromorfologicznych HQA (Habitat Quality Assessment) i HMS (Habitat Modification Score), które są wypadkową wielu pojedynczych parametrów podstawowych. Obliczone wartości liczbowe wskaźników HQA wynoszącego 48 i HMS wynoszącego 3 wykazały, że wody rzeki Wardynka odpowiadają klasie IV, co oznacza umiarkowany stan ekologiczny.

EN

The paper presents the classification of the ecological condition of Wardynka river according to the River Habitat Survey method. The research has been carried out within the project entitled Carrying out the assessment of the condition of natural resources of the reception basin of the river Ina within the project LIFE+: “Building of the blue corridor along the valley of the Ina river and its tributaries” financed from the funds of the European Community financial instrument LIFE+ and the National Fund of Environmental Protection and Water Management. The obtained data facilitated the calculation of two synthetic hydro-morphological indices HQA (Habitat Quality Assessment) and HMS (Habitat Modification Score), which constitute the result of many singular basic parameters. The calculated numerical values of the indices HQA amounting to 48 and HMS amounting to 3 proved that the waters of the Wardynka river correspond with the fourth class, which means a moderate environmental conditio.

14

Ocena stanu ekologicznego wód rzeki Regi na odcinku w obszarze miasta Gryfice

Lampart-Kałużniacka M., Wojcieszonek A, Pikuła K.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2012

|

Tom 14

437--446

EN

Biomonitoring of the Rega River and its affluent - "Gryfice A" Canal, which are passing through Gryfice, was conducted in 2009. For this purpose six sites were chosen. Two of them were situated on the affluent of the river, and the others on the main stream of the river. All of the measurement sites were within the administrative boundary of Gryfice city. Thirty samples were taken overall. Five from each site. The analysis concerned of taxonomic affiliation, quantity and biomass of identified organisms. Based on the research results, the ecological condition of the investigated watercourses was established. In this study indices were used: TBI (Trent Biotic Index), the BMWP-PL index (Biological Monitiring Working Party which has been adapted to the Polish conditions), the EPT index (Ephemeroptera, Plectoptera, Trichoptera). The ecological condition of the watercourses oscillated between very good to satisfactory, depending on the site and indicator which were used. The best water quality, according to the indexes used, appeared on the first and second sites, where the determined state was very good. The worst results appeared at the sixth site. The dominating conditions of water on this site were moderate and poor. The lowest value of EPT index was reached on the sixth site and the highest one on the fourth site. Conducting the constant biomonitoring of the waters is necessary for describing the level of anthropopression. Also, it gives the bases for the water reclamation. It is also very important, because all countries of the European Union are obliged to reach at least good ecological state of surface water by 2015.

15

Zależność między klasyfikacją rzek opartą na makrofitach a jakością fizyczno-chemiczną wody na przykładzie rzek województwa wielkopolskiego

Pietruczuk K., Szoszkiewicz K.

Ochrona Środowiska

|

2012

|

Vol. 34, nr 1

41-46

PL

W województwie wielkopolskim w latach 2007-2009 przebadano 153 stanowiska na rzekach, które sklasyfikowano w 5-klasowym systemie stanu ekologicznego. Klasyfikacja opierała się na Makrofitowym Indeksie Rzecznym (MIR). Wartości indeksu makrofitowego porównano następnie z wynikami analiz fizyczno-chemicznych wody w rzekach należących do różnych typów. W analizie statystycznej wykorzystano następujące wartości wskaźników hydrochemicznych: średnie roczne, średnie w sezonie wegetacyjnym (VI-IX), maksymalne i minimalne oraz kwartyle. Badania wykazały istotne powiązania pomiędzy indeksem makrofitowym a zawartością pierwiastków biogennych w wodzie oraz BZT5, węglem organicznym, przewodnością właściwą oraz chlorofilem a w rzekach typu piaszczystego i kamienisto-żwirowego. Najwyższe wartości korelacji wskaźnika makrofitowego wykazano w odniesieniu do BZT5, chlorofilu a, węgla organicznego i azotu Kjeldahla, przy czym wskaźnik ten najsilniej odzwierciedlał średnie wartości roczne i w podobny sposób średnie z okresu wegetacji oraz najwyższe wartości w roku.

EN

In the time span of 2007-2009, assessments were carried out for 153 monitoring stations located along the rivers of Wielkopolska, which were classified according to the 5-class system of ecological status. Their classification was based on the Macrophyte Index for Rivers (MIR). The MIR values were then compared with the results obtained from physico-chemical analysis of water samples taken at different types of rivers. Statistical analysis included the following hydrochemical parameters: annual averages, growth season averages (June-September), annual maximum and minimum values and quartiles. The study revealed a significant relation between the macrophyte index and nutrient content of the water, as well as BOD5, organic carbon, conductivity and chlorophyll a in sandy rivers and stone-and-gravel rivers. The highest correlation values of the macrophyte index were observed with BOD5, chlorophyll a, organic carbon and Kjeldahl nitrogen. The macrophyte index most accurately reflects annual average values and, in a very similar way, the average values of the growth season and the highest values in a year.

16

Zastosowanie metody river habitat survey do waloryzacji hydromorfologicznej cieku Osówka (Pomorze Zachodnie)

Raczyńska M., Grzeszczyk-Kowalska A., Raczyński M.

Inżynieria Ekologiczna

|

2012

|

Nr 30

266-276

PL

W niniejszej pracy zastosowano metodę RHS do waloryzacji małego cieku nizinnego Osówka. Jest to silnie zmodyfikowany antropogenicznie ciek na Pomorzu Zachodnim, płynący na terenie zespołu przyrodniczo-krajobrazowego "Dolina Siedmiu Młynów i źródła strumienia Osówka" znajdującego się w granicach administracyjnych miasta Szczecina (województwo zachodniopomorskie). Uzyskane w trakcie badań terenowych dane pozwoliły na obliczenie dwóch syntetycznych (najczęściej używanych) wskaźników hydromorfologicznych HQA (Habitat Quality Assessment) i HMS (Habitat Modification Score), które są wypadkową wielu pojedynczych parametrów podstawowych. Na podstawie obliczonych wartości liczbowych wskaźników hydromorfologicznych tj. wskaźnika naturalności siedliska (HQA) wynoszącego 68 - i zmodyfikowany wskaźnik przekształcenia siedliska (HMS) wynoszącego 79 - dokonano ostatecznej klasyfikacji stanu hydromorfologicznego cieku Osówka. Według tej oceny wody cieku Osówka odpowiadają klasie V, co odpowiada złemu stanowi hydromorfologicznemu.

EN

In this thesis the author used the RHS method to evaluate the small plain Osówka watercourse. It is a considerably anthropogenically modified watercourse in Western Pomerania, flowing in the area of the landscape and nature protected complex "Valley of the Seven Mills and the source of the Osówka stream" located within the administrative boundaries of Szczecin (Western Pomeranian Province). Data obtained in the course of the field research enabled the calculation of two synthetic (most commonly used) hydro-morphological indices, HQA (Habitat Quality Assessment) and HMS (Habitat Modification Score), which is the result of the combination of multiple single basic parameters. The final classification of hydro-morphological condition in the Osówka watercourse was performed on the basis of calculated numerical values of the hydro-morphological indices, namely the habitat quality assessment (HQA) equalling 68 and habitat modification score (HMS) reaching 79. According to this evaluation, waters in the Osówka watercourse relate to class V, indicating a poor hydro-morphological condition.

17

Materia organiczna jako ważny element stopnia zanieczyszczenia małych cieków na przykładzie potoku Osówka

Raczyńska M, Machula S, Raczyński M

Inżynieria Ekologiczna

|

2012

|

Nr 31

91--100

PL

Materia organiczna stanowi ważne źródło energii w ekosystemach wód płynących. Do jej rozkładu zużywane są duże ilości tlenu rozpuszczonego, co w przypadku małych cieków może prowadzić do zbyt dużego zużycia tlenu, a w konsekwencji nawet do ich degradacji. Przykładem takiego małego cieku jest Osówka, który z uwagi na swoje położenie (w północnej części Szczecina) i otoczenie (lasy bukowe) przyjmuje duże ilości materii organicznej. Jest to silnie zmodyfikowany antropogenicznie ciek na Pomorzu Zachodnim, płynący na terenie zespołu przyrodniczo krajobrazowego "Dolina Siedmiu Młynów i źródła strumienia Osówka" znajdującego się w granicach administracyjnych miasta Szczecina (województwo zachodniopomorskie). Badania mające na celu określenie obciążenia wód Osówki materią organiczną prowadzono w roku 2009. Stwierdzono, że zawartość materii organicznej w wodach cieku Osówka zmieniała się sezonowo, a jej ilości nie pogarszały jakości wody, wpływając na możliwości produkcyjne cieku i podnosiły bioróżnorodność organizmów tam występujących. Dało się również zauważyć wpływ temperatury na szybkość rozkładu materii organicznej.

EN

The inanimate organic matter is an important source of energy in the flowing water ecosystems. For its decomposition a large amounts of dissolved oxygen is consumed, which in the case of small watercourses can lead to too high oxygen consumption and consequently even to their degradation. As an example of such small watercourse is Osówka stream, which due to its location (in the northern part of Szczecin) and surroundings (beech forest) absorbs a large amount of organic matter. It is a considerably anthropogenically modified watercourse in Western Pomerania, flowing in the area of the landscape and nature protected complex “Valley of the Seven Mills and the source of the Osówka stream” located within the administrative boundaries of Szczecin (Western Pomeranian Province). Scientific studies that determined the weight-load of organic matter in the water of Osówka stream were carried out in 2009. It was found that the content of organic matter in waters of Osówka stream had changed seasonally, and the amount of organic matter did not worsened the quality of water, but it actually affected the production capacity of the watercourse as well as it raised up the biological variety of organisms that occur there. The influence of temperature on the rate of decomposition process of the organic matter was also noted.

18

Ocena stanu fizykochemicznego wód opadowych i odpływających ze zlewni potoku Wolninka

Bogdał A., Kowalik T., Kanownik W., Ostrowski K., Wiśnios M.

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2012

|

Nr 8

362-365

PL

W pracy zamieszczono ocenę wpływu opadów atmosferycznych i użytkowania zlewni na jakość i walory użytkowe wód płynących potokiem Wolninka, które będą w nieodległej przyszłości gromadzona w zbiorniku małej retencji "Joniny".

EN

Assessment of precipitation effect and catchment use on the quality and utility values of waters flowing in the Wolninka stream, which will be soon accumulated in "Joniny" small retention reservoir, was presented in the paper.

19

Zastosowanie makrofitów w ocenie i klasyfikacji stanu ekologicznego wyżynnych rzek i potoków południowej Polski, zgodnej z wymaganiami Ramowej Dyrektywy Wodnej

Bielak S. R., Borek K., Pijar K., Staszkiewicz K.

Czasopismo Techniczne. Środowisko

|

2012

|

R. 109, z. 2-Ś

17--32

PL

W niniejszym artykule podjęto próbę powiązania przydatności roślin wodnych – jako biowskaźników poziomu zeutrofizowania wód płynących – z obserwacjami dotyczącymi wpływu zmian w hydromorfologii cieków na różnorodność gatunkową występujących w nich makrofitów. Badania przeprowadzono na czterech wyżynnych rzekach i potokach południowej Polski. Wyniki badań wskazują, że nieznaczne przekształcenia antropogeniczne w korytach rzecznych powodują wzrost różnorodności gatunkowej makrofitów w stosunku do warunków naturalnych, natomiast zaawansowane modyfikacje wywołują degradację ekologiczną cieków. Wyniki oceny wskazują też na potrzebę rozwoju Makrofitowej Metody Oceny Rzek w kierunku identyfikacji bezpośrednich powiązań pomiędzy wartością Makrofitowego Indeksu Rzecznego a stanem fizyczno-chemicznym wód powierzchniowych.

EN

In this paper an effort has been taken to bind usefulness of water plants – as bioindicators of running waters eutrophication – with observations concerning influence of modifications in hydromorphology of watercourses on species diversity of macrophytes occurring in them. Research was conducted in four upland rivers and streams located in south Poland. Research results indicate that slight anthropogenic modifications in river channels cause increase of macrophyte species diversity in relation to natural conditions, but advanced modifications cause ecological degradation of watercourses below the level of initial stage. Results of assessment also indicate that there is a need of developing the Macrophyte Method of River Assessment in direction of immediate connections between the value of Macrophyte River Index and physicochemical state of surface waters.

20

Ocena stanu ekologicznego cieków Jeziora Trzesiecko na podstawie wskaźników biotycznych

Lampart-Kałużniacka M., Śliwińska A.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2011

|

Tom 13

1069-1080

PL

Ochrona zasobów wodnych jest szczególnie istotna z uwagi na to, że Polska jest krajem ubogim w wodę, zarówno pod względem ilościowym, jak i jakościowym [7]. Natomiast Wielkopolska uchodzi za jeden z najbardziej deficytowych w wodę obszarów w Polsce, a co gorsza deficyt ten ulega ciągłemu, systematycznemu pogłębieniu. Cechy klimatu tego regionu - stosunkowo niskie wartości opadów, wysokie wartości parowania terenowego oraz niekorzystny ich rozkład w ciągu roku decydują o szczególnie niekorzystnym kształtowaniu się zasobów wodnych [2]. Należy również dodać, że na niekorzystny bilans wodny istotny wpływ miała działalność człowieka. Ważnym elementem wpływającym na prawidłowe kształtowanie się gospodarki wodnej zlewni odgrywa stopień lesistości. Obszary leśne zajmują około 29,3% powierzchni Polski [4]. Niezwykle istotna rola lasu, z punktu widzenia ochrony i odnowy zasobów wodnych, wynikająca z dużych zdolności retencyjnych niektórych typów siedliskowych lasu, przejawia się głównie w wyrównaniu wielkości odpływu wody w ciekach, co powoduje zmniejszenie groźby powstania powodzi, a także zwiększenie przepływów minimalnych. Elementem decydującym o prawidłowym rozwoju drzewostanów w poszczególnych siedliskach leśnych jest właściwe kształtowanie gospodarki wodnej tych siedlisk. Jednym z podstawowych czynników mających wpływ na gospodarkę wodną zlewni leśnych jest przebieg oraz wahania stanów wód podziemnych i związane z nimi zdolności retencyjne tych siedlisk. Przeprowadzone w latach wcześniejszych na obszarach omawianych zlewni wstępne badania wykazały, że zdolności retencyjne siedlisk leśnych są zasadniczym elementem gospodarki wodnej i odgrywają niezwykle ważną rolę w kształtowaniu się bilansów wodnych zlewni leśnych [3]. Warunki klimatyczne takie jak opady atmosferyczne i temperatury powietrza są głównym czynnikiem wpływającym na głębokość zalegania wód gruntowych i decydującym o wielkości i kształtowaniu się zapasów wody w siedliskach leśnych. Zdaniem Palucha [5] największą dynamiką charakteryzują się płytkie wody gruntowe zwane wodami zaskórnymi, które zalegają pod powierzchnią użytków rolnych i leśnych. Wzrost głębokości zalegania zwierciadła wody gruntowej od powierzchni terenu powoduje, że dynamika ta ulega zmniejszeniu. Poziom wody gruntowej wywiera istotny wpływ na czynną warstwę gleby i zachodzące w niej procesy, a tym samym na rozwój korzeni drzew. Wysoki poziom wody gruntowej ogranicza miąższość czynnej warstwy gleby i strefy korzeniowej. Natomiast niski poziom wody gruntowej umożliwia przewietrzenie gleby i wytworzenie prawidłowego systemu korzeniowego drzew [1]. Celem niniejszej pracy była ocena dynamiki zmian stanów wód gruntowych oraz uwilgotnienia gleb wybranych siedlisk leśnych w zlewni cieku Hutka.

EN

The purpose of the research work was to estimate the dynamics of the water content in soils variation in the drainage catchment of Hutka watercourse to Huta Pusta section in hydrologic year 2008. Considered afforested drainage catchment, size of 0.52 km2, is placed in the central part of Wielkopolska in Puszcza Zielonka. The Hutka catchment is of a typical forest character and presents high retentional capabilities. During the research detailed analyses were made for the dynamics of the groundwater level and water storage in 50 cm, and 100 cm soil layer. Measurements of water level were taken in 13 measuring wells, the water reserves in two measurement profiles. The results of water content in soils, were elaborated by using the ECH2O sounder. The research proved, that the dynamics of the water content in soils variation and ground water level in analyzed drainage catchment is described by similar cyclicity and depends mostly on the course of meteorological conditions, especially on the distribution and dimension of rain-falls. It was confirmed that the low level of groundwater table in the vegetation season does not affect significantly the water reserves of the surface layer of soil. Additional elements affecting the level of groundwater are also: the distance between measurement wells and the watercourse, site type and the layout of the land. The unfavourable distribution of precipitation, high air temperature and high evapotranspiration, which occurred in June resulted in a significant decrease in water supplies in the investigated soil profiles and also in both analyzed layers. During this period, lowest values of water storage below the limit of permanent wilting and changing in a 0.5-meter layer from 8 mm (profile 4) to 19 mm (profile 13), in a 1-meter layer from 11 mm (profile 4) to 25 mm (profile 13) were recorded.