Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Productivity of Winter Wheat (T. aestivum, T. durum, T. spelta) Depending on Varietal Characteristics in the Context of Climate Change

Korkhova Margaryta, Panfilova Antonina, Domaratskiy Yevhenii, Smirnova Iryna

Ecological Engineering & Environmental Technology

|

2023

|

Vol. 24, iss. 4

236--244

EN

This article presents the results of studies of winter wheat species and varieties depending on the meteorological conditions of the research years. The purpose of the research is to determine the density of the productive stem, the mass of 1000 grains, the yield and quality of winter wheat grain, depending on the species and varietal composition. Methods. Experimental studies were conducted during 2015/2016–2020/2021 yrs in the experimental field of Mykolaiv National Agrarian University (Ukraine). Agricultural techniques for growing winter wheat of various species were generally accepted for the southern steppe zone of Ukraine. Its predecessor was sown peas. Results. It was determined that a larger number of productive stems per unit area (467–853 pcs./m2) formed plants of the studied varieties of soft winter wheat, while the smallest (443–694 pcs./ m2) were plants of winter durum wheat varieties. The largest mass of grain from one ear (1.06–1.20 g) on average over the years of research was formed by plants of spelt wheat varieties, and the smallest was formed 0.96–1.01 g of soft wheat plants. It was found that a higher yield of soft winter wheat (6.03 t/ha) on average over the years of research was formed in the Vidrada variety, hard wheat (5.58 t/ha) was formed in the Bosphorus variety, spelt was formed 5.36 t/ha in the Europa variety. The highest grain yield (7.13 t/ha) among the species and varieties put for study was provided by the Vidrada variety (T. aestivum) in 2016 yr, which was 5.3% more than in the variety Shestopalivka (T. aestivum), 5.9% more than the Linkor variety (T. durum), by 7.0% than the Bosphorus variety (T. durum), by 12.5% than that of the Europa variety (T. spelta) and 43.5% more than the Zorya Ukrainy variety (T. spelta). It was determined that the largest mass fraction of protein in grain was provided by the spelt Zorya Ukrainy wheat variety as 19.2–25.6% depending on the year of research, while the smallest was provided as 11.0–14.2% by the Shestopalivka soft wheat variety. In the conditions of the Southern steppe of Ukraine, to ensure a high grain yield (5.24–6.03 t/ha) with a high protein content (14.1–15.1%), it was recommended to sow the variety of soft winter wheat Vidrada, hard winter wheat as Linkor and spelt as Europe.

2

Charakterystyka starych gatunków pszenicy i ich zastosowanie w przemyśle spożywczym

Kępińska-Pacelik Jagoda, Biel Wioletta

Przemysł Spożywczy

|

2021

|

T. 75, nr 7

15--21

PL

Rożnorodność spożywanych przez ludzi pokarmów pochodzenia roślinnego zmniejszyła się na przestrzeni lat z ok. 2000 do zaledwie 180 gatunków. Jest to głowną przyczyną zwiększającego się zainteresowania dawnymi odmianami roślin rolniczych. Swój renesans przeżywają obecnie m.in. stare, pierwotnie uprawiane gatunki pszenicy, jak pszenica płaskurka, samopsza czy pszenica orkiszowa. Te stare gatunki, przez to, że wymagają dużo mniejszych nakładów środków ochrony roślin, mają mniej zanieczyszczeń, ale również dużo większą wartość odżywczą. Zastosowanie starych zboż jest bardzo szerokie. Z większości z nich można wytworzyć kaszę, płatki, mąkę do wypieku pieczywa. Płaskurkę i samopszę cechuje lepiej przyswajalne białko, więcej witamin rozpuszczalnych w tłuszczach i witamin z grupy B oraz lepszy skład mineralny w porównaniu do pszenicy zwyczajnej. Zawierają również łatwiej przyswajalne formy glutenu, składającego się w dużej części z gliadyny, przez co powinien być lepiej tolerowany przez osoby z celiakią, jednak to właśnie gliadyny mają słabsze właściwości wypiekowe. Ziarno i mąka dawniej uprawianych pszenic mogą być wykorzystane m.in. do produkcji różnego rodzaju pieczywa, makaronów, kasz, zup oraz ciastek i słodyczy.

EN

The variety of plant-based foods consumed by humans has decreased over the years from around 2,000 to only 180 species. This is the main reason for the growing interest in old agricultural plants varieties. Currently, they are experiencing a renaissance, among others old originally cultivated wheat types such as emmer, einkorn and spelled. Due to the fact that these old species require much less pesticides, they are less polluted, but also have a much higher nutritional value. The use of old cereals is very wide. Most of them can be used to make groats, flakes and flour for baking bread. In terms of structure and nutrient content, emmer and einkorn are more like spelt than common wheat. They are characterized by a better digestible protein, more fat-soluble vitamins and B vitamins, and a better mineral composition compared to common wheat. They also contain more easily digestible forms of gluten, consisting largely of gliadin, which should be better tolerated by people with celiac disease, but it is gliadins that have lower baking properties. Grain andflour from formerly cultivated wheat can be used, among others for the production of various types of bread, pasta, groats, soups, cookies and sweets.

3

Spelt vs common wheat: potential advantages and benefits

Bodroža Solarov Marija, Filipčev Bojana

Acta Innovations

|

2020

|

no. 35

57--64

EN

This work gives a brief review of existing studies that compares spelt and modern wheat from various aspects of quality including technological, nutritional, functional and safety performance. Spelt shows acceptable bread-making performances. It can be used for bread, cookie, cracker and pasta manufacture with some adaptations in processing. Regarding nutritional quality, spelt is very similar to wheat and represents richer source of selenium, folates, phytosterols and alkilresorcinols than modern wheats. From the aspect of food safety, spelt shows advantages as being a hulled wheat.

4

Orkisz - zdrowa żywność ekstrudowana

Żelaziński T., Ekielski A., Siwek A.

Przemysł Spożywczy

|

2016

|

T. 70, nr 8

90--93

PL

W artykule przedstawiono problematykę wykorzystania orkiszu jako surowca podstawowego do procesu ekstruzji. Opisano funkcjonalne właściwości orkiszu oraz przedstawiono szczegółowy przegląd literatury dotyczącej jego przetwórstwa. Praca zawiera również zestawienie wybranych wyników badań własnych ekstruzji surowców z udziałem orkiszu.

EN

The paper presents the problem of the application of spelt as a basic raw material for the extrusion process. It describes the functional properties of spelt and provides a detailed overview of the literature on spelt extrusion. The work also contains a summary of the selected results of the own studies on extrusion of raw materials, including spelt.

5

Wstępne badania składu aminokwasowego białka ziarna orkiszu nawożonego azotem i mikroelementami

Nowak K., Spychaj-Fabisiak E., Barczak B., Knapowski T., Kozera W.

Inżynieria i Aparatura Chemiczna

|

2015

|

Nr 5

265--266

PL

Materiał do badań stanowiło ziarno orkiszu ozimego zebranego ze ścisłego dwuczynnikowego doświadczenia polowego. Czynnikiem I. rzędu było nawożenie azotem, a czynnik II. rzędu stanowiło nawożenie mikroelementami. Badania wykazały, że skład aminokwasowy białka ziarna orkiszu zmieniał się pod wpływem badanych czynników nawozowych - zwłaszcza azotu. Zastosowane mikroelementy: miedź, mangan i cynk, nie wpływały istotnie na skład aminokwasowy białka ziarna orkiszu.

EN

Material for the study comprised grain of winter spelt harvested in a strict two-factorial field experiment. A first order factor was the fertilization with nitrogen and the second order factor was fertilization with microelements. The study indicated that amino acid composition of spelt grain protein changed under the influence of studied fertilization factors - especially nitrogen. The applied microelements: copper, manganese and zinc, did not affect significantly amino acid composition of spelt grain protein.

6

Impact of the variable level of potassium fertilization on fragility of a rachis of the selected spelt varieties

Żabiński A., Sadowska U., Mudryk K.

Agricultural Engineering

|

2014

|

Vol. 18, No. 4

253--260

EN

The objective of the research was to determine and compare values of forces necessary to separate a rachis of four selected varieties of spelt at the use of two levels of potassium fertilization. The tests were carried out with a testing machine MTS Insight 2. Measurements were carried out separately for upper, central and bottom zone of a rachis. Based on the obtained results, it was stated that the researched varieties of spelt show a considerable variability on account of rachis strength in particular rachis zones. In the upper zone, the level of the applied potassium fertilization did not influence the rachis strength. It was related to all the researched varieties and the force values, at which separation of the rachis segment occurred, were within 1.09 to 1.67 N in relation to the variety. In the lower zone of rachis, its strength in all varieties was the biggest regardless the applied potassium dose.

PL

Celem podjętych badań było określenie i porównanie wartości sił potrzebnych do oddzielenia segmentu osadki kłosa czterech wybranych odmian orkiszu pszennego, przy zastosowanych dwóch poziomach nawożenia potasowego. Badania wykonano za pomocą maszyny wytrzymałościowej MTS Insight 2. Pomiary wykonywano oddzielnie dla górnej, środkowej i dolnej strefy kłosa. Na podstawie otrzymanych wyników stwierdzono że badane odmiany orkiszu wykazują znaczną zmienność pod względem wytrzymałości osadki w poszczególnych strefach kłosa. W strefie górnej poziom zastosowanego nawożenia potasowego nie miał wpływu na wytrzymałość osadki. Dotyczyło to wszystkich badanych odmian a wartości sił przy których następowało oddzielenie segmentu osadki kształtowały się w zależności od odmiany w zakresie od 1,09 do 1,67 N. W dolnej strefie kłosa wytrzymałość osadki wszystkich odmian była największa niezależnie od zastosowanej dawki potasu.

7

Występowanie toksyn fuzaryjnych w orkiszu z ekologicznego systemu upraw

Błajet-Kosicka A., Twarużek M., Grajewski J., Kalczyńska K.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2013

|

Vol. 58, nr 3

20--23

PL

Celem pracy była ocena mikotoksykologiczna pszenicy orkiszowej pochodzącej z różnych gospodarstw ekologicznych położonych na terenie województwa kujawsko-pomorskiego i warmińsko-mazurskiego oraz ekologicznych produktów orkiszowych, zakupionych w punktach handlowych na terenie miasta Bydgoszczy. Materiał do badań stanowiły 53 próbki: 15 – surowce (nieprzetworzone ziarno) 2009, 17 – surowce 2010, 10 – produkty 2009, 11 – produkty 2010. Wśród produktów znalazły się płatki, otręby, mąka, kasza, makaron i kawa. Mikotoksyny (T-2, HT-2, deoksyniwalenol – DON, niwalenol – NIV, 3-acetylodeoksyniwalenol – 3-ADON, monoacetoksyscirpenol – MAS, diacetoksyscirpenolu – DAS i zearalenon – ZEN) oznaczano metodą HPLC-MS/MS. W procesie przygotowania próbek wykorzystano technikę SPE oraz następujące wzorce wewnętrzne: 13C-DON, 13C-T-2, 13C-HT-2, ZAN. Oznaczenie mikotoksyn przeprowadzano w trzykrotnym powtórzeniu. Zanieczyszczenie badanych próbek wtórnymi metabolitami pleśni było nieznaczne. Spośród oznaczanych mikotoksyn w najwyższych stężeniach występował DON. Największy jego poziom zanotowano w ziarnie orkiszu ozimego (c = 139 ± 4 ppb), jednak stężenie to było prawie dziesięciokrotnie niższe niż maksymalny dopuszczalny poziom DON w zbożach nieprzetworzonych (Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 6 1881/2006 z dnia 19 grudnia 2006). Pozostałe mikotoksyny zostały również wykryte, jednakże ich średnia zawartość zarówno w surowcach jak i produktach była niższa od granicy oznaczalności.

EN

The aim of this study was mycotoxicological evaluation of spelt wheat from different organic farms located in kujawskopomorskie and warmińsko-mazurskie and their products purchased in retail trade in the city of Bydgoszcz. Material for study consisted of 53 samples: 15 – raw material (unprocessed grain) from 2009, 17 – raw material from 2010, 10 – products 2009, 11 – products 2010. The spelt products consisted of flakes, bran, flour, groat, pasta and coffee. Mycotoxins (T-2 nad HT-2, deoxynivalenol – DON, niwalenol – NIV, 3-acetyldeoxynivalenol – 3-ADON, monoacetoxyscirpenol – MAS, diacetoxyscirpenol – DAS, and zearalenone – ZEN) were determined using the HPLC-MS/MS method. During sample preparation procedures the SPE technique was used and the following internal standards were applied: 13C-DON, 13C-T-2, 13CHT- 2, ZAN. Mycotoxin analysis was performed in triplicate. Contamination of samples with studied secondary metabolites of molds was negligible. Among determined mycotoxins DON occurred at the highest concentrations. Its maximum level was determined in winter spelt grains (c = 139 ± 4 ppb), but this concentration was almost ten times lower than the maximum acceptable level of DON in non-processed cereals (Commission Regulation (EC) No. 1881/2006 of 19 December 2006). The other mycotoxins were also detected, however their average content both in raw materials and products was lower than the limit of quantification.

8

Zachwaszczenie ozimych odmian orkiszu pszennego w zależności od nawożenia obornikiem

Krawczyk R., Sulewska H.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2012

|

Vol. 57, nr 3

216-221

PL

Doświadczenie polowe przeprowadzono w latach 2008-2011. Celem badań było określenie wpływu dawki nawożenia obornikiem na zachwaszczenie trzech odmian ozimych orkiszu pszennego (Triticum aestivum ssp. spelta) - Badengold, Schwabenspelz, Schwabenkorn oraz pszenicy zwyczajnej (Triticum aestivum ssp. vulgare) odmiany Türkis. Poziomy nawożenia obornikiem obejmowały dawki: 0 tźha-1; 15 tźha-1; 30 tźha-1 obornika. Zachwaszczenie było reprezentowane przez 16 gatunków, w tym 7 w trzech latach badań. Zachwaszczenie było zdominowane pod względem liczebności przez: Apera spica-venti (miotła zbożowa) i Viola arvensis (fiołek polny); pod względem świeżej masy przez: Centaurea cyanus (chaber bławatek) i Papaver rhoeas (mak polny). Wyniki badań wykazały, że nawożenie obornikiem miało wpływ na zmianę w strukturze zachwaszczenia, wzrósł udział gatunków dominujących pod względem świeżej masy (C. cyanus, P. rhoeas) i zmniejszył się udział gatunków dominujących pod względem liczebności (A. spica-venti, i V. arvensis). Warunki pogodowe w poszczególnych latach miały wpływ na liczebność chwastów, najliczniej występowały w latach wilgotnych. Nawożenie obornikiem nie miało wpływu na liczbę i biomasę zachwaszczenia na jednostce powierzchni pola. Pomiędzy pszenicą zwyczajną i orkiszem były istotne różnice w liczbie i biomasie chwastów. Istotnie największe zachwaszczenie stwierdzono w pszenicy zwyczajnej odmiany Türkis zarówno pod względem liczebności, jak i biomasy. Pomiędzy odmianami orkiszu pszennego różnic nie udowodniono statystycznie.

EN

The field experiment was carried out in years 2008-2011. The aim of the study was to determine the effect of the manure dose on weed infestation of three winter spelt (Triticum aestivum ssp. spelta) - cultivars: Badengold, Schwabenspelz, Schwabenkorn and one winter common wheat (T. aestivum ssp. vulgare) cultivar Türkis. Manure fertilization levels included: 0 tźha-1; 15 tźha-1; 30 tźha-1. Weed infestation was represented by 16 species, in it 7 in three years of researches. Weed infestation was dominated, analysing the number of weeds by: Apera spica-venti (silky bent grass) and Viola arvensis (wild violet); analysing the fresh mass by: Centaurea cyanus (cornflower) and Papaver rhoeas (corn poppy The results showed that manure fertilization had influence on the weed infestation structure - share of species dominated by fresh mass (C. cyanus, P. rhoeas) increased and share of species dominated by number of weeds (A. spica-venti, Viola arvensis) reduced. Weather conditions in individual years affected intensity of weed infestation. Weather conditions in individual years had influence on the weeds number, most were noted in humid years. Manure fertilization didn't influence on number and biomass of weed infestation on the unit of the area of field. Important differences between wheat and spelt were in number and biomass of weeds. The highest weed infestation was in the common wheat cultivar Türkis in number and biomass of weeds. Differences between spelt cultivars weren't proven statistically.

9

Mikotoksyny w zbożach z upraw ekologicznych

Solarska E., Kuzdraliński A., Potocka E.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2012

|

Vol. 57, nr 4

100-102

PL

W pracy przedstawiono dwuletni monitoring zanieczyszczeń zbóż, pszenicy i orkiszu z upraw metodami ekologicznymi przez najważniejsze trichteceny i zearalenon oraz ochratoksynę A i aflatoksyny. Zawartość mikotoksyn określano za pomocą immunoenzymatycznej metody ELISA. Wystepowanie mikotoksyn fuzaryjnych było zbliżone w obydwu gatunkach zbóż, ale różne w latach badań żaden z trichotecenów oraz zearalenon nie przekroczyły maksymalnych poziomów ustalonych w UE dla mikotoksyn w zbożach. W ziarnie badanych zbóż nie stwierdzono występowania ochratoksyny A i aflatoksyn.

EN

This work presents two-year monitoring of the contamination of organic wheat and spelt by the most important trichothecenes and zearalenone and also ochratoxins A and aflatoxins. Content of mycotoxins was defined by enzyme-linked immunosorbent assay ELISA. Occurrence of Fusarium mycotoxins was similar in both cereals, but different in studied years. Any of the trichothecenes and zearalenone did not exceed maximal levels determined in EU for mycotoxins in cereals. The aflatoxins and ochratoxin A were not found in examined cereal grain.

10

Mikotoksyny w produktach zbożowych z upraw ekologicznych

Solarska E., Marzec M.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2012

|

Vol. 57, nr 4

103-108

PL

Celem badań było okreslenie poziomu mikotoksyn w produktach zbożowych dostępnych na rynku wschodniej Polski. Badania prowadzono w latach 2010-2011 na produktach zbożowych wyprodukowanych ze zbóż uprawianych w 2010 roku. Do identyfikacji aflotoksyn, ochratoksyny A, toksyny T-2, deoksyniwalenolu oraz zearalenonu użyto komercyjnych testów immunoenzymatycznych ELISA. Stwierdzono, że mikotoksyny występowały we wszystkich badanych produktach zbożowych.

EN

The aim of the study was to determine of mycotoxins contamination level in cereal products available on local East Poland market. Studies were conducted in 2010 and 2011 on cereal products produced from grain harvested in 2010. Commercial Enzyme-Linked ImmunoSorbent Assays ELISA were used to identify aflotoxins, ochratoxin A, T-2 toxin, deoxynivalenol and zearalenone. The all examined mycotoxines were present in cereal products.

11

Odporność na wyleganie wybranych odmian orkiszu pszennego Triticum aestivum ssp. spelta L.

Sadowska U., Żabiński A., Mudryk K.

Inżynieria Rolnicza

|

2012

|

R. 16, nr 2, t. 2

269-278

PL

Prowadzono mikropoletkowe doświadczenie polowe z wykorzystaniem czterech odmian ozimego orkiszu pszennego: Franckenkorn, Oberkulmer Rotkorn, Schwabenkorn oraz Ostro. Celem badań było poszukiwanie zależności między wyleganiem roślin określonym w warunkach polowych z właściwościami mechanicznymi źdźbeł, na tle czynników środowiskowych i agrotechnicznych. Lekkie pochylenie obserwowano jedynie dla odmiany Schwabenkorn. Dla badanych odmian wyznaczono moduł sprężystości przy zginaniu w poszczególnych międzywęźlach, mierząc średnicę źdźbła i grubość jego ścianki. Pochylona odmiana Schwabenkorn charakteryzowała się najwyższymi wartościami współczynnika sprężystości dla wszystkich badanych międzywęźli, mając jednocześnie źdźbła o małych średnicach i cienkich ściankach. Obserwowano ścisłą zależność wartości współczynników sprężystości od średnic zewnętrznych źdźbeł poszczególnych międzywęźli badanych odmian orkiszu pszennego.

EN

Microfield experiments with the use of four varieties of winter spelt were carried out: Franckenkorn, Oberkulmer Rotkorn, Schwabenkorn and Ostro. The objective of the research was to search for relations between lodging of plants determined in field conditions and mechanical properties of blades compared to environmental and agrotechnical factors. Slight inclination was reported only for Schwabenkorn variety. Coefficient of elasticity at bending in particular internodes was determined, measuring diameter of blades and the thickness of its wall. The inclined variety Schwabenkorn was characterised with the highest values of the coefficient of elasticity for all researched internodes having at the same time blades of low diameters and thin walls. Close relation of elasticity coefficients values to outer diameters of blades of particular internodes of the researched varieties of spelt was observed.

12

Analiza procesu omłotu pszenicy orkiszowej w listwowo-sitowym zespole młócącym

Frączek J., Reguła T.

Inżynieria Rolnicza

|

2011

|

R. 15, nr 6

13-20

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczących analizy procesu omłotu pszenicy orkiszowej w listowo-sitowym zespole młócącym. Badano wpływ prędkości obrotowej wału zespołu młócącego oraz przepustowości na wielkość niedomłotu oraz uszkadzalność ziarna. Stwierdzono, że przy ustalonych wartościach przepustowości do opisu zmian niedomłotu w funkcji prędkości obrotowej można zastosować funkcję wykładniczą, natomiast w przypadku uszkadzalności - liniową. Ustalono optymalny punkt pracy zespołu młócącego, który odpowiada prędkości obrotowej wału równej 650 obr*min-1. Zaproponowano również nieliniowe modele opisujące zmiany niedomłotu oraz uszkadzalności w funkcji prędkości obrotowej wału oraz przepustowości. Cechują się one dużą wiernością dopasowania (R2=0,943-0,967).

EN

The study presents the results of the research on the analysis of the threshing spelt process in the blade-sieve threshing unit. Influence of rotational velocity of the threshing unit shaft as well as capacity on the size of under-threshing and vulnerability of the grain. It was determined that exponential function may be used for description of changes of under-threshing in the function of rotational velocity at determined capacity values. Optimal point of threshing unit performance was determined. It corresponds to rotational velocity of the shaft equal to 650 rotations*min-1. Non-linear models describing under-threshing changes and vulnerability in the function of rotational velocity of the shaft as well as capacity were also suggested. They are characterised by great fidelity of adjustment (R2=0,943-0,967).

13

Wybrane właściwości fizyczne ziarna orkiszu pszennego

Żabiński A., Sadowska U., Pużyńska K.

Inżynieria Rolnicza

|

2010

|

R. 14, nr 4

309-317

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczących wybranych cech fizycznych ziarna orkiszu pszennego. Określono masę tysiąca ziaren, ich masę właściwą, a także cechy geometryczne, wyliczając na tej podstawie współczynniki kształtu oraz pole powierzchni i objętość pojedynczych ziaren. Badane odmiany orkiszu pszennego wykazywały potwierdzone statystycznie zróżnicowanie pod względem masy tysiąca ziaren, która była największa w przypadku odmian Oberkulmer Rotkorn i Ostro. Istotne statystycznie różnice międzyodmianowe dotyczyły także cech geometrycznych ziaren, jak też współczynników kształtu, objętości i pola powierzchni.

EN

The work presents results of tests concerning selected physical characteristics of the spelt grain. The weight of one thousand grains, their mass density and geometrical features were determined and shape coefficients and the area and the volume of individual seeds were calculated on that basis. The tested varieties of spelt showed differentiation in the weight of one thousand grains, which was also confirmed statistically; the biggest weight was recorded in the case of Oberkulmer Rotkorn and Ostro varieties. Significant statistical differences between varieties referred also to geometrical features of grains as welln as their shape coefficients, volume and area.

14

Niektóre właściwości mechaniczne źdźbeł oraz kłosów orkiszu pszennego

Sadowska U., Żabiński A., Mudryk K., Pużyńska K.

Inżynieria Rolnicza

|

2010

|

R. 14, nr 4

189-197

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczących niektórych cech mechanicznych źdźbeł i kłosów orkiszu pszennego. Wyznaczono metodą statyczną dla badanych odmian orkiszu współczynnik sprężystości dolnych międzywęźli źdźbeł, mierząc również ich średnicę i grubość ścianek. Określano także wytrzymałość osadki kłosowej, dokonując wcześniej pomiarów morfologii badanych kłosów. Stwierdzono, że źdźbła odmiany Oberkulmer Rotkorn odznaczają się największą wartością współczynnika sprężystości, natomiast odmiany Schwabenspelz najniższą. Największą wartością siły zerwania segmentu osadki kłosa charakteryzowała się odmiana Franckenkorn, ponadto jej kłosy były najkrótsze oraz odznaczały się największą zbitością.

EN

The work presents results of tests concerning certain mechanical characteristics of stalks and ears of spelt. The coefficient of elasticity of bottom stalk interstitial sites was determined for tested varieties of spelt using the static method; the diameter of stalks and the thickness of walls were also measured. The strength of the ear rachis was also determined by measuring the morphology of tested stalks at an earlier date. It was found out that the value of the coefficient of elasticity is the highest for stalks of the Oberkulmer Rotkorn variety and the smallest for stalks of the Schwabenspelz variety. The Franckenkorn variety was characterised by the highest value of the rupture strength of the ear rachis segment; apart from that, her ears were the shortest and the most compact.

15

Metoda oceny podatności ziarna pszenicy orkiszowej na uszkodzenia mechaniczne w czasie omłotu

Frączek J., Reguła T.

Inżynieria Rolnicza

|

2010

|

R. 14, nr 4

51-58

PL

W pracy zaprezentowano metodę badawczą mającą na celu ocenę podatności oplewionego ziarna pszenicy orkiszowej na uszkodzenia wywołane działaniem sił ściskających. Do oceny zaproponowano wskaźnik, który jest liczbowo równy tangensowi kąta nachylenia prostoliniowego odcinka krzywej ściskania. Wskaźnik ten może zostać wykorzystany do porównania podatności na uszkodzenia mechaniczne różnych odmian pszenicy orkiszowej. Przeprowadzone badania wstępne wykazały znaczną różnicę wartości wskaźnika pomiędzy kłoskami jednokwiatowymi a dwukwiatowymi.

EN

The work presents the research method aimed at evaluating the susceptibility of weeded grains of spelt to damages caused by compressive forces. The indicator proposed for the evaluation is numerically equal to the tangent of the angle of straight inclination of the section of the compression curve. This indicator can be used for comparing the susceptibility of different varieties of spelt to mechanical damages. The preliminary analysis showed a significant difference in the values of the indicator between single-flower and double-flower spikelets.

16

Charakterystyka właściwości fizycznych wybranych odmian orkiszu

Choszcz D., Konopka S., Zalewska K.

Inżynieria Rolnicza

|

2010

|

R. 14, nr 4

23-28

PL

Przedstawiono wyniki badań dotyczące pomiarów cech geometrycznych (długości, szerokości i grubości), krytycznej prędkości unoszenia oraz kątów tarcia zewnętrznego (po stali, drewnie, gumie z osnową i bez osnowy oraz PVC) oplewionych i odplewionych ziarniaków orkiszu odmian "Ostro" i "Schwabenkorn". Określono istotność różnic dla analizowanych cech fizycznych między odmianami.

EN

Results of tests concerning measurements of geometrical characteristics (length, width and depth), critical transport velocity and external friction angles (against steel, wood, rubber with and without base and PVC) of weeded and unweeded caryopses of spelt from "Ostro" and "Schwabenkorn" varieties were presented. The significance of differences for analysed physical characteristics between varieties was determined.

17

Cechy morfologiczne źdźbeł różnych odmian jęczmienia nagoziarnistego warunkujące odporność na wyleganie

Sadowska U.

Inżynieria Rolnicza

|

2009

|

R. 13, nr 6

223-228

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań, których celem była ocena zmienności analizowanych cech morfologicznych źdźbeł starych odmian jęczmienia nagiego (orkiszy), mających wpływ na wyleganie roślin, oraz wstępne wyodrębnienie genotypów o pożądanych cechach, które mogłyby być wykorzystane w pracach hodowlanych. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono najsilniejszą zależność wylegania od długości dolnych międzywęźli. Nietypowa okazała się czterorzędowa odmiana P7, która mimo ciężkich kłosów i długim pierwszym międzywęźlu odznaczała się przeciętną podatnością na wyleganie, jednocześnie największą średnicą zewnętrzną źdźbła. Wyodrębniono 7 odmian odznaczających się niewielką podatnością na wyleganie, oraz wysoką masą kłosa.

EN

The paper presents results of the research aimed to assess variability of analysed morphological features of stalks belonging to old gymnosperm barley varieties (spelts) that affect plant lodging, and preliminary separation of genotypes with desired characteristics which could be used in breeding operations. Completed research confirmed strongest dependence between lodging and length of lower interstitial sites. The P7 four-row variety proved to be untypical - in spite of heavy ears and long first interstitial site it was characterised by average susceptibility to lodging, and at the same time highest stalk outside diameter. The researchers separated 7 varieties characterised by low susceptibility to lodging and high ear mass.

18

Skład chemiczny ziarna oraz plon białka odmian ozimych orkiszu pszennego w zależności od wybranych czynników agrotechnicznych

Sulewska H., Koziara W., Panasiewicz K., Ptaszyńska G., Morozowska M.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2008

|

Vol. 53, nr 4

92-95

PL

W badaniach wykonanych w latach 1998-2000 na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu oceniono wpływu terminu siewu oraz ilości wysiewu na zawartość składników pokarmowych w ziarnie dwóch odmian ozimych orkiszu pszennego oraz wielkość plonu białka. Wysiewu orkiszu dokonywano w I i III dekadzie października w ilości 200, 300, oraz 400 kg kłosków. ha-1. Ziarno porównywanych w doświadczeniu odmian zawierało ok. 14% białka ogólnego. Różnice w zawartości tego składnika spowodowane badanymi czynnikami, chociaż potwierdzone statystycznie, były niewielkie i wahały się dla stosowanych ilości wysiewu od 13,91% do 14,04%, a dla terminów siewu od 13,61% do 14,38%. Zwiększanie ilości wysiewu powodowało wzrost plonu białka, który u odmiany Bauländer osiągnął 0,208, a u Schwabenkorn 0,452 kg. ha-1 przy wzroście ilości wysiewanych kłosków o 1 kg.ha-1. Średnio większy plon białka uzyskano we wcześniejszym terminie siewu pomimo różnej reakcji odmian na opóźnianie siewu.

EN

Field trials have been carried out in experimental station Swadzim belonged to Poznań University of Live Sciences to evaluate the influence of sowing date and sowing rate on content of nutrients in grain and protein yield of two spelt varieties. Sowing was done in 1st and 3rd decade of October at amount of 200, 300 and 400 kg of spikelets. ha-1. The content of total protein of tested varieties amounted app. 14% DM. The differences in protein content caused by tested factors, although confirmed statistically, were small and ranged for sowing densities from 13,91% to 14,04% and for sowing dates from 13,61% to 14,38%. The increase of sowing rate caused higher protein yield up to 0,208 for var. Bauländer and 0,452 kg. ha-1for var. Schwabenkorn 0,452 kg. ha-1, per each kg of spikelets. ha-1. Higher protein yield was observed at earlier sowing date despite from different reaction of varieties to delayed sowing.