Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Magia światła

Solecka Barbara

Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji

|

2023

|

Vol. 12, iss. 2

78--88

PL

Światło w naszym życiu odgrywa fundamentalną rolę. Dostarcza nam informacji nie tylko o naszym otoczeniu, ale przede wszystkim dzięki niemu poznajemy Świat a w obecnych czasach nawet daleki Wszechświat. Dzięki nowoczesnym narzędziom astronomicznym mamy kosmos na „wyciągnięcie ręki”. Obserwowane światła docierają do nas z wielu ciał niebieskich takich jak: gwiazdy, mgławice, galaktyki. Poprzez analizę parametrów widma, fale elektromagnetyczne dostarczają nam wiele informacji o ich budowie, funkcjonowaniu, procesach, które w nich zachodzą. Publikacja ta, przybliża czytelnikowi, na czym polega podstawowa analiza spektralna światła. W jaki sposób określa się temperaturę ciał niebieskich oraz ich skład chemiczny. Wspomina też, jakie są współczesne narzędzia optycznych obserwacji astronomicznych, które dostarczają astronomom coraz bardziej szczegółowych informacji z dalekiego kosmosu oraz niepowtarzalnych obrazów.

EN

Light plays a fundamental role in our lives. It provides us with information not only about our surroundings, but, above all, thanks to it we learn about the world and, these days, even the distant universe. Thanks to modern astronomical tools we have the cosmos at our "fingertips". The observed lights reach us from many celestial bodies such as stars, nebulae, galaxies. By analyzing the parameters of the spectrum, electromagnetic waves provide us with a lot of information about their structure, functioning, processes that occur in them. This publication, introduces the reader to what the basic spectral analysis of light is. How the temperature of celestial bodies and their chemical composition are determined. It also mentions what are the modern tools of optical astronomical observations, which provide astronomers with increasingly detailed information from the distant cosmos and unique images.

2

Grade control method without sampling preparation based on spectrometric techniques and the use of electronic detonators in an open pit tungsten deposit

Martín Ruben Alcalde, Diego Isidro, Castañón César, Alonso Teresa

Archives of Mining Sciences

|

2023

|

Vol. 68, no. 4

587--601

EN

Grade control is crucial for ensuring that the quality of extracted ore aligns with the geological model and mining plan. This process optimises production, reduces dilution, and maximises profits. It involves geological modelling, sampling, assaying, and data analysis. However, adhering to short-term planning in mining operations can be challenging due to operational bottlenecks that arise during the grade control process and blast design, along with their associated costs. Industry standards for grade control require acquiring extensive information and knowledge to achieve a high level of certainty, which takes time. Despite that, time constraints may necessitate making decisions under risk with incomplete information. In such cases, it is important to consider the opportunities, risks, likelihood, consequences, and potential success associated with each alternative. This study presents the testing results of alternative quantitative analytical methods on samples from the Barruecopardo tungsten deposit in Spain. Spectrometric techniques, including Delayed Gamma Neutron Activation Analysis (DGNAA), Laser-induced Breakdown Spectroscopy (LIBS), and Field Portable X-ray Fluorescence (FPXRF), were employed to determine the tungsten content. Based on the findings of this investigation, a real-time decision-making tool for grade control in open-pit mining has been developed. This tool utilises representative samples directly from the blasting debris, considering the inherent risks and uncertainties associated with the process.

3

Wybrane metody separacyjne i woltamperometryczne w analizie leków i substancji endogennych dla diagnostyki i terapii klinicznej

Baranowska Irena, Bajkacz Sylwia, Markowski Piotr, Płonka Joanna

Wiadomości Chemiczne

|

2021

|

[Z] 75, 7-8

869--892

EN

The developed chromatographic methods (HPLC and UHPLC/UV, DAD, FL, ED, MS-MS and GC-MS), for the determination of drugs from different therapeutic groups in body fluids, have been presented. Drugs were determined alongside their metabolites, in different concentration ranges, usually after a removal of the interferences from the biological material matrix. Extraction procedures, like LLE, SPE, MEPS, SALLE, USAEME, have been developed for the separation of analytes. Methods for the determination of endogenous compounds: L-camitine, L-arginine and their metabolites, dopamine and its metabolites, and other compounds resulting from their metabolism have also been developed. Cyclic voltammetry and differential pulse voltammetry methods for the determination of electrochemically active drugs have also been presented. Such methods can be used to verify the results of chromatographic determinations. This article presents the results of the research included in 35 publications from the JCR list.

4

Estimation of Chlorophyll-a Phytoplankton in the Coastal Waters of Semarang and Jepara for Monitoring the Eutrophication Process using MODIS-Aqua Imagery and Conventional Methods

Maslukah Lilik, Setiawan Riza Yuliratno, Nurdin Nurjannah, Zainuri Muhammad, Wirastriya Anindya, Helmi Muhammad

Journal of Ecological Engineering

|

2021

|

Vol. 22, nr 1

51--59

EN

This study investigates the concentration of chlorophyll-a (chl-a) using the data of field observation and MODISAqua imagery. The field observation data were retrieved by using a conventional method and processed using spectrometric analysis. This study covers the coastal and near land areas which have different levels of anthropogenic activity. The results showed that the coastal waters of Semarang with a high level of anthropogenic activity persistently show a concentration of chlorophyll a (chl-a) twice as large as Jepara coastal waters. This comparison value is obtained based on imagery and field data. Meanwhile, the ratio of chl-a field data in each region shows a value of ±5 times greater than the MODIS data. Field observation data shows a higher value than the MODISAqua imagery data. The use of imagery data can be employed as a method of monitoring the eutrophication process on the coast. On the basis of the chlorophyll a classification and field observations, the coastal water of Semarang are classified as eutropic waters and Jepara is categorized as mesotropic category. The classification results will be different if monitoring is carried out using the image data with a location far from the mainland, the Semarang waters are included in the mesotropic category (> 2 mg•m-3) and Jepara is included in the oligotropic water category (< 2 mg•m-3).

5

Portable XRF spectrometer with helium flow as a tool for lithological interpretation

Skupio Rafał

Geology, Geophysics and Environment

|

2020

|

Vol. 46, no. 4

315--320

EN

Portable EDXRF (Energy Dispersive X-Ray Fluorescence) spectrometer with the ability to perform rock tests in a helium atmosphere was applied to prepare unique calibration coefficients and mineralogical models. These data could be used for the chemical profiling, chemostratigraphy, gamma-ray, TOC and lithological interpretation of borehole geological profile. The measurements were conducted on 19 samples of sandstones and compared to the XRF data without helium flow. The acquired dataset was calibrated to the chemical laboratory tests (ICP-MS), gamma-ray spectrometry measurements (RT-50) and combined with the mineralogical data (XRD). The new methodology enables the measurement of sodium and enhances the possibility of detecting magnesium, thorium and uranium, compared to standard handheld XRF spectrometers. The applied method is dedicated to whole cores (without sample preparation) or cuttings which must be cleaned, dried, milled and pressed.

6

Oznaczenie stabilności fazy aktywnej heterogenicznego katalizatora miedziowego stosowanego w procesie hydrogenolizy glicerolu do glikolu propylenowego

Główka Marek, Kotyrba Łukasz, Wójcik Jan, Boberski Przemysław

Przemysł Chemiczny

|

2019

|

T. 98, nr 11

1734--1737

PL

Jednym z głównych czynników oceny heterogenicznych katalizatorów jest osiągnięcie stabilnej aktywności katalizatora w długim okresie. Przeprowadziono testy, w których kulki tlenku glinu zostały zaimpregnowane azotanem( V) Cu i kalcynowane w 350, 400, 450, 500, 550 i 600°C przez 4 h, a następnie przetestowano ich stabilność na wymywanie Cu wieloskładnikową mieszaniną glikolu propylenowego, H₂O, glicerolu, glikolu etylenowego, MeOH, i-PrOH, i-BuOH (odpowiednio 50, 25, 20, 2, 1 i 1% mas.) przez 96 h. Stężenie jonów Cu₂+ w roztworze po wymywaniu oznaczono metodą potencjometryczną. Zawartość Cu w katalizatorze oznaczono za pomocą optycznej spektrometrii emisyjnej z plazmą sprzężoną indukcyjnie. Im wyższa była temperatura kalcynowania, tym wyższa była stabilność fazy aktywnej i mniejsza wymywalność z fazy aktywnej. Stwierdzono że stabilność fazy aktywnej nie zależy od występowania w strukturze miedzi w postaci spinelu CuAl₂O₄.

EN

CuO/Al₂O₃ catalysts for conversion of glycerol to propylene glycol was prepd. by deposition of Cu(NO₃)₂ on the γ-Al₂O₃ at 60°C from an aq. soln. and consecutive calcination 350–600°C for 4 h and then studied for chem. stability by leaching for 96 h with a liq. product of glycerol to propylene glycol hydrogenolysis. The catalyst stability increased with increasing calcination temp. and did not depend on formation of Cu/Al₂O₄ spinels in the catalyst structure.

7

Badanie ekstrakcji substancji biologicznie aktywnych z pąków brzozy (Betula) ditlenkiem węgla w stanie nadkrytycznym

Stocki Marcin, Bakier Sławomir, Isidorov Valery

Przemysł Chemiczny

|

2019

|

T. 98, nr 12

1988--1991

PL

Pąki brzozy brodawkowatej (Betula pendula) oraz brzozy omszonej (Betula pubescens) poddano ekstrakcji ditlenkiem węgla w stanie nadkrytycznym (300 bar, 50°C). Wydajność procesu wynosiła odpowiednio 25,27 ± 1,27% i 19,73 ± 1,72%. Skład chemiczny ekstraktów oznaczono metodą chromatografii gazowej sprzężonej ze spektrometrią mas. Stwierdzono, że wyciągi są bogate w substancje biologicznie aktywne (seskwiterpeny, triterpeny, flawonoidy).

EN

Betula pendula and Betula pubescens birch buds were extd. with supercrit. CO2 at 50°C under 300 bar. The extn. yields were 25.27 ± 1.27% and 19.73 ± 1.72%, resp. Chem. anal. of exts. was performed used gas chromatog. coupled with mass spectrometry. The exts. were rich in biol. active compds. (sesquiterpenes, triterpenes, flavonoids).

8

Spektrometryczne pomiary gamma rdzeni wiertniczych o niskiej aktywności

Skupio Rafał, Wolański Krzysztof

Nafta-Gaz

|

2019

|

R. 75, nr 6

324--329

PL

W pracy przedstawiono nową metodykę pomiarową spektrometrii gamma dla rdzeni wiertniczych reprezentowanych przez skały o niskiej aktywności. Opisano w niej części składowe nowo zaprojektowanego spektrometru wraz z dedykowanym oprogramowaniem testowym. Badania prowadzone według zaproponowanej procedury stosowane są głównie do rdzeni formacji piaskowcowych czerwonego spągowca, dla których dotychczas w Polsce nie wykonywano pomiarów gamma. Pierwsze testy na rdzeniach piaskowcowych prowadzono z wykorzystaniem standardowego spektrometru – gamma logger BGO (GL), przy wydłużonym czasie pomiarowym, co pozwoliło uzyskać zaledwie częściowe wyniki dla wybranego odcinka rdzenia. Opracowanie nowego urządzenia wykorzystującego dwa niezależnie mierzące detektory BGO, umieszczone pod kątem 90 stopni w ołowianym tunelu (aparatura GLGT) umożliwiło dwukrotne skrócenie czasu pomiarowego, poprawienie dokładności wyników oraz obniżenie poziomu detekcji dla analizowanych pierwiastków (potas, uran oraz tor). Wstępne badania porównawcze w otworze testowym ukazały różnice pomiędzy aparatem GL i GLGT. Polegały one na poprawie jakości rejestrowanych danych w szczególności dla uranu i toru, które w przypadku standardowych analiz przyjmowały wartości mniejsze od tła pomiarowego. Dodatkowe badania przeprowadzono na wzorcach kalibracyjnych w postaci walca o znanej koncentracji pierwiastków promieniotwórczych, których wyniki posłużyły głównie do oceny rozdzielczości obu metod. Seria pomiarów rdzeni z otworu J-1 pozwoliła otrzymać dokładne wyniki porównawcze z aparatów GL i GLGT, które przedstawiono na tle profilowań geofizyki otworowej oraz badań laboratoryjnych. W przypadku tego testu wyniki z aparatury GLGT wykazały się poprawą dokładności, lepszym dopasowaniem do profilowań oraz poprawą rozdzielczości pionowej w stosunku do geofizyki wiertniczej. Uzyskane wyniki pomiarów spektrometrem GLGT wykorzystano do określenia tła pomiarowego, szacunkowej rozdzielczości oraz określenia dokładnych zawartości potasu, uranu i toru w otworach archiwalnych. Wyniki końcowe przedstawiono w postaci krzywych spektrometrycznego profilowania gamma.

EN

This paper shows a new methodology of gamma spectrometry measurements dedicated to cores represented by rocks of low radioactivity. It describes the components of the newely developed spectrometer and the dedicated testing software. The measurements conducted according to the proposed procedure are mostly applied for Rotliegend formation cores, for which spectral gamma core logging has never been done before in Poland. The first tests on the sandstone cores were conducted using a standard spectrometer – gamma logger BGO (GL) with an extended measurement time, which allowed obtain partial results for chosen core interval. The construction of the new device, which uses two independent BGO detectors placed at a 90-degree angle in lead tunnel shielding (GLGT apparatus), made it possible to twice shorten the measurement time, improve the accuracy of the results, and reduce the detection limit for the analysed elements (potassium, uranium, thorium). Preliminary comparative studies performed on the core from the test borehole showed differences between gamma logger GL and the GLGT device. These differences were visible especially for uranium and thorium data, which in the case of standard (GL) surveys carried values that were lower than the measurement background. Additional measurements were carried out on calibration standards in the form of a cylinder with a known concentration of radioactive elements, the results of which were used for evaluating the core logging resolution of both methods. The series of core measurements from J-1 borehole allowed to obtain accurate comparative results from GL and GLGT devices, which were presented against well logging and laboratory analyses. In the case of this test, the results from GLGT apparatus showed an improvement in measurement accuracy, better fitting to the well logs, and a higher vertical resolution in relation to spectral gamma logs. The results of the measurements performed with a GLGT spectrometer were used to define the measurement background, the estimated resolution, as well as to define the accurate content of potassium, uranium and thorium in the archival boreholes. All the final results were presented as curves of spectral gamma logs.

9

Archival gamma ray logs standardization by nondestructive core measurements of the low‑radioactivity rocks

Skupio Rafał, Kubik Benedyk, Wolański Krzysztof

Acta Geophysica

|

2019

|

Vol. 67, no. 6

1835--1844

EN

The present study analyzes spectral gamma ray data of low-radioactivity rock cores from Rotliegend Basin. The main goal of this research was standardization of archival gamma ray logs measured in counts per minute to American Petroleum Institute units. Selected core intervals, log data, and additional crushed samples covered three different boreholes: J-1, L-7, and K-2 from Zielona Góra Basin, localized in western Poland, where J-1 was a reference borehole. Core measurements were performed on the sandstone and conglomerate formations by Gamma Logger GT spectrometer, which uses two scintillation detectors containing bismuth germanate crystals. In the cores, real concentrations of potassium, uranium, and thorium were acquired what enabled to calculate total content of radioactive elements and total uninfluenced by uranium. Delivered new total GR_GLGT curve from cores allowed accurate standardization of archival GR curves from L-7 and K-2 boreholes. Presented results showed a very good correlation between logs, core data, and laboratory analyses. These data allow precise shale volume reinterpretation.

10

Analysis of influence of environmental conditions and natural gamma radiation for radon concentration measurements

Skupio R., Kowalska S., Jankowski L.

Nafta-Gaz

|

2018

|

R. 74, nr 8

584--591

EN

The influence of environmental conditions and natural gamma radiation of rocks nearby measurement points has been introduced in this paper to radon concentration measurements in soil air. Our studies helped to assess anomalies caused by major tectonic zones that occurring in the Carpathians. These anomalies, can be used for interpretation and location of potential zones for oil and gas industry. Environmental tests had to be conducted because of the introduction of new measurement methodology within evaluation of statistical measurement errors and specific tests conditions. Stationary work was carried out in a limited area nearby Bagrowa st., Krakow, fieldwork was carried out at the Cergowa Mountain–Krosno profile. The conducted research did not show the influence of air humidity, precipitation, air temperature, air pressure and natural radioactive elements (K-40, U-238 and Th232) on the measured radon anomalies. In this study RAD7 spectrometer with a soil probe was used.

PL

W pracy przedstawiono wpływ warunków środowiskowych i naturalnej promieniotwórczości skał występujących w otoczeniu punktów pomiarowych, na wyniki badań koncentracji radonu w powietrzu glebowym. Badania radonu pozwalają na identyfikację anomalii powodowanych występowaniem głównych stref uskokowych w Karpatach, co może pomóc wyznaczyć lokalizację występowania obszarów o potencjale dla poszukiwań przemysłu naftowego. Konieczność przeprowadzenia testów związana jest z opracowaniem nowej metodyki, która wymagała oceny błędów pomiarowych oraz warunków, w jakich należy prowadzić badania. Prace stacjonarne wykonane zostały w obrębie ograniczonej powierzchni w Krakowie przy ul. Bagrowej, prace terenowe przeprowadzono na profilu Góra Cergowa–Krosno. Badania nie ukazały wpływu wilgotności powietrza, opadów atmosferycznych, temperatury powietrza, ciśnienia atmosferycznego oraz naturalnych pierwiastków promieniotwórczych (K-40, U-238, Th-232) na mierzone anomalie radonowe. Do przeprowadzenia badań wykorzystano aparaturę badawczą w postaci spektrometru RAD7 wraz z sondą do pomiarów gazu w powietrzu glebowym.

11

Spectroscopic Study and Analysis of the Content of Residue Elements in Marinol RG 1240 Oil after Working in Various Types of Engines

Malinowska M.

Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Gdyni

|

2017

|

nr 100

131--140

EN

During exploitation, the engine oil undergoes the irreversible aging process that is – degradation. The speed of this process is affected by many factors such as high temperature, pressure, power output, oxygen from the air, mechanical shear forces, type, structure, and technical condition of the engine, time and conditions of work and also used fuel. In the article, the author shows that also the purpose of the engine influences the degradation of the engine oil. Using the method of optical emission spectrometry in accordance with ASTM D 6595 standard, the concentration of trace elements like: Ag, Al, B, Ba, Ca, Cu, Fe, K, Mg, Mn, Mo, Na, Ni, P, Pb, Si, Ti, V, Zn, was determined. The samples of engine oil – Marinol RG 1240 were checked after various periods of use in three different engine types Cegielski – Sulzer.

PL

Oleje silnikowe podczas eksploatacji ulegają nieodwracalnemu procesowi starzenia. Intensywność wspomnianego procesu jest uzależniona od wielu czynników, takich jak: wysoka temperatura oraz ciśnienie, obecność tlenu z powietrza, wielkość występujących sił ścinających, typ, struktura i stan techniczny silnika, stosowane paliwa, a także czas i warunki pracy silnika. W artykule podkreślono wpływ przeznaczenia silnika na zanieczyszczenia występujące w oleju obiegowym. Do badań wykorzystano metodę optycznej spektrometrii emisyjnej zgodnie z normą ASTM D 6595 i oznaczono obecność następujących pierwiastków: Ag, Al, B, Ba, Ca, Cu, Fe, K, Mg, Mn, Mo, Na, Ni, P, Pb, Si, Ti, V, Zn. Próbki przepracowanych olejów obiegowych typu Marinol RG 1240 były pobierane z trzech różnych typów silników.

12

Zastosowanie spektrometrii gamma w fizyce plazmy. Wieloparametryczne funkcje wydajności rejestracji fotonów – zastosowania praktyczne (cz. III)

Jednoróg S.

Przegląd Techniczny : Gazeta Inżynierska

|

2017

|

nr 5

18--19

PL

Numeryczna charakterystyka detektora promieniowania γ daje nieograniczone możliwości zastosowania wieloparametrycznych funkcji wydajności rejestracji fotonów. W fizyce plazmy technika aktywacyjna używa spektrometrii promieniowana γ jako podstawowego narzędzia badawczego. Wykorzystując obie techniki, zbadano anizotropię i asymetrię radialną emisji neutronów z urządzenia PF-1000. Wykonano i zainstalowano nową diagnostykę neutronową opartą na reakcji jądrowej wywoływanej przez neutrony w aktywowanej tarczy itrowej. W przypadku tokamaka do badania plazmy zastosowano próbki aktywacyjne o mieszanym składzie wieloatomowym.

EN

Numerical characteristics of particular γ rays detector gives unlimited possibility for application of multiparametrical function of photon registration efficiency. In the plasma physic application the activation technique uses γ-spectrometry as the basic tool. Based on the both above methods the anisotropy and radial asymmetry were the subject of investigation in case of PF-1000 device. The newly developed neutron diagnostic that based on nuclear reaction caused by neutrons in yttrium activation sample was constructed and installed in PF-1000 facility. In case of tokamak the activation samples with mixed elemental composition were successfully adopted for plasma diagnostic.

13

O zastosowaniu spektrometrii gamma w fizyce plazmy Wczoraj i dziś promieniowania (cz. I)

Jednoróg S.

Przegląd Techniczny : Gazeta Inżynierska

|

2016

|

nr 18

18--19

PL

Na przestrzeni wieku, od odkrycia przez Wiliama Roentgena promieni X oraz promieniotwórczości przez Henriego Becquerela, nastąpił dynamiczny rozwój fizyki jądrowej, detekcji promieniowania i jego zastosowań. Powszechnie stosowane w radiologii lekarskiej i dozymetrii indywidualnej błony fotograficzne zostały zastąpione przez współczesne metody radiometryczne. Jedną z zaawansowanych metod radiometrycznych będących obecnie w powszechnym użyciu jest spektrometria promieni γ oparta na właściwościach detekcyjnych czystego germanu. Jednym z najbardziej skomplikowanych urządzeń jądrowych jest tokamak. W budowie jest największy jak do tej pory tokamak ITER. Bedzie on podstawą do budowy komercyjnych, energetycznych reaktorów syntezy. Technika aktywacyjna bazująca na współczesnej spektrometrii γ ma zastosowanie w badaniach podstawowych i aplikacyjnych z zakresu fizyki plazmy. Stosuje się ją do badania całkowitego wydatku neutronowego urządzeń plazmowych oraz do ich charakteryzacji.

EN

During the century that pas away from the discovery of X rays by William Roentgen and the radiation by Henry Becquerel the dynamic development of nuclear physic as well as radiation detection and its application has been observed. The nuclear emulsion commonly used in radiology and individual dosimetry has been replaced by current radiometric methods. One of the most advanced currently in use radiometric method is γ spectrometry based on detection properties on high purity germanium. The one of most advanced application of nuclear technology is a tokamak. The biggest to date tokamak ITER is in build so far. The commercially available nuclear power plan will based on the above. The activation technique that based on contemporary γ gamma spectrometry has application in basic researches and development on plasma physics. It has its own application for neutron budget prediction of plasma devices as well as their neutron characterisation.

14

O zastosowaniu spektrometrii gamma w fizyce plazmy Wczoraj i dziś promieniowania (cz. II)

Jednoróg S.

Przegląd Techniczny : Gazeta Inżynierska

|

2016

|

nr 19-20

19--22

PL

Na przestrzeni wieku, od odkrycia przez Wiliama Roentgena promieni X oraz promieniotwórczości przez Henriego Becquerela, nastąpił dynamiczny rozwój fizyki jądrowej, detekcji promieniowania i jego zastosowań. Powszechnie stosowane w radiologii lekarskiej i dozymetrii indywidualnej błony fotograficzne zostały zastąpione przez współczesne metody radiometryczne. Jedną z zaawansowanych metod radiometrycznych będących obecnie w powszechnym użyciu jest spektrometria promieni γ oparta na właściwościach detekcyjnych czystego germanu. Jednym z najbardziej skomplikowanych urządzeń jądrowych jest tokamak. W budowie jest największy jak do tej pory tokamak ITER. Bedzie on podstawą do budowy komercyjnych, energetycznych reaktorów syntezy. Technika aktywacyjna bazująca na współczesnej spektrometrii γ ma zastosowanie w badaniach podstawowych i aplikacyjnych z zakresu fizyki plazmy. Stosuje się ją do badania całkowitego wydatku neutronowego urządzeń plazmowych oraz do ich charakteryzacji.

EN

During the century that pas away from the discovery of X rays by William Roentgen and the radiation by Henry Becquerel the dynamic development of nuclear physic as well as radiation detection and its application has been observed. The nuclear emulsion commonly used in radiology and individual dosimetry has been replaced by current radiometric methods. One of the most advanced currently in use radiometric method is γ spectrometry based on detection properties on high purity germanium. The one of most advanced application of nuclear technology is a tokamak. The biggest to date tokamak ITER is in build so far. The commercially available nuclear power plan will based on the above. The activation technique that based on contemporary γ gamma spectrometry has application in basic researches and development on plasma physics. It has its own application for neutron budget prediction of plasma devices as well as their neutron characterisation.

15

Detection of volatile organic compounds with a differential ion mobility spectrometry

Maziejuk M., Sikora T., Lisowski W.

Problemy Eksploatacji

|

2016

|

no. 2

173--182

EN

Recently growing importance of control of indoor air. The requirements for such detectors are very high: a sensitivity of several tens of ppb; the detection of a large number of substances or to indicate the total amount of volatile organic compounds (VOCs), work in high humidity ranges. A very good solution for the determination of the VOCs is to use IMS (Ion Mobility Spectrometers) or DMS (ang. Differential Mobility Spectrometry) technology, which has a relatively low price while meeting the above requirements. The most important difference between classical spectrometer IMS and the DMS is the electric field. For the IMS it is a constant magnetic field of low intensity – around several hundred volts per cm, meanwhile for the DMS it is at least several kilovolts per cm and is a field with a relatively high frequency from 1 up to several MHz. Another area in which the detection of VOC is becoming increasingly important, is early diagnosis of serious diseases of civilization, eg. diabetes, lung or liver disease – the diagnosis can be made based on the analysis of exhaled air, preferably in conjunction with the study of emissions substances from the skin. Issues related to the prevention and early detection of the above mentioned diseases are rapidly developed, eg. in the US or in the UK. Given the scale of the problem and the challenges of a potential diagnostic method, the proposed technology DMS/IMS begins to be considered as possible to apply. Spectrometers of this type are also developed in Poland by WIChiR. Research results on the selected VOCs are showed in this presentation.

PL

Coraz większego znaczenia nabiera kontrola powietrza wewnątrz pomieszczeń. Wymagania na takie detektory są bardzo wysokie: czułość na poziomie kilkudziesięciu ppb; wykrywanie dużej liczby substancji lub wskazywanie sumarycznej ilości lotnych związków organicznych (LZO), praca w wysokich zakresach wilgotności. Bardzo dobrym rozwiązaniem do oznaczania LZO jest zastosowanie technologii IMS (ang. Ion Mobility Spektrometry) i DMS (ang. Differential Mobility Spectrometry), które charakteryzują się relatywnie niską ceną spełniając jednocześnie powyższe wymagania. Najistotniejszą różnicą pomiędzy klasycznym spektrometrem IMS-em, a DMS-em jest pole elektryczne. Dla IMS-a jest to pole stałe o niewielkim natężeniu – kilkaset volt na cm, natomiast dla DMS-a jest to co najmniej kilkanaście kilowoltów na cm, przy czym jest to pole o dość wysokiej częstotliwości od 1 do kilku MHz. Kolejna dziedzina, w której wykrywanie LZO nabiera coraz większego znaczenia to wczesna diagnoza groźnych chorób cywilizacyjnych, np. cukrzyca, choroby płuc czy wątroby – diagnoza ta może być dokonana na podstawie analizy wydychanego powietrza najlepiej w połączeniu z badaniem emisji ze skóry. Zagadnienia związane z zapobieganiem i wczesnym wykrywaniem ww. chorób są bardzo raptownie rozwijane np. w USA i Wielkiej Brytanii. Biorąc pod uwagę skalę problemu oraz wyzwania stawiane potencjalnej metodzie diagnostycznej, proponowana technologia DMS/IMS zaczyna być rozważana jako możliwa do zastosowania. Spektrometry tego typu są opracowane również w Polsce w WIChiR. Wyniki badań dla przykładowych LZO zostały przedstawione w niniejszej prezentacji.

16

Kamienie żarnowe do rozcierania rud ze stanowiska nr 8 w Dąbrowie Górniczej - Łośniu

Garbacz-Klempka A., Karwowski Ł., Rozmus D.

Hereditas Minariorum

|

2016

|

Vol. 3

177--191

PL

Przedstawiony komunikat jest pierwszym opracowaniem kamieni żarnowych znalezionych we wczesnośredniowiecznej (druga polowa XI w oraz druga połowa XII w.) osadzie hutniczej w Dąbrowie Górniczej – Łośniu, związanej z wydobyciem i wytopem ołowiu i srebra. Wybór kamieni żarnowych został poddany badaniom petrograficznym, a dwa zabytki kamienne zbadano metodą spektroskopii fluorescencji rentgenowskiej (XRF) pod kątem obecności na powierzchni kamieni pierwiastków metalicznych. Jak stwierdzono ślady pierwiastków metalicznych obecne są w grudkach materiału obcego w stosunku do struktury kamienia, „wprasowanych” w istniejące w kamieniach żarnowych pory. Podsumowując można stwierdzić, że pochodzące z warstw wczesnośredniowiecznych (druga połowa XI do drugiej połowy XII w.) kamienie żarnowe oznaczone jako zabytek 166/III/w. 31 oraz zabytek 139/IX w. 92 służyły do mielenia rudy. Świadczy o tym zestaw pierwiastków charakterystycznych dla rudy cynku i ołowiu z domieszką srebra odkrytych w porach kamienia żarnowego. Gdyby to była glejta (PbO) nie stwierdzono by śladów cynku i srebra. Kamienie żarnowe odkryte w warstwach średniowiecznych związanych z pochodzącym z przełomu XIII / XIV w. dworem, mogły natomiast służyć do mielenia zboża na mąkę.

EN

The following notice constitutes the first treatment of quern-stones found in the early medieval (second half of the 11th c. and the second half of the 12th c.) metallurgical settlement in Dąbrowa Górnicza-Łosień, associated with the extraction and smelting of lead and silver. A selection of the quern-stones was subjected to petrographical research, and two stone monuments were examined by means of X-ray fluorescence spectrometry (XRF) in order to seek the presence of metallic elements on the surface of the stone. It was established that traces of metallic elements occur in the lumps of material which is alien in reference to the structure of the stone. These traces are “ingrained” in the pores of the quern-stones. In conclusion, one may state that the quern-stones derived from early medieval strata (second half of the 11th c. until the second half of the 12th c.) marked as monument 166/III/w. 31 and monument 139/IX w. 92 were used to grind ores. Testimony to this is furnished by the set of elements peculiar to zinc and lead ore with admixtures of silver that were found in the pores of a quern-stone. If this were massicot (PbO), no traces of zinc or silver would have been found. The quern-stones discovered in the early-medieval strata associated with the court dating back to the turn of the 14th century may have been used to grind wheat into flour.

17

On line engine oil consumption monitoring via the gaseous total sulfur signal SO2 in the raw exhaust of the engine utilizing the sensitive ion molecule reaction mass spectrometry

Leidlmair C., Weissnicht A., Federer W., Villinger J.

Combustion Engines

|

2016

|

R. 55, nr 3

34--38

EN

The dynamic monitoring of oil consumption in IC engines is approached with various techniques ranging from radioactive counting to detection of halogenated tracer compounds or polyaromatic hydrocarbon tracers, to monitoring unburned hydrocarbons as residues from engine oil. This article discusses the method of gaseous SO2 measurement in raw exhaust it's benefits and limitations of today’s status. Modern engines consume about 2 to 5 g/h of engine oil under low and medium load but consumption may go up to 130 g/h in negative load conditions. Particulate filters must be desulfated every 5000 km even when sulfur free fuel is in use. For the oil measurement in the raw exhaust all possible Sulfur compounds are converted to SO2 in a hot oxidizing atmosphere. Additional pure oxygen in the form of ozone is added to the oxidizer for very low lambda engine conditions and the conversion of sulfur on particulates into SO2. A sensitive mass spectrometer operating in an ion molecule ionization mode measures gaseous SO2 from concentrations of 0.02 ppm to 50 ppm in measurement cycles from 2 Hz to 0.2 Hz depending on if long term measurement or dynamic operation is chosen. Technical description of pressure reduction, gas transfer, oxidation efficiencies and lower detection levels of the instrumentation are given as well as data on a complete engine map and data on reproducibility of the SO2 method are presented.

18

Dissolved lignin components in spent liquor of simple inorganic complex bleaching eucalyptus pulp

Zhou X. F.

Drewno : prace naukowe, doniesienia, komunikaty

|

2015

|

vol. 58, nr 194

75--86

EN

Promising results from the catalytic bleaching (Cat-bleaching) of oxygen-delignified hardwood kraft pulp (Eucalyptus urophylla × Eucalyptus grandis) with simple inorganic complexes prompted interest in discovering the soluble lignin components. The dissolved substances can be harmful to the environment and some dissolved substances may also have toxic effects on the environment. For these reasons, study of the the composition and structure of dissolved lignin components are of great importance. This investigation is part of a project on Cat-bleaching to obtain more information regarding the lignin components of bleaching effluents. The Cat-treatments of the pulp were performed at bench scale using simple inorganic complexes composed of (NH4)2S2O8 plus Cu(CH3COO)2 (Cu) or Co(CH3COO)2 (Co). The spent liquors obtained after Cat-bleaching were extracted using chloroform, in portions, and the compounds of interest from both the chloroform extracts were isolated using gravity column chromatography with the aid of the UV technique. The samples were analyzed by spectrometric (FT-IR, HSQC 2D-NMR, GC-MS) methods. The dissolved components extracted from the spent liquors from the Cat-bleaching were confirmed to be structurally similar to lignin. The major constituents extracted by organic solvents were identified as phenols, benzaldehydes, phenylethanones, benzoic acid and benzoic acid ethyl ester, which indicated extensive oxidation reactions on the pulp lignin including Cα–Cβ and alkyl-aryl cleavage in the lignin upon catalytical attack. The 2-methoxy phenol predominated, and its proportion was higher from the Cu-bleaching. But the carbonyl compounds (benzaldehyde + phenylethanone) released from the pulp after Co-bleaching had a higher ratio than those after Cu-bleaching. Identification of these carbonyl compounds from among the dissolved compounds contributed to the relation between lignin oxidation and lignin removal.

19

Spektroskopia versus spektrometria

Syta O.

Analityka : nauka i praktyka

|

2015

|

nr 3

62

PL

Przygotowując prezentację wyników badań na seminarium analityczne, w tytule której użyłam sformułowania "metody spektralne i spektroskopowe", zaczełam się zastanawiać, czym róznią się oba pojęcia i jakie są ich precyzyjne definicje.

20

Zastosowanie techniki optycznej emisyjnej spektrometrii z plazmą indukcyjnie sprzężoną do porównywania zawartości wybranych pierwiastków śladowych w różnych ekstraktach roślinnych

Skiba A., Ostrowski J., Ryszko U., Górecka B.

Przemysł Chemiczny

|

2014

|

T. 93, nr 5

716-721

PL

Przedstawiono wyniki badań zawartości Cu, Zn, Cd, Mn oraz As w ekstraktach roślinnych z zastosowaniem techniki optycznej emisyjnej spektrometrii z plazmą indukcyjnie sprzężoną. Celem pracy było porównanie różnych technik ekstrakcyjnych i ustalenie poziomu wyekstrahowania wybranych pierwiastków z surowców roślinnych. Wskazano możliwość zastosowania ekstraktów w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym lub kosmetycznym.

EN

The title spectroscopy was used for detn. of Cu, Zn, Cd, Mn and As in plant exts. The lowest concns. of elements were obsd. in supercrit. CO2 exts. The exts. can be applied for food and pharmaceutical industry.