Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Interakcja skała–solanka–CO2

Cicha-Szot Renata, Leśniak Grzegorz

Przegląd Geologiczny

|

2023

|

Vol. 71, nr 4

164--168

EN

The rock–brine–CO2 interaction significantly affects the mechanism and efficiency of the geological storage process. Therefore, learning and understanding the processes occurring in the pore space is extremely important to ensure the safe large-scale storage of this gas. A measurement procedure was developed to assess changes in petrophysical parameters under the influence of CO2. A specialized test stand was designed and built to simulate rock–brine–CO2 interaction under simulated reservoir conditions. The research was carried out on samples of carbonate rocks and Cambrian sandstones. In most cases, an improvement of filtration parameters in the 5–20% range was observed. In the case of samples in which the dominant mineral was calcite, the increase in filtration parameter values reached 200–400%. An increase in the diameter of the pore channels and a change in the surface roughness, as well as greater hydraulic connectivity of the pore space, will affect the capillary forces and the loss of continuity of the non-wetting fluid flow, limiting capillary trapping in the near-wellbore zone.

2

Interakcja wodoru ze skałą zbiornikową

Cicha-Szot Renata, Leśniak Grzegorz

Nafta-Gaz

|

2022

|

R. 78, nr 8

580--588

PL

Istnieje szereg metod magazynowania wodoru, do których zaliczyć można stosowanie zbiorników napowierzchniowych, wiązanie w wodorkach metali, nanorurkach węglowych, sieciach metaloorganicznych, ciekłych organicznych nośnikach wodoru czy adsorbentach. Jednak to podziemne magazynowanie wodoru w strukturach geologicznych (PMW) wydaje się kluczowe dla rozwiązania problemu długoterminowego magazynowania dużych ilości energii oraz zwiększenia stabilności sieci energetycznej i poprawy wydajności systemów energetycznych. Kryteria wyboru struktury do magazynowania wodoru obejmują szereg czynników technicznych, ekonomicznych, ekologicznych i społecznych. Jednym z najmniej rozpoznanych obszarów badawczych dotyczących PMW jest utrata wodoru in situ wywołana reakcjami geochemicznymi, które mogą wpływać na parametry petrofizyczne oraz wytrzymałość skał uszczelniających. W artykule przeanalizowano reakcje, jakie mogą wystąpić podczas magazynowania wodoru w strukturach geologicznych. Na podstawie studium literaturowego wskazano grupy minerałów, które mogą wpływać na zmiany pojemności magazynowej oraz na czystość gazu. Należą do nich w szczególności węglany, anhydryt, ankeryt i piryt, które stanowiąc skład matrycy skalnej lub cementu, mogą znacząco wpływać na potencjał magazynowy analizowanej struktury. Podczas kontaktu z wodorem minerały te ulegają rozpuszczeniu, w wyniku czego uwalniane są m.in. jony Fe2+, Mg2+, Ca2+, SO4 2−, HCO3 − , CO3 2−, HS− . Jony te wchodzą nie tylko w skład minerałów wtórnych, ale również na skutek dalszych reakcji z wodorem zanieczyszczają magazynowany nośnik energii domieszkami CH4, H2S i CO2, co ogranicza możliwości dalszego wykorzystania wodoru. Zwrócono również uwagę na możliwość wystąpienia rozpuszczania kwarcu, którego szybkość zależy od stężenia jonów Na+ w solance złożowej oraz pH. Ponadto pH wpływa na reaktywność wodoru i zależy w dużej mierze od temperatury i ciśnienia, które w trakcie pracy magazynu będzie podlegało częstym cyklicznym zmianom. W artykule omówiono wpływ warunków termobarycznych na analizowany proces, co powinno stanowić podstawę do szczegółowej analizy oddziaływania skała–wodór– solanka dla potencjalnej podziemnej struktury magazynowej.

EN

There are several hydrogen storage methods, including surface tanks, metal hydrides, carbon nanotubes, organometallic networks, liquid organic hydrogen carriers, or adsorbents. However, underground hydrogen storage (UHS) appears to be crucial in solving the problem of long-term storage of large amounts of energy, increasing the power grid's stability and improving energy systems' efficiency. The criteria for selecting a hydrogen storage structure include a number of technical, economic, ecological, and social factors. One of the least recognized research areas concerning UHS is the in situ loss of hydrogen caused by geochemical reactions that may affect sealing rocks' petrophysical parameters and strength. The article presents the reactions that may occur during hydrogen storage in geological structures. Based on a literature study, groups of minerals that may affect changes in storage capacity and gas purity have been indicated. These include, in particular, carbonates, anhydrite, ankerite, and pyrite in both the rock matrix and the cement. Upon contact with hydrogen, these minerals dissolve, releasing, among others, Fe2+, Mg2+, Ca2+, SO4 2– , HCO3 – , CO3 2– , HS– ions. These ions are not only components of secondary minerals but also, as a result of further reactions with hydrogen, pollute the stored energy carrier with admixtures of CH4, H2S and CO2, which limits the possibilities of further hydrogen use. The possibility of quartz dissolution, the rate of which depends on the concentration of Na+ ions in the reservoir brine and the pH, was also noted. Moreover, pH influences the reactivity of hydrogen and depends mainly on temperature and pressure, which will be subject to frequent cyclical changes during the operation of the storage. This review paper discusses the influence of thermobaric conditions on the analyzed process, what should be a base for detailed analysis of the rock-hydrogen-brine interaction for the potential underground storage structure.

3

Wody podziemne zaliczone do kopalin : stan udokumentowania zasobów, stopień wykorzystania, perspektywy nowych odkryć, zadania na przyszłość

Sokołowski Jakub, Skrzypczyk Lesław, Sosnowska Małgorzata, Malon Agnieszka

Przegląd Geologiczny

|

2021

|

Vol. 69, nr 8

515--520

EN

Medicinal waters are most common in spas and towns of southern Poland, including the Sudetes and the Carpathians with the Carpathian Foredeep (over 70% of spas and towns with medicinal waters). In addition, healing waters occur in Western Pomerania and in several places in the Polish Lowlands. Thermal waters occur in a significant part of the Polish Lowlands, in the Carpathians and their foothills, and in the Sudetes. Brines (highly mineralized Cl-Na or Cl-Na-Ca waters) are common, especially in the Polish Lowlands, at great depths, on the order of several thousand metres below the surface. Currently, according to the latest published data as at December 31, 2019, the number of medicinal, thermal and saline water deposits is 142. In this figure, the vast majority are medicinal water deposits, of which there are 108. The remaining are 33 thermal water deposits and one deposit of brines.

4

Wody lecznicze Kopalni Soli „Wieliczka". Pięć lat doświadczeń wydobywania i zastosowania w lecznictwie uzdrowiskowym

Paraszczuk Krzysztof, Źróbek Michał, Kostrzon Magdalena

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2021

|

nr 12

3--11

PL

Kopalnia Soli „Wieliczka" S.A. oprócz zabezpieczania zabytkowej kopalni i działalności turystycznej prowadzi również działalność uzdrowiskową z zastosowaniem wody leczniczej, wydobywanej z wypływu W -VIM 6 w komorze Layer na poziomie VII. Artykuł opisuje właściwości i zastosowania wody leczniczej, warunki geologiczne jej występowania, warunki techniczne i organizacyjne eksploatacji oraz kierunki rozwoju działalności uzdrowiskowej z zastosowaniem wody leczniczej.

EN

Salt Mine „Wieliczka" S.A. in 2013 obtained a certificate from the National Institute of Public Health National Institute of Hygiene, confirming the therapeutic properties of water from the outflow W-VII-16. After preparing the appropriate documentation and obtaining a license for its extraction, the „Wieliczka" Health Mining Resort was established. It extracts healing water being a 6.9% sodium-chloride brine with total mineralization of about 65 g/dm3. The healing water comes from the deposit occurring in the Miocene formations of the Chodenickie strata (Machowo formation). The annual extraction of the mineral is about 1500 m3, and the main direction of its use is to feed the brine graduation tower and treatments such as pneumatic ultrasound aerosol therapy and AMSA, of which the spa performs a total of up to about 3 thousand per year. The healing water from the W-VII-16 outflow and the microclimate of the mine workings are used in the treatment of chronic respiratory diseases. In connection with the Covid-19 pandemii, it is expected that the demand for pulmonary* rehabilitation procedures will increase, and thus there is a possibility of developing this field of rehabilitation at the Wieliczka Salt Mine Health Resort.

5

Zmodyfikowany osad z procesu oczyszczania solanki jako potencjalne źródło surowca dla przemysłu nawozowego

Iwański Paweł, Igliński Bartłomiej, Buczkowski Roman

Przemysł Chemiczny

|

2019

|

T. 98, nr 8

1230--1237

PL

Przedstawiono wyniki badań nad modyfikacją osadu powstającego z zawiesiny z procesu oczyszczania solanki metodą ługowo-sodową z wykorzystaniem kwasu azotowego(V). Przeprowadzono analizę określającą właściwości osadu karbonizowanego do pH 7 i 8 przed i po reakcji z kwasem azotowym(V). Określono analitycznie podstawowe właściwości chemiczne osadów z wykorzystaniem miareczkowania potencjometrycznego, jak również zaobserwowano zmiany w morfologii powierzchni z wykorzystaniem techniki SEM/EDX. Uzyskane wyniki pozwoliły na ocenę przydatności badanej substancji jako potencjalnego źródła azotanów( V) wapnia i magnezu do celów nawozowych.

EN

The sludge from the brine purifn. was carbonized under CO2 at pH 7 or 8 and then treated with HNOз. In the sample after carbonization with CO2, the concns. of chloride ions were 10.1 and 3.9 mmol/L, Ca²⁺ ions 37 and 53 mmol/L and Mg²⁺ ions 48 and 76 mmol/L for pH 7 and 8, resp. In the sample after treatment with HNOз, the concn. of chloride ions dropped to 5.2 and 2.0 mmol/L, Ca²⁺ ions to 20.1 and 28.8 mmol/L and Mg²⁺ ions to 27.2 and 38.9 mmol/L for pH 7 and 8, resp. The carbonizates were recommended as a potential source of Ca and Mg nitrates in fertilizers.

6

Możliwości zastosowania echosondy „CHEMKOP” i kawernomierza wielkośrednicowego do badania kawern podziemnych

Nguyen Dinh Chau, Kubacka Tomasz, Figarski Mateusz

Przegląd Górniczy

|

2019

|

T. 75, nr 4

1--7

PL

W tej pracy przedstawiono możliwości zastosowania geofizycznych sond otworowych, tj. kawernomierza wielkośrednicowego i echosondy ultradźwiękowej, które zostały skonstruowane przez Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Górnictwa Surowców Chemicznych „CHEMKOP” Sp. z o.o. do badania kształtu i rozmiarów kawern powstałych w wysadach oraz pokładach solnych. Zbadano zarówno w warunkach laboratoryjnych, jak i rzeczywistych wpływ temperatury, ciśnienia i zasolenia cieczy na prędkość rozchodzenia fali ultradźwiękowej. Podano również sposoby określenia granicy między szyją a stropem kawern, granicy rozdziału faz między gazem a solanką zawartych w kawernach. Badania te realizowane są na etapie eksploatacji pokładu soli złożowej oraz podczas magazynowania w kawernach węglowodorów ciekłych lub gazowych.

EN

This paper presents the application possibilities of the large-scale cavernometer and echo probe produced by CHEMKOP Company in the study of the shape and geometrical parameters of the underground caverns formed in consequence of salt deposits exploitation. The influence of temperature, pressure and mineralization of the brine on the propagation velocity of the acoustic wave was tested in both laboratory and real conditions. The methods for localization of the boundary between borehole and cavern body as well as the boundary between gas and brine were proposed. The measurements of the geometrical parameter using the mentioned probes could be made during salt exploitation as well as during accumulation of the hydrocarbon liquid fuel in the studied caverns.

7

Utylizacja odcieków powstających w trakcie procesu fermentacji kapusty głowiastej białej (Brassica oleracea var. capitata f. alba)

Strnad S., Satora P.

Inżynieria Ekologiczna

|

2018

|

Vol. 19, nr 3

77--83

PL

Przedstawiono przegląd aktualnego stanu badań dotyczących utylizacji odcieków powstających w trakcie fermentacji kapusty z wykorzystaniem drobnoustrojów bakteryjnych oraz drożdżowych. Omówiono udział występujących mikroorganizmów należących do wyżej wymienianych grup w procesie fermentacji kapusty, jak i powstające na drodze ich metabolizmu odcieki oraz potencjalne zagrożenie dla środowiska wynikające ze składu solanki. Przedstawiono także aktualne badania dotyczące problemu utylizacji odcieków oraz perspektywy tych badań.

EN

The article comprises a review of the brine leftovers after the Sauerkraut production process utilization, with the usage of bacteria and yeasts. The role of occurring microorganisms and brine formed due to their metabolism are thoroughly discussed, as well as potential threats to the environment posed by the brine composition are presented. The studies currently considering the brine utilization are given along with the perspectives for future research.

8

Brines from the Mesozoic formations of northern and central Poland as a prospective source of chemical raw materials

Uliasz-Misiak B., Winid B.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2018

|

T. 34, z. 2

5--20

EN

Polish brines are highly mineralized and can potentially be used for recovery of selected useful elements such as magnesium and potassium. They also contain a number of other elements, including iodine, bromine, boron, and strontium. The results of the examination of the chemical composition of groundwater from the Mesozoic formations (bromine, iodine, lithium, magnesium, and strontium content) of northern and central Poland were analyzed. The basic statistical parameters of the content of these elements (Br, I, Mg) in brines of the Triassic, Jurassic, and Cretaceous deposits and the content of lithium and strontium in waters of the entire Mesozoic formations were determined. In order to indicate aquifers that are the most suitable for the recovery of bromine, iodine, lithium, magnesium, and strontium, the relationship between concentrations and the depth of retention and dependencies between selected chemical components of these waters were analyzed. It has been found that the mineralization and concentrations of magnesium, bromine, and iodine increase with the age of aquifers, where these waters occur. Triassic waters are the most prospective for bromine and magnesium recovery among all analyzed aquifers. Furthermore, a relationship between the content of bromine, strontium, and magnesium has also been observed. The increase in thecontent of individual elements observed for lithium, strontium, and bromine with the increasing depth indicates a potential abundance of waters occurring at significant depths. The presented analysis is an approximation of the content of bromine, iodine, lithium, magnesium, and strontium; however, it may be the basis for further studies on the perspectives of using brines from the Mesozoic deposits of central and northern Poland as a source of chemical raw materials.

PL

W Polsce występują solanki o wysokich mineralizacjach, które mogą być potencjalnie wykorzystywane do odzysku wybranych pierwiastków użytecznych takich jak np. magnez, potas. Mogą one również zawierać szereg innych pierwiastków, jak np. jod, brom, bor, stront. Przeanalizowano wyniki badań chemizmu wód podziemnych z utworów mezozoicznych z obszaru Polski północnej i środkowej pod kątem zawartości: bromu, jodu, litu, magnezu i strontu. Obliczono podstawowe parametry statystyczne zawartości tych pierwiastków w solankach w utworach triasu, jury i kredy oraz litu i strontu łącznie wodach w utworach mezozoiku. W celu wskazania najbardziej perspektywicznych pięter wodonośnych pod kątem występowania bromu, jodu, litu, magnezu i strontu przeanalizowano zależności pomiędzy stężeniami a głębokością zalegania, a także zależności między wybranymi składnikami chemicznymi tych wód. Stwierdzono wzrost mineralizacji oraz stężeń magnezu, bromu i jodu wraz z wiekiem pięter wodonośnych, w których te wody występują. Spośród analizowanych pięter wodonośnych wody w utworach triasu są najbardziej perspektywiczne pod kątem odzysku bromu i magnezu. Zaobserwowano również zależność między zawartością bromu, strontu i magnezu. Wzrost zawartości poszczególnych pierwiastków obserwowany dla litu, strontu i bromu wraz z głębokością świadczy o potencjalnej zasobności wód występujących na znacznych głębokościach. Przedstawiona analiza ma charakter orientacyjnej prognozy zawartości bromu, jodu, litu, magnezu i strontu (ze względu na ograniczoną liczbę istniejących oznaczeń) może jednak stanowić podstawę dalszych badań nad perspektywicznością wykorzystania wód zasolonych z utworów mezozoiku środkowej i północnej Polski jako źródła surowców chemicznych.

9

Preliminary results of monitoring studies on macrophytes in the area of brine discharge from the creation of gas storage caverns (Puck Bay, Baltic)

Brzeska-Roszczyk P., Kruk-Dowgiałło L.

Biuletyn Instytutu Morskiego w Gdańsku

|

2017

|

Vol. 32, No. 1

50--57

EN

The coastal zone of the Puck Bay (near Mechelinki cottage), in the area protected within the Natura 2000 network (Puck Bay and Hel Peninsula PLH 220032), is subjected to the influence of two media – wastewaters discharged through a collector of the sewage treatment plant in Dębogórze and brine effluent discharged through a pipeline because of construction of the underground gas storage – UGS Kosakowo. The results of the monitoring studies in 2009, 2012, and 2015 showed that, after 40 years, macrophytes were again noted in the area (in 2012 and 2015). They occur in small amounts, but slightly increase their bottom coverage. It indicates the improvement of the environment state being under pressure of two media and points indirectly to the fact that environmentally friendly technical solutions were applied for discharge of the effluents.

PL

Strefa przybrzeżna Zatoki Puckiej (w rejonie Mechelinek), położona w obszarze Zatoka Pucka i Półwysep Helski PLH 220032 chronionym w sieci Natura 2000, znajduje się pod wpływem oddziaływania dwóch mediów – ścieków zrzucanych głębokowodnym kolektorem z oczyszczalni ścieków w Dębogórzu oraz solanki zrzucanej podmorskim rurociągiem jako efekt budowy podziemnego magazynu gazu – PMG Kosakowo. Wyniki uzyskane w trakcie badań monitoringowych w latach 2009, 2012 i 2015 wykazały, że po około 40 latach braku występowania makrofitów w tym rejonie, od 2012 roku zaczęto notować makrofity zakorzenione w dnie. Występują one w niewielkiej ilości, ale nieznacznie powiększa się zasięg ich występowania. Obserwowane zjawisko wskazuje na poprawę stanu środowiska w rejonie będącym pod presją dwóch mediów oraz pośrednio, że zastosowano dobre dla środowiska rozwiązania techniczne do odprowadzania obu zrzutów.

10

Ochrona środowiska. Część 11. Bar w wodach kopalnianych Górnośląskiego Zagłębia Węglowego

Pluta I., Musiolik A.

Wiadomości Górnicze

|

2016

|

R. 67, nr 1

45--49

PL

W artykule przedstawiono ocenę zawartości jonu barowego dopływającego z utworów karbonu do kopalń w solankach, a następnie zmian ilości tego szkodliwego dla środowiska wodnego składnika, wynikających z procesów zachodzących w węglonośnych utworach oraz w wyrobiskach górniczych w czasie przepływu wód kopalnianych na powierzchnię, do środowiska naturalnego wód powierzchniowych.

EN

The article presents an assessment of barium ion content inflowing from the Carboniferous measures to the mines in the brine, followed by changes in the amount of this component harmful for the water environment resulting from the processes taking place in the coal-bearing formations and in mine workings during the flow of mine waters to the surface, to the natural environment of surface waters.

11

Recycling of Rock-Salt Dust and Brine after Rock-Salt Production

Andrusikiewicz W., Tora B.

Inżynieria Mineralna

|

2016

|

R. 17, nr 1

135--142

EN

This paper concerns the issue of the management and recycling of rock-waste (rock-salt dust in particular), tailings, and brine generated by rock-salt extraction and processing. The author discusses the methods of brine treatment for the needs of further processing. In that context, an option for combined rock-salt dust and salt-mine brine recycling has been developed, with the use of the existing installations and with the objective to obtain evaporated salt for commercial purposes. The paper also mentions other options of rock-salt dust and brine management in one of the salt mines belonging to the KGHM “Polska Miedź” S.A. corporation.

PL

W artykule poruszono problem zagospodarowania odpadów pochodzących z wydobycia i przeróbki soli kamiennej, a także słonych wód kopalnianych. Omówione zostały sposoby przygotowania solanki na potrzeby dalszej przeróbki. W tym kontekście przedstawiono na podstawie istniejącej instalacji możliwość wspólnego zagospodarowania pyłów solnych i słonych wód dołowych w sposób umożliwiający pozyskanie soli warzonej, będącej towarem handlowym. Omówiono także potencjalne możliwości podobnego zagospodarowania pyłu solnego oraz zasolonych wód dołowych w jednej z kopalń należących do KGHM „Polska Miedź” S.A.

12

The graduation tower of Bad Kösen (Germany) ‒ its history and the formation of thornstone

Engelhardt H. J., Borstel L.

Przegląd Solny

|

2015

|

T. 11

98--108

EN

Graduation towers are wooden frameworks stuffed with blackthorn bundles. Brine is pumped to the top of the towers. Afterwards, the brine flows down on the bundles and drops are formed upon impact with the twigs and branches. The technique results in high evaporation rates due to the enormous surface of the drops, the high air velocity on the drop surfaces, and the dependence of the vapor pressure on the radius of a brine surface. Minerals precipitate as so-called thornstone. Gypsum crystals mostly radiate out from the twigs of the bundles and the surface of the thornstone is comparable with sandroses. A rounding of the crystals is caused by dissolution processes. Samples from the graduation tower in Bad Kösen, Germany, show that the thornstone contains layers of foreign particles, fine-grained carbonates, and sometimes traces of halite. Strontium illustrates that the brine could be evaporated until halite saturation. Due to its high efficiency, the technique made it possible to produce table and pickling salt during the 18th and 19th century, even from low-concentrated brines and under the climatic conditions in Austria, Germany, Poland, and Switzerland. Nowadays, graduation towers are centres of recreation in spa towns. The particle inclusions of the thornstone demonstrate the cleaning of the air. Water evaporation cools the air and the resulting microclimate with fresh, salty aerosols is used for therapeutic inhalations. The trickling of brine creates a relaxing atmosphere and the brines can be used for bath therapies. In addition, the towers are technical monuments, tourist attractions, and event locations. Visitors have the opportunity to learn principles of solution mining and salt processing.

13

Występowanie i wykorzystanie wód leczniczych w uzdrowisku Goczałkowice-Zdrój

Dembska-Sięka P.

Przegląd Geologiczny

|

2015

|

Vol. 63, nr 10/1

672--677

EN

It is commonly known that in the Upper Silesia the coal deposits exist. However, in that region also other mineral deposits such as therapeutic water are exploited. Such situation while two different deposits are exploited might lead to some problems. The Goczałkowice-Zdrój spa is the one amongst two spas in the Upper Silesia. There are three boreholes which exploits therapeutic water in Goczałkowice-Zdrój. The brine, which is exploited there, contains high concentration of iodine and ferrous ions. However the mineralization of water has decreased since the boreholes were drilled. The hydrogeological system of mineral water is very vulnerable for any changes. That is the reason why it should be well protected, especially while exploited water is used for therapeutic aims.

14

Balneoterapeutyczne wykorzystanie solanek w uzdrowisku Kopalnia Soli „Wieliczka”

d’Obyrn K., Rajchel L.

Przegląd Geologiczny

|

2015

|

Vol. 63, nr 10/2

981--984

EN

Salt mining at the Wieliczka mine that had lasted over a period of 700 years came to a stop on 30 June 1996. Currently the mine represents an object of culture, a museum, and also a balneotherapeutic facility. It is the place of birth of the so called subterraneotherapy, i.e., an innovative method of curing that utilizes a specific microclimate in underground chambers of inoperative salt workings. The method was finally developed by Professor Mieczysław Skulimowski, who revived the efforts of a 19th century mine physician Feliks Boczkowski. The salt mine has currently obtained a spa status, and its mineral waters (brines) from the outflows No’s W-VII-16 and W-VI-32 have been recognized as therapeutic ones. The most commonly treated are the patients with non-infectious problems of upper and lower respiratory tracts. Since November 2014 the Spa of the Wieliczka Salt Mine has also a graduation tower in the Kinga Park. In these tower is used the brine from the flow-VII-16 with a depth of 250 m. It is water Cl-Na type and 68.9 g/dm3 mineralization. The yield of salt water from this flow is 9 m3/h.

15

The Influence of the Inundation of the Potassium Open Pit in Kalush on the Environment - Predictions and Facts

Gajdin A. M., Maciaszek J., Szewczyk J.

Geomatics and Environmental Engineering

|

2014

|

Vol. 8, no. 4

15--24

PL

W artykule przedstawiono badania czynników wpływających na kształtowanie się składu chemicznego wody po zatopieniu odkrywki w ukraińskim mieście Kałusz (obwód iwanofrankiwski). Stwierdzono, że zniszczenia skarp odkrywki, jej brzegów oraz dna jeziora powodują izolację warstw solnych od wody; eliminuje to destrukcyjny wpływ mineralizacji wody wskutek rozpuszczania soli na stateczność brzegów jeziora.

EN

Factors generated chemical composition of water during the influence of the potassium open pit near the city of Kalush, Ivano-Frankiv region were investigated. It was stated that the destruction of the open pit edges, the beach and the bottom of the lake are isolated from salt deposition. The elimination of water mineralization takes place.

16

Od solanki do soli zabłockiej

Białas Z.

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2014

|

nr 4

45--52

PL

Przez wiele lat, aż do roku 1986, w aptekach dostępna była – ciesząca się wielkim powodzeniem – „Zabłocka sól jodobromowa”. Mając receptę, klient kupował tę sól z 30% zniżką. Produkowana była z solanki wydobywanej odwiertami w Zabłociu k.Strumienia (powiat cieszyński)1. Tutaj pod koniec XIX w. zbudowano pierwszą warzelnię soli. Ostatnim właścicielem warzelni w Zabłociu było Przedsiębiorstwo Państwowe „Uzdrowisko Ustroń-Jastrzębie”. Aby pozostał jakiś ślad po tym zakładzie produkcyjnym, postanowiłem zebrać dostępne informacje oraz to, co pozostało w ludzkiej pamięci.

17

Podziemne dziedzictwo wymaga nieustannej troski

Biedrzycka A.

Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne

|

2013

|

Nr 1

14-18

PL

Wywiad z dr. inż. Kajetanem d'Obyrnem, prezesem zarządu Kopalni Soli "Wieliczka" SA.

18

Wpływ ciśnienia i temperatury na kształtowanie się parametrów sprężystych i gęstość mediów złożowych

Bała M., Skupio R.

Nafta-Gaz

|

2013

|

R. 69, nr 12

887--893

PL

Badanie wpływu zmiennego ciśnienia i temperatury na parametry sprężyste i gęstości skał piaskowcowo-ilastych, oparte na relacjach teoretycznych i empirycznych oraz na danych uzyskanych z pomiarów geofizycznych i badań próbnikami złożowymi, może wyjaśnić szereg problemów pojawiających się przy zintegrowanej interpretacji danych geofizyki otworowej i sejsmicznych pól falowych. Elementem odgrywającym ważną rolę w propagacji fal sprężystych w ośrodkach porowatych jest obecność mediów złożowych oraz ich własności fizykochemiczne. W związku z tym przeanalizowano szczegółowo zachowanie się gazu, ropy i wód złożowych w warunkach zmieniającego się ciśnienia i temperatury.

EN

Investigation of the pressure and temperature influence on elastic parameters and densities of sandstone and clay-stone rocks can explain some of the problems that occur during integrated interpretation of well logging and seismic wavefield data. The presented research is based on theoretical end empirical relationships as well as data from geophysical surveys and drill-stem tests. An important element of elastic waves propagation in porous rocks is the presence of pore fluids and their physical and chemical properties. For these reasons gas, oil and brine behaviour in reservoir conditions (in situ) at different values of pressure and temperature has been thoroughly analyzed.

19

Badania mikrobiologiczne i analizy chemiczne zawartości związków siarki w mediach złożowych pochodzących z warstw solnych obiektu magazynowania gazu ziemnego

Turkiewicz A., Kania M., Janiga M.

Nafta-Gaz

|

2013

|

R. 69, nr 8

588--598

PL

W artykule przedstawiono rezultaty badań mikrobiologicznych i chemicznych przeprowadzonych na materiale pochodzącym z kawernowego podziemnego magazynu gazu wytworzonego w warstwach solnych. Prace badawcze prowadzono w latach 2009–2012 i porównano ich wyniki z rezultatami pierwszych prac na omawianym obiekcie, zrealizowanych w 2005 roku. Materiał badawczy stanowiły solanki złożowe, próbki soli z osadem wgłębnym, gaz ziemny deponowany w kawernach oraz gaz zatłaczany do magazynu. Badania wykazały obecność siarkowodoru i siarczków w solankach, szczególnie w początkowym etapie monitoringu PMG (podziemnego magazynu gazu). Podwyższonej zawartości H2S w solankach i magazynowanym gazie ziemnym towarzyszyła obecność bakterii beztlenowych. Należały do nich bakterie z grupy SRB (sulfate-reducing bacteria), wyizolowane w początkowym etapie badań, oraz bakterie redukujące siarczyny, z rodzaju Clostridium. Dokonano oceny ilościowej bakterii oraz zawartości poszczególnych związków siarki w badanych mediach.

EN

The paper reports on results of microbiological and chemical analyses of samples collected from a UGS. Samples of salines from the bottom of caverns, salts with sediments, stored gas, and natural gas before high pressure pumping, were examined. The studies were conducted between 2009–2012. The results of the monitored analyses were compared to the first works which took place during the exploitation of a UGS (underground gas storage) in 2005. Studies showed the presence of hydrogen sulfide and sulfides in brines, especially in the initial stage of monitoring. Increased amounts of H2S in brines and natural gas were accompanied by the presence of anaerobic bacteria. Microbiological tests confirmed the presence of sulfate-reducing bacteria (SRB) and sulfite-reducing Clostridium during the first analyses. The quantitative rating of bacteria and individual content of sulfur compounds in the examined reservoir media were evaluated.

20

Drogi i bezdroża ograniczania zasolenia oraz oczyszczania wód kopalń Górnośląskiego Zagłębia Węglowego

Pluta I.

Przegląd Górniczy

|

2012

|

T. 68, nr 3

125--131

PL

W pracy opisano sposoby i metody, jakie w ciągu ponad sześćdziesięciu lat zastosowano, aby ograniczyć negatywny wpływ wód pochodzących z kopalń Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Celem było wskazanie pozytywnych osiągnięć z określeniem kierunku prowadzenia dalszych badań i prac nad zagospodarowaniem i oczyszczaniem zasolonych wód kopalnianych.

EN

The article describes the ways and methods which were applied during more than sixty years in order to reduce the negative impact of waters originating from mines in the Upper Silesian Coal Basin. The objective was the indication of positive achievements with the determination of the direction of conducting of further works regarding the management and purification of salty mine waters.