Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Sposoby ograniczania przegrzewania budynku szkoły w standardzie pasywnym

Dudzińska Anna, Panasiuk Ewelina

Materiały Budowlane

|

2023

|

nr 12

67--72

PL

Instalacja pompy ciepła wraz z wymiennikami gruntowymi korzystnie kształtuje komfort cieplny w pomieszczeniach latem. W artykule sprawdzono, czy zastosowanie w szkole w standardzie pasywnym w Budzowie modyfikacji przyjętych tam rozwiązań konstrukcyjnych i lokalizacyjnych mogłoby wystarczająco ograniczyć przegrzewanie obiektu latem, eliminując w ten sposób potrzebę stosowania systemów chłodzenia. Stosując analizy symulacyjne, w programie Design Builder, rozpatrywano warunki, jakie powstają w przypadku różnych modyfikacji systemów osłon zewnętrznych i wewnętrznych zastosowanych w szkole. Analizie poddano także różne możliwości orientacji wybranej klasy względem stron świata. Dokonano obrotu modelu budynku szkoły, odpowiednio o 90°, 180° i 270°. Symulacje przeprowadzono w okresie dwumiesięcznym, tj. 01.05 - 31.06. Zaprezentowane w artykule wyniki wykazały, iż system wentylacji mechanicznej skutecznie ogranicza przegrzewanie pomieszczeń latem jedynie w połączeniu ze źródłem chłodu w formie gruntowego wymiennika ciepła i pompy ciepła. Pozostałe sugerowane modyfikacje budynku nie są tak efektywne jak chłodzenie gruntowe. W celu obiektywnej oceny warunków komfortu, w artykule zaproponowano odmienny i bardzo prosty sposób szacowania miary dyskomfortu, związanej z przegrzewaniem.

EN

Heat pumps together with ground heat exchangers favorably shape thermal comfort in summer. This study examines whether the use of modifications to the construction and location solutions adopted in a passive standard school building in Budzów could sufficiently reduce overheating in summer, thus eliminating the need for building services. Through simulation in Design Builder, the conditions that arise for various modifications of the exterior and interior insulation systems used in the school were considered. Also analyzed were various possibilities for the orientation of the selected classroom in relation to the cardinal directions. Rotations of the school building model by 90°, 180° and 270° respectively, were done. Simulations were carried out for the two-month period between May 1 and June 31. The results presented showed that the mechanical ventilation system, in combination with a source of cooling in the form of a ground heat exchanger and heat pump, can effectively reduce discomfort in summer on its own. The other suggested modifications to the building, were not as effective as ground cooling. In order to objectively assess comfort conditions, this study proposes a different and very simple way of estimating the measure of discomfort associated with overheating.

2

New surface reflectance model with the combination of two cubic functions usage

Romanyuk Oleksandr, Zavalniuk Yevhen, Pavlov Sergii, Chekhmestruk Roman, Bondarenko Zlata, Koval Tetiana, Kalizhanova Aliya, Iskakova Aigul

Informatyka, Automatyka, Pomiary w Gospodarce i Ochronie Środowiska

|

2023

|

T. 13, nr 3

101--106

EN

In the article themodel of light reflection based on the combination of two cubicbidirectional reflectancedistribution functions is developed.The main components of color and the main requirements for reproducing the object`s glaresareanalyzed. The usage characteristicsof Cook-Torrance, Bagher, Oren-Nayar, coupled Shirley reflection models are described. The advantages and disadvantages of the highly productive Blinn-Phong modelare considered. The necessity of approximating the Blinn-Phong model by a function of low degree is justified. The characteristics of the cubic polynomial approximation of the Blinn-Phong model are determined. It was established that the main drawback of this approximation is a significant deviationof the function from the reference function in the glare’sattenuation zone. Thecombined function that combines two cubic functions is proposed. The first cubic function reproduces the glare’s epicenter, and the second replaces the specified function in the attenuation zone. A system of equationsfor calculating the coefficients of the second function was created. The formula for the connectionpointof two cubic functions is obtained. A graphof the developed combined model based on cubic functions is obtained. For the combined and original cubic functions a comparison of the maximum relative errors in the glare’sepicenterzone, the maximum absolute errors, and the relative errors at the inflection point was made. A three-dimensional plot of the absolute error of the combined cubic model from the Blinn-Phong modeldepending on the shininessand the angle value is built. Visualization results based on the combined and the original cubic functionsare compared. It is confirmed that the proposed reflection model increases the realismof glare formation in the attenuation zone. The resulting combined reflection model provides a highlyaccurate approximation of the Blinn-Phong model and is highly efficient because the third power function is used.

PL

W artykule opracowano model odbicia światła oparty na kombinacji dwóch sześciennych dwukierunkowych funkcji rozkładu odbicia.Przeanalizowano główne składniki koloru i główne wymagania dotyczące odtwarzania odblasków obiektu. Opisano charakterystykę użytkowania modeli odbicia Cooka-Torrance'a, Baghera, Orena-Nayara i Shirleya. Rozważono zalety i wady wysoce wydajnego modelu Blinn-Phong. Uzasadniono konieczność aproksymacji modelu Blinna-Phonga funkcją niskiego stopnia. Określono charakterystykę wielomianu sześciennego aproksymującego model Blinna-Phonga. Ustalono, że główną wadą tej aproksymacji jest znaczne odchylenie funkcji od funkcji odniesienia wstrefie tłumienia olśnienia. Zaproponowano funkcję kombinowaną, która łączy dwie funkcje sześcienne. Pierwsza funkcja sześcienna odtwarza epicentrum olśnienia, a druga zastępuje określoną funkcję w strefie tłumienia. Stworzono układ równań do obliczania współczynników drugiej funkcji. Uzyskano wzór na punkt połączenia dwóch funkcji sześciennych. Uzyskano wykres opracowanego połączonego modelu opartego na funkcjach sześciennych. Dla połączonychi oryginalnych funkcji sześciennych dokonano porównania maksymalnych błędów względnych w strefie epicentrum olśnienia, maksymalnych błędów bezwzględnych i błędów względnych w punkcie przegięcia. Zbudowano trójwymiarowy wykres błędu bezwzględnego połączonego modelusześciennegoz modelu Blinna-Phonga w zależności od połysku i wartości kąta. Porównano wyniki wizualizacji oparte na połączonych i oryginalnych funkcjach sześciennych. Potwierdzono, że proponowany model odbicia zwiększa realizm powstawania odblasków w strefie tłumienia. Wynikowypołączony model odbicia zapewnia bardzo dokładne przybliżenie modelu Blinna-Phonga i jest bardzo wydajny, ponieważ używana jest funkcja trzeciej potęgi.

3

Analysis of changes in electrical parameters of photovoltaic roof tiles depending on the place of shading and connection configuration

Kurz Dariusz, Nawrowski Ryszard, Kałuża Szczepan

Przegląd Elektrotechniczny

|

2022

|

R. 98, nr 7

124--130

EN

The paper presents the research on the influence of the connection configuration and the location of the PV cells shading on the output parameters of photovoltaic roof tiles. The problem of shading occurs in all photovoltaic installations, but in the case of solar tiles it can cause much greater power losses than in the case of traditional panels. The series, parallel and series-parallel configurations of photovoltaic roof tiles with different shading locations were tested. The values of roof tiles output parameters, current-voltage and power characteristics of the analyzed systems were presented.

PL

W pracy przedstawiono badania wpływu konfiguracji połączeń oraz lokalizacji zacienienia ogniw PV na parametry wyjściowe dachówek fotowoltaicznych. Problem zacienienia występuje we wszystkich instalacjach z fotowoltaicznymi, jednak w przypadku dachówek solarnych może on powodować znacznie większe straty mocy niż w przypadku tradycyjnych paneli. Przebadano konfiguracje szeregową, równoległą oraz szeregowo-równoległą dachówek fotowoltaicznym z różnymi miejscami wystąpienia zacienień. Przedstawiono wartości parametrów wyjściowych dachówek, charakterystyki prądowo-napięciowe oraz mocowe analizowanych układów.

4

Application of a Control Algorithm for the Master Unit of a Distributed Photovoltaic System

Świderski Mariusz, Gąsiorek Amadeusz

International Journal of Electronics and Telecommunications

|

2022

|

Vol. 68. No. 4

863--866

EN

The presented distributed photovoltaic system is made of divided into individual modules photovoltaic panel, consisting of several photovoltaic cells properly connected and coupling them with low-power DC / DC converters. The essence of the research is to increase the reliability of the system and the resultant efficiency of the entire system, so that it is possible to convert solar radiation energy into electricity with the greatest efficiency. The article focuses on the presentation of the implementation and tests of the overriding control algorithm, the task of which is to provide full functionality for a distributed photovoltaic system. The control is designed to minimize the negative effects of shadows on the operation of the photovoltaic system and conduct self-diagnostics. The conclusion for the carried out work is the formulation of hardware and interface requirements for the further development of the project.

5

Impact of Shading of a Silvopastoral System on Microclimate and Botanical Composition of Polyphytic Pasture: A Preliminary Study in the Subtropics

Vieira Frederico Márcio C., Militão Érica R., Wagner Júnior Américo, Herbut Piotr, Mayer Lilian Regina R., Vismara Edgar S., Vieira Afrânio Márcio C., Paris Wagner, Hermes Cátia, Paśmionka Iwona

Journal of Ecological Engineering

|

2021

|

Vol. 22, nr 10

215--224

EN

The silvopasture system is an integrated system which has been widespread in tropical and sub-tropical climates. However, there is a lack of detailed studies regarding agroecological silvopasture systems. This study assessed whether the different levels of shading in an agroecological silvopastoral system influences the microclimate and botanical composition of polyphytic pasture. We used eight paddocks composed of a silvopastoral system in a subtropical climate, with different tree species arranged in simple lines with polyphytic pasture. In each paddock, we established three levels of visual shading (under the canopy, intermediate and full sun). The following microclimatic variables were recorded monthly during the daytime: illuminance, air temperature, air relative humidity, wind speed, and surface soil temperature. The samples of forages were separated into grasses, legumes and spontaneous, then fractionated into leaves, stems, and senescent material. We observed lower values of illuminance and surface soil temperature under the canopy, with differences between full sun and under the canopy at noon. Regarding the forage, the percentage of legumes was higher in full sun, and spontaneous species and leaves had high proportions under the canopy. Based on the results, the agroecological silvopastoral system changed the microclimatic characteristics and altered the plant composition of polyphytic pasture.

6

Słońce źródłem darmowej energii elektrycznej

Katolik Zygmunt

Budownictwo i Prawo

|

2021

|

R. 25, nr 2

21--26

PL

Na polskim rynku energii fotowoltaika staje się w ostatnich latach coraz bardziej popularna, wzbudzając rosnące zainteresowanie społeczeństwa. W niniejszym artykule zawarto podstawowe informacje na temat fotowoltaiki, a więc innowacyjnej technologii konwersji światła słonecznego na energię elektryczną. Ukazano oraz opisano główne elementy składowe instalacji fotowoltaicznej, a także jej wady i zalety.

EN

In the Polish energy market, photovoltaics has become increasingly popular in recent years, arousing growing interest among the public. This article contains basic information about photovoltaics, i.e. an innovative technology for the conversion of sunlight into electricity. The main components of a photovoltaic installation are shown and described as well as its advantages and disadvantages.

7

Wpływ efektu zacienienia na pracę elektrowni solarnej z systemem rozproszonych paneli fotowoltaicznych

Świderski Mariusz, Gwóźdź Michał

Przegląd Elektrotechniczny

|

2020

|

R. 96, nr 7

76--79

PL

Instalacje fotowoltaiczne coraz bardziej wpisują się w krajobraz Polski. Biorąc pod uwagę geograficzne uwarunkowania naszego kraju, jak również mając na uwadze niekorzystny wpływ zjawiska zacieniania na pracę systemu fotowoltaicznego należy zastanowić się, czy klasyczna struktura elektrowni solarnej jest tutaj najlepszym rozwiązaniem. W niniejszej pracy zaprezentowana została koncepcja elektrowni fotowoltaicznej o tzw. strukturze rozproszonej, polegającej na podziale panelu fotowoltaicznego na mniejsze części. Szczególna uwaga poświęcona została podstawowemu elementowi każdej elektrowni tego typu, czyli ogniwu fotowoltaicznemu, od którego w głównej mierze zależą parametry robocze całego systemu. W rozdziale opisującym dobór parametrów i struktury modułu fotowoltaicznego oraz wyniki jego badań laboratoryjnych pokazano, jak dużą stratę mocy generowanej przez moduł powoduje zacienienie o niewielkich wymiarach – stanowiące tutaj mniej niż 1% powierzchni całego modułu Wykazano również, że poza powierzchnią zacienienia, istotny wpływ na wartość straty mocy ma również położenie miejsca zacienienia.

EN

Photovoltaic installations have blend in the Polish landscape. Taking into account the geography of our country, as well as bearing in mind the negative impact of shading on the operation of photovoltaic systems, it should be considered whether the classic structure of a solar plant is the best solution. In this paper, the concept of power plant based on system of distributed photovoltaic panels is presented. Particular attention is paid to the photovoltaic cell, being a basic element of each power plant of this type, on which the operation parameters of the entire system depend. The chapter describing the selection of solar module parameters and its structure, as well as the results of laboratory tests, shows how much power loss, generated by the module, is caused by shading of a small area (less than 1% of the surface of entire module). It is also shown that, apart from the shaded surface, the location of the shaded space has a significant influence on the value of the power loss.

8

Zacienienie paneli fotowoltaicznych

Niedziela P., Górak K., Puchalski C.

Polish Journal for Sustainable Development

|

2018

|

T. 22, cz. 2

109--116

PL

W pracy przedstawiono wpływ zacienienia na działanie ogniw fotowoltaicznych oraz oddziaływanie cienia na uzysk energii. Dokonano analizy prawdopodobieństwa uszkodzenia paneli fotowoltaicznych. Wykazano możliwości ochrony modułów, sposoby zapobiegania lub zmniejszania efektu zjawiska zacienienia.

EN

The paper presents the effect of shading on the operation of photovoltaic cells and the impact of shadow on energy yield and the likelihood of their damage. The possibilities of module protection, methods of preventing or reducing the effects of shading have been demonstrated.

9

Analizy nasłonecznienia z wykorzystaniem BIM

Borkowski A. S.

Materiały Budowlane

|

2018

|

nr 2

62--63

PL

Jedną z ważniejszych analiz wykonywanych we wczesnych fazach projektowania budynku jest analiza nasłonecznienia, która ułatwia prawidłowe usytuowanie go zgodne z warunkami technicznymi oraz pozwala na wskazanie interesariuszy przyszłej inwestycji. Analizy przesłaniania, zacienienia czy nasłonecznienia poszczególnych elementów budynku mogą być przydatne na różnych etapach realizacji inwestycji. W artykule przedstawiono rodzaje analiz nasłonecznienia, możliwości sporządzania ich w aplikacjach BIM oraz omówiono wpływ słońca, topografii i zieleni na wyniki analiz.

EN

One of the most important analyzes carried out in the early stages of design of the building is the sunshine and shadow analysis than makes it easier to correct in accordance with technical conditions and allow to identify stakeholders of future investment. Analyzing the occlusion, shading or insolation of individual building elements may be useful at different stages of investment implementation. The article presents the types of sunshine analyzes, possibilities of their preparation in BIM applications and discusses the influence of the sun, topography and green on the results of analyzes.

10

Poradnik dla początkującego witrażysty. Malowanie witraża klasycznego. Odcinek 18. Światłocień i cieniowanie

Bochacz A., Bochacz A.

Szkło i Ceramika

|

2017

|

R. 68, nr 1

46

11

The impact of shading on solar cell electrical parameters

Swatowska B., Panek P.

Optica Applicata

|

2017

|

Vol. 47, nr 2

319--323

EN

Availability of light to solar cells is crucial for the efficiency of photovoltaic systems. For this reason, even partial shading can result in significant reduction of generated electric power (loss of current). This paper examines the changes in the efficiency of multicrystalline silicon solar cells which are caused by different kinds of shading. Full and partial shading were simulated by the use of three types of shutter-foils printed in a gray and black scale. The measurements of current-voltage characteristics show that totally or partially shaded modules can drastically reduce the generated power. Short circuit current decreases from about 8100 to 100 mA that in the case of the series connection of cells in a module, lead to the shift of the point of the maximum power and finally to the considerable reduction of nominal system photovoltaic power.

12

Poprawa energooszczędności przeszkleń

Chronowski W.

Materiały Budowlane

|

2017

|

nr 8

174--176

13

Poszukiwanie najkorzystniejszej wielkości okien budynku pasywnego

Tąta D., Foit H.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2016

|

z. 63, nr 3

497--506

PL

Podczas projektowania budynku, projektant musi rozwiązać wiele kluczowych problemów. Jednym z takich problemów jest ustalenie wielkości okien. Prócz rozwiązania kwestii estetycznych, należy się zastanowić jak wielkość okien będzie wpływać na bilans cieplny budynku. Zwiększanie powierzchni przeszkleń z jednej strony zwiększa straty ciepła (współczynnik U okna jest znacznie większy niż ściany, w której okno zlokalizowano – okno posiada mniejsze właściwości izolacyjne), z drugiej potęguje bierne zyski ciepła od promieniowania słonecznego. Zyski takie są pożądane w okresach zimnych (zmniejszają zapotrzebowanie na ciepło pomieszczenia), jednak w okresach letnich mogą powodować nadmierne przegrzewanie. Poniższa praca jest próbą wskazania wielkości okna zewnętrznego elewacji południowej budynku pasywnego. W analizach wykorzystano przykładowy model budynku, a obliczenia prowadzono przy pomocy programu ESP-r. Analizowano różne powierzchnie przeszkleń oraz różne wielkości zacienień okien elewacji południowej. Powierzchnię przeszkleń odnoszono do całkowitej powierzchni ściany zewnętrznej danego pomieszczenia – rozpatrywano przypadki, w których powierzchnia szklenia odpowiadała od 15% do 50% całkowitej powierzchni ściany. Dla każdej wielkości okna prowadzono dodatkowo obliczenia wpływu 4 wielkości zacienień: 0,5 m, 1 m, 1,5 m, 2 m, a także przypadku okna niezacienionego. Badania prowadzono w kierunku określenia zapotrzebowania na energię do ogrzewania oraz chłodzenia. Zgodnie z przewidywaniami zwiększanie udziału przeszklenia ściany zmniejsza się zapotrzebowanie na ciepło pomieszczenia, jednak znacząco wzrasta zapotrzebowanie na energię do chłodzenia.

EN

While designing a building, the designer has to resolve a number of key issues. One of these issues is to determine the size of windows. In addition to solving aesthetic aspect, we should ponder how the windows' size will affect the thermal balance of the building. On one hand, increasing the glazing area increases heat losses (window's U coefficient is much larger than wall's in which the window is located - window has lower insulating properties), but on the other hand it intensifies passive heat gains from solar radiation. Such gains are desired during cold periods (they reduce room's heat demand), however during summer periods they can cause excessive overheating. This research is an attempt to indicate the size of external window of passive building's south facade. In the analysis, the exemplary building model was used and the calculations were carried out with the use of ESP-r software. Various areas of glazing and windows' shading of south facade were analyzed. The glazing surface was compared with the total surface of given room's external wall - the cases in which glazing surface corresponded to 15% to 50% of wall's total surface were considered. For each window's size the additional calculations of the impact of 4 shading sizes: 0,5 m, 1 m, 1,5 m, 2 m, as well as the case of window without shading, were carried out. The research was conducted in the direction of determining energy demand for heating and cooling. As expected, increasing wall's glazing reduces room's heat demand, however, the demand for cooling energy rises.

14

Cena zacieniania mieszkań - rekompensata

Werner W. A.

Budownictwo i Prawo

|

2016

|

R. 19, nr 4

13--16

PL

Podstawowym walorem inwestycji budowlanych jest optymalne wykorzystanie dostępnej przestrzeni - szacowane prawdopodobnymi efektami ekonomicznymi, możliwymi do osiągnięcia w planowanym czasie. Istotną barierę uzyskiwania satysfakcjonujących wyników inwestycyjnych stanowią przepisy techniczne dotyczące, tzw. przesłaniania i zacieniania mieszkań przez projektowane obiekty, w zasięgu których znajdują się mieszkania. Pojawia się zatem problem wyceny wartości, jaką jest dopływ słońca do mieszkania, a więc cena słońca, którą trzeba zapłacić właścicielom mieszkań za częściowe lub całkowite zacienienie mieszkania, a więc obniżenie jego wartości. Pozbawionej jednej z cech jakościowych. Przedstawiono własną metodę i oryginalny wzór obliczania ubytku wartości mieszkań całkowicie lub częściowo zacienionych.

EN

The primary economic quality of architectural design is the optimal use of space - estimated by probable functional results, achievable within the scheduled time. There is a barrier to achieving satisfactory investment results in the form of technical regulations regarding so called obscuring and shading of residential apartments by designer structures in whose vicinity such apartments are located. Owners of obscured apartments demand financial compensation from investors for partial or complete deprivation of sunlight, thereby reducing the value of an apartment. Therefore, there is an issue of estimating the value of sunlight supply to the potentially shaded apartments, i.e. an arbitrarily specified price of sunlight. This report presents a method and original formula for calculating the loss of value of apartments partially or completely deprived of sunlight.

15

Wybrane czynniki wpływające na zużycie energii chłodniczej przez budynek

Rabczak S.

Logistyka

|

2015

|

nr 3

4093--4100, CD 1

PL

W artykule przedstawiono analizę obciążeń chłodniczych budynku przy uwzględnieniu zmienności czynników wpływających na wielkość zysków ciepła. W celu zminimalizowania zapotrzebowania na chłód określono wpływ elementów zacieniających instalowanych po stronie zewnętrznej na oknach na wielkość mocy chłodniczej niezbędnej do klimatyzacji wybranego budynku. Wielowariantowe obliczenia obciążenia chłodniczego budynku mają na celu określenie wielkości redukcji zapotrzebowania na chłód. Określenie zysków ciepła od nasłonecznienia jest pracochłonne, lecz daje wynik odzwierciadlający wpływ powierzchni przegród przezroczystych, zastosowanych urządzeń przeciwsłonecznych oraz usytuowania budynku względem stron świata, na wewnętrzne zyski ciepła. W niniejszej pracy, wchodzące w skład bilansu zyski ciepła od nasłonecznienia określone są w trzech wariantach zacienienia okien. Aby ograniczyć zużycie anergii elektrycznej w instalacji chłodniczej określono wariant najmniejszego zapotrzebowania na energie potrzebną do funkcjonowania układu chłodzenia. Oszacowano również korzyści wynikające z czasowego niedotrzymania warunków komfortu cieplnego.

EN

The article presents an analysis of the building cooling load taking into account the variability of the factors affecting the size of the heat gains. In order to minimize the demand for cooling, the effect of shading elements installed on the outside on the windows and its effect on size of the cooling capacity of air conditioning system for the building has been estimated. Multivariate building cooling load calculations to determine the size of the reduction in cooling demand has derived. Determination of heat gain from the sun is laborious, but gives a result which reflects the influence of the surface transparent partitions, devices used as sunscreen and its location on the building envelope in relation to the world, as well as to the internal heat gains has great attention in obtained calculation. In this study, included in the balance sheet of solar heat gains are defined in three different shading of windows. To reduce the consumption of electricity energy in the cooling system of the smallest variant identified the need for the power supply for the operation of the cooling system. Also assessed the financial benefits of the temporary default of comfort.

16

Usytuowanie budynku cd.

Korzeniewski W., Korzeniewski R.

Budownictwo i Prawo

|

2015

|

R. 18, nr 1

24--26

17

Analysis of the influence of shading by horizon of PV cells on the operational parameters of a photovoltaic system

Głuchy D., Kurz D., Trzmiel G.

Przegląd Elektrotechniczny

|

2014

|

R. 90, nr 4

78--80

EN

The work presents the components of solar radiation that reaches the horizontal plane and a method of determining the energy value of the radiation that reaches the surface of a photovoltaic receiver inclined to the ground line at a certain angle. A shading assessment diagram and a methodology for determining the vertical angles and the influence of the horizon on the shading of a PV receiver were provided. A method of determining the direct radiation correction factor depending on the horizon line was presented. The influence of light shading on the current and voltage characteristics of a solar module was determined.

PL

W pracy przedstawiono składowe promieniowania słonecznego docierającego do powierzchni horyzontalnej oraz sposób wyznaczenia wartości energii promieniowania padającej na powierzchnię odbiornika fotowoltaicznego nachylonego pod pewnym kątem do ziemi. Zamieszczono diagram oceny cieniowania oraz metodykę wyznaczenia kątów pionowych i wpływu horyzontu na cieniowanie odbiornika PV. Przedstawiono sposób wyznaczania współczynnika korekcyjnego promieniowania bezpośredniego wywołanego linią horyzontu. Określono wpływ słabego cienia na charakterystykę prądowo-napięciową modułu solarnego.

18

The effect of vegetation character on abundance and structure of subpopulations of rare herb species Gentiana pneumonanthe L.

Kostrakiewicz-Gierałt K.

Polish Journal of Ecology

|

2013

|

Vol. 61, nr 1

35--46

EN

During the 20th century in Central and Eastern Europe, traditional agricultural management was either heavily intensified or abandoned due to socio-economic reasons. The land abandonment led to subsequent secondary succession reverted many wet meadows into Phragmites swamps, Salix or Alnus thickets, as well as woodlands. Therefore, the understanding of changes in abundance and structure of populations in the process of succession has become very important especially for rare and endangered species. In Poland one of strictly protected plant is Gentiana pneumonanthe L. It is a nonclonal, long-lived, iteroparous plant consisted of numerous vegetative and generative stems, bearing 1–25 flowers per year. The investigations of abundance and structure of subpopulations of Gentiana pneumonanthe were conducted in the years 2009–2011 in abandoned Molinietum caeruleae meadows dominated by low-stature species (Patch I), prevailed by tall grasses (Patch II), willows (Patch III), as well as partly overgrown by shrubs and trees (Patch IV). The average height of vegetation cover achieved from 65.3 cm (Patch I), via 85.8 cm (Patch II) and 94.0 cm (Patch III), to 142.7 cm (Patch IV). The gradually decline of abundance of Gentiana pneumonathe subpopulations and increased trend toward their senilization along the gradient of vegetation height might be due to successional closure of plant cover, preventing seedling recruitment. The total number of stems per individual and length of vegetative stems decreased with augmentation of neighbouring plants dimensions, whereas the height of generative stems, as well as flower and fruit production presented inversed trend. The greatest dimensions of capsules found in patch dominated by small meadow species might be due to greater availability of solar radiation. The conditions of studied subpopulations decrease gradually from patch dominated by small meadow species, via sites prevailed by grasses and willows, to place overgrown by shrubs and trees. Although obvious differences in abundance and structure of individuals, the prospects of all observed populations are poor, especially that patches are not subjected active protection.

19

Określenie zacienienia zabudowy jednorodzinnej na podstawie danych z lotniczego skaningu laserowego

Witkowska A.

Roczniki Geomatyki

|

2012

|

T. 10, z. 4

157--164

PL

Promieniowanie słoneczne jest kluczowym składnikiem procesów: fizycznych i biologicznych, które mają miejsce na naszej planecie. Jednocześnie jest ono silnie związane zarówno z topografią terenu, jak również z samym otoczeniem: zabudową, drzewami czy roślinami znajdującymi się w bezpośrednim sąsiedztwie. Zacienie dowolnej powierzchni jest spowodowane przez osłabienie docierającego do niej strumienia promieniowania i może być całkowite lub częściowe. Gdy obiekt utrudniający dostęp promieniowania słonecznego nie jest przeźroczysty, na przykład sąsiednie budynki, mówimy o zacienieniu całkowitym. W przypadku gdy przeszkodę charakteryzuje określona przepuszczalność promieniowania, wówczas mówimy o zacienieniu częściowym. Przykładem obiektów, które cechują się określoną transmisyjnością są drzewa. W zależności od gatunku, wysokości i rozpiętości korony charakteryzują się one większą lub mniejszą zdolnością do przepuszczania promieniowania słonecznego. Literatura związana z energetyką słoneczną przy wyznaczaniu zacieniania opiera się na wykorzystaniu diagramów drogi słońca. Diagram drogi słońca w sposób graficzny prezentuje położenie słońca na nieboskłonie. Za jego pomocą jest zilustrowana pozycja słońca w funkcji czasu różnych dni roku. Po raz pierwszy diagramy drogi słońca zostały wprowadzone przez Olgayay A. i Olgyay V., zaś ich rozpowszechnienie spowodował Mazria. Diagramy słońca są powszechnie stosowaną metodą przy wyznaczaniu zacienienia promieniowania bezpośredniego dla dowolnej powierzchni zwróconej w kierunku południowym, co zostało osiągnięte przez połączenie geometrii ruchu słońca oraz natężenia promieniowania słonecznego. W artykule podjęto próbę opracowania modelu zacienienia przy wykorzystaniu narzędzi GIS oraz w oparciu o numeryczny model pokrycia terenu. Indywidualna analiza została przeprowadzona na przykładzie osiedla domów jednorodzinnych. Narzędzie, które wykorzystano w opracowaniu to moduł Spatial Analyst, który jest zarazem częścią środowiska ArcGIS. Narzędzie to ma zastosowanie przy obliczaniu nasłonecznienia [Wh/m2] ale w swoich kalkulacjach nie uwzględnia promieniowania odbitego. W badaniu nad zagadnieniem zacienienia wygenerowano przestrzenny rozkład nasłonecznienia dla promieniowania bezpośredniego i rozproszonego oraz ich sumę – nasłonecznienie całkowite. Na jej podstawie stworzono symulację zmian zacienienia zabudowy jednorodzinnej z uwzględnieniem występowania elementów tworzących otoczenie. Zmiany zacienienia prześledzono w funkcji czasu na przykładzie wybranego dnia oraz na przestrzeni roku kalendarzowego z interwałem trzech miesięcy. Publikacja ponadto skupia się na potencjalnych korzyściach wykorzystania technik GIS w opracowaniu modelu zacienienia.

EN

Solar radiation is the fundamental component of physical and biological processes taking place on our planet. It is strongly connected both with the topography of the terrain and with the surroundings: buildings, trees or plants in the direct neighborhood. Shading of any surface is caused by the weakness of stream radiation which can be total or partial. When the object obstructing solar radiation is not transparent, e.g. neighboring buildings, we talk about total shading. In the case when the obstruction is transparent, we talk about partial shading. Trees are an example of objects which are transparent. They are characterized by greater or smaller ability of letting through the solar radiation in dependence from species, height and the crown span. The literature connected with the solar radiation and determining of shading is based on utilization of diagrams of Sun position. The diagram of Sun position in a graphic way of presenting the position of Sun on the horizon. It illustrates the position of the Sun in the function of time in various days of the year. The first diagrams of the Sun position were introduced by Olgayay A. and Olgyay V. and Mazria caused their dissemination. The diagrams of the Sun position are a universal method of marking the shading of direct radiation for any surface turned in the southern direction, what was reached by the connection to the geometry of Sun position and the intensity of solar radiation. In the paper, I tried to model shading using GIS tools and the Digital Surface Model (DSM). The individual analysis was conducted for single family houses. The module Spatial Analyst was used which is also a part of ArcGIS environment. This tool can calculate the insolation [Wh/m2] but it does not take into account the reflected radiation. The spatial schedule of shadow was generated from the direct and diffused radiation and their sum – the total insolation. The simulation of changes in shading of single family buildings was created with the regard to the occurrence of elements of the surroundings. The changes of shading were traced in the function of time on the example of a selected day and on span of the calendar year with three month intervals. In addition, the publication concentrates on the potential advantages of using the GIS techniques in the study of the model of shading.

20

Effect of Shading with Various Coloured Films on the Yield and Quality of Celery and Butterhead Lettuce

Siwek P., Wojciechowska R., Kalisz A., Libik A., Gryza I.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2010

|

Vol. 17, nr 12

1619-1627

EN

In 2005–2007 at the University of Agriculture in Krakow field experiments with shading with polyethylene films were carried out on medium-early celery ‘Tango’ cultivar and butterhead lettuce ‘Melodion’ cultivar. Shadings with transparent, white and black films made from original and recycled materials were fixed on low tunnel structures on 7 days before harvesting lettuce (from 23.05.2005. and 23.05.2006, respectively) and on 10–12 days before harvesting celery (from 29.06.2005, 1.07.2006 and 25.06.2007, respectively). The best elongation growth of celery was shown under white film which also slightly increased the yield of celery stalks. In relation to yielding of celery in 2005 best effect was obtained under white film, in the next year under transparent and white film and in the last year of the experiment the yield was even in all objects with small advantage under white film. Shading lettuce with transparent film for 7 days before harvest increased the yield and soluble sugars content in plants. With the decrease of PAR permeability through films dry matter, soluble sugars and ascorbic acid content decreased in celery and lettuce. No differences were shown in the growth, quality and yield of celery and lettuce grown under films made from original and recycled materials.

PL

W latach 2005–2007 wykonano w Uniwersytecie Rolniczym w Krakowie doświadczenia polowe z cieniowaniem folią polietylenową roślin selerów naciowych odm. ‘Tango’ i sałaty masłowej odm. ‘Melodion’. Cieniowanie folią bezbarwną, białą i czarną, wyprodukowaną z surowców oryginalnych i recyklingowych w przypadku sałaty wykonywano na tydzień przed zbiorem (odpowiednio od 23.05.2005 r. i 23.05.2006 r.), a w przypadku selerów 10–12 dni przed zbiorem (odpowiednio od 29.06.2005 r., 1.07.2006 r. i 25.06.2007 r.). Wzrost elongacyjny selera naciowego był najsilniejszy pod folią białą, która powodowała także nieznaczne zwiększenie plonu ogonków liściowych. Pod względem plonowania w 2005 r. najlepszy wynik uzyskano pod folią białą, w kolejnym pod bezbarwną i białą, a w ostatnim plon był wyrównany we wszystkich obiektach, z niewielką przewagą obiektów, w których stosowano folię białą. Cieniowanie roślin sałaty bezbarwną folią na tydzień przed zbiorem spowodowało wzrost plonu oraz zawartości cukrów rozpuszczalnych. Wraz ze zmniejszaniem przepuszczalności folii dla promieniowania fotosyntetycznie czynnego, zawartość suchej masy, cukrów i kwasu askorbinowego w selerach i sałacie zmniejszała się. Rodzaj surowca stosowanego do produkcji folii nie miał wpływu na wzrost, plonowanie i jakość selerów i sałaty.