Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Insulin resistance: Risk factors, diagnostic approaches and mathematical models for clinical practice, epidemiological studies, and beyond

Krzymien Janusz, Ladyzynski Piotr

Biocybernetics and Biomedical Engineering

|

2024

|

Vol. 44, no. 1

55--67

EN

Insulin resistance (IR) is a multifactorial metabolic disorder associated with the development of cardiometabolic syndrome, cardiovascular diseases and obesity. Factors such as inflammation, hyperinsulinemia, hyperglucagonemia, mitochondrial dysfunction, glucotoxicity and lipotoxicity contribute to the development of IR. Despite being extensively studied for over 60 years, assessing the incidence of IR, developing effective prevention strategies, and implementing appropriate therapeutic approaches remain challenging. This review explores the multifaceted nature of IR, including its association with various conditions such as obesity, primary hypertension, dyslipidemia, obstructive sleep apnea, Alzheimer’s disease, non-alcoholic fatty liver disease, polycystic ovary syndrome, chronic kidney disease and cancer. Additionally, we discuss the complexity of diagnosing and quantifying IR, emphasizing the lack of absolute, common criteria for classification. We delve into the use of mathematical models in clinical and epidemiological studies, focusing on the choice between insulin, triglycerides, or waist-to-hip ratio as IR determinants. Furthermore, we highlight the importance of reliable input data and caution in interpreting results when utilizing mathematical models for IR assessment. This narrative review aims to provide insights into the challenges and considerations involved in conducting IR diagnostics, with implications for clinical practice, epidemiological research, and future advancements in this field.

2

Obliczanie systemów odprowadzania wody z dachów w Polsce. Dobór natężeń deszczy

Licznar Paweł, Chudzicki Jarosław, Sosnowska Anna, Wrzesińska Agnieszka, Bogacz-Rygas Maria, Uniejewski Robert

Instal

|

2023

|

nr 4

33--40

PL

Warsztat projektowania systemów odwodnień dachów w Polsce ma istotne luki, wśród których zasadniczą jest brak wytycznych co do przyjmowania natężeń opadów do obliczeń spływów z dachów. Bardzo często w praktyce do obliczeń odwodnień przyjmowane są subiektywne i zaniżane wartości natężeń deszczy miarodajnych. Jest to bardzo niebezpieczne zwłaszcza w przypadku projektowania odwodnień dachów płaskich. Zgodnie z rekomendacjami europejskiej normy natężenia te powinny być ustalane na podstawie lokalnych modeli opadowych. Konieczne jest jednak w tym celu przyjęcie standardów co do wymaganych częstości i czasów trwania deszczy. W ramach realizacji projektu WaterFolder Connect i budowy kalkulatorów odnowień dachów zaproponowano, aby lokalne natężenia deszczu przyjmować dla czasu trwania 5 minut i częstości jego występowania od C = 5 lat (prawdopodobieństwo p = 20%) do C = 100 lat (prawdopodobieństwo p = 1%) w zależności od typu instalacji i funkcji budynku. W końcowej części pracy, wyniki stosowania zaproponowanych standardów są dyskutowane na bazie ogólnopolskich odczytów natężeń deszczy miarodajnych z Polskiego Atlasu Natężeń Deszczów (PANDa) w odniesieniu do bezpieczeństwa systemów odwodnienia dachów w perspektywie prognozowanych zmian klimatu.

EN

The design workshop for roof drainage systems in Poland has significant gaps, the main one being the lack of guidance on the adoption of rainfall intensities for calculating roof runoff. Very often in practice, subjective and underestimated values of the representative rainfall intensities are adopted for drainage calculations. This is very dangerous, especially when designing drainage systems for flat roofs. According to the recommendations of the European standard, these intensities should be determined on the basis of local rainfall models. However, for this it is necessary to adopt standards as to the required rainfall frequencies and durations. As part of the implementation of the WaterFolder Connect project and the construction of roof drainage systems’ calculators, it was proposed that local rain intensities should be adopted for a duration of 5 minutes and a frequency of occurrence ranging from C = 5 years (probability p = 20%) to C = 100 years (probability p = 1%) depending on the type of installation and the function of the building. In the final part of the paper, the results of the application of the proposed standards are discussed on the basis of nationwide readings of the design rainfall intensities from the Polish Atlas of Rainfall Intensities (PANDa) in relation to the safety of roof drainage systems in view of projected climate change.

3

Effective control measures to minimize cost overrun during construction phase of high-rise residential building projects in Chongqing, China

Wang Yue, Ghazali Farid Ezanee Mohamed

Archives of Civil Engineering

|

2023

|

Vol. 69, nr 3

79--94

EN

Cost overrun during construction is one of the most common problems occur in construction projects around the world, which also includes the area of Chongqing in China. At present, there are few studies related to cost overruns at the construction stage of high-rise residential building projects (HRBPs) in Chongqing. The purpose of this study is to develop effective control measures from the contractor’s perspective to help projects to minimize cost overruns during the construction phase of HRBPs in Chongqing. Firstly, through the literature review and semi-structured interviews, 65 cost overrun-related risk factors in construction projects were identified. All the risk factors have been prioritized through the analytic hierarchy process (AHP) based on their importance to project success. Out of the 65 factors identified, 12 were classified as the critical ones that have a great potential to instigate a cost overrun during construction to take place in the real project. There were four risk factors that have the greatest impact on cost overruns, and their weights were 0.04 or above, including low bid, force majeure, undetailed/inaccurate geological survey data, and increased loan interest rates. Finally, control measures were developed for these four critical cost overrun risk factors (CCORFs). The measures developed provided a guideline to control the risk of cost overruns and clear control key points to help contractors minimize cost overruns on construction projects.

4

Ryzyko w projektach transportowych

Lejk Jerzy

Przegląd Komunikacyjny

|

2022

|

R. 77, nr 12

2--9

PL

Artykuł dotyczy problematyki ryzyka występującego w projektach transportowych. W pierwszej części przeprowadzono analizę definicji stosowanych dla opisania pojęcia ryzyka. Na podstawie studiów literatury omówiono sposób postrzegania ryzyka przez badaczy zajmujących się tym zagadnieniem. Druga część zawiera omówienie źródeł i czynników ryzyka występujących w projektach transportowych w zależności od etapu realizacji projektu. W części trzeciej zawarto autorską analizę źródeł ryzyka wraz z przedstawieniem podstawowych czynników ryzyka przyporządkowanym tym źródłom, które wpływają na możliwość osiągnięcia założonych celów wdrażanego projektu transportowego.

EN

The paper discusses the issue of risk in transport projects. The first part includes the analysis of definitions developed to describe the notion of risk. Based on the studies of the literature on the subject, the author discusses the ways the scholars dealing with this subject-matter perceive risk. The second part includes the discussion of risk sources and factors in transport projects, depending on individual project implementation stages. The third part consists in the author’s analysis of risk sources together with the presentation of basic risk factors assigned to such sources which affect the possibility of reaching the set objectives as part of a transport project being implemented.

5

Ocena ryzyka robót dodatkowych w budowie infrastruktury kolejowej

Leśniak Agnieszka, Janowiec Filip

Materiały Budowlane

|

2022

|

nr 10

68--70

PL

Artykuł prezentuje autorskie podejście do oceny ryzyka robót dodatkowych w przedsięwzięciach kolejowych. Opracowana baza danych posłużyła do budowy i kalibracji modelu w postaci sieci bayesowskiej. Zdefiniowano kluczowe zdarzenia dotyczące robót dodatkowych. W przypadku każdego z nich określono warianty w węzłach sieci i prawdopodobieństwo ich wystąpienia. Zaproponowano 3 poziomy ryzyka. Przekroczenie przyjętego poziomu referencyjnego oznacza ryzyko nieakceptowalne i wymaga podjęcia działań zapobiegawczych.

EN

This article presents a proprietary approach to the risk assessment of additional works in the railway construction projects. The developed database was used to build and calibrate the model as a Bayesian network. The key events causing additional works were defined. Variants in nodes of network and probability of occurrence were determined for each of them. Three levels of risk were proposed. Exceeding the defined reference level means an unacceptable risk and requires taking preventive actions.

6

Risk analysis in the realization of buildings in revitalized areas

Sobotka A., Radziejowska A.

Archives of Civil Engineering

|

2019

|

Vol. 65, nr 3

113--126

EN

Construction work on buildings covered by the revitalization program of historic urban development represents a special type of construction project in which, in the execution phase, difficult technical situations and other risk sources are being encountered. An important source of risk is the necessity to preserve a part of the historic substance, which results, among others, from the recommendations of the conservator, legal regulations or from the vision of the architect/investor. The risk is also associated with difficulties and complications in construction works resulting from the location of these objects in dense urban development. The aim of the article is to identify risk factors and reactions of contractors, i.e. applied risk management methods and techniques, based on the example of a complex of buildings constructed in the historic district of Krakow. The elimination of sources of risk, especially of a technical nature, requires the construction management to be highly skilled and experienced, to carefully prepare the construction work and to design additional solutions to ensure safety at work. The experience gained may serve as a basis for risk analysis and identification during the implementation of projects involving the use of an existing building and historic substance in areas subject to revitalization programs.

PL

Roboty budowlane na obiektach objętych programem rewitalizacji zabytkowej zabudowy miejskiej stanowią szczególny rodzaj przedsięwzięcia budowlanego, w którym w fazie wykonawstwa, występuje wiele trudnych sytuacji technicznych i innych uwarunkowań stanowiących źródła ryzyka. Istotnym źródłem ryzyka jest konieczność zachowania części substancji zabytkowej, która wynika m.in. z zaleceń konserwatora zabytków, z przepisów prawnych lub z wizji architekta/inwestora. Ryzyko niosą z sobą też utrudnienia i komplikacje w robotach budowlanych wynikające z lokalizacji tych obiektów w gęstej zabudowie miejskiej. Z tych względów, a także z powodu szczególnych uwarunkowań prawnych - zwłaszcza dotyczących obiektów zabytkowych i prac związanych z przygotowaniem robót remontowych (do momentu ich rozpoczęcia) wymagają one dużej staranności i znajomości przepisów oraz dobrego ich zaprojektowania i zaplanowania. Z uwagi na coraz szerszy zakres realizacji inwestycji budowlanych o różnym przeznaczeniu na terenach objętych programami rewitalizacji jest potrzebna wiedza oparta na doświadczeniach dotycząca identyfikacji źródeł i czynników ryzyka, która konieczna jest do realizacji przedsięwzięcia budowlanego z sukcesem. W artykule na przykładzie obserwacji realizacji kompleksu mieszkaniowego na terenie zabudowy byłej elektrowni w zabytkowej dzielnicy Krakowa - Kazimierzu przedstawiono wyniki z analizy i identyfikacji źródeł i czynników ryzyka tego przedsięwzięcia.

7

Szacowanie czasu wykonania robót budowlanych z uwzględnieniem wzajemnego oddziaływania czynników ryzyka

Kaczorek K., Kulejewski J., Ibadov N.

Materiały Budowlane

|

2018

|

nr 10

55--58

PL

Na długość czasu wykonania robót budowlanych wpływają różne czynniki ryzyka. Istniejące modele matematyczne, które służą do szacowania wydłużenia czasu realizacji robót budowlanych, nie uwzględniają w sposób wystarczający interakcji pomiędzy czynnikami ryzyka. Każdy czynnik ryzyka jest najczęściej opisywany przez dwa parametry: częstość występowania oraz wpływ na końcowy efekt przedsięwzięcia. Autorzy proponują wprowadzenie dodatkowego parametru – „podatności czynnika ryzyka”. Pozwala on uwzględnić, na ile wpływ danego czynnika ryzyka na długość czasu wykonywania roboty budowlanej jest uzależniony od wpływu pozostałych czynników. Ponadto, przedstawiają jego zastosowanie w modelu matematycznym, który służy do szacowania wydłużenia czasu wykonywania robót budowlanych. Działanie modelu zobrazowano prostym przykładem obliczeniowym.

EN

Different risk factors affect the time of construction works. Existing mathematical models, which are used to estimate the extension of construction works, do not sufficiently take into account the interaction between risk factors. Each risk factor is most often described by two parameters: frequency of occurrence and impact on the final effect of the undertaking. Authors suggest introducing an additional parameter – „susceptibility of the risk factor”. It allows to take into account the extent to which the impact of a given risk factor on the duration of construction work depends on the influence of other factors. In addition, the authors present its application in a mathematical model, which is used to estimate the elongation of the execution time of construction works. The operation of the model is illustrated by a simple calculation example.

8

Czynniki kształtujące szczelność betonu w technologii „białej wanny”

Kłos K., Jackiewicz-Rek W.

Materiały Budowlane

|

2018

|

nr 5

46--48

9

Quantification of geodetic risk factors occurring at the construction project preparation stage

Skorupka Dariusz, Duchaczek Artur, Kowacka Magdalena, Zagrodnik Paweł

Archives of Civil Engineering

|

2018

|

Vol. 64, nr 3

195--200

EN

Land surveying is one of the elements of the execution of construction works. These include, among others, the establishment of a horizontal and vertical geodetic control network, an inventory of the existing area, development of a road project and setting out the location of the road in the area. In order to avoid mistakes, construction works should be controlled as part of surveying works during the implementation of a given project. The article attempts to identify and quantify risk factors occurring during surveying at the stage of preparing data from a detailed design. Two proprietary methods have been presented to calculate both the probability value and the consequences of individual risk factors. The advantage of the presented analyzes is the fact that the acquired validity hierarchy of risk factors, expressed in numerical values, can be explained in a scientific way, rather than referring only to possessed knowledge, experience and intuition.

10

Czynnik ludzki jako kluczowy czynnik ryzyka projektu w branży IT

Trzeciak M.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2017

|

z. 101

473--486

PL

Cel niniejszego artykułu to rozważania teoretyczne dotyczące wpływu czynnika ludzkiego, zespołu projektowego na kształtowanie się ryzyka projektu w zwinnym podejściu do zarządzania projektami. W artykule przedstawiono podstawowe procesy zarządzania ryzykiem oraz omówiono jego główne czynniki. Wskazano również czynniki bezpośrednio związane z interesariuszami, funkcjonowaniem zespołu projektowego oraz odniesiono je do wyników badań The Standish Group w raporcie Chaos Manifesto.

EN

The main goal of this article is theoretical overview regarding the impact of the human factor, the project team on the development of project risks in agile project management. The article presents the basic processes of risk management and discusses the main risk factors. It also identifies factors arising directly from stakeholders and operation of the project team and reference them to the results of The Standish Group’s in Chaos Manifesto Report.

11

Czynniki ryzyka w cyklu życia budynków pasywnych

Bizon-Górecka J., Górecki J., Holec M.

Materiały Budowlane

|

2017

|

nr 8

94--96

PL

W artykule opisano cykl życia budynku pasywnego wraz z określeniem czynników ryzyka na każdym jego etapie. Czynniki ryzyka w całym cyklu życia budynków wznoszonych w wersji pasywnej zostały zidentyfikowane w badaniach własnych. Artykuł przedstawia także rekomendacje, w zakresie rozwiązań projektowych, niwelujące powstanie zagrożeń związanych z realizacją budowy obiektów pasywnych.

EN

The article describes the life cycle of a passive house together with the risk factors for each stage of the building life cycle. Risk factors throughout the life cycle of the passive house were identified as a part of the own research. The work also presents recommendations in the area of design solutions, eliminating the threat connected with a construction of the passive houses.

12

Podstawowe elementy modelu oceny ryzyka wystąpienia zdarzeń niebezpiecznych na rusztowaniach

Błazik-Borowa E., Szer J.

Przegląd Budowlany

|

2016

|

R. 87, nr 10

24--29

PL

Rusztowania budowlane mają za zadanie umożliwić prace budowlane w miejscach o utrudnionym dostępie, przy czym w większości sytuacji są to prace na wysokości. W zasadzie wszystkie prace wykonywane na rusztowaniach są niebezpieczne i wiążą się z ryzykiem wystąpienia wypadku, awarii rusztowania lub innej sytuacji, w wyniku której mogą zostać narażeni ludzie. Obecnie dzięki owocnej współpracy z PIP zespół otrzymał już kilkanaście protokołów powypadkowych, zbierane są dane z GUS-u, zliczane są rusztowania w terenie i wykonywane są badania rusztowań i użytkowników rusztowań. Pięć zespołów badawczych wykonało już pomiary na 40 budowach. Pierwsze analizy pokazały, jak ważnym problemem są wypadki na rusztowaniach.

EN

The task of construction scaffoldings is to enable construction works in places with difficult access, and in most cases those are works at height. In principle, all the works performed on scaffoldings are hazardous and are connected with risk of accident, damage of scaffolding or other situation in which people may be exposed to danger. At present, thanks to fruitful cooperation with National Labour Inspectorate, the team has already received ten-odd accident reports, it gathers data from Central Statistical Office, counts scaffoldings in the field and performs tests of scaffoldings and their users. Five research teams have already performed measurements at 40 construction sites. First analyses showed how important is the problem of accidents on scaffoldings.

13

Specyfikacja czynników ryzyka realizacji dróg w kontekście wyboru sposobu realizacji przedsięwzięcia

Kowacka M., Skorupka D.

Materiały Budowlane

|

2016

|

nr 6

57--58

PL

Artykuł ma na celu ukazanie specyfikacji czynników ryzyka przy wyborze systemu realizacji budowy drogi. Opisujemy systemy „Zaprojektuj i wybuduj” oraz „Wybuduj”. Mimo iż oba dotyczą budowy dróg, to każdy z nich wiąże się z innymi czynnikami ryzyka. Istotnym aspektem, na który również zwrócono uwagę w artykule, jest ponoszenie odpowiedzialności przez wykonawcę, projektanta czy inwestora. Okazuje się, że niewielki czynnik ryzyka może wpływać na realizację przedsięwzięcia budowy drogi. Wyniki przeprowadzonych badań stanowią bazę do dalszych analiz.

EN

In this paper we show the specification of risk factors when choosing a system, the construction of the road. We describe the systems "Design and build" and "Build". Although both systems involve the construction of roads each of them brings with it other risk factors. An important aspect which is also highlighted in this article is accountability by the contractor, designer or investor. Article bases on a case study that shows how a relatively small risk factor can influence the implementation of the project of building the road. Results of this study provide the basis for further analysis.

14

Rozmyta ocena ryzyka w cyklu życia obiektów budowlanych

Plebankiewicz E., Wieczorek D.

Materiały Budowlane

|

2016

|

nr 6

59--61

PL

W artykule scharakteryzowano pojęcia ryzyka i zarządzania ryzykiem, zwracając uwagę na konieczność uwzględniania oddziaływania ryzyka na wartość szacowanych kosztów cyku życia. Głównym celem proponowanego podejścia do oceny ryzyka jest uzyskanie odpowiedzi na pytanie, czy powinno się uwzględniać wpływ zidentyfikowanego czynnika ryzyka na dany składnik kosztów cyklu życia obiektu budowlanego. Prezentowany model mechanizmu wnioskującego zbudowano na podstawie rozmytej interpretacji dwóch charakterystycznych dla ryzyka zmiennych wejściowych, tj. prawdopodobieństwa i skutku zaistnienia zdarzenia niepożądanego. Z uwagi na niewielką liczbę zmiennych wejściowych, do budowy modelu wykorzystano rozmyty model wnioskowania Mamdaniego.

EN

The article describes risk and risk management, paying close attention to the need to consider the impact of risk on the value of estimated life cycle costs. The main goal of proposed approach to the risk assessment is to answer the question of consideration of the impact of the identified risk factor for a given component of the life cycle costs of a building object. This model of the reasoning mechanism is built based on fuzzy interpretation of two distinctive input variables for risk, ie. the probability and effect of unwanted phenomena. Due to the small number of input variables, to the construction of the model used the fuzzy reasoning model of Mamdani.

15

Problemy realizacyjne przedsięwzięć budowlanych

Bizon-Górecka J.

Materiały Budowlane

|

2016

|

nr 6

145--146

PL

Artykuł pokazuje przedsięwzięcia budowlane, których realizację stymulują przyjęte rozwiązania technologiczne. Przedsięwzięcia te są osadzone w uwarunkowaniach formalno-prawnych, specyficznych dla budownictwa, a także uwikłane w związki z wieloma interesariuszami, oddziałującymi na ich przebieg. Problemy, pojawiające się w toku realizacji przedsięwzięć budowlanych, rodzą często spory pomiędzy ich uczestnikami, które znajdują epilog na salach sądowych. Takie przykłady wykorzystano jako ilustrację zagrożeń realizacji zadań budowlanych.

EN

The article presents construction projects whose execution depends on adopted technological solutions. These projects are set in the formal and legal conditions specific for the construction industry. They are also involved in relationships with a number of stakeholders having an impact on their progress. The problems that occur in the construction projects cause very often arguments between their participants, what usually may end in court. Such case studies were used as an example of the risk of construction pojects.

16

Analiza i ocena ryzyka żelbetowych konstrukcji szkieletowych spowodowanego zdarzeniami ekstremalnymi

Szylak K.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2016

|

z. 63, nr 1/I

289--296

PL

Analizując statystyki związane z katastrofami budowlanymi w Polsce można dojść do wniosku, że najczęstszymi przyczynami katastrof są zdarzenia ekstremalne - bardzo rzadko występujące i trudne do przewidzenia. Zdarzenia te nie są bezpośrednio uwzględniane na etapie projektowania konstrukcji ze względu na ich małe prawdopodobieństwo wystąpienia. W obiektach użyteczności publicznej i obiektach zamieszkania zbiorowego zalecane jest przeprowadzenie analizy ryzyka związanego z takimi zdarzeniami ekstremalnymi, których wystąpienie powoduje zniszczenia znacznej części lub nawet całej konstrukcji. W artykule przedstawiono koncepcję procedury oceny i analizy ryzyka obiektów o żelbetowej konstrukcji szkieletowej – ustroju często stosowanego w budownictwie mieszkaniowym i budynkach użyteczności publicznej. Ryzyko przedstawione jako parametr wyznaczający odporność konstrukcji na zdarzenia ekstremalne jest funkcją wystąpienia zagrożenia oraz poniesionych konsekwencji. Czynniki ryzyka przedstawiono jako wielkości rozmyte ze względu na trudności z ich jednoznacznym określeniem i dokładnym oszacowaniem.

EN

Statistics of structures failures of in Poland give us information that the main reasons of building catastrophes are extreme events. This extreme events, which are not taken into account in designing, are unforeseen and difficult to predict. Their statistical description is highly uncertain and often impossible to recognize. Assessment of extreme events is important for public and multiapartment buildings. The paper presents procedures of risk analysis and evaluation for reinforced concrete frame structures, which are often used in public buildings in Poland. Risk is a combination of hazards and consequences, which can be generated by them. Due to the difficulties associated with the estimation of risk factors are treated as fuzzy numbers.

17

Zabezpieczenie ryzyka w umowach : dobre praktyki w procesie kontraktowania

Król B., Kozak A.

Geoinżynieria : drogi, mosty, tunele

|

2015

|

nr 2

86-87

PL

Na świecie coraz większe znaczenie w rozwoju przedsiębiorstw nabiera strategia compliance, czyli mówiąc ogólnie – strategia wykrywania i minimalizowania możliwości powstania nieprawidłowości oraz zarządzanie ryzykiem. Jednym ze sposobów „bycia mądrym przed szkodą” jest przewidzenie i zabezpieczenie ryzyka w zawieranych umowach.

18

Identyfikacja i ocena ryzyka projektu badawczego w uczelni na etapie jego przygotowania

Ober A., Wodarski K.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2014

|

z. 70

327--338

PL

Artykuł przedstawia sposób funkcjonowania systemu identyfikacji i oceny ryzyka projektu w Politechnice Śląskiej na etapach przygotowania i rozpoczęcia realizacji projektu. Zastosowane podejście obejmuje fazę przygotowania projektu wraz ze wstępną identyfikacją ryzyka i reakcją na nie oraz fazę właściwej identyfikacji i analizy ryzyka projektu wraz z reakcją na to ryzyko. W celu ułatwienia identyfikacji ryzyka i pełnego wykorzystania danych historycznych, przyjęto definicję czynnika ryzyka odmienną od powszechnie stosowanej

EN

The paper presents project risk identification and analysis system adopted in Silesian University of Technology at the stage of a project preparation and launching. The approach applied consists of the project preparation accompanying by preliminary risk identification and reaction phase, as well as the phase of accurate risk identification and analysis together with reaction to this risk. In order to simplify risk identification and make the best use of historical data, a definition of risk factor, different from those most frequently used, has been adopted.

19

Praca na zmianie nocnej a ryzyko raka piersi u kobiet: na podstawie przeglądu literatury i danych IARC

Kawalec A.

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2013

|

nr 11

13-15

PL

Organizacja czasu pracy coraz częściej obejmuje pracę w systemie zmianowym, co wpływa na zdrowie pracowników. Artykuł porusza ostatnie doniesienia na temat wpływu pracy zmianowej w nocy na ryzyko kancerogenezy Podano różne definicje pracy zmianowej, a także pokrótce przedstawiono skalę problemu. Zaprezentowano najnowsze wyniki badań dotyczących związku ryzyka raka piersi z pracą zmianową w nocy Przedstawiono stanowisko Międzynarodowej Agencji Badań nad Rakiem IARC (International Agency for Research on Cancer), która uznała nocną pracę zmianową powodującą zaburzenia rytmu okołodobowego za prawdopodobny czynnik kancerogenny, zaliczając do grupy 2A. W tekście wskazano również kierunki dalszych badań oraz konieczność opracowania profilaktyki.

EN

Nowadays organisation of work time often inolves shiftwork, which affects workers’ health. This article analyses recent reports on the influence of shift work on the risk of carcinogenesis. It presents various definitions of shiftwork and the scale of the problem. It also discusses the latest research on the association between risk of breast and shtftwork at night. According to the position of the International Agency for Research on Cancer IARC, shiftwork that involves night work resulting in disturbance in the circadian rhythm is a potential carcinogenic factor, class 2A. We conclude that further research should focus on preventive strategies.

20

Nocna praca zmianowa jako czynnik ryzyka kancerogenezy

Kawalec A., Pawlas K.

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2013

|

nr 8

13-17

PL

Organizacja czasu pracy coraz częściej obejmuje pracę w systemie zmianowym, co wpływa na zdrowie pracowników. Artykuł porusza ostatnie doniesienia na temat wpływu pracy zmianowej na ryzyko kancerogenezy. Podano różne definicje pracy zmianowej, a także pokrótce przedstawiono skalę problemu. Zaprezentowano najnowsze wyniki badań dotyczących związku ryzyka raka piersi, endometrium, prostaty i jelita grubego z pracą zmianową. Przedstawiono stanowisko Międzynarodowej Agencji Badań nad Rakiem IARC (International Agency for Research on Cancer), która uznała pracę zmianową powodująca zaburzenia rytmu okołodobowego za prawdopodobny czynnik kancerogenny, zaliczając ją do grupy 2A. Pomimo wystarczających dowodów na wpływ kancerogenny światła w czasie biologicznej nocy na zwierzęta eksperymentalne, wciąż istnieją ograniczone dowody na kancerogenność pracy zmianowej, w tym pracy nocnej dla ludzi. Wskazano kierunki dalszych badań oraz konieczność opracowania profilaktyki.

EN

Nowadays organisation of work time often involves shiftwork , which affects workers’ health. This article analyses recent reports-on the influence of shiftwork on the risk of carcinogenesis. It presents various definitions of shiftwork and the scale of the problem. It also discusses the latest research on the association between risk of breast, endometrial, prostate and colon cancer, and shiftwork. According to the position of the International Agency for Research on Cancer IARC, shiftwork that involves night work resulting in disturbance in the circadian rhythm is a potential carcinogenic factor class 2A. Despite the sufficient evidence coming from experimental research performed on animals for. the cancerogenicity of light during work at night, there is still limited evidence for the cancerogenicity of shiftwork at night performed by humans. We conclude that further research should focus on preventive strategies.