Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

The importance of recovery of PGMS from catalysts - a case study of recycling network in Poland

Generowicz Natalia

Architecture Civil Engineering Environment

|

2022

|

Vol. 15, no. 2

149--156

EN

Combustion engines are the main driving force of passenger cars, trucks or buses. Engines burn fuels, and as a side effect, release many pollutions to the atmosphere. Car manufacturers had been aware of a need of lowering the amount of exhaust fumes. This brought on the market the first catalytic converters. Nowadays automobile catalyst manufacturing is the largest sector of demand of PGMs (mainly platinum, palladium and rhodium), and unfortunately consumption and future demand of there critical metals is getting higher. Over the past two decades, most countries around the world have developed and implement solutions that would minimize the impact of the growing number of cars on the environment. One solution contributing to this is the organisation of an end-of-life car collection and recycling network, which is now an integral part of automotive industry. The main drivers for the development of such network were stricter environmental regulations and economic conditions. The development of recycling is also becoming more popular in Poland. However, catalyst recycling system is still not transparent to all stakeholders. Due to the huge variety of catalysts and their different structure and composition of elements from the PGMs group, the valuation of their price before they are recycled is not obvious. This raises a lot of controversy and does not inspire trust among those who recycle their catalysts. The aim of this work is to show how the management of used catalytic converters looks like in Poland and how developed is network of catalysts recycling in Poland. At the same time this will show how important it is in terms of a circular economy and the recovery of valuable raw materials from a group of PGMs.

2

Polysiloxanes as supports for transition metal catalysts

Cypryk M., Pospiech P.

Polimery

|

2016

|

T. 61, nr 6

407--412

EN

This article reviews the potential applicability of polysiloxanes as supports for transition metal catalysts. Unique physicochemical properties of polysiloxanes suggest their usefulness as catalyst supports. Polysiloxanes of various macromolecular topologies – linear and star-shaped and hyperbranched – with the functional side groups capable of binding transition metals were prepared. These polymers were used as carriers for palladium and rhodium complexes. The activities of so-immobilized complexes of transition metals in model reactions were comparable to that of the corresponding homogeneous complexes of these metals.

PL

Przedstawiono przegląd potencjalnych zastosowań polisiloksanów jako nośników katalizatorów opartych na metalach przejściowych. Unikatowe właściwości fizykochemiczne polisiloksanów wskazują na ich przydatność w charakterze nośników katalizatorów. Otrzymano polisiloksany o różnych topologiach makrocząsteczek – liniowych, gwiaździstych i hiperrozgałęzionych – zawierających boczne grupy funkcyjne zdolne do wiązania metali przejściowych. Polimery te wykorzystano jako nośniki kompleksów palladu i rodu. Immobilizowane kompleksy metali przejściowych w modelowych reakcjach wykazały aktywność porównywalną z aktywnością katalizatorów homogenicznych.

3

Polisiloksany jako nośniki katalizatorów

Cypryk M., Pospiech P.

Chemik

|

2013

|

Vol. 67, nr 12

1173--1180

PL

Artykuł jest przeglądem dotychczasowej wiedzy w zakresie zastosowań polimerów rozpuszczalnych jako nośników katalizatorów, ze szczególnym uwzględnieniem polisiloksanów. Własności polisiloksanów wskazują na ich przydatność jako nośników katalizatorów. Otrzymano polisiloksany o różnych topologiach makrocząsteczek i przetestowano je jako nośniki palladu, rodu oraz lipazy z Candida rugosa. Immobilizowane kompleksy metali przejściowych wykazały w modelowych reakcjach aktywność porównywalną z katalizatorami homogenicznymi. Aktywność immobilizowanego enzymu była nieprzewidywalna w wyniku słabej kontroli procesu immobilizacji.

EN

This article aims to review the current knowledge of the use of soluble polymers as catalyst supports, with particular emphasis on polysiloxanes. Physicochemical properties of polysiloxanes suggest their usefulness as catalyst supports. Synthesis of polysiloxanes of various macromolecular topologies – linear and star-shaped and hyperbranched – with the functional side groups capable of binding transition metals and enzymes is reported. These polymers were used as carriers for palladium and rhodium complexes as well as for lipase from Candida rugosa. Immobilized complexes of transition metals showed in model reactions activity comparable to that of homogeneous catalysts. The immobilized enzyme had an unpredictable activity as a result of poor control of the immobilization process.

4

Oznaczanie zawartości rodu i platynowców metodami absorpcyjnej spektrometrii atomowej

Szmidt E.

Transport Samochodowy

|

2012

|

z. 4

69--80

PL

Zawartość rodu (Rh) w skorupie ziemskiej wynosi około 0,001 ppm (part per milion). Rod należy do grupy platynowców (PGEs: Platinum group elements – Pt, Pd, Rh, Ru, Ir, Os). Odgrywa on kluczową rolę w prawidłowym funkcjonowaniu konwerterów katalitycznych, szeroko stosowanych w samochodach, a także niektórych urządzeniach kuchennych, w celu redukcji gazowych zanieczyszczeń (CO, NOx oraz węglowodorów). Z uwagi na to, że zawartość rodu (również Pt i Pd) w naturze jest bardzo niska, oznaczanie ich zawartości w próbkach środowiskowych stanowi poważne wyzwanie dla analityków. Coraz powszechniejsze zastosowanie rodu w przemyśle przyśpieszyło rozwój metod analitycznych, pozwalających oznaczać ten pierwiastek. Celem niniejszego artykułu jest oszacowanie przydatności atomowej spektrometrii absorpcyjnej (ASA) do analiz ilościowych rodu w różnych materiałach: próbki środowiskowe, biologiczne, metalurgiczne oraz geologiczne.

EN

The content of rhodium (Rh) in the earth's crust is about 0.001 ppm (part per million). Rhodium belongs to the platinum group of metals (PGEs: Platinum group elements - Pt, Pd, Rh, Ru, Ir, Os). It plays a key role in the proper functioning of catalytic converters that are widely used in cars, as well as some kitchen appliances, to reduce gaseous pollutants (CO, NOx and hydrocarbons). Due to the fact that the rhodium content (including Pt and Pd) in nature is very low, determination of their content in environmental samples is a major challenge for the analysts. More widespread use of rhodium in the industry accelerated the development of analytical methods, of detecting this element. The purpose of this article is to assess the suitability of atomic absorption spectrometry (AAS) for the quantitative analysis of rhodium in a variety of materials: environmental, biological, metallurgical and geological samples.

5

Hydroformylacja w środowisku cieczy jonowych

Trzeciak A. M.

Wiadomości Chemiczne

|

2011

|

[Z] 65, 11-12

1003-1020

EN

The hydroformylation reaction was discovered by Otto Roelen in 1938. He studied the side processes occurring during the Fischer-Tropsch synthesis with a cobalt catalyst and found some amounts of aldehydes formed from the olefin and syngas (H2/CO) [1]. The hydroformylation found application in the chemical industry, mainly for production of n-butanal from propene. Aldehydes obtained by propene hydroformylation are subsequently hydrogenated to alcohols, used as solvents. Butanal can also be condensed to C8 aldehydes and alcohols, 2-ethylhex-2-enal and 2-ethylhexanol, important components for plasticizers such as dioctylphtalate. The hydroformylation reaction can be applied not only for the synthesis of aldehydes but also for other products. In particular, successful synthesis of quaternary carbon centers by hydroformylation has been reported in which the rhodium catalyst was modified with a ligand that serves as a catalytic directing group by covalently and reversibly binding to both the substrate and the catalyst. Ionic liquids have been recognized as a novel class of solvents which can be successfully used for homogeneous catalysis [4]. Application of ionic liquids, non-aqueous and non-volatile solvents, has made it possible to construct biphasic systems in order to efficiently separate catalysts from organic products. It is also important that the properties of ionic liquids, such as solubility, acidity, or coordination ability, can be tuned by the use of different cations and anions. In the ideal case, the ionic liquid is able to dissolve the catalyst and displays partial miscibility with the substrate. If the products have negligible miscibility in the ionic liquid, they can be removed by simple decantation, without extracting the catalyst. If the products are partially or totally miscible in the ionic liquid, separation of the products is more complicated [4e, 4h]. The main problem with catalytic systems for hydroformylation containing ionic liquid phase was a significant leaching of the catalyst out of the ionic liquid phase, which can be overcome by modifying neutral phosphane with ionic groups. Examples of such systems are presented in the article. It was revealed that N-heterocyclic carbenes were formed in the biphasic hydroformylation reactions promoted by Rh complexes in an imidazolium ionic liquid [10]. Consequently, reactivity of the in situ formed Rh-carbene complexes can strongly influence on the hydroformylation reaction course [11]. The best methodology to perform the hydroformylation reaction would be a flow system in which the catalyst remains in the reactor and the substrates and products flow continuously into and out of the reactor. For the construction of such a system with soluble rhodium catalysts, ionic liquids could be considered as media used for the immobilization of the catalyst. The first example of continuous flow hydroformylation was reported by Cole-Hamilton [19, 20]. Different Supported Ionic Liquid Phase (SILP) catalysts have been examined in hydroformylation [15–17]. Interestingly, the neutral ligand can be applied efficiently in a continuous gas-phase SILP process, while in a typical biphasic system containing ionic liquid and organic solvent it would leach into the product phase.

6

Porównanie metod odzysku platyny ze zużytych katalizatorów samochodowych

Fornalczyk A., Saternus M.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2011

|

R. 56, nr 5

259-265

PL

Obecnie każdy samochód wprowadzany na rynek musi być wyposażony katalizator, gdzie metale szlachetne takie jak platyna, pallad i rod pełnią funkcje katalityczne. Czas życia katalizatorów samochodowych jest ograniczony, ważne jest zatem właściwe wykorzystanie, bądź zagospodarowanie takiego wycofanego z obiegu reaktora. Przerób 2 t zużytych katalizatorów pozwala uniknąć wydobycia 150 t rudy i całego szeregu etapów następczych, prowadzących do otrzymania czystego metalu. Zużyte katalizatory samochodowe stanowią zatem cenne źródło do odzysku platynowców. Aktualnie w świecie zużyte katalizatory przerabia się na drodze pirometalurgicznej lub hydrometalurgicznej, w technologiach tych mamy do czynienia z wieloma operacjami pośrednimi, zmierzającymi do wydzielenia czystego metalu. W artykule przedstawiono przegląd metod piro? i hydrometalurgicznych dostępnych na świecie. Zaprezentowano również wyniki doświadczeń rozpuszczania ceramicznego katalitycznego nośnika w wodzie królewskiej i porównano je z wynikami otrzymanymi podczas stapiania tegoż nośnika z metalem zbieraczem lub z parami metali. Badania te miały na celu zbadanie możliwości zastosowania tych metod w Polsce. Obecnie bowiem w Polsce przerób zużytych katalizatorów samochodowych praktycznie nie istnieje, co wynika z braku przedsiębiorstw zajmujących się recyklingiem, a także złą organizacją systemu skupu i demontażu złomowanych samochodów. Jednakże wiele prywatnych przedsiębiorców w kraju skupuje i eksportuje zużyte katalizatory. Ze względu na dość wysoką cenę platyny, wielu z nich zainteresowanych byłoby opracowaniem metody ich przerobu w kraju.

EN

The increase of Platinum Group Metals demand in automotive industry is connected with growing amount of cars. Nowadays all produced cars have to be equipped with the catalytic converters. The paper presents characteristics of catalytic converters used in cars and the review of available technologies during recycling process. The possibility of removing platinum from the used catalytic converters applying pyrometallurgical methods were also investigated. In the first test the catalytic converters carrier was crushed and located in the basket with copper. During the high temperature process the carrier was melted with copper As a result platinum was separated from the ceramic substrate. In the second test, magnesium vapours were blown through the whole carrier located in the pit furnace. Three methods of hydrometallurgical platinum recovery from catalytic converters were investigated. In the first test the crushed catalytic converter was treated with aqua regia. In the second test the mixture of acids HF, HCl and HNO3 was used as a solving agent. Analysis of platinum contents in the carrier before and after the process was done by means of atomic absorption spectroscopy. Obtained result were discussed.

7

Zużyte katalizatory samochodowe jako źródło platynowców

Saternus M., Fornalczyk A.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2009

|

R. 54, nr 2

59-67

PL

Wzrost zużycia platynowców w motoryzacji związany jest z coraz większą liczbą produkowanych samochodów z katalizatorami. Spowodowane jest to głównie faktem wprowadzenia zaostrzonych norm dotyczących emisji szkodliwych związków chemicznych. W pracy przedstawiono charakterystykę katalizatorów wykorzystywanych w samochodach z silnikiem benzynowym (TWC - Three Way Catalyst) oraz w samochodach z silnikiem wysokoprężnym Diesla (DOC - Diesel Oxidation Catalyst, DPF - Diesel Particulate Filters, NAC - NOx adsorber catalyst). Na rysunkach pokazano schematy i mechanizmy działania tych katalizatorów. Podano również skuteczność ich działania (zdolność usuwania NOx, HC i CO). Zwiększona produkcja katalizatorów samochodowych spowodowała znaczny wzrost zapotrzebowania na platynowce. Fakt ten pociągnął za sobą znaczny wzrost cen tych metali. W pracy przedstawiono jak kształtowały się ceny platyny, palladu i rodu w 2007 r. oraz na początku 2008 r. Podano również wartości produkcji platyny, palladu i rodu w 2007 r. z uwzględnieniem głównych producentów. W tablicach zestawiono wartości zapotrzebowania na platynę, pallad i rod w 1998 i 2007 r. uwzględniające zastosowanie tych metali oraz w przypadku platyny i palladu także regiony geograficzne (Ameryka Pn., Japonia, Europa, inne kraje). Produkcja katalizatorów samochodowych wykorzystuje 84,4 % bieżącego zapotrzebowania na rod i 48 % zużywanej corocznie platyny. Coraz częściej obserwuje się starania, by część platyny w katalizatorach samochodowych zastąpić tańszym palladem. Odzysk platynowców z katalizatorów samochodowych w ciągu ostatnich dziesięciu lat znacznie wzrósł, ale wciąż jest niewystarczający. W chwili obecnej znanych jest wiele metod przerobu zużytych katalizatorów. Platynowce odzyskiwane z katalizatorów samochodowych stają się zatem istotnym źródłem tych metali. Duża czystość odzyskanych metali powoduje, że ponowne ich wykorzystanie nie nastręcza problemów finansowych. W pracy porównano wielkość odzysku platynowców w latach 1998-2008. Jeden kg platyny można uzyskać z dwóch ton zużytych katalizatorów samochodowych. Odpowiednio wysoka podaż zużytych katalizatorów samochodowych jest zatem warunkiem opłacalności procesu odzysku z nich platynowców. Istotnym elementem jest dobrze zorganizowana sieć skupu katalizatorów i sieć logistyczna pomiędzy zakładami demontażu a zakładami recyklingu. W trakcie całego procesu można zaobserwować także pewne straty platynowców spowodowane np. kradzieżą monolitu, złym segregowaniem złomu czy nieodpowiednim traktowaniem monolitu katalitycznego. W artykule przedstawiono również etapy recyklingu i straty platynowców powstające w ich trakcie.

EN

The increase of Platinum Group Metals in automotive industry is connected with the still growing amount of cars. Today all cars have to be produced with the catalytic converters. The presence of catalytic converters in car is caused by the sticker standards which try to protect the environment against harmful chemical compounds emitted to the air. This paper presents the characteristics of catalytic converters used in cars with gasoline-powered engine (TWC - Three Way Catalyst) and diesel engine (DOC - Diesel Oxidation Catalyst, DPF - Diesel Particulate Filters, NAC - NOx adsorber catalyst). Schemes and pictures of these converters are shown. There are also given data describing effectiveness of these converters. The increasing production of catalytic converters causes that the demand for platinum group metals is still rising. Thus, the prices of these metals are very high. There are given values of platinum, palladium and rhodium prices in year 2007 and in the beginning of the year 2008. The total production of these metals is shown taking into consideration the main producers. The values of PGM demand are juxtaposed in tables. These juxtapositions concern two years: 1998 and 2007 and take also into account the application of these metals and the geographical regions like North America, Japan, Europe and other countries. The production of catalytic converters has used annually 84.4 % of rhodium demand and 48 % of platinum demand. Because palladium is cheaper than platinum, so there are some efforts done to replace some part of platinum in catalytic converters with palladium. The PGM recovery from used auto catalytic converters has been increased during the last 10 years. However this recovery is not sufficient. Today there are many methods used for PGM recovery from used catalytic converters. Therefore the catalytic converters have became more and more important source of Platinum Group Metals. The high purity of these metals causes that there are no financial problem in reusing them. The comparison of PGM recovery in years 1998-2007 has been done. 1 kg of platinum can be obtained from two tons of used auto catalytic converters. So the PGM recovery process will be profitable on condition that there is adequately high level of used catalytic converters supply. Very important element of recycling process is well organized catalytic converters purchase network and logistic network between dismantling plants and recycling plants. There can be also observed some losses of PGM during the whole recycling process e.g. the stealing of carriers, the wrong segregation of scrap, inappropriate treatment of carrier etc. The basic stages of recycling process and losses of PGM during them are also presented.

8

Oxidation of cyclohexene catalyzed by Pt and Rh dispersed in a polymer matrix

Stochmal E., Sołtysek A., Nyczak A., Hasik M., Turek W., Korytkowska-Wałach A.

Polish Journal of Applied Chemistry

|

2009

|

Vol. 53, nr 3

247-252

EN

Polyanilinc (PANI)-Pt and polypyrrolc (PPy)-Rh compositcs obtained by chcmical reduction of Pt4' or Rh3* ions preformed in the prescncc of the polymers have been used as catalysts of eyclohexcnc oxidation by molecular oxygen under mild conditions. It has been found that PPy-Rh is more active than PANI-Pt in the first stage of the reaction resulting in 2-cyclohcxcnc-1-hydroperoxide. Differences in selectivity of the second stage of cyclohcxcnc oxidation yielding cyclohcxene epoxide, 2-cyclohexcnone and 2-cyclohexcnol over both catalysts have been also observed.

9

Study of heat transfer parameters on rhodium target for 103Pd production

Sadeghi M., Tenreiro C., Van den Winkel P.

Nukleonika

|

2009

|

Vol. 54, No. 3

169-173

EN

The efficiency of cooling and the particle beam characteristics are important when high beam current irradiations are intended for production of radionuclides. The efficiency of cooling is determined by both the target carrier geometry and the flow rate of coolant, while the beam characteristics deal with the current density distribution on the irradiated surface area. Heat transfer on rhodium target to produce 103Pd via the 103Rh(p,n)103Pd reaction was investigated and the beam current was obtained more than 500 mi A.

10

Kształtowanie własności metali szlachetnych mających zastosowanie w jubilerstwie

Szczepanik M.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2006

|

R. 51, nr 10

601-606

PL

Omówiono metale i stopy metali, które znalazły zastosowanie w jubilerstwie oraz omówiono i porównano ich własności. Przedstawiono podstawowe terminy dotyczące jubilerstwa i metali szlachetnych, technologie wytwarzania biżuterii oraz sposoby naprawy i pielęgnacji wyrobów jubilerskich. Zamieszczono wykresy kształtowania się cen metali szlachetnych w różnych okresach.

EN

The metals and alloys used in the production of jewellery have been presented, and comparative description of their properties has been outlined. The basic terminology related to jewellery and precious metals is given. Technologies for jewellery production and methods of jewellery repairing and maintenance have been described. The diagrams illustrating fluctuation of the prices of precious metals over different periods of time are included.

11

Przegląd cen metali szlachetnych

Głuchowski W., Rdzawski Z.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2004

|

R. 49, nr 7

355-360

PL

Przeanalizowano zmiany cen pięciu podstawowych metali szlachetnych: złota, srebra, platyny, palladu i rodu. Stwierdzono, że ceny zmieniają się gwałtownie w krótkich okresach czasu, przez co powstają trudności przy projektowaniu przedsięwzięć z zastosowaniem metali szlachetnych. Niemniej jednak w dłuższych okresach nie tracą one na wartości, a ich cena ma tendencję rosnącą. W związku z tym metale szlachetne są dobrą długoterminową lokatą kapitału.

EN

Fluctuations of market prices of five basic precious metals: gold, silver, platinum, palladium and rhodium have been analysed. It was found that these prices are changing rapidly within short periods of time, which creates specific problems in planning ventures with the involvment of precious metals. However, over longer periods of time these metals don't lose their value and their price shows growing tendency. Therefore, the precious metals can be a good long-term investment.

12

Simultaneous determination of platinum and rhodium by adsorptive stripping voltammetry (AdSV) with semicarbazide

Huszał S., Kowalska J., Chmielewska E., Golimowski J.

Chemia Analityczna

|

2004

|

Vol. 49, No. 6

793-802

EN

A very sensitive adsorptive stripping voltammetry procedure at a hanging mercury drop electrode, coupled with a hydrogen catalytic reaction, for the simultaneous determination of traces of platinum and rhodium has been proposed. Optimum conditions of the determination were as follows: accumulation potential -0.8 V, preconcetration time 60 s, scan rate 20 mV s-1. The linear relation between the analyte concentration and the height of analytical signal was observed up to 400 ng L-1 and 500 ng L-1 for platinum and rhodium, respectively. After 30 s of accumulation the sensitivities of 1.4 nA žmol L-1 and 2.1 nA žmol L-1 for platinum and rhodium, respectively were observed. The detection limit (3 [sigma] of the blank) was 0.5 ng L-1 for platinum and 0.2 ng L-1 for rhodium. The effect of potentially interfering ions has been studied. The optimised method was successfully applied to the determination of platinum and rhodium in real sample (hydroponically cultivated Indian mustard plant).

PL

Prezentowana praca dotyczy oznaczania śladowych zawartości platyny i rodu metodą wolt-amperometrii z adsorpcyjnyin zatężaniem, połączonej z reakcja katalitycznego wydzielania wodoru na powierzchni wiszącej elektrody rtęciowej. Optymalne warunki oznaczania to: potencjał zatążania-0,8 V, czas zatężania 60s, szybkość polaryzacji 20 mVs(-1). Wysokość sygnału analitycznego zależała liniowo od stążcń obu analitów nie większych niż 400 ng L(-1) (platyna) i 500 ng L(-1) (rod). Czułość metody wynosiła odpowiednio (po 30 s zatążania): 1,4 nA umol L(-1) dla platyny i 2,1 nA umol L(-1) dla rodu. Granica wykrywalności (3 Sigma dla ślepej próby) wynosiła 0,5 ng L(-1) i 0,2 ng L(-1) odpowiednio dla platyny i rodu. Sprawdzono wpływ obecności różnych jonów na przebieg oznaczeń woltamperometrycznych. Zoptymalizowaną metodę zastosowano do oznaczenia zawartości platyny i rodu w próbce rzeczywistej (hydroponicznie uprawianej gorczycy białej).

13

Wydzielanie i rafinacja rodu z jego roztworów technologicznych

Nowakowski J., Bukiej W.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2001

|

R. 46, nr 10

464-467

PL

Omówiono szereg metod wydzielania rodu, głównie z wieloskładnikowych roztworów chlorkowych. Głównym zadaniem większości metod jest otrzymanie z roztworu wyjściowego czystego roztworu kwasu sześciochlororodowego, z którego wydziela się sole rodu, poddawane następnie rafinacji. Opracowanie jest kontynuacją opublikowanej wcześniej pracy [1].

EN

Several methods of rhodium precipitation, mainly from multi-component chloride solutions, are discussed. The principal aim of most methods is to obtain from the starting solution a pure solution of hexachlororhodium acid, from which rhodium salts are precipitated and next subjected to refining. The present study is a continuation of an earlier paper [1].

14

Derivative spectrophotometric methods for the determination of rhodium, palladium and platinum in mixtures

Balcerzak M., Bystrońska D., Święcicka E.

Chemia Analityczna

|

2001

|

Vol. 46, No. 4

547-560

EN

Derivative spectrophotometric methods allowing direct determination of rhodium, palladium and platinum in binary mixtures have been developed. The complexes of the metals with tin(II) chloride make the basis of spectrophotometric measurement. The determination of the metals can be carried out in aqueous solutions or after extraction into 1,2-dichloroethane in the form of the ion-associates Rh(Pd, Pt)-SnCl(3)-diantipirylme-thane (DAM). Palladium and platinum in spent autocatalyst have been determined by the developed methods.

PL

Opracowano bezpośrednie metody oznaczania rodu, palladu i platyny w podwójnych mieszaninach z wykorzystaniem techniki spektrofotometrii pochodnej. Kompleksy metali z chlorkiem cyny(II) stanowiły podstawę spektrofotometrycznego pomiaru. Metale można oznaczać w roztworze wodnym lub po ekstrakcji 1,2-dichloroetanem w postaci asocjatów jonowych Rh(Pd,Pt)-SnCl(3)-diantypirylometan (DAM). Opracowane metody zastosowano do oznaczania palladu i platyny w zużytym katalizatorze samochodowym.

15

Przegląd metod i sposobów rozpuszczania rodu pierwotnej i wtórnej bazy surowcowej

Nowakowski J., Bukiej W.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2000

|

R. 45, nr 6

346-349

PL

Metalurgia otrzymywania, jak i rafinacji rodu, oparta zarówno na pierwotnej i wtórnej bazie surowcowej, bazuje na fizyko-chemii roztworów, głównie chlorkowych. Masowe jego stosowanie we współczesnej technice (kataliza, stopy techniczne) oraz brak szerszych danych literaturowych w tym zakresie skłoniły autorów do dokonania przeglądu metod i warunków jego rozpuszczania. Zwrócono uwagę na jego stosunkowo złożoną chemię, opierając się na której uzyskuje się rafinowany rod (różnorakiej postaci) lub jego związki, na potrzeby współczesnego przemysłu. Przedstawiono niektóre problemy limitujące zastosowanie danego sposobu lub metody. Dla przykładu, podano ogólne schematy technologiczne czołowych rafinerii metali szlachetnych, uwzględniające nitkę rodową.

EN

The metallurgy of obtaining and refining of rhodium, based the primary and secondary material resources, has at its foundation the physico-chemistry of solutions, mainly the chloride ones. Its application on a wide scale in modern technology (catalysis, commercial alloys) and lack of sufficient literature data in this field have prompted the authors to review the methods and conditions of rhodium dissolution. Attention has been given to its relatively complex chemical composition, on the basis of which refined rhodium (of various forms) or its compounds are obtained for the needs of modern industry. Some problems limiting the application of the given procedure or method are discussed. General flow diagrams of leading parting plants with consideration given to the rhodium thread have been given for example.

16

The M(O2)X(YH3)3 dioxygen complexes (M=Rh, Co; X=F, Cl, Br, I; Y=N, P): an ab initio, DFT and semiempirical PM3(tm) study

Dobrowolski J. Cz., Jamróz M. H., Kazimirski J. K., Bajdor K., Borowiak M. A., Manna L., Miglietta M. L., Aresta M.

Polish Journal of Chemistry

|

1998

|

Vol. 72, nr 10

2205-2217

EN

The molecular structure, energetics and vibrations have been calculated for the MO2 moiety in the M(O2)X(YH3)3 series of metal dioxygen complexes at three levels of theory: ab initio (RHF/3-21G), DFT (B3PW91/3-21G) and semiempirical PM3(tm). The methods yielded the O-O distances consistent with the experimental values and similarly predicted the tendencies of geometrical parameters to change. The variation of the enthalpy of formation with the central metal atom, halogen and ligand seems to be in qualitative interconsistency, whereas changes in the MO2 moiety frequencies, found at different levels, disagree substantially.

17

Neutron emission from (sup 101)Rh produced via (sup 12)C + (sup 89)Y reaction. Progress report

Szefliński Z., Popkiewicz M., Zagańczyk R.

Nukleonika

|

1998

|

Vol. 43, nr 3

309-320

EN

An array of eight large BC-501A liquid scintillators for use in neutron Time-Of-Flight (TOF) experiments was build. The array of neutron detectors MONA has been tested in the measurement of neutron spectra from spontaneous fission of (sup 252)Cf. The detector was also used to measure neutron spectra originated in the experiment at Warsaw Cyclotron. The neutron spectra from the heavy ion collision of (sup 12)C + (sup 89)Y system were measured at six selected angles by TOF method at average laboratory energy of 49.5 MeV. In order to extract primary neutron spectrum the unfolding procedure was applied. The temperature of the source was determined through off-line analysis and was found to be 1.62 MeV. The level density parameter a, was determined within the framework of a Fermi-gas model, to be equal to a = A/9.4.

PL

Zbudowano układ ośmiu dużych scyntylatorów ciekłych BC-501A do eksperymentu neutronowego z pomiarem czasu przelotu (TOF). Układ detektorów neutronowych MONA przetestowano mierząc widma neutronów pochodzących ze spontanicznego rozszczepienia (sup 252)Cf. Detektor wykorzystano również do pomiarów widm neutronów w eksperymencie przy Cyklotronie Warszawskim. Zmierzono widma neutronów w zderzeniach ciężkich jonów (sup 12)C + (sup 88)Y pod sześcioma wybranymi kątami metodą TOF przy średniej energii w układzie laboratoryjnym 49,5 MeV. Temperatura źródła wyznaczona w analizie "off line" równa jest 1,62 MeV. Parametr gęstości wyznaczono w ramach modelu gazu Fermiego: a = A/9.4