Ograniczanie wyników
Czasopisma help
Autorzy help
Lata help
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 941

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 48 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  rewitalizacja
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 48 next fast forward last
EN
The article presents an analysis of the ongoing changes of revitalization of the city of Wiślica, taking into account the inclusion of the archaeological and architectural heritage resource. As a result, the revitalization was based on the musealization of individual historical areas, carried out in stages in order to rebuild the tourist and economic potential of the region. The above-mentioned project, which priority is the protection of heritage, and then its promotion as well as universal education and accessibility, is carried out in Wiślica, based on contemporary standards of revalorization and modernization of public spaces. This example is an important in the development of a sustainable policy for the management and protection of historical heritage, and monitoring the effects the city's development is an important training element.
PL
Artykuł przedstawia analizę zachodzących zmian związanych z rewitalizacją miasta Wiślica, z uwzględnieniem włączenia w ten proces zasobu dziedzictwa archeologiczno-architektonicznego. W efekcie rewitalizacja oparła się na muzealizacji poszczególnych obszarów historycznych, przeprowadzanej w sposób etapowy, w celu odbudowy potencjału turystycznego oraz ekonomicznego regionu oraz wzrostu dobrostanu lokalnej społeczności. Wspomniane działania, których priorytetem jest ochrona dziedzictwa, a następnie jego promocja oraz powszechna edukacja i dostępność wykonywana jest w Wiślicy w oparciu o współczesne standardy rewaloryzacji i modernizacji przestrzeni publicznych. Niniejszy przykład stanowi ważny etap w rozwoju zrównoważonej polityki zarządzania i ochrony dziedzictwa historycznego, a monitorowanie efektów rozwoju miasta jest ważnym elementem szkoleniowym.
EN
The article addresses the issue of the relationship between the city and the river, using Bydgoszcz as an example. Currently, the main revitalization efforts in Bydgoszcz focus on the Brda River and the Bydgoszcz Canal, among other areas. For several years, the city has been consistently and systematically planning and implementing steps aimed at activating the rivers and revitalizing riverfront areas. The natural and socio-cultural potential of the riverside, as well as its development, have become increasingly desirable. The article presents the results of revitalization undertakings launched since the 1990s and highlights the main advantages and competitive strengths of the riverfront areas.
PL
Artykuł dotyka kwestii powiązań pomiędzy miastem i rzeką, za przykład biorąc Bydgoszcz. Główne działania rewitalizacyjne w Bydgoszczy skupiają się obecnie na rzece Brdzie i Kanale Bydgoskim. Od kilku lat miasto systematycznie i konsekwentnie planuje i wdraża przedsięwzięcia mające na celu aktywizację rzek i rewitalizację obszarów nadrzecznych. Przyrodniczy oraz społeczno-kulturowy potencjał nabrzeży oraz ich rozbudowa stają się coraz bardziej pożądane społecznie. Artykuł przedstawia rezultaty prac rewitalizacyjnych podejmowanych od lat 90. XX w. i podkreśla główne walory i przewagi konkurencyjne obszarów nadrzecznych.
EN
Monitoring and evaluation should form the foundation of revitalisation programme management. The literature on the subject points to a general reluctance of municipalities to assess the effects of implemented revitalisation programmes, as well as the difficulties that municipalities encounter during this process. In Germany, in 2013, the federal and state governments, along with municipal associations, adopted an inter-programme concept for the evaluation of revitalisation programmes. This concept represents the first systematic structure for monitoring and evaluation of revitalisation programmes. The aim of the article is to present the assumptions of this concept and provide an overview of the experiences gained so far in its implementation. The study was based on desk research, an in-depth individual interview, the case study method, and an email interview.
PL
Monitorowanie i ewaluacja powinny stanowić podstawę zarządzania programami rewitalizacji. Literatura przedmiotu wskazuje na ogólną niechęć gmin do oceny efektów realizowanych programów rewitalizacji oraz trudności na jakie napotykają gminy podczas tego procesu. W Niemczech w roku 2013 rządy federalne i stanowe wspólnie ze stowarzyszeniami gminnymi przyjęły międzyprogramową koncepcję ewaluacji programów rewitalizacji, która stanowi pierwsze systematyczne struktury monitorowania i ewaluacji programów rewitalizacji. Celem artykułu jest przybliżenie założeń tej koncepcji, a także przedstawienie dotychczasowych doświadczeń w zakresie jej wdrażania. W opracowaniu wykorzystano analizę danych zastanych, pogłębionego wywiadu indywidualnego, metodę studium przypadku oraz wywiadu e-mailowego.
PL
Artykuł przedstawia obecną sytuację zespołu wypoczynkowego w Ustroniu Jaszowcu. Po okresie prosperity ośrodków wczasowych będących we władaniu przedsiębiorstw państwowych nastał okres prywatyzacji i przekształceń. Zaprojektowany kompleksowo w latach sześćdziesiątych zespół architektoniczny w wyniku braku ochrony prawnej oraz jednolitej wizji władz samorządowych został poddany miejscowym działaniom inwestorów prywatnych. Zagrażają one spójności założenia i zdaniem autora należy podjąć zdecydowane działania zapobiegające postępującej dezintegracji zespołu architektonicznego. Celem artykułu jest określenie kierunków ochrony wartości kulturowych Jaszowca. Najważniejsze postulaty to pilna potrzeba wykonania Studium Rewitalizacji i Rozwoju Dzielnicy Wczasowej oraz wpis zespołu do rejestru zabytków.
EN
The article outlines the current situation of the resort complex in Ustroń Jaszowiec. After a period of prosperity of holiday resorts owned by state enterprises, a period of privatization and transformation has followed. The architectural complex was designed comprehensively in the 1960s. In case of the lack of legal protection and a unified vision of local authorities, the complex has been subjected to local actions of private investors. They threaten the coherence of the assumption and, according to the author, decisive actions should be taken to prevent the progressive disintegration of the architectural complex. The aim of the article is to formulate guidelines for the protection of the Jaszowiec cultural values. The most important demands are the urgent need to carry out a Study on the Revitalization and Development of the Holiday District and the entry of the complex into the register of monuments.
PL
Rewitalizacja dziedzictwa architektonicznego stanowi ważny obszar działań mających na celu przywrócenie życia historycznym strukturom oraz zachowanie ich wartości kulturowych. W tym kontekście niedawno zakończone prace konserwatorskie w kasynie oficerskim w Nowym Dworze Mazowieckim nadały mu istotną rangę na terenie kompleksu Twierdzy Modlin. W artykule przeanalizowano proces rewitalizacji wnętrz kasyna, ukierunkowany na przywrócenie dawnej świetności tego zabytkowego miejsca. Prześledzono zmiany przeprowadzone w strukturze obiektu, ich historyczny kontekst oraz wpływ procesu rewitalizacji na odbiór społeczny i funkcjonalność. Artykuł stanowi studium przypadku i dąży do wniesienia wkładu w zrozumienie oraz dokumentację procesu ochrony i odnowy architektonicznej kasyna oficerskiego, a także podkreślenia jego wartości kulturowej.
EN
Revitalization of architectural heritage is an important area of activities aimed at restoring life to historical structures and preserving their cultural values. In this context, recently completed conservation works at the Officer's Casino in Nowy Dwór Mazowiecki have given it an important position in the Modlin Fortress complex. The article analyzes the process of revitalizing the interior of the casino, aimed at restoring the former glory of this historic place. The changes made to the structure of the facility, their historical context and the impact of the revitalization process on social perception and functionality were examined. The article is a case study and seeks to contribute to the understanding and documentation of the process of protection and architectural restoration of the Officers' Casino, as well as to highlight its cultural value.
PL
Głównym celem opracowania jest ukazanie procesu tworzenia wytycznych projektowych przestrzeni Centrum Naukowo-Edukacyjnego GeoCentrum zlokalizowanego w Jaworznie w odpowiedzi na realne potrzeby i oczekiwania użytkowników tej przestrzeni, jakimi są: gestor Ośrodka Współpracy Ekologiczno-Geologicznej GEOsfera oraz użytkownicy zewnętrzni: pracownicy naukowi, studenci, osoby odwiedzające. Opracowanie przedstawia bezpośredni wpływ badań przedprojektowych na ostateczny kształt obiektu Centrum Naukowo-Edukacyjnego. Wstępne analizy i badania pozwoliły na zdefiniowanie głównych kierunków projektowych dotyczących układu funkcjonalno-przestrzennego obiektu, przestrzeni otaczającej budynek, funkcji uzupełniających oraz ogólnych wytycznych projektowych dla obiektu badawczo-szkoleniowego z zakresu dziedzin geologii i biologii.
EN
The main intention of the study is to show the process of creating design directions for the space of the Science and Education Centre Geo-Centre located in Jaworzno, in response to the real needs and expectations of the users of this space, which are: the manager of the Centre for Ecological and Geological Cooperation GEOsfera and external users: scientists, students, visitors. The study presents the direct influence of pre-design research on the final form of the Science and Education Centre facility. The pre-design analyses and research allowed defining the main design directions concerning the functionalspatial layout of the facility, the space surrounding the building, the complementary functions and the general design guidelines for the research and training facility in the fields of geology and biology.
EN
Post-mining grounds and spoil tips frequently render landscapes permanently flawed. As a result of mining activity, considerable stretches of land are often permanently excluded from further use. Due to the extensively transformed landscape, it is necessary to implement revitalisation processes. Relevant design and investment activities, coupled with the cooperation of specialists such as architects, civil engineers, geotechnicians, hydrotechnicians and environmental engineers, along with local authorities, can offer a comprehensive functional programme for areas degraded by mining and provide local residents with an attractive leisure area. This article discusses the current state of knowledge on the revitalisation of former mining areas, with special regard to architectural, environmental, social, and economic aspects. The aim of the study is to review and promote design solutions which permanently restore previously degraded areas to local communities. Various concepts of revitalisation of degraded areas are presented, based on examples of landscape architecture at home and abroad. The selected examples comprise natural regeneration, reclamation, and ecological engineering. These are examples of a holistic and modern approach to the development of tourist and environmentally active areas in post-mining sites and spoil tips. Furthermore, the study presents the authors' proposal concerning the revitalisation of a spoil tip area at LW Bogdanka mine for winter sport purposes and other activities, for which the demand was signalled by their management. The discussed examples can serve as an inspiration for future actions and executive projects, undertaken in accordance with the guidelines of Agenda 2030 and Fit for 55 policies.
PL
Tereny powyrobiskowe naziemne oraz powstające przykopalniane hałdy niejednokrotnie stanowią trwałą skazę w krajobrazie. W związku z procesami górniczymi, znaczne połacie terenu zostają często trwale wykluczone z dalszego użytkowania. Silnie przekształcony krajobraz stwarza konieczność dla wdrażania procesów rewitalizacyjnych. Odpowiednie działania projektowe i inwestycyjne, przy współpracy z architektami oraz lokalnymi samorządami są w stanie zaoferować bogaty program funkcjonalny dla terenów zdegradowanych działalnością górniczą, zapewniając jednocześnie okolicznym mieszkańcom atrakcyjną przestrzeń wypoczynkową. W artykule dokonano przeglądu aktualnego stanu wiedzy na temat rewitalizacji terenów pogórniczych, ze szczególnym uwzględnieniem aspektów środowiskowych, społecznych i ekonomicznych takich działań. Celem artykułu jest przegląd i popularyzacja rozwiązań projektowych, które w sposób trwały przywracają tereny zdegradowane lokalnym społecznościom. Przedstawiono różne koncepcje rewitalizacji terenów zdegradowanych, opierając się na przykładach realizacji z dziedziny architektury krajobrazu z kraju i ze świata. Wybrane przykłady obejmują naturalną regenerację, rekultywację i inżynierię ekologiczną. Są to przykłady holistycznego i nowoczesnego podejścia do realizacji przestrzeni turystycznych i aktywnych przyrodniczo na terenach dawnych wyrobisk oraz hałd kopalnianych. Opracowanie przestawia również autorską propozycję rewitalizacji terenu hałdy przy kopalni LW Bogdanka na cele związane ze sportami zimowymi. Omawiane przykłady mogą posłużyć jako wzór dla przyszłych działań podejmowanych zgodnie z założeniami polityki Agenda 2030 i Fit for 55.
PL
Tramwaje Warszawskie przeprowadziły pod koniec roku 2022 bardzo udaną rewitalizację w samym centrum stolicy. Istniejące torowisko, obsypane tłuczniem, zostało zamienione na zielone torowisko z rozchodników. To, jak dotąd, jedna z niewielu rewitalizacji istniejącego torowiska tramwajowego w Polsce, gdzie zastosowano taką technologię.
PL
W dawnych czasach niegrzeczne dzieci albo się straszyło, albo biło. Bicie jest podłe i dziś wiemy, że rodzic, który je stosuje, jest niedojrzały. A co ze straszeniem? Owszem, też jest naganne, ponieważ opiera się na wykorzystywaniu przewagi nad dzieckiem, ale za to mniej rzuca się w oczy i łatwiej ukryć jego przemocowy charakter. Występowanie z pozycji siły stało się passé, ale gdzieniegdzie wciąż cieszy się powodzeniem. O zgrozo, nawet w zarządzaniu miastem, gdy mieszkańcy straszeni są… rewitalizacją.
PL
Przekształcanie miast i rewitalizacja utraconej przestrzeni wpisują się w główne cele zrównoważonego rozwoju miast polskich oraz zagranicznych. Poznań, jako miasto historyczne podzielone rzeką Wartą w samym swym centrum, od lat boryka się z problemem niezagospodarowanych terenów nadrzecznych. Celem artykułu jest przedstawienie wybranych procesów rewitalizacji terenów nadwodnych oraz wskazanie, czym powinna charakteryzować się udana rewitalizacja na przykładzie rzeki Mark w Bredzie oraz starego koryta rzeki Turia w Walencji w porównaniu z terenem rzeki Warty w Poznaniu.
EN
Transformation of cities and revitalization of lost space is in line with main goals of sustainable development of cities in Poland and abroad. Poznan, as a historic city divided by river Warta in its very center, has been struggling with the problem of undeveloped water-front areas for many years. The aim of this article is to show selected waterfront revitalization processes and what should characterize successful revitalization based on examples of rivers Mark in Breda and Turia in Valencia in comparison to river Warta in Poznan.
PL
Rewitalizacja historycznych budynków i zespołów zabudowy ma na celu przywrócenie im dawnej świetności oraz wykorzystanie ich potencjału w odpowiedzi na współczesne potrzeby lokalnych społeczności. Przykładem takich działań jest Centrum Handlowe Alfa w Białymstoku, powstałe w wyniku transformacji dawnej fabryki Beckera położonej przy ul. Świętojańskiej. Obiekt ten uznawany jest nie tylko za pozytywny przykład rewitalizacji, ale także architektury współczesnej w mieście. Badania przedstawione w artykule dotyczą problematyki zespołów przemysłowych z przełomu XIX i XX w. oraz ich przekształceń. Podstawowym celem badań jest charakterystyka rewitalizacji fabryki Beckera i jej rezultatów. Szczególną uwagę poświęcono zakresowi zachowania zabytkowych obiektów i elementów, przyjętemu sposobowi adaptacji historycznych budynków do nowych funkcji, relacjom pomiędzy istniejącą, historyczną i nową tkanką, a także estetyce współczesnych form i wnętrz. Przeprowadzone badania pozwoliły na głębsze zrozumienie procesu rewitalizacji budynków poprzemysłowych jako istotnego elementu współczesnej architektury w historycznych miastach. Jako metodę badań obrano studia literaturowe, analizę porównawczą, wywiady z projektantami oraz badania in situ.
EN
The revitalization of historical buildings and architectural complexes aims to restore their former glory and utilize their potential in response to the contemporary needs of local communities. An example of such efforts is the Alfa Shopping Center in Białystok, created as a result of transforming the former Becker factory located on Świętojańska Street. This object is not only considered a positive example of revitalization but also of modern architecture in the city. The research presented in the article deals with the issues of industrial complexes from the turn of the 19th and 20th centuries and their transformations. The primary goal of the research is to characterize the revitalization of the Becker factory and its results. Special attention was given to the extent of preserving historic objects and elements, the chosen method of adapting historical buildings for new functions, relations between the existing, historical, and new urban fabric, as well as the aesthetics of contemporary forms and interiors. The conducted research allowed for a deeper understanding of the revitalization process of post-industrial buildings as an essential element of modern architecture in historical cities. The research methods included literature studies, comparative analysis, interviews with designers, and in situ investigations.
PL
W ostatnich czasach możemy zauważyć wzrost zainteresowania dziedzictwem militarnym. Fortyfikacje, które do niedawna uważano za obiekty mało atrakcyjne turystycznie, cieszą się popularnością. Dynamiczny rozwój sytuacji militarnej i gospodarki rynkowej sprawił, że historyczna zabudowa obronna nie spełnia już swojej pierwotnej funkcji, a opuszczone obiekty często ulegają degradacji. Pojawił się więc problem zagospodarowania tych obiektów i ich wykorzystania przy jednoczesnym utrzymaniu jego wartości zabytkowych, w celu przekazania go jako spuścizny kulturowej dalszym pokoleniom. Celem rewitalizacji jest przywrócenie do życia zdegradowanej części miasta i uzupełnienie jej o nowe funkcje, czyli wprowadzenie takich zmian, dzięki którym będzie się lepiej żyło, przebywało i pracowało. Użytkowanie obiektu zabytkowego wiąże się z doborem i przypisaniem mu odpowiednich funkcji, dzięki którym będzie mógł istnieć w sferze przestrzennej, ekonomicznej, a także społecznej. Rewitalizacja to również praca z lokalną społecznością. Powinna być poprowadzona w taki sposób, aby zabytek nie tracił swojego potencjału, a wręcz wykazywał walory estetyczne, naukowe i historyczne, tworząc przy tym nowe miejsca pracy i rekreacji. Celem niniejszego artykułu jest próba podjęcia problematyki adaptacji zabytków architektury fortyfikacyjnej na przykładzie projektu koncepcyjnego rewitalizacji i adaptacji zabytkowego budynku fortu VI w Poznaniu i analizy innych wybranych przykładów obiektów fortecznych w Polsce.
EN
In recent times, we can see an increase in interest in military heritage. Fortifications, which until recently were considered unattractive for tourists, are currently very popular. The aim of revitalization is to bring the degraded part of the city back to life and supplement it with new functions, i.e. introducing such changes that will make life, stay and work better. Its aim is to integrate cultural goods into the social organism by recreating its old functions or giving it new ones, thanks to which it will be able to exist in the spatial, economic and social sphere. Revitalization also means working with the local community. It should be run in such a way that the monument does not lose its potential, and even shows aesthetic, scientific and historical values, creating new places for work and recreation.
PL
Występowanie nieużytków na obszarach Starych Miast Poznania i Kołobrzegu związane jest m.in. z działaniami wojennymi prowadzonymi na ich terenie w 1945 r. Ogromna skala zniszczeń zostawiła trwały ślad w strukturze urbanistycznej obu starówek, a różne strategie odbudowy doprowadziły do powstania luk w zabudowie o odmiennym charakterze. W artykule dokonano identyfikacji oraz analizy przestrzenno-funkcjonalnej nieużytków oraz diagnozy ich społecznego oraz wizualnego oddziaływania. Metoda analizy porównawczej, wsparta narzędziami mapowania i wizytą studialną w obu miastach, pozwoliła na stworzenie charakterystyki nieużywanych działek i rozpoznanie występujących na nich patternów przestrzennych. Takie ujęcie tematyki nieużytków uwypukla ich problemy i potencjały, a w efekcie może wpłynąć na celowe zaadresowanie kierunków działań w dokumentach strategicznych obu miast.
EN
The occurrence of wastelands in the old town areas of Poznań and Kołobrzeg is associated with, among others, the military operations carried out in their respective areas in 1945. The enormous scale of destruction left a permanent mark on the urban structure of both old towns and the different reconstruction strategies led to the creation of urban gaps of a different character. The paper presents the identification and spatial and functional analysis of wastelands and the diagnosis of their social and visual impact. The method of comparative analysis, supported by mapping tools and a study visit to both cities, allowed to create a set of characteristics of unused plots and to recognise the spatial patterns occurring on them. Such an approach to the subject of wastelands highlights their problems and potentials and, as a result, can influence the targeted strategies in the planning documents of both cities.
PL
Partycypacja społeczna w praktyce planowania przestrzennego jest szeroko wykorzystywana od lat 60 XX w., niemniej nie został ustalony spójny sposób oceny tego zjawiska. Powodem jest złożoność zagadnienia, a także długi horyzont czasowy potrzebny do oceny procesów planistycznych i rewitalizacji. Celem artykułu jest zestawienie wybranych modeli i wytycznych zarządzania przestrzenią, a następnie stworzenie z nich kategorii do analizy przedstawionych w artykule przypadków partycypacji społecznej. Ocena poziomu zaangażowania w proces planistyczny wraz z waloryzacją skutków partycypacji społecznej w planowaniu przestrzennym i rewitalizacji ma stanowić podstawę do określenia wstępnych mierników efektywności partycypacji społecznej. Rezultaty badań mogą posłużyć do stworzenia w przyszłości narzędzia oceny efektywności partycypacji społecznej, pomocnego przy określaniu sposobu i zakresu angażowania społeczności w procesy planistyczne. W wyniku analizy zostały określone kategorie oceny partycypacji: innowacja, zgoda społeczna, inkluzywność, tożsamość, sprawczość, świadomość.
EN
Social participation in spatial planning practice has been widely used since the 1960s, however, no coherent method of assessing this phenomenon has been established. The reason is the complexity of the issue, as well as the long time horizon needed to assess planning and revitalization processes. The aim of the article is to compile selected models and guidelines for space management and then to create categories from them for the analysis of the cases of social participation presented in the article. The assessment of the level of involvement in the planning process together with the valorization of the effects of social participation in spatial planning and revitalization are to be the basis for determining the initial measures of the effectiveness of social participation. The results of the research may be used in the future to create a tool for evaluating the effectiveness of social participation, helpful in determining the manner and level of community involvement in planning processes. As a result of the analysis, participation assessment categories were defined: innovation, social consent, inclusivity, identity, agency, awareness.
PL
Problem badawczy dotyczy dostosowania sposobów modernizacji rynków w małych i średnich miastach w Polsce do współczesnych wyzwań klimatyczno-środowiskowych. Procesy rewitalizacji dzielnic śródmiejskich, prowadzone w Polsce od lat 90. XX w., koncentrują się na poprawie warunków życia i jakości przestrzeni, ale często nie uwzględniają potrzeb adaptacji do zmiany klimatu, a wręcz pogłębiają negatywne skutki ekstremów klimatycznych (opady nawalne, fale upałów i miejska wyspa ciepła). Kluczową rolę odgrywają w tym wytyczne konserwatorskie nastawione na przywracanie funkcji rynków w ich historycznej, pozbawionej zieleni formie, co nie odpowiada współczesnym potrzebom adaptacyjnym. Analizie poddano przykłady modernizacji rynków w 16 małych i średnich miastach Polski w latach 2005-2021, w celu zbadania celów przekształceń i ich skutków w zakresie gospodarowania zielenią i wodą. Na podstawie szczegółowej analizy programów rewitalizacji oraz wytycznych zawartych w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia (SIWZ) udowodniono, że już na początku planowania inwestycji określane są sztywne wymagania ograniczające możliwość wdrażania błękitno-zielonej infrastruktury, wspierającej adaptację do zmian klimatu. Badania 16 przykładów modernizacji rynków dowodzą, że zmiany w zakresie zieleni obejmują najczęściej jej eliminację na rzecz jednolitych, utwardzonych powierzchni placu. W żadnym z badanych projektów nie przewidziano możliwości retencji powierzchniowej, a jedynie w jednym zastosowano system podziemnej retencji wód opadowych. Rosnąca świadomość ekologiczno-klimatyczna społeczeństwa sprawia, że projekty degradacji zieleni spotykają się ze sprzeciwem mieszkańców. Niezadowolenie społeczne jest też powodem modyfikacji projektów, ale zasady partycypacji społecznej nie są powszechnie stosowane i optymalnie wykorzystywane.
EN
The research problem concerns the methods of modernisation of the market squares of small and medium-sized towns in Poland in the context of contemporary climatic and environmental challenges. The revitalization processes of downtown districts, carried out in Poland since the 1990s, focus on improving living conditions and the quality of space, but they do not take into account the need to adapt to climate change, and even deepen the negative effects of climate extremes (storms, heat waves and urban heat island). The key role is played by conservation guidelines aimed at restoring the functions of the squares in their historical form, devoid of greenery, which does not meet the modern adaptation needs. Examples of old market modernisation in 16 small and medium-sized Polish towns in the period 2005-2021 were analyzed in order to examine the objectives of transformations and their effects in the field of greenery and water management. Based on a detailed analysis of the revitalization programs and the guidelines contained in the Terms of Reference (ToR), it has been proven that rigid requirements limiting the possibility of implementing blue-green infrastructure supporting adaptation to climate change are defined at the very beginning of investment planning. The study proves that changes in terms of greenery most often include the removal of trees in favor of uniform, paved square surfaces. None of the examined projects provided for the possibility of surface rainwater retention, and only in 1 an underground retention system was used. The growing environmental and climate awareness of the society leads to the residents' opposition to greenery degradation projects. Social dissatisfaction is also the reason for modifying projects, but the principles of social participation are not commonly applied and optimally used.
PL
By doszło do utraty dziedzictwa, wcale nie musi dojść do wyburzenia budynków. Presja inwestycyjna na obiekty postindustrialne często prowadzi do utraty cech decydujących o ich rzeczywistej, lecz nieoczywistej wartości kulturowej. Zawarte w opracowaniu przykłady prac adaptacyjnych pokazują nieodwracalną utratę wartości historycznych obiektów pofabrycznych wraz z otoczeniem. Ich analiza i porównanie z innymi typami zabytków wykazały zjawiska wręcz dyskryminacyjne w zakresie ochrony dziedzictwa przemysłowego. Jest ono traktowane powierzchownie, wzmacniane przez powszechną zgodę na daleko posuniętą ingerencję, co doprowadziło do uznania takich rozwiązań za dopuszczalne czy wręcz wskazane. Mimo że problematyka ochrony zabytków techniki jest od wielu lat przedmiotem badań, to rozdźwięk między teorią i praktyką w zakresie ochrony i konserwacji dziedzictwa przemysłowego w Polsce wydaje się narastać. Założeniami pracy jest dyskusja na temat możliwych kierunków naprawy obecnej sytuacji.
EN
Buildings do not have to be demolished for heritage to be lost. Development pressure on postindustrial sites often leads to the loss of features determining their real, but not obvious, cultural value. The examples of adaptive reuse projects included in this article show the irreversible loss of historical values of postindustrial buildings and their surroundings. Their analysis and comparison with other types of monuments showed even discriminatory phenomena in the field of protection of industrial heritage. Its superficial treatment is reinforced by the general consent to far-reaching interference, which has led to the recognition of such solutions as acceptable or even advisable. Although the issue of the protection of industrial monuments has been the subject of research for many years, the gap between theory and practice in the field of protection and conservation of industrial heritage in Poland seems to be growing. The purpose of this article is therefore to start a discussion on the possible ways to improve the current situation.
PL
Dziewiętnastowieczne domy mieszkalne, a szczególnie ich większe zespoły zaczęto postrzegać jako cenne, warte ochrony i obrony dziedzictwo miasta tak naprawdę już w XXI wieku. Do końca lat osiemdziesiątych poprzedniego stulecia kamienicom czynszowym odmawiano – poza nielicznymi wyjątkami – miana architektury, nazywając je budownictwem utylitarnym, a przez długie powojenne lata dyskutowano na temat wyburzenia zachowanej zabudowy Śródmieścia i gdyby nie permanentny kryzys mieszkaniowy, pewnie zamysł ten zostałby przeprowadzony. W artykule przedstawiono koncepcje sanacji zastanych struktur dawnego Przedmieścia Odrzańskiego w latach 1945–1975. Przedmieście Odrzańskie jest obecnie najcenniejszą, obok dawnego Przedmieścia Oławskiego, enklawą XIX-wiecznej architektury mieszkalnej, a jego część – Nadodrze – jako pierwszy fragment Śródmieścia została objęta ochroną prawną i poddana (już po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej) kompleksowej rewitalizacji.
EN
Nineteenth-century residential houses, and especially their larger complexes, began to be perceived as valuable city heritage worth protecting and defending in the twenty-first century. Until the end of the 1980s, tenement houses were—with a few exceptions—refused the name of architecture, calling them utilitarian buildings, and for the long post-war years there were discussions about demolishing the preserved downtown buildings, and if it were not for the permanent housing crisis, this idea would probably have been carried out. The article presents concepts for the renovation of existing structures of the former Oder Suburb between 1945 and 1975. The Oder Suburb, next to the former Oława Suburb, is currently the most valuable enclave of nineteenth-century residential architecture, and its part—Nadodrze—was the first fragment of the Downtown to be legally protected and subjected (after Poland’s accession to the European Union) to comprehensive revitalization.
PL
Nieuchronna utrata poprzemysłowego dziedzictwa staje się coraz częstszym zjawiskiem. Mimo sukcesów w zakresie jego ochrony, zabytki techniki wciąż traktowane są jako dziedzictwo drugiej kategorii, co utrudnia działania ratunkowe. Często ich skala i lokalizacja przyczyniają się do podejmowania radykalnych decyzji, opartych głównie na czynnikach ekonomicznych. Ochrona tożsamości dziedzictwa industrialnego wymaga bardzo przemyślanych i osadzonych w przyszłości rozwiązań, by stać się trwałym zapisem przeszłości. Artykuł przedstawia analizę przypadku Île de Nantes jako dobrej praktyki w zachowaniu dziedzictwa poprzemysłowego. Projekt Île de Nantes o powierzchni 337 ha jest jednym z największych przedsięwzięć miejskich w Europie, nadającym nowe przeznaczenie terenowi byłej stoczni, przy jednoczesnym poszanowaniu jej przeszłości. Skala problematyki jest bardzo szeroka: od urbanistycznej przez architekturę aż po obiekty – zabytki poprzemysłowe.
EN
The inevitable loss of post-industrial heritage is becoming an increasingly frequent phenomenon. Despite the successes in its protection, engineering monuments are still treated as second-class heritage, which makes rescue operations difficult. Often their scale and location contribute to making radical decisions based mainly on economic factors. The protection of the identity of the industrial heritage requires well-thought-out solutions embedded in the future in order to become a permanent record of the past. The article presents a case study of Île de Nantes as a good practice in preserving post-industrial heritage. The 337 ha Île de Nantes project is one of the largest urban projects in Europe, giving new use to the site of the former shipyard while respecting its past. The scale of the problem is very wide: from urban planning, through architecture, to sites that are postindustrial monuments.
first rewind previous Strona / 48 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.