Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Differences of water chemistry, bird assemblages and nutrient loads introduced by waterbirds into morphologically similar waterbodies

Gwiazda Robert, Kosiba Joanna

Oceanological and Hydrobiological Studies

|

2023

|

Vol. 52, No. 4

430--436

EN

The number and structure of waterbirds is affected by the size of the waterbody, the presence of islands and macrophytes, but also by their trophy status. The aims of the study were to compare nutrients in water, numbers of waterbird assemblages, and the loading of nitrogen and phosphorus introduced by waterbirds in two similar waterbodies with different rates of water discharge. This study was conducted in two eutrophic shallow waterbodies, P1 and P2 in 2016 and 2017. The median concentrations of NO2-, NO3- and NH4+ were 4.0 times, 3.2 times, and 1.7 times greater in the P1 than in the P2 location, respectively. Similar proportions of organic matter in sediments were statistically greater in P1. The number of birds was also significantly greater in P1 than in P2. The waterbirds (Anas platyrhynchos, Aythya fuligula, Fulica atra, Phalacrocorax carbo and Chroicocephalus ridibundus) excreted 5.2 times more total phosphorous and 3.3 times more total nitrogen in P1 than in P2. Significant negative correlations were also found between the concentrations of NO3- and the number of waterbirds in P1.

2

Investments in small retention as a factor influencing land-use changes. A case study of Poland

Feltynowski Marcin

Journal of Water and Land Development

|

2023

|

no. 56

235--241

EN

Building permit decisions are one of the most important elements of the investment process in Poland. It should be noted that water reservoirs influence the diversification of landscapes by increasing their attractiveness in both urban and rural areas. The article aimed to verify the relationship between the changes in land-use development and investments related to small retention. Another goal was classifying objects for which building permits have been obtained and registered. Changes in land-use development associated with the introduction of ponds, which blend in with the landscape, are desirable from the perspective of retaining water resources in urban and rural ecosystems. The research methodology was based on spatial data and included statistical analyses in three regions: Mazowieckie, Lodzkie and Swietokrzyskie. Studies carried out in these regions showed a spatial correlation associated with investments in small retention. The research used methods of the global I Moran statistic and local Moran statistics. The data used in the study came from the Register of Applications, Decisions and Notifications, made available by the Main Office of Construction Site. The research indicates clusters of investments in small retention in analysed regions. The majority of investors are residents who invest in earth ponds. The study shows that investment in small retention is connected with ecosystem services.

3

The application of anti-filtering polymer mass to solve the water storage problem in highland regions

Tokmajyan Vache H., Vardanyan Arevshad A., Galstyan Armavir G., Miqayelyan Nver A.

Budownictwo o Zoptymalizowanym Potencjale Energetycznym

|

2020

|

Vol. 9 Nr 2

17--22

EN

Using additives with water absorbing characteristics enables us to increase the amount of water in natural basins and significantly decrease the amount of water for agricultural usage. Despite various additives already existing, they are yet to be commonly used due to high cost price, complex technology, toxic impact and instability in biological and atmospheric conditions. However, the «Natlen» composite, which is a naturally based additive, is ecologically safe. It has a long shelf life, is cheap and provides high antifiltering rates. The composite is eruptive with dispersity of any type and is jelly when boosted. In an antifiltering layer it never cracks under static and dynamic influences. It has no seam and is resistant to aggressive liquids. It is ecologically safe. «Natlen» composite is recommended for building water basins in pastures, where it can particularly be used to satisfy the demand for drinking water for cattle.

4

Assessment of Changes in the Maximum Flow of Kazakhstan Plain Rivers

Arystambekova Dinara, Jussupbekov Daulet, Skakova Aizhan, Kujibayeva Gulnar, Mamirova Kulash

Journal of Ecological Engineering

|

2019

|

Vol. 20, nr 5

229--234

EN

This paper presents an assessment of changes in maximum flow values (maximum discharge, m3/s) of the spring flood caused by human activities on the rivers Zhayyk, Ilek and Tobyl. Statistical characteristics of the maximum discharge of the spring flood of these rivers for the period of 1940-2012, 1938-2012, before and after the construction of the reservoirs, as well as for the long-term period of supervision were analyzed based on the actual as well as restored data. The values of the maximum discharge of the spring flood of various provisions were calculated. The total integrated curves of the maximum discharge of the spring flood were constructed.

5

Przegląd doświadczeń związanych z rozbiórką zapór wodnych na świecie oraz z usuwaniem i utylizacją osadów zgromadzonych w czaszach likwidowanych zbiorników zaporowych. Artykuł dyskusyjny. Część I

Mikołajczak Tomasz, Nawrocki Przemysław

Gospodarka Wodna

|

2019

|

Nr 1

13--17

PL

Artykuł stanowi pierwszą część opracowania dotyczącego problemów związanych z rozbiórką starzejących się zapór i progów wodnych. Część pierwsza jest poświęcona genezie, historii oraz metodom rozbiórki zapór, na podstawie przeglądu literatury światowej.

EN

The article is the first part of the study regarding the problems related to dismantling of the ageing dams and barrages. The first part is devoted to the genesis, history and methods of dams demolition, based on the review of global literature.

6

Impact of Natural Disasters on Water Resources in Georgia Caused by Global Warming

Kandelaki Nodar, Iordanishvili Irina, Ujma Adam, Iremashvili Inga, Iordanishvili Konstantin, Kupreishvili Shorena, Shurghaia Vladimer, Natroshvili Giorgi

Archives of Hydro-Engineering and Environmental Mechanics

|

2019

|

Vol. 66, nr 1-2

15--26

EN

Ecological and hydrological problems of water reservoirs on rivers of the Black Sea coast in the context of the increasing air temperature and emissions of greenhouse gases, the melting of glaciers, and the occurrence of floods and forest fires have been analysed in the given article. The article presents the results of field and theoretical studies of sedimentation processes in the large water reservoirs of Georgia focusing on their morphometric conditions during the warming period.

7

Kryteria stężeniowe i indeksy troficzne w ocenie stanu troficznego wód na przykładzie zbiorników zaporowych Polski południowo-wschodniej

Bartoszek L., Gruca-Rokosz R., Koszelnik P.

Technologia Wody

|

2017

|

Nr 1 (51)

54--58

PL

W pracy dokonano oceny stanu troficznego wód siedmiu zbiorników zaporowych południowo-wschodniej Polski. Do oceny troficzności wykorzystano kryteria stężeniowe oparte na analizie stężeń fosforu ogólnego (Pog), azotu ogólnego (Nog) oraz chlorofilu a (Chl a). Obliczono również wskaźniki TSI oraz ITS. Trzy spośród analizowanych zbiorników (Rzeszów, Maziarnia i Nielisz) zaklasyfikowano do zbiorników hipertroficznych. Kolejne trzy (Ożanna, Kamionka i Cierpisz) charakteryzowały się poziomem troficzności na pograniczu eutrofii/hypertrofii. Zbiornikowi Besko przyporządkowano zaś najniższy poziom troficzności na pograniczu mezotrofii/eutrofii. Zaobserwowano, że kryteria oceny stanu troficznego wód oparte na analizie substratów procesu eutrofizacji (Pog, Nog) wskazywały na wyższy stan troficzny wód niż kryteria oparte na analizie produktu eutrofizacji w postaci Chl a. Wobec powyższego, uznano, że w przypadku zbiorników zaporowych, ze względu na ich przepływowy charakter i fakt, że spora ilość substancji biogennych może opuszczać zbiornik bez włączenia w łańcuch troficzny; stosowanie wskaźników bazujących na analizie stężenia chlorofilu a jest bardziej zasadne i daje wiarygodniejsze wyniki w ocenie stanu troficzności.

EN

The paper presents an assessment of the trophic status of waters of the seven reservoirs from SE Poland. To evaluate the trophy criteria based on an analysis of the concentration of total phosphorus (TP), total nitrogen (TN) and chlorophyll a (Chi a) were used. Moreover trophic state indexes TSI and ITS were calculated. Three of the analyzed reservoirs (Rzeszow, Maziarnia and Nielisz) were classified as hypertrophic, whereas another three (Ożanna, Kamionka and Cierpisz) were characterized as eutrophic or hypertrophic. The Besko reservoir had the lowest trophic status: mesotrophic eutrophic. It was observed that the criteria for the trophic Plains assessment based on the analysis of the substrates of eutrophication (TP, TN) indicated a higher trophic state than the criteria based on an analysis of the product of eutrophication (Chl a). Accordingly. it is considered that in the case of reservoirs a large amount of nutrients discharge the reservoir. the use of indexes based on concentration of chlorophyll a is more reasonable and gives more reliable results in the assessment of the trophic status.

8

Electrical model of Cambrian rocks from Volodymyrska area in Volyno-Podillia (Ukraine)

Vyzhva S., Onyshchuk V., Onyshchuk D.

Nafta-Gaz

|

2017

|

R. 73, nr 2

90--96

EN

This paper focuses on the techniques and results of electrical research into complex terrigenous and carbonate reservoirs. Presented here, are the electric data and their relation to the capacity properties of Cambrian sandstones, limestones and dolomites originating from the Volodymyrska area in Volyno-Podillia (Ukraine). Their petroelectrical models are generated.

PL

Artykuł skupia się na technikach i wynikach badań elektrycznych w złożonych zbiornikach terygenicznych i węglanowych. Prezentowane są tu dane elektryczne i ich związek z właściwościami pojemności kambryjskich piaskowców, wapieni i dolomitów pochodzących z obszaru Volodymyrska na Vołyno-Podolu (Ukraina). Ich petroelektryczne modele są generowane.

9

The Influence of Gypsum Treatment on Phosphorus Retention in Bottom Sediments and on the Water of Man-Made Lake

Bartoszek L.

Journal of Ecological Engineering

|

2017

|

Vol. 18, nr 1

238--245

EN

The paper presents a research covering the stability of phosphorus retention in the bottom sediments, resulting from application of gypsum in anoxic conditions and in slightly acidic environment (pH~5) of solutions. The present work also contains an analysis of possible effects of gypsum application for water from the reservoir, on the basis of selected parameters of overlying water. Undisturbed deposit cores extracted from two research stations on the Solina Reservoir have been a subject to a 10-weeks long exposure in determinate conditions, after application of gypsum. The conducted research indicated that retention capacities of deposits, which become increased after the use of gypsum, will decrease over time (e.g. after winter period). Application of gypsum led to a quite significant increase in concentrations of calcium in solutions. Intense release of iron from the sediments into the solutions and decrease in SO42- content, during the said 10-week exposure in anoxic conditions, indicates the use of iron (III) and sulphates as electron acceptors in process of oxidization of an organic substance.

10

Ocena stanu troficznego zbiorników zaporowych południowej Polski będących pod wpływem zróżnicowanej antropopresji

Kasza H.

Inżynieria Ekologiczna

|

2017

|

Vol. 18, nr 1

78--87

PL

Celem badań była ocena stanu troficznego trzech zbiorników zaporowych będących pod różnym wpływem antropopresji, a także zróżnicowanych cechami morfologicznymi, hydrologicznymi i zlewniowymi. Badaniami objęto trzy zbiorniki: Wapienica, Goczałkowice i Łąka. Do oceny stanu troficznego wód zbiorników wykorzystano kryteria oparte o zmierzone stężenia (azotu i fosforu ogólnego, chlorofilu a) i wartości graniczne różnicowania trofii oraz indeks troficzny Carlsona (TSI – Trophic State Index). Stwierdzono występowanie zależności pomiędzy sposobem użytkowania zlewni a stanem troficznym wód zbiornikowych. Stan troficzny wyrażony poprzez wskaźniki TSI oraz kryteria stężeniowe został określony dla wód zbiornika Wapienica jako znajdujący się na pograniczu oligotrofii i mezotrofii, zbiornika Goczałkowice jako kształtujący się pomiędzy mezoeutrofią a eutrofią, zaś zbiornika Łąka jako wykazujący cechy eutrofii bądź hipertrofii.

EN

The aim of this study was to assess a trophic state of reservoirs in southern Poland under diversified human impact with different morphological, hydrological and river basin features. Three reservoirs were studied: Wapienica, Goczałkowice and Łąka. To estimate a trophic state of reservoir waters criteria based on measured total nitrogen, total phosphorous and chlorophyll a concentrations and limiting values of trophies differentiation as well as the Carlson trophic index (TSI) were used. Relationship between river basin operation use and a trophic state of reservoir waters was found. A trophic state described by TSI indices and concentration criteria for the Wapieni-ca reservoir water were encountered between oligothropy and mesotrophy. For the Goczałkowice reservoir the trophic state was described between mesoeutrophy and eutrophy and for the Łąka reservoir it had both eutrophic and hypertrophic features.

11

Jakość wód cieku Bogdanka

Janicka E., Kanclerz J., Borowiak K., Wiatrowska K., Lisiak M.

Inżynieria Ekologiczna

|

2017

|

Vol. 18, nr 1

202--208

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań jakości wody cieku Bogdanka oraz zbiorników przez które przepływa, w okresach wegetacyjnych lat 2011–2012. Próbki do analiz laboratoryjnych pobierane były w siedmiu punktach pomiarowo-kontrolnych i obejmowały oznaczenie wybranych elementów fizykochemicznych tj. O2, BZT5, ChZT, pH, przewodność w 20° C, N-NO3, N-NH4 i PO43-. Analiza otrzymanych wyników wykazała, że jakość wody w górnym biegu Bogdanki była lepsza niż w jej dolnym biegu – poniżej jeziora Rusałka oraz Stawu Sołackiego. Wielkość stężeń niektórych badanych wskaźników fizykochemicznych (ChZT, BZT5 i PO43-) przekraczały wartości graniczne klasy II i dlatego stan cieku określono jako poniżej dobrego.

EN

The paper concerns with water quality of Bogdanka Stream and its reservoirs, which flow trough it, during vegetation period of 2011–2012. The water samples for physico-chemical analysis were collected from seven control points and analyzed for: O2, BOD5, COD, pH, EC, N-NO3, N-NH4 and PO43-. Results obtained showed that water quality in the upper-course of Bogdanka was better than in the lower-course – bellow Rusałka and Staw Sołacki Lakes. Some parameters such as: COD, BOD5 and PO43- exceeded threshold values for second class and classified water as below good.

12

Assessment of Phosphorus Retention in the Bottom Sediments of the Solina-Myczkowce Complex of Reservoirs

Bartoszek L., Koszelnik P.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2016

|

Tom 18, cz. 1

213--230

EN

Ex situ research was carried out under aerobic and anoxic conditions, pertaining to the undisturbed cores of the bottom sediments within the Solina and Myczkowce complex of dammed reservoirs, within the scope of assessing their capacities related to retention of phosphates. The sediments, in the examined reservoirs (excluding the sandy littoral deposits) turned out to have a great phosphorus retention capacity, especially under aerobic conditions. Phosphorus retention, under anoxic conditions, was less intense within the sediments of both reservoirs. The sandy littoral deposits, even though the total phosphorus, mobile fractions and organic matter contents were lower, turned out to be in possession of the highest capacity to release the phosphates under anoxic conditions (the highest value of zero equilibrium phosphate concentration EPC-0). At the same time, the capacity of phosphorus retention was insignificant. In case of the Solina and Myczkowce reservoirs, phosphorus deposition in bottom sediments outweighed the processes of phosphorus release. This is proven mainly by the low capacity to release the phosphates, and high level of retention capacity in most of the sediments.

PL

Przeprowadzono badania ex situ w warunkach aerobowych i anoksycznych na niezaburzonych rdzeniach osadów dennych zbiorników zaporowych Solina i Myczkowce w celu oceny ich zdolności do retencji fosforanów. Osady badanych zbiorników (za wyjątkiem piaszczystych depozytów litoralnych) wykazały się bardzo dużą zdolnością zatrzymywania fosforu, zwłaszcza w warunkach aerobowych. Retencja fosforu w warunkach anoksycznych zachodziła w osadach obu zbiorników mniej intensywnie. Piaszczyste osady litoralne, pomimo niższych zawartości fosforu całkowitego, frakcji mobilnych oraz materii organicznej, wykazały najwyższą zdolność wydzielania fosforanów w warunkach anoksycznych (najwyższa wartość równowagowego stężenia fosforanów w punkcie zero EPC-0) i nieznaczne tylko zdolności do zatrzymywania fosforu. W zbiornikach zaporowych Solina i Myczkowce procesy depozycji fosforu w osadach dennych przeważały nad procesami jego uwalniania. Świadczy o tym głównie niska zdolność uwalniania fosforanów i wysoka zdolność retencyjna przeważającej partii osadów.

13

Zastosowanie sztucznej inteligencji w komputerowej symulacji złóż

Stopa J., Wojnarowski P., Janiga D.

Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu

|

2016

|

nr 209 wyd. konferencyjne

805--808

PL

Wykorzystanie metod optymalizacyjnych jako narzędzia wspomagania decyzyjności posiada duży potencjał, który można wykorzystać, by zmaksymalizować techniczne lub ekonomiczne wskaźniki wydobycia. Biorąc pod uwagę złożoność problemu optymalizacji strategii zarządzania złożem węglowodorów, oczywiste wydaje się oparcie optymalizacji na metodach wykorzystujących sztuczną inteligencję. Metody te są obiektem zainteresowania branży naftowej, głównie z powodu możliwości wykorzystania niektórych jej elementów do zarządzania produkcją oraz optymalizacją. Metody te bazują na samoświadomości, umożliwiając naśladowanie inteligentnych zachowań człowieka, potrafią wykorzystywać zdobytą wiedzę w sytuacjach nowych i problematycznych. Przedstawiona praca stanowi próbę synergii zaawansowanych symulacji numerycznych z metodami optymalizacyjnymi opartymi na sztucznej inteligencji. Celem fuzji jest stworzenie autonomicznego i inteligentnego algorytmu pozwalającego na optymalne zarządzanie złożem węglowodorów.

EN

The use of optimization methods as a tool to support decision making has a lot of potential that can be used to maximize the technical and economic indicators of production. Due to complexity of reservoir management optimization problem it seems obvious to support optimization methods using artificial intelligence. These methods are object of interest in the oil industry because of possibility of using AI elements to production management and optimization. AI methods are based on self-awareness allowing mimic of intelligent human behavior and use the acquired knowledge in new situations. This paper is an attempt to synergy of reservoir simulation with AI. The aim is to create an autonomous and intelligent algorithm allowing optimal reservoir management.

14

Petrograficeskaa harakteristika tipov porod fundamenta zapadnoj casti Zapadno-Sibirskoj plity v svazi s perspektivami obnaruzenia kollektorov

Idrisova E. K.

Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu

|

2016

|

nr 209 wyd. konferencyjne

89--92

RU

Объектом исследования являются породы фундамента и нижней части осадочного чехла западной части Западно-Сибирской платформы. Данная область имеет сложное геологическое строение и до настоящего времени недостаточно изучена. В пределах этой территории уже успешно добывается нефть из пород фундамента на ряде месторождений. Следовательно, рассматриваемый участок может быть перспективным в этом отношении. Целью работы стало исследование пород фундамента и выявление перспективных зон образования коллекторов нефти и газа. Исследования проводились по шламу, отобранному с интервалом 5÷20 м с глубин 1060÷1350 м в процессе бурения 5 скважин. Образцы изучались макроскопически, в стереомикроскопе и в петрографических шлифах. В результате исследований выделены и охарактеризованы литотипы пород осадочного чехла и петротипы доюрского основания. Основное внимание уделялось породам фундамента, в составе которого выделены: долериты, лейкодолериты, габбро, конга-диабазы, лейкоконга-диабазы и гранодиориты. Вулканические породы относятся вероятно к базальт-долеритовой и липарит-лейкобазальтовой формации перми-триаса, габброиды слагают небольшие гипабиссальные интрузии более позднего возраста. В породах фундамента присутствует большое количество трещин, заполненных гидротермальными минералами. Это говорит о сильных тектонических напряжениях и дислокациях, а также о гидротермальных процессах, последняя активизация которых, вероятно, происходила после формирования осадочного чехла. В целом отмечается невысокая интенсивность развития процессов выветривания и, по-видимому, небольшая мощность кор выветривания в которых можно ожидать формирование поровых коллекторов. Наиболее вероятно развитие пористости в гранитоидах и конга-диабазах, поскольку в них отмечаются единичные пустоты выщелачивания. Во всех породах присутствуют тонкие трещины. Они либо открытые, либо заполнены вторичными минералами – альбитом, эпидотом, кальцитом.

EN

The basement rocks and the lower sedimentary unit of the west part of West Siberian plate are the subject of the study. This region has complex geological setting and is still understudied. Several fields show successful oil exploitation from basement in the area. This fact is the basis to consider the study area to be perspective for hydrocarbon exploration. The aim of the study is concerned with the basement rock identification and detection of perspective reservoir zones. The data for study was presented by rock cuttings from 5 wells obtained with interval 5÷20 m from depths of 1060÷1350 m. These samples were investigated using stereoscope for cuttings and using microscope for thin sections. The features of sedimentary rock lithotypes and basement rock petrotypes were described during the study. The main attention is paid to the basement rocks: dolerites, leucodolerites, gabbro, conga-diabases, leucoconga-diabases and granodiorites. The volcanic rocks seem to be associated with the basalt-dolerite and liparit-leikobasalt formations (Permian-Triassic), the gabbroids relate to small intrusions of younger age. A lot of cavities filled with hydrothermal minerals are discovered in the basement rocks. This fact indicates a strong tectonic influence on these rocks, with the last activation being supposed to occur after the formation of lower sedimentary unit. The study area shows low degree of weathering, so small thickness of weathering crust with porous reservoirs can be expected. The porosity is most probable to be in the granitic rocks and in conga-diabases as singular micro-caverns are discovered in these rocks. Thin fractures are detected in all rock types. Fractures are found to be open or filled by albite, epidote and calcite secondary minerals.

15

Ekspress metodika laboratornogo opredelenia koefficienta vostanovlenia pronicaemosti kollektora v rezul’tate vozdejstva zidkosti GRP

Gubanov V. B., Magadova L. A., Malkin D. N.

Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu

|

2016

|

nr 209 wyd. konferencyjne

795--801

RU

Предлагается экспресс-методика оценки влияния фильтрата жидкости ГРП на ФЕС коллектора с использованием термостатированной насыпной модели пласта. Часть модели набивается молотой фракцией кварцевого песка заданной проницаемости. Остальная часть модели заполняется проппантом. Модель насыщается минерализованной водой и нагревается до заданной температуры. Определяется проницаемость по воде части модели, заполненной песком. Затем, в модель со стороны набивки проппанта подается жидкость ГРП. В процессе закачки по изменению объема вышедшего из модели фильтрата и изменении перепада давления оценивается фильтруемость жидкости ГРП. После выдержки, в процессе фильтрации минерализованной воды в обратном направлении оценивается степень деструкции по полученному коэффициенту восстановления проницаемости части модели, заполненной песком. В работе показаны результаты исследования тампонирующих свойств до деструкции и влияния на ФЕС пористой среды после деструкции двух жидкостей ГРП (сшитого полисахаридного геля и экспериментальной безгуаровой жидкости разрыва). Отмечаются значительные различия при фильтрации жидкостей разрыва через пористую среду, связанные с механизмами образования гелированных систем. Показано, что коэффициент восстановления проницаемости зависит от глубины проникновения жидкости ГРП в пористую среду.

EN

Offers an express method of fracturing fluid filtrate influence estimation on the permeability of the production reservoir by using heated up to reservoir temperature sand-pack model. Part of the model is filled with quartz sand fraction of a given permeability. The rest of the model is filled with proppant. The model is being saturated with saline water and heated up to a reservoir temperature. Initially water permeability for the part of sand filled model is determined. Then, in the model from the packing of the proppant side hydraulic fracturing fluid is being injected. During injection, recording of the filtrate volume and the differential pressure changing allows us to estimate the filterability of the fracturing fluid. After exposure time for the fluid breaking, during the filtration process of saline water in the opposite direction we can estimate destruction rate according to the obtained permeability recovery coefficient of the part of the model filled with sand. In this article the results of the plugging properties investigation and the impact on permeability of the porous medium before and after the gel destruction of the two fracturing fluids (crosslinked polysaccharide gel and the experimental non-guar of fracturing fluid) are shown. There are significant differences in liquid behavior during filtration through a porous medium which depends on the mechanisms of gel systems formation. It is shown, that the recovery factor of permeability depends on the depth of fracturing fluid penetration in a porous medium.

16

Diagnostika produktivnyh plastov po dannym MDT-issledovanij dla ocenki promyslennoj znacimosti obektov

Kagan K. G., Levcenko V. S., Valiullina N. V.

Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu

|

2016

|

nr 209 wyd. konferencyjne

361--369

RU

При поиске и разведке нефтяных и газовых месторождений решается актуальная во все времена задача – определение наличия коллектора по разрезу скважины с оценками характера его насыщения и промышленной значимости. Совершенствование методов интерпретации результатов испытания в открытом стволе направлено на обеспечение высокой эффективности поиска залежей, прироста запасов нефти и газа, расширение геологической информативности и является весьма актуальным и экономически целесообразным.

EN

Determination of reservoir presence in well section with estimation of its saturation nature and commercial importance is carried out in the course of oil and gas field prospecting and exploration. Improvement of the methods of open borehole test results interpretation is aimed at ensuring of high-efficient oil and gas pools prospecting as well as at reserve increment, increasing of geological data. For this reason it is very important and economically expedient.

17

Badania zjawiska embedment w zabiegach stymulacyjnych

Masłowski M., Biały E.

Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu

|

2016

|

nr 209 wyd. konferencyjne

783--787

PL

W referacie przedstawiono tematykę związaną ze zjawiskiem wgniatania ziaren materiału podsadzkowego w ściany szczeliny, tzw. embedment. Zjawisko to ma negatywny wpływ na utrzymanie rozwartości podsadzonej szczeliny po zabiegu hydraulicznego szczelinowania złóż. Opracowano metodykę badania zjawiska embedment oraz zweryfikowano ją badaniami laboratoryjnymi przeprowadzonymi na skale łupkowej pochodzącej z polskiego złoża. Do badań zastosowano płyn szczelinujący typu slickwater, dwa rodzaje podsadzek, małą koncentrację powierzchniową podsadzki, dwa różne naprężenia ściskające. Wyniki badań mogą służyć do wstępnej oceny efektywnego podsadzenia szczeliny w zabiegach hydraulicznego szczelinowania na etapie ich projektowania.

EN

This paper presents the subject related to the phenomenon of pressing proppant grains in the fracture walls (embedment). The phenomenon has a negative impact on the maintenance width fracture after hydraulic treatment of reservoirs. Methodology studies of the embedment phenomenon was developed and it was verified by laboratory tests on the rock shale of Polish unconventional reservoir. To the laboratory tests were used: fracturing fluid (slickwater), two different stresses, two different proppants, small concentration of surface proppant. The test results can be used to preliminary assessment of the affective propped fracture in the hydraulic treatments of reservoirs at the stage of their design.

18

Potential possibilities of water retention in agricultural loess catchments

Zubala T., Patro M.

Journal of Water and Land Development

|

2016

|

no. 30

141--149

EN

The growing water deficit and the increased demand for water, as well as economic problems and inadequate spatial planning in many regions indicate a necessity of developing more effective rules of programming and realisation of works concerning the water management in small catchments. The paper presents a sample analysis of the possibilities of increasing water retention in the agricultural loess catchments with periodic streams. The scope of the study included the determination of physical parameters of selected sub-catchments (geometry, soil cover, land use, etc.) and of the sources of threat to water resources, resulting from construction and geomorphological conditions. Pre-design assumptions of dammings were developed, taking into account anti-erosion protective measures, and treatments increasing the landscape retention of water were proposed. Creating surface retention objects should be an important source of water in simplified agroecosystems, especially in regions, where productivity to a great extent depends on natural weather conditions. Proper management of the fourth-order loess basin of the Ciemięga River (area of about 150 km2, the presence of 50 lateral valleys) could give a temporary reservoir retention reaching 500 thousand m3. Farmers should be encouraged to seek “own water sources” (including the accumulation of water within wasteland), using appropriate economic instruments (tax reliefs for the documented volume of retained water, e.g. in small retention reservoirs).

PL

Rosnący deficyt i zwiększone zapotrzebowanie na wodę, jak również problemy ekonomiczne i niewłaściwe planowanie przestrzenne w wielu regionach wskazują na konieczność wypracowania bardziej efektywnych zasad programowania i realizacji zadań w zakresie gospodarki wodnej w małych zlewniach. W pracy przedstawiono przykładową analizę możliwości zwiększenia retencji wodnej w rolniczych zlewniach lessowych z ciekami okresowymi. W ramach badań wyznaczono parametry fizyczne wybranych zlewni cząstkowych (geometria, pokrywa glebowa, zagospodarowanie itp.) oraz określono źródła zagrożeń zasobów wodnych, wynikających z warunków urządzeniowych i geomorfologicznych. Wykonano założenia przedprojektowe piętrzeń z uwzględnieniem zabezpieczeń przeciwerozyjnych oraz zaproponowano zabiegi zwiększające krajobrazową retencję wodną. Tworzenie obiektów retencji powierzchniowej powinno być ważnym źródłem wody w uproszczonych agrosystemach, zwłaszcza w regionach, w których produktywność w dużym stopniu zależy od naturalnych warunków pogodowych. Dzięki właściwemu zagospodarowaniu lessowego dorzecza IV rzędu rzeki Ciemięgi (powierzchnia około 150 km2, obecność ok. 50 dolin bocznych) można by uzyskać chwilową retencję zbiornikową sięgającą 500 000 m3. Należy zachęcać rolników do poszukiwania „własnych źródeł wody” (m.in. gromadzenie wody w obrębie nieużytków), stosując odpowiednie instrumenty ekonomiczne (ulgi podatkowe za udokumentowaną objętość retencjonowanej wody, np. w zbiornikach małej retencji).

19

Influence of reservoirs on the concentration of nutrients in the water of mountain rivers

Kijowska-Strugała M., Wiejaczka Ł., Kozłowski R.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2016

|

Vol. 23, nr 3

413--424

EN

The aim of the analysis was to demonstrate the role of reservoirs in shaping nutrient content (nitrates NO3- and phosphates PO43- as well as ammonia NH4+) in the waters of mountain rivers. Three Carpathian rivers with reservoirs in their courses were selected for the study: the Ropa River (Klimkowka reservoir), the Dunajec River (the Czorsztyn-Sromowce Wyzne reservoir complex) and the Raba River (Dobczyce reservoir). The basic criteria for the selection of the study objects for the investigation were: similar hydrological regime of the rivers and diverse parameters and functions of the storage reservoirs. The analysis of nutrient concentration was based on a long-term series of measurements (2004-2013). The reservoirs investigated generally contribute to an increase in nitrates in the rivers flowing below the reservoirs in particular months. The role of reservoirs in shaping phosphate and ammonia levels was not as evident as in the case of nitrates. The reservoirs are merely one of numerous factors that contribute to nutrient levels in the water of the mountains rivers. In the light of the analysis of nutrient concentrations in the surface water tested, it may be concluded that the reservoirs do not cause a clear and permanent deterioration of river water quality.

20

Assessment of Agricultural Use of the Bottom Sediments from Eutrophic Rzeszów Reservoir

Bartoszek L., Koszelnik P., Gruca-Rokosz R

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2015

|

Tom 17, cz. 1

396--409

PL

Zbiornik zaporowy Rzeszów na rzece Wisłok w południowo-wschodniej Polsce, został zbudowany w 1973 roku. W trakcie jego eksploatacji, niektóre strefy zbiornika zostały zamulone i zalądowione, przez co jego powierzchnia i głębokość istotnie się zmniejszyły. Pomimo kilkukrotnych rekultywacji, zbiornik jest nadal silnie zamulony i jego funkcje użytkowe są mocno ograniczone. Celem pracy jest analiza zanieczyszczeń i możliwość wykorzystania rolniczego urobku wydobytego ze zbiornika. W pracy dokonano analizy ilościowej zarówno substancji potencjalnie toksycznych jak i biogennych w próbkach osadów pobranych w ciągu ostatnich pięciu lat ze stanowisk zlokalizowanych wzdłuż osi zbiornika. Ponadto, zostało oszacowane pochodzenie materii organicznej zawartej w tych osadach. W tym celu wykorzystano analizy zawartości stabilnych izotopów N i C jak również stosunków elementarnych tych pierwiastków. Krzemionka była dominującym składnikiem osadu (około 67% suchej masy osadu), zaś materia organiczna (OM) stanowiła około 10% s.m.o. Stężenia związków biogennych: OWO, azotu ogólnego i fosforu ogólnego wynosiły średnio odpowiednio 2,31%, 0,21% i 0,031% s.m.o. Pochodzenie osadów dennych zbiornika Rzeszów jest mieszane. Niespodziewanie wysoki udział materii autochtonicznej może być wynikiem intensywnej eutrofizacji wód zbiornika. Zawartości WWA były stosunkowo niskie. Najwyższe zauważone stężenie wynosiło 0,164 ppm w przypadku benzo(k)fluorantenu. Zawartość benzo(a)pirenu była niższa od 0,14 ppm. Poziomy stężeń wybranych kongenerów PCB mieściły się w przedziale od 0,0006 do 0,003 ppm i były poniżej wartości normatywnych. Badane osady były umiarkowanie zanieczyszczone metalami ciężkimi (Cu, Cd, Cr, Zn, Ni, Pb). Średnie stężenia wszystkich metali przekraczały sporadycznie tło geochemiczne i poziom TEC, ale wartość PEC nie została przekroczona w żadnej z analizowanych próbek. Charakter badanych osadów wskazuje, że nie są one odpowiednie do stosowania w rolnictwie ze względu na zanieczyszczenie i brak żyzności. Jednak mogą one być wykorzystywane do rekultywacji gruntów nierolniczych. Istnieją metody umożliwiające usunięcie z wydobytego materiału z tych zanieczyszczeń, głównie metali ciężkich, ale z uwagi na znaczne ilości urobku proces może okazać się nieopłacalny.