Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Uregulowania prawne dotyczące prowadzenia robót budowlanych w obiektach zabytkowych

Mazur Małgorzata

Materiały Budowlane

|

2023

|

nr 12

109--112

2

Remont zabytku - kiedy wymagane jest pozwolenie na budowę

Trzebnicki Witold

Budownictwo i Prawo

|

2023

|

R. 26, nr 2

37--38

PL

To, że budynek został wpisany do gminnej ewidencji zabytków, nie oznacza jeszcze, że inwestor, aby przeprowadzić remont takiego obiektu, musi uzyskiwać pozwolenie na budowę dla robót, które z mocy samych przepisów Prawa budowlanego co do zasady zwolnione są z tego obowiązku. Inaczej jednak sprawa wygląda w przypadku wpisania obiektu do rejestru zabytków. W takiej sytuacji uzyskanie pozwolenia na budowę jest obligatoryjne.

EN

The fact that the building has been entered in the municipal register of monuments does not mean that the investor, in order to carry out renovations of such a building, must obtain a building permit for works which, under the provisions of the Construction Law, are generally exempt from this obligation. However, the situation is different in the case of entering the object into the register of monuments. In such a situation, obtaining a building permit is mandatory.

3

Usuwanie drzew lub krzewów z parków wpisanych do rejestru zabytków i mających status lasu

Gruszecki Krzysztof

Zieleń Miejska

|

2022

|

Nr 1

49--50

PL

Sposób załatwiania spraw z wniosków o usunięcie drzew lub krzewów z terenów nieruchomości wpisanych do rejestru zabytków i będących parkiem, ogrodem lub inną formą projektowanej zieleni, sklasyfikowanych w ewidencji gruntów jako lasy, w praktyce rodzi wątpliwości prawne.

4

Usuwanie drzew lub krzewów przez osoby fizyczne z terenu nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków

Gruszecki Krzysztof

Zieleń Miejska

|

2022

|

Nr 5

57--58

PL

Drzewa znajdujące się na terenie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków mają szczególne znaczenie. Z jednej strony mogą stanowić znaczącą wartość przyrodniczą, a z drugiej – wchodzić w skład obiektów o znaczącej wartości historycznej i kulturowej. Z punktu widzenia skutecznej ich ochrony niezbędna jest więc wiedza z obu tych zakresów. Podstawowym środkiem prawnym mającym zapewnić skuteczną ochronę tych składników środowiska jest zezwolenie na ich usunięcie.

5

Przywracanie do „życia” obiektów zabytkowych przez inwestorów prywatnych w świetle aktualnych przepisów

Fiutak Marcin

Przegląd Budowlany

|

2021

|

R. 92, nr 5-6

51--53

PL

Celem artykułu jest przybliżenie czytelnikowi fragmentu zagadnienia ochrony i opieki nad zabytkami wpisanymi do rejestru zabytków. Ukazuje problematykę skomplikowanego procesu przywracania substancji historycznej do dawnej świetności, jak również trudności we współpracy pomiędzy organami administracji a właścicielami obiektów zabytkowych. W artykule przedstawiono problemy, z którymi mogą spotkać się inwestorzy prywatni, nabywający obiekt wpisany do rejestru zabytków w czasie trwania procesu inwestycyjnego ich utrzymania, renowacji i rewitalizacji. Tematyka poruszona w artykule dotyczy konkretnego przypadku, który daje spojrzenie na brak dialogu pomiędzy uczestnikami procesu inwestycyjnego oraz jego negatywny wpływ na utrzymanie i ochronę spuścizny kulturowej.

EN

The aim of the article is to show the reader a fragment of the issue of the protection and care of monuments. Which are in the register of monuments. It shows the problems of the complicated process of reconstruction of monuments. Difficulties in cooperation between the administration and investors. The article presents the problems faced by private investors and owners of buildings entered in the register of monuments. It shows problems with their maintenance, renovation and revitalization. The subject matter of the article relates to a specific case. It shows the lack of dialogue the parties between the participants of the investment process. It has a negative impact on the maintenance and protection of cultural heritage.

6

Application of GIS Tools in Spatial Distribution Modeling of Historical Monuments

Rząsa Krzysztof, Ciski Mateusz, Ogryzek Mateusz

Geomatics and Environmental Engineering

|

2019

|

Vol. 13, no. 2

61--71

EN

Entry in the register of objects of cultural heritage (Polish: rejestr zabytków) is one of the statutory forms of legal protection of monuments in Poland. The registers of objects of cultural heritage are maintained by territorially competent voivodeship conservators of monuments. Voivodeship registers of objects of cultural heritage contain approx. 76,000 entries related to non-movable monuments that are differentiated by type. These objects can be cultural landscapes, urban and rural systems, construction units, works of architecture and construction, defensive structures, monuments of technology, cemeteries, parks, gardens, and other forms of designed greenery as well as places that commemorate historical events or the activities of outstanding figures on institutions. In this paper, research was conducted on the possibilities of using GIS tools in analyses regarding the spatial distribution of historical monuments in Poland. Data from the National Heritage Board of Poland (Polish: Narodowy Instytut Dziedzictwa) obtained from the dane.gov.pl website was analyzed. Maps showing the density of non-movable monuments specifying their types and locations were created. Warmian-Masurian Voivodeship was an area of detailed research. The generated maps can be used for creating and updating the national spatial development concept (Polish: koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju) as well as voivodeship spatial management plans.

PL

Wpis obiektu do rejestru zabytków to jedna z ustawowych form prawnej ochrony zabytków w Polsce. Rejestry zabytków są prowadzone przez właściwych terytorialnie wojewódzkich konserwatorów zabytków. W wojewódzkich rejestrach zabytków obecne znajduje się ok. 76 tys. wpisów dotyczących zabytków nieruchomych, zróżnicowanych pod względem rodzajowym. Obiekty te mogą być: krajobrazami kulturowymi, układami urbanistycznymi, ruralistycznymi i zespołami budowlanymi, dziełami architektury i budownictwa, dziełami budownictwa obronnego, obiektami techniki, cmentarzami, parkami, ogrodami i innymi formami zaprojektowanej zieleni, a także miejscami upamiętniającymi wydarzenia historyczne bądź działalność wybitnych osobistości lub instytucji. W niniejszym artykule przedstawiono wyniki badań możliwości wykorzystania technologii GIS w analizach dotyczących przestrzennego rozkładu obiektów zabytkowych w Polsce. Przeanalizowano dane pochodzące z Narodowego Instytutu Dziedzictwa, które pozyskano z serwisu internetowego dane.gov.pl. Uzyskano w ten sposób mapy ukazujące zagęszczenie zabytków nieruchomych, z wyszczególnieniem różnych ich typów i lokalizacji. Obszarem szczegółowych badań było województwo warmińsko-mazurskie. Wygenerowane mapy mogą być wykorzystywane przy tworzeniu i aktualizacji koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, a także wojewódzkich planów zagospodarowania przestrzennego.

7

Plac Konesera jako ceramiczne serce Warszawy

Rytel Patryk

Ceramika Budowlana

|

2019

|

nr 1-2

31--33

PL

Niegdyś nazywany Warszawską Wytwórnią Wódek Koneser lub Fabryką Oczyszczalni Spirytusu. Całość powstała w 1897 roku, a na jej obszarze poza budynkami przemysłowymi wybudowano również magazyny, warsztaty, a także obiekty mieszkalne i szkołę. Wszystko to na zlecenie polsko-rosyjskiego Warszawskiego Towarzystwa Oczyszczania i Sprzedaży Spirytusu. Kilka lat później powstałe zakłady były już jednym z największych producentów wódek w imperium rosyjskim. Rocznie wytwarzano tu 150 mln litrów alkoholu głównie dla armii, a zakłady zbudowane z czerwonej cegły były dumą Pragi.

8

Usuwanie drzew lub krzewów z terenu nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków raz jeszcze

Gruszecki K.

Zieleń Miejska

|

2018

|

Nr 1

48--50

PL

Drzewa i krzewy znajdujące się na terenie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków powinny podlegać szczególnej ochronie. Z jednej strony stanowią cenną wartość przyrodniczą, a z drugiej w istotny sposób wpływają na estetykę zabytku, w sąsiedztwie którego się znajdują lub którego są częścią.

9

Usuwanie drzew lub krzewów z terenu nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków

Gruszecki K.

Zieleń Miejska

|

2017

|

Nr 10

47--49

PL

Drzewa i krzewy znajdujące się na terenie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków już z samej istoty powinny podlegać szczególnej ochronie. Z jednej strony mogą one bowiem stanowić cenną wartość przyrodniczą, z drugiej natomiast istotnie wpływać na wartość estetyczną zabytku, w sąsiedztwie którego się znajdują.

10

Kryteria dotyczące wpisu obiektów architektonicznych z drugiej połowy XX wieku do rejestru zabytków. Teoria i praktyka

Gaczoł A.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2017

|

Nr 49

163--180

PL

Zasadnicze znaczenie dla ochrony zabytku lub zabytkowego zespołu urbanistycznego ma decyzja w sprawie wpisania go do rejestru, nadaje mu bowiem oficjalnie prawny status. Wiąże się z tym statusem – z jednej strony – obowiązek opieki nad zabytkiem postawiony właścicielowi, użytkownikowi oraz innym podmiotom nim władającym, z drugiej strony – zwiększona ochrona prawna. Jedynie w odniesieniu do rejestru zabytków możemy mówić o pełnej, mniej lub bardziej doskonałej instytucji prawnej, z której wynikają możliwe do wyegzekwowania prawa i obowiązki, związane ze stanem zabytku. Autor artykułu przedstawił krótkie rozważania na temat aktualnego pojmowania i prawnej defi nicji „zabytku” oraz odniesień do kwestii uwzględniania w tym pojmowaniu cezury czasowej (zabytek dawny – „sensu stricto” i zabytek współczesny – „sensu largo”). Rozważania te były podstawą próby odpowiedzi na pytania: pierwsze – o sens stosowania cezury czasowej w odniesieniu do zabytku w zapisach ustawowych oraz drugie – jakim kryteriom powinien odpowiadać zabytek, w tym przypadku obiekt architektoniczny lub zespół urbanistyczny z drugiej połowy XX wieku. Przede wszystkim powinien stanowić wybitny przykład rodzaju budowli lub zespołu architektonicznego, urbanistycznego i technologicznego albo stanowić świadectwo wielkiego oddziaływania i wpływu w danym okresie historii na rozwój architektury, sztuki lub technologii, na planowanie miast lub kształtowanie krajobrazu, albo stanowić jedyny lub co najmniej rzadko spotykany dowód tradycji kulturowej wciąż istniejącej lub wymarłej, albo też stanowić przykład bezpośredniego i materialnego powiązania ze zdarzeniami i tradycjami, dziełami sztuki i literatury, mającymi wartość wyjątkową. Po szczegółowym omówieniu przykładów konkretnych rozwiązań architektonicznych oraz urbanistycznych, związanych z rewitalizacją w duchu historycznym Rynku Głównego w Oświęcimiu oraz Starego Rynku w Poczdamie i związanych z tym losów obiektów pawilonowych z lat 60. XX w., autor artykułu zwrócił uwagę służbom odpowiedzialnym za ochronę zabytów: z jednej strony – na pilną konieczność stworzenia listy obiektów architektury, zespołów, dzieł techniki z 2. połowy XX wieku przeznaczonych do objęcia ochroną, z drugiej – na fakt, iż decyzja o wpisie do rejestru wywołuje określone konsekwencje prawne, bardzo trudne do późniejszego uchylenia. Dlatego też przed przystąpieniem do procedury wpisu do rejestru zabytków należy dokonać krytycznej analizy obiektu lub zespołu architektonicznego, także pod kątem wypełniania ważnego interesu społecznego i ustalenia odpowiednich form ochrony.

EN

The decision about entering a historic monument or an urban complex into the monument register is of paramount significance for its protection, since it then officially acquires a legal status. That status is associated with – on the one hand – an obligation to preserve the monument imposed on the owner, user or other authorities in charge of it, while on the other – increased legal protection. Only in reference to the monument register we can talk about a complete, more or less perfect legal institution, which results in laws and obligations concerning the state of a monument and possible to enforce. The author of the article presents brief considerations on the issue of current understanding and a legal definition of a “monument” as well as references to the issue of including in it a time dividing line (a historic monument – “sensu stricto” and a contemporary monument – “sensu largo”). Those considerations made a basis for an attempt to answer the following questions: firstly – about the sense of using a dividing line in reference to a monument in statutory regulations, and secondly – which criteria a monument should meet, in this case an architectonic object or an urban complex from the second half of the 20th century. First of all, it should be an outstanding example of a building or an architectonic, urban and technological complex, or bear evidence of a great impact and influence in a given period of time on the development of architecture, art or technology, on town planning or landscape design, or constitute the only or at least a rarely encountered proof of a still existing or extinct cultural tradition, or be an example of direct and material connection to events and traditions, works of art and literature, possessing unique value. After a detailed description of examples of concrete architectonic and urban-planning solutions related to the revitalisation in the historical spirit of the Main Square in Oświęcim and the Old Market in Potsdam, and subsequent fate of the pavilion objects from the 1960s, the author of the article commented to the services responsible for monument protection: on the one hand – on the urgent need to create a list of objects of architecture, complexes, works of technology from the 2nd half of the 20th century intended for protection, on the other – on the fact that the decision about an entry into the register is followed by specific legal consequences, very difficult to be revoked later. Therefore, before commencing the procedure of entering it into the monument register one should conduct a critical analysis of the object or architectonic complex, also from the perspective of acting in the public interest and determining appropriate forms of protection.

11

Zabytkowy park w Niekarzynie – próba określenia granic ochrony konserwatorskiej parku

Eckert W.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2016

|

nr 161 (41)

38--50

PL

W artykule przedstawiono opis założenia parkowego w Niekarzynie, które jest wpisane do rejestru zabytków województwa lubuskiego. Obecnie park jest zaniedbany. Nie przeprowadzono dotychczas badań historycznych parku, nie wykonano inwentaryzacji drzewostanu. Aby skutecznie objąć go ochroną konserwatorską niezbędne jest określenie granic parku.

EN

The article presents a description of the park complex in Niekarzyn, which is listed in the historic register of monuments in the Lubuskie Province. The park is currently run down. Thus far, historical research on the park has not been carried out, and the tree stand has not been cataloged. In order for it to be effectively covered by conservation protection, it is necessary to establish the borders of the park.

12

Conservation of the "Piast" cinema in Słubice: an architectural, urban or moral problem?

Eckert W.

Civil and Environmental Engineering Reports

|

2016

|

No. 23(4)

43--50

EN

For many years, attempts have been made to remove the relic of the ‘Piast’ Cinema in the western town of Słubice from Poland’s monuments register. This would allow for its demolition and construction of a modern commercial building on the site. The majority of the building has already be demolished, with only the front elevation remaining. The façade of the cinema has unique artistic value, representing a rare example of the art deco style in the region. The building also forms an important part of the cultural landscape of this border town, representing the history of both Słubice and nearby Frankfurt. With its total demolition, Słubice would lose a unique monument and the entire frontage of the street on which it is located would be downgraded.

PL

Od wielu lat podejmowane są próby skreślenia z rejestru zabytkowych reliktów kina „Piast” w Słubicach. Pozwoliło by to na ich rozbiórkę i budowę w tym miejscu nowoczesnego obiektu handlowego. Rozebrano już znaczą część budynku, pozostała jedynie elewacja frontowa. Fasada kina posiada wyjątkowe w skali regionu wartości artystyczne reprezentując rzadki przykład budynku opracowanego w stylistyce art déco. Budynek jest istotnym elementem krajobrazu kulturowego przygranicznego miasta, obrazuje historię Słubic i Frankfurtu. Jego rozbiórka spowoduje to, że miasto utraci wyjątkowy zabytek, zubożeniu ulegnie też cała pierzeja ulicy przy której się znajduje.

13

Greater Poland residential architecture and monument protection issues

Białkiewicz J. J.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2015

|

Y. 112, iss. 6-A

7--24

EN

The goal of this study is to present, on the basis of two selected examples, the issues connected with exercising the conservator’s protection towards residential architecture in the Wielkopolskie province, taking into account characteristic conditions deciding on the specificity of this group of monuments (a large number of buildings entered in the register of historic monuments and lack of legal regulations pertaining to the ownership issues). Two mansions are discussed here as examples, of a similar artistic class, designed in the interwar period by a Poznań-based architect, Stefan Cybichowski: the palace in Bieganowo (1914–16) – neglected, successively falling into decay and subjected to activities of its subsequent owners that were inappropriate from the point of view of preservation, and the mansion in Wódki (1922–23) – perfectly restored. The goal of the author is investigating the post-war history of these two facilities, taking into account the history of preservation activities, in order to define the causes of such a radically different state of preservation, considering the fact that both buildings are subject to the same legal preservation forms.

PL

Na podstawie dwóch wybranych przykładów artykuł przedstawia zagadnienia sprawowania ochrony konserwatorskiej wobec obiektów architektury rezydencjonalnej w województwie wielkopolskim, z uwzględnieniem charakterystycznych uwarunkowań decydujących o specyfice tej grupy zabytków (bardzo duża ilość obiektów wpisanych do rejestru zabytków oraz brak regulacji prawnej kwestii własnościowych). Jako przykłady omówiono dwie rezydencje o porównywalnej klasie artystycznej, zaprojektowane w okresie międzywojennym przez poznańskiego architekta Stefana Cybichowskiego: pałac w Bieganowie (1914–16) – zaniedbany, sukcesywnie niszczejący i poddany niewłaściwym z konserwatorskiego punktu widzenia działaniom kolejnych właścicieli, a także dwór w Wódkach (1922–23) – wzorowo odrestaurowany. Celem autora jest prześledzenie powojennej historii tych dwóch obiektów z uwzględnieniem historii działań konserwatorskich, w celu określenia przyczyn ich radykalnie odmiennego stanu zachowania wobec prawnego podlegania tym samym formom ochrony.

14

Kary pieniężne za usuwanie bez zezwolenia drzew owocowych z terenu nieruchomości wpisanych do rejestru zabytków

Gruszecki K.

Zieleń Miejska

|

2014

|

Nr 7-8

62--64

PL

Ochrona zieleni w sposób nierozerwalny wiąże się z przestrzenią, w której przychodzi jej funkcjonować. Dlatego też, tak ważną rolę w tym procesie odgrywają rozwiązania stanowiące podstawę zagospodarowania przestrzennego.

15

Dzieje pałacu w Bieganowie (powiat wrzesiński) od jego wzniesienia do czasów współczesnych, z uwzględnieniem zagadnień konserwatorskich

Białkiewicz J. J.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2014

|

Nr 37

64--80

PL

Pałac w Bieganowie, wzniesiony w latach 1914-16 dla hrabiego Edwarda Grabskiego według projektu cenionego poznańskiego architekta, inż. Stefana Cybichowskiego, utrzymany w stylu łączącym elementy neoklasycyzmu francuskiego z formami „stylu narodowego”, prezentuje wysoką klasę artystyczną i jako taki bez wątpienia jest wartościowym zabytkiem wielkopolskiej architektury rezydencjonalnej. Dobra bieganowskie po II wojnie światowej znacjonalizowano na podstawie dekretu PKWN z 6.09.1944 r. i przekształcono w PGR (Kombinat PGR Bieganowo), po 1989 r. w Gospodarstwo Rolne Skarbu Państwa Bieganowo „Biegrol” sp. z o.o. i spółkę „Bieganowo Poland”, następnie Agencję Nieruchomości Rolnych OT Poznań, a obecnie wydzierżawiono Gospodarstwu Rolno-Hodowlanemu Jadwigi Szafarek z Zieleńca. Zabytkowy pałac do dziś pozostaje własnością i pod zarządem Agencji Rolnej Skarbu Państwa. Rezydencja ta, pomimo iż wpisana w roku 1973 do rejestru zabytków (pod numerem 1444/A), a więc oficjalnie objęta szczególną opieką konserwatorską, znajduje się niestety w opłakanym stanie. Materia zabytkowa niszczeje nie tylko na skutek upływu czasu, ale i nieumiejętnego obchodzenia się z nią przez kolejnych użytkowników, którzy nie wykazują zainteresowania przeprowadzeniem kosztownych prac remontowych i ograniczają się do realizowania wątpliwych pod względem konserwatorskim robót we wnętrzu. Tu jednak powinien w swych ustawowo określonych kompetencjach wkroczyć Wojewódzki Konserwator Zabytków, wydać należne decyzje i nakazy oraz dopilnować ich realizacji, szczególnie że zły stan obiektu jest Urzędowi Ochrony Zabytków wiadomy. Celem niniejszego opracowania jest zwrócenie uwagi na szczególną artystyczną i historyczną wartość pałacu w Bieganowie, na stan jego zachowania, z postępującą destrukcją i w najwyższym stopniu niewłaściwymi pod względem konserwatorskim działaniami podjętymi w ostatnich latach, oraz nakreślenie konserwatorskiego planu ratowania tego znakomitego zabytku.

EN

The palace in Bieganowo, erected in the years 1914-16 for Count Edward Grabski according to the project of a valued architect from Poznan, engineer Stefan Cybichowski, designed in the style combining elements of French neo-classicism with forms of the “national style”, represents a high artistic standard and as such is undoubtedly a valuable monument of Greater Poland residential architecture. After World War II, the Bieganowo estate was nationalised on the basis of a PKWN decree issued on 6.09.1944 and converted into a PGR (State Agricultural Farm Bieganowo); after 1989 it was turned into Agricultural Farm owned by the State Treasury, Bieganowo “Biegrol” sp. z o.o. and a joint venture “Bieganowo Poland”, then by the Agricultural Property Agency OT Poznań, and currently it has been leased to an Agricultural-Breeding Farm of Jadwiga Szafarek from Zieleniec. The historic palace is still the property and under the management of the Agricultural Agency of the State Treasury. The residence, although entered into the Heritage Register in 1973 (number 1444/A), so of- ficially under particular conservation care, is unfortunately in a lamentable state. The historic substance is deteriorating not only with the passage of time, but also because of its incompetent treatment by subsequent users who are not interested in carrying out costly restoration work and stick to realising work on the interiors, rather dubious from the conservation point of view. However, the Voivodeship Monument Conservator should take a stand here using his lawful competence to issue appropriate decisions and orders, and ensure their realisation, especially since the poor state of the object is known to the Monument Protection Office. The aim of this study is drawing attention to the outstanding artistic and historic value of the palace in Bieganowo, its state of preservation, progressing deterioration, highly improper activities – from the conservation point of view – carried out in recent years, and outlining a conservation plan for saving this magnificent monument.

16

Problemy praktycznego sprawowania ochrony zabytków na przykładzie działań wojewódzkiego konserwatora zabytków w odniesieniu do pałacu w Bieganowie

Białkiewicz J. J.

Przestrzeń i Forma

|

2014

|

nr 21

125--148

PL

Przedmiotem artykułu jest analiza sposobu sprawowania faktycznej opieki przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków nad pałacem w Bieganowie, wpisanym do rejestru zabytków. Na podstawie dostępnej dokumentacji autorka opisuje obecny bardzo zły stan zachowania zabytku i przedstawia w porządku chronologicznym działania podjęte przez WWKZ, kładąc nacisk na brak efektywnych rozwiązań mających na celu zatrzymanie procesu degradacji substancji zabytkowej pałacu.

EN

The article analyses, on the basis of available documentation, the way of exercising care over the Palace in Bieganowo, registered in the historical monuments record, by the Voivodeship Monument Conservator. The author describes the current, very bad state of preservation of the monument and presents, in chronological order, the actions taken by the Conservator, emphasizing the lack of effective solutions to halt the degradation of the historic Palace.

17

Społeczeństwo informacyjne i jego udział w budowaniu bazy wiedzy o dziedzictwie narodowym Polski

Kołodziej A.

Roczniki Geomatyki

|

2013

|

T. 11, z. 2(59)

88--92

PL

W artykule zasygnalizowano rosnącą rolę lokalizacji geoprzestrzennej w prezentacji różnorodnych zjawisk oraz udział społeczeństwa w pozyskiwaniu i użytkowaniu danych geoprzestrzennych, wynikające z dostępności Internetu i urządzeń mobilnych. Zdefiniowano użytkowników pasywnych i aktywnych. Przedstawiono 2 projekty stanowiące pierwsze w Polsce ogólnopolskie akcje crowdsourcingowe, bazujące na wolontariacie. Realizowane były latem 2012 r., każdy trwał ok. miesiąca. Pierwszy projekt prowadziła fundacja Centrum Cyfrowe, drugi fundacja Wikimedia Polska, Ich współorganizatorem i jednocześnie beneficjentem był Narodowy Instytut Dziedzictwa. Pierwszy - Polska „Otwarte Zabytki” – posłużył do sprawdzenia i uzupełniania ok. 7900 obiektów wpisanych do rejestru zabytków. W drugim – Wiki lubi zabytki – wykonano ok. 51 000 zdjęć oraz określono geolokalizację wszystkich obiektów wpisanych do rejestru. Zestawiając dane archiwalne z pozyskanymi z ww. projektów, stwierdzono znaczne przyspieszenie w pozyskiwaniu wiarygodnej informacji przestrzennej, ale jednocześnie bezwzględną konieczność kontroli jakościowej tych informacji.

EN

In the paper, a growing role of geospatial localization in presentation of various phenomena is indicated, as well as participation of the society in acquisition and use of geospatial data arising from access to Internet and mobile appliances. Passive and active users were defined. Two projects are presented, constituting the first national crowdsourcing action based on voluntary participation. They were realized during summer 2012 and each of them lasted for about one month. The first project was led by Centrum Cyfrowe foundation and the second by Wikimedia Polska foundation. Their co-organizer and at the same beneficiary is the National Heritage Institute. The first project - Poland „Open Monuments” – served to check and supplement ca. 7900 objects entered into the register of monuments. In the second one – Wiki Likes Monument– ca. 51,000 photos were made and geolocalization of each object entered into the register was determined. Comparing the archive data and those acquired from the a/m projects a considerable acceleration in acquisition of reliable spatial information was found, but at the same time necessity to have quality control of this information.

18

Pomniki przyrody na terenie nieruchomości wpisanych do rejestru zabytków

Gruszecki K.

Zieleń Miejska

|

2012

|

Nr 3

26-28

PL

Pielęgnacja drzew lub krzewów, będących pomnikami przyrody które są zlokalizowane na terenie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków, może nastąpić po uzgodnieniu zakresu prac z organem ustanawiającym daną formę ochrony przyrody. Warto zastanowić się nad tym, który organ powinien odpowiadać za tego rodzaju decyzje.

19

Wykorzystanie danych referencyjnych oraz usług danych przestrzennych w projektach informatycznych dotyczących popularyzacji dziedzictwa narodowego Polski

Kołodziej A.

Roczniki Geomatyki

|

2012

|

T. 10, z. 4

119--132

PL

W Narodowym Instytucie Dziedzictwa skoncentrowane jest miejsce gdzie powstają obecnie jedne z najciekawszych projektów informatycznych dotyczących upowszechnienia informacji o zabytkach Polski. Jest to pierwsze w skali europejskiej innowacyjne podejście zmierzające do kompleksowej integracji danych multimedialnych i usług danych przestrzennych w zakresie dziedzictwa narodowego. Projekty te są wynikiem realizacji dwóch strategicznych celów wkomponowanych w statut NID: gromadzenia i upowszechniania wiedzy o dziedzictwie wraz z kształtowaniem świadomości społecznej w zakresie wartości i zachowania dziedzictwa kulturowego. budowy i rozwoju bazy danych geoprzestrzennych o zabytkach oraz upowszechnianie wiedzy o zabytkach. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego pełni funkcję organu wiodącego w zakresie tematu danych przestrzennych „obszary chronione” (rozdział 1 załącznika 9 do ustawy o infrastrukturze informacji przestrzennej z dnia 4 marca 2010 r. w części dotyczącej zabytków nieruchomych). Na podstawie art. 96 ust. 1 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, Minister powierzył realizację zadania publicznego polegającego na budowie infrastruktury informacji przestrzennej Dyrektorowi NID. Budowa bazy danych geoprzestrzennych o zabytkach została wskazana jako statutowy obowiązek Instytutu. Dodatkowo na podstawie decyzji Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, od roku 2010 NID pełni również funkcję Centrum Kompetencji w obszarze digitalizacji zabytków i muzealiów w związku z zapisami „Programu digitalizacji dóbr kultury oraz gromadzenia, przechowywania i udostępniania obiektów cyfrowych w Polsce 2009-2020”. Zadaniem Centrum Kompetencji NID jest wyznaczanie i upowszechnianie standardów w zakresie digitalizacji zabytków i muzealiów. Efektem dwóch wymienionych powyżej celów strategicznych powstaje wielopoziomowy i kompleksowy projekt informatyczny, realizowany w dwóch obszarach aktywności. Obszar pierwszy - koncentruje się na pozyskaniu informacji zgromadzonych w dokumentacji źródłowej (decyzjach administracyjnych) poprzez skanowanie dokumentacji i udostępnieniu treści odbiorcom zewnętrznym. W tej części przedstawiono innowacyjne podejście do procesu skanowania poprzez aktywne wykorzystanie danych referencyjnych zgromadzonych w zasobie pzgik. Dane te są wykorzystywane w procesie przybliżonego geokodowania dokumentacji źródłowej, a w efekcie znacznego przyspieszenia procesu pozyskiwania informacji o dokładnej lokalizacji obiektu zabytkowego; Obszar drugi – koncentruje się na opisie wykorzystania narzędzi klasy Enterprise GIS służących do: zarządzania danymi referencyjnymi w procesie pozyskiwania danych geoprzestrzennych o zabytkach, wspomagania użytkownika w procesie pozyskiwania danych i walidacji danych w modelu dziedziny dotyczącej rejestru zabytków, wykorzystania usług danych przestrzennych do oceny jakości pozyskanych informacji (przez włączenie do procesu weryfikacji specjalistów z zakresu ochrony zabytków rozproszonych po Ośrodkach Terenowych NID).

EN

The National Heritage Board of Poland is currently the place where some of the most interesting IT projects concerning dissemination of information on historic monuments of Poland are created. This is the first such innovative approach in Europe aiming at comprehensive integration of multi-media data and spatial data services in terms of national heritage. These projects are a result of the process of carrying out two strategic objectives incorporated in the NHBP statute: gathering and disseminating knowledge about heritage, as well as shaping social awareness of the value and preservation of cultural heritage; creating and developing a geospatial database of historical monuments, and disseminating knowledge about historic monuments. The Minister of Culture and National Heritage functions as the leading body in terms of the subject of spatial data about the “protected areas” (Chapter 1 of Appendix 9 to the Act on the Spatial Information Infrastructure of 4 March 2010, the section on immovable monuments). On the basis of Art. 96 par. 1 of the Act on the Protection of Monuments and the Guardianship of Monuments, the Minister entrusted the Director of the National Heritage Board of Poland with the public task of developing a spatial information infrastructure. The creation of the geospatial database of historical monuments was designated as a statutory duty of the Board. Additionally, on the basis of the decision of the Minister of Culture and National Heritage, since 2010, the NHBP also functions as the Centre of Competence in the area of digitalisation of historical monuments and museum collections with relation to the provisions of the “Programme for the digitalisation of cultural property and gathering, storing, and sharing of digital objects in Poland 2009-2020”. The task of the NHBP Centre of Competence is to set up and promote standards in terms of digitalisation of historical monuments and museum collections. As a result of the two above-mentioned strategic objectives, a multidimensional and comprehensive IT project is developed and implemented in the following areas of activity. The first one concentrates on obtaining information gathered in the source documentation (administrative decisions) by scanning the documentation and making the content available to external recipients. This part presents an innovative approach to the process of scanning by the active use of reference data gathered in the PZGiK (the National Geodetic and Cartographic Resource). This data is used in the process of rough geocoding of the source documentation, and as a result, significantly speeding up the process of obtaining information about the precise location of historical objects; The second one concentrates on describing the use of GIS tools to: manage the reference data in the process of obtaining geospatial data on historical monuments; support the user in the process of obtaining data and data validation in the model of the field concerning the register of historical monuments; use the spatial data services to assess quality of the information obtained (by including specialists on the protection of historical monuments dispersed in the Local Divisions and Subdivisions of the NHBP in the process of verification).

20

Techniczne i prawne konsekwencje lokalizacji mostów na terenie zabytkowym

Borończyk-Płaska G., Radomski W.

Czasopismo Techniczne. Budownictwo

|

2011

|

R. 108, z. 3-B

3-17

PL

W artykule przedstawiono problem rekonstrukcji dwóch mostów drogowych zlokalizowanych w Sochaczewie na ul. Młynarskiej, której część przebiega przez teren wpisany do rejestru zabytkowego. Dyskusja różnych sposobów rekonstrukcji przedmiotowych obiektów omówionych w artykule doprowadziła ostatecznie do przyjęcia rozwiązania kompromisowego, uwzględniającego aspekty techniczne, historyczne i estetyczne, a także potrzeby społeczności lokalnej.

EN

The paper presents the issue of the reconstruction of two road bridges located in Sochaczew along Młynarska Street, the part of which runs through the area included in the historical register. The discussion over different ways of reconstruction presented in the paper leads to the choice of the compromising way, which aims at balancing technical, historic and aesthetic aspects, as well as meeting the needs of the local community.