Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Aspekt energetyczny działania komór spalania okrętowych turbinowych silników spalinowych

Girtler Jerzy

Journal of Polish CIMEEAC

|

2022

|

Vol. 17, no 1

44--57

PL

Przedstawiono zmodyfikowaną propozycję wartościowania (ilościowego określenia) działania komór spalania turbinowych silników spalinowych z uwzględnieniem zachodzących w nich oddziaływań energetycznych. Propozycja ta uzupełnia i uściśla rozważania zawarte w publikacji [4]. Przedstawione rozważania bazują na fakcie, że w komorach spalania tego rodzaju silników spalinowych zachodzi przekształcanie energii chemicznej zawartej w dostarczonym do niej paliwie (ściślej – energii chemicznej zawartej w mieszaninie paliwowo-powietrznej powstałej w tej komorze) na energię wewnętrzną spalin i związaną z nią ich energię ciśnienia powstających podczas spalania paliwa. Ta forma przemiany energii została nazwana ciepłem (Q). Ciepło Q odniesione do jednostki czasu t spalania paliwa zostało nazwane strumieniem ciepła (Q). Przyjęto także, że w przestrzeniach między łopatkowych wirnika turbiny zachodzi proces zamiany części energii wewnętrznej spalin, ale tylko tej, którą jest energia kinetyczna ich cząstek będących w ruchu cieplnymi (czyli energia termiczna) i wynikającą z niej energię ciśnienia na energię kinetyczną ruchu obrotowego tegoż wirnika. Zwrócono uwagę, że proces ten może być nieprawidłowy, w przypadku niewłaściwego działania komory spalania. Działanie komory spalania turbinowego silnika spalinowego zostało w tym artykule zinterpretowane, jako przetwarzanie energii chemicznej spalanego paliwa na energię wewnętrzną powstających spalin w ustalonym czasie. Wartościowanie tak rozumianego działania komór spalania tego rodzaju silników spalinowych, zaproponowane w tym artykule, polega na określeniu ilościowym tego działania za pomocą wielkości fizycznej, którą cechuje wartość liczbowa z jednostka miary nazwana dżulosekundą [dżul x sekunda]. Do oceny procesu pogarszania się działania komór spalania dowolnego turbinowego silnika spalinowego zaproponowano podejście statystyczne, w którym zastosowano estymację przedziałową wartości oczekiwanej E(Qt) ciepła w chwili t oraz modele deterministyczny i probabilistyczny oceny działania komory spalania, przy czym do opracowania modelu probabilistycznego zastosowano jednorodny proces Poissona. Wspomniane ciepło jest interpretowane jako forma (sposób) przemiany w komorze spalania silnika energii chemicznej mieszaniny paliwowo-powietrznej na energię wewnętrzną i związanej z nią energię ciśnienia spalin uzyskaną podczas spalania w niej paliwa.

2

Możliwość oszacowania czasu działania dowolnego okrętowego urządzenia energetycznego

Girtler Jerzy

Journal of Polish CIMEEAC

|

2021

|

Vol. 16, no 1

43--55

PL

W artykule przedstawiono propozycję modelu procesu eksploatacji dowolnego okrętowego urządzenia energetycznego w formie trójstanowego procesu semi-markowskiego {Y(t): t ≥ 0} o zbiorze stanów Z = {z1, z2, z3} i następującej interpretacji elementów tego zbioru: z1 – stan użytkowania urządzenia o stanie pełnej zdatności, (z2) – stan obsługiwania planowego (profilaktycznego) urządzenia będącego w stanie zdatności częściowej, (z3) – stan obsługiwania nieplanowego (wymuszonego uszkodzeniami) urządzenia, które jest wtedy w stanie niezdatności.. Przedstawiono uzasadnienie praktycznej przydatności takiego modelu z uwzględnieniem warunków eksploatacji okrętowych urządzeń energetycznych. Zasygnalizowano, że na bazie opracowanego modelu procesu eksploatacji o trzech stanach może być rozbudowany do tylu stanów eksploatacji ile musi uwzględnić użytkownik wspomnianych urządzeń, aby zapewnić racjonalną ich eksploatację.

3

Probabilistyczny model procesu obciążeń mocą okrętowego tłokowego silnika głównego i jego praktyczna przydatność

Girtler Jerzy

Journal of Polish CIMEEAC

|

2020

|

Vol. 15, no 1

46--61

PL

W artykule przedstawiono propozycję modelu widma obciążeń mocą okrętowego silnika głównego w formie czterostanowego procesu semi-Markoawa{D(t): t≥0}ciągłego w stanach i czasie o zbiorze stanów C= {c1, c2, c3, c4} i następującej interpretacji elementów tego zbioru: c1–obciążenie silnika mocą częściową, c2–obciążenie silnika mocą trwałą, c3–obciążenie silnika mocą znamionową, c4–obciążenie silnika mocą maksymalną. Określono rozkład graniczny wspomnianego procesu i wykazano możliwość oszacowania prawdopodobieństw tego rozkładu. Przedstawiono uzasadnienie potrzeby opracowania takiego modelu charakteryzując warunki eksploatacji okrętowych silników głównych. Wykazano, że zastosowanie w praktyce nawet tak prostego modelu może być przydatne do planowania zapasu paliwa niezbędnego do działania silnika podczas rejsu statku. Wykazano też, że model ten może być zmodyfikowany, w zależności od potrzeb eksploatacyjnych tak, aby uwzględnionych było w nim tyle stanów odzwierciedlających poszczególne rodzaje obciążeń mocą silnika głównego, ile musi znać użytkownik, aby zapewnić racjonalną jego eksploatację.

4

Application of Markov model for determination of average lifetime of a transformer distribution system

Landowski Bogdan, Perczyński Daniel, Muślewski Łukasz

Journal of KONBiN

|

2020

|

Vol. 50, iss. 3

151--173

EN

The study presents an analysis of the operation process of elements of a system for electrical energy transformation in natural conditions of their usage. The research object is a system of HV and MV distribution transformer operation. The method of construction and an example of the Markov operation process have been presented for the analyzed technical objects. The model of the operation process was built on the basis of analysis of spatial states and events involved in operation of the analyzed technical objects. An average lifetime of the analyzed technical system was determined for assumptions accepted for a stochastic process which is a mathematical model of the distribution transformer operation process.

PL

W artykule przedstawiono analizę procesu eksploatacji elementów systemu transformacji energii elektrycznej w naturalnych warunkach ich użytkowania. Przedmiotem badań jest układ pracy transformatorów rozdzielczych wysokiego i średniego napięcia. Przedstawiono metodę budowy oraz przykład procesu eksploatacji Markowa dla analizowanych obiektów technicznych. Model procesu eksploatacji został zbudowany na podstawie analizy stanów przestrzennych i zdarzeń związanych z eksploatacją analizowanych obiektów technicznych. Wyznaczono średni czas życia analizowanego system technicznego, biorąc pod uwagę założenia przyjęte dla procesu stochastycznego, który jest modelem matematycznym procesu eksploatacji transformatorów rozdzielczych.

5

Degradation modeling method for rotary lip seal based on failure mechanism analysis and stochastic process

Liu Di, Wang Shaoping, Tomovic Mileta M.

Eksploatacja i Niezawodność

|

2020

|

Vol. 22, no. 3

381--390

EN

Rotary lip seal is widely used in aircraft and its performance affects the safety of the aircraft. Hence, it is necessary to estimate useful lifetime and reliability of the seal. Degradation of rotary lip seal is always with random effects, which cannot be considered by theoretical failure mechanism analysis. Hence, in order to consider the random effects of rotary lip seal degradation, stochastic processes are applied. Furthermore, considering the monotonic degradation of the seal, Gamma process and inverse Gaussian process are selected as the candidate processes. To combine the candidate processes, Bayesian model averaging is introduced. Based on the failure mechanism analysis and numerical simulation, the theoretical wear path is predicted and corresponding linearization method is proposed. The measured degradation data is converted and the seal wear process is transformed to a linear degradation process. The model parameters and model probabilities are evaluated by fully Bayesian inference method. The effectiveness of the proposed method is verified by comparing the predicting degradation and experimental observations. The proposed method can be used to evaluate reliability and useful lifetime of rotary lip seal. According to sensitivity analysis, an effective way to improve lifetime and reliability of the seal is to increase the wear depth threshold.

PL

Obrotowe uszczelnienia wargowe znajdują szerokie zastosowanie w samolotach, a ich sprawność wpływa na bezpieczeństwo statków powietrznych. Oznacza to, iż szacowanie żywotności i niezawodności tego rodzaju uszczelnień ma kluczowe znaczenie. Degradacja obrotowego uszczelnienia wargowego jest zawsze związana z efektami losowymi, których nie uwzględnia teoretyczna analiza mechanizmu uszkodzenia. Dlatego też do oceny efektów losowych degradacji obrotowego uszczelnienia wargowego wykorzystuje się procesy stochastyczne, takie jak proces Gamma czy odwrotny proces Gaussa. W przedstawionej pracy, wybrane procesy degradacji łączono za pomocą metody bayesowskiego uśredniania modeli. Na podstawie analizy mechanizmów uszkodzeń i symulacji numerycznej, konwertowano uzyskane w pomiarach dane degradacyjne, co pozwoliło na przekształcenie procesu degradacji obrotowego uszczelnienia wargowego w proces liniowy. Parametry modelu i prawdopodobieństwa oceniano za pomocą metody pełnego wnioskowania bayesowskiego na podstawie obserwacji degradacji. Skuteczność przedstawionej metody weryfikowano porównując przewidywane i obserwowane wartości degradacji. Proponowaną metodę można wykorzystywać do oceny niezawodności i żywotności obrotowego uszczelnienia wargowego. Przeprowadzona analiza czułości pokazuje, że skutecznym sposobem na poprawę żywotności i niezawodności omawianego typu uszczelnienia jest zwiększenie progu uszkodzenia w postaci maksymalnej głębokości zużycia.

6

Balancing reliability and maintenance cost rate of multi-state components with fault interval omission

Dong Wenjie, Liu Sifeng, Yang Xiaoyu, Wang Huan, Fang Zhigeng

Eksploatacja i Niezawodność

|

2019

|

Vol. 21, no. 1

37--45

EN

For the repairable multi-state component, reliability indexes are analyzed based on a homogenous Continuous Time Markov Chain (CTMC). If the component can work well when its repair time is sufficiently short, a threshold value for maintenance is introduced. When the fault interval is less than threshold time, the fault effect is considered neglected. In this paper, comparisons of availability show differences of the new model and the original model with or without fault interval omission. In addition, balancing the maintenance cost and lifetime of multi-state components is an important issue when threshold values are considered. Both constants and non-negative random variables are modeled respectively. Finally, numerical examples are presented to illustrate the results obtained in this paper.

PL

W przypadku naprawialnych elementów wielostanowych, wskaźniki niezawodności analizuje się w oparciu o łańcuch Markowa z czasem ciągłym. Jeśli element może działać prawidłowo, mimo uszkodzenia, dzięki wystarczająco krótkiemu czasowi naprawy, wprowadza się próg czasowy dla konserwacji. Gdy przedział czasu, w którym następuje uszkodzenie jest krótszy niż próg czasowy dla działań konserwacyjnych, wpływ uszkodzenia uważa się za nieistotny. Przeprowadzone w niniejszym artykule porównania gotowości wykazały różnice między nowym modelem a modelem oryginalnym z pominięciem lub bez pominięcia przedziału wystąpienia uszkodzenia. Ponadto, przy rozważaniu wartości progowych, ważną kwestią jest równoważenie kosztów utrzymania i żywotności elementów wielostanowych. W pracy próg wystąpienia uszkodzenia zamodelowano, odpowiednio, zarówno jako wartość stałą jak i nieujemną zmienną losową. Na koniec przedstawiono przykłady ilustrujące wyniki przedstawionych badań.

7

Investigation of the variability of EPSTAL steel strength parameters

Chmielewski T., Piotrowska M.

Archives of Civil Engineering

|

2019

|

Vol. 65, nr 3

15--30

EN

The paper deals with the variability of mechanical properties of EPSTAL steel rods produced in Polish steelworks, i.e. yield stress Re, tensile strength Rm, and elongation Agt. Our study is based on fundamental engineering static room-temperature tensile tests for large series specimens which have been made by manufacturers as the part of a factory quality control. Statistical analysis of these results shows that the stress-strain relationship of steel tensile tests should be described by a one-dimensional stochastic process, and three the most important mechanical parameters, i.e. the yield stress, tensile strength, and elongation by random variables. Based on the statistical elaboration of experimental data, it was found that the yield stress and tensile strength of steel rods produced in the years 2016 - 2017 had the coefficients of variation of less than 3%, and there is a reasonable basis for the manufacturer to increase the characteristic value of EPSTAL steel rods yield stress by a few percentages.

PL

Przedmiotem niniejszego artykułu jest zbadanie zmienności parametrów wytrzymałościowych stali EPSTAL produkowanej w polskich hutach, tj. granicy plastyczności Re, wytrzymałości na rozciąganie Rm i wydłużenia pod największym obciążeniem Agt, na podstawie wyników statycznej próby rozciągania próbek stali wykonanej przez producentów w ramach zakładowej kontroli produkcji. Analiza statystyczna tych wyników wykazała, że zależność naprężenie-odkształcenie prób rozciągania stali należy opisać w języku rachunku prawdopodobieństwa jako jednowymiarowy proces stochastyczny, zaś trzy najważniejsze parametry wytrzymałościowe: granicę plastyczności, wytrzymałość na rozciąganie i wydłużenie pod największym obciążeniem, jako zmienne losowe. Na podstawie opracowania danych eksperymentalnych stwierdzono, że granica plastyczności i wytrzymałość na rozciąganie prętów produkowanych w latach 2016 – 2017 mają współczynniki zmienności na poziomie mniejszym niż 3%, ponadto istnieje uzasadniona podstawa, aby producent podwyższył wartość charakterystyczną granicy plastyczności prętów stalowych o kilka procent.

8

Modeling the earthquake occurrence with time‑dependent processes: a brief review

Mangira Ourania, Kourouklas Christos, Chorozoglou Dimitris, Iliopoulos Aggelos, Papadimitriou Eleftheria

Acta Geophysica

|

2019

|

Vol. 67, no. 3

739--752

EN

The complexity of seismogenesis tantalizes the scientific community for understanding the earthquake process and its underlying mechanisms and consequently, precise earthquake forecasting, although a realistic target, is yet far from being a practice. Therefore, seismic hazard assessment studies are focused on estimating the probabilities of earthquake occurrence. For a more precise representation of seismicity-regarding time, space and magnitude stochastic modeling is engaged. The candidate models deal with either a single fault or fault segment, or a broader area, leading to fault-based or seismicitybased models, respectively. One important factor in stochastic model development is the time scale, depending upon the target earthquakes. In the case of strong earthquakes, the interevent times between successive events are relatively large, whereas, if we are interested in triggering and the probability of an event to occur in a small time increment then a family of short-term models is available. The basic time-dependent models that can be applied toward earthquake forecasting are briefly described in this review paper.

9

Simulation of bearing degradation by the use of the gamma stochastic process

Louahem M'Sabah H., Bouzaouit A., Bennis Q.

Mechanics and Mechanical Engineering

|

2018

|

Vol. 22, nr 4

1309--1317

EN

An effective predictive maintenance reposed on modeling, simulation, and on supervisory and prognostic techniques used to model the various phenomena. On this basis, and based on significant knowledge and parameters, we propose an approach based on stochastic processes that represent a mathematical structure for simulation, mainly the processes of continuous degradation and more particularly the Gamma process. Our work is devoted to the monitoring of the degradation process of the bearings at the level of a motor pump and makes it possible to evaluate the limiting operating time, as well as the evolution in time of the change of state. This methodology allows us to develop a mathematical model that describes the process of bearing degradation, thus providing a good prediction of failures and efficient maintenance planning for systems whose behavior is only partially predictable.

10

Energetyczne ujęcie działania komór spalania okrętowych silników spalinowych tłokowych i turbinowych

Girtler J.

Journal of Polish CIMEEAC

|

2018

|

Vol. 13, no 1

30--46

PL

Przedstawiono propozycję wartościowania (ilościowego określenia) działania komór spalania tłokowych i turbinowych silników spalinowych z uwzględnieniem zachodzących w nich takich rodzajów przemiany energii jakimi są ciepło i praca. Przedstawione rozważania bazują na fakcie, że w komorach spalania tego rodzaju silników spalinowych zachodzi przekształcanie energii chemicznej zawartej w dostarczonym do niej paliwie (ściślej – energii chemicznej zawartej w mieszaninie paliwowo-powietrznej powstałej w tej komorze) na energię wewnętrzną spalin powstających podczas spalania paliwa. Ta forma przemiany energii została nazwana ciepłem indykowanym (Qi). Ciepło Qi odniesione do jednostki czasu t spalania paliwa zostało nazwane strumieniem ciepła ( Qi). Zwrócono uwagę, że proces spalania paliwa w komorach spalania obu rodzajów silników może być nieprawidłowy, w przypadku niewłaściwego działania ich wtryskiwaczy, co jest równoznaczne z nieprawidłowym działaniem tych komór. Działanie dowolnej komory tłokowego bądź turbinowego silnika spalinowego zostało w tym artykule zinterpretowane, jako przetwarzanie energii chemicznej zawartej w paliwie na energię wewnętrzną powstających spalin podczas spalania paliwa w ustalonym czasie. Wartościowanie tak rozumianego działania komór spalania tego rodzaju silników spalinowych, zaproponowane przez autora tego artykułu, polega na określeniu ilościowym tego działania za pomocą wielkości fizycznej, którą cechuje wartość liczbowa z jednostkę miary nazwaną dżulosekundą [dżulxsekunda]. Do oceny procesu pogarszania się działania komór spalania dowolnego tłokowego bądź turbinowego silnika spalinowego zaproponowano model w formie jednorodnego procesu Poissona.

11

Numerical simulation of the process of a technical object state changes

Landowski B.

Journal of KONBiN

|

2018

|

No. 45

247--266

EN

The article presents a construction method and an example of a model of a technical object operation process as well as the main stochastic assumption which is a mathematical model of an object state changes. The model of the operation process was built using an analysis of the state space and operationrelated events of the analyzed technical objects. An example of numerical simulation of the technical object state change process as a tool to be used to support the analysis of the considered process. Numerical simulation of the stochastic process being a model of a technical object state change process makes it possible to determine the process characteristics impossible to determine in an analytical way.

PL

W artykule przedstawiono sposób budowy i przykład modelu procesu eksploatacji obiektów technicznych oraz podstawowe założenia procesu stochastycznego będącego matematycznym modelem zmian stanów obiektu. Model procesu eksploatacji został zbudowany na podstawie analizy przestrzeni stanów oraz zdarzeń eksploatacyjnych dotyczących analizowanych obiektów technicznych. Przedstawiono przykład numerycznej symulacji realizacji procesu zmian stanów obiektu technicznego jako narzędzia wspomagającego analizy rozważanego procesu. Numeryczna symulacja realizacji procesu stochastycznego będącego modelem procesu zmian stanów obiektu technicznego umożliwia wyznaczania charakterystyk procesu niemożliwych do wyznaczenia drogą analityczną.

12

Numerical simulation of the process of a technical object state changes

Landowski B.

Journal of KONBiN

|

2017

|

No. 44

119--140

EN

The article presents a construction method and an example of a model of a technical object operation process as well as the main stochastic assumption which is a mathematical model of an object state changes. The model of the operation process was built using an analysis of the state space and operation related events of the analyzed technical objects. An example of numerical simulation of the technical object state change process as a tool to be used to support the analysis of the considered process. Numerical simulation of the stochastic process being a model of a technical object state change process makes it possible to determine the process characteristics impossible to determine in an analytical way.

PL

W artykule przedstawiono sposób budowy i przykład modelu procesu eksploatacji obiektów technicznych oraz podstawowe założenia procesu stochastycznego będącego matematycznym modelem zmian stanów obiektu. Model procesu eksploatacji został zbudowany na podstawie analizy przestrzeni stanów oraz zdarzeń eksploatacyjnych dotyczących analizowanych obiektów technicznych. Przedstawiono przykład numerycznej symulacji realizacji procesu zmian stanów obiektu technicznego jako narzędzia wspomagającego analizy rozważanego procesu. Numeryczna symulacja realizacji procesu stochastycznego będącego modelem procesu zmian stanów obiektu technicznego umożliwia wyznaczania charakterystyk procesu niemożliwych do wyznaczenia drogą analityczną.

13

Application of simulation methods of stochastic processes to vortex excitation

Lipecki T., Flaga A.

Archives of Civil Engineering

|

2017

|

Vol. 63, nr 1

77--98

EN

A description of direct simulation of crosswind loads caused by critical vortex excitation and the response of the structure to these loads are presented in this paper. Tower-like structures of circular cross-sections are considered. A proposed mathematical model of vortex excitation has been numerically implemented and a selfserving computer program was created for the purpose. This software, cooperating with the FEM system, allows for a simulation of a crosswind load and lateral response in real time, meaning that at each time step of the calculations the load is generated using information regarding displacements seen beforehand. A detailed description of the mathematical model is neglected in this paper, which is focused on numerical simulations. WAWS and AR methods are used in simulations.

PL

W pracy przedstawiono opis bezpośredniej symulacji obciążenia poprzecznego wiatrem powodowanego wzbudzeniem wirowym oraz odpowiedzi konstrukcji na to obciążenie. Analizowano konstrukcje wieżowe o kołowym przekroju poprzecznym (kominy stalowe, żelbetowe, wieże stalowe). Wyjaśniono podstawowe założenia modelu matematycznego obciążenia i jego implementacji numerycznej. W tym celu stworzono własny program komputerowy oparty na współpracy z komercyjnym systemem metody elementów skończonych, pozwalający na symulację obciążenia poprzecznego wzbudzeniem wirowym i odpowiedzi konstrukcji w czasie rzeczywistym. Na każdym kroku czasowym obliczeń, obciążenie poprzeczne jest generowane na podstawie informacji o przemieszczeniach konstrukcji uzyskanych z kroków poprzednich. W pracy pominięto dokładny opis modelu matematycznego i jego numerycznej implementacji, skupiając się na metodach symulacji. Wzbudzenie wirowe jest procesem losowym o charakterze wąsko lub szeroko pasmowym. Tak więc, do jego symulacji można wykorzystywać metody symulacji procesów losowych. W pracy rozpatrzono dwie: WAWS (weighted amplitude wave superposition) i AR (auto-regressive).

14

Hard coal project valuation based on real options approach: multiplicative vs. arithmetic stochastic process

Saługa P. W., Kamiński J.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2016

|

T. 32, z. 1

25--39

EN

Precise valuation of the economic efficiency of risky investment projects in the mineral sector has a direct impact on the range of future investments. Since the mid-90s, a number of enterprises have also been giving increased attention to the valuation of managerial flexibility that cannot normally be estimated with classical discounted cash flow (DCF) analysis. This has been the result of a development in the real options analysis (ROA) and the simplification of its algorithms, most of which have been achieved through: incorporating lattice models; introducing a single uncertain project parameter (gross present value, PV) as an underlying instrument; assuming that the underlying asset follows the multiplicative stochastic process; introducing the ‘marketed asset disclaimer’ (MAD) assumption. Unfortunately, in most cases, models constructed on the abovementioned assumptions and modifications are not consistent with real projects. Some analysts recognize that project PVs might not follow the multiplicative process, which could have a direct impact on the project’s value. In order to improve the MAD approach, the paper proposes a modified model where the multiplicative tree is replaced with an additive one. In addition, methods of ‘additive volatility’ calculation and ‘dividend’ adjustments were suggested.

PL

Wycena efektywności ekonomicznej projektów inwestycyjnych w sektorze surowców mineralnych – charakteryzujących się zazwyczaj wysokim poziomem ryzyka – bezpośrednio wpływa na podejmowanie decyzji w zakresie realizacji przyszłych inwestycji. W ostatnich latach coraz większa liczba spółek dostrzega – w odniesieniu do dylematów rozstrzygania procesów decyzyjnych – znaczenie możliwości elastycznego reagowania menadżerów na zmiany zachodzące w otoczeniu przedsiębiorstw i w nich samych (elastyczność decyzyjna). Znaczenie to wyraża się w konkretnych kwotach pieniężnych – niestety, stosowana powszechnie w procesach wyceny przedsięwzięć analiza zdyskontowanych przepływów pieniężnych (DCF) oszacowania wartości elastyczności decyzyjnej nie umożliwia. Wycenę taką umożliwia natomiast zespół technik występujących w obrębie tzw. analizy opcji rzeczowych (real options analysis, ROA) [...].

15

Wycena górniczego projektu inwestycyjnego z elastycznością – podejście ‘MAD’ vs. model konsekutywnego drzewa stochastycznego

Saługa P. W., Zamasz K., Kamiński J.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2015

|

T. 31, z. 2

31--48

PL

Analiza opcji rzeczowych stanowi od lat atrakcyjną alternatywę dla podstawowej metodyki oceny efektywności ekonomicznej i wyceny aktywów rzeczowych – analizy zdyskontowanych przepływów pieniężnych DCF.Wśród zasadniczych przyczyn wzrastającego zainteresowania tą metodyką w przemyśle – w tym w szczególności wydobywczym – jest jej potencjał w zakresie wyceny elastyczności decyzyjnej, związanej z istniejącymi faktycznie możliwościami odkładania przedsięwzięć w czasie oraz modyfikacji zakładanych pierwotnie strategii operacyjnych; takie podejście umożliwia uzyskiwanie wartości fundamentalnej na poziomie zbliżonym do rynkowego. Fundament teorii opcji stanowi stochastyczne modelowanie zmian aktywów podstawowych tych instrumentów w czasie. Aktualnie preferowana praktyczna metodyka wyceny przedsięwzięć z elastycznością (nazywana podejściem MAD) zakłada, że walor bazowy opcji rzeczowych – wartość bieżąca brutto projektu PV – rozwija się w czasie zgodnie z iloczynowym procesem stochastycznym, stanowiącym dwumianową aproksymację geometrycznego ruchu Browna (GBM). Ponadto przyjmuje się, że instrumentem bliźniaczym aktywów podstawowych, którego istnienie jest niezbędnym warunkiem poprawnej wyceny opcji, jest szacowana w analizie DCF wartość zaktualizowana netto – NPV. [...]

EN

For many years, real options analysis (ROA) has been perceived as an attractive project valuation alternative to the traditional discounted cash flow analysis (DCF). Right now, one can see evidence of a growing dispersion in the applicability of the method among various industries (particularly minerals, coal, gas and petroleum) and the banking sector. This is because of its potential to value managerial flexibility including possibilities for delaying investments or reformulating the operating strategies of the company. The real option approach enables one to calculate a project’s fundamental value in approximating the market one. The basis of option theory is stochastic modeling of underlying assets – the preferred, commonly used ROA methodology, introduced by Copeland and Antikarov (2001), is called the MAD (marketed asset disclaimer) approach. It assumes that an underlying asset, which is the (gross) present value of the project (PV), changes with time according to the multiplicative stochastic process derived as discrete binomial approximation of geometric Brownian motion (GBM). In addition, the MAD assumes, that a twin asset of the underlying instrument is calculated in a common way net present value (NPV). [...]

16

Estimation of the mining damage risk in the hypothetical impact area of the concurrent processes of rock mass disorders

Piwowarski W., Isakow Z., Juzwa J.

Archives of Mining Sciences

|

2015

|

Vol. 60, no. 4

889--903

EN

The aim of this work is the estimation of the risk of mining damage occurrence, based on uncertain information regarding the impact of the concurrent processes of deformation and vibration. This problem concerns the experimental and theoretical description of the so-called critical phenomena occurring during the reaction mining area ↔ building object. Post-mining deformations of the rock mass medium and paraseismic vibrations can appear at a considerable distance from the sub-area of the mining operation – hence, the determination of the measures of their impacts is usually somewhat subjective, while the estimation of the mining damage based on deterministic methods is often insufficient. It is difficult to show the correlation between the local maximum of the impact of the velocity vector amplitude and the damage to the building – especially if the measures of interaction are not additive. The parameters of these impacts, as registered by measurements, form finite sets with a highly random character. Formally, it is adequate to the mapping from the probability space to the power set. For the purposes of the present study, the Dempster – Shafer model was used, where space is characterised by subadditive and superadditive measures. Regarding the application layer, the conclusions from the expert evaluations are assumed to be the values of random variables. The model was defined, and the risk of damage occurrence was estimated.

PL

Celem pracy jest szacowanie ryzyka powstania szkody górniczej, poprzez niepewne informacje dotyczące oddziaływania współbieżnych procesów deformacyjnych i drgań. Problem dotyczy doświadczalnego i teoretycznego opisu tak zwanych zjawisk krytycznych, zachodzących podczas reakcji teren górniczy ↔ obiekt budowlany. Pogórnicze deformacje ośrodka oraz drgania parasejsmiczne ujawniają się również w znacznej odległości od podobszaru eksploatacji – stąd też wyznaczenie miar tych oddziaływań z reguły jest nieco subiektywne a szacowanie szkody górniczej metodami deterministycznymi często jest niewystarczające. Trudno jest wykazać, że istnieje skorelowanie pomiędzy lokalnym maksimum oddziaływania amplitudy wektora prędkości a szkodą w obiekcie – zwłaszcza, jeśli miary oddziaływania nie są addytywne. Zarejestrowane w wyniku pomiaru parametry tych oddziaływań to zbiory skończone o charakterze silnie losowym. Formalnie jest to odwzorowanie z przestrzeni probabilistycznej do zbioru potęgowego. Dla celów niniejszej pracy wykorzystany został model Dempstera – Shafera, gdzie przestrzeń charakteryzują miary pod lub nadaddytywne. W warstwie aplikacyjnej skorzystano z konkluzji ocen eksperckich przyjmując je, jako wartości zmiennej losowej. Zdefiniowano model i oszacowano ryzyko wystąpienia szkody.

17

Probabilistic Model of Fatigue Strength

Drobina R.

Fibres & Textiles in Eastern Europe

|

2013

|

Vol. 21, no. 3 (99)

61--67

EN

A literature review relating to problems connected with the evaluation of the fatigue strength of materials was carried out concerning appropriate probabilistic models. It was found out that fatigue strength could be described by the following distributions: exponential, Weibull’s, normal, Gumbel’s, Ferecht’s, Reyleight’s, Gamma and log-normal. However, for modeling the problems of fatigue strength durability of textile materials, probabilistic models based on Weibull’s theory and those based on the log-normal distribution seem to be most useful. The considerations presented also proved that many factors, mainly the kind of material used, the length of fibers in the assembly, the evenness of the thickness of the yarn and the system of spinning, influenced the fatigue strength of linear textile articles.

PL

Dokonano przeglądu literatury przedmiotu problematyki związanej z oceną trwałości zmęczeniowej materiałów, wraz ze stosownymi modelami probabilistycznymi. Stwierdzono, że trwałość zmęczeniowa może być opisana następującymi rozkładami: wykładniczym, Weibulla, normalnym, Gumbela, Ferechta, Reyleighta, Gamma i log-normalnym. Jednakże do modelowania problemów wytrzymałości zmęczeniowej wyrobów włókienniczych, ze szczególnym uwaględnieniem przędz zarówno gładkich, jak przędz o rozbudowanych powierzchniach najbardziej przydatne wydają się być modele probabilistyczne oparte na teorii Weibulla, a także modele bazujące na rozkładzie log-normalnym. Prezentowane rozważania dowiodły również, że na trwałość zmęczeniową liniowych wyrobów włókienniczych wpływa wiele czynników, w głównej mierze rodzaj użytego surowca, długość włókien w strumieniu, równomierność grubości samej przędzy, a także system przędzenia.

18

Programowy generator procesów stochastycznych Levy’ego

Walczak J., Mazurkiewicz S.

Poznan University of Technology Academic Journals. Electrical Engineering

|

2012

|

No. 69

169--174

PL

W artykule opisano metodę generacji α-stabilnych procesów Levy’ego. Podano podstawowe właściwości tych procesów i komputerowy algorytm ich generacji. Uzyskane wyniki zilustrowano przykładem. Opracowany generator może znaleźć zastosowanie w badaniach symulacyjnych układów z przebiegami stochastycznymi.

EN

The article describes a method of generating α-stable Levy processes. The basic properties of these processes and the algorithm of their generation is shown. The results are illustrated by the example. The developed generator can be used in simulation studies of systems with stochastic waveforms.

19

Some model of stochastic prediction

Tylutki B., Wesołowska M.

Journal of Mathematics and Applications

|

2011

|

Vol. 34

117--123

EN

This article presents a method of the stochastic prediction, more exactly the method of estimating of the covariance function of the stochastic process that is stationary in a wider sense. The reason for doing this is that the covariance function is necessary for prediction.

20

Wpływ Profesora Stanisława Trybuły na rozwój teorii estymacji sekwencyjnej dla procesów stochastycznych

Magiera R., Wilczyński M.

Matematyka Stosowana : matematyka dla społeczeństwa

|

2010

|

T. 11/52

57-65

PL

W artykule omówiono wkład Stanisława Trybuły w badania dotyczące sekwencyjnej estymacji dla procesów stochastycznych. Dwa jego artykuły, opublikowane w Dissertationes Mathematicae (1968, 1985), miały istotny wpływ na przyszły rozwój tej dziedziny i zainteresowały wielu statystyków matematyków. W artykule pokrótce omawiamy rezultaty uzyskane przez autorów zainspirowanych tymi dwoma fundamentalnymi pracami Stanisława Trybuły.

EN

This article provides an overview of the theoretical contributions made by Stanisław Trybuła to the field of sequential estimation for stochastic processes. His two papers, published in Dissertationes Mathematicae (1968,1985), have had a substantial impact on the field’s future development and influenced many statisticians. We give a short review of main results of those authors, who had been inspired by the two fundamental works of Stanisław Trybuła.