Pomiary hydrograficzne, realizowane na potrzeby projektowania morskich budowli hydrotechnicznych oraz kontroli ich utrzymania, wykonywane zgodnie z kategorią szczególną, określoną w Minimalnych Wymaganiach dla Pomiarów Hydrograficznych.
EN
Hydrographic surveys for the purpose of designing foundation of maritime hydrotechnical structures and for controlling of their utilization carried out in accordance with the particular category specified in The Minimal Requirements for Hydrographic Surveys.
Krakowskie zbiorniki wodne pochodzenia antropogenicznego stanowią atrakcyjny element krajobrazu miasta. Do największych i najbardziej wartościowych pod względem przyrodniczo-krajobrazowym, gospodarczym oraz rekreacyjnym należą: zalew Bagry, Staw Płaszowski, zalew Zakrzówek i zespół zbiorników wodnych w Przylasku Rusieckim. Na szczególną uwagę zasługuje zalew Bagry znajdujący się w pobliżu centrum miasta, który pomimo użytkowania już od lat 70. XX wieku nie doczekał się gruntownej inwentaryzacji. Prowadzone dotychczas badania naukowe koncentrowały się tylko na wybranych elementach geosfery, tj. zasobach flory i fauny (biosfera i hydrosfera) oraz zasobach złóż kruszyw naturalnych, gliny i iłów badanych otworami geologiczno-inżynierskimi (litosfera). Dotychczas część podwodna zbiornika nie była udokumentowana pod względem geomorfologicznym, choć od wielu lat Bagry stanowią atrakcyjne kąpielisko w centrum Krakowa oraz obiekt sportowy. W wielu opracowaniach naukowych i artykułach prasowych można znaleźć szereg wzmianek o wybranych parametrach morfometrycznych, lecz w dużej mierze podawane wartości są nieprawdziwe i niezgodne ze stanem rzeczywistym, wymagają zatem weryfikacji. Dziś zespoły geodezyjne dysponują narzędziami pomiarowymi i informatycznymi, które pozwalają na tworzenie map sytuacyjno-wysokościowych (powierzchni) oraz opracowań hydrograficznych (map batymetrycznych), co umożliwia wykonanie charakterystyki terenów wodnych, a w dalszej kolejności ich przystosowanie do celów rekreacyjnych, sportowych, dydaktycznych, edukacyjnych, przyrodniczych itp. W artykule przedstawiono wyniki pomiarów hydrograficznych zalewu Bagry oraz pełną analizę parametrów morfometrycznych zbiornika.
EN
Krakow’s anthropogenic water bodies make up an attractive element of the city landscape. The largest and most-valuable in ecological, landscape and economic aspects are Bagry, Staw Płaszowski, Zakrzówek, and the complex of water bodies in Przylasek Rusiecki. Especially worth noting is the Bagry Reservoir (Zalew Bagry) located near the city center, which has yet to be thoroughly inventoried despite being used since the 1970s. The scientific studies carried out thus far have covered only selected elements of the geosphere; i.e., investigating the flora and fauna resources (biosphere and hydrosphere), searching for aggregate resources, and drilling the clay and silt by geological-engineering (lithosphere). So far, the underground part has not been geo-morphologically documented, even though Bagry has functioned as an attractive bathing resort and a sporting venue in the center of Krakow for many years. In many scientific works and press articles, a lot of information can be found on selected morphometric parameters; however, these values require verification, as they are not current for the most part and do not reflect the actual situation. Nowadays, surveying teams have measurement and information technology tools that allow for the creation of situation and altitude maps (of the surface) and hydrographical (bathymetric) maps, which will allow for an assessment of the characteristics of the water areas and their adaptation for community purposes (recreation, sport, didactic, education, nature, etc.). This article presents the results of hydrographical measurements of Bagry and a full analysis of the morphometric parameters of the reservoir.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Geomorphological and ecological examination of waterbodies facilitates effi cient action aimed at their correct management and attributing proper functions to them or their parts. For years there have been many concepts of the management of numerous post-mining water bodies in Cracow, within the Local Site Development Plan (Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego). Within the borders of the city of Cracow there are several water bodies important and valuable in environmental, landscape, economic and recreational aspect. One of them is the Bagry Reservoir called Bagry Wielkie (the Great Bagry). Nowadays it consists of two parts separated with a dike: the bigger of the area 30.03 ha, fulfi lling the function of sports and recreation as well as economic function (Special Fishery „Wspólnota”, managed by the Regional Board of the Polish Angling Association – Zarząd Okręgowego Polskiego Związku Wędkarskiego Z.O. PZW Kraków/Cracow) and the smaller one – 0.57 ha, for many years being a breeding site of several protected species of birds and fi sh. The knowledge of the geometry of the water basin, characteristics of the bottom (type of the surface, mud) and location of water vegetation, makes base and component of reliable assessment of the state of water environment as well as making proper decisions in the area of the protection of natural resources or revitalization of the water body. This article presents the possibilities of measurement system Lowrence Mark-4, which, apart from hydrographical data, due to specialist algorithm of the interpretation of the return signal, provides numerical information on the hardness of the bottom and the thickness of the vegetation mass on its surface. Measurements made with the application of remote-controlled Smart-Sonar-Boat equipped with sonar Lowrence Mark-4 and GPS R8s Trimble provided important data giving basis to initial assessment of the condition and natural value of this diffi cult-to-access part of Bagry Reservoir.
PL
Rozpoznanie geomorfologiczne oraz przyrodnicze akwenu pozwala na prowadzenie skutecznych działań zmierzających do właściwego zagospodarowania zbiornika lub jego części oraz przypisanie mu właściwej funkcji. Od lat w Krakowie istnieje szereg koncepcji zagospodarowania wielu akwenów pogórniczych w ramach Miejscowych Planów Zagospodarowania Przestrzennego. W granicach miasta Krakowa zlokalizowanych jest kilka ważnych i wartościowych pod względem przyrodniczo-krajobrazowym, gospodarczym oraz rekreacyjnym akwenów wodnych. Jednym z nich jest Zalew Bagry zwany Bagrami Wielkimi. Obecnie składa się on z dwóch rozdzielonych wąską groblą części: większej o powierzchni 30,03 ha pełniącej funkcję rekreacyjno-sportową i gospodarczą (Łowisko Specjalne „Wspólnota” będące pod opieką Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Wędkarskiego Z.O. PZW Kraków) oraz mniejszej o powierzchni 0,57 ha, która stanowi od lat miejsce lęgowe kilku chronionych gatunków ptaków oraz tarlisko ryb. Znajomość geometrii misy zbiornika, charakterystyki powierzchni dna (rodzaj powierzchni, zamulnie) oraz lokalizacji roślinności wodnej, stanowi podstawę i składową wiarygodnej oceny stanu środowiska wodnego oraz podjęcie właściwych decyzji w zakresie ochrony zasobów przyrodniczych lub rewitalizacji akwenu. W artykule przedstawiono możliwości systemu pomiarowego Lowrence Mark-4, który poza danymi hydrograficznymi, dzięki specjalistycznym algorytmom interpretacyjnym sygnału powrotnego, dostarcza ponadto informacje w formie liczbowej o twardości dna oraz miąższości masy roślinnej zalegającej na jego powierzchni. Pomiary wykonane przy wykorzystaniu zdalnie sterowanej jednostki pływającej Smart-Sonar-Boat wyposażonej w sonar Lowrence Mark-4 oraz odbiornika GPS R8s Trimble’a dostarczyły istotnych danych, które dają podstawę wstępnej oceny kondycji oraz wartości przyrodniczej trudnodostępnej części Zalewu Bagry.
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Within the borders of the city of Cracow there are several water bodies that are important and valuable in ecological, aesthetic (landscape), economic and recreational aspect. One of them is the Bagry Reservoir, called Bagry Wielkie, situated in Płaszów, in the neighbourhood of the zone designed for industry, warehouses, transport (railway no. 91) and residential areas. Over the whole period of its existence and use, the water body was subdued to frequent geometric changes. Transformations resulted mainly from the demand of the neighbouring brickyards for clay, gravel and sand exploited for the needs of the development in the area of Płaszów, especially during Nazi occupation and the stage of the fi rst phase of the industrialization of socialist Poland (1950–1970). The end of exploitation in 1972 and leaving the excavation without carrying out the process of remediation measures caused the return of ground waters to the state of hydro-geological (spontaneous liquidation of the depression funnel). The change in the level of the water table and a very complicated shoreline, typical in this type of post-exploitation water bodies, often cause the separation of the peripheral fragments of the water body from its main part. This limits the possibility of applying popular bathymetric sets, i.e. echo-sonars fi xed on manned boats, carrying out the process of acoustic probing in water areas. In 1999, the small water body located in the south-west part of the study area, was still an integral part of the Bagry. Nowadays it is separated from the main body with a narrow piece of land. Thus the supplementation of hydrographical documentation required the application of automatic measurement tools. The article presents the results of the application of hydro-drone Smart-Sonar-Boat in making a bathymetric map of this poorly accessible fragment of Bagry, making contribution to the cartographic documentation made by R. Gawałkiewicz (Gawałkiewicz R., 2017).
PL
W granicach miasta Krakowa zlokalizowanych jest kilka ważnych i wartościowych pod względem przyrodniczo-krajobrazowym, gospodarczym oraz rekreacyjnym akwenów wodnych. Jednym z nich jest Zalew Bagry zwany Bagrami Wielkimi, położony w Płaszowie, w sąsiedztwie strefy przemysłowej, magazynowej, komunikacyjnej (linii kolejowej nr 91) oraz mieszkalnej. W całym okresie jego istnienia i użytkowania, akwen ulegał częstym zmianom geometrycznym. Przeobrażenia wynikały głów nie z zapotrzebowania okolicznych cegielni na glinę oraz żwirów i piasków eksploatowanych na potrzeby prowadzonych inwestycji w rejonie Płaszowa, zwłaszcza w okresie okupacji hitlerowskiej oraz etapu pierwszej fazy industrializacji socjalistycznej Polski przypadającej na lata 1950–1970. Zakończenie eksploatacji w 1972 roku i pozostawienie wyrobiska bez przeprowadzenia procesu rekultywacji, spowodowało powrót wód gruntowych do stanu równowagi hydrogeologicznej (samoistna likwidacja leja depresji). Zmiana poziomu zwierciadła wody oraz bardzo urozmaicona linia brzegowa, charakterystyczna dla tego typu wyrobisk pogórniczych, powoduje często separację peryferyjnych fragmentów wyrobiska od części głównej akwenu. To z kolei ogranicza możliwości zastosowania popularnych zestawów batymetrycznych, tj. echosond montowanych na pokładach łodzi lub innych jednostek pływających w procesie sondowania akustycznego takich stref wodnych. Zlokalizowane w części południowo-zachodniej oczko wodne, które jeszcze w 1999 roku stanowiło integralną część Zalewu Bagry, dziś oddzielone jest od części głównej akwenu wąskim pasem terenu. Stąd uzupełnienie dokumentacji hydrograficznej wymagało zastosowania automatycznych narzędzi pomiarowych. W artykule przedstawiono wyniki zastosowania hydrodrona Smart-Sonar-Boat w opracowaniu mapy batymetrycznej trudnodostępnego fragmentu Bagrów, co stanowi uzupełnienie opracowania kartograficznego części głównej sporządzonego przez R. Gawałkiewicza (Gawałkiewicz R., 2017).
5
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
One of the biggest and the most valuable water bodies in the aspect of nature, landscape, economy and recreation, localized within the city of Krakow is the Bagry Lake (Bagry Reservoir). Despite the fact that mining stopped in 1970s, the water body has not been inventoried so far (including hydrographical survey) and has not been investigated in an interdisciplinary way. Although it is a relatively new object, in the preserved publications and local press articles it is difficult to find information about the history of the origin and the stages of the development of the water body. The analysis of archival cartographic materials and hydrographical measurements made by the author makes a perfect supplementary material to learn about history of the formation of such an urban water body, specific in ecological and landscape-related aspect.
PL
Jednym z największych i najbardziej wartościowych pod względem przyrodniczo-krajobrazowym, gospodarczym oraz rekreacyjnym akwenów wodnych zlokalizowanych w granicach miasta Krakowa jest Zalew Bagry. Pomimo niegórniczego użytkowania już od lat 70. XX wieku, zbiornik nie doczekał się gruntownej inwentaryzacji (w tym opracowania hydrograficznego) i nie został poddany szczegółowym interdyscyplinarnym badaniom naukowym. Mimo iż jest on względnie młodym obiektem, z zachowanych publikacji i artykułów prasowych lokalnych wydawnictw trudno doszukać się historii powstania i opisu etapów jego rozwoju. Analiza archiwalnych materiałów kartograficznych oraz dokonane przez autora pomiary hydrograficzne, stanowią doskonały materiał uzupełniający dla poznania historii tworzenia tak szczególnego pod względem krajobrazowo-przyrodniczym akwenu miejskiego.
6
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Współczesne systemy sonarowe wykorzystywane są głównie do poszukiwania i wykrywania obiektów podwodnych, które mogą wpłynąć na bezpieczeństwo pływania i postoju jednostek pływających. Zadaniem operatora takich systemów jest optymalne ustawienie zobrazowania oraz odpowiedni dobór parametrów operacyjnych umożliwiających detekcję ech a następnie identyfikację wykrytych celów. Operator dokonuje korekty uzyskanych danych sonarowych, poprawiając tym samym jakość zobrazowania i możliwości interpretacji wyników pomiarów. W artykule rozpatrywanym problemem badawczym jest przekształcanie obrazów, dokonywanie korekcji geometrycznej oraz ekstrakcja obiektów z tła obrazu sonarowego. Zaprezentowana metoda automatycznego wyszukiwania obiektów wykorzystuje cechy morfologiczne sonogramów oraz geometryczne i arytmetyczne metody przetwarzania sygnałów stosowane do obróbki i analizy obrazów cyfrowych. Na etapie wyszukiwania cech obiektów sonarowych wykorzystano metody minimalno-odległościowe stosowane w rozpoznawaniu obrazów. Opracowana aplikacja umożliwiła przeprowadzenie eksperymentu badawczego przedstawiającego kolejne etapy detekcji obiektów sonarowych. Otrzymane wyniki mogą wskazywać na poprawność przyjętych założeń do badań oraz poprawność ich przeprowadzenia.
EN
Contemporary sonar systems are used mainly to search for and detect underwater objects which might affect the safety of navigation or the safety of moored watercraft. The task of the sonar operator is to display the optimal settings of the sonar image and to select the proper operational parameters that enable detection and identification of hidden targets. The operator performs corrections of the recorded sonar data, thereby improving the image quality and the ability to interpret the survey results. The paper deals with the research problem of changing display images, conducting geometric corrections, and extracting objects from the sonar imagery background. The presented method for the automatic searching of objects utilizes the morphologic features of sonograms and geometric and arithmetic methods of digital signal processing. In searching for the features of a sonar target, the minimal-distance methods used in pattern recognition were applied. The developed application makes it possible to perform research experiments that follow the stages of sonar detection of objects. The obtained results can indicate the validity of the research assumptions and the appropriateness of the methods used.
8
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Recent advances in GPS-technology (GNSS) enable hydrographic surveyors to capture the topography of the bottom and the water surface with even more accuracy. Faculty of Geodesy, University of Zagreb, recently acquired the latest technology for performing the precise hydrographic surveying: Trimble R8 GNSS receiver that is going to be used with already used echo sounding equipment. The GSM signals are used for transmitting corrections from the base station to the rover. Thus, it is possible to use single-frequency DESO 14 for two-frequencies bathymetry through repeating the course of the vessel on exactly the same points with both transducers. It is expected that the new technology shall yield more accurate results and increase measurement speed, because the OTF times should be significantly shortened.
Faculty of Geodesy, University of Zagreb, recently acquired the latest technology for performing the precise hydrographic surveying. The equipment consists of ATLAS DESO 14 surveying echosounder with two transducers: one with high frequency (210 kHz) and second with low frequency (33 kHz). The position of the transducer is determined with Real Time Kinematics GPS pair of Trimble R8 receivers. Thus, it is possible to use single-frequency DESO 14 for two-frequencies bathymetry through repeating the course of the vessel on exactly the same points with both transducers. The results of the application of this method in measuring two lakes in the National Park Plitvice Lakes are shown in this paper.
11
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W referacie zaprezentowano współczesne możliwoci hydrografii morskiej w zakresie pozyskiwania i przetwarzania danych pomiarowych z wykorzystaniem sonarów i echosond wielowiązkowych. Przedstawiono rezultaty prac własnych uzyskane, oryginalne efekty przetwarzania danych georeferencyjnych w postaci mozaiki dna, map hybrydowych, element elementów wizualizacji 3D oraz animacji komputerowej wybranych obszarów dna morskiego elementów obiektów podwodnych (wraki). Ukazano rolę i znaczenie tych opracowań w pogłębieniu wiedzy człowieka o obiektach podwodnych oraz ułatwieniu ich identyfikacji i weryfikacji.
EN
Contemporary possibilities of the hydrography in collecting and processing of the survey data from sonar and multibeams echosounders are described in this paper. Our own research results original effects of processing geodata as a mosaic of the sea bottom, hybryd-charts, elements of 3D visualization and computer animations of selected areas of the sea bottom and underwater objects (wrecks). The paper shows the role and significance of this presentation in broadening our knowledge about underwater objects and in facilitating identification and verification of them.
W artykule przedstawiono proces pozyskiwania danych do tworzenia numerycznego modelu dna, zarówno morskiego, jak i akwenów śródlądowych. Ze względu na wykorzystywanie w pomiarach morskich tych samych systemów pozycyjnych, co w pomiarach lądowych, scharakteryzowano wyłącznie aparaturę do pomiaru głębokości oraz urządzenia do pomiarów towarzyszących. Przedstawiono technologię prowadzenia pomiarów, zakłócenia ruchu jednostki pomiarowej oraz możliwości zwiększenia dokładności pomiarów hydrograficznych.
EN
In this paper has been shown the process of obtaining of data for digital model of sea and inland bottom. Because of usage during sea surveys and terrestrial measurements these same positioning systems, there have been described only instruments for depth and accompanying measurements. There also have been presented the technology of surveying, movement disruptions of the sounding vessel and possibilities of increasing the accuracy of the hydrographic surveys.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.