Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Urban mining: Phytoextraction of noble and rare earth elements from urban soils

Gawroński Stanisław, Łutczyk Grzegorz, Szulc Wiesław, Rutkowska Beata

Archives of Environmental Protection

|

2022

|

Vol. 48, no. 2

24--33

EN

The increasing demand for noble metals boosts their price. In order to meet the increasing demand for elements, a number of technologies are being developed to recover elements already present in the environment. Traffic-related metal pollution is a serious worldwide concern. Roadside soils are constantly subjected to the deposition of metals released by tailpipe gases, vehicle parts, and road infrastructure components. These metals, especially platinum group elements from catalytic converters, accumulating in the soil pose a risk both for agricultural and residential areas. Phytomining is suggested as a novel technology to obtain platinum group metals from plants grown on the contaminated soil, rock, or on mine wastes. Interest in this method is growing as interest in the recovery of rare metals is also increasing. Based on the research of many authors, the sources and amounts of noble metals that accumulate in soil along communication routes have been presented. The paper presents also plants that can be used for phytomining.

PL

Aby sprostać rosnącemu zapotrzebowaniu na metale szlachetne poszukuje się technologii odzyskiwania pierwiastków już obecnych w środowisku. Gromadzące się w glebie metale, zwłaszcza pierwiastki z grupy platynowców pochodzące z katalizatorów, stanowią zagrożenie dla środowiska. Fitoekstrakcja jest technologią wykorzystywaną do pozyskiwania metali z grupy platynowców z roślin rosnących na zanieczyszczonej glebie, skale lub odpadach kopalnianych. Zainteresowanie tą metodą rośnie wraz ze wzrostem zainteresowania odzyskiem metali rzadkich. Na podstawie wyników badań różnych autorów przedstawiono ilości metali szlachetnych gromadzących się w glebie wzdłuż szlaków komunikacyjnych. W pracy przedstawiono także rośliny, które można wykorzystać do fitoekstrakcji.

2

Założenia do utworzenia sieci odzysku platynowców ze zużytych katalizatorów samochodowych w Polsce

Święcicka Zofia, Saternus Mariola, Gajdzik Bożena

Gospodarka Materiałowa i Logistyka

|

2019

|

nr 3

22--32

PL

Rosnące ceny wydobycia metali szlachetnych oraz zmiany przepisów recyklingowych w państwach Unii Europejskiej skutkują wymogiem odzysku platynowców ze zużytych katalizatorów samochodowych. W Polsce przerób zużytych katalizatorów na skalę produkcyjną właściwie nie istnieje, ponieważ tylko nieliczne przedsiębiorstwa zajmują się przerobem platyny jako surowca wtórnego. Proces odzysku platynowców (Pt, Pd i Rh) z katalizatorów pochodzących z recyklingowych części samochodowych na rynku krajowym realizowany jest zagranicą. Wiedza na temat sposobu organizacji sieci odzysku platynowców w trakcie demontażu samochodów w Polsce jest ważnym elementem stworzenia uzupełniającego źródła produkcji platyny na rynku krajowym. W niniejszej pracy przedstawiono konfiguracje możliwej struktury sieci podmiotów współpracujących ze sobą w procesie odzyskiwania platyny ze zużytych katalizatorów samochodowych.

EN

Increasing prices of precious metals extraction and changes in recycling regulations in European Union Member States result in the requirement of Platinum recovery from used car catalysts. In Poland, there is practically no processing of used car catalysts on a production scale, as only a few companies deal with the processing of platinum as a secondary raw material. The process of platinum group metals recovery (Pt, Pd and Rh) from catalytic converters from car recycling on the domestic market is carried out abroad. Knowledge about the organization of the platinum recovery network during the dismantling of cars in Poland is an important element in creating a complementary source of Platinum production on the domestic market. This paper presents configurations of a possible network structure of entities cooperating with each other in the process of Platinum recovery from used car catalysts.

3

Badanie transportu jonów metali w wybranych układach separacyjnych

Rzelewska-Piekut M., Janiszewska M., Staszak K., Regel-Rosocka M.

Przemysł Chemiczny

|

2018

|

T. 97, nr 12

2045--2049

PL

Przedstawiono ługowanie, ekstrakcję ciecz-ciecz i ultrafiltrację micelarną jako skuteczne sposoby wydzielania takich pożądanych jonów metali, jak platynowce i kobalt z odpadowych katalizatorów samochodowych i z roztworów wodnych.

EN

Pulverized spent automobile catalyst was leached with acidic solns. (optionally with H₂O₂). The leachates were liq.-liq. extd. with com. org. phase-contg. complexants to remove Fe(III), Mg(II) and Zn(II) ions and to sep. them from Pt group ions present in the raffinate. Co(II) ions were also recovered by using a com. complexant. The ultrafiltration in presence of surface active agents resulted in sepn. of Co(II) ions from Zn(II) ions.

4

Occurrence of platinum group metals in the environment and their use

Trębacz H., Michno P.

Structure and Environment

|

2017

|

Vol. 9, no. 4

283--298

EN

Monoliths that are part of the automotive catalysts include noble metals: platinum, palladium and rhodium, which acts as a catalyst. During the operation of these devices platinum group elements (PGE) are released into the environment. The characteristics of individual metals belonging to the platinum group are presented in this article. These metals can be found in road sediments as well as in water or food. Platinum resources are constantly shrinking, so one of the ideas is their exploitation from the solar system. This article also presents methods of platinum recovery. The publication provides an overview of the literature on platinum-related issues.

PL

Monolity, które są częścią katalizatorów samochodowych, zawierają metale szlachetne: platynę, pallad i rod, które pełnią funkcję katalityczne. W trakcie eksploatacji tych urządzeń następuje emisja platynowców do środowiska. Przedstawiono charakterystykę poszczególnych platynowców. Metale te możemy odnaleźć w osadach drogowych, jak i w wodzie czy żywności. Zasoby platynowców stale się kurczą, dlatego jednym z pomysłów jest ich eksploatacja z Układu Słonecznego. Zaprezentowano również metody odzysku platynowców. W publikacji przedstawiono przegląd literatury dotyczącej zagadnień związanej z platynowcami.

5

Metale szlachetne w złożu Morrison, Sudbury, Kanada

Foltyn K., Pieczonka J., Piestrzyński A., Synowiec P.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2017

|

nr 469

251--264

PL

W położonym w zagłębiu Sudbury złożu Morrison eksploatuje się rudę zawierającą miedź, nikiel, platynę, pallad oraz złoto. W składzie mineralnym dominuje chalkopiryt, natomiast głównymi minerałami niklu są pentlandyt oraz milleryt. Pobrane próbki zawierają także kubanit, mackinawit, pirotyn, magnetyt, sfaleryt oraz galenę. W peryferyjnych częściach żył przeważa bornit, który nierzadko zawiera żyłki srebra rodzimego. Platyna występuje w formie własnych minerałów, wśród których dominują kompozytowe agregaty moncheitu (PtTe2) z hessytem (Ag2Te), rzadziej występują masłowit (PtBiTe) oraz sperrylit (PtAs2). Pallad może występować jako podstawienia w pentlandycie, tworzy także własne minerały: micheneryt (PdBiTe) i paołowit (Pd2Sn). Tellurki i bizmuto-tellurki wykazują podstawienia Pt-Pd oraz Bi-Te. Złoto występuje w formie rodzimej oraz jako elektrum. Obserwowana strefowość w występowaniu pierwiastków może być wyjaśniona frakcjonalną krystalizacją magmowych siarczków. Prawdopodobna jest częściowa remobilizacja metali szlachetnych (zwłaszcza złota i palladu) przez późniejsze procesy hydrotermalne i/lub metamorficzne, z którymi jest związana obecność idiomorficznego kwarcu, krzemianów (epidot, amfibole) oraz wtórnego magnetytu zawierającego inkluzje siarczków.

EN

The Morrison deposit, located in Sudbury Mining Camp, produces ore containing copper, nickel, platinum, palladium and gold. Chalcopyrite dominates the mineral assemblage, while the main Ni-bearing phases are pentlandite and millerite. Cubanite, mackinawite, pyrrhotite, magnetite, sphalerite and galena are present too. Bornite is the main mineral in the peripheral parts of veins, often containing native silver veinlets. Platinum occurs as discrete PGM minerals: composite grains of moncheite (PtTe2) with hessite (Ag2Te); maslovite (PtBiTe) and sperrylite (PtAs2) are rare. Palladium can occur as a substitution in pentlandite and as discrete PGM minerals: michenerite (PdBiTe) and paolovite (Pd2Sn). Tellurides and bismuth-tellurides often display Pt-Pd and Bi-Te substitutions. Gold is present as a native element and as electrum. A zonation in the occurrence of elements can be explained by fractional crystallization of magmatic sulphides. There is a possibility of partial remobilization of precious metals (especially gold and palladium) by later hydrothermal and/or metamorphic processes with associated authigenic quartz, silicates (epidote, amphiboles) and secondary magnetite containing sulphide inclusions.

6

Woltamperometryczna metoda oznaczania platynowców na stałej elektrodzie bizmutowej

Hołowiak D., Baś B., Węgiel K.

Analit

|

2016

|

Nr 2

164--169

PL

W pracy zaprezentowano nowatorski opis woltamperometrycznej procedury oznaczania jednego z metali z grupy platynowców, Pd(II), przy użyciu pierścieniowej elektrody bizmutowej (RBiABE) z elektrochemicznie aktywowaną powierzchnią. Praca dotyczy niezwykle istotnych zagadnień związanych z oznaczaniem śladowych ilości platynowców w próbkach środowiskowych. Badanie przeprowadzono przy wykorzystaniu katalityczno-adsorpcyjnej woltamperometrii stripingowej CAdSV. W opracowaniu zawarto niezbędne informacje o źródłach zanieczyszczenia środowiska związkami palladu i platyny, a także opisano inne metody analityczne stosowane do oznaczania śladowych zawartości Pd(II) i Pt(II). Analiza obejmowała oznaczenie jonów Pd(II) w dotowanych próbkach wód (z rzeki Rudawa oraz wody wodociągowej), dokładność metody potwierdzono przez badanie odzysku. Uwagę skupiono na doborze najkorzystniejszych parametrów instrumentalnych rejestracji woltamogramów oraz optymalizacji składu elektrolitu podstawowego. W optymalnych warunkach pomiaru, dla proponowanej procedury oznaczania Pd(II) uzyskano limit detekcji LoD = 3·10-3 μg/L, liniową odpowiedź w zakresie 2–180 μg/L i powtarzalność w granicach od 0,1 do 7,7%. W celu oceny zakresu liniowości metody sporządzono krzywą kalibracji, dla której uzyskano współczynnik korelacji r = 0,9997. Stwierdzono, iż przedłożona procedura analityczna pozwala na precyzyjne i dokładne oznaczenie jonów Pd(II) w próbkach wód rzecznych. Stąd wniosek, że metoda może znaleźć zastosowanie w rutynowych oznaczeniach jonów palladu w wodach.

EN

This work describes application a novel type of renewable bismuth bulk annular band working electrode (RBiABE) for adsorptive stripping voltammetric (AdSV) determination ions of platinum group metals - Pd (II). Measurements were performed using catalytic-adsorptive stripping voltammetry (CAdSV). The usefulness of the electrode RBiABE in environmental analysis was demonstrated by studying the recovery of Pd(II) from spiked tap and river water samples (Rudawa - Kraków, Poland). Considerable attention is focused on the selection of instrumental parameters (composition of the electrolyte, pH, time and potential). The proposed method was successfully applied in determination of the ion Pd (II), the limit of detection was LoD = 3 · 10-3 mg / L, a linear response in the range of 2-180 mg / L and repeatability in the range of 0.1 to 7.7% . The effectiveness of the procedure was tested by studying the linearity of the method (r = 0.9997). The analytical procedure allows for precise and accurate determination of Pd (II) ions in the samples of river water. Therefore, it can successfully be used in routine assays of palladium ions in water samples.

7

Odzysk platynowców z zużytych katalizatorów

Fornalczyk A.

Recykling

|

2015

|

nr 5

24--25

8

Nowe przepływowe metody oznaczania platynowców wykorzystujące biosorpcję i zjawisko chemiluminescencji

Malejko J.

Analityka : nauka i praktyka

|

2013

|

nr 2

23--27

PL

W wielu ośrodkach naukowych na świecie prowadzone są badania mające na celu opracowanie wiarygodnych procedur oznaczania platynowców w próbkach środowiskowych i biologicznych, poznanie procesów migracji i transformacji tych metali w środowisku, ich biodostępności dla organizmów żywych oraz zagrożeń z tym związanych.

9

Oznaczanie zawartości rodu i platynowców metodami absorpcyjnej spektrometrii atomowej

Szmidt E.

Transport Samochodowy

|

2012

|

z. 4

69--80

PL

Zawartość rodu (Rh) w skorupie ziemskiej wynosi około 0,001 ppm (part per milion). Rod należy do grupy platynowców (PGEs: Platinum group elements – Pt, Pd, Rh, Ru, Ir, Os). Odgrywa on kluczową rolę w prawidłowym funkcjonowaniu konwerterów katalitycznych, szeroko stosowanych w samochodach, a także niektórych urządzeniach kuchennych, w celu redukcji gazowych zanieczyszczeń (CO, NOx oraz węglowodorów). Z uwagi na to, że zawartość rodu (również Pt i Pd) w naturze jest bardzo niska, oznaczanie ich zawartości w próbkach środowiskowych stanowi poważne wyzwanie dla analityków. Coraz powszechniejsze zastosowanie rodu w przemyśle przyśpieszyło rozwój metod analitycznych, pozwalających oznaczać ten pierwiastek. Celem niniejszego artykułu jest oszacowanie przydatności atomowej spektrometrii absorpcyjnej (ASA) do analiz ilościowych rodu w różnych materiałach: próbki środowiskowe, biologiczne, metalurgiczne oraz geologiczne.

EN

The content of rhodium (Rh) in the earth's crust is about 0.001 ppm (part per million). Rhodium belongs to the platinum group of metals (PGEs: Platinum group elements - Pt, Pd, Rh, Ru, Ir, Os). It plays a key role in the proper functioning of catalytic converters that are widely used in cars, as well as some kitchen appliances, to reduce gaseous pollutants (CO, NOx and hydrocarbons). Due to the fact that the rhodium content (including Pt and Pd) in nature is very low, determination of their content in environmental samples is a major challenge for the analysts. More widespread use of rhodium in the industry accelerated the development of analytical methods, of detecting this element. The purpose of this article is to assess the suitability of atomic absorption spectrometry (AAS) for the quantitative analysis of rhodium in a variety of materials: environmental, biological, metallurgical and geological samples.

10

Recykling platynowców z pojazdów. Cz. II

Gola-Sienkiewicz R.

Recykling

|

2012

|

nr 10

22--24

PL

Czy polski system recyklingu stać na niezagospodarowanie tzw. kopalni na kółkach? Średnio samochód zawiera: stal – 870 kg, aluminium – 120 kg, ołów – 16 kg, miedź – 13 kg oraz cynę, cynk, chrom, magnez, nikiel, platynę, pallad, rod i wiele innych. Elektronika samochodowa to bogactwo różnych metali. Z ogólnego zapotrzebowania na platynę niemal 50% generuje przemysł motoryzacyjny. W 2010 r. z ogólnej masy zakupionego na świecie palladu 58% trafiło do katalizatorów w samochodach osobowych i ciężarowych, a w przypadku rodu blisko 80%. Uśrednione roczne światowe wydobycie takich pierwiastków jak pallad to 200 t, platyna 170 t, a rod to 20 t (dane z 2010 r.). O tym, jak ważny jest pallad, platyna oraz rod świadczą notowania giełdowe ostatnich lat oraz zawirowania społeczne i polityczne w miejscach ich wydobycia. Gdy największy strach związany ze światowym załamaniem gospodarczym minął, platynowce zaczęły odrabiać straty, w czym na pewno pomagało drożejące złoto. Od grudnia 2008 r. pallad zdrożał prawie o 400%, podczas gdy platyna o nieco ponad 100%. Od kwietnia 2010 r. cena platyny wzrosła niecałe 5%, podczas gdy pallad 55%. Wydaje się to mieć związek przede wszystkim ze wspomnianą substytucją platyny palladem w katalizatorach, a także ponownym wzrostem znaczenia silników benzynowych, które dzięki zmniejszeniu rozmiarów i zamontowaniu turbosprężarki mogą z powodzeniem konkurować z silnikami diesla, jeśli chodzi o ekonomię spalania.

11

Recykling platynowców z pojazdów. Cz. I

Gola-Sienkiewicz R.

Recykling

|

2012

|

nr 9

36--37

PL

Wraz ze zwiększającą się ilością samochodów wzrasta zapotrzebowanie na surowce, z których one powstają. O rozwoju motoryzacji może świadczyć ilość samochodów przypadająca na tysiąc mieszkańców. W 2009 r. było to: w Europie – 473, w Japonii – 452, w USA – 437, w Korei Południowej – 270, w Rosji – 235, w Brazylii – 122, w Chinach – 24 i Indiach – 8. Na samym Starym Kontynencie liczba aut jest zróżnicowana. W Luksemburgu przypada 660 aut na tysiąc mieszkańców (statystycznie najwięcej), a w Rumunii, znajdującej się na końcu statystki, 198 aut. W Polsce odnotowano 432 samochodów na tysiąc mieszkańców. Statystki pokazują, że co roku zwiększa się ilość pojazdów poruszających się po drogach świata. Razem ze zwiększającą się ilością aut wzrasta też zapotrzebowanie na surowce, z których powstają nowe pojazdy. Nowe technologie pozwalają na zastosowanie innowacyjnych rozwiązań w procesie projektowania i produkcji aut.

12

Samochodowe reaktory katalityczne oraz ich wpływ na środowisko

Czora M., Gambuś F.

Czasopismo Techniczne. Mechanika

|

2012

|

R. 109, z. 9-M

41--56

PL

Zastosowanie samochodowych reaktorów katalitycznych zmniejszyło stężenie emitowanych wraz ze spalinami zanieczyszczeń o 80–90%. Ich stosowanie wiążę się jednak z dodatkową emisją rzadkich metali (platyny, rodu i palladu) do środowiska. Szybko zaczęto stwierdzać śladowe ilości tych metali w glebie w pobliżu tras komunikacyjnych. Wykrycie platynowców w środowisku dało impuls do intensywnych badań nad ich bioakumulacją i wpływem na zdrowie ludzi.

EN

The use of automotive catalytic converters reduced amount of nitrogen oxides, carbon monoxide and hydrocarbons in the exhaust gases for 80–90%. The catalytic converters leads to the additional separation of rare metals (platinum, rhodium and palladium) into the environment. Traces of these metals were found soon after in the environment, initially only in the soil near the routes. Detection of platinum in the environment triggered intensive research for their possible bioaccumulation and influence to the human health.

13

Ekstrakcyjne metody wydzielania i rozdziału metali szlachetnych

Cieszyńska A., Regel-Rosocka M., Wiśniewski M.

Przemysł Chemiczny

|

2011

|

T. 90, nr 8

1579-1585

14

Poszukiwania nowych zasobów surowców w układzie słonecznym

Łuszczek K.

Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Studia i Materiały

|

2011

|

Vol. 133, nr 40

85-94

PL

W artykule wskazano potencjalne miejsca poszukiwania nowych złóż surowców w Układzie Słonecznym, ze szczególnym uwzględnieniem pasa planetoid. Przedstawiono zalety pasa planetoid oraz źródła informacji o znajdujących się w nim ciałach. Analizowano skład chondrytów zwyczajnych, grupy meteorytów pochodzących z planetoid, w celu określenia zawartości platynowców. Wysoka koncentracja tych metali na poziomie 8-21 ppm odpowiada zawartości platynowców w obecnie eksploatowanych złożach (3,8-22,0 ppm). Przyjmując, że planetoidy zbudowane są ze skał odpowiadających składem chondrytom zwyczajnym, oszacowano potencjalne zasoby platynowców pochodzących z przykładowych planetoid. Obliczono także czas na który wystarczyłyby te zasoby, przy założeniu obecnego zapotrzebowania na metale z grupy platyny.

EN

In this article, the prospective places of finding new natural resources in the Solar System are shown with great stress placed on the asteroid belt. The advantages of and the sources of information about asteroids are described. Based on the composition of ordinary chondrites, groups of meteorites originated from asteroids, the Platinum Group Metal content is determined. High concentration of these metals (8-21 ppm) corresponds with the PGM content in today's mining deposits (3.8-22.0 ppm). Assuming that asteroids are parent bodies of ordinary chondrites and both have the same chemical composition, the possible resources from asteroids are estimated. Knowing today's demand for PGM, the time of utilization of these reserves is calculated.

15

Zużyte katalizatory samochodowe jako źródło platynowców

Saternus M., Fornalczyk A.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2009

|

R. 54, nr 2

59-67

PL

Wzrost zużycia platynowców w motoryzacji związany jest z coraz większą liczbą produkowanych samochodów z katalizatorami. Spowodowane jest to głównie faktem wprowadzenia zaostrzonych norm dotyczących emisji szkodliwych związków chemicznych. W pracy przedstawiono charakterystykę katalizatorów wykorzystywanych w samochodach z silnikiem benzynowym (TWC - Three Way Catalyst) oraz w samochodach z silnikiem wysokoprężnym Diesla (DOC - Diesel Oxidation Catalyst, DPF - Diesel Particulate Filters, NAC - NOx adsorber catalyst). Na rysunkach pokazano schematy i mechanizmy działania tych katalizatorów. Podano również skuteczność ich działania (zdolność usuwania NOx, HC i CO). Zwiększona produkcja katalizatorów samochodowych spowodowała znaczny wzrost zapotrzebowania na platynowce. Fakt ten pociągnął za sobą znaczny wzrost cen tych metali. W pracy przedstawiono jak kształtowały się ceny platyny, palladu i rodu w 2007 r. oraz na początku 2008 r. Podano również wartości produkcji platyny, palladu i rodu w 2007 r. z uwzględnieniem głównych producentów. W tablicach zestawiono wartości zapotrzebowania na platynę, pallad i rod w 1998 i 2007 r. uwzględniające zastosowanie tych metali oraz w przypadku platyny i palladu także regiony geograficzne (Ameryka Pn., Japonia, Europa, inne kraje). Produkcja katalizatorów samochodowych wykorzystuje 84,4 % bieżącego zapotrzebowania na rod i 48 % zużywanej corocznie platyny. Coraz częściej obserwuje się starania, by część platyny w katalizatorach samochodowych zastąpić tańszym palladem. Odzysk platynowców z katalizatorów samochodowych w ciągu ostatnich dziesięciu lat znacznie wzrósł, ale wciąż jest niewystarczający. W chwili obecnej znanych jest wiele metod przerobu zużytych katalizatorów. Platynowce odzyskiwane z katalizatorów samochodowych stają się zatem istotnym źródłem tych metali. Duża czystość odzyskanych metali powoduje, że ponowne ich wykorzystanie nie nastręcza problemów finansowych. W pracy porównano wielkość odzysku platynowców w latach 1998-2008. Jeden kg platyny można uzyskać z dwóch ton zużytych katalizatorów samochodowych. Odpowiednio wysoka podaż zużytych katalizatorów samochodowych jest zatem warunkiem opłacalności procesu odzysku z nich platynowców. Istotnym elementem jest dobrze zorganizowana sieć skupu katalizatorów i sieć logistyczna pomiędzy zakładami demontażu a zakładami recyklingu. W trakcie całego procesu można zaobserwować także pewne straty platynowców spowodowane np. kradzieżą monolitu, złym segregowaniem złomu czy nieodpowiednim traktowaniem monolitu katalitycznego. W artykule przedstawiono również etapy recyklingu i straty platynowców powstające w ich trakcie.

EN

The increase of Platinum Group Metals in automotive industry is connected with the still growing amount of cars. Today all cars have to be produced with the catalytic converters. The presence of catalytic converters in car is caused by the sticker standards which try to protect the environment against harmful chemical compounds emitted to the air. This paper presents the characteristics of catalytic converters used in cars with gasoline-powered engine (TWC - Three Way Catalyst) and diesel engine (DOC - Diesel Oxidation Catalyst, DPF - Diesel Particulate Filters, NAC - NOx adsorber catalyst). Schemes and pictures of these converters are shown. There are also given data describing effectiveness of these converters. The increasing production of catalytic converters causes that the demand for platinum group metals is still rising. Thus, the prices of these metals are very high. There are given values of platinum, palladium and rhodium prices in year 2007 and in the beginning of the year 2008. The total production of these metals is shown taking into consideration the main producers. The values of PGM demand are juxtaposed in tables. These juxtapositions concern two years: 1998 and 2007 and take also into account the application of these metals and the geographical regions like North America, Japan, Europe and other countries. The production of catalytic converters has used annually 84.4 % of rhodium demand and 48 % of platinum demand. Because palladium is cheaper than platinum, so there are some efforts done to replace some part of platinum in catalytic converters with palladium. The PGM recovery from used auto catalytic converters has been increased during the last 10 years. However this recovery is not sufficient. Today there are many methods used for PGM recovery from used catalytic converters. Therefore the catalytic converters have became more and more important source of Platinum Group Metals. The high purity of these metals causes that there are no financial problem in reusing them. The comparison of PGM recovery in years 1998-2007 has been done. 1 kg of platinum can be obtained from two tons of used auto catalytic converters. So the PGM recovery process will be profitable on condition that there is adequately high level of used catalytic converters supply. Very important element of recycling process is well organized catalytic converters purchase network and logistic network between dismantling plants and recycling plants. There can be also observed some losses of PGM during the whole recycling process e.g. the stealing of carriers, the wrong segregation of scrap, inappropriate treatment of carrier etc. The basic stages of recycling process and losses of PGM during them are also presented.

16

Complex analysis of polymetallic ores by means of gamma-activation and some non nuclear methods

Kolotov V. P., Dogadkin N. N., Grozdov D. S., Korobkov V. I., Tsipenyuk Yu. M.

Chemia Analityczna

|

2008

|

Vol. 53, No. 6

845-853

EN

It has been demonstrated that gamma-activation analysis (GAA) is effective method both for determination of bulk elements' content and their spatial distribution in copper-nickel containing ores. A method of 3D-flux monitoring for quantitative GAA has been suggested. GAA and digital autoradiography rationally complements each other as well as non nuclear methods (ICP-MS, XRF and SEM). Application of digital gamma-activation autoradiography for screening tests of thin sections of geological samples of large size (dozens cm2) for effective detection of Pt/Pd containing micro inclusions is very promising. Further detailed analysis of the selected zones by SEM is a rational solution. An irradiation installation for uniform irradiation of stacked up thin sections of large size by bremsstrahlung has been designed.

PL

Wykazano, że fotonowa analiza aktywacyjna (GAA) dobrze nadaje się do oznaczania zarówno całkowitej zawartości pierwiastków, jak i do ich przestrzennego rozmieszczenia w rudach miedziowo-niklowych. Zaproponowano metodę trójwymiarowego (3D) monitorowania strumienia promieniowania gamma dla celów ilościowej GAA. GAA i cyfrowa autoradiografia oraz metody niejądrowe (ICP-MS, XRF i SEM) wzajemnie się uzupełniają. Bardzo obiecująca okazała się cyfrowa autoradiografia (po aktywacji promieniowaniem gamma) cienkich wycinków próbek geologicznych o znacznych rozmiarach rzędu kilkunastu cm2, w celu efektywnego wykrywania mikrowtrąceń zawierających Pt/Pd. Dobrym rozwiązaniem jest wtedy szczegółowa analiza za pomocą SEM. Zaprojektowano instalację do jednorodnego napromieniania promieniowaniem hamowania stosu cienkich wycinków materiałów geologicznych o dużych rozmiarach.

17

Zastosowanie mikrowagi kwarcowej do badań wybranych właściwości elektrochemicznych metali z grupy platynowców i ich stopów

Łukaszewski M., Czerwiński A.

Przemysł Chemiczny

|

2007

|

T. 86, nr 9

846-852

18

Metale z grupy platynowców a transport drogowy

Dubiella-Jackowska A., Polkowska Ż., Namieśnik J.

Analityka : nauka i praktyka

|

2007

|

nr 4

11-14

19

Osm - właściwości, otrzymywanie i zastosowanie

Stolarski J. K.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2006

|

R. 51, nr 8

488-491

PL

Artykuł zawiera opis podstawowych właściwości osmu wraz z charakterystyką jego walorów użytkowych. Historia osmu liczy sobie 203 lata. Od tego czasu postęp zachodzących zmian w dziedzinie techniki, jak i technologii pozwolił znaleźć dla tego pierwiastka wiele ciekawych zastosowań, poczynając od spektakularnej daktyloskopii, a kończąc na częściach aparatury precyzyjnej. Podobnie jak wiele metali szlachetnych, osm występuje w różnych izotopach i związkach chemicznych. Dzięki temu istnieje możliwość poszerzenia zakresu jego wykorzystania.

EN

The article contains the description of the basic proprieties of osmium together with the profile of his usable values. The history of osmium counts 203 years. Beginning from the spectacular dactyloscopy the progress of setting changes in the field of the technique what of the technology let find for this element many of interesting uses, from this time, and finishing on the parts of the precise apparatus. Osmium steps out in various isotopes and chemical relationships similarly as many noble metals. The possibility of extension of the range his of utilization exists thanks to this.

20

Hybrydowe układy polimerów skoniugowanych i platynowców. Otrzymywanie i właściwości

Hasik M.

Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Chemia

|

2005

|

z. 74

3-97

PL

W pracy opisano hybrydowe układy polimerów skoniugowanych i platynowców, otrzymane przez działanie na polimery wodnymi roztworami: PdCl2, PtC4, H2PtCI6, K2PtCl4 i RhCl3. Jako matryce polimerowe zastosowano: polianilinę, jej pochodne zawierające podstawniki w pierścieniu benzenowym (poli(o-metoksy anilinę), poli(o-toluidynę), poli(o-chlo-roanilinę)) oraz polipirol domieszkowany jonami chlorkowymi i hydroksylowymi. Badania właściwości fizykochemicznych zsyntezowanych układów pozwoliły stwierdzić, że między jonami platynowców a polimerami skoniugowanymi zachodzą reakcje kwasowo-zasadowe, redoksowe, nie można także wykluczyć koordynacji jonów platynowców przez atomy - donory elektronów obecne w łańcuchach polimerów (N, O). Stwierdzono, że przebieg tych reakcji zależy od rodzaju polimeru, a także od typu chlorokompleksu platynowca dominującego w środowisku reakcyjnym. Ilustrację możliwości zastosowania otrzymanych układów w katalizie heterogenicznej stanowią przedstawione w pracy wyniki badań ich aktywności katalitycznej w reakcjach uwodornienia 2-etylo-9,10-antrachinonu oraz konwersji alkoholu izopropylowego.

EN

In the work hybrid systems of conjugated polymers and platinum group metals obtained by treatment of the polymers with aqueous solutions of PdCl2, PtC4, H2PtCl6, K2PtCl6 and RhC3 are described. Polyaniline, its ring-substituted derivatives, namely poly(o-methoxyaniline), poly(o-toluidine), poly(o-chloroaniline) as well as polypyrrole doped with chloride and hydroxyl ions have been used as polymer matrices. Studies of physico-chemical properties of the systems obtained have made it possible to find out that between the polymers and platinum group metals acid-base and redox reactions can take place. Coordination of metal ions by polymer molecules with the participation of electron donor atoms (N, 0) can not be excluded, either. It has been shown that the course of the reactions occurring in the system depends on the type of the polymer as well as on the type of the platinum group metal chlorocomplex dominating in the solution. Possible applications of the conjugated polymer - platinum group metal systems obtained are illustrated in the work by the studies of their catalytic activity in hydrogenation of 2-ethyl-9,10-anthraquinone and isopropyi alcohol conversion.