Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Siarka i jej główne minerały w iłch poznańskich (górny neogen) oraz ich wpływ na barwę osadu

Klęsk Jakub

Przegląd Geologiczny

|

2023

|

Vol. 71, nr 5

249--254

2

Mineralogy characteristics, stability conditions, and formation pathways of synthetic pyrrhotite formed by heating pyrite at 700℃

Wang Zhehao, Wang Ling, He Yuting, Duan Jiongran, Fan Bowen

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2023

|

T. 39, z. 1

23--34

EN

Pyrite is a sulfide mineral and is widely distributed in nature. Pyrite may transform into pyrrhotite when heated at high temperatures. In order to support processing engineering techniques and industrial applications of pyrite and pyrrhotite, it is necessary to investigate synthetic pyrrhotite, which is formed by heating pyrite in air, based on existing research. In this work, the mineralogical characteristics and stability conditions of synthetic pyrrhotite formed by heating pyrite at elevated temperatures were studied. The possible formation pathway was verified using a solid-phase reaction. X-ray-diffraction results revealed that synthetic pyrrhotite differs from natural pyrrhotite in the paragenetic association of minerals. Natural pyrrhotite and magnetite coexist in the natural pyrrhotite sample. Synthetic pyrrhotite formed by heating pyrite at 700℃ for 1 h has the paragenetic association with hematite and a small amount of pyrite and magnetite. All pyrrhotite samples were monoclinic pyrrhotite-4C (Fe7S8) and exhibit minimal differences in terms of lattice parameters. Synthetic pyrrhotite-4C was stable under 0.5–2 h of heating at 700℃ in air. It had the highest relative content by heating for 1 h. It was eventually transformed into hematite with heating periods exceeding 3 h, as was the case for pyrite and magnetite. In air, synthetic pyrrhotite-4C is mainly formed via two pathways: (1) pyrite → pyrrhotite-4C and (2) pyrite → magnetite → pyrrhotite-4C. Pathway (1) is more favorable than pathway (2). This transformation cannot be achieved by the reaction between hematite and sulfur.

PL

Piryt jest minerałem siarczkowym szeroko rozpowszechnionym w przyrodzie. Piryt może przekształcić się w pirotyn podczas ogrzewania w wysokich temperaturach. W celu wsparcia technik inżynierii mineralnej i przemysłowego zastosowania pirytu i pirotynu, konieczne jest zbadanie syntetycznego pirotynu w oparciu o istniejące badania, który powstaje w wyniku ogrzewania pirytu w powietrzu. W pracy zbadano właściwości mineralogiczne i warunki trwałości syntetycznego pirotynu powstałego w wyniku ogrzewania pirytu w podwyższonej temperaturze. Możliwą ścieżkę powstawania zweryfikowano za pomocą reakcji w fazie stałej. Wyniki dyfrakcji rentgenowskiej ujawniły, że syntetyczny pirotyn różni się od naturalnego pirotynu w paragenetycznych asocjacjach minerałów. Naturalny pirotyn i magnetyt współistnieją w próbce naturalnego pirotynu. Syntetyczny pirotyn powstały w wyniku ogrzewania pirytu w temperaturze 700℃ przez 1 godz. wykazuje asocjację paragenetyczną z hematytem oraz niewielką ilością pirytu i magnetytu. Wszystkie próbki pirotynu były jednoskośnym pirotynem-4C (Fe7S8) i wykazują minimalne różnice pod względem parametrów sieci. Syntetyczny pirotyn-4C był stabilny w czasie 0,5–2 godzin ogrzewania w powietrzu w temperaturze 700℃. Najwyższą względną zawartość miał po ogrzewaniu przez 1 godzinę. Ostatecznie został przekształcony w hematyt z okresami ogrzewania przekraczającymi 3 godziny, podobnie jak w przypadku pirytu i magnetytu. W powietrzu syntetyczny pirotyn-4C powstaje głównie dwoma metodami: (1) piryt → pirotyn-4C i (2) piryt → magnetyt → pirotyn-4C. Ścieżka (1) jest korzystniejsza niż ścieżka (2). Tej przemiany nie można osiągnąć w reakcji hematytu z siarką.

3

Identyfikacja i możliwość przystosowania łupków powęglowych z pirytem do stosowania w budownictwie drogowy

Duszyński Andrzej, Jasiński Wiktor, Jórdeczka Łukasz, Pryga-Szulc Aneta

Przegląd Geologiczny

|

2020

|

Vol. 68, Nr 9

716--721

EN

Coaly shale is a full-fledged aggregate for road construction, which can be obtained through proper control and processing, meeting the performance characteristics for the application in the construction of embankments. In Poland, from current pro¬duction and resources at landfills, coaly shale with a pyrite content above 1% is a great potential for road construction. It requires adaptation, including on eliminating the possibility of bacteria decomposing this pyrite or its neutralization using limestone materials. At the same time, taking into account the weaknesses of coaly shale landfills (in terms of self-ignition and decomposition), the type of coaly shale and pyrite raw material can be identified as ways of using aggregates from these raw materials for the construction of embankments in the appropriate construction technology.

4

Frother-Assisted Flotation of Different Origin Pyrites

Milewski Kamil, Drzymala Jan

Inżynieria Mineralna

|

2019

|

R. 21, nr 1/2

143--150

EN

Hallimond tube flotation of different origins pyrites (coal-derived, Rio Tinto and Huanzala) and copper –bearing shale, having different hydrophobicities determined by contact angle, were investigated in water and aqueous solutions of butyl diethylene glycol ether. Pyrites flotation depended on hydrophobicity, particle size fraction and frother concentration. Three regions of the yield-frother concentration plot were distinguished: Jones-Ray region at low frother concentration with decreasing yield due to entopic effects, Lyster region at medium frother concentration with increasing yield due to decreasing film stability and Zisman region at high frother concentration with decreasing yield due to surface tension drop. The flotation kinetics in the form of 1st order specific rate, equal to the kinetic constant, was similar for all three pyrites and was equal to 0.032±0.002 min-1, while their yield after 45 min flotation was dependent on pyrite origin.

PL

W celce Hallimond poddano flotacji piryty różnego pochodzenia oraz łupek miedzionośny. Wśród pirytów były to piryt węglowy, Rio Tinto oraz Huanzala. Miały one różną hydrofobowość, którą mierzona jako kąt zwilżania dla wody i roztworów eteru butylowego glikolu dietylenowego. Spieniaczowa flotacja pirytu zależała od hydrofobowości, stężenia spieniacza oraz rozmiaru ziarn. Na wykresie wychód-stężenie spieniacza wyróżniono trzy zakresy flotacji: Jonesa-Raya przy niskim stężeniu spieniacza, gdzie zachodzi spadek wychodu wynikający z efektów entropowych, Lystera przy średnim stężenia spieniacza, gdzie zachodzi wzrost wychodu i zakres Zismana przy wysokiej koncentracji spieniacza powodującej obniżenie wychodu ze względu na spadek napięcia powierzchniowego. Kinetyka flotacji w postaci prędkości specyficznej 1-szego rzędu równa stałej kinetycznej 1-szego rzędu była podobna dla wszystkich trzech pirytów i wynosiła 0,032±0.002 min-1, podczas gdy ich wychód po 45 minutach flotacji był uzależniony od pochodzenia pirytu.

5

Bacterial Leaching of Polymetallic Ores from Zlatý Chlum Locality

Kovarikova Hana, Janakova Iva, Cablik Vladimir, Vrlikova Vera

Inżynieria Mineralna

|

2019

|

R. 21, nr 1

145--148

EN

As for geology, Zlatý Chlum is a highly varied locality with frequent metaquarzit, amphibolite, quartz as well as deposits of sulphide ores. This work deals with the use of Acidithiobacillus ferrooxidans to bioleach polymetallic ores (Cu, al, Zn, and Fe) from this locality. Leaching lasted for 5 weeks in a bioreactor that ensured optimal conditions for bioleaching. The results imply that the experiments were successful, leaching 54% of Fe, 28% of Cu and 47% of Al.

PL

Geologicznie Zlatý Chlum jest bardzo zróżnicowanym złożem z częstymi meta-kwarcytami, amfibolitami, kwarcem oraz poli-metalicznymi rudami siarczkowymi. Artykuł dotyczy zastosowania bakterii Acidithiobacillus ferrooxidans do ługowania bakteryjnego rud polimetalicznych (Cu, Al, Zn i Fe) z tej miejscowości. Ługowanie trwało 5 tygodni w bioreaktorze, który zapewniał optymalne warunki do bioługowania. Wyniki pokazują, że eksperymenty zakończyły się powodzeniem, uzyskano stopień wyługowania 54% Fe, 28% Cu i 47% Al.

6

Mineralogical and morphological studies of gold-bearing arsenopyrite and pyrite minerals of Bakyrchik and Bolshevik gold black shale deposits (Eastern Kazakhstan)

Junussov M., Umarbekova Z.

Contemporary Trends in Geoscience

|

2018

|

Vol. 7, iss. 2

153--165

EN

Bakyrchik and Bolshevik both are sediment-hosted disseminated gold deposits. They are located in Eastern Kazakhstan (4 km in distance between deposits) and include in the Western Qalba metallogenic zone. They originated in late Paleozoic age along structured line between palaeocontinents of Kazakhstan and Altai-Mongol. The purpose of this paper is designation of typomorphic features of gold-bearing arsenopyrite and pyrite minerals, determination of chemical composition of these two sulfides minerals. The arsenopyrite and pyrite are the main objects for analytical study of gold-bearing sulfide minerals, their different textures, morphology of the crystals and aggregates. The studies of ore samples and minerals were carried out by methods of optical microscope, X-ray diffraction, X-ray fluorescence and electron microprobe analyses. The analytical study of sulphide minerals has shown that the arsenopyrite is acicular and tabular, pyrite has three varieties - globular, hexahedral and pentahedral forms in three rock samples of the carbonaceous-terrigenous formation in the deposits.

7

Skład chemiczny pirytu w mieszance wsadowej do pirometalurgicznego procesu otrzymywania cynku i ołowiu

Adamczyk Z., Nowińska K.

Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji

|

2016

|

z. 5 (17)

38--47

PL

Piryt jest jednym z głównych składników mineralnych mieszanki wsadowej stanowiącej surowiec do procesu ISP pirometalurgicznego otrzymywania cynku i ołowiu w Hucie Cynku „Miasteczko Śląskie” S.A. W pirycie zidentyfikowano, obok wrostków sfalerytu i galeny, pierwiastki towarzyszące (Ca, Mn, Se, As, Ag, Cu). Pierwiastki te mogą kumulować się w materiałach z poszczególnych węzłów technologicznych m.in. w pyłach. Emitowane wraz z pyłami składniki mineralne, ulegając rozkładowi w środowisku hipergenicznym, mogą uwalniać do tego środowiska, znajdujące się w nich pierwiastki towarzyszące.

EN

Pyrite is one of the major mineral composition in feed mixture of ISP pyrometallurgical process of Zinc Plant “Miasteczko Śląskie” S.A. In piryte sphalerite and galena inclusions and accompanying elements were identified (Ca, Mn, Se, As, Ag, Cu). The accompanying elements may accumulate in the materials of ISP process, for example dust. The mineral components emitted with dust into environment, may decompose and release the accompanying elements into the hypergenic environment.

8

Influence of the presence of carbon dioxide on chemical composition of water in contact with mining waste

Cempa-Balewicz M.

Journal of Sustainable Mining

|

2015

|

Vol. 14, iss. 1

38--45

EN

Nowadays post mining areas are often reclaimed and used housing areas, sports areas and recreational areas. Mining waste weathering is a significant factor influencing the condition of the surrounding water and soil environment. It is necessary then to evaluate susceptibility of the waste to weathering in given conditions and predict the rate of the processes. The paper presents initial results of an experimental study evaluating the influence of the presence of CO2 on the composition of leachate obtained when mining waste is exposed to water. The results of the experiments confirm the importance of the oxidation of pyrite and dissolution of carbonate minerals in changing the pH of water interacting with the waste.

9

Badania izotopów siarki w minerałach siarczkowych ze złóż rud polimetalicznych w Sudetach za pomocą mikrosondy jonowej SHRIMP IIe/MC

Mikulski S. Z., Krzemińska E., Czupyt Z., Williams I. S.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2015

|

nr 464

61--77

PL

W artykule opisano wyniki analiz izotopowych siarki siarczkowej przeprowadzonych po raz pierwszy w PIG-PIB za pomocą nowoczesnej mikrosondy jonowej SHRIMP IIe/MC. Rezultaty wskazują na dużą precyzję i szybkość analiz metodą SIMS oraz na wysoką powtarzalność wyników. W porównaniu z analizą stosunków izotopowych siarki konwencjonalną metodą spektrometrii gazowej IRMS stwierdzono zdecydowaną przewagę na korzyść techniki SIMS. W metodzie tej możliwa jest obserwacja analizowanej powierzchni w skali mikronów i precyzyjne wybranie miejsca analizy (ok. 20 μm), w tym uniknięcie inkluzji lub stref spękań w badanych kryształach siarczków. W przypadku analiz izotopowych siarki metodą konwencjonalną IRMS efekt homogenizacji próbek znacznie wpływa na końcowy wynik. Technika mikrosondy jonowej SIMS, dzięki wysokiej rozdzielczości przestrzennej, dostarcza bardziej szczegółowych wyników. Skład izotopowy siarki wyznaczony w wyniku badań próbek pirytów z rejonu zarzuconego złoża Au–Cu–As w Radzimowicach w nieznacznym stopniu odbiega od δ[sup]34[/sup]S = 0‰ (średnia ważona δ34S dla próbki 10B = +0,84 ±0,24‰ , n = 60, dla próbki M20 = +0,37 ±0,13‰, n = 35, a dla próbki M21 = –0,03 ±0,32‰, n = 26), co wskazuje na źródło siarki związane z magmą odpowiadającą stopom płaszczowym lub dolnoskorupowym. Z kolei w przypadku pirytu z wyrobiska w rejonie Leszczyńca uzyskano ujemne wartości δ34S poniżej –1‰ (zakres od –3,24 ±0,08‰ do –1,19 ±0,09‰), co świadczy o udziale procesu kontaminacji i o niewielkim wpływie osadowego protolitu podczas generacji stopu.

EN

Results of sulphur isotope analyses in sulphides by use of modern ion microprobe equipment – SHRIMP IIe/MC – are described in the paper. Measurements with an application of the SIMS method indicate high precision, fast procedure as well as high repeatability of results. Considering the sulphur isotopic ratio measured by the IRMS (the conventional method of gas spectrometry), advantage of the SIMS method is clearly visible. It allows for observation of the analysed surface at the micron-scale and for very precise selection of the area of analysis (about 20 μm in diameter), including the avoiding of other mineral microinclusions or microfractures in sulphide crystals, which are common features. In the case of the IRMS sulphur isotope analyses sample homogenization strongly influenced obtained results. The SIMS ion microprobe technique provides high spatial resolution which enables more reliable results. In the case of pyrites analysed from the abandoned Au–Cu–As Radzimowice deposit results of isotopic sulphur are close to δ34S = 0‰ (weighted average of δ34S for sample 10B is +0.84 ±0.24‰, n = 60, for sample M20 +0.37 ±0.13‰, n = 35, and for sample M21 –0.03 ±0.32‰, n = 26), which indicates the source of sulphur from processes related to magmas probably of mantle or lower crust origins. On the other hand pyrites from the old mining prospect in Leszczyniec have negative δ[sup]34[/sup]S values below –1‰ (ranging from –3.24 ±0.08‰ to –1.19 ±0.09‰), which suggest a contaminationprocess and possible minor input of sedimentary protolith during the magma generation.

10

Research on Pyrite Occurrence and Properties in Talc Ore with the Aim of Its Removal

Hredzak S., Matik M., Lovas M., Briancin J., Stefusova K., Zubrik A.

Inżynieria Mineralna

|

2014

|

R. 15, nr 2

23--28

EN

The contribution deals with piryte occurrence in talc ore from the Geremska Paloma deposit (Eastern Slovakia). Firstly, an applicability of talc in various industrial branches such as paper and rubber is introduced. Major producers of talc in the world e.g. China, India and USA as well as the development of talc exploitation in Slovakia are also described. According to data about reserves of talc ore the Gemerska Poloma deposit can be considered as the most significant in the Europe. Pyrite is main harmful mineral and it occurs above all in talc nearby its contact zone with magnesite bodies. The sample of talc ore polluted by pyrite was assayed with the aim to pyrite liberation and characterization. A lumpy ore (5–20 mm) was crushed to a grain size below 5 mm and classified. The individual grain sizes were subjected to float-sink analyses in bromoforme. Obtained products were weighted and analysed. Selected products were studied using XRD. An optical observation of lumpy ore showed, that pyrite grains attain a size of 0.5–6 mm. As to crushed ore iron and sulphur concentrate in the grain size classes of 0.5–3 mm, above all in 1–2 mm. The highest mass yield of pyrite concentrate into heavy product was attained in a class of 1–2 mm, namely 15 %. This product contains 44.62 % S and 37.06 % Fe followed by 3.14 % Mg, 2.45 % SiO2 and 0.76 % Ca. The highest grade of pyrite concentrate using float-sink analysis was achieved in the case of grain size 0.5–1 mm at a mass yield of 8.35 %. It contains 45.52 % S and 38.18 Fe. Moreover, chemical analysis of pyrite concentrate prepared by hand-picking (50.90 % S, 43.10 % Fe) proved an abundance of cobalt (1218 ppm), manganese (340 ppm), nickel (175 ppm) and arsenic (119 ppm).

PL

Praca ta opisuje występowanie pirytu w rudzie talku ze złoża Gemerska Poloma (wschodnia Słowacja). Po pierwsze, przedstawiono stosowanie talku w różnych gałęziach przemysłu, takich jak przemysł papierniczy i gumowy. Opisane zostały również: główni producenci talku na świecie tj. Chiny, Indie i USA, jak również rozwój eksploatacji talku na Słowacji. Według danych dotyczących zasobów rudy talku złoże Gemerska Poloma można uznać za najbardziej znaczące w Europie. Piryt jest głównym szkodliwym minerałem i występuje przede wszystkim w pobliżu talku w jego strefie kontaktu z organami magnezytowymi. Próbki rudy talku zanieczyszczonej pirytem badano w celu wyzwolenia i charakteryzacji pirytu. Grudkowata ruda (5-20mm) została zgnieciona do wielkości ziarna poniżej 5mm i sklasyfikowana. Poszczególne rozmiary ziarna poddano analizie unoszenia-tonięcia w bromoforme. Otrzymane produkty zważono i poddano analizie. Wybrane produkty badano stosując metodę XRD. Optyczna obserwacja grudkowatej rudy wykazała, że ziarna pirytu osiągają wielkość 0,5-6mm. W przypadku pokruszonej rudy żelazo i siarka koncentruje się w ziarnach o klasach wielkości 0,5-3mm, przede wszystkim w 1-2mm. Najwyższa wydajność masy koncentratu pirytu w ciężkim produkcie uzyskana została w klasie 1-2mm, to znaczy 15%. Produkt zawiera 44.62% 37.06% S i Fe, następnie 3,14% Mg, 2,45% SiO2 i 0,76% Ca. Najwyższy stopień czystości koncentratu pirytu, stosując analizę typu unoszenia-tonięcia został osiągnięty w przypadku wielkości ziarna 0,5-1mm, przy masowej wydajnością 8,35%. Zawiera 45,52% S i 38,18% Fe. Co więcej, analiza chemiczna koncentratu pirytu przygotowany przez zbiór ręczny (50,90% S, 43,10% Fe) wykazała obfitość kobaltu (1218ppm), manganu (340ppm), niklu (175ppm) i arsenu (119ppm).

11

Evaluation of Contact Angle on Pyrite Surface

Koval L., Matysek D.

Inżynieria Mineralna

|

2014

|

R. 15, nr 2

119--125

EN

In the present paper, the contact angle measurements using six different xanthate solutions and distilled water were studied on twelve polished pyrite surfaces using sessile drop method. The 10% solutions of three potassium and three sodium xanthates were used. The pyrite samples from six countries and ten different deposits were utilized. The chemical composition of pyrites was studied using EDX microanalysis which proved that pyrite samples were not heterogenic. No relation or dependence between the contact angle and the chemical composition (i.e., Fe:S ratios) was found. The average values of contact angles measured using potassium and sodium xanthates were lower than the values of contact angle measured using distilled water. From these measurements can be concluded, that the pyrite samples are favourably wetted by either potassium or sodium xanthates than distilled water in flotation environment. The comparison of potassium and sodium xanthates showed better suitability of the potassium xanthates for the possible pyrite flotation (lower contact angle was measured on eight out of twelve samples for potasium xanthates). Pyrite samples Sokolov, Jachymov and Kutna Hora showed the lowest average contact angle values from all xanthates using potassium amyl xanthate (PAX) with average values of 34,80°, 42,94° and 31,01° respectively. The sodium xanthates would be more appropriate for the Navajun 2 and 3, Jachymov Sadon, and Norilsk pyrite samples. Very small differences in average contact angle values were obtained when potassium/sodium ethyl and isobutyl xanthates were compared. The minimum average values of contact angle for six out of twelve samples and for five out of eight samples in hydrothermal deposits were measured using ethyl xanthates what makes them the most suitable collectors for the pyrite samples from hydrothermal deposits and for pyrites in general. Even smaller variation in the results was showed using isobutyl xanthates with the highest average values of contact angle what makes them not suitable as the collectors for pyrite samples used in this study. The average value of contact angle measured using SIBX was 58,50°.

PL

W pracy tej badano pomiary kąta zwilżania z użyciem trzech różnych roztworów ksantatui wody destylowanej na dwunastu polerowanych powierzchniach pirytu za pomocą metody osadzania kropli. Użyty został 10% roztwór trzech ksantatów potasu i trzech ksantatów sodu. Wykorzystane zostały próbki pirytu z sześciu państw i dziesięciu różnych depozytów. Skład chemiczny pirytów był zbadany za pomocą mikroanalizy EDX, która udowodniła, że próbki pirytu nie były heterogeniczne. Nie znaleziono żadnej relacji lub zależności między kątem zwilżania i składem chemicznym (np. stosunku Fe:S). Średnie wartości kąta zwilżania zmierzone z użyciem ksantatów potasu i sodu były niższe niż wartości kąta zwilżania zmierzone z użyciem wody destylowanej. Z pomiarów tych można wnioskować, że próbki pirytu są łatwiej zwilżane za pomocą ksantatów potasu lub sodu niż za pomocą wody destylowanej w środowisku flotacyjnym. Porównanie ksantatów potasu i sodu wykazało lepszą przydatność ksantatu potasu w możliwej flotacji pirytu (niższy kąt zwilżania został zmierzony w ośmiu z dwunastu próbek dla ksantatu potasu). Próbki pirytu Sokolov, Jachymov i Kutna Hora wykazały najniższe średnie wartości kąta zwilżania ze wszystkich ksantatów z użyciem potasowego amylu ksantatu (PAX) ze średnimi wartościami odpowiednio 34,80°, 42,94° i 1,01°. Ksantaty sodu mogą być bardziej odpowiednie dla próbek pirytu Navajun 2 i 3, JachymovSadon i Norilsk. Bardzo małe różnice w wartościach średnich kąta zwilżania zostały uzyskane gry potasowy lub sodowy etyl i izobutyl ksantatu były porównywane. Minimalne średnie wartości kąta zwilżania dla sześciu z dwunastu próbek i na pięciu z ośmiu próbek z depozytów hydrotermalnych były zmierzone z użyciem etylu ksantatu co czyni je najbardziej odpowiednimi kolektorami dla próbek pirytu z depozytów hydrotermalnych i pirytów w ogóle. Jeszcze mniejsze wahania wyników wykazano używając izobutylu ksantatów lecz uzyskano najwyższe średnie wartości kąta zwilżania co czyni je niewłaściwymi kolektorami dla próbek pirytu użytych w tym badaniu. Średnia wartość kąta zwilżania zmierzonego z użyciem SIBX wynosiła 58,50°.

12

Ordovician Jeleniów Claystone Formation of the Holy Cross Mountains, Poland - Reconstruction of redox conditions using pyrite framboid study

Smolarek J., Marynowski L., Trela W.

Contemporary Trends in Geoscience

|

2014

|

Vol. 3, iss. 1

59--67

EN

The aim of this research is to reconstruct palaeoredox conditions during sedimentation of the Jeleniów Claystone Formation deposits, using framboid pyrite diameter measurements. Analysis of pyrite framboids diameter distribution is an effective method in the palaeoenvironmental interpretation which allow for a more detailed insight into the redox conditions, and thus the distinction between euxinic, dysoxic and anoxic conditions. Most of the samples is characterized by framboid indicators typical for anoxic/euxinic conditions in the water column, with average (mean) values ranging from 5.29 to 6.02 µm and quite low standard deviation (SD) values ranging from 1.49 to 3.0. The remaining samples have shown slightly higher values of framboid diameter typical for upper dysoxic conditions, with average values (6.37 to 7.20 µm) and low standard deviation (SD) values (1.88 to 2.88). From the depth of 75.5 m till the shallowest part of the Jeleniów Claystone Formation, two samples have been examined and no framboids has been detected. Because secondary weathering should be excluded, the lack of framboids possibly indicates oxic conditions in the water column. Oxic conditions continue within the Wólka Formation based on the lack of framboids in the ZB 51.6 sample.

13

Charakterystyka tworzyw klinkierowych otrzymanych z modyfikowanego termicznie łupku karbońskiego

Pytel Z., Stolecki J.

Materiały Ceramiczne

|

2012

|

T. 64, nr 2

261-271

PL

Łupki karbońskie, odznaczające się zazwyczaj kaolinitowym charakterem, mogą stanowić podstawowy surowiec do produkcji tworzyw klinkierowych. Zwykle jednak zdarza się, że w składzie mineralnym tego typu surowców, oprócz wspomnianego już kaolinitu, występuje również substancja organiczna oraz często syderyt i piryt. W takim przypadku obecność syderytu i pirytu wyraźnie ogranicza wykorzystanie tych surowców do produkcji klinkieru. Dzieje się tak dlatego, że w trakcie procesu wypalania wyrobów, przebiegającego zazwyczaj w atmosferze redukcyjnej w związku z obecnością w łupku stosunkowo dużej ilości substancji organicznej, zawarte w tych minerałach żelazo ulega redukcji do postaci metalicznej, w wyniku czego na powierzchniach ceramicznych wyrobów widoczne są rdzawe wtrącenia, a nawet żelaziste wytopy, które stanowią ich ewidentną wadę. Jednakże to negatywne oddziaływanie wymienionych związków żelaza można wyraźnie ograniczyć, a czasami nawet wyeliminować, poprzez obniżenie zawartości substancji organicznej w łupku. Efekt taki można osiągnąć w wyniku poddania łupku obróbce cieplnej, przeprowadzonej w odpowiednich warunkach. W niniejszym referacie przedstawiono wyniki badań dotyczących optymalizacji warunków wstępnej obróbki cieplnej łupku karbońskiego, zmierzające do uzyskania pełnowartościowego surowca przeznaczonego do otrzymywania tworzyw o czerepie spieczonym. Charakterystyka otrzymanych tworzyw klinkierowych otrzymanych z łupku karbońskiego, poddanego wstępnej obróbce termicznej przebiegającej w zmiennych warunkach, obejmuje ich podstawowe właściwości użytkowe, jak również wybrane elementy mikrostruktury.

EN

Carboniferous shales are usually kaolinitic in their nature. They can be used as primary raw materials for clinker materials manufacturing. However, usually except of above mentioned kaolinite carboniferous shale contains organic matter and often siderite and pyrite. If present, siderite and pyrite significantly reduce possibility of utilization as the raw material in clinker materials manufacturing. The reason is that clinker materials are burnt in reducing atmosphere. This atmosphere leads to the reduction of iron to metallic iron. As a result of this process rusty inclusions or even metallic melts, which are obvious defects can be noticed. Nevertheless, problems connected with the iron presence can be significantly limited, or even eliminated by reducing the amount of organic matter present within the shale. This goal can be achieved when shale is subjected to suitable thermal treatment. Present paper presents results of investigations on the optimization of initial shale thermal treatment, in order to obtain a full value raw material for sintered clinker materials. Characterization of materials obtained after preliminary treatment covers their basic technical properties as well as some selected microstructural features.

14

Hydrological, geological and geochemical conditions determining reclamation of post - mine land in the region of Łęknica

Kołodziejczyk U.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2009

|

T. 25, z. 3

189-201

EN

Strip mining brings about the transformation of the land surface as well as quantitative and qualitative changes in water resources. Strip mining of lignite in the region of Łęknica (SW Poland) has resulted in the formation of the largest anthropogenic lake district in Poland. As a result of lignite mining in the areas, which are galcitectonically disturbed, numerous isolated open casts are formed on the surface of the earth, which after the end of mining often get filled with water and form the characteristic anthropogenic lake districts. It consists of more than 100 reservoirs of the area ranging from 0.01 to 20.20 hectares, which are spread over the area of approximately 40 hectares. In order to study the effect of lignite mining on the land and water environment detailed hydrographic, geological and chemical examinations were carried out within a selected reservoir of the above mentioned lake district. The examinations revealed that lignite mining resulted in the formation of reservoirs and changes in the water relations and then consequently led to the degradation of water quality, which consists among others in the acidification of surface waters up to the pH value of 2,5 and in the enrichment of underground waters in iron and sulfates.

PL

Górnictwo odkrywkowe powoduje przekształcenie powierzchni ziemi oraz zmiany ilościowe i jakościowe zasobów wodnych. Eksploatacja odkrywkowa węgla brunatnego w rejonie Łęknicy (SW Polska) doprowadziła do utworzenia największego w Polsce pojezierza antropogenicznego, złożonego z ponad 100 zbiorników o powierzchni od 0,01 do 20,20 ha, zgromadzonych na obszarze o powierzchni około 420 ha. W celu zbadania wpływu eksploatacji węgla brunatnego na środowisko gruntowo-wodne tego rejonu przeprowadzono szczegółowe badania hydrograficzne, geologiczne i chemiczne w obrębie wybranego zbiornika pojezierza (nr 54). Badania te wykazały, że wskutek eksploatacji węgla brunatnego doszło do utworzenia zbiorników powierzchniowych, a następnie zmiany stosunków wodnych i degradacji jakości wody powierzchniowej, polegającej m.in. na zakwaszeniu wód powierzchniowych do pH 2,5 oraz wzbogaceniu wód podziemnych w ponadnormatywne zawartości żelaza i siarczanów.

15

Geneza siarczanów w głębokim plejstoceńskim poziomie wodonośnym w rejonie Wysokiej na podstawie badań izotopowych i mikrobiologicznych

Kotowski T., Burkowska A.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2009

|

nr 436, z. 9/1

273-279

PL

Celem przeprowadzonych badań była identyfikacja źródła pochodzenia siarczanów w głębokim poziomie wodonośnym w rejonie Wysokiej. W pracy zaprezentowano wyniki badań składu izotopowego siarczanów oraz badań mikrobiologicznych w obszarze badań. Teren badań znajduje się w zachodniej części Pojezierza Krajeńskiego, gdzie głęboki poziom plejstoceński występuje w obrębie doliny kopalnej w rejonie Wysokiej. W obszarze doliny kopalnej wody podziemne głębokiego poziomu plejstoceńskiego zawierają podwyższone zawartości jonów siarczanowych i chlorkowych. Podwyższone stężenie chlorków w głębokim plejstoceńskim poziomie wodonośnym jest związane z ascenzją solanek z poziomów mezozoicznych, natomiast źródłem siarczanów jest utlenianie pirytu przez bakterie z gatunku Thiobacillus denitrificans.

EN

The aim of this study was to identify the origin of sulphates in a deep Pleistocene aquifer in the Wysoka area. The isotopic composition of sulphates and microbiological conditions in the aquifer are presented in the paper. The study area is located in the western part of the Krajna Lakeland, where the deep Pleistocene sandy aquifer was found over an area of buried valley in the vicinity of Wysoka. The groundwater of the deep aquifer contains increased concentration of sulphate and chloride ions. The elevated chloride concentrations in the aquifer are related to the ascending brines from Mesozoic formations. However, the origin of sulphates in the deep Pleistocene aquifer is related to oxidation of pyrite by Thiobacillus denitrificans.

16

Wpływ procesów wietrzenia hałd pokopalnianych na migracje żelaza i wapnia do wód powierzchniowych

Jachimko B.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2007

|

nr 133 (13)

181-187

PL

W publikacji przedstawiono zmiany zawartości żelaza i wapnia w gruntach wokół pokopalnianego zbiornika acidotroficznego położonego w Łuku Mużakowskim. Do badań wytypowano największy zbiornik pojezierza, w którym występowało zjawisko meromiksji. Stwierdzono migrację związków żelaza i wapnia w kierunku zbiornika spowodowaną erozją powierzchniową i chemicznym wietrzeniem. Wyniki badań wskazują na zbliżony schemat migracji żelaza i wapnia do wód zbiornika oraz zależność między zawartością tych pierwiastków w gruntach a ukształtowaniem terenu.

EN

The contamination of iron and calcium in the ground surrounding postmining acidotrophic reservoir located in Łuk Mużakowski (Poland) is presented. The reservoir under discussion was the biggest one in the antropogenic lake district and was a meromictic type. The migration of calcium and iron to the reservoir caused by surface erosion and chemical weathering was pointed. The migration scheme was similar for both elements was strong correlated with the ground configuration.

17

Kinetics of pyrite oxidation in acidic potassium dichromate sulutions

Chojnacka M., Wawrzak D., Mulak Wł., Szymczycha-Madeja A.

Physicochemical Problems of Mineral Processing

|

2007

|

Vol. 41

117-124

EN

The kinetics of pyrite oxidation in potassium dichromate solution was investigated. The effect of stirring rate, temperature and particle size have been examined. In addition the solid phases before and after leaching were examined by SEM, electron microprobe and chemical analysis. The rate of pyrite oxidation was found to be independent of the stirring speed. The consumption of dichromate ions in the initial solutions showed that at all temperatures under consideration sulphide sulphur was oxidized to sulphate. The value of the apparent activation energy of 43.5 ± 1.5 kJmol-1, the independence of reaction rate on the stirring speed, the linear relationship between the rate constant, and the inverse of the initial particle diameter are in good agreement with a mechanism controlled by chemical reaction.

PL

Określono wpływ temperatury, wielkości ziaren oraz warunków hydrodynamicznych w roztworze na szybkość ługowania pirytu w kwaśnym roztworze K2Cr2O7. W celu zbadania składu i morfologii powierzchni faz stałych przed i po ługowaniu wykonano analizy skaningowym mikroskopem elektronowym z mikrosondą rentgenowską. Na podstawie krzywych kinetycznych stosując zależność f(α)=1-(1-α)1/3 od czasu obliczono stałe szybkości reakcji oraz energię aktywacji równą 43,5 ± 1,5 kJ/mol. Wartość energii aktywacji oraz liniowa zależność stałej szybkości reakcji od odwrotności średnicy ziaren wskazuje, że najwolniejszym etapem procesu jest reakcja chemiczna na powierzchni pirytu. Stwierdzono również, że w całym badanym zakresie temperatur (30-70 st.C) jony S2- utleniają się do jonów SO4 2-.

18

Modelowanie utleniania pirytu z wykorzystaniem programów Phreeqc i Phast

Miotliński Konrad, Kowalczyk Andrzej

Geologos

|

2006

|

Vol. 10

189--204

EN

Pyrite oxidation is an important process controlling groundwater composition, but little is known about the conceptualization of this mechanism for the modelling purposes. Few examples of analytical calculations and numerical simulations have been presented in the paper. The examples concern the processes of pyrite oxidation by oxygen and nitrate both in unsaturated and saturated zones in case when carbonate minerals do not occur. The Fick's first law has been adopted in the evaluation of oxygen transport through unsaturated zone. The numerical simulations were performed by using Phreeqc and Phast codes with the assumption of a local equilibrium approach. These codes have proven to be powerful tools to analyze and quantify the reaction controls and the coupling between transport and processes of pyrite oxidation.

19

The effect of sulphite on the xanthate-induced flotation of copper-activated pyrite

Khmeleva T, N., Skinner W., Beattie D. A., Georgiev T. V.

Physicochemical Problems of Mineral Processing

|

2002

|

Vol. 36

185-195

EN

The effect of sulphite ions on the xanthate-induced flotation of copper-activated pyrite has been studied. Various techniques have been used to identify the plausible mechanisms of interaction of sulphite with both collector and pyrite surface. It was found that sulphite depressed the xanthateinduced flotation of copper-activated pyrite with nitrogen or air purging at pH 7. However, the depression effect was greater when air was used. Solution and spectroscopic studies indicated that sodium bisulphite interacted with the pyrite surface, as well as with isobutyl xanthate in solution and its adsorbed state. Based on the results obtained, a combination of possible mechanisms has been proposed to explain the depressing effect of sulphite on copper-activated pyrite. It was suggested that both the decomposition of the xanthate in solution via perxanthate formation and dixanthogen desorption from the pyrite surface were responsible for the pyrite depression. Furthermore, iron hydroxy species were formed on the pyrite surface, rendering it hydrophilic, thus preventing the formation of bubble-pyrite particle aggregates.

PL

Do badania wpływu siarczynu sodowego na proces flotacji pirytu aktywowanego miedzią użuto szeregu technik badawczych. Ich zadaniem było wyjaśnienie mechanizmu oddziaływania siarczynu sodowego z kolektorem (ksantogenianem izobutylowym) oraz z powierzchnią pirytu. Odkryto, że siarczyn depresuje flotację pirytu aktywowanego miedzią przy udziale ksantogenianu w warunkach pH 7, przy przepływie azotu lub powietrza. Depresujący efekt był większy, gdy powietrze zostało użyte. Badania spektroskopowe wskazują, że siarczyn sodu reaguje z powierzchnią pirytu a także z izobutylowym ksantogenianem i to zarówno w roztworze jak i na powierzchni ciała stałego. Na tej podstawie zaproponowano mechanizm depresji aktywowanego pirytu przez siarczyn sodu. Wyniki badań sugerują, że zarówno dekompozycja ksantogenianu jak i desorpcja dwuksantogenu z powierzchni pirytu są czynnikami odpowiedzialnymi za depresowanie pirytu. Dodatkowo zaobserwowano powstawanie na powierzchni pirytu grup hydroksylowych, które dodatkowo depresowały piryt, powodując hydrofilizacje jego powierzchni i brak możliwości utworzenia trwałego agregatu z banieczką powietrza.

20

Osady źródeł wód siarczkowych Karpat i zapadliska przedkarpackiego

Rajchel J., Marszałek M., Rajchel L.

Przegląd Geologiczny

|

2000

|

Vol. 48, nr 12

1174-1180

PL

Źródła wód siarczkowych Karpat i zapadliska przedkarpackiego posiadają charakterystyczne osady, będące efektem procesów biogenicznych i chemicznych. Na osad ten składają się głównie kolonie bakterii siarkowych barwy białej, różowej, purpurowej i fioletowej, usytuowane w niszach źródłowych i na drodze odpływu wody. W wyniku procesów metabolicznych bakterie te doprowadzają do strącania substancji mineralnych: siarki i gipsu. Są one podścielone przez osad czarny, bogaty w minerały wyniesione z podłoża przez wypływającą wodę, oraz w obumarłą materię organiczną i piryt, jak również siarkę i gips.

EN

Springs of sulphurous water in the Carpathians and the Carpatian Foredeep reveal characteristic deposits, which are result of biogenic and chemical processes. These deposits consist mainly of white, pink, purple or violet colonies of sulphuric bacteria, localized on the bottoms of the springs and along their water outlets. Metabolic processes of these bacteria result in precipitation of mineral substances: sulphur and gypsum. These coloured deposits are underlain by black deposits rich in minerals, derived from the basement by the spring water, as well as in organic matter andpyrite, and subordinate sulphur and gypsum.