Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wpływ dodatku wapna na skład fazowy i ściśliwość mieszaniny kaolinu i popiołu lotnego

Knapik-Jajkiewicz Karolina

Inżynieria i Budownictwo

|

2023

|

R. 79, nr 5-6

261--266

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań mieszanin wykonanych na bazie gruntu drobnoziarnistego z dodatkiem popiotu lotnego z fluidalnego spalania węgla w ilości 10-40% i wapna w ilosci 1-4%. Określono różnice w składzie fazowym, ściśliwości i pęcznieniu mieszanin wykonanych z udziałem i bez udziału wapna. Zauważono pozytywny wpływ wapna na uzyskane wartości maksymalnego odkształcenia objętościowego w wyniku działającego naprężenia pionowego oraz na pęcznienie mieszanin.

EN

This paper presents the tests results of mixes prepared on the basis of fine grained soil with addition of 10-40% fly ash from fluidized bed combustion and 1-4% lime. Differences in phase composition, compressibility and swelling of mixes with and without lime were determined. A positive effect of lime on the obtained values of maximum volume strains upon an acting stress was observed, as well as reduction of swelling in soil-fly ash mixes with lime.

2

Zagrożenia związane z głębokim posadawianiem budowli w obrębie iłów mioceńskich występujących w podłożu Krakowa

Czurczak Jakub, Kaczmarczyk Robert, Czurczak Marta

Przegląd Geologiczny

|

2022

|

Vol. 70, nr 8

581--589

EN

The constant development of large urban centres such as Kraków causes a demand for residential and industrial space, which is difficult to meet. This forces the necessity to implement further construction investments in difficult soil and water conditions. Due to the limitations resulting from the relatively small area possible for development, multi-level underground floors are designed more and more often. The foundation of additional risks, which, if not taken into account, may lead to damage to buildings. The purpose of the article is to characterize the risks involved with the placement of objects on Miocene clay layers in terms of their tendency to volumetric changes, swelling and shrinkage. The threats are presented using the example of selected buildings in Kraków, which were founded within the clay and then failed for various reasons. Additionally, the article presents the results of laboratory tests of Miocene clays from various locations within the city of Kraków.

3

Wybrane właściwości fizykomechaniczne mieszanek kruszywowo-bentonitowych

Pytlowany Tomasz, Chmielowski Krzysztof, Skrzypczak Izabela, Studziński Andrzej, Bacewicz Daniel

Materiały Budowlane

|

2022

|

nr 11

165--167

PL

Mieszanki kruszywowo-bentonitowe są coraz powszechniej stosowanym rozwiązaniem do stabilizacji oraz uszczelnienia obiektów w inżynierii środowiska i budownictwie, np. składowiska, wały przeciwpowodziowe, zapory ziemne, torowiska drogowe czy kolejowe, a także różnego rodzaju obiekty kubaturowe. W artykule przedstawiono wyniki wybranych badań właściwości fizykomechanicznych mieszanek na bazie wybranego kruszywa i bentonitu. Przeprowadzone badania wykazały, że mieszanki kruszywowo-bentonitowe można uznać za przydatne w budownictwie, m.in. do stabilizacji wykopów.

EN

Aggregate-bentonite mixtures are an increasingly widely used solution for stabilization and sealing of both environmental and construction engineering facilities, e.g. landfills, flood embankments, earth dams, road and railway tracks, as well as various types of cubature structures. The article presents the results of selected studies of the physical and mechanical properties of mixtures developed in various proportions based on aggregate and bentonite. The conducted research has shown that the aggregate-bentonite mixtures in question can be considered useful in construction, e.g. for the stabilization of excavations.

4

Enhancement of mechanical properties of concrete using microwave cured bamboo composites

Adeniyi Ajayi Joseph, Gana James, Adanikin Ariyo, Ogedengbe Kola, Idowu Abundance

Archives of Civil Engineering

|

2022

|

Vol. 68, nr 3

553--567

EN

Microwave curing of bamboo fiber increases the physical and mechanical qualities of cement concrete, according to previous studies. However, there are limited research on their endurance when used as an additive in concrete manufacturing to increase strength. The impact of bamboo fiber and Styrene Butadiene Rubber (SBR) on the mechanical and microstructure of the resulting concrete is investigated in this study. With the inclusion of bamboo fiber ranging from 0-1.5%, a mix ratio of 1:1.5:3 was used. To make the samples, 10% SBR by weight of cement was dissolved in the mixing water. The batching was done by weight, with a water cement ratio of 0.6. Compressive strength, water absorption, swelling, modulus of elasticity, and modulus of rupture were all studied as mechanical properties. Various characterization tests such as SEM, EDS, FTIR, XRD, and TGA were performed on the microstructure, crystalline nature, and mineral composition of certain samples. According to the FTIR study’s findings, peak levels were detected in the O-H stretching, C-H fiber and CH2 functional groups, carbonyl group, C-O and C-C functional groups. As the temperature climbed, TGA measurements showed a drop in weight. The XRD test revealed peak levels of 6.611, 4.255, and 3.855 for sanidine, quartz, and calcite, respectively. After 28 days, the inclusion of bamboo fibers as an additive in concrete shows some promising outcomes in compressive strength, with samples containing 1% and 1.5% bamboo fiber cured at 80°C having a higher compressive strength value.

5

Wpływ procesu aktywacji na właściwości bentonitów

Ryłko Kinga, Skorupa Natalia, Sobczyk Natalia, Lenar Nikola

Analit

|

2022

|

Nr 12

36--48

PL

Bentonit, pod względem geologicznym, zaliczany od jest do skał pochodzenia wulkanicznego. Jest to ił wykazujący silne pęcznienie oraz cechujący się unikalnymi właściwościami fizycznymi. Parametry te wynikają z wysokiej zawartości montmorylonitu (minerał ilasty należący do grupy smektytu). Podczas aktywacji zachodzi proces kontrolowanej wymiany jonów. Wspomniane jony wapnia, znajdujące się początkowo w międzypakietowej przestrzeni montmorylonitu, zastępowane są jonami sodu, które wprowadza się z aktywatorem. Proces aktywacji bentonitu powoduje polepszenie jego właściwości - zwiększoną zdolność pęcznienia czy też podwyższoną zdolność wiązania. W niniejszym artykule skupiono się na zbadaniu podstawowych właściwości bentonitów oraz ich zmiany pod wpływem procesu aktywacji. Badania pH, przeprowadzone przy użyciu elektrody szklanej, wykazały, że stężenia jonów wodorowych były znacznie wyższe i stabilniejsze w czasie w przypadku bentonitu aktywowanego. Na podstawie otrzymanych wyników przewodnictwa mierzonego metodą konduktometrii można zaobserwować wzrost jego wartości wraz z upływem czasu. Tendencja ta była obserwowalna w przypadkach obu bentonitów, z tą różnicą, że wartości przewodnictwa bentonitu aktywowanego przyjmowały kilkukrotnie wyższe wartości w porównaniu z tym niepoddanym aktywacji. Analiza otrzymanych wartości wykazała, że bentonit aktywowany pęczniał 4-krotnie bardziej niż ten nieaktywowany. Zarówno współczynnik pęcznienia, jak i zawartość wody wyznaczone zostały eksperymentalnie. Po usunięciu, w procesie suszenia, wody adsorpcyjnej oraz międzypakietowej, bentonit aktywowany zawierał dwa razy mniej wody niż ten niepoddany aktywacji węglanem sodu.

EN

Bentonite is classified as a rock of volcanic origin. It is a clay that shows strong swelling and has unique physical properties. These parameters are caused by the high content of montmorillonite (a clay mineral belonging to the smectite group). During activation, a process of controlled ion exchange takes place. The calcium ions, initially located in the inter-pack space of montmorillonite, are replaced by sodium ions with activator. The activation process of bentonite results in an improvement of its properties - increased swelling capacity or binding capacity. This article focuses on the examination of the basic properties of bentonites and their changes under the effect of the activation process. Studies of pH, conducted using a glass electrode, showed that the concentration of hydrogen ions was much higher and more stable over time for the activated bentonite. The results obtained after conductometric measurements show the incensement of conductivity with time. This trend was visible in the cases of both bentonites, with the difference that the conductivity values of the activated bentonite assumed significantly higher compared to values obtained to inactivated one. Analysis of the obtained values showed that the activated bentonite swelled 4 times more the inactivated one. Values of swelling coefficient and water content were determined experimentally. After removal of adsorption and inter-pack water (during the drying process), the activated bentonite contained twice less water than the one not activated by adding sodium carbonate.

6

Effects of hydrocarbon contamination on the engineering geological properties of Neogene clays and Pleistocene glacial tills from Central Poland

Dobak Paweł, Izdebska-Mucha Dorota, Stajszczak Piotr, Wójcik Emilia, Kiełbasiński Kamil, Gawriuczenkow Ireneusz, Szczepański Tomasz, Zawrzykraj Piotr, Bąkowska Anna

Acta Geologica Polonica

|

2022

|

Vol. 72, no. 4

529--555

EN

Petroleum products influence the engineering behaviour of the soil. Neogene clays and glacial tills from Central Poland were tested under laboratory conditions to evaluate the changes of selected physical and mechanical parameters: particle size distribution, particle density, swelling, shear strength and permeability. Four petroleum products were used in the experiments: diesel fuel, kerosene, jet fuel and mineral engine oil. The study revealed that even for the lowest degree of contamination the values of physical and mechanical properties of the soils changed significantly. Greater variation can be expected in soils contaminated with high-viscosity compounds. Also, higher relative changes were found for glacial tills than for Neogene clays. Consolidation tests revealed changes in soil permeability depending on the soil composition and the physical properties of the contaminant – considerable reduction of permeability was observed for glacial tills contaminated with light Jet fuel, while the reduction was lower for Neogene clays. The obtained results indicate the role of mesopores and the dimensionless pore pressure coefficient in changes of soil permeability. The methodological issues regarding testing and analysing the hydrocarbon-contaminated soils were also presented and discussed, which might be useful for researchers studying contaminated soils.

7

Zmiany właściwości gruntu w strefie aktywnej pęcznienia

Wszędyrówny-Nast Małgorzata, Tymiński Wojciech

Przegląd Geologiczny

|

2021

|

Vol. 69, nr 12

917--924

EN

Swelling is a phenomenon which occurs in high plasticity soils. It is observed immediately after the contact of not fully saturated expansive soil with water. In clays of very small coefficient of permeability, it may be concluded that swelling is a surface phenomenon - water does not need to infiltrate deep into the clay layer for swelling to start. The so-called active-wetting zone may be observed in the soil layer where the swelling process takes place. The soil conditions in the zone change during swelling and consequently result in changes in the soil strength and deformation properties. In the paper the results of swelling pressure tests are presented and analysed. The tests were carried out in oedometers. Based on the test results, the range of the active-wetting zone in the tested samples was analysed, taking into account index properties of tested soils, as well as orientation of tested samples.

8

Experimental and finite element analysis of slope stability treated by lime milk (case of El Amir Abdelkader embankment)

Belabbaci Zeyneb, Berrabah Amina, Bouri Djamel Eddine

Mechanics and Mechanical Engineering

|

2021

|

Vol. 25, nr 1

77--83

EN

This paper presents an experimental stabilization approach of the landslide that threatens a slope located near the city of El Amir Abdelkader, Ain Temouchent, Algeria. Stabilization is assured by the addition of lime milk, and then a numerical validation of the results with respect to the safety coefficient before and after treatment was performer by “Plaxis” software. Experimental results show that the stabilization by lime milk improves compaction parameters, swelling and shear strength, particularly the cohesion and friction angle, the latter permitting appreciation of the sliding surface on which it is necessary to base the calculation of the safety coefficient before and after treatment. Numerical results indicate that the factor of safety increases with the improvement of the mechanical characteristics c and φ, which are improved by increasing lime milk percentage. The numerical validation using “Plaxis” finite element code gives results that are in perfect agreement with the experimental ones, indicating that this software is a good tool for slope stability study.

9

Wpływ zanieczyszczeń kruszywa na trwałość posadzek betonowych

Fyall Z., Wysocki L.

Materiały Budowlane

|

2018

|

nr 9

4--6

PL

W artykule omówiono wpływ zanieczyszczeń kruszywa na trwałość posadzek betonowych. Badano zanieczyszczenia ziarnami, które w pewnych warunkach mogą powodować uszkodzenia posadzki spowodowane ich pęcznieniem. Na podstawie analizy uszkodzeń sformułowano zalecenia dotyczące ograniczenia takich uszkodzeń.

EN

The paper presents the impact of aggregate contamination on the durability of concrete floors. There were investigated grains impurities which under certain conditions cause damages to the floor surface due to their expansion. On the basis of the analysis of damages recommendations in order to limit such damages were been formulated.

10

Współzależność zjawisk sorpcyjno-rozszerzalnościowych dla próbek węgla kamiennego pochodzących z różnych pokładów

Baran P.

Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN

|

2017

|

T. 19, nr 3

21--27

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań eksperymentalnych kinetyki sorpcyjno-rozszerzalnościowej. Badania przeprowadzono dla dwóch próbek węgla, pochodzących z różnych pokładów tej samej kopalni (Pniówek). Stwierdzono liniowy przebieg zależności rozszerzalności od chłonności sorpcyjnej ε = f (v) względem metanu i ditlenku węgla. Różnice w chłonności sorpcyjnej oraz zbliżone wartości rozszerzalności objętościowej wynikają z różnic w składzie petrografi cznym badanych węgli. Próbka o wyższej zawartości macerałów grupy witrynitu cechowała się wyższą chłonnością sorpcyjna zarówno względem CH4 jak i CO2.

EN

The experimental resulst of sorption-expansion kinetics have been presented. The study was conducted for two hard coal samples from different seams of the same mine (Pniówek). A linear relationship of ε = f (v) with respect to methane and carbon dioxide was found. Differences in sorption capacity and similar values of volume expansion are due to differences in the petrographic composition of the coals studied. A sample with a higher content of vitrinite grupe was characterized by a higher sorption capacity both for CH4 and CO2.

11

Nowe rodzaje inhibitorów i ich wpływ na właściwości hydratacyjne skał ilasto-łupkowych

Zima G., Uliasz M., Błaż S., Jasiński B., Wiśniowski R., Wysocki S.

Nafta-Gaz

|

2017

|

R. 73, nr 1

36--42

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań przydatności nowych środków aminowych, kopolimerów i poliglikoli pod kątem zastosowania ich w płuczkach wiertniczych przeznaczonych do przewiercania skał ilastych. W oparciu o dane literaturowe przeanalizowano możliwości wykorzystania do wierceń w formacjach łupkowych obecnie stosowanych płuczek inhibitowanych. W dalszej części artykułu przedstawiono wyniki badań właściwości płuczek mających na celu wytypowanie nowych środków chemicznych spełniających rolę inhibitorów hydratacji skał w płuczkach wiertniczych przeznaczonych do przewiercania skał ilastych. Przeprowadzono badania parametrów reologicznych opracowanych płuczek, ich wpływu na dezintegrację i pęcznienie wzorcowej skały ilastej (łupek mioceński) oraz badania odporności termicznej, odporności na skażenie jonami jedno- i wielowartościowymi. Na podstawie uzyskanych wyników zaproponowano składy płuczek wiertniczych charakteryzujących się odpowiednimi parametrami technologicznymi oraz skuteczną inhibitacją hydratacji skał ilastych.

EN

The paper presents the results of the usefulness of new amines, copolymers and poliglycols, for their application in drilling fluids earmarked for drilling shale rocks. Based on literature data, the possibility of currently used drilling muds for application in shale formations was analyzed. Later in the article, the results of research intended to select new chemicals used as inhibitors for hydration of the rocks in drilling muds for shale are presented. Studies of rheological parameters, their impact on the disintegration and swell of standard sample (Miocene) and research thermal resistance, resistance to contamination ions, single- and multi-valued were carried out. Based on the results obtained, drilling fluids characterized by the appropriate technological parameters and effective hydration inhibition of shale rocks were proposed.

12

Analiza pęcznienia węgli kamiennych i brunatnych w oparciu o analizę izoterm sorpcji CO2

Baran P., Zarębska K.

Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN

|

2016

|

T. 18, nr 4

109--116

PL

W pracy poddano analizie eksperymentalne izotermy sorpcji ditlenku węgla na 3 próbkach węgla kamiennego i 2 brunatnego zmierzone w dwóch temperaturach. Dokonano formalnego opisu danych eksperymentalnych przy użyciu równania Dubinina i Raduszkiewicza w formie oryginalnej oraz zmodyfikowanej. Zmodyfikowana forma równania DR pozwala ocenić skłonność próbki do pęcznienia pod wpływem pochłanianego gazu. Stwierdzono że najwyższą rozszerzalnością cechuje się próbka Pn z kopalni Pniówek. Otrzymane wyniki pozwalają również stwierdzić, że węgle wyżej uwęglone, o niskiej zawartości witrynitu, w temperaturze nadkrytycznej praktycznie nie pęcznieją pod wpływem ditlenku węgla.

EN

In the paper the experimental sorption isotherms of carbon dioxide for 3 samples of coal and 2 samples of lignite measured at two temperatures have been analyzed. A formal description of the experimental data has been made using the original and modified form of equation Dubinin and Radushkevich. A modified form of the DR equation allows to evaluate the tendency of the sample to swell under sorbed gas. It was found that the highest expansion is characterized by Pn sample from Pniówek mine. The obtained results allow also conclude that the high rank coals with low vitrinite content in the supercritical temperature practically does not swell under the influence of carbon dioxide.

13

Swelling of EPDM rubbers for oil-well applications as influenced by medium composition and temperature. Part I. Literature and theoretical background

Zielińska M., Seyger R., Dierkes W. K., Bielinski D., Noordermeer J. W. M.

Elastomery

|

2016

|

T. 20, nr 2

6--17

EN

The paper describes the mechanism of interactions between hydrocarbon solvents and vulcanized rubber (representing crosslinked network structure). The problem is discussed from the point of view of thermodynamic principles of swelling, temperature and material factors affecting swelling of filled rubber vulcanizates, as well as the impact of swelling on properties of the materials. Special attention has been paid to the importance of models for the physical swelling of rubber in various hydrocarbons, which will provide a basis for prediction of swelling in their mixture like oils.

PL

W artykule opisano mechanizm oddziaływania między rozpuszczalnikami węglowodorowymi a usieciowanym kauczukiem (reprezentującym usieciowaną strukturę przestrzenną). Zagadnienie zostało przedyskutowane z punktu widzenia podstawowych praw termodynamiki dotyczących rozpuszczalności, temperatury i czynników materiałowych, mających wpływ na oddziaływanie rozpuszczalników na napełnione wulkanizaty oraz wpływu na ich właściwości. Ze względu na możliwość stworzenia podstaw do przewidywania zachowania się materiałów w mieszaninie rozpuszczalników, odpowiadającej olejom, szczególną uwagę poświęcono modelom opisującym fizyczne pęcznienie gumy w różnych węglowodorach.

14

Swelling of EPDM rubbers for oil-well applications as influenced by medium composition and temperature. II. Experimental part

Zielińska M., Seyger R., Dierkes W. K., Bieliński D., Noordermeer J. W. M.

Elastomery

|

2016

|

T. 20, nr 4

9--24

EN

The first part of the paper describes the mechanism of interactions between hydrocarbon solvents and vulcanized rubber (representing crosslinked network structure). The problem has been discussed from the point of view of thermodynamic principles of swelling, temperature and material factors affecting swelling of filled rubber vulcanizates, as well as the impact of swelling on properties of the materials. In the second part of the paper results of own research, devoted to swelling of sulphur vulcanizates of EPDM rubber in hydrocarbon solvents contained in mineral oils and fuels, or their mixture. Using headspace Gas Chromatography, the degree of swelling rubber vulvanizes by different components of solvent mixture in a function of temperature, has been determined.

PL

Pierwsza część artykułu przedstawia mechanizm oddziaływania między rozpuszczalnikami węglowodorowymi a usieciowanym kauczukiem (reprezentującym usieciowaną strukturę przestrzenną). Zagadnienie zostało przedyskutowane z punktu widzenia podstawowych praw termodynamiki dotyczących rozpuszczalności, temperatury i czynników materiałowych, mających wpływ na oddziaływanie rozpuszczalników na napełnione wulkanizaty oraz wpływu na ich właściwości. W drugiej części artykułu przedstawiono wyniki badań własnych, dotyczących pęcznienia nienapełnionych, siarkowych wulkanizatów EPDM w węglowodorowych rozpuszczalnikach wchodzących w skład olejów mineralnych i paliw, oraz w ich mieszaninie. Za pomocą chromatografii gazowej, z zastosowaniem metody headspace, oznaczono stopień spęcznienia wulkanizatów kauczuku przez różne składniki mieszaniny rozpuszczalników w funkcji temperatury.

15

Wpływ zamrażalniczego przechowywania na wybrane cechy jakościowe pieczywa mieszanego

Ocieczek A., Pukszta T., Nebel J.

Chłodnictwo : organ Naczelnej Organizacji Technicznej

|

2016

|

R. 51, nr 12

6--11

PL

Badania nad zmianami jakości chleba w kontekście jego świeżości obejmują zagadnienia technologiczne oraz przechowalnicze. Niezależnie od przyjętego podejścia, związanego z zastosowaniem składników lub procesów służących otrzymaniu produktu o wyższej stabilności czy też warunków przechowywania służących stabilizacji jakości, poszukuje się właściwych metod oceny skutków proponowanych rozwiązań. Stąd celem pracy było określenie wpływu warunków zamrażalniczego przechowywania na wybrane parametry jakościowe chleba przemysłowego z uwzględnieniem wzajemnych powiązań między tymi parametrami jakościowymi. Materiałem do badań był chleb mieszany wyprodukowany w warunkach przemysłowych, świeży i przechowywany w stanie zamrożonym (-5°C,-15°C i -25 °C) przez 6 miesięcy. Analizie poddano zmiany zawartości i aktywności wody, zdolności pęcznienia oraz porowatości miękiszu. Przeprowadzono także ocenę sensoryczną chleba. W czasie przechowywania zarejestrowano systematyczne obniżanie się zawartości wody, fluktuację aktywności wody, obniżanie się zdolności pęcznienia pod wpływem wody dodanej oraz wzrost porowatości miękiszu. Zastosowanie temperatury głębokiego mrożenia (-25°C) jednoznacznie stabilizowało jakość chleba. Natomiast nierównoległość zmian aktywności wody do zmian zawartości wody w miękiszu traktować można jako punkt wyjścia do opracowania wskaźnika służącego badaniu zmian matrycy miękiszu o charakterze strukturalnym.

EN

Research on changes in the quality of bread in the context of its freshness include technological and storage issues. Regardless of taken approach, to components or processes designed to receive the product a higher stability, or storage conditions to stabilize quality, there is looked for the appropriate methods to assess the effects of proposed solutions. Thus the aim of the study was to determine the effect of frozen storage on selected quality parameters of industrial bread, with taking into account internal relationship between these quality parameters. The experimental material was mixed bread produced in an industrial environment, fresh and stored frozen (-5 ° C -15 ° C and -25°C) for six months. There were analyzed the changes in the content and activity water, the swellability and crumb structure. Also there was conducted sensory evaluation of bread. During storage there was recorded steadily reducing of the water content, fluctuation of water activity, reducing the swellability with water adding and increase the porosity of the crumb. The use of deep-freezing temperatures (-25 ° C) clearly stabilized the quality of the bread. Instead no parallel changes in water activity comparing to change the water content of the crumb can be considered as a starting point to develop an indicator serving to study changes in the matrix of the crumb of a structural nature.

16

Wpływ chlorków sodu i wapnia na pęcznienie iłów mioceńsko-plioceńskich z Warszawy

Gawriuczenkow I.

Przegląd Geologiczny

|

2014

|

Vol. 62, nr 10/2

570--572

EN

The article presents an assessment of the impact of the salt used in road construction on the swelling of Mio-Pliocene clays. The tests were performed on the clay samples taken from the Warsaw area. Different concentrations of sodium chloride and calcium chloride were used. A relatively high swelling values were determined, higher for clays diffused with calcium chloride than samples with sodium chloride and samples with deionized water. The swelling increases with the increase of salt concentration up to 5%. The swelling decreases with the salt concentrations higher than 5%.

17

Wpływ zjawiska pęcznienia na pomiar dawki żywicy jonowymiennej MIEX®

Mołczan M.

Ochrona Środowiska

|

2013

|

Vol. 35, nr 2

9--13

EN

Swelling of ion exchange resins depends on solvation of functional groups and tendency to reach equilibrium between internal and external ionic solutions. These phenomena lead to changes in volume of an ionite portion. Sedimentation time of a fresh MIEX® powdered resin in demineralized water was experimentally estimated at approximately 5 min. Therefore, any shorter time should definitely not be used for the ionite dose measurements. It has been proven that solution type used to prepare the resin suspension affects the ionite volume as a result of variations in its swelling. 3.5% increase in resin volume was determined after switching from demineralized water to model solution containing composition of dissolved organic and inorganic constituents. Therefore, in order to obtain a fixed reference value only resin suspension in demineralized water should be applied when calculating a dose (especially, when comparing different study results). Progressing resin saturation resulted in change in the volume of a certain ionite portion. Swelling increase was being observed until ionite load corresponding to the bed volume of 400 cm3/cm3 was reached, and then it stabilized. At that point an increase in the ionite volume was 15% when compared to the value for the fresh resin in demineralized water and about 11% when compared to the initial resin volume in the model solution containing natural organic substances. The maximum swelling was reported at the relatively small ionite load, therefore the degree of swelling of a resin working in a typically loaded reactor is expected to be constant. The impact of swelling on the measured doses of fresh resin and on the corresponding amounts of saturated resin should be considered not only in experiments but also while exploiting powdered resins in the ion exchange process.

PL

Pęcznienie żywic jonowymiennych uwarunkowane jest solwatacją grup funkcyjnych oraz dążeniem do równowagi wewnętrznego i zewnętrznego roztworu jonowego, co prowadzi do zmian objętości zajmowanej przez określoną porcję jonitu. Czas sedymentacji świeżej żywicy proszkowej MIEX® w wodzie zdemineralizowanej oceniono w badaniach na około 5 min, dlatego w krótszym czasie bezwzględnie nie powinno się dokonywać pomiarów dawki jonitu. Wykazano, że rodzaj roztworu użytego do przygotowania suspensji żywicy wpływa na objętość jonitu na skutek jego zróżnicowanego pęcznienia. Stwierdzono 3,5% wzrost objętości porcji żywicy po zamianie wody zdemineralizowanej na roztwór modelowy zawierający kompozycję organicznych i nieorganicznych składników rozpuszczonych. Z tego względu jedyną możliwością uzyskania stałego odniesienia przy pomiarze dawki (zwłaszcza w aspekcie porównywania wyników różnych badań) jest posługiwanie się suspensją żywicy w wodzie zdemineralizowanej. Postępujące wysycanie żywicy wpływało na zmianę objętości zajmowanej przez określoną porcję jonitu. Rosnące pęcznienie żywicy obserwowano aż do obciążenia jonitu odpowiadającego krotności wymiany 400 cm3/cm3, po czym ulegało ono stabilizacji. Wówczas wzrost objętości porcji jonitu wyniósł 15% w stosunku do pomiaru zawartości świeżej żywicy w wodzie zdemineralizowanej oraz około 11% w stosunku do pomiaru dokonanego w roztworze modelowym zawierającym naturalne substancje organiczne. Maksymalne pęcznienie stwierdzono przy stosunkowo małym obciążeniu jonitu, dlatego należy oczekiwać, że stopień spęcznienia żywicy pracującej w typowo obciążonym reaktorze będzie stały. Wpływ procesu pęcznienia na odmierzane dawki żywicy świeżej oraz odpowiadające im zawartości żywicy wysyconej powinny być brane pod uwagę zarówno w badaniach, jak i podczas eksploatacji procesu wymiany jonowej z użyciem żywic proszkowych.

18

Pęcznienie a odprężenie nienasyconych iłów warszawskich

Lendo-Siwicka M., Garbulewski K.

Budownictwo i Inżynieria Środowiska

|

2013

|

Vol. 4, no. 2

135--142

PL

W artykule przedstawiono charakterystyki pęcznienia i odprężenia nienasyconych iłów występujących w rejonie Warszawy (iłów warszawskich). W badaniach przyjęto założenie, że odkształcenie objętościowe εv iłów składa się z dwóch części – odkształcenia pęcznienia εp i odkształcenia odprężenia εo, których procentowy udział zależy przede wszystkim od warunków gruntowo-wodnych w podłożu (wilgotności i stopnia nasycenia) oraz od wartości składowej pionowej naprężenia efektywnego σ’v = σv - ua. W badaniach zastosowano konsolidometr KKSW (konsolidometr z kontrolowanym ciśnieniem ssania i wilgotnością) zaprojektowany i wykonany w Katedrze Geoinżynierii SGGW oraz zmodyfikowane edometry standardowe. Z przeprowadzonych badań wynika, że odkształcenia odprężenia iłów określone w badaniach edometrycznych mieszczą się w zakresie od 0,19% do 0,62%, natomiast odkształcenia pęcznienia od 2,38% do 5,45%. Odprężenie iłów jest procesem krótkotrwałym i stanowi średnio około 20,8% czasu całkowitych zmian objętości, w przeciwieństwie do pęcznienia, które jest procesem długotrwałym i wypełnia pozostały całkowitych zmian objętości.

EN

The paper presents the characteristics of unsaturated expansive clays occurring in the area of Warsaw (Warsaw clays). It was assumed that the volumetric strain (εv) consists of two components – the swelling deformation (εp) and the rebound strain (εo), which percentage depends primarily on the ground – water conditions (moisture content and degree of saturation) and the vertical effective stress σ'v = σv - ua. In the study the consolidometr KKSW (designed at the Department of Geotechnical Engineering Warsaw University of Live Sciences) with suction and water content controlling was used. The study shows that the rebound strains in the Warsaw clays are in the range from 0.19% to 0.62%, and the swelling deformation of 2.38% to 5.45%. Rebound of clays is the short-term process, average about 20,8% of time for total volume changes. The swelling is a lengthy process and provides an average of about 79,2% of time to total volume changes.

19

Research of case failure of sluice foundation on expansive clays

Parylak K., Witek K., Zięba Z.

Architecture Civil Engineering Environment

|

2013

|

Vol. 6, no. 2

35--39

EN

The paper presents surveys related of determining effect of expansive Pliocene clays which caused of destruction of reinforced concrete foundation slab built on the lower head of stage of fall located in the 300 km of the Odra river in Poland. Executive mistakes and the lack of swelling pressure cushion sand bags in a water access brought about the ground swelling, which in terms of occurrence of significant buoyancy of water caused a large swelling pressure. Tests were performed on samples taken from the drilled surface of the concrete base plate, which apart from determinations of basic geotechnical parameters also swelling pressure in terms of existing states of stress and swelling index in the cross-section of channel with existing loadings.

PL

W pracy przedstawiono terenowe i laboratoryjne badania mające na celu wykazanie roli ekspansywności plioceńskich iłów w powstaniu spękań żelbetowej płyty stanowiącej fundament konstrukcji głowy dolnej budowanej śluzy żeglownej w 300 km Odry. Błędy wykonawcze, a przy tym brak amortyzującej ciśnienia pęcznienia poduszki piaskowej w warunkach dopływy wody w strefę kontaktu płyty z ekspansywnym podłożem były przyczyną uruchomienia procesów pęcznienia podłoża. Badania pęcznienia w warunkach laboratoryjnych przeprowadzono na próbach NNS w wariantach odciążania i obciążania podłoża odpowiadających stanom naprężeń występujących w kolejnych etapach budowy. Maksymalne wartości ciśnienia pęcznienia wyniosły 250 kPa, co przy zróżnicowanych obciążeniach płyty spowodowało w jej środkowej części duże naprężenia zginające skierowane ku górze. Naprężenia pod bocznymi ścianami głowy śluzy wyniosły 350 kPa, gdzie płyta zginana była w dół. W wyniku tego powstały 3 linie pęknięć, których charakter udokumentowano spękaniem widocznym na podłużnym przekroju otworu nr 7 i na pozyskanym rdzeniu betonu.

20

Wpływ tekstury iłołupków fliszu karpackiego na parametry deformacji

Gaszyńska-Freiwald G.

Technika Poszukiwań Geologicznych

|

2012

|

R. 51, nr 1

61-72

PL

W artykule przedstawiono zagadnienie dotyczące pęcznienia utworów ilastych pochodzących z terenów osuwiskowych w rejonie budowanego zbiornika wodnego w Świnnej Porębie. Grunty te charakteryzują się laminacją, która ma wpływa na wartość parametrów deformacji, a zwłaszcza na wielkość pęcznienia. Wraz ze wzrostem pęcznienia rośnie wilgotność tych utworów, co ma wpływ na osłabienie parametrów mechanicznych i może spowodować uaktywnienie się różnorodnych procesów geodynamicznych.

EN

Carpathian flysch is built from shale - sandstone package which incline to ground under different angles. The shale package includes minerals belongs to the swelling group. The swelling and compressibility tests were performed on clay-slates samples from landslides situated near the water reservoir at Świnna Poręba. The texture clay-shale reflected by the lamination, can be regarded as a symptom of monoclinal anisotropy. This texture makes soil swelling unevenly on the top surface, water also much easier penetrates deep layers between the laminae.