Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Piotr Zaremba jako "onomasta"

Afeltowicz B.

Przestrzeń i Forma

|

2014

|

nr 22/3

131--142

PL

Artykuł miał na celu ukazanie pierwszego polskiego prezydenta Szczecina jako człowieka z zainteresowaniami onomastycznymi. Argumentów dostarczyła publikacja Wspomnienia prezydenta Szczecina 1945-1950 (Poznań 1977), z której wykorzystano zapiski Piotra Zaremby z pierwszego roku jego prezydentury, od 28 kwietnia 1945 r. Prześledzono w nich proces obejmowania polskiej władzy nad miastem ze szczególnym uwzględnieniem postępującego rozwoju polskiego nazewnictwa urbanonimicznego. Zwrócono uwagę na specyfikę ówczesnych aktów nominacyjnych, twórców nazw miejskich oraz typy motywacji towarzyszących kreacji nazw. Przeprowadzona analiza prowadzi do wniosku, że Piotr Zaremba miał świadomość wagi dokonujących się zmian nazewniczych oraz posiadał dużą wiedzę onomastyczną.

EN

The article was intended to show the first Polish President of Szczecin as a man with onomastic interests. As an inspiration and a source of research the author used Wspomnienia prezydenta Szczecina 1945-1950, Poznań 1977 (Memories of President of Szczecin). Especially, records of Piotr Zaremba of the first year of his presidency, from 28/04/1945 were used. The author of the paper was following the process of embracing Polish authority over the city with particular emphasis on the progressive development of Polish urban names. Special attention is paid to the nature of contemporary acts of nomination, the creators of the urban names and types of motivation accompanying the creation of names. The accomplished analysis leads to the conclusion that Piotr Zaremba was aware of the naming changes importance and that he has an extensive onomastic knowledge.

2

Problemy ze standaryzacją nazw polskich jaskiń

Bijak U., Rutkowski M.

Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji

|

2012

|

Vol. 23

29--35

PL

Standaryzacja to opiniowanie nazw do użytku oficjalnego, czyli ustalenie jednoznacznej i poprawnej nazwy, zgodnej z normami danego języka. Nazewnictwo jaskiń (speleonimia) jako specyficzna część toponimii, funkcjonująca przede wszystkim w obiegu mikrośrodowiskowym (geologów i speleologów), nie doczekała się jak dotąd standaryzacji. Na jej potrzeby został przygotowany w 2006 r. przez zespół powołany przez Główny Urząd Geodezji i Kartografii projekt wykazu polskich jaskiń. Wykaz ten zawierał nazwy 3067 obiektów, z czego tylko 61 miało status nazw urzędowych. Kolejnym etapem prac było opiniowanie nazewnictwa jaskiniowego przez dwujęzykoznawców. Biorąc pod uwagę szczegółowe kryteria oceny, jak zgodność brzmienia i pisowni z ogólnymi zasadami języka polskiego, zapisy historyczne nazwy, tradycję użycia itp. proponowano dla każdej nazwy odpowiednią formę. Projekt wykazu nazw jaskiń był następnie przedmiotem obrad Komisji Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych, przy współudziale opiniujących językoznawców. Efekt tych prac został zamieszczony w Internecie i stał się wstępem do dyskusji z udziałem środowisk speleologicznych i geologicznych.

EN

The standardization is recommending the official forms of proper names, which should be done in accordance with the general rules of each language. Names of caves (speleonymy), as a special part of toponymy that function within the speleologists’ and geologists’ microsocieties, have not been standardized yet. A team for the cave names standardization, appointed by Head Office of Geodesy and Cartography, prepared Polish caves names tentative list in 2006. The list contained the names of 3067 caves, only 61 among them have the status of official names. The next stage was the assessment of the names by two linguists. They proposed official forms for all of the cave names, taking into consideration the particular criteria, as well as the accordance of the verbal and written forms with general lingual rules of Polish language, historical notations, usage tradition etc. Next, the project was consulted within the Commission of Place Names and Physiographic Objects Names, together with the linguists. The effects of these works were published on the website. This constituted as an introduction to the discussion within the speleologists’ as well as geologists’ communities.

3

Prace Komisji Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych przy MSWiA

Czopek-Kopciuch B.

Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji

|

2012

|

Vol. 23

71--79

PL

W języku polskim, tak jak w innych językach, nazwa miejscowa przede wszystkim identyfikuje wsie i miasta. By odgrywać rolę „identyfikatorów” nazwy muszą być stabilne i zgodne z systemem onimicznym danego języka. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. trzeba było ustalić wspólne i oparte na jednolitych zasadach nazewnictwo geograficzne pochodzące z trzech zaborów. Polskie nazwy miejscowe musiały sprawnie funkcjonować w pracy poczty, komunikacji, administracji, sądownictwa itp. być poprawne językowo w brzmieniu, pisowni, odmianie i budowie. Powołano wówczas do życia Komisję Ustalania Nazw Miejscowości. W 1946 r. powołano nową Komisję Ustalania Nazw Miejscowości przy Ministerstwie Administracji Publicznej, która działa do dziś jako ciało doradcze Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji pod nazwą: Komisja Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych. Działa ona na mocy ustawy o urzędowych nazwach miejscowości i obiektów fizjograficznych z 2003 r. Przewodniczącym Komisji jest zawsze onomasta. Zadaniem KNMiOF jest standaryzacja i propozycje kodyfikacji nazw miejscowych i innych nazw geograficznych, akceptowanie nowych nazw, sprawdzanie ich poprawności językowej i zgodności z systemem onimicznym. Przez administrację i w obiegu publicznym nazwy miejscowe muszą być używane w ich postaci urzędowej. Obserwuje się nowe tendencje w budowie nazw i w motywacjach zmian nazw. Są to: motywacje historyczne, prestiżowe, uczucie ośmieszenia, dążenie do zachowania cech lokalnej wymowy, administracyjne. Najczęściej spotykane są wnioski o motywacjach administracyjnych często wywołane doraźnymi potrzebami lokalnych władz i mieszkańców. Od 2005 r. Komisja ma też zadanie opiniowania dodatkowych nazw w języku mniejszości narodowych i etnicznych.

EN

In Polish, as in any other language, the place names inform about place, direction, identify villages and towns. To play the role of the “identificators” they have to be stable and synchronised with the place name’s system of the land. After the first world war there was the need to standarize and to codify the names of three regions which were under three different administrations (Russian, Austrian and German) so the names could serve the policy of the land, work of the administration, post, railway and other. The foreign names have to be changed or adapted to the Polish language. The government called a special Committee of Place names and other topographic objects. In 1946, a new Commission Establishing Names of Localities in the Ministry of Public Administration, which operates today as an advisory body to the Minister of Internal Affairs and Administration under the name: Commission on Names of Places and Physiographical Objects. It operates on the basis of Act on Proper Names (which decides that an onomastician is a head of the Committee). Its task is to standarize and codify the place names, to accept the new names, to check if they are correct of the point of view of system of Polish place names, Polish orthography and the norm of the language. In administration and other legal use the place names have to be used in standarized and codified forms. There are some trends in the construction of names and name changes motivations. These are: the historical motivations, prestige, the feeling of ridicule, the desire to preserve the characteristics of the local pronunciation, administrative. The most common are requests for administrative motivations often caused by ad hoc needs of the local authorities and residents. The Committee since 2005 have a new task to settle the names in the minority languages. The work of this Committee serve the functioning Poland as a land, the administration, communication of all types, they are works for the common good.