Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

The monastic garden in st. Wojciech benedictine nuns abbey in Staniątki – modern threats

Kluza I., Wąsik M.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2015

|

Y. 112, iss. 5-A

93--106

EN

The aim of this essay analyses the historical and the modern status of the monastic garden of St. Adalbert Monastery in Staniątki (southern Poland) as well as provide a description of the most important threats of the area. The origins of the garden can be traced back to XIII and is a very interesting example of a utilitarian and decorative garden. It has a very long cultural, sacral and educational tradition and its significance is well known. Nowadays it is exposed to the increasing risk of destroying its historical value, wrong choice of plants, lack of gardeners. All this threats partly arise from the lack of funds for revalorization of the garden.

PL

Celem artykułu jest próba dokonania analizy stanu historycznego i współczesnego ogrodu klasztornego opactwa św. Wojciecha mniszek benedyktynek w Staniątkach oraz próba identyfikacji najważniejszych współczesnych zagrożeń ogrodu. Założenie ogrodowe datowane jest najprawdopodobniej na XIII w. Obiekt stanowi świadectwo bardzo długiej, nieprzerwanej tradycji kulturowo-religijno-oświatowej i posiada znaczenie ponadlokalne. Współcześnie narażony jest na różnorodne zagrożenia – zacieranie się historycznego układu kompozycyjnego, utratę powiązań widokowych przez zabudowanie otoczenia, niewłaściwy dobór roślinności, niewystarczającą liczbę pracowników zajmujących się porządkowaniem ogrodu. Zagrożenia te po części wynikają z braku środków na rewaloryzację założenia.

2

Ogrody klasztoru sióstr niepokalanek w Nowym Sączu

Sieradzka M., Milecka M.

Architectus

|

2015

|

Nr 4(44)

21--32

PL

Zgromadzenie Sióstr Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny zawiązało się w Rzymie w roku 1859 pod przewodnictwem Matki Józefy Karskiej oraz Matki Marceliny Darowskiej. Celem powstania zgromadzenia oprócz służby dla Boga była praca dla Polski, dla jej przyszłości, dla jej odrodzenia poprzez chrześcijańskie wychowanie kobiety do odpowiedzialności, wzmocnienia duchowego rodziny – w czasach zaborów i prześladowań polskości. W roku 1863 domem macierzystym zgromadzenia stał się Jazłowiec w Galicji Wschodniej, gdzie wypracowano model funkcjonowania tej wspólnoty i przygotowano ją do dzieła wychowawczego, które siostry rozpoczęły już we wrześniu tego roku. Z czasem, ze zwiększającą się liczbą powołań, ale też uczennic, tworzono kolejne fundacje. Fundacja nowosądecka nazywana Białym Klasztorem powstała w latach 1894–1897 jako czwarta fundacja galicyjska tego zgromadzenia. W niniejszym artykule zaprezentowano zespół ogrodów towarzyszących klasztorowi sióstr niepokalanek w Nowym Sączu. Powstał on pod koniec XIX w. na dawnej posiadłości ojców franciszkanów, osadzonych tu jeszcze przez św. Kingę (1234–1292), a wyrugowanych przez cesarza Józefa II (1785). Przedstawiono krótką historię zespołu z uwypukleniem historii kształtowania kompozycji ogrodowej, następnie omówiono główne problemy konserwatorskie, badania szaty roślinnej i kompozycji ogrodowej, a w konsekwencji propozycję kierunku rewaloryzacji ogrodów.

EN

The Congregation of the Sisters of the Immaculate Conception of the Blessed Virgin Mary was established in Rome in 1859 under the leadership of Mother Józefa Karska and Mother Marcelina Darowska. The purpose of the congregation creation was to serve God as well as work for Poland, its future and its revival through the Christian education of women and preparing them for their responsibility in raising a family – in times of partition and persecution of Polishness. So, in 1863 Jazłowiec in Eastern Galicia became the motherhouse of the congregation, where a model of the congregation was created and the basis for educational work was prepared, which the sisters began in September of that year. In the course of time the increasing number of vocations and also the number of pupils, caused the creation of further foundations. The monastery in Nowy Sącz, the socalled “White Monastery”, was built between 1894–1897, as the fourth “settlement” of the Galician Congregation of the Sisters of the Immaculate Conception. This article presents the sets of gardens which surrounded the monastery of the Sisters of the Immaculate Conception in Nowy Sącz, created in the late 19th century in the former estate of the Franciscans. They were established here by St Kinga (1234–1292), and expulsed by Emperor Joseph II (1785). This is a brief history of the order, focusing on the history of shaping the garden composition, then revealing the main problems of its conservation, vegetation and garden composition research, and in consequence the restoration ideas for the gardens.

3

The significance of greenery in the structure of old Kazimierz district in Kraków

Klimek J.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2014

|

R. 111, z. 6-A

333--343

EN

The article presents the form and character of Kraków's old Kazimierz district, and its contemporary problems. Reference is made to the history of the site and architectural stratifications. Particularly emphasized is the role of greenery in the urban tissue and the importance of gardens associated with sacred objects is stressed.

PL

W artykule przedstawiono kształt i charakter dawnej dzielnicy Kazimierz wraz z jej współczesnymi problemami. Odniesiono się do historii tego miejsca oraz nawarstwień architektonicznych. Szczególnie zaakcentowana została rola zieleni w tkance urbanistycznej oraz podkreślone znaczenie ogrodów związanych z obiektami sakralnymi.

4

Preserved monastic garden values based on selected areas and examples, Lublin province

Pudelska K., Mirosław A.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2014

|

R. 111, z. 6-A

57--70

EN

The paper presents selected monastic gardens in Lublin Province, where the original layout has been preserved to a considerable degree, and the traditional manner of cultivation has been sustained. It also shows the process behind negative changes within composition and planting schemes.

PL

Głównym tematem pracy jest przedstawienie wybranych obiektów klasztornych znajdujących się na terenie województwa lubelskiego, w których zachowały się dawny układ i funkcja ogrodów użytkowych. Celem badań było również nakreślenie procesów prowadzących do ich niekorzystnych przekształceń.

5

Contemporary status and practical functions of monastic gardens in the Old City of Kraków (district no. 1)

Kluza I., Wąsik M.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2014

|

R. 111, z. 6-A

321--332

EN

The aim of the essay is to evidence research on the contemporary status and practical functions of monastic gardens in the Old City of Kraków (District no. 1). The authors focused on four major gardens in the area – in the Church of the Visitation of the Blessed Virgin Mary (Carmelites), the Pauline Fathers Monastery (Skałka), the Church of St. Bernardino of Siena (the Bernardines – a branch of the Franciscan Order) and the Conversion of St. Paul Church (Congregation of the Mission). All of these have a rich historical background. The analysis was provided according to such important criteria as urban surroundings, historical and contemporary status of gardens, their connection with the original plan, the upkeep of plants and trees, the possibility of visiting etc. The emphasis was put on historical background, modern tendencies and practical use of the art of gardends.

PL

Celem artykułu jest prześledzenie współczesnej rangi i wykorzystania ogrodów klasztornych na terenie Dzielnicy I – Stare Miasto w Krakowie. Autorzy skupili się na czterech największych ogrodach – przy kościele Nawiedzenia NMP (karmelici), Na Skałce (paulini), przy kościele św. Bernarda (bernardyni) i pod wezwaniem Nawrócenia św. Pawła (Zgromadzenie Księży Misjonarzy). Każde z tych założeń posiada bogatą historię, zaś analizę przeprowadzono według tak ważnych kryteriów jak otoczenie urbanistyczne, historyczna i współczesna ranga ogrodów, ich związek z pierwotnym planem, utrzymanie roślin, możliwość zwiedzania itp. Akcent został postawiony na historyczne tło, współczesne tendencje i praktyczną użyteczność sztuki ogrodowej.

6

Ogrody cysterskie – mit a rzeczywistość

Milecka M.

Architectus

|

2013

|

Nr 3(35)

47--61

PL

Program użytkowy cysterskiego klasztoru jest swoistym, przestrzennym wyrazem reguły zakonu. Biali, czy też jak nazywano ich szarzy mnisi, realizowali go, wybierając na budowę swego opactwa miejsce nad rzeką, w otoczeniu lasów i mokradeł, ale o korzystnych warunkach środowiskowych i potencjalnych możliwościach rozwoju gospodarczego. W sposób konsekwentny wkomponowywali w nie swoją zabudowę, którą z czasem w miarę potrzeb rozbudowywali, a otaczające ją środowisko przekształcali. Istotnym elementem cysterskiego zespołu zabudowy klasztornej były dopełniające ją programowo, a pod względem przestrzennym przenikające struktury budowlane – ogrody. Struktura przestrzeni ogrodowych była wynikiem realizacji reguły i choć funkcje podstawowych typów ogrodów aż do czasów kasat utrzymały się, to ich kompozycje, jak też i lokalizacje w obrębie zespołów klasztornych ulegały zmianom, co ściśle wiązało się z wykorzystaniem przestrzeni całego zespołu i poszczególnych obiektów budowlanych, a te niekiedy zmieniały swoje funkcje i formy. W niniejszym artykule przestawiono podstawowe zasady kompozycji ogrodowych, prezentując pokrótce typy ogrodów, jakie istniały w klasztorach cysterskich. Odniesiono się także do obowiązującej nadal literatury dotyczącej średniowiecznego dziedzictwa ogrodowego w cysterskich klasztorach i poruszono problem ochrony autentyku związanego z działalnością stricte cysterską. Nie można zapominać, że ewolucja opisywanych zespołów trwa, a istniejące domy klasztorne cystersów i innych zgromadzeń w miarę swoich potrzeb tworzą na bazie dawnych zespołów ogrody współczesne, które to często nie mają wiele wspólnego z dawnymi kompozycjami. Dziś przeważnie są to po prostu tereny wypoczynku, nierzadko z wkomponowanymi w układy zieleni obiektami sportu i rekreacji, ale także elementami dekoracyjnymi całkowicie obcymi cysterskiej tradycji. Niezwykle ważne jest, aby przy całej atrakcyjności tych „nowości” założenia klasztorne, w których obrębie istnieją relikty ogrodów, przenosiły do przyszłości dawną tradycję ogrodu klasztornego, który co prawda pod względem funkcjonalno-kompozycyjnym wciąż ewoluował, ale przez wieki był ważnym nośnikiem treści symbolicznych i przekazu religijnego, a ponadto istotnym dokumentem poziomu życia, wiedzy, a przede wszystkim stosunku człowieka do przyrody.

EN

A usable plan of the Cistercian monastery constitutes a specific spatial expression of the Rule of the Order. The White or the so called grey monks carried out this plan by choosing a place to build their abbeys by a river, surrounded by forests and wetlands, but characterised by good environmental conditions and potential possibilities of economic development. They consequently built their development into nature, which they extended as necessary and thus transformed the surrounding environment. A significant element of a Cistercian monastery development complex was constituted by gardens – building structures that complemented the development as regards its program and simultaneously permeated its space. The structure of garden spaces was an effect of implementing the Rule and although functions of the basic types of gardens were maintained until the times of dissolution of orders, their arrangements and locations within the monastery complexes underwent changes which was strictly connected with the usage of the entire complex space and its particular buildings and these, in turn, at times changed their functions and forms. This article was aimed at presenting the basic principles of garden arrangements and specifying briefly types of gardens that existed in Cistercian monasteries. It also included references to the still vital literature of the mediaeval garden heritage of Cistercian monasteries and a discussion of the problem of protecting the original connected with strictly Cistercian activities. We must bear in mind the fact that the evolution of the discussed complexes takes places all the time and the existing Cistercian and other orders monastery houses create modern gardens on the base of the former complexes, in accordance with their present needs, which frequently have little in common with the old arrangements. Today these places are quite often simply relaxation areas with numerous sport and recreation facilities built into green arrangements and other decorative components that are totally alien to the Cistercian tradition. With all the attractiveness of these ‘novelties’, it is extremely important that the monastery complexes within which the garden relics are preserved could transfer into the future the old traditions of the monastery garden that underwent a constant evolution as regards its functions and arrangement, but nonetheless throughout centuries was an important medium of symbolic content and religious aspects of life and moreover it constituted a significant record documenting the level of life, knowledge and first of all an attitude of man towards nature.

7

Ogrody klasztorne i ich rola w kształtowaniu tkanki urbanistycznej miasta Krakowa

Hodor K.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2012

|

R. 109, z. 6-A

57--64

PL

Od średniowiecza w miastach europejskich osiedlali się zakonnicy, zakładający siedziby złożone z zabudowań klasztornych, świątyń oraz ogrodów. Do dnia dzisiejszego na terenie Polski funkcjonuje duża grupa klasztorów, wpisana w średniowieczną strukturę urbanistyczną. Towarzyszące im ogrody, otoczone zabudową kwartałów, często nieudostępniane, stanowią ważne dla dziedzictwa kulturowego enklawy zieleni. Główny temat artykułu stanowią zagadnienia dotyczące chronologii ich powstawania oraz sposobu ich kształtowania na przestrzeni wieków.

EN

Since the Middle Ages monks and nuns settled in European cities establishing premises consisting of monastic buildings, temples and gardens. Until today a large group of cloisters inscribed in the medieval urban structure has been functioning in Poland. The accompanying gardens, surrounded by a construction of quarters and often not made available, constitute important for cultural heritage enclaves of greenery. The main topics of this work are issues of chronology of their emergence, the way they were formed across centuries.

8

Clairvaux - macierzyste opactwo św. Bernarda

Milecka M.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2010

|

R. 107, z. 5-A

103-111

PL

Clairvaux obok Citeaux uznawane jest jako wzorcowe opactwo cysterskie. To tutaj przybył Bernard z Fontaine, aby zagospodarować Vallis Absinthialis, nazwanej tak w odniesieniu do goryczy życia, którą spodziewał się znaleźć w tym miejscu - mniej niż czterdzieści lat później zostawił ją jako jaśniejącą Clara vallis. W ciągu dwudziestu pięciu lat Bernard z Clairvaux zbudował polityczną i religijną stolicę, jednak po jego śmierci opactwo nigdy już nie odzyskało dawnego wpływu. Clairvaux przetrwało rewolucję francuską bez większych zniszczeń. W 1808 r. przekształcono go w więzienie, które istnieje w części klasztoru aż po dzień dzisiejszy. Poznanie Clairvaux - dla nieprzygotowanych do tego osób może być wstrząsające. Czynne więzienie, a w wyłączonych z jego przestrzeni, udostępnionych dla zwiedzających wnętrzach klasztornych, wystawione oryginalne klatki dla ludzi jako przykład "humanitarnych" warunków tworzonych dla więźniów w XIX w., wreszcie zniszczenia tego miejsca determinują jego odbiór, będąc jednocześnie wielką lekcją historii dla odwiedzajacych to miejsce osób.

EN

Clairvaux as is Citeaux is considered one of the model cistercian abbeys. Bernard came there from Fontaine in order to settle in the Valley Absinthialis, the name came from the bitterness of life that Bernard supposed to find in that place - less than fourty years later he left leaving it as bright Clara vallis. After twenty five years Bernard of Clairvaux built considerable political and religious capital, after his death the order never regained its former influence. The French Revolution did not cause any major destructions. In 1808 the monastery was transformed into a prison that still functions in part of the complex. Experiencing Clairvaux for unprepared visitors may be shocking. Active gaol, in visitors-available monastery interiors original human cages are exhibited as an example of "humanitarian" conditions for nineteen century prisoners, finally destruction of the place determine its reception being simultaneously an important history lesson for visitors.

9

Influence of air pollution on occurrence of harmful and beneficial entomofauna

Ropek D.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2006

|

Vol. 13, nr 6

567-574

EN

The occurrence of apple tree, broad bean and rose pests in the vicinity of air pollution monitoring stations was investigated. Apple tree pests were less numerous in the area with heavily polluted air. Rose pests were also more numerous in less polluted areas. Air pollution had an adverse effect on the occurrence of beneficial entomofauna of cloister and allotment gardens in Krakow.

PL

Badano występowanie szkodników jabłoni, bobu i róży w pobliżu stacji monitoringu powietrza w Krakowie i Nowym Sączu. Szkodniki jabłoni występowały mniej licznie w terenie o silnym zanieczyszczeniu powietrza. Także szkodniki róży liczniej wystąpiły w terenach o mniejszym stopniu zanieczyszczenia powietrza. Negatywny wpływ zanieczyszczenia powietrza stwierdzono takie na występowanie pożytecznej entomofauny występującej w ogrodach klasztornych i działkowych aglomeracji miejskiej Krakowa.