Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Oddziaływania czarnych dziur

Szybka Sebastian J.

Postępy Fizyki

|

2023

|

T. 74, z. 3

15--23

PL

Końcowym stadium niepohamowanego kolapsu grawitacyjnego jest pojedynczy obiekt zwany czarną dziurą. Czy czarne dziury zawsze mają taką samą uniwersalną postać? Chociaż twierdzenie o jednoznaczności czarnych dziur udziela pozytywnej odpowiedzi na to pytanie, to każde twierdzenie jest tylko tak silne, jak jego założenia. Przez wiele lat fizycy nie potrafili wykluczyć istnienia stacjonarnych konfiguracji dwóch czarnych dziur, które mogłyby wspólnie tworzyć bardziej złożony obiekt. Obecnie znamy rozwiązanie tego problemu.

EN

The final stage of an unrestrained gravitational collapse is a single object known as a black hole. Do black holes always have the same universal form? Although the uniqueness theorem provides a positive answer to this question, every theorem is only as strong as its assumptions. For many years physicists were unable to exclude the existence of stationary configurations of two black holes that could form together a more complex object. Currently, we know the solution to this problem.

2

Grawitacja widziana z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego

Sokołowski Leszek M., Szybka Sebastian

Postępy Fizyki

|

2023

|

T. 74, z. 3

27--30

PL

W artykule omawiamy badania dotyczące zjawisk grawitacyjnych, które są prowadzone w Zakładzie Astrofizyki Relatywistycznej i Kosmologii, w Obserwatorium Astronomicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego.

EN

In this article, we discuss research on gravitational phenomena being conducted at the Department of Relativistic Astrophysics and Cosmology in the Astronomical Observatory of the Jagiellonian University.

3

Selected geometrical and physical aspects of conformal transformations

Dudek M. K.

Problemy Nauk Stosowanych

|

2015

|

T. 3

91--106

EN

Introduction and aims: The conformal transformations play the crucial role in the analysis of the global structure of the space-time. The main goal of this article is to present the consequences of the conformal transformation of the metric like the creation of the energy and momentum for the gravitational field or the creation of the matter. Material and methods: In the paper have been proved the transformation formulas for some geometrical and physical objects. The analytical methods have been used in the paper. Results: In the paper there were proved the transformation formulas of the affine connection, the covariant derivative, the geodesics, the curvature tensor, the Ricci tensor, the curvature scalar and the Weyl tensor. The Einstein’s equations were proved not to be invariant under the conformal rescaling of the metric, as well as the Landau-Lifshitz pseudotensor. Conclusion: The article shows that the conformal rescaling of the metric creates a new matter and an additional energy and momentum of the gravity. There is also possibility of creation of the Friedman universes from the vacuum.

PL

Wstęp i cele: Transformacje konforemne odgrywają istotną rolę w analizie globalnej struktury czasoprzestrzeni. Głównym celem tego artykułu było przedstawienie konsekwencji konforemnego przeskalowania metryki takich jak kreacja energii i pędu dla pola grawitacyjnego oraz kreacja materii. Materiał i metody: W pracy zostały udowodnione wzory transformacyjne dla niektórych obiektów geometrycznych i fizycznych. Metody analityczne zostały wykorzystane w tym artykule. Wyniki: W pracy zostały udowodnione prawa transformacyjne dla koneksji afinicznej, pochodnej kowariantnej, linii geodezyjnych, tensora krzywizny, tensora Ricciego, skalara krzywizny i tensora Weyla. Udowodniono, że równania Einsteina jak również tensor Landaua-Lifszyca nie są konforemnie niezmiennicze w wyniku konforemnego przeskalowania metryki. Wniosek: Artykuł pokazuje, że konforemne przeskalowanie metryki kreuje nową materię i dodatkową energię oraz pęd grawitacji. Istnieje również możliwość tworzenia wszechświatów Friedmana z próżni.

4

GPS a teoria względności

Urbanowska M., Gusin P.

Postępy Fizyki

|

2009

|

T. 60, z. 4

134-150

PL

Globalny System Pozycjonowania (Global Positioning System) jest najbardziej fascynującym urządzeniem naszych czasów, służącym do określania pozycji różnych obiektów i wykorzystującym w swoim działaniu założenia ogólnej i szczególnej teorii względności, a także mechaniki kwantowej. Praca jest poświęcona działaniu GPS oraz rozważaniom nad poprawkami wynikającymi z ogólnej i szczególnej teorii względności. Jest ona podzielona na trzy części, odpowiadające poszczególnym rozdziałom. Pierwsza część opisuje GPS. Zdefiniowano tu pojęcie GPS, przedstawiono historię systemu nawigacji, a także informacje o jego początkach, dla kogo powstał i w jakim celu, jakie były początkowe parametry dokładności pomiaru i jak zmieniły się obecnie. W rozdziale tym opisana jest również budowa GPS (dokładny opis poszczególnych elementów składających się na cały system: składowa kosmiczna, składowa naziemna oraz składowa użytkownika). Druga część pracy dotyczy zastosowania teorii względności w GPS. Przybliżono tutaj kilka istotnych definicji i zależności ze szczególnej i ogólnej teorii względności. Mowa tu przede wszystkim o takich pojęciach jak: czasoprzestrzeń, interwał czasoprzestrzenny i transformacje Lorentza, które wyjaśnia szczególna teoria względności, oraz równania Einsteina i metryka Schwarzschilda, które opisuje ogólna teoria względności. Część trzecia poświęcona jest zjawiskom relatywistycznym, które mają zasadniczy wpływ na wyznaczanie poprawek czasowych w GPS, takich jak: przesunięcie częstotliwości sygnałów (w stronę fioletu i ku czerwieni), zjawisko Sagnaca oraz współrzędna czasowa. Każde z nich wnosi różnicę czasową między zegarem satelity i odbiornika istotną w procesie synchronizacji. Aby móc opisać wymienione wcześniej zjawiska relatywistyczne wprowadzono kilka układów odniesienia (ECI, ECEF, ICRF) przydatnych do sformułowania odpowiednich równań ruchu satelitów i odbiorników sygnałów na powierzchni Ziemi. Pominięcie błędów wynikających z wymienionych zjawisk relatywistycznych powodowałoby duże rozbieżności w określaniu położenia i GPS przestałby funkcjonować.

EN

GPS - the Global Positioning System is most amazing and fascinating of recent technologies. It serves the determination of positions of different objects and makes good use in its action of the assumptions of the theory of both special and general relativity as well as of the quantum mechanics. The paper is devoted to the action of GPS and to the discussions on the amendments arising from the theories of both special and general relativity. It is divided into three parts corresponding to the individual chapters. The first part describes GPS. The notion of GPS is defined, the history of this navigation system is presented, as well as the information on its early days, for whom it was created and in which aim, what were its parameters of the measurement accuracy and how did they change nowadays. In this chapter the construction of GPS is described, i.e. the precise description of the individual elements of which the whole system consists: the cosmic component, the earth component and the user's component. The second part of the paper concerns the applications of the theory of relativity in GPS. Some essential definitions and relationships from the theory of both the special and general relativity have been here outlined. The question is here about first of all such notions as: spacetime, spacetime interval and Lorentz's transformations, which are explained in the theory of special relativity, as well as the Einstein equations and the Schwarzschild metric, which are described in the theory of special relativity. The third part is devoted to the relativistic phenomena which essentially influence the determination of the time amendments in GPS, the latter being as follows: the shift of the frequencies of signals (towards violet and red), the Sagnac effect and the time coordinate. Each of these effects introduces the time difference between the satellite clock and the receiver which is essential in the process of synchronization. To make possible to describe the relativistic phenomena mentioned above, several frames of reference have been introduced (ECI, ECEF, ICRF) which are useful to the formulation of the corresponding equations of motion of satellites and the receivers of signals on the Earth's surface. The passing over the errors following from the relativistic phenomena mentioned above could cause big discrepancies in the determination of the position and the GPS would stop function at all.

5

Jak powstawała teoria względności

Krasiński A.

Postępy Fizyki

|

2003

|

T. 54, z. 3

95-106

EN

The paper describes the chain of events that had led to the creation ofthe relativity theories, first the special, then the general one. It is emphasized that Einstein did not overturn the older physics but built a new structure upon it, which includes Newton's mechanics as a limit and contains Maxwell's theory of electromagnetism verbatim. A few popular misconceptions about relativity vs. Newtonian mechanics are corrected.

6

The cauchy problem for the Einstein-Vlasov system

Mucha P. B.

Journal of Applied Analysis

|

1998

|

Vol. 4, nr 1

111-127

EN

We prove an existence and uniqueness for the Einstein-Vlasov system locally in time. Considerations are restricted to initial data which give a solution in harmonic coordinates.

7

The cauchy problem for the Einstein-Boltzmann system

Mucha P. B.

Journal of Applied Analysis

|

1998

|

Vol. 4, nr 1

129-141

EN

We prove an existence and uniqueness of solution for the Einstein-Boltzmann system locally in time. We restrict our attention to initial data which gives a solution in harmonic coordinates.