Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Przyjazna dla środowiska przeróbka surowców mineralnych – przegląd referatów zaprezentowanych podczas konferencji naukowo-technicznej KOMEKO 2023

Malec Małgorzata, Stańczak Lilianna

Inżynieria Mineralna

|

2023

|

no. 1

285--297

PL

Artykuł stanowi przegląd wybranych referatów zaprezentowanych podczas konferencji KOMEKO 2023, zorganizowanej w Szczyrku przez Instytut Techniki Górniczej KOMAG w dniach od 27 do 29 marca br. Ich tematyka dotyczyła m.in. innowacyjnych rozwiązań technicznych i technologicznych w zakresie przeróbki mechanicznej surowców mineralnych, racjonalnego gospodarowania odpadami zgodnie z wymaganiami Zielonego Ładu, wytwarzania wodoru i kompozytów geopolimerowych z odpadów pogórniczych, wzbogacanie odpadów oraz kruszyw zawierających pierwiastki ziem rzadkich czy też recyklingu odpadów zawierających lit. Dużym zainteresowaniem uczestników konferencji KOMEKO 2023 cieszył się panel dyskusyjny poświęcony zautomatyzowanemu, zeroodpadowemu zakładowi przeróbczemu. Szczególną uwagę zwrócono na temat zagospodarowania odpadów wydobywczych w Polsce w świetle wyzwań europejskiej gospodarki o obiegu zamkniętym oraz na temat bezpieczeństwa eksploatacji maszyn i urządzeń przeróbczych w aspekcie wdrażania innowacyjnych rozwiązań. Konferencja naukowo-techniczna KOMEKO 2023 stanowiła forum interesującej wymiany wiedzy i doświadczeń zawodowych między naukowcami, producentami maszyn i urządzeń przeróbczych, a ich użytkownikami reprezentującymi sektor producentów surowców mineralnych. O sukcesie konferencji świadczą ożywione i owocne dyskusje między wszystkimi interesariuszami procesu przeróbki surowców mineralnych.

EN

The article is an overview of selected papers presented during the KOMEKO 2023 conference, organized in Szczyrk by the KOMAG Institute of Mining Technology from 27 to 29 March this year. Their topics included innovative technical and technological solutions in the field of mechanical processing of mineral raw materials, rational waste management in accordance with the requirements of the Green Deal, production of hydrogen and geopolymer composites from post-mining waste, enrichment of waste and aggregates containing rare earth elements or recycling of waste containing lithium. Participants of the KOMEKO 2023 conference were very interested in the discussion panel devoted to the automated, zero-waste processing plant. Particular attention was paid to the management of mining waste in Poland in the light of the challenges of the European circular economy and the safety of operation of processing machines and devices in the aspect of implementing innovative solutions. The KOMEKO 2023 scientific and technical conference was a forum for an interesting exchange of knowledge and professional experience between scientists, manufacturers of machinery and processing equipment, and their users representing the sector of mineral raw material producers. The success of the conference is evidenced by lively and fruitful discussions between all stakeholders in the mineral processing process.

2

Materiały zasypowe do likwidacji szybów górniczych

Całus-Moszko Joanna, Klupa Agnieszka, Markowska Małgorzata

Przegląd Górniczy

|

2022

|

T. 78, nr 2

26--33

PL

W Polsce, zgodnie z obowiązującymi wymaganiami prawnymi, szyb likwiduje się przez jego wypełnienie materiałem odpowiednio dobranym do warunków geologicznych, z uwzględnieniem czynników decydujących o bezpieczeństwie. Przy doborze materiałów do likwidacji szybu należy również brać pod uwagę ich wpływ na środowisko naturalne. W publikacji przedstawiono wyniki badań laboratoryjnych wymywalności substancji rozpuszczalnych z materiałów stosowanych do likwidacji szybów górniczych. Badanie wymywalności substancji rozpuszczalnych materiałów zasypowych przeprowadzono z zastosowaniem wody destylowanej oraz wody dołowej. Przeprowadzone badania wykazały, że wymywalność substancji rozpuszczalnych, zawartych w badanych materiałach z wodą dołową wykazują, że duże zasolenie wód może mieć wpływ na agresywne rozpuszczanie i wymywanie związków chemicznych, co powoduje zanieczyszczenie wód podziemnych.

EN

In Poland, in accordance with the applicable legal requirements, the shaft is dismantled by filling it with material selected for the geological conditions, taking into account the factors determining safety. When selecting materials used in liquidating mining shafts, one should also take into account their impact on the natural environment. The publication presents the results of laboratory tests on the leachability of soluble substances from materials used in liquidating mining shafts. The test of leachability of soluble substances was carried out with the use of distilled water and mine water. The conducted research showed that the leachability of soluble substances contained in the tested materials with mine water shows that high salinity of mine waters can have an aggressive dissolution and leaching of chemical compounds, which can cause groundwater contamination.

3

Selected hazards to quality of groundwater resulting from the reclamation of an open pit with waste rocks - a case study of a backfill sand mine

Niedbalska Katarzyna, Bukowski Przemysław

Górnictwo Odkrywkowe

|

2022

|

R. 63, nr 3

16--22

EN

The use of rock wastes after mining and processing of hard coal for reclamation of opencast workings is a common form of restoring utility functions to these areas. The origin of these wastes, their properties, petrographic and mineral composition as well as the method and time of depositing in the excavation directly affect the emissions to the soil and water environment of pollutants, which may affect the quality of groundwater in the area of the open pit and significantly affect the possibility of their economic use. On the example of CTL Maczki-Bór S.A. backfill sand mine an analysis of the leachability of selected components from post-mining wastes, differentiated in terms of their deposition time and exposure to external factors, was performed. The article presents the results of analyzes of the content of components (elements and/or ions) in the form of their concentrations in the aqueous solution and per unit of dry mass of the tested wastes. The correlation was assessed between the concentration values of selected components, obtained in laboratory tests in pore extracts, and those observed in-situ in the drainage well made in the waste dump.

PL

Stosowanie do rekultywacji wyrobisk odkrywkowych materiału skalnego stanowiącego odpad po wydobyciu i przeróbce węgla kamiennego jest powszechną formą przywracania tym terenom funkcji użytkowych. Pochodzenie tych odpadów, ich właściwości, skład petrograficzny i mineralny oraz sposób i czas deponowania w wyrobisku wpływają bezpośrednio na zakres emisji zanieczyszczeń do środowiska gruntowo-wodnego. Zanieczyszczenia te w różnym stopniu mogą kształtować jakość wód podziemnych w rejonie odkrywki i istotnie wpływać na możliwość gospodarczego ich wykorzystania. Na przykładzie kopalni piasku podsadzkowego CTL Maczki-Bór S.A. dokonano analizy wymywalności wybranych składników z odpadów pogórniczych, zróżnicowanych pod kątem czasu ich deponowania i ekspozycji na czynniki zewnętrzne. Analizie poddano zawartość składników (pierwiastków i/lub jonów) w formie ich stężeń w roztworze oraz w przeliczeniu na jednostkę suchej masy badanych odpadów. Dokonano oceny korelacji pomiędzy wartościami stężeń wybranych składników uzyskanymi w badaniach laboratoryjnych w wyciągach porowych, a obserwowanymi in-situ w studzience odciekowej wykonanej na zwałowisku skał płonnych.

4

Wstępna ocena zawartości metali ciężkich na zwałowisku odpadów pogórniczych w Czerwionce-Leszczynach

Chrzan A., Mojza K.

Proceedings of ECOpole

|

2018

|

Vol. 12, No. 2

455--463

PL

Działalność antropogeniczna powoduje istotne zmiany w obiegu pierwiastków w środowisku, co prowadzi do zanieczyszczenia tymi elementami poszczególnych składników środowiska. Szczególnie niebezpieczny jest proces akumulacji metali ciężkich. Metale ciężkie w nadmiernych ilościach stwarzają poważne zagrożenie dla roślin i człowieka, ale również dla fauny glebowej. Celem podjętych badań było określenie zawartości metali ciężkich Pb, Cd i Ni, Zn i Cu w materiale pobranym w różnej odległości od szczytu hałdy pogórniczej w Czerwionce-Leszczynach oraz określenie ich wpływu na liczebność i różnorodność fauny glebowej na tych stanowiskach. Zawartość badanych metali nie przekraczała norm ustalonych dla gleb Polski (wg rozporządzenia ministra środowiska z 2002 r.). Stwierdzono stężenie metali ciężkich w granicach od 1,18 mg/kg suchej masy dla Cd do 222 mg/kg s.m. dla Zn. Nie zaobserwowano wyraźnego wpływu zawartości badanych metali na pedofaunę. Odnotowano wzrost liczebności fauny w miarę oddalania się od szczytu zwałowiska (z wyjątkiem stanowiska odległego o 11 metrów od szczytu hałdy).

EN

Anthropogenic activity causes essential changes in the circulation of elements in the environment, which leads to the pollution of individual environmental components. The process of accumulation of heavy metal elements is particularly hazardous. Excessive amounts of heavy metals pose serious risk to plants, animals and human beings. In presented study heavy metal content (Pb, Cd and Ni, Zn and Cu) in the soil samples collected from a different distance from the top of post-mining dumps in Czerwionka-Leszczyny was determined. Moreover, the impact of these contents on the density and diversity of soil fauna at these sites was defined. The heavy metal content did not exceed the standards set out for the soils of Poland. The concentration of heavy metals was found to be from 1.18 for Cd to 222 mg/kg d.m. for Zn. No clear impact of the studied metal content on pedofauna was found. The increase in the number of fauna with the distance from the top of the dump was noticed (except for a distance of 11 meters from the top of the dump).

5

Zastosowanie wybranych metod badania hydrogeologicznych właściwości skał dla celów prognozowania wpływu rekultywacji wyrobiska odkrywkowego skałą płonną na wody podziemne

Niedbalska K.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2018

|

R. 59, nr 1

39--43

PL

Racjonalne zarządzanie wyrobiskiem odkrywkowym oraz kierunkiem i zakresem jego rekultywacji jest istotne z punktu widzenia zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego i środowiskowego. Szczególne znaczenie ma ograniczenie oddziaływania na środowisko wód podziemnych i powierzchniowych w przypadku rekultywacji odkrywki poprzez częściowe lub całkowite jej wypełnienie materiałem allochtonicznym, najczęściej odpadami pogórniczymi z kopalń węgla kamiennego. Dla tego typu obiektów autorka zaproponowała zakres zintegrowanych badań hydrogeologicznych, których zastosowanie pozwoli na docelowy dobór optymalnego kierunku zarządzania wyrobiskiem odkrywkowym i ograniczenie wymywania zanieczyszczeń ze zwałowiska i dalszej ich migracji w wodach podziemnych.

EN

The rational management of the open pit and the direction and scope of its reclamation is important from the point of view of ensuring universal and environmental safety. It is of particular importance to limit the environmental impact on groundwater and surface water in the case of the excavation reclaimed by partial or full filling with allochtonous material, most often with post-mining waste from hard coal mines. For such as objects author proposed a range of integrated hydrogeological research, the application of which will allow for the targeted selection of the optimal management direction of the open pit work and limitation of leaching of pollution from the dump and further their migration in groundwater

6

Valorization of coal mining waste dumps from the mines of Jastrzębska Spółka Węglowa SA for the needs of recovery of coal and further reclamation and management

Marcisz M., Gawor Ł., Probierz K.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2018

|

T. 34, z. 4

97--114

EN

The purpose of the research was mapping, inventorization, and valorization of coal mining waste dumps from the mines of JSW SA company, for the needs of recovery of coal from the dump material as well as the reclamation and management of examined facilities. The valorization of post-mining waste dumps has been carried out using a methodology which considers the problems of reclamation, management, accessibility of the dumps as well as environmental hazards connected with disposing of mining and preparation wastes on the ground surface. An inventorization of 10 coal mining waste dumps coming from 6 mines of JSW SA including in their range 7 deposits: Borynia, Jastrzębie, Zofiówka, Budryk, Knurów, Szczygłowice and Pniówek was carried out. The source material within the localization of particular dumps was obtained from archival materials coming from coal mines and municipalities where the dumps are located. Verified data has been drawn on topographical map, which results in the map of coal mining waste dumps. The results of the valorization of the dumps comprise the defining of: the name of the dump, state of the dump, surface of the dump, accessibility, name of the coal mine from where the wastes come from, type of technical and biological reclamation and possibilities of coal recovery, which have been brought on the drawn map. Basing on collected and elaborated data, an attempt of defining of potential possibilities of recovery of coal from the dumps and connection of coal quality in the deposits of JSW SA and in waste material was made. The results of the research showed that in spite of preliminary information that a majority of the investigated dumps may be considered as potential facilities for coal recovery, ultimately the recovery is economically justified only in several cases (5 facilities).

PL

Badania miały na celu kartowanie, inwentaryzację oraz waloryzację zwałowisk po górnictwie węgla kamiennego z kopalń JSW SA pod kątem możliwości odzysku węgla ze zwałowisk oraz późniejszej rekultywacji i zagospodarowania badanych obiektów. Waloryzacji dokonano z wykorzystaniem autorskiej metodologii, uwzględniającej zagadnienia takie jak: rekultywacja, zagospodarowanie i dostępność, a także zagrożenia dla środowiska, związane z deponowaniem odpadów górniczych i przeróbczych na powierzchni terenu. Dokonano inwentaryzacji 10 zwałowisk odpadów pogórniczych pochodzących z 6 kopalń JSW SA obejmujących swoim zasięgiem 7 złóż: Borynia, Jastrzębie, Zofiówka, Budryk, Knurów, Szczygłowice, Pniówek. Dane źródłowe wraz z miejscami lokalizacji poszczególnych zwałowisk pozyskano z materiałów archiwalnych kopalń i urzędów miast, w granicach których występują te zwałowiska (Jastrzębie Zdrój, Knurów, Mszana, Pawłowice, Suszec). Zweryfikowane dane zostały naniesione na podkład topograficzny, czego rezultatem jest mapa zwałowisk odpadów pogórniczych. Wyniki waloryzacji zwałowisk, obejmujące określenie: jego nazwy, stanu, powierzchni, dostępności, kopalni, z której pochodzą zwałowane odpady, rodzaju rekultywacji technicznej i biologicznej oraz możliwości odzysku węgla, zostały naniesione na wykonaną mapę. Na podstawie zebranych i opracowanych danych podjęto próbę określenia potencjalnych możliwości odzysku węgla ze zwałowisk oraz powiązania jakości węgla w złożach eksploatowanych przez kopalnie JSW SA i węgla w materiale odpadowym. Wyniki badań wykazały, iż pomimo wstępnej informacji, że większość badanych zwałowisk stanowi potencjalne obiekty odzysku węgla z materiału odpadowego, ostatecznie tylko w kilku przypadkach (5 obiektów) odzysk ten jest ekonomicznie uzasadniony.

7

Wybrane metody badań właściwości hydrogeologicznych skał jako wsparcie dla modelowania warunków krążenia wód w rejonie rekultywowanego wyrobiska odkrywkowego

Niedbalska K., Bukowski P., Augustyniak I.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2018

|

nr 471, Hydrogeologia, z. 15

117--126

PL

Odpowiedni sposób wypełniania wyrobiska odkrywkowego skałą płonną może bardzo utrudnić przepływ wód w obrębie bryły zwałowiska i może stanowić jedną z najskuteczniejszych metod ograniczania wymywania zanieczyszczeń i ich migracji do warstwy wodonośnej. W prognozowaniu krążenia wód, jak również dynamiki procesu wymywania zanieczyszczeń i ich migracji oraz czynników je warunkujących zastosowanie znajdują programy do modelowania numerycznego, które pozwalają na ocenę warunków rzeczywistych i śledzenie zmian procesów w czasie. Badania modelowe stosowane do oceny wpływu rekultywacji wyrobiska odkrywkowego skałą płonną z kopalń węgla kamiennego na środowisko wodne powinny być wspierane przez kompleks najnowszych, jednolitych i wzajemnie komplementarnych metod badania materiałów skalnych. Tworzone modele numeryczne przepływu wód podziemnych i migracji zanieczyszczeń wymagają m.in. danych dotyczących właściwości hydrogeologicznych skał budujących zwałowisko. Ich źródłem są zarówno wyniki badań polowych, jak i laboratoryjnych. Istotnym elementem w prognozowaniu odziaływania na wody podziemne odpadów pogórniczych stosowanych w rekultywacji wyrobisk odkrywkowych jest przeprowadzenie ilościowej oceny wodochłonności materiału stosowanego w rekultywacji (głównie skał karbońskich) i objętości wolnych przestrzeni rumoszu skalnego jako strefy szczególnie podatnej na wietrzenie minerałów i wymywanie zanieczyszczeń. Badania te muszą być prowadzone równocześnie z symulowaniem w skali laboratoryjnej zmian wartości współczynnika filtracji materiałów luźnych w zależności od miąższości zwałowiska i zmian ciśnienia pionowego wywieranego przez skały nadsypywane w trakcie rekultywacji. Na przykładzie badań prowadzonych na materiale wypełniającym wyrobisko po eksploatacji piasku podsadzkowego, autorzy zaproponowali dostosowanie metod badawczych pierwotnie opracowanych na potrzeby prognozowania zagrożeń wodnych w szybach i wyrobiskach podziemnych zakładów górniczych do potrzeb oceny zmian warunków krążenia wód w obrębie zwałowiska.

EN

An appropriate method of depositing post-mining waste can impede very significantly the water flow within the landfill and be one of the most effective methods of limiting the leaching of pollutants and their migration to the aquifer. The forecasting of water circulation and the dynamics of the process of pollutants leaching and their migration is supported by numerical modelling programs that allow assessing real conditions to follow changes in the processes over time. In case of reclamation of an open pit with post-mining wastes from hard coal mines, model research for the assessment of its impact on the aquatic environment should be supported by a complex of modern, uniform and mutually complementary methods of testing rock materials. The numerical models of groundwater flow and migration of pollutants required, among others, data on hydrogeological properties of rocks deposited in a storage site. They are based on both the results of field and laboratory tests. An important element in forecasting the impact of post-mining waste used in the reclamation of an open pit on groundwater is the quantitative assessment of the absorptive capacity of deposited wastes (mainly Carboniferous rocks) and the volume of free spaces of rock debris as a zone particularly susceptible to mineral weathering and pollution leaching. These tests must be carried out simultaneously with the simulation, in the laboratory, of changes in the filtration coefficient of loose materials depending on the thickness of the dump and changes in the vertical pressure exerted by rocks filled up during reclamation. Based on the example of research conducted on the material stored in the excavation after exploitation of backfilling sand, the authors proposed to adapt the research methods originally developed for the purposes of forecasting water hazards in mine shafts and underground excavations for the need of assessing changes in water circulation conditions within the dump.

8

Waloryzacja zwałowisk odpadów pogórniczych z kopalń Katowickiego Holdingu Węglowego S.A.

Probierz K., Gawor Ł., Jonczy I., Marcisz M.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2017

|

T. 33, z. 1

35--50

PL

Na obszarze Górnośląskiego Zagłębia Węglowego zinwentaryzowano ponad 220 zwałowisk odpadów po górnictwie węgla kamiennego. Ze względu na znaczne zawartości substancji węglowej w odpadach, obiekty te mogą stanowić perspektywiczne złoża wtórne. W celu określenia możliwości odzysku podjęto próbę powiązania jakości węgla w złożach oraz w materiale odpadowym. Kolejnym istotnym krokiem jest rekultywacja oraz zagospodarowanie zwałowisk po zakończeniu efektywnych procesów odzysku. Badania miały na celu inwentaryzację, skartowanie oraz waloryzację zwałowisk po górnictwie węgla kamiennego z kopalń Katowickiego Holdingu Węglowego S.A. (KHW S.A.), pod kątem rekultywacji i zagospodarowania badanych obiektów oraz określenia potencjalnych możliwości odzysku węgla ze zwałowisk. Waloryzacja zwałowisk pogórniczych została wykonana z wykorzystaniem autorskiej metodologii, uwzględniającej zagadnienia rekultywacji, zagospodarowania, dostępności oraz zagrożeń środowiskowych. Określono kierunki rekultywacji technicznej (przykładowo obiekty krajobrazowe, zwałowiska stołowe) i biologicznej (np. kierunek leśny – zadrzewienie), rekultywacja mieszana (zadarnienie i zadrzewienie, zadarnienie, brak rekultywacji), oceniono dostępność w odniesieniu do otwarcia/zamknięcia terenu zwałowiska oraz rodzaju dróg prowadzących do obiektu. Powiązanie jakości węgla w złożach eksploatowanych przez kopalnie KHW S.A. i węgla w materiale odpadowym zwałowisk pozwoliło na ocenę możliwości bardziej efektywnego odzysku z nich węgla.

EN

The cataloging of over 220 coal mining dumping grounds after hard coal mining was carried out on the area of the Upper Silesian Coal B asin (USCB ). Considering the significant content of coal particles in the waste, these object may be perceived as perspective anthropogenic deposits. In order to define the possibilities of recovery, an attempt of linking the quality of coal in the deposit and the in waste material was performed. Another step is the reclamation and use of dumping grounds after completing effective recovery processes. The purpose of the research was the cataloging, mapping and valorization of coal mining waste dumps from Katowicki Holding Węglowy coal mines, for the needs of reclamation and management of examined objects and defining the potential recovery of coal from the dumps. The valorization of the post-mining waste dumps was done with the use of original methodology, considering the problems of: reclamation, management, accessibility of the dumps as well as environmental hazards. The directions of the technical reclamation (e.g. landscape objects, tabular dumps) and biological reclamation (e.g. forest direction, mixed reclamation (grass and tree reclamation), grass cultivation, lack of reclamation) were defined. Accessibility with regard to open access/closing of the dump area and the roads leading towards the object were evaluated. The connection of coal quality in the deposits of KHW S.A. and in waste material enabled the definition and evaluation of the potential possibilities of recovery of coal from the post mining dumping grounds.

9

Przyczynek do oceny emisji rtęci z zapożarowanych składowisk odpadów pogórniczych

Białecka B.

Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji

|

2016

|

z. 1 (13)

171--177

PL

Jednym ze źródeł emisji gazów takich jak: tlenek węgla, dwutlenek węgla, dwutlenek siarki, metan, siarkowodór, węglowodory do atmosfery są zwałowiska odpadów pogórniczych, a największa intensywność emisyjna występuje na zapożarowanych hałdach. Pożary te są zwykle wynikiem zastosowania nieodpowiedniej technologii składowania w powiązaniu z właściwościami fizyczno-chemicznymi lokowanej skały płonnej [1, 2, 5, 6]. Przeprowadzone badania palących się hałd nie pozostawiają złudzeń: zapożarowane hałdy są także źródłem emisji rtęci. Dla właściwej oceny ryzyka środowiskowego, jakie może się pojawić i na jakie jest narażone środowisko oraz pobliscy mieszkańcy, istotne jest określenie wielkości emisji związków rtęci z tych obiektów. Pomimo potencjalnych zagrożeń do tej pory nie przeprowadzono pomiarów stężeń rtęci umożliwiających ilościowe określenie tego zjawiska, również nie dokonywano nawet szacunków poziomu emisji rtęci z takiego typu obiektów, a co za tym idzie nie znamy dokładnie skali problemu. W artykule przedstawiono wyniki wstępnych ocen skali problemy a także szacunkowe obliczenia rocznych emisji rtęci z zapożarowanych składowisk odpadów węglowych w Polsce.

EN

Coal mining waste dumps are responsible for the emissions to the atmosphere of gases such as: carbon monoxide, carbon dioxide, sulphur dioxide, hydrocarbons and the highest emission intensity occurs on the burning coal mining waste dumps [1, 2, 5, 6]. In the hard coal mining and processing waste dumps very often combustion can be observed. The fires are a direct outcome of applying inadequate dumping technology and depend on the physico-chemical properties of the dumped waste rock. The conducted analyses of the burning coal mining waste dumps leave no doubts: the burning dumps are also the source of mercury emissions. Unfortunately, so far in Poland not even estimations of the mercury emission level from this type of objects have been conducted and, thus, the scale of the problem is not known. The article presents the results of preliminary ratings scale problems as well as an estimate of annual mercury emissions from burning coal mining waste dumps in Poland.

10

Product and waste balance of metallurgical coal preparation plant

Kurus K., Stępień M., Białecka B.

Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji

|

2016

|

z. 4 (16)

209--215

EN

Extraction of coal deposits contributes to generation of large amounts of mining and processing waste. The issue of waste management in case of metallurgical coal washing is even more serious because of requirements of customers demanding low ash content in final product. In case of thermal coal more mineral matter is delivered to final user. The aim of the article is to present product and refuse intelligent output balance based on data acquired from an exemplary colliery. Because of the fact the whole feed is being washed, the company is forced to look for alternative and innovative ways of waste utilization in order to avoid waste disposal charge. The included balance diagram presents the current application means of by-product recovery in a coal mine and the market. The gangue, coarse and fine processing waste, other refuse are used in underground technologies, civil and power engineering reducing the company loss caused by generation of undesired products.

PL

Eksploatacja pokładów węgla kamiennego wiąże się z powstaniem znaczących mas odpadów wydobywczych oraz przeróbczych. Wzbogacanie węgla koksującego wymaga głębokiego oczyszczenia produktu ze względu na wymagania jakościowe odbiorców. W przypadku węgla energetycznego większy ładunek frakcji mineralnej trafia do odbiorcy finalnego. Celem artykułu jest prezentacja bilansu produktów i odpadów na wyjściu przykładowego zakładu wzbogacania węgla koksującego. Pełny zakres wzbogacania zmusza przedsiębiorstwo do poszukiwania alternatywnych oraz innowacyjnych metod zagospodarowania powstających odpadów dla uniknięcia kosztów ich składowania. Zawarty w publikacji diagram wskazuje obecne kierunki zagospodarowania odpadów w zakładzie górniczym oraz poza nim. Skała płonna, odpady przeróbcze oraz inne są stosowane w technologiach podziemnych, budownictwie, energetyce powodując zmniejszenie strat związanych z produkcją niepożądanych produktów.

11

Influence of the presence of carbon dioxide on chemical composition of water in contact with mining waste

Cempa-Balewicz M.

Journal of Sustainable Mining

|

2015

|

Vol. 14, iss. 1

38--45

EN

Nowadays post mining areas are often reclaimed and used housing areas, sports areas and recreational areas. Mining waste weathering is a significant factor influencing the condition of the surrounding water and soil environment. It is necessary then to evaluate susceptibility of the waste to weathering in given conditions and predict the rate of the processes. The paper presents initial results of an experimental study evaluating the influence of the presence of CO2 on the composition of leachate obtained when mining waste is exposed to water. The results of the experiments confirm the importance of the oxidation of pyrite and dissolution of carbonate minerals in changing the pH of water interacting with the waste.

12

Zastosowanie symulacji geostatystycznej w procesie analizy złoża pod kątem jego eksploatacji - przypadek złoża antropogenicznego

Naworyta W.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2015

|

R. 56, nr 2

103--109

PL

Na podstawie wyników wierceń wykonanych na jednym ze składowisk odpadów pogórniczych przeprowadzono analizy parametrów ilościowych i jakościowych składnika użytecznego (węgla) zawartego w odpadach. W strukturze zmienności większości parametrów analizowanej metodą wariogramów, zgodnie z oczekiwaniem autora, przeważa składnik losowy. Stwierdzona autokorelacja wykazuje bardzo niewielki zasięg nie wykraczający poza średnią odległość pomiędzy otworami wiertniczymi. W zmienności zawartości węgla w odpadach stwierdzono znaczący udział składnika nielosowego. W artykule przedstawiono próbę uzasadnienia tego zjawiska. Na bazie wyników pomiarów wykonano modele zmienności zawartości węgla w odpadach metodą geostatystycznej symulacji warunkowej Gaussa w odmianie blokowej. W artykule opisano poszczególne etapy tego procesu. Do interpretacji wyników 25 realizacji złoża zaproponowano zastosowanie mapy średniej z symulacji, odchylenia standardowego, mapę realizacji minimalistycznej i maksymalistycznej oraz mapę prawdopodobieństwa przekroczenia krytycznej wartości progowej analizowanego parametru. Porównano mapy średniej i prawdopodobieństwa oraz zaproponowano sposób ich interpretacji pod kątem oceny zasadności eksploatacji złoża antropogenicznego.

EN

Based on the results of drilling carried out on one of mining waste deposit the analyze of quantitative and qualitative parameters of useful component contained in the waste has been carried out. The variability structure of most parameters analyzed using variogram, as expected, is random. Reported autocorrelation has a very short range not beyond the average distance between boreholes. The variability of the content of the carbon in the wastes is showing a significant not random component. An attempt to justify this phenomenon has been presented in the paper. On the basis of measurements the models of variation of the carbon content has been performed. For this purpose the geostatistical conditional Gaussian simulation in block variant has been used. The article describes the various stages of this process. To interpret the results of 25 realizations the simulation postprocessing has been proposed. The useful maps has been presented, in particular: mean of 25 realizations, map of standard deviation of 25 realizations, the map of minimum and maximum realizations, and the cutoff map giving the probability that analyzed parameter exceeds critical threshold. The map of mean and the cutoff maps has been compared. The method of interpretation of maps for assessment the merits of the anthropogenic deposit exploitation has been proposed.

13

Inwentaryzacja i identyfikacja ilościowa depozytów mułów węglowych

Sobko W., Baic I.

Przegląd Górniczy

|

2011

|

T. 67, nr 5

32-35

PL

Działalność górnictwa węgla kamiennego jest nierozerwalnie związana z wytwarzaniem odpadów. Do nich należą również muły węglowe zdeponowane w środowisku. Dzisiejszy stan wiedzy z dziedziny górnictwa, a ściślej z jej działu jakim jest przeróbka kopalin stałych umożliwia uzyskanie z depozytów mułów węglowych cennego paliwa energetycznego. W artykule omówiono wyniki prac związanych z inwentaryzacją i identyfikacją depozytów mułów węglowych.

EN

Hard coal mining activity is inseparably connected with waste generation. To wastes belong also coal slurries deposited in the environment. The today's state of knowledge with respect to mining, and more precisely relating to solid useful mineral processing, enables to obtain a valuable energy fuel from coal slurry deposits. In the article the results of works connected with inventorying and identification of coal slurry deposits have been discussed.

14

Zagrożenia geotechniczne w obrębie składowisk odpadów pogórniczych

Kleta H.

Górnictwo i Geologia

|

2011

|

T. 6, z. 1

85-93

PL

W artykule przedstawiono uwarunkowania geotechniczne w rejonie składowiska, formowanym z mas skalnych pochodzących z kopalń węgla kamiennego. W świetle analizy deformacji stwierdzono, że w obrębie tego składowiska wykształciły się powierzchnie poślizgowe, które utworzyły tę strefę deformacji. Jest to efekt nadmiernego obciążenia ze strony składowanego kamienia pogórniczego i oddziaływania wpływów eksploatacji górniczej oraz nachylenia warstw podłoża w kierunku przedpola składowiska.

EN

The paper presents the geotechnical conditions in the area of the site, formed (he rock masses originating from coal mines. In light of the analysis of deformation was found that within the landfill have developed slip surfaces, which formed a zone of deformation. This is the result of an excessive load from the storage of stone and the impact of post-mining the impact of mining and slope toward the substrates outskirts of the landfill.

15

Wpływ stopnia przeobrażeń termicznych odpadów powęglowych na ługowanie substancji do środowiska

Nowak J.

Górnictwo i Geologia

|

2011

|

T. 6, z. 4

59-70

PL

W artykule przedstawiono wyniki testów wymywalności przeprowadzonych na odpadach powęglowych w różnym stopniu przeobrażonych termicznie. Wykazano, że stopień termicznego przeobrażenia, a zwłaszcza obecność szkliwa występującego w intensywnie termicznie przeobrażonych odpadach powęglowych wpływają na zmianę zdolności uwalniania do środowiska składników rozpuszczalnych i pierwiastków śladowych. Zawierające dużo szkliwa spieki wykazały wyższą zdolność do uwalniania Al, Co, Cr, Cu oraz Ni, z kolei w mniejszych ilościach wymywały się z nich K, Mg i Zn.

EN

The results of the entrainment leaching tests were presented in this article. Coal wastes characterize by different change degree were the subject of the entrainment leaching tests. It was shown that the degree of thermal change, especially the presence of glaze in the high thermal changed coal wastes affects on change of ability of discharge into environment dissolvable components and trace elements. Sinters contain lots of glaze present higher ability for the discharge of Al, Co, Cr, Cu and Ni and smaller ability for discharge of K, Mg an Zn.

16

Metal speciation in river bed sediments within the polish part of Muskau Arch geopark

Skoczyńska-Gajda S., Labus M.

Archives of Environmental Protection

|

2011

|

Vol. 37, no. 3

87-99

EN

The object of the investigation was metal contamination of bottom sediments of the Skroda and Chwaliszówka rivers, which are the right contributaries of the Lusatian Neisse river, draining the territory of the so called "anthropogenic lake district". The district came into existence as a result of mining activities in the border of Silesia and Lusatia, which date from the half of 19th century to 1974. The district includes about 100 reservoirs, of the total area of over 150 ha, which are from about 30 to 100 years old. The rocks accompanying the Miocene coal-bearing formations were deposited on waste dumps. The dumps form embankments of the aquifers arising as a result of post-exploitation mining subsidence. The streams dewatering waste dumps inflow directly or indirectly to the Chwaliszówka and Skroda rivers. The pyrite is the mineral present in mine waste material. The pyrite weathering products inflow into surface waters and affect adversely the water quality. In the last stage of migration the pollutants are accumulated in the bottom sediments of rivers and lakes. The samples of bottom sediments of the two rivers were analysed by means of a five-step sequential extraction procedure performed for the partitioning of selected trace metals (Fe, Mn, As, Cr and Al). It was determined that the bottom sediments of the two analysed rivers contain significant concentrations of aluminium and iron. The concentrations of other metals (Mn, Cr and As) are in the range of geochemical background of water sediments in Poland. Concentrations of arsenium, chromium and manganese, which are bound to easy-available fractions (I - exchangeable and II - bound to carbonates) are not significant, so it could be assumed that they are not expected to be released and they do not threaten the river ecological system. There is, however, the possibility of the aluminium and iron re-mobilisation, taking into account the high concentrations of easy-available fractions of these metals in the sediment. Fe and Al are potential source of water contamination, and re-mobilisation of these metals will produce the aggravation of quality parameters of river waters.

PL

Przedmiotem badań był stopień zanieczyszczenia metalami osadów dennych rzek Skroda i Chwaliszówka, prawobrzeżnych dopływów Nysy Łużyckiej, odwadniających obszar tzw. "pojezierza antropogenicznego". Pojezierze to powstało na pograniczu Śląska i Łużyc wskutek działalności górniczej, obejmującej eksploatację węgla brunatnego, prowadzonej od połowy XIX w. do roku 1974. Tworzy je ok. 100 akwenów o łącznej powierzchni ponad 150 ha, o wieku od ok. 30 do powyżej 100 lat. Skały towarzyszące mioceńskim formacjom węglonośnym, zostały zdeponowane jako odpady pogórnicze na zwałowiskach, tworzących obwałowania zbiorników wodnych, które formowały się w poeksploatacyjnych nieckach zapadliskowych. Odcieki ze zwałowisk zasilają bezpośrednio i pośrednio zarówno wody tych zbiorników, jak również wody Chwaliszówki i Skrody. Produkty wietrzenia pirytu, obecnego w odpadach górniczych, przechodzą do wód i wpływają negatywnie na ich parametry jakościowe. W końcowym etapie migracji substancje te zostają zaakumulowane w osadach dennych zbiorników i rzek. Pobrane z obu rzek osady denne poddano pięciostopniowej sekwencyjnej ekstrakcji, oznaczając zawartości metali: Fe, Mn, As, Cr oraz Al. Stwierdzono, że osady charakteryzują się znacznymi stężeniami metali: glinu i żelaza. Koncentracje pozostałych metali w osadach: manganu, chromu i arsenu mieszczą się w granicach tła hydrogeochemicznego osadów wodnych Polski. Stężenia arsenu, chromu i manganu, związanych w postaci frakcji łatwo dostępnych (wymiennej - I i węglanowej - II) są niewielkie, dlatego też można przyjąć, że są one trwale unieruchomione w osadach i nie stanowią większego zagrożenia dla ekosystemu rzek. Istnieje jednak możliwość wtórnej mobilizacji z osadów glinu i żelaza, ze względu na wysokie stężenia tych metali, związanych z frakcjami łatwo dostępnymi. Metale te stanowią potencjalne źródło zanieczyszczenia środowiska wodnego, ich ponowne uruchomienie może spowodować pogorszenie parametrów jakościowych wód rzek.

17

Termowizja w monitoringu i zwalczaniu pożarów składowisk odpadów pogórniczych

Korski J.

Górnictwo i Geologia

|

2010

|

T. 5, z. 2

91-103

PL

Zastosowanie kamer termowizyjnych do monitoringu aktywności termicznej składowisk odpadów technologicznych z kopalń węgla kamiennego może ułatwić i obniżyć związane z tym koszty. W artykule wskazano na możliwości i ograniczenia metody oraz praktyczne możliwości jej wykorzystania. W porównaniu z innymi metodami badań aktywności termiczne, termowizja stwarza nowe możliwości, jednak pod warunkiem prawidłowego jej wykorzystania, z uwzględnieniem jej wad i ograniczeń.

EN

Termovision used in thermal activity monitoring of coal mine waste dumps are an instrument for simplification and costs decreasing. In article described potential chances limitations of thermovision in waste dumps monitoring, A comparision of different methods of thermal activity monitoring shown us new possibilities, but with some limitations.

18

Problem odpadów pogórniczych a dotacje unijne

Sugier A.

Recykling

|

2009

|

nr 9

38-39

PL

Wytwórczość przemysłowa związana jest często z powstawaniem odpadów poprodukcyjnych, które stanowią niejednokrotnie zagrożenie dla naszego środowiska. Szczególnie problemem tym dotknięty jest Śląsk jako region o największej kumulacji przemysłu ciężkiego.

19

Wytyczne dla szczegółowych wymagań wykonania i odbioru prac rekultywacji biologicznej na zwałowiskach po górnictwie węgla kamiennego

Patrzałek A.

Górnictwo i Geologia

|

2009

|

T. 4, z. 4

107-121

PL

Do projektu rekultywacji biologicznej zwałowiska odpadów górnictwa węgla kamiennego powinny być dołączone specyfikacje techniczne, które szczegółowo określają wszystkie prace, terminy ich wykonania oraz niezbędny do tego sprzęt i materiały, parametry stosowanych materiałów, terminy i warunki odbioru prac. Specyfikacje z projektem stanowią dokument przetargowy oraz kontraktowy przy zlecaniu robót. Dotychczas brak jest szczegółowych wytycznych dla sporządzania takiego dokumentu. W pracy sformułowano takie wytyczne.

EN

The Project of biological reclamation of the coal mining waste dump requirest attachment of technical specifications. Hitherto there are no detailed guidelines for creating such documents. On the ground of long -term investigations and implementations there were formulated parameters, which should be used during working out the specifications.

20

Możliwości wykorzystania odpadów pogórniczych w inżynierii powierzchniowej i próba oceny efektów ekonomicznych z tym związanych

Chroszcz H.

Górnictwo i Geologia

|

2009

|

T. 4, z. 2b

31-40

PL

W artykule przedstawiono możliwości wykorzystania materiałów odpadowych z produkcji górniczej w kopalniach węgla - jako materiałów podsadzkowych oraz zastosowania ich w budownictwie podziemnym, powierzchniowym, hydrotechnicznym i drogownictwie. Podjęto próbę oceny ekonomicznej przedsięwzięć służących zagospodarowaniu odpadów.

EN

The article presents the possibilities of reusing waste materials from mining production in coal mines as filling materials and application m underground, above-ground and hydrotechnical building industry and road engineering. The attempt of economic assessment of waste management undertakings has been made.