Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Profilograf do mechanicznego wyznaczania stopnia zużycia główki szyny podsuwnicowej

Bryś Henryk, Ćmielewski Kazimierz, Wilczyńska Izabela

Przegląd Geodezyjny

|

2021

|

R. 93, nr 8

10--12

PL

Autorzy prezentują w pracy innowacyjny przyrząd do graficznego wyznaczania stanu zużycia główki szyny podsuwnicowej wywołanego wieloletnią eksploatacją zespołu: most suwnicowy – szyny podsuwnicowe. Przedstawiony profilograf oraz sposób pomiaru mają istotne znaczenie dla precyzyjnego ustalania punktów kontrolowanych dla obserwacji niwelacyjnych. Uwzględnienie stopnia zużycia oraz ubytków wskutek ścierania bocznych i górnych powierzchni główki szyny proponowaną metodą pozwala na graficzne wyznaczanie i analityczną interpretację kształtu profilu poprzecznego główki szyny oraz ustalenia jej aktualnego, przestrzennego położenia oraz pochylenia poprzecznego.

EN

The authors present in the work an innovative device for graphical determination of the state of wear of the crane rail head caused by many years of operation of the assembly: crane bridge - crane rails. The presented profilograph and the method of measurement are important for the precise determination of control points for leveling observations. Taking into account the degree of wear and losses due to abrasion of the side and upper surfaces of the rail head with the proposed method allows for the graphical determination and analytical interpretation of the shape of the cross profile of the rail head and determination of its current, spatial position and transverse inclination.

2

Współczesne ruchy wysadu solnego Inowrocławia w świetle badań geodezyjnych

Szczerbowski Zbigniew, Gawałkiewicz Rafał

Przegląd Geologiczny

|

2020

|

Vol. 68, nr 3

195--203

EN

The paper presents results of long-standing geodetic measurements including the most recent results of levelling measurements carried out by the authors. Based on the results, a model of ground surface movements was created, which roughly reflects contemporary tectonic activity of the Inowrocław salt structure. The performance of vertical displacements of benchmarks of the research network for the last quarter-century shows its significant mobility. The results of measurements were discussed in the context of the state of art of tectonic mobility of the area and the geological structure of the dome. Unusual agreement in rates of geological processes (salt diapir uplift) determined by geodetic measurements and estimated by geological methods for a long time interval confirms trueness of previous ideas about contemporary diapir movements of the Inowrocław Salt Dome. Repeated levelling evaluated for two last time intervals provided similar regions and rates of uplifts, giving additional control of reliability of the measurements.

3

Ocena możliwości zastosowania geodezyjnych technik pomiarów do wyznaczania deformacji górotworu na terenie kopalni soli "Kłodawa"

Bieniasz M., Gargula T.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2017

|

z. 64, nr 4/I

395--414

PL

Jednym z aspektów funkcjonowania głębinowej kopalni soli jest osiadanie powierzchni terenu i części górotworu, znajdującego się ponad wyrobiskami. Proces ten powinien być stale monitorowany, m.in. poprzez pomiary geodezyjne. Celem pracy jest pokazanie możliwości zastosowania geodezyjnych technik do badania zjawiska deformacji górotworu w obszarze eksploatacji złoża soli kamiennej w Kopalni Soli „Kłodawa”. Pierwszym etapem podjętych prac była stabilizacja wielofunkcyjnej sieci obserwacyjnej w wyrobiskach najwyższych poziomów kopalni. Następnie sieć została pomierzona z zastosowaniem kilku technik pomiarów geodezyjnych. Finalnym efektem pracy jest analiza otrzymanych wyników pomiarów w odniesieniu do danych archiwalnych. Wyniki tej analizy mają posłużyć do określenia kierunków działań zmierzających do zapewnienia dalszej, bezpiecznej i efektywnej eksploatacji wysadu kłodawskiego.

EN

One of the aspects of the salt mine’s functioning is the subsidence of the surface of the terrain and the part of the rock mass that is above the excavations. This process should be continuously monitored, i.a. by geodetic measurements. The aim of the paper is to show the possibility of using geodetic techniques to investigate the phenomenon of rock mass deformation in the area of exploitation of rock salt in the Kłodawa Salt Mine. The first stage of the work was the marking of the multifunctional observation network in excavations of the highest levels of the mine. Then the network was measured using several geodetic survey techniques. The final result of the work is the analysis of received measurement results in relation to archival data. The results of this analysis are to be used to determine the direction of actions aimed at ensuring the continued, safe and efficient exploitation of the Kłodawa salt dome.

4

Możliwości wykorzystania modelu quasi-geoidy w niwelacji

Banasik P., Nędza A.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2017

|

z. 64, nr 4/I

343--349

PL

Integracja niwelacji klasycznej, realizowanej za pomocą niwelatora z niwelacją satelitarną, realizowaną za pomocą odbiornika GNSS jest możliwe po uwzględnieniu zmian w odstępach (undulacji) geoidy lub quasi-geoidy od elipsoidy. Informację o undulacji zawarta jest w modelach tych powierzchni. Do integracji wykorzystuje się modele zwane niwelacyjnymi, czyli dopasowane do osnowy wysokościowej. W referacie podjęto próbę przeanalizowania aktualnego modelu quasi-geoidy opracowanego dla obszaru Polski, ze względu na możliwości jego wykorzystania w niwelacji. Efektem analizy są odpowiednie kartogramy, które w inny sposób ilustrują undulację quasi-geoidy. Dzięki temu możliwe jest uzyskanie dodatkowych informacji o warunkach zastępowania różnic wysokości normalnych różnicami wysokości elipsoidalnych. Taka informacja może być przydatna w przypadku projektowania osnów wysokościowych lub ich pomiaru z użyciem techniki GNSS (np. niwelacja wykonywana przez przeszkody terenowe).

EN

Integration between classical, executed by a levelling instrument, and satellite levelling, executed by a GNSS receiver, is possible after considering changes in deviations (undulations) between the geoid or quasi-geoid and the ellipsoid. Information about undulation is included in the geoid or quasi-geoid models. For integration, are used models which are fit to the vertical control points (benchmarks). The paper attempts to analyse the current quasi-geoid model developed for the territory of Poland in regard to its use in levelling. The results of the analysis are the corresponding cartograms, which in a different way illustrate the quasi-geoid undulation. This makes it possible to obtain additional information about the conditions for replacing normal height differences with ellipsoidal heights differences. This information may be useful for the design of vertical control points or their measurement using GNSS technology (e.g. levelling throughout field obstacles).

5

Weryfikacja terenowa możliwości wykorzystania quasi-geoidy „urzędowej” w technologii „niwelacji technicznej bez niwelatora”

Truszkowska B.

Przegląd Geodezyjny

|

2015

|

R. 87, nr 11

14--16

PL

Praca zawiera opis i wyniki badania terenowego quasi-prawdziwych błędów przewyższeń wyznaczanych za pomocą odbiornika GPS (współrzędne geocentryczne X,Y,Z) oraz tabeli urzędowej odstępów N quasi-geoidy od elipsoidy odniesienia GRS’80 (załączonej do rozporządzenia Rady Ministrów RP w sprawie państwowego systemu odniesień przestrzennych). Praktycznie bezbłędne przewyższenia uzyskano metodą niwelacji geometrycznej. Sugestię wykorzystania takich wyznaczeń zamiast niwelacji technicznej przedstawił prof. Z. Adamczewski w pracy [1], nazywając taką technologię „niwelacją bez niwelatora”. Wyniki badania, przeprowadzone na ciągu niwelacji technicznej wskazują, że technologia ta może być użyteczna na terenach, gdzie nie występują zakłócenia pracy odbiorników GPS. Natomiast centymetrowa dokładność wysokości w układzie Kronsztadt’86 jest w tej technologii praktycznie zagwarantowana.

EN

The paper presents description and results of the field research of quasi-true errors of height differences, determined by means of a GPS receiver (X,Y,Z geocentric co-ordinates) and the official table of deviations N of the quasigeoid from the reference geoid GRS’80 (attached too the decree of the Council of Ministers on the state spatial reference system). Height differences, which are practically error-free, have been obtained using the direct levelling method. The suggestion to apply such determination instead of the engineering levelling was presented by prof. Z. Adamczewski in [1], as "the levelling without a level" method. Results of tests performed for a levelling traverse prove that the discussed technology may be useful in areas where operations of GPS receivers are not disturbed. The elevation accuracy of a centimetre order in the Kronsztadt'86 System is practically assured using this technology.

6

Niwelacja bez niwelatora

Adamczewski Z.

Przegląd Geodezyjny

|

2015

|

R. 87, nr 7

29

7

Towards Data Integration and Analysis in the Detection of Terrain Surface Deformation in the Case of the Inowrocław Salt Dome

Szczerbowski Z., Piątkowska A.

Geomatics and Environmental Engineering

|

2015

|

Vol. 9, no. 4

85--100

PL

Długookresowe obserwacje przemieszczeń powierzchni terenu pozwoliły na wyznaczenie lokalnego trendu zarówno w dźwiganiu, jak i osiadaniu terenu na skutek eksploatacji górniczej oraz geologicznych procesów związanych ze strukturą solną Inowrocławia. Pomiary geodezyjne objęły dużą liczbę punktów sieci geodezyjnej, co dostarczyło wprawdzie szczegółowych, lecz ograniczonych do niewielkiej powierzchni terenu informacji o przemieszczeniach pionowych. Zastosowanie satelitarnej interferometrii radarowej (InSAR) pozwoliło na poszerzenie zakresu przestrzennego badanych przemieszczeń (wyznaczonych również z zastosowaniem precyzyjnej niwelacji geometrycznej), co umożliwiło wyznaczenie deformacji w wymiarze regionalnym. Zaprezentowano połączenie wyników wyznaczonych przy zastosowaniu niwelacji oraz techniki PS InSAR, które umożliwiły zamodelowanie badanych przemieszczeń. Ze względu na możliwości obu narzędzi pomiarowych podejście to okazało się właściwe.

EN

Long-term geodetic observations of the terrain surface displacements show local trends in uplifts and subsidence as effects of mining and geological processes related to the salt structure of Inowrocław. Surveys have been carried out on a number of control points of the geodetic network, thus, observations provide detailed data, but limited to a small area. The application of the Synthetic Aperture Radar Interferometry (InSAR) data extending a spatial range of displacements depicted by levelling can provide a regional context of the process. The presented combination of the levelling and InSAR (Persistent Scatt erer Interferometry – PSI) data in modelling of displacements can be a good option on the condition that some of the peculiarities of the methods are considered.

8

Usage of cable bolts for gateroad maintenance in soft rocks

Khalymendyk Iu., Brui A., Baryshnikov A.

Journal of Sustainable Mining

|

2014

|

Vol. 13, iss. 3

1--6

EN

Purpose This paper analyses the effectiveness of gateroad reinforcing by means of cable bolts under weak rock conditions. In the worldwide mining industry the method of gateroad support reinforcement using cable bolts is considered to be effective. The experimental application of cable bolts was performed in gateroad #165 of the "Stepova" mine, Western Donbass, Ukraine, and required instrumental control of "support-rock mass" system conditions. Methods Obtaining absolute displacement of "support-rock mass" system elements and extensometer anchors by means of levelling in order to improve the method of observation. Results The peculiarities of geomechanical behaviour of rock mass in the roof of gateroads is investigated. It has been established that the application of cable bolts allows for a reduction in the vertical convergence of the gateroad, both in front of and behind the longwall face. Practical implications Advantages of cable bolts instead of end-face support and props in case of a high advance rate of the longwall face are shown. Originality/value 1. There are no regulations and state standards in regard to cable bolt installation parameters in the mines of Ukraine, consequently the usage of cable bolts for gateroad maintenance required preliminary testing under geological conditions at the Western Donbass mines with soft enclosing rocks. 2. Combining levelling with observations using extensometers allowed for the detection of the rock layers’ uniform sagging zone in the roof of the gateroad.

9

Kalibracja łat kodowych inżynierskich oraz analiza możliwości ich wykorzystania do pomiaru wysokościowej osnowy szczegółowej.

Szczutko T., Frukacz M.

Acta Scientiarum Polonorum. Geodesia et Descriptio Terrarum

|

2013

|

Vol. 12, nr 4

55--66

PL

Komparator pionowy zbudowany w Geodezyjnym Laboratorium Metrologicznym Wydziału Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska AGH w Krakowie służy do wyznaczenia poprawek kalibracyjnych precyzyjnych łat inwarowych, inżynierskich łat fiberglasowych i łat technicznych w zależności od zlecenia użytkownika. W referacie przedstawiono wyniki kalibracji wybranych typów łat kodowych określanych jako „inżynierskie”: składanych i jednolitych wykonanych z włókna szklanego przeznaczonych do niwelatorów Leica i Topcon oraz łat składanych drewnianych dedykowanych do niwelatorów Trimble DiNi. Na podstawie wyników kalibracji poddano analizie błędy występujące w różnych typach łat inżynierskich. W łatach składanych występują duże błędy podziału na stykach elementów dochodzące do 0,3 mm. Błędy te sumują się w ciągu niwelacyjnym w sytuacji, gdy odczyty wstecz i w przód wykonywane są na różnych segmentach łat, czyli w ciągu o dużej różnicy wysokości między reperami. Współczynniki skali dla poszczególnych odcinków łat różnią się znacznie między sobą. W pracy podjęto próbę oceny przydatności łat inżynierskich do pomiaru szczegółowej osnowy wysokościowej, z uwzględnieniem konfiguracji terenu, na którym ma być wykonywana niwelacja.

EN

The vertical comparator which was built in the Geodetic Metrology Laboratory of the Faculty of Mining Surveying and Environmental Engineering of the AGH University of Science and Technology in Krakow is used to determine the precise calibration corrections of invar, fiberglass and technical rods, depending on user requests. The paper presents the results of the calibration of selected types of barcode rods known as engineering levelling rods – folding, uniform rods made of fiberglass designed for Leica and Topcon levelling instruments and folding rods made of wood for Trimble DiNi levelling instruments. Based on the results of calibration, an analysis of graduation errors was performed for different types of rods. For folding rods, large errors in graduation of up to 0.3 mm were found upon contact with elements. Errors were found to be cumulative when readings back and forth were performed on different segments of the rods or when there was a large difference in the height between points. The coefficients of scale for various sections of the rods varied considerably. The paper assesses the suitability of engineering rods for measuring a detailed levelling network, including measuring the configuration of the terrain on which the levelling is performed.

10

Pomiary deformacji rejonu stropowej półki ochronnej nad polem Nr 1 w Kopalni Soli Kłodawa

Bieniasz J., Wojnar W., Marcola-Sadowska J.

Geology, Geophysics and Environment

|

2012

|

Vol. 38, no. 1

83-92

PL

Stropowa półka ochronna o grubości 150 m nad polem nr 1 jest istotnym elementem bezpieczeństwa eksploatacji w kopalni Kłodawa. Pole eksploatowano w latach 1958-1985 na głębokościach 450-600 m. Obserwacje sieci niwelacyjnej na poziomie 450 rozpoczęto w 1962. Po 2005 roku uzupełniono sieć pomiarów niwelacyjnych i dołączono obserwacje konwergencyjne w sześciu komorach najwyższego poziomu (poziom 475). W 2010 r. rozpoczęto pomiary przemieszczeń poziomych na linii pomiarowej prostopadłej do dłuższej osi pola nr 1. Zainstalowano dwa stanowiska reperów wgłębnych poza granicą wpływów poeksploatacyjnych jako repery nawiązania sieci lokalnej. Pomiary niwelacyjne w latach 2006-2010 wykazały szybkość osiadań nad centrum pola ok. -3 mm/rok, kilkakrotnie mniejszą niż w trakcie wybierania pola. Wyniki pięcioletnich obserwacji konwergencyjnych pokazują powolne, jednostajne zaciskanie komór pod półką ochronną ze średnią szybkością ok. -5 mm/rok. Uzyskano pierwsze wyniki pomiarów przemieszczeń poziomych.

EN

Roof protective zone over field no. 1 in Kłodawa is the essential unit of safety of exploitation in salt mine. Field no. 1 was exploited from 1958 to 1985 on depths from 450 m to 600 m. Levelling observations on horizon 450 over field no. 1 was begun in 1962. From 2005 levelling was modified and news observations were added. In six chambers excavations of the highest horizon 475 to start measurements of convergence. From 2010 start measurements of horizontal dislocations. On horizon 450 two deep-seated levelling marks out of border of mine influences were installed. The new levelling measurements on 2006-2010 showed to accumulate subsiding trough with speed of vertical deformations about -3 mm/year. Results of five years of convergence observation show slow, monotonous the tightening with average the vertical speed about -5 mm/year.

11

Stateczność zachodniego zbocza stałego wyrobiska kopalni Bełchatów w świetle obserwacji geologicznych i pomiarów specjalistycznych z uwzględnieniem rejonu wysadu solnego

Czarnecki L., Organiściak B., Krywult Ł., Chrost A.

Górnictwo i Geoinżynieria

|

2010

|

R. 34, z. 2

173-182

PL

W artykule przedstawiono sposób monitorowania zachowania się górotworu w stałym zboczu zachodnim wyrobiska górniczego Bełchatów, w rejonie występowania wysadu solnego Dębina. Zaprezentowano wyniki pomiarów prowadzonych w okresie od 2005 roku do grudnia 2009 roku. Są to pomiary reperów powierzchniowej sieci obserwacyjnej rozbudowywanej na stałym zboczu zachodnim, sieci niwelacyjnej założonej na powierzchni terenu nad wysadem solnym, deformacji wgłębnych obserwowanych w inklinometrach oraz zmian ciśnień w wysadzie solnym mierzone sondą Glotzla. Powyższe wyniki przedstawiono w nawiązaniu do postępu robót górniczych. W tym okresie stałe zbocze zachodnie zostało wyprofilowane w zakresie rzędnych +198/+110m n.p.m. co umożliwiło zaprezentowanie również krótkiej charakterystyki budowy geologicznej odsłanianej w rejonie wysadu solnego Dębina. Przedstawiono również wyniki obserwacji makroskopowych prowadzonych na skarpach i półkach stałych zbocza zachodniego. Dotychczasowe wyniki pomiarów pozwoliły na skorelowanie obserwowanych deformacji z postępem robót górniczych oraz wydzielenie dwóch obszarów zagrożeń osuwiskowych na stałym zboczu zachodnim.

EN

This article describes the method of monitoring of rock-mass behavior in west final slope of mining pit Bełchatów in area of salt dome Dębina. Presented are the results of measurements conducted during time period 2005 - December 2009. These are the measurements of fixed survey points constituting the terrain surface observation network, that is intensified on west final slope, leveling network of observation points deployed on terrain surface in area of salt dome, deep deformations monitored using inclinometers and measurements of pressure changes in salt dome measured using Glootzl probe device. Results of above listed measurements are presented in accordance with mining works advances. During this period the final west slope of the pit was formed in the scope of elevations +198/+110m a.s.l. which allowed for also presenting the brief description of geological structure revealed in area of Dębina salt dome. Also presented are results of macroscale observations conducted on the final pit benches of west slope. To-date results of the measurements allowed for correlation between the observed deformations and mining works advances and also allowed for designating of two areas of slide hazard on the west final slope of the Bełchatów pit.

12

Jakość podbijania rozjazdów kolejowych

Bałuch M.

Zeszyty Naukowo-Techniczne Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji w Krakowie. Seria: Materiały Konferencyjne

|

2009

|

Nr 91, z. 149

25-39

PL

Dokładność regulacji położenia rozjazdów podczas ich podbijania podbijarkami automatycznymi ma zasadniczy wpływ na trwałość rozjazdów i spokojność jazdy. Jakość robót wykonywanych na rozjazdach wpływa również na długość cyklu dzielącego czas jednej naprawy od drugiej. W artykule przedstawiono syntezę wyników badań jakości robót podbijania rozjazdów oraz spostrzeżenia dotyczące najczęściej spotykanych nieprawidłowości.

EN

The accuracy of turnout position regulation, while tamping by tamping machine, has got a fundamental impact on turnout durability and train trip smoothness. The quality of works at turnouts influence on the length of cycle time between successive repairs. The synthesis of results of research on quality of works on turnout tamping and observations considering the most often met faultiness have been presented in the paper.

13

Zaciskanie konturu typowej komory prostopadłościennej w Kopalni Soli Kłodawa

Marcola-Sadowska J., Bieniasz J., Wojnar W.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2009

|

T. 35, z. 3

307-314

PL

OBR Chemkop Kraków od ponad 30 lat prowadzi specjalistyczne pomiary konwergencji wyrobisk w polskich kopalniach soli. W 1998 roku w jednej z typowych komór prostopadłościennych w Kopalni Soli w Kłodawie, na głębokości 630 m, zainstalowano układ znaków pomiarowych pozwalający obserwować zaciskanie jej pionowego przekroju poprzecznego. W ciągu 11 lat wykonano kilkanaście cykli obserwacyjnych 15 baz pionowych, poziomych i ukośnych w przekroju komory. Część znaków zniwelowano w lokalnym układzie odniesienia. Stwierdzono narastające skracanie baz konwergencyjnych o sumarycznych wielkościach od 68 do 107 mm w ciągu 11 lat. Pomiary niwelacyjne wykazały wypiętrzanie spągu komory wynoszące ok. 35 mm. Pozwoliło to obliczyć obniżenie stropu komory o wartości ok. 72 mm w jej środku i od 40 do 50 mm w 1/4 jej szerokości w omawianym okresie. Pomierzone liniowe wartości konwergencji baz przeliczono na ubytek pola powierzchni wynoszący ok. 2 m2 w stosunku do 180 m2 początkowego pola przekroju. Pozwoliło to ustalić względną szybkość zaciskania poprzecznego konturu komory na około 1 promil rocznie.

EN

For over 30 years Chemkop has researched convergence survey in Polish salt mines. In 1998 in one of typical salt chamber in Kłodawa installed unique measuring points system for convergence observation of vertical cross-section on 630 m depth. For 11 years measured multiple horizontal, vertical and oblique bases and levelled bench-marks. This measurements allowed determine relative velocity of area convergence about 1 per mille annually.

14

Wykorzystanie pomiarów niwelacyjnych w modelowaniu warunków górniczo-geologicznych na obszarze LGOM

Sudoł E.

Acta Scientiarum Polonorum. Geodesia et Descriptio Terrarum

|

2009

|

Vol. 8, nr 3

13-22

PL

Skomplikowana budowa geologiczna spotęgowana dodatkowo występowaniem licznych zaburzeń tektonicznych struktury, a także wpływem wstrząsów sejsmicznych oraz robót strzałowych powoduje, że laboratoryjnie wyznaczone właściwości próbek skalnych wykorzystywane w modelowaniu MES mogą odbiegać od właściwości górotworu. W pracy przedstawiono sposób interpretacji fizycznego modelu MES górotworu w oparciu o pomiary niwelacji precyzyjnej oraz analizę odwrotną. Fizyczny model górotworu określono, bazując głównie na wynikach badań laboratoryjnych właściwości skał tworzących górotwór. Ze względu na dużą niejednorodność zarówno litologiczną, fizycznomechaniczną, jak i tektoniczną górotworu LGOM zaproponowano zastosowanie analizy wstecz. Polega ona na wprowadzeniu poprawek do laboratoryjnie wyznaczonych współczynników skał wyznaczonych na podstawie dopasowania obliczonego modelu do wyników pomiarów niwelacyjnych. Uzyskane rezultaty analiz wykorzystane zostaną do określenia efektywności modelowania MES oraz przyczynią się do rozpoznania mechanizmu deformacji pionowych powierzchni górotworu w niejednorodnych strefach tektonicznych.

EN

Deformation analysis of mines area includes geometrical analysis and physical interpretation. The most critical problem in modeling and predicting deformations is to obtain real characteristics of material because of very different rock – mass properties and tectonic activity. This paper present the method of interpretation of physical finite element method’s modeling by using precise leveling and back analysis. Physical model was built by using laboratory research of parameters characterizing rock – mass properties. Using the back analysis the material parameters of the observed area can by correcting by using the results of precise leveling. The analysis permits to identify the deformation mechanism and to verify the in-situ parameters and explain the cause of deformation in case of irregular behavior of area.

15

Wyznaczenie wysokości normalnej oraz charakterystyk pola ciężkościowego dla stacji permanentnej KRAW

Banasik P.

Geomatics and Environmental Engineering

|

2007

|

Vol. 1, no. 1/1

53-60

PL

W pracy przedstawiono wyniki pomiarów niwelacyjnych, których celem było wyznaczenie wysokości normalnej punktu KRAW - stacji permanentnej GPS, zlokalizowanej na budynku C4 AGH. Podano także wyniki pomiaru przyspieszenia siły ciężkości oraz jego pionowego gradientu zrealizowane na zewnątrz i wewnątrz budynku, na którym znajduje się stacja. Obliczono wartości anomalii grawimetrycznych i odstępu quasi-geoidy od elipsoidy w tym rejonie. Wyznaczone wielkości uzupełniają dotychczasową geodezyjną charakterystykę punktu KRAW.

EN

The results of leveling measurements carried for the determination of normal height of the KRAW point - permanent station, located on C4 AGH apartment are presented. The results of gravity measurements and its vertical gradient carried outside and inside the building are presented as well. The values of gravimetric anomalies and distance between quasi-geoid and ellipsoid on that area were calculated. Determined values complete existing geodetic characteristic of the KRAW point.

16

Ruchy pionowe skorupy ziemskiej w Polsce

Kowalczyk K.

Geomatics and Environmental Engineering

|

2007

|

Vol. 1, no. 1/1

157-167

PL

Obecnie trwają prace nad realizacją drugiego etapu unifikacji sieci niwelacyjnych w Europie, tj. kinematycznym wyrównaniem sieci UELN-95 (rezolucja nr 5 sympozjum EUREF, Praga 1999 r.). Aby wykonać takie wyrównanie, konieczny jest model ruchów pionowych skorupy ziemskiej dla obszaru Europy. Dla obszaru Polski takie ruchy wyznaczał dwukrotnie Tadeusz Wyrzykowski z Instytutu Geodezji i Kartografii w Warszawie. Ostatnie takie wyznaczenie miało miejsce około 20 lat temu. Ukończenie kolejnej, czwartej kampanii niwelacji precyzyjnej oraz zgromadzenie pokaźnego zbioru danych mareograficznych umożliwiło podjęcie próby ponownego wyznaczenia ruchów pionowych skorupy ziemskiej na obszarze Polski i opracowania modelu tych ruchów. W artykule przedstawiono wyznaczenie modelu ruchów pionowych skorupy ziemskiej na obszarze Polski z wykorzystaniem danych z trzeciej i czwartej kampanii niwelacji precyzyjnej w Polsce oraz danych ze stacji mareograficznych we Władysławowie, Ustce, Kołobrzegu i Świnoujściu. Względne ruchy pionowe skorupy ziemskiej odniesiono do reperu węzłowego we Władysławowie. Następnie ruchy te odniesiono do mareografu we Władysławowie. Ruchy pionowe mareografu we Władysławowie wyznaczono względem średniego poziomu Morza Bałtyckiego. Do wyznaczenia ruchów mareografu wykorzystano elementy analizy statystycznej: średnią ruchomą oraz regresję liniową. Model ruchów pionowych skorupy ziemskiej na obszarze Polski opracowano stosując interpolację metodą kolokacji. Model sporządzono w postaci numerycznej oraz mapy ruchów pionowych. Opracowany model powinien dostarczyć, dla geodetów, geofizyków i geologów, cennych informacji o zachowywaniu się skorupy ziemskiej na terenie Polski. Model ten powinien także pomóc w stworzeniu kinematycznej sieci wysokościowej w Polsce.

EN

Work is in progress at present in Europe on the realization of the second stage of unifying the levelling networks in Europe, i.e. the kinematic adjustment of the UELN-95 network (resolution 5 of the EUREF symposium, Prague 1999). To perform such an adjustment, a model is necessary for vertical crustal movements for the area of Europe. For the area of Poland such movements calculated twice Tadeusz Wyrzykowski from the Institute of Geodesy and Cartography in Warsaw (1961, 1986). Ending the fourth levelling campaign and recording databases tide gauge, undertake repeated the test of calculation the vertical movements earth crust an area of Poland and made a model of these movements. The paper uses the data of the third and fourth precision levelling campaigns in Poland and the data from tide gaude stations in Władysławowo, Ustka, Kołobrzeg and Świnoujście. On the basis of those data a model of vertical movements in the area of Poland was developed. During the first stage of the study, the relative vertical crustal movements referenced to the tide gauge in Władysławowo were computed. Next the vertical movements of tide gauge in Władysławowo in respect to the mean sea level of the Baltic Sea were determined. Elements of statistical analysis: moving average and linear regression methods were used for identification of tide gauge motions. Finally, the vertical movements of network bench marks relative to the mean sea level were determined. The model of vertical crustal movements in the area of Poland was developed by applying interpolation method. The model developed in that way should provide surveyors, geophysicists and geologists with precious information on the behavior of earth crust in the area of Poland. The model should also allow development of a kinematical levelling network in Poland.

17

Przykład wykorzystania techniki GPS w pomiarach wysokościowych na obszarach górniczych

Szczerbowski Z., Banasik P., Kudrys J.

Geomatics and Environmental Engineering

|

2007

|

Vol. 1, no. 1/1

191-201

PL

Popularyzacja technik GPS i globalnych układów odniesienia, spowodowała wzrost praktycznego znaczenia łączenia pomiarów satelitarnych z klasycznymi. Dzięki odpowiednio dokładnemu modelowi geoidy, wykorzystanie technik satelitarnych daje możliwość realizacji pomiarów wysokościowych o dokładnościach porównywalnych z niwelacją geometryczną. Niewiele publikacji poświęconych praktycznym aspektom wdrożenia techniki GPS nie sprzyja jej upowszechnieniu w praktyce inżynierskiej. Przedstawione wyniki nawiązań wysokościowych osnów kopalnianych w rejonie Inowrocławia są przykładem potwierdzenia celowości wykorzystania techniki GPS w tego typu pracach, również w aspekcie ekonomicznym.

EN

The popularization of GPS technique and global positioning system has led to increase practical importance of satellite and classic survey combination. Thanks to adequately accurate geoid model advantages of satellite techniques proves execution of height measurements with accuracy that equals classic spirit levelling. The most discussions about GPS techniques concern reference system or geoid models. The small number of papers dealing with the problem of practical uses resulting from application of GPS technique to engineering practice (in the range of height measurements) does not allow to their dissemination (what implies economical effect as well). Presented paper discusses results of height measurements on Inowrocław region (reference measurements for mines' networks) and it is an example proving utility of GPS measurements in such works.

18

The Earth crust surface movements in SW Poland from GPS and leveling data

Bosy J., Kontny B., Cacon S.

Reports on Geodesy

|

2006

|

z. 1/76

301-311

EN

Permanent and periodic satellite GPS observations in SW Poland are realized since 1996. The results of these observations are used for the earth crust surface movements determination. Values of the movement velocities are significant for horizontal as well as vertical components. The vertical movements determined by GPS were compared with the vertical movements obtained by repeated leveling measurements, performed in the 50'ties, 70'ties and 90'ties of the 20th Century. The calculated movements are discussed in relation to tectonics in the paper.

19

On accuracy of current geopotential models estimated through comparison of quasi-geoid models and GPS/levelling data

Novak P., Kostelecky J., Klokocnik J.

Reports on Geodesy

|

2006

|

z. 1/76

245-251

EN

Gravity-dedicated satellite missions CHAMP and GRACE provide accurate data that can be inverted into geopotential coefficients forming global geopotential models (GGM). Through an estimation process, mean square errors of these coefficients can be elvaluated. In most cases, even the entire variance-covariance matrices are computed. However, these errors are only formaI and do not represent weIl the actual accuracy of estimated coefficients, thus also of various gravity field parameters synthesized from these coefficients. For this reason validation procedures for the new GGMs are being sought since the classical validation methocts reached their limits. This article discusses the validation procedure of the GGM through its comparison with idependent data estimated at selected GPS/leveIling stations over the area of Central Europe. Due to a different spectral content of height anomalies synthesized from the GGM and of those derived from combination of ellipsoidal and normal heights at selected points of the European Vertical Reference Network, the GGM-based low-frequency height anomaly is completed for a missing higth-frequency component based on high resolution and high accuracy ground gravity and elevation data. The methodology is also applied on a set of GPS/leveIling stations in the Czech Republic. In accordance with previous validation tests of GGMs based on data of crossover altimetry, obtained results indicate that the current GGMs estimated from single/dual-sateIlite data seem to have significant problems namely with low-order and degree coefficients.

20

Application of kernel ridge regression to network levelling via Mathematica

Völgyesi L., Paláncz B., Fekete K., Popper G.

Reports on Geodesy

|

2005

|

z. 2/73

263-276

EN

A new method based on support vector regression (SVR) bas been developed for network levelling. Employing zero insensitive margin and first order polynomial kemel, the general form of SVR bas been reduced to a kernel ridge regressor, which is a linear function approximator. Then this function approximation problem can be transformed into an adjustment problem, simply using proper recasting of the variabIes. Only one part of the measured values (training equations) is considered in the adjustment, the other part of them (test equations) is used to compute the risk of the data generalization. Then the quality of the estimation can be measured by computing the performance index of the levelling, a value which is a trade off between adjustment quality (residual of the test equations) and the adjustment risk (the ratio of the residual of the test equations and that of the training equations). This performance index can be optimized with the regularization term of the ridge regressor. The algorithm was implemented in Mathematica 5.1 and demonstrated by numerical example.