Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Geneza i aktywność neotektoniczna lokalnego rowu andyjskiego w świetle analiz deformacji osadów jeziornych w dolinie Rio Colca (Peru)

Kukulak J., Kalicki T.

Landform Analysis

|

2010

|

Vol. 13

47-59

PL

Na obwodzie doliny Rio Colca (uformowanej w osadach jeziornych) w Andach Środkowych (Peru) znajdują się uskoki, których bieg jest zgodny z kształtem tej doliny. Zbadano je w miejscowościach Madrigal, Coporaque, Chivay i Maca, gdzie mają cechy uskoków zrzutowych, zarówno normalnych, jak i odwróconych. Ich geometryczne parametry wskazują, że dolina jest tektonicznym zapadliskiem, a uskoki są jego brzegiem. Porównano ich układ z teoretycznymi modelami geotektonicznymi (ryc. 10A-C). Widoczna krzywizna i nachylenie powierzchni uskoków są obecnie tylko fragmentami pełnego kształtu uskoków, co nie pozwala jednoznacznie ustalić jaką formę ma całe zapadlisko i który z modeli jest właściwy. Stwierdzono natomiast, że są to uskoki młode, ponieważ deformują osady czwartorzędowe. Ich powstanie jest związane z intensywnym wypiętrzaniem Andów. Jest możliwe, że nawiązują do układu uskoków starszych i są ich przedłużeniem w młodszym piętrze strukturalnym.

EN

Tectonic faults run along the margins of the Río Colca valley (incised in lacustrine sediments) in the Central Andes of Peru. The faults were studied at localities Madrigal, Coporaque, Chivay and Maca, where they have characteristics of normal and reverse dip-slip faults. Their geometrical parameters indicate that the valley is a graben bounded by the studied faults. The fault pattern has been compared with theoretical geotectonic models (Fig. 10A- C). As the visible curvatures and slopes of the fault surfaces are representative only for their exposed fragments, they are not sufficient for unanimous recognition of the graben form and for the selection of the proper model. It has been ascertained that the faults are young, because they deform Quaternary sediments. It is possible that they are linked to the older faults and are their continuation in the younger structural stage.

2

Young tectonics of the Orava Basin and southern portion of the Magura Nappe, Polish western Carpathians, in the light of gravity studies: a new research proposal

Łój M., Madej J., Porzucek S., Zuchiewicz W.

Studia Quaternaria

|

2007

|

Vol. 24

53-60

EN

The aim of this paper is to present a multidisciplinary project dealing with analysis of young crustal movements in the Orava Basin, Polish Western Carpathians, on the basis of a three year long gravimetric, geodetic, geological and morphostructural study. The problem consists in quantitative interpretation of the obtained gravimetric results, i.e. in combining temporal gravity changes with those of geodynamic crustal processes. Gravity surveys conducted in 2004 and 2005 show a decrease in gravity values at benchmarks situated in the Central Carpathian Palaeogene Basin and Magura Nappe, while the central potion of the Orava Basin reveals the opposite trend. Such changes, if confirmed by successive measurement campaigns, appear to indicate recent uplift of the basin margins and subsidence of the basin itself.

3

The Littorina Sea at the Lithuanian Maritime Region

Bitinas A., Damušyte A.

Polish Geological Institute Special Papers

|

2004

|

Vol. 11

37-45

EN

In the recent decade a number of data of different investigations (pollen, diatom, molluscs analysis, lithological investigations, dating by methods of absolute geochronology, etc.) have been collected during the large-scale geological mapping of Lithuanian Maritime region (Lithuanian Coast). The results of investigations confirmed that there were three Littorina Sea transgressions at the Lithuanian Coast: the first manifested approximately in 8500-7800 conventional 14C years BP, the second (maximal) - in 6200-5900 and the third - in 5300-4000 conv. 14C years BP. The Post-Littorina Sea maximum was in about 3600-3400 conv. 14C years BP. The Littorina Sea shoreline displacement curves were carried out. The present-day positions of shorelines of the Littorina Sea as well as other Baltic basins are displaced in different altitudes in separate parts of the Lithuanian Coast due to oscillatory neotectonic movements of Earth crust blocks during Late Glacial and Holocene.

4

Stratigraphy of Late Quaternary deposits and their neotectonic record in the Konin area, Central Poland

Stankowski W., Nita M.

Geological Quarterly

|

2004

|

Vol. 48, No 1

23--34

EN

During many years’ research, the stratigraphy of Quaternary deposits in the area surrounding Konin has elaborated. In the young Quaternary strata the Eemian fossil lakeland was established and the exposed Mikorzyn section was found. Previous geological and palynological analyses of the site prove a nearly complete sequence of Eemian and Vistulian deposits. Furthermore, archival records of drill cores indicate that older interglacial sediments may also have been deposited about 10 metres deeper in this particular area. To test this possibility, a relatively deep test borehole—Mikorzyn 1 was carried out in the distance about 70 metres only. The sedimentological and palynological core analyses prove the Eemian age of examined organic materials. The borehole, established only the presence of ca.10 m offset in the bottom part of the Eemian strata. This fact, as well as other faults and Tertiary coal injections into glacial sediments, confirmed the occurrence of neotectonic activity.

5

Wpływ neotektoniki na układ dolin rzecznych w Grecji

Tsermegas I.

Przegląd Geofizyczny

|

2002

|

Z. 1-2

99-110

EN

The purpose of the study was to ascertain, on the example of Greece, the dependence of the valleys directions on neotectonics. The starting point for the analysis was cartometric measurements of faults and valleys in 9 testing areas. The measurements have shown that the direction of valleys in each testing area is to a smaller or larger degree dependent on the direction of neotectonic dislocation lines. A direct connection is the most pronounced in Crete and slightly weaker in Volos and Kalamata regions, where the valleys reflect the main tectonic direction. In the remaining areas the valleys usually follow the direction of the secondary fault network. In the north (Edessa, Ioannina, Kozani) the nature of the drainage is decided mostly by the relief, which however in all the three cases depends on the tectonics - the valleys reflect the alpine fold structures and neotectonic depressions. The weakest matching of directions can be seen in Drama region, in particular in the Rodope crystalline massif. In the regions of Lamia, Patras and Kalamata the valleys trend seems to depend mostly on the local tendencies of vertical movements. These valleys turn towards the relatively fastest depressing areas. There are no clear regional pattern governing the relation between the valley natwork and the tectonics of Greece. The dependence of drainage trends on fault directions is less pronounced in the currently less active northrn parts and stronger in the mobile south. A significant similarity of the analysed parameters is noted also in the region of north border of the Aegean Plate and its accompanying large, latitudinal tectonic troughs. However, in the influence of faults on the river network in Greece, local tectonic trends seem to be much more important than regional differences.

6

Związek procesów wydmotwórczych z występowaniem mokradeł i torfowisk w Regionie Świętokrzyskim

Jaśkowski B.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2001

|

T. 1, z. spec. (3)

179--195

PL

Wydmy w Regionie Świętokrzyskim były formowane, podobnie jak na innych obszarach Polski, w późnym vistulianie i przekształcane w różnych okresach holocenu. Rozmieszczenie wydm w Regionie Świętokrzyskim było warunkowane ukształtowaniem powierzchni terenu, układem sieci dolinnej, rozmieszczeniem i miąższością utworów podatnych na procesy eoliczne, głębokością występowania wód gruntowych i zwartością szaty roślinnej. Stwierdzono także zjawisko wkraczania zespołów wydmowych i towarzyszących im eolicznych piasków pokrywowych w doliny rzeczne i tamowanie przepływu, co prowadziło do powstawania zaporowych zbiorników wodnych i zabagnień, w których były akumulowane osady biogeniczne. Zjawisko to prowadziło do zmiany układu sieci rzecznej. Szczegółowa analiza daje podstawę do stwierdzenia, że zjawisko ma związek z neotektoniczną aktywnością podłoża. Wydmy wkraczały w doliny rzeczne i tamowały przepływ w miejscu przebiegu przez te doliny aktywnych transwersalnych elewacji tektonicznych. Datowanie spągu osadów biogenicznych metodą radiowęglową dowodzi, że akumulacja tych osadów rozpoczęła się w późnym vistulianie.

EN

Dunes of the Holy Cross Mts. Region were formed, like those in other regions of Poland, in the Late Vistulian and were transformed during the different Holocene periods. Numerous factors were influential in the distribution of dunes in the Holy Cross Mts. Region such as relief, drainage pattern, distribution and thickness of deposits susceptible to eolian processes, depth of groundwater level and density of plants. In a number places the phenomena of encroaching complexes dunes, eolian cover sands in river valleys and the damming up of riverflows were observed. In newly created water reservoirs and wetlands organic sediments were deposited. These phenomena crated a modification in drainage pattern. Detailed investigations have determined that the phenomena are related to neotectonic activity of a basement complex. Dunes encroachment in river valleys causing damming of flow happened to occur on lines running transverse to the tectonic elevations. In the light of radiocarbon dating the organic sediments of the water reservoirs and wetlands were formed in the Late Vistulian period.

7

Transformacja sieci geomorfologicznych zlewni Popradu i Dunajca w Karpatach Zachodnich

Lacika J.

Przegląd Geologiczny

|

2000

|

Vol. 48, nr 1

84-90

PL

Sieci geomorfologiczne w dorzeczach Popradu i Dunajca podlegały istotnym zmianom od schyłku paleogenu, dzięki wytworzeniu nowego planu morfostrukturalnego. W dorzeczu Popradu można by oczekiwać odmiennego od rekonstruowanego przebiegu ewolucji rzeźby. Ewolucja ta dokonywała się po odnowieniu przedneogeńskiej sieci dolinnej w rejonie Ganowiec i Pustego Pola, zniszczonej przez uformowanie Kotlin Popradzkiej i Lubowniańskiej w neogenie. Bariera morfologiczna Magury Spiskiej i Małych Pienin wpłynęła na odmienny przebieg ewolucji rzeźby w słowackich sektorach dorzeczy Popradu i Dunajca.

EN

The geomorphological networks in the Poprad and Dunajec drainage basins have undergone great changes since the end of Palaeogene times. Extensive transformation of these networks has been caused by creation of the new morphostructural plan. In the Poprad drainage basin one would expect a reversibile type of the evolution, as compared to the actual one. The valley network development has renewed the pre-Neogene valleys in the area ofGdnovce and Puste Pole, which was destroyed by the individualisation of the Popradska kotlina and Lubovnianska kotlina basins during the Neogene. High relief barrier of the Spiśskd Magura and Male Pieniny Mts. has not favoured similar morphological evolution oj the Slovak parts of the Dunajec and Poprad basins.

8

Przestrzenny model budowy kenozoiku Polski północno-zachodniej na cyfrowych geologicznych mapach ścięcia poziomego

Kurzawa M.

Przegląd Geologiczny

|

2000

|

Vol. 48, nr 4

306-312

PL

Sekwencję 11 geologicznych map ścięcia na poziomach od 0 do 200 m p.p.m., w sekcjach co 20 m, wykorzystano do prezentacji budowy kompleksu kenozoicznego. Mapy te ilustrują wzajemne relacje przestrzenne między utworami mezozoiku a osadami trzeciorzędu i czwartorzędu w obrębie analizowanych elementów i jednostek strukturalnych. Na 11 poziomach ścięcia widać wyraźny związek między układem jednostek oraz elementów strukturalnych permo-mezozoiku i wewnętrzną organizacją ich pokrywy kenozoicznej. Przestrzenne zróżnicowanie ukształtowania powierzchni podkenozoicznej i powierzchni podczwartorzędowej oraz miąższość osadów trzeciorzędu i czwartorzędu są dostosowane do budowy tektonicznej permo-mezozoiku. Czytelność zapisu tych zależności na mapach ścięcia poziomego sprawia, że są one doskonałym narzędziem do obserwacji skutków procesów neotektonicznych.

EN

11 geologic maps ofcutting on levels from 0 to 200 m. b.s.L, in 20 m interval, were used for presentation of Cainozoic complex internal structure. Decribed maps present spatial relations between Mesozoic, Tertiary and Quaternary deposits in construction of analysed units and local tectonic elements. Maps of 11 cutting levels show a very distinct connection between tectonic elements and internal construction of their Cainozoic cover. Spatial differentiation pattern ofsub-Cainozoic and sub-Quaternary surfaces relief and thickness of Tertiary and Quaternary deposits are adapted to tectonic framework ofPermo-Mesozoic complex. Distinct record of this adaptation which is visible on maps of geological cutting allows for using them as an excelent tool for neotectonic processes analysis.

9

Tectonic evolution of the Carpathian Foredeep and its influence on Miocene sedimentation

Krysiak Z.

Geological Quarterly

|

2000

|

Vol. 44, Nr 2

137-156

EN

Structural analysis of the Miocene deposits of the northern marginal part of the Carpathian Foredeep, from the Nida Trough in the west to Tarnobrzeg in the east shows that three tectonic phases affected Neogene deposits of the Carpathian Foredeep: (1) an Early Styrian phase - Early Badenian synsedimentary movements, (2) a Moldavian phase (Late-Styrian) - Early/Late Badenian, after deposition of gypsum and during deposition of the lower part of the Pecten Beds, (3) an Attican phase - Sarmatian-Pliocene(?), after deposition of the Krakowiec Beds. The two Badenian phases involved reactivation of NW-SE basement faults Early-Styrian phase activity along these faults resulted in facies changes and thickness variability in the Baranów Beds. Reactivation of these faults during the Moldavian phase resulted in a considerable increase of their throws. Strata in the footwalls of faults were antithetically rotated to form structural traps for subsequent hydrocarbon and sulphur deposits. During the Attican phase, a horizontal compression stress field (compression direction - 30-50°) produced transverse and oblique faults (NE-SW and ENE-WSW) with strike-slip and oblique-slip movements. These faults were responsible for "pumping" hydrocarbons into the earlier formed traps. Minor deformations within gypsum deposits and seismotectonic features of the Witów Gravels are also discussed.

10

Some remarks on distribution and genesis of palaeoincisions in the East Baltic area

Bitinas A.

Kwartalnik Geologiczny

|

1999

|

Vol. 43, Nr 2

183-188

EN

Until the recent time genesis of palaeoincisions is one of the debatable problems among the Quaternary investigators in the East Baltic area. Distribution of palaeoincisions in the East Baltic area is closely correlated with the pre-Quaternary bedrock lithology and permeability as well as with recently active faults. These regularities confirm the theory that most palaeoincisions in this area were formed as subglacial tunnel valleys during catastrophic discharge of meltwaters, due to high pressure conditions beneath the ice sheet.

PL

W ostatnich latach geneza głębokich depresji w podłożu czwartorzędu stanowi jeden z najżywiej dyskutowanych problemów wśród badaczy czwartorzędu z państw wschodniobałtyckich . Rozmieszczenie tych głębokich obniżeń jest ściśle związane z litologią i przepuszczalnością skał podłoża, jak również z występowaniem czynnych uskoków w tym rejonie. Te zależności potwierdzają przypuszczenie, że powstanie większości depresji w podłożu czwartorzędu jest związane z rynnowym przepływem subglacjalnym podczas katastrofalnego odpływu wód roztopowych w warunkach wysokiego ciśnienia panującego pod lądolodem.

11

Glacial and neotectonic constraints on the Quaternary evolution of the Fore-Sudetic reach of the Nysa Kłodzka River

Przybylski B.

Kwartalnik Geologiczny

|

1998

|

Vol. 42, nr 3

221-238

EN

This work shows influence of the Pleistocene ice sheets and neotectonic movements on palaogeographic evolution of the eastern part of the Sudetic Foreland during the Quaternary. Mutual relationships between glacial and fluvial series have been analysed. The preglacial fluvial deposits of the Nysa Kłodzka River are proved to have been much more widespread in the Sudetic Foreland compared with the extent that had been suggested before. A series of morphometric methods, using computer data analysis have been applied in order to reconstruct influence of neotectonic movements on development of the river system. Influence of the Pleistocene ice sheets on palaeographic evolution of this region cannot be easily reconstructed in detail due to strong erosional transformations of glacial deposits. The Quaternary neotectonic movements influenced a river system stronger than it been suggested before. They resulted in deformations of the oldest fluvial accumulation beds, being of the order of 40-50 m. Neotectonic movements are also proved by several metres high deformations at the lowest beds of river valleys.

PL

Badaniami objęto przedgórski i nizinny odcinek doliny Nysy Kłodzkiej. Rzeka ta na przedpolu Sudetów przepływa przez obszary wykazujące umiarkowana aktywność w całym czwartorzędzie. Jednocześnie na obszar ten w plejstocenie nasuwały się lądolody. Obydwa te czynniki wywarły decydujący wpływ na rozwój paleogeograficzny tego obszaru w czwartorzędzie, jednak ustalenie wymiernych proporcji między nimi nie jest możliwe. Okazuje się, że ślady zlodowaceń są dzisiaj słabiej czytelne niż zarysy rzeźby uwarunkowanej ruchami tektonicznymi, które nastąpiły głównie po recesji ostatniego obecnego na tym obszarze lądolodu. Geomorfologiczne znamiona pobytu plejstoceńskich lądolodów we wschodniej części przedpola Sudetów zostały prawie całkowicie zatarte przez późniejszą erozję i denudację, a dokladne odtworzenie zasięgów poszczególnych zlodowaceń uniemożliwia zredukowana sekwencja serii glacjalnych. Na podstawie obecnego rozpoznania można wnioskować jedynie ogólnie, że na obszar ten dotarły co najmniej trzy lądolody, a co najmniej jeden z nich przekroczył strefę rowu Paczkowa, sięgając na obszar Sudetów. Przepływ Nysy Kłodzkiej w kierunku wschodnim ukształtował się już w preglacjale w wyniku podnoszenia się całego bloku Wzgórz Niemczańsko-Strzelińskich i spychania rzeki w kierunku rowu Paczkowa. Od pliocenu do pojawienia się pierwszego lądolodu Nysa Kłodzka zmieniała stopniowo swój bieg z północnego w kierunku doliny Oławy na wschodni w kierunku pra-Odry. Kopalna dolina Nysy Kłodzkiej wyznaczana na północ od Nysy w świetle nowej interpretacji jest raczej rynną subglacjalną niż dawną doliną rzeczną. Wschodni kierunek przepływu Nysy Kłodzkiej funkcjonował prawdopodobnie aż do schyłku zlodowacenia odry. Tak ukształtowana dolina stała się dogodnym odpływem wód w okresie transgresji i recesji lądolodów poszczególnych zlodowaceń. System tarasów współczesnej doliny Nysy Kłodzkiej kształtował się od ustąpienia lądolodu zlodowacenia odry. Zmiana kierunku ujściowego odcinka doliny Nysy Kłodzkiej na wschód od Grodkowa mogła być spowodowana wpływem lądolodu. I tutaj jednak nie można wykluczyć wpływu ruchów tektonicznych, kierunek przepływu Nysy Kłodzkiej pokrywa się bowiem także z przebiegiem dyslokacji podłoża. Dolina Nysy Kłodzkiej wykazuje wyraźne dopasowywanie się do przebiegu stref i jednostek geomorfologicznych uwarunkowanych neotektoniką. Do stref nieciągłości podłoża nawiązują również anomalie sieci rzecznej w obrębie całej zlewni tej rzeki, jak i zaburzenia profilu podłużnego oraz profilu powierzchni serii rzecznych. Czwartorzędowe ruchy tektoniczne wpływały także na miąższność osadów akumulowanych we wschodniej części przedpola Sudetów. Tektonicznego uzasadnienia można doszukiwać się w zmianie kierunku doliny Nysy Kłodzkiej z równoleżnikowego na południkowy, na wschód od Nysy. Przyczyną było najprawdopodobniej uaktywnienie się tektonicznego zapadliska na wschód od wału niemodlińskiego, co spowodowało przeciągnięcie ku północy rzeki płynącej pierwotnie na wschód. Czwartorzędowe ruchy tektoniczne, zachodzące na przedpolu Sudetów, były w pewnym stopniu wynikiem glaciizostatycznego odprężenia. Szczególnie silnie zaznaczyły się po zlodowaceniu odry, kiedy całe wschodnie przedpole |Sudetów, włączając Płaskowyż Głubczycki, zostało podniesione o 30-40 m w stosunku do Niziny Śląskiej. Obserwowane najmłodsze przejawy ruchów tektonicznych, które zachodzą nawet obecnie, wykraczają już poza granicę czasu glaciizostatycznej kompensacji. Jest to niewątpliwie wynik jakiś autonomicznych ruchów tektonicznych przedpola Sudetów, dla których nacisk lądolodu mógł jedynie być impulsem intensyfikującym.

12

Wpływ tektoniki na budowę geologiczną rejonu przebudowanej podłużni Lobkowicz w Kopalni Soli Bochnia

Bijago Agnieszka

Przegląd Solny

|

2019/2020

|

T. 15

73--77

PL

Złoże bocheńskie znajduje się w północnym skrzydle antykliny bocheńskiej, będącej wynikiem ruchów nasuwczych Karpat na utwory badenu (Poborski, 1952). Obiektem badań była podłużnia Lobkowicz. W ramach badań wykonano kartowanie geologiczne wybranych fragmentów podłużni (Poprzecznik 1 i 2) oraz pobrano próbki, które opisano makroskopowo. Jeden z anhydrytów trzewiowych przeznaczony został na szlif i zbadany w świetle przechodzącym. Na podstawie wykonanych badań wnioskuje się, że obecną budowę geologiczną złoża bocheńskiego w rejonie podłużni Lobkowicz ukształtowały ruchy tektoniczne.

EN

Bochnia salt deposit is situated in the northern part of the Bochnia anticline. This anticline is the result of Carpathian overthrust activities over the Badenian formation (Poborski, 1952). The subject of the studies was the Lobkowicz Gallery. The Crosscuts 1 and 2 were geologically mapped in the chosen parts of the gallery. In addition several rock samples for various studies have been taken. One of the enterolithic anhydrite was cut and polished to be examinated in transmitted light. Researches prove that the present geological structure of the Lobkowicz Gallery in the Bochnia Salt Mine have been formed by tectonic movements which took place during the Carpathian overthrusting over the Miocene formations as well as in present times.